Toen sloot men anders vrede
ANSJE wil de bloemenfeeén zien
Rika Hopper wordt zeventig
Morgen herleeft de historie
Spiegel der wereld
LANGS DE WEGEN DER KUNST
£4 DE GELUKSVOGEL
Muzikale noviteit bij herdenking
van de „Slag om Arnhem"
Oratorium van Tippetl
Radio-programma
Vrijdag 19 September 1947
3
VREDE VAN RIJSWIJK
DE NEGENJARIGE OORLOG vormt met zijn - veel be
langrijker - verlengstuk de Spaanse Successieoorlog één
grote worsteling tegen de dreigende overheersing van Europa
door liet Frankrijk van Lodewijk XIV. In de jaren 168S1697
vond de Zonnekoning tegenover zich een coalitie, bestaande
uit de Nederlanden. Engeland, de Duitse Keizer. Spanje en
Savoye. Bijster betengrijke krijgsgebcurtenissen leverde deze
oorlog niet op. vandaar dat men ook nauwelijks schokkende
veranderingen in de politieke en geographische constellatie van
Europa kon verwachten.
pRANKRIJK werd 111 de loop
-*■ van de oorlog gehandicapt door 1
het verlies van <1% laatste ziiner
grote maarschalken n.l. Luxem-
bourg: de bondgenoten hadden het
permanente nadeel, dat ieder van
hen zijn eigen belangen nastreefde,
waardoor de totale kracht der ge
zamenlijke oorlogsinspanning niet
groot was en het gevaar van apar
te vredesonderhandelingen steeds
bleef dreigen. Het is tenslotte bil
de afval van Savoye gebleven, doch
Lodewijk begreep heel goed. dat als
hij op redelijke voorwaarden vrede
kon sluiten, het bondgenootschap
uiteen zou vallen en niet meer zo
gemakkelijk opnieuw gevormd zou
kunnen worden, zodat lui ziln plan
nen ten aanzien van de ..Spaanse
erfenis" met des te meer kans op
slagen, zou kunnen voorbereiden.
Zweden, dat gedurende de tweede
helft der 17e eeuw steeds Franse
sympathieën heeft gehad. deed
reeds in 1695 voorstellen tot bemid
deling in het conflict: met grote
tussenpozen werkte het tn die rich
ting voort tot het begin van 1697.
Toen kwam men zover, dat beidé
partijen wilden verklaren, dat men
de grenzen, zoals die na de West-
faalse vrede (1648) cn die van Nij
megen (167€) geworden waren, zou
herstellen, waardoor een aantal ge
bieden en steden, die dc Chambres
de Réunion onder een schyn van
recht, aan Frankriik hadden toege
voegd, zouden moeten worden te
ruggegeven. terwijl stadhouder Wil
lem III als koning van Engeland
erkend zou worden.
Terwjjl men aldus de principes,
waarop de vredesbcpalingen zouden
berusten reeds bij voorbaat had
vastgesteld, ontstond grote vertra
ging. doordat men het niet eens kon
worden over de plaats der ..vrede
handeling". De Duitse keizer deed
1697-20 September-1947
Morgen gaat men in Rijswijk
de vredesonderhandelingen re-
contrueren, die aan de .Negen
jarige oorlog een einde maakten.
Het verhaal ervan is bij uitstek
geschikt <om de stof te leveren
voor een kleurrijk schouwspel,
waarbii men echter het Huis te
S'ieuwburg. dat in 1792 is ge
sloopt, zal moeten missen.
Slechts een gedenknaald wijst de
plaats ervan aan; de plafond
schilderingen van de grote ver
gaderzaal zijn naar het paleis m
het Koordeinde overgebracht.
V.J-
zyn best om Aken. Frankfort of
Mainz gekozen te krijgen, de andere
bondgenoten gaven de voorkeur aan
een stad in de Nederlanden en
Frankrijk vroeg om Den Haag. De
keizer weigerde dit, omdat hij ge- cr nu recf]S twee hebben mee- J nisch college, over ..het systeem der
on cr an- gC'maakt. Willem III bekende, dat j betaalde waarschuwingen" en 1hr.
end war (een oorlog om het oorlog
voeren onmogelijk te maken), zoals
Verkeersdag der KNAC
De K.N.A.C. zal weer haar ge
bruikelijke wegverkeersdag houden
en wel op Donderdag 30 October
a.s. in de concertzaal Diligentia te
's-Gravenhagc. De minister van ver
keer en waterstaat, ir. A. Vos. zal
deze vijfde wegverkeersdag openen,
waarna de voorzitter der K.N.A.C..
Jhr. mr. J- Th. M Smits van Oven.
bedoeling en betekenis van deze dag
zal uiteenzetten In de ochtendver
gadering zal het woord worden ge
voerd door mr. D. G W. Spitzen,
secretaris-generaal van het ministe
rie van verkeer en waterstaat over
..de nieuwe verkeerswetgeving". ir.
M. 1c Cosquino de Busvv. hoofd
ingenieur-directeur van de Rijkswa
terstaat over ..wegen cn bruggen"
en mr. F. E. Spat. voorzitter van
centraal overleg der verkcers- en
vervoersbonden. over ..wegvervoer,
nationaal en internationaal".
Des middags smeekt jhr. ir. O. C.
A. van Lidth de Jcude. oud-minister
van waterstaat, over ..veiligheid
van het wegverkeer", dr. F. H. G.
van Loon. voorzitter van het me
disch psychologisch verkeerstech-
T? UIM een jaar geleden was de
aandacht van de wereld bij
voortduring op Iran gericht. Het
feit. dat de Russen, anders dan de i
Ang'o-Amerikanen. de in het ver
drag van 19 Januari 1942 vastge- i
legde afspraak voor Pcrzië uiterlijk
6 maanden na het einde van de oor
log te ontruimen niet nakwamen eiL
bovendien van het Noordeliik ge
deelte van het land een autonome
staat Azerbeidsian met een hun
welgezinde regering maakten leidde I
tot «^en ernstige internationale cri
sis. De debatten hierover in.de Vei
ligheidsraad waren het. die ons alle
maal openbaarden, dat de wereld 1
bezig was in twee blokken uiteen te
vallen.
Deze affaire liep toen met een
sisser af. De Russische troepen ont
ruimden op een goed moment toch
het Noorden van Pcrzië. Zü deden
dit echter eerst nadat de eerste mi
nister van Iran Ghavam es Soelta-
neh op 5 April te Moskou een ver
drag had ondertekend, dat de Rus
sen cle mogelhkheid bood tot de ex
ploitatie van de Noordperzischc
konkel tussen de Franse
dclaars en de regering der Repu
I bliek vreesde Tenslotte kwamen al-
len overeen Aat de Fransen in Delft
zouden verblijven, terwijl de gezan
ten der bondgenoten Den Haag als
standplaats zouden krijgen. Het aan
Willem III behorende Huis te
Nieuwburg zou het punt van sa
menkomst zijn. Wagenaar verklaart
in zijn Vaderlandsche Historie (dl.
XVI, 348): Het huis „was zo be
kwaam tot de tegenwoordige Vre-
dehandelinge, alsof het er. voorbe-
dagteliik, toe gebouwd ware." In
het midden lag aan het eind van
de hoofdoprylaan de centrale toe
gangspoort, waarachter een paar
grote vertrekken: de Zweedse be
middelaar. Lilienrot, zou daar zete
len en van de beide vleugels de on
derhandelaars der belligercnten
ontvangen «ls zij wat voor te stel
len hadden. De Fransen zouden het
linkcrgcdeelte toegewezen kriigcn
met een aparte oprijlaan aan de
Delftse zijde van het gebouw, de
anderen kwamen uit Den Haag van
rechts het huis binnen, zodat nie
mand de anderen voorrang zou be
hoeven te verlenen.
Om geen geharrewar over het
uiterlijk vertoon van gewichtigheid
te krügcn, sprak men op de eerste
bijeenkomst (9 Mei 1697) af. dat de
verschillende gezantschappen met
niet meer dan één koets, die met 6
paarden bespannen was en twee
pages en 2 lakeien zou mogen mee
voeren in Rlj^vyk verschenen zou:
de andere koetsen zouden een een
voudiger bespanning en bemanning
moeten hebben. Men vermeed het
bovendien in de centrale vergader
zaal een tafel te zetten, zodat nie
mand zich over de hem toegewezen
plaats zou kunnen beklagen. Deze
roerende zorgvuldigheid heeft wel
iswaar ruzies over protocolaire
aangelegenheden voorkomen, maar
Uitstel-Afstel toch "iet kunnen verhinderen
dat de onderhandelingen vnnrai
hij- „niet weinigh bccommcrt voor
het toeknmeittie" was. maar. men
had tenminste vrede gesloten en
Europa kon een paar ïaar op adem
komen CH. H. VAN AKEN.
D. J. van Lennep. dir. van de Ne-
derl. Stichting voor psycho-techniek
over „Psychologische analyse van
het chaufferen".
DAT JONGE SCHRIJVERS OOK
nog wel iets anders kunnen dan al
leen werken met de pen. wil een
nieuw cabaret ..De Inktvisbewijzen
dat zich Vrijdag a.s in de kleine zaal
van het Concertgebouw te Amster
dam voor het publiek presenteert
Het zijn medewerkers van „De Be
zige Bij". Han Hoekstra treedt als
conferencier op. De regie berust bij
J. J. van Mechelen.
TE CANNES IS HET FESTIVAL
voor amateurfilm geëindigd met een
Australische overwinning van Mac
Avoy's film over jacht op zeevissen.
De Belg Henri Kuipers won de
tweede prijs met ..Goede Jacht" en
..Mechelen". In het kader van het
gewone festival heeft om. gedraaid
Walt Disney's ..Dumbo" en hors con
cours. Laurence Olivier's „Hendrik
VIII".
Agence Francp Presse meldt uit
Venetië de vertoning van een reeks
documentaires, voorts een Britse ver-
fdming^van Shaw's ..Major Barba
ra" en de vertoning van Poedofkin's
..Admiraal Nachimof", een Sowjet-
film. x
De Mozart-festspiele in Bay-
reuth zijn ook dit Jaar een groot
succes geworden, ondanks de pre
caire toestand waarin het sympho-
nieorkest van Bayreuth verkeert.
Het hoogtepunt was de „Cosi fan
Tutte"-uitvoering.
Het Nederlandse amateur
danspaar Lou en Myriam du Chatig-
nier. ontving een dei de prijs bij de
internationale .kampioenschappen in
Lyon
DE PRIJS VOOR DE MEEST
oorspronkelijke film werd verdeeld
tussen de Mexicaanse film ..The
..Pearl" en het Amerikaanse pro
duct ..Dreams that money can buy"
„The Mermaid" en „The Pearl"
kregen nog tw.ee prijzen, de Tsje
chische film n.l voor de beste mu
ziek en de Mexicaanse voor cle bes
te fotografie.
De film met het meest oorspron
kelijke onderwerp achtte men cle
Russische film „Voorjaar" (Gregor
Alexandvow).
DE ITALIAANSE ACTRICE
Anna Magnani is op het 8e Vene-
tiaanse Filmfestival uitgeroepen tot
rdc beste actrice van 1946 in ver
band met haar rol in ..Rome als
open stad"; Pierre Fresnay (Frank
riik tot de beste acteur, dank zij
zijn creatie in „Monsieur". Als du-
beste film werd aangewezen de
Tsjechische film „Staking" (Karl
Stekly).
MAANDAG J.L. IS IN HET
Rijksmuseum de 150.000e bezoeker
gepasseerd voor de Weense ten-
toonstelluig. De Nachtwacht boekte
er 108.504.
LID VAN VROEGERE TONEELGARDE,
NOG VOL WERKLUST
„Wat goed is, is van alle
tijden
Een gesprek met Rika Hopper (24
October wordt zij 70 jaar en viert zü
kort daarna ook haar jubileum in
Rotterdam) levert een onderhoudend
en duidelyk overzicht op van ens to
neelleven in de laatste halve eeuw.
Van de zaal uit hebben we. nu ze by
Comedia optrad, vaak met bewonde
ring gekeken naar deze kranige to
neelspeelster, die zich zelfs aan
deze tijd en aan dit toneel zo
precies weet aan te passen.
Hoe dat mogelyk is?
„We hebben," zegt Rika Hopper,
„een strenge school doorlopen. Op de
repetities van de Koninklyke Vereni
ging Het Nederlands Toneel zat
onze regisseur we spaken ver-
trouwelyk van Pa de Leur achter
aan op de galery om te horen of hy
onze fluistergesprekken op het to
neel kon verstaan. Op een avond was
.ik onder het spelen op een verkeerde
'stoel gaan zitten. De volgende dag,
in de directiekamer, werd me meege
deeld, dat ik een boete van vyftien
gulden te betalen had."
Als Rika Hopper uit vroeger tij
den verteld, merken we met «elk een
ambitie cn welk een vertrouwen zy
zich aan het toneel heeft gewyd. .,Er
zijn er uit myn jaren maar weinig
meer over," zegt ze in gedachten
verzonken: Julia Cuypers, Botty Hol-
trop-Van Gelder, Emma Morel...
wat hebben die vrouwen hard moe
ten werken en hoe zorgzaam waren
ze voor hun gezin en hun kinderen.
Er is veel \eranderd.
Vooral wat de stukken aangaat.
Als je vroeger getoond had iets te
kunnen presteren, kreeg je als jeune
premier volop je kansen. Je had de
grote .scènes-a-faire, waarin je al je
gevoelens kon uitspelen. Nu wordt
vaak ieder thehia en ieder karakter
nauwelijks even belicht Het flitst
voorby cn als je zou willen gaan
spelen is een bepaalde (passage al
weer voorbij. Er wordt zo dikwyls
gesproken van modern. Wat goed is,
is volgens my van alle tijden."
Rika Hopper heeft haar foto's
\oor de dag gehaald Ze zouden het
illustratiemateriaal kunnen vormen
voor een uitvoerige geschiedenis van
een loneclpcriode.
Aan iedere foto heeft Rika Hopper
haar herinneringen. Bedryvig loopt
ze door haar kamer. „By de aan-
TWL'E dagen hebben de Zwam-
J- landei
vooral
door de zelfzucht van de Duitse
keizer enige malen in een. kritiek
stadium kwamen te verkeren.
Tenslotte tekende men. buiten de
Keizer cun, op 20 September dc vre- I x lander* niet gewerkt; niet om
desbepalingen, die globaal met de dat ze slaakten, maar ze kónden
voorlopige overeenkwamen. Nie- i met. Overal in het bos stonden zij
mand maaktr- zich echter illusies
over de toekomst, men had zeer
sterk dc indruk, dat de Negenjarige
oorlog niet was geweest a war to
Tussen Noord- en Zuidpool
Lange rokken zijn immoreel, zei
ds A. Powell Davics van de unita-
ristische kerk te Washington, want
by de nieuwe mode wordt veel ma
teriaal verspild, waaraan de nood
lijdende mensheid over dc gehele
wereld zo dringend behoefte heeft."
Of toen alle dames boos de kerk
uitliepen, vermeldt dc historie niet.
De film Henry the Fifth" draait
nu Pas 111 ^>ar,Js- Dc exploitanten
oliebronnen rioor middel van een op J ^vjar£n nameh|k bang. dat het pu-
te richten Russisch-Iraanse maat
schappij.
Een succes voor cle politiek van
de Sowiet-Unie. maareen. dat
voorlopig zuiver platpnisch was
Want de ratificatie van dit accoord
door het Iraanse parlement bleef
maar steeds achterwege. Eerst be
riep Ghavam zich op de wet van 2
Sept. 1944,-welke het verlenen van
nieuwe olieconcessies verbood, zo
lang er vreemde troepen op ïraans
grondgebied stonden. En toen de
Russen eindelijk het land ontruimd
hadden, benen hii zich op dc om
standigheid. dat cr een nieuw par
lement moest worden gekozen. En
die verkiezingen konden niet plaats
hebben zolang het niet rustig was
in het land o.a. door de verwikke
lingen met Azerbeidsian en cle acti
viteit van de pro-Russische Toedeh-
party.
Op het eind van 1946 maakte de
regering van Teheran een einde aan
de autonomie van Azerbeidsian. dat
zn door haar troepen het bezetten,
nadat eerst de Toedeh-partii ook al
was uitgeschakeld. De Russen lie
ten tegen veler verwachting
dit alles gebeuren; blijkbaar hoop
ten zij nu eindcUlk de vurig begeer
de olieconcessies te krijgen.
Inderdaad werden er nu met be
kwame langzaamheid parlements
verkiezingen in Iran gehouden, die.
niet geheel onverwacht, een grote
meerderheid voor de partij van Gha
vam opleverden.
1\/T ET dit al was cle ratificatie
1>A van het Russisch-Iraans olie-
accoord nu al ruim een jaar achter
wege gebleven enwas er in
de situatie in de wereld
heel wat veranderd.
Overal op onze aardbol waren de
Ver. Staten de grote tegenspelers
van de Russen geworden, ook in het
olieriikaMidden-Oosten. de Truman,
doctrine was afgekondigd, de toch
altijd nog op twee gedachten hin
kende Bvrnes door de generaal uit
één stuk Marshall aan het State
Department vervangen. De slimme
Ghavam had een grote broer gekre
gen. die voor hem zou opkomen,
wanneer het Iraanse parlement, zo
als te. ..vrezen" stond niet de rati
ficatie zou aanwillen.
Meester-draler als hij is. wist hi1
bovendien nog weer nieuw uitstel
te krygen eerst door af te treden
en zijn kabinet te reorganiseren en
toen... door een ziekte te ontwik
kelen
Intussen heeft hii de Russen nu
toch meegedeeld, dat het parlement
het accoord van April 1946 niet wil
ratificeren, omdat het de onafhan
kelijkheid van het land in gpvaar
brengt. En Moskou trekt troepen
samen aan de Perzische grens. Een
nieuwe gevarenzone voor de vrede
dreigt te ontstaan.
Dat hier no*- iets anders achter
zit dan de Perzische olie alleen, zul-
len w!1 in een volgende Spiegel la
ten zien.
bliek ongunstig zou reageren
vooral op de scène van de slag van I
Agincourt. waarin dc Fransen ver
slagen werden. Gelukkig bleken de
Fransen na vijfhonderd jaar nogal
vergevensgezind en trokken zij zeer
geanimeerd naar de bioscoop.
Een ramp bedreigde het Azoren-
eiland San .Miguel. De export van
ananassen, het hoofdproduct van
het eiland werd gestagneerd, aan
gezien niemand in het buitenland
geld bleek te hebben deze heerlijke
i vruchten te kopen... Gelukkig bleek
Engeland nogal dorstig uitgevallen
en kocht tenslotte 40.000 kisten
voor iets meer dan drie shilling oer
ananas, dit is ongeveer 1.50 per
stuk. Een dure grap voor het arme
Engeland
Gezonde babies kun yen vaak be
ter tegen luchtreizen dan volwassen
mensen. Dit is de verrassende con
clusie van een rapport van de me
dische directeur van de United Air
lines in dc Verenigde Staten. Zelfs
al zijn de babies longer dan Qjn
jaar, is het reizen nog absoluut on
gevaarlijk.
in groepjes bijeen en praatten
over hun dwaze, maar toch wijze
koning, over baarden en Yiolini,
dc bloemenclfjcs-komngin, die
hun kinnen weer versieren cn de
kou uit hun halzen verdrijven
zou.
Zijne Majesteit liet zich die
twee dagen niet zien: hij zat in
j zijn raadskamer, omringd door
ministers en andere hoogwaardig
heidsbekleders. De vijf knapste
sterrenkundigen zaten op meters
lange vellen papier uit te rekenen
of het morgenavond inderdaad
volle maan was en vijf weer
kundigen trachtten er achter te
komen of de hemel bewolkt zou
zyn. Na 36 uur achtereen gere
kend en de hemel bestudeerd te
nebben konden zij Kroesbaard
melden: „Majesteit, wij geloven
-dat liet volle maan zal zijn en
b o p c li, dat de hemel onbewolkt
is". Waarop Kroesbaard een beet
je boos werd en vroeg of ze het
niet zeker wisten. Toen
antwoordden alle tien tegelijk:
„Majesteit, wij zijn zó verschrik
kelijk geleerd dat wij niet meer
zeker weten!"
Na de middag van de tweede
dag was Kroesbaard zó vreselijk
moe van het denken, praten en
luisteren dat lui zyn ministers en
dp geleerden naar huis stuurde
Nauwelijks lag hij in bed of hij
sliep.
'"TEGEN de avond kwam 's ko-
A nings lijfbediende hem wek
ken. Toen Kroesbaard ontwaakte
Keek hij in een hevig ontsteld ge
zicht, waar de zweetdruppeltjes
langs stroomden „Wat is er nu
weer?", vroeg hij
„Majesteit er is een vrouw
mens lp het bos. Ik moet beken
nen, dat ook ik geslapen heb en
ik geloof, alle Zwamlanders. Ik
werd wakker doordat de grond
dreunde. Eerst durfde ik niet
naar buiten, maar toen het even
later stil was stak ik mijn hoofd
bui'tcn de Beuk en daar zat op een
boomstronk een vrouw-mens, dat
me vriendelijk toelachte. Ze zei:
„Zeg tegen mijn vriend Kroes
baard. dat Ansje er is!"
„Zei ze dat heus", riep Kroes-
baard, terwijl hij uit bed sprong.
„Laat lnar binnen komen, on
middellijk!"
,,'t Spijt me, Sire, 'maar dat zal
niet gaan. Het vrouw-mens. dat
zich Ansje noemt, is veel te
groot", zei de bediende
„Natuurlijk, daar dacht ik niet
aan! Ik ga wel naar buiten", riep
Kroesbaard.
„Ik wil Kroesbaard spreken",
riep Ansje hein toe.
„Dat ben ik toch. Ansje", ant
woordde Zijne Majesteit. „Hoe
vaat het er mee en wat kom je
hier doen?"
ACH nee. dreumes, jij bent mijn
vriend Kroesbaard niet", zei
Ansje. „Zijne Majesteit heeft een
prachtig kroezende baard en jul
lie, kabouters, hebben allemaal
kale kinnen. Roep de koning!"
•beval zij.
„Maar ik ben het heus. Ansje ik
ben zo dom geweest hrijn baard
te laten afscheren
„Ik geloof er niets van, je houdt
rne voor de 'mal".
Toen rende Glim kin (Kroes
baard) de Beuk in. greep zyn
baard, welke aan een ispijker ben
gelde en drukte liem met twee
handen tegen zijn gezicht. Zo
draafde hij vveor naar huiten.
„Hallo, Kroesbaard. ouwe jon
gen", riep Ansje verheugd, maar
loop schmk ze, want Kroesbaard
liet zijn baard zakken: „Dus je
was het toch cn je heht heus
geen baard meer? Wat zonde'
Waarom heb je dat gedaan?"
Toen verhaalde Kroesbaard de
hele geschiedenis en ook, wat hij
die avond van plan waf.
„Nu, dan kom ik prachtig op
tijd. want ik wil ook de bloemon-
elfjcs zien. Daarom heb ik dat
hele eind van rlc stad naar Zwam-
lincl gelopen. Wat heerlijk, ik zal
dus kunnen zirn hoe Violina jul
lie weer gelukkic maakt!" jubel
de Ansje. f J. VAN STRATEN
(Wordt vervolgd)
1F EU/L L TON
i/A/V
10)
HOOFDSTUK VII
Plannen.
Ik kon niet in slaap komen. Teveel onopgeloste
problemen draaiden door mijn hoofd Ik probeer
de op mijn manier een beetje orde in deze war
boel te brengen. In mijn gedachten maakte ik een
lijst van feiten en conclusies op. die er ongeveer een leuke grap. gisteravond.
c rnl CIT I I 1 'I f, TT. i
als volgt uitzag
Graaf Paul is dus een oplichter.
Maar geen gewone.
Hij i^ een uitvinder, die niets heeft uitgevon
den.
Zijn ..uitvinding" gaat hij aan Zwendasky ver
kopen.
Die uitvinding bestaat niet.
Dus wordt Zwendasky bedrogen.
Maar de arme lieden van Acapulco (zoals
Pedro) zouden graaf Paul op hun knieën danken
als ze wisten dat hij. met Zwendasky's duiten, de
riolering weer in orde zou maken.
En dan: Zwendaskv is een schurk en verdient
het om'ook eens bedrogen te worden'
Maar toch. als het een ander was dan graaf
Paul. zou ik er niets mee te maken willen hebben.
Conclusie: Omdat het graaf Paul is. kan hij op
mij rekenen. (En ik vind het zelfs een reuze idee')
Toen ik de dingen op deze manier een beetje
voor mezelf geregeld had. zou ik eigenlijk rustig
kunnen gaan slapen, maar daar kwam niets van.
Want nu volgde het tweede bedryf- hoe zouden
we Zwendasky het nietbestaande geheim verko
pen? Hoe zouden wij (ik dacht nu aan graaf Paul
en mijzelf als \v ij en beschouwde ons tweeën als
wapenbroeders in de strijd tegen de boze Zwen
dasky» hoe zouden we te werk moeten gaan
om Zwendasky ervan te overtuigen dat wij het
geheim van het dubbel-afstand-mengsel bezaten?
De meest fantastische plannen kwamen in myn
brem op en zoals men dat in een slapeloze nacht
hebben kan. leken die plannen werkelijk wel uit
voerbaar ook. Maar tenslotte viel ik toch in slaap.
Bij het ontwaken herinnerde ik mij al mijn plan
nen tot in do kleinste bijzonderheden Toch man
keerde er iets aan. Ze waren verbleekt als de
sterren Mijn hele gesprek met graaf Paul de
vorige avond; het leek alles nu onwerkelijk en
toen ik beneden kwam om op bet terras met mijn
..compacnon" koffie te drinken, verwachtte ik
bijna^ dat liy zoiets zou zeggen als. Nu. dat was
Wat liep je er in.
Het idee
Maar graaf Paul's aanwezigheid was als de
nacht zelf. Dingen fantastische dingen werden
weer mogelijk, ja bijna vanzelfsprekend' En zat
ik hier niet te genieten van de heerlijke koffie
op het terras van El Impeno ik. die een paar
dagen geleden mg bananen sjouwde? Je kon er
niet aan ontkomen: met graaf Paul was alles
mogelyk Opeens, zonder dat hij ook maar iets
toch wel de manier om hem te pakken te krij
gen. Hierover v as graaf Paul het met my eens.
Niet met de rest van mijn plan.
„Kidnappen! Auto stelen! Da's mij te gevaarlijk
hoor. Het is geen Wild West, Jonska; we krijgen
zijn auto wel op een andere manier. HU zal hem
ons lenen. En zelfs zonder dat wij er om vragen.
Hij zal ons zijn auto opdringen! zó moet hei
gaan".
Maar dat geheime reservoir met benzine was
dat dan wel goed? Was dat ook zyn idee?
..Neen, niet precies. Het mort eenvoudiger
gaan Zo ongeveer als een van die trucs, die een
goochelaar voor je neus doet. Zo eenvoudig dat
niemand het ziet. Mozo!" Hu gooide wat geld up
tafel en we stonden op. -..Kom compagnon, nu
een kleine morgenwandeling Ik zal je onderweg
nog wat meer vertellen".
Het was bnna 12 uur toen we terug kwamen.
Graaf Paul had lang een muurschildering van
ecu onbekende artist bekeken; zii versierde dr
wand van een pulqueia: kroeg, café of hoe je 't
noemen wil. Het stelde de levensloop van de be
roemde en beruchte vrijheidsheld Zapata -.oor.
Ook kwam er een man met een guitaar die voor
een paar cèntimes een leusachtige oallade vooi-
droeg Ik verstond er de helft niet van maar
had gezegd of gedaan om mij deze overtuiging te hoorde wel veel over Zapata, cle held en de Soar-,
geven, wist ik het: het kan
Toen graaf Paul zijn La Voz" neerlegde en mii
vragend aankeek, was ik er weer helemaal in Ik
had een pracht idee: we moesten de chauffeur
van Zwendasky's auto want hij zou met een
auto komen) kidnappen. Als we dan de auto in
ons bezit hadden, zouden we er iels aan maken,
een geheime installatie, zoekt er. als ik bijvoor
beeld op een knop drukte een paar liter benzine
van een verborgen tank in het reservoir zou lo-
Pe\ Dan zouden we Zwendaskv wel met zijn
eigen auto kunnen verbazen het leek mil nog
al gemakkelyk. alleen de bijzonderheden
die moesten we natuurlijk nog oplossen Maar zo'n
proefrit met Zwendasky s eigen auto, dat leek me
taan. de bandiet en Heilige de Verschrikkelijke
en de Zachtmoedige als een Lam; de Bloedbe
vlekte Tvran en de Geliefde Bewee.vie Marte
laar Dit alles was Emilio Zapata
Graaf Paul zag wel dat ik er van in de war
was.
..Je bent in Mexico. Jonskazei hij En Za
pata was een Mexicaan". Dat was de enige uit-
lee die hy mij gaf
Toen we naar het hotel terugkeerden, stond er
een grote roomkleurige 8-cylmder Mercury voor
het hotel
.,De fret is gearriveerd", zei graaf Paul droog
jes.
(Wordt vervolgd).
„We hebben een strenge school
doorlopen".
komst van mijn collega's van Come
dia op Schiphol, zegt ze, kon ik met
de begroeting met langer wachten
cn ben ik door de afzetting heenge
broken. Niet omhelzen, riep een
douanebeambte me na. Zeker met
het oog op het smokkelen."
Rika Hopper is actief bezig met
de voorbereiding van haar feestavon-
en. Sjarow zal haar stuk regisseren:
„Het glazen Paleis", dat Jeanne van
Schaik-Willing naar Sidney Howard
bewerkt heeft. En alleen al het feit,
onder de Russische regisseur uit de
school van Stanislawski, die haar
door de jaren tot vriend is gewor
den, te mogen arbeiden, stemt haar
tot vreugde.
Brandende fakkels naar
Eindhoven gebracht
De motorrijders en wielrenners,
die de brandende fakkels van
Bavcux naar Eindhoven brachten
herinnering aan dc opmars \an
de geallieerde troepen door Frank
rijk en Belgie naar Brabant cn Lim
burg zijn met groot enthousias
me in ons land ontvangen. Zowel
de Belgische als de Nederlandse
douane verleende haar medewer
king, zodat de rijders niet bij de
grens hoefden te stoppen.
In Yalkcnswaard vergezelden hen
honderden fietsers en wandelaars,
die in hun enthousiasme de estafet
te trachten bij tc houden. In Aalst
waren huis aan huis vlaggen uitge
stoken. Om zeven uur bereikte de
stoet Eindhoven, waar hy door de
straten naar het Philips-stadion
reed. Twintig duizend mensen wa
ren daar aanwezig, die door een mo
biele radio-tclefonischc verbinding
geregeld op de hoogte waren ge
houden van dc vorderingen der es
tafette. In het stadion voerde de
Eindhovense burgemeester, mr. H.
A. M. T. Kolfschoten het woord.
Van der Pol naar
Saragossa
De Nederlandse biljarter Van der
Pol zal Zaterdagmorgen naar Sara
gossa (Spanje) vertrekken om daar
deel te perncn aan het wereldkam
pioenschap 45/2, welke wedstrijden
23 September zullen beginnen. On
der de deelnemers bevinden zich
behalve de Belg Gabriels, twee
Spanjaarden, een Fransman, een
Noord-Amerikaan, een Ccntraal-
Amerikaan en een Zuid-Amerikaan.
De herdenking van de „Slag om Arn
hem" is dit jaar ook een belangrijke
culturele manifestatie geworden. Door
het na de Bevrijding opgerichte Bcet-
hovenkoor is gisteravond - namelijk in
Musis Sacrum okdcr leiding van Jan
Out de eerste uitvoering in Nederland
gegeven van het oratorium ..Child of
our time" van de jonge Engelse com
ponist Michael Tippett.
Speciaal voor deze gelegenheid is
Tippett naar Arnhem overgekomen,
waar hij Zaterdag een repetitie van zijn
werk bijwoonde cn zich tezamen met
]an Out op een allerplezierigste manier
met vertegenwoordigers van de pers
onderhield.
Mr. Tippett ziet er met zijn verwarde
bos donker haar cn zijn lichtgrijze,
vrolijke ogen jonger uit dan hij is. Hij
werd in 1905 geboren en is. hoewel hij
het Royal College bezocht, op muzikaal
gcbic^ nagenoeg auto-didact. Hij is
thans muzick-directeur van het Morley
College te Londen, een instelling die te
vergelijken is met onze volksuniversi
teiten.
..Child of our time" is Tippett's eer
ste werk dat succes ondervond. De com
ponist schreef zelf dc tekst kort voor
de oorlog en voltooide de muziek in het
voorjaar van 1940. Eerst in 1944 had
echter de eerste uitvoering plaats. Ook
op het vasteland is het thans reeds ver
scheidene malen ten gehore gebracht en
wel tc Brussel, Boedapest en Hamburg.
In deze laatste plaats stond het publiek
cr overigens tamelijk vreemd tegenover.
Mr. Tippett vond het een merkwaar
dige ervaring om hij zijn komst te Arn
hem dc gehele uitvoering met radio-uit-
zcnding en al, reeds zo In dc puntjes
georganiseerd te vinden.
Vol lof was hij over de A.O.V.
en. het nog zo jonge Beethovenkoor,
maar bepaald verrukt was hij van
het solokwartet, bestaande uit Dora
van Doorrt Lindeman. Annie Her
mes. Frans Vroons en Laurens
Bogtman dat volgens hem beter
was dan enig kwartet dat elders in
zi|n oratorium was opgetreden.
Wat de uitvoering zelf betreft, die
plaats had onder auspiciën van de
British Council en het Auborne-comité
cn met steun van het ministerie van
O. K. en W„ willen wc beginnen met
op te merken dat de keuze van
dit oratorium ons juist voor deze
gelegenheid buitengewoon passend
voorkomt. In dc idealistisch gestemde
tekst, waarin de auteur zich keert tegen
de rassenwaan, wordt dc voornaamste
problematiek van dc oorlogsjaren gere
flecteerd. zonder dat Tippett echter in
een banaal realisme vervallen is. Tip
pett heeft er een aantal negrospirituals
in verwerkt met naar hij vertelde, de
bedoeling om het een algemeen, niet aan
tijd en plaats gebonden karakter te
De intern. motorzesdaagge
Up de derde dag van dc motor-
zesdaagse te Zlin werd door 83
deelnemers 305 km. afgelegd. 05 ren
ners beëindigden deze rit zonder
strafpuntcn, 12 kregen wel strafpun-
ten, terwijl deelnemers op moes
ten geven. Voor de zilveren vaas
heeft het team van Tsjecho-Slowa-
kye nog geen enkel strafpunt, als
tweede volgt Polen A met 100 str.
p., Nederland B met 112, Polen B
met 124. Italië met 142. Zwitserland
met 200. Tsjecho-Slowakije B met
300, Nederland A met 400 en Hon
garije met 552. De fabrleks-compe-
titie is alleen door dc Tjcchischc
D. E. F en G-tcams oserleefd. Alle
andere landen zijn gedisqualificeerd
In de club-competitie duidt dc stand
san de Nederlandse ploegen; 4. Ne
derland C 101 <«tr p. 7. Nederland
A 23ó str. p 8. Nederland B met
238 str. p.
De Amsterdamse zwemvereni
ging „De M atervnenden" zal Zon
dag a s een internationaal /wem-
feest organiseren, waaraan o.m. de
Zwi_t>erse zwemclub Frei Sportier"
uit Zürich zal dcplnemen.
geven. Overigens heeft hl) deze melo
dieën in harmonisch opzicht ingrijpend
bewerkt, daar de oorspronkelijke har
monieën z.i. te simplistisch waren.
Niet ten onrechte vergeleek Jan Out
het werk tijdens de genoemde pers-
bespreking met Bach s Matthacus-
Passion: ook hier het optreden van een
„evangelist" een verteller en ook hier
een voortdurende afwisseling van lyri
sche cn dramatische passages. Verder
vervullen de negro-spirituals dezelfde
functie als de koralen in dc Mattheus-
Passic.
Maar nog sterker is de overeenkomst
door Tippett s knappe, contrapuntlsche
schrijfwijze, vooral in de dramatiKhe
koren die als "compositie wel het be
langrijkste bestanddeel van dit orato»
nüm vormen. Minder interessant zijn de
..koralen die soms wat zoetelijk gehar
moniseerd werden, al waarborgen de
mooie, in het gehoor liggende neger- j
melodieën wel in de eerste plaats het
bij voorbaat verzekerde publieke 6ucces.
Zowel aan het koor als het orkest
en de solisten stelt deze compositie zeer
hoge eisen en wat het nog zo jonge
Beethovenkoor ervan maakte was dan
ook voluit bewonderenswaardig. Doch
ook bij de A O.V. zat de partituur er
uitstekend in en met Tippett's bewon
dering voor het solo-kwartet kunnen we
volledig instemmen.
Het was een indrukwekkende uitvoer
ring van een rechtstreek^tot het hart
sprekende compositie. J. Romljn.
Scheepstijdingen
ABBEKERK, R'dam—Australië. 18
Sept v Suez; ALPHERAT. R'dam—
Shanghai. 17 Sept. tc Lissabon; AM-
STELKERK, DakarAdam. via
Plvmouth 17 Sept op 240 mijl Z.W.**
van Las Palmas; AVERKERK. 17
Sept. v. R'dam n Vera Cruz; BLOM-
mersdijk. 17 Sept. v R'dam n Newr
York; KOTA LNTEN. R'dam-gJava, 'y
pass. 17" Sept. Maladiven eilanden; l
LUTTERKERK 18 Sept v Baltimore
te R'dam; NIGERSTROOM. A'dam—
West-Afnka. 17 Sept v Bordeaux; y
ORANJE. Batavia—A'dam. 18 Sept.
te Colombo; RIDDERKERK. R'dam
Shanghai, 17 Sept. te Colombo: 'j
SAPAROEA. A dam—Batavia. 17
Sept v Penang; SLOTERDIJK,
R'dam—Java. pass 17 Sept. om 7 uur
Malta; VOLENDAM. 16 Sept. v Ba-^
tavia n R'dam. HUGO DE VRIES. L
Shanghai—R'dam. 16 Sept. v Manilla:
MEERKERK, R'dam—Calcutta 15
Sept. v Rangoon Sweelinck. 17 Sept.
v Calcutta n R'dam.
Hedenavond
HILVERSUM I: 19.00 Nieuws.
19.15 Kinderkoor. 20 00 Nieuws.
20.12 Gewone man. 20 20 Opera.;'
22.15 Avondgebed. 22.30 Nieuws.V
22.50 Dansork. 23.30 Masqueraders.'
HILVERSUM n: 19.00 Gr.muz.
19 30 Prof. Sr venster. 20.00 Nieuws
20.05 Gr.pl. 20.30 Spreker: Ds. van
Dorp. 21.00 Men vraagt. 21.30 Bui
tenlands weekoverzicht. 21.45 Stra-
diva-Sextet. 22.40 Spreker: Dr. N.
A. Bruining 22 45 Avondwijding.
23.00 Nieuws. 23.15 Symph. orkest.
Morgen
HILVERSUM I: 8.00 Nieuws.
10.00 Voor de kleuters. 10.15 Gr.pl.
11.00 Voor de zieken. 11.45 Gr.pl.
12 03 Plano. 12.30 Weeroverzicht.
12.33 Welk bock? 12.38 Lunchcon
cert. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Pro
gramma v. d. Strijdkrachten. 13.30
Lunchconcert. 13.45 Filmkwartier.
14.00 Gr.pl. 14.30 Toneelkijker.
15.00 Voor de jeugd. 15.15 Jonge
kunstenaars 25.45 Kiosk. 16 00 Mu-
sette-klanken. 16.20 Lezing 17 00
Voor de jeugd. 18 00 Pianoduo.
18 15 Journalistiek weekoverzicht.
18.30 Strijdkrachten progr.
HILVERSUM II: 8.00 Nieuws.
10 00 Morgenwijding 10 20 Voor
dracht. 1035 Kamermuz 10 57
Gram.muz. 11.00 Uitzending voor
Arbeiders. 12 00 Musetfe-klanken.
12.30 Weeroverzicht 12 33 Carcas-
sola en zijn ork. 13.00 Nieuws. 13.20
Gr.pl, 14.00 Het Ned. lied. 14 15
Omr.k orkest. 15.00 Gorter-bespre
king. 15.15 Jodelzang. 15.30 Lezing
prof G J. Renier 15 15 Klanken
uit Mexico. 16 30 Miller-Sextet.
17.00 Sport. 17.15 Gr.pl 18.00
Nieuws. 18.15 Orgelspel. 18.30 Voor
de jeugd.
