Verder oprukken was
noodzakelijk
Een Vacantie-délice, maar
ook meer dan dat
Kinderverlamming, kans op
genezing iets gestegen
Dinsdag 23 September 1947,
3
Zonder piloot over
de Oceaan
Haagse Meesters
Spiegeler wereld
Internationale foto
tentoonstelling
LANGS DE WEGEN DER KUNST
Wie het buskruit
uitvond
Radio-programma
Regering vreesde aanvankelijk
Vervolg van pag. 1
Aanvankelijk groeide, tijdens de
behandeling in de Veiligheidsraad
de gedachte, dat verder oprukken
een dreigende waarschijnlijkheid
was. Daarnaast kwam het besef op.
dat verder oprukken, gezien de
stemming in de Veiligheidsraad
steeds ernstiger bezwaren zou ople
veren. In ieder lid van de regering
groeide een schier
spanning.
Dr- Becl constateerde tot zijn
vreugde, dat de laatste weken
een verbetering ten goede is in
getreden. De Republiek schijnt
haar vat op de vredelievende
bevolking te verliezen, het ter
rein wordt rijp voor consolida
tie. Ongetwijfeld hebben de ge
ruststellende verzekeringen van
Dr. Van Mook deze verbetering
in de hand gewerkt. De rege
ring heeft weer het vertrou
wen gekregen dat Nederland er
uiteindelijk tot in slagen zal de
Indonesische bevolking defini
tief te bevrijden uit de terreur
der onverantwoordelijke ele
menten in de Republiek. Het
beperkte doel. dat de regering
zich stelde met haar politione
le actie komt dus in zicht.
Hervormingsarbeid
Dr. Beel belichtte daarna de drie
doelen, welke de regering met
haar politionele actie wenste te be
reiken. Ondanks alle moeilijkheden
met de Republiek, zo zei hij. gaat
de staatkundige hervormingsarbeid
in Indonesië voort. Hij wees er op.
hoe Oost-Indonesië en West-Borneo
een eigen regeringsprogram heb
ben. dat zij uitvoeren onder eigen
ve r an t woord elijkhe id.
Het binnenlands bestuur, de po
litie. zorg voor gezondheid en het
onderwijs, verscheidene taken en
bevoegdheden, behorende tot de
werkkring van de departementen
van Justitie en Waterstaat, de re
geringen van Oost-Indonesië en
West-Borneo hebben ze in eigen
onhoudbare j hand genomen. Het ogenblik na
dert. waarop, zelfs op Zuid-Bor-
neo. vrije verkiezingen kunnen
plaats hebben.
Deze ervaringen hebben bil de
u-gering steeds sterker het besef
„Mechanisch breinbracht
vliegtuig naar Engeland
De Amerikaanse luchtmacht
heeft bekend gemaakt, dat een
viermotorige C 54 „Skymaster"
Maandag de eerste trans-Atlanti
sche vlucht zonder piloot heeft
volbracht. De machine startte Zon
dagavond te Stephensville op New
foundland. en landde tien uur en
vijftien minuten later tc Brisenor-
ton in Engeland.
De machine werd bestuurd door
een „mechanisch brein", dat alle
nodige berekeningen omtrent
windsnelheid en windrichting
maakt en door middel van radio
golven het vliegtuig Impulsen doet
toekomen voor zijn besturing. De
ONS plan om in een tweede be
schouwing wat dieper in te gaan
op de lotgevallen van de Haagse
School en wat daarop volgt kon niet
doorgaan. Laten wij ons dus, nu de
tentoonstelling in het Centraal Mu
seum haar einde ziet naderen (28
Septnog enkele notities veroorlo
ven. ook om. zo mogelijk, het bezoek
tc stimuleren. Want de tentoonstel
ling is. afgezien van welke andere
waarde oog. in hoge mate represen
tatief.
De Haagse School is geschiedenis,
zelfs méér dan de ouderen onder ons
wel hadden kunnen denken, maar
aan boord,
bemanning
waaronder een nood-
van negen koppen.
ioen groeien dat de beginselen maar gedurende de ganse vlucht
van Llnggadintl Juist zijn. dat zli heeft geen mensenhand de appa-
tot prachtige resultaten kunnen raten van het vliegtuig aange
leiden, indien zli aan beide zijden raakt.
eerlijk en loyaal worden ultge- Volgens waarnemers werd de
voerd. Britse regering volledig op de
De daad aan USA
DE zestien staten, die sinds het
midden van Juli te Parijs in
conferentie bijeen zijn. hebben Za
terdagavond met algemene stem
men het door de desbetreffende
commissie voorgestelde programma
van wedetopbouw aangenomen.
Hiermede is van de zijde van het
in nood verkerende Europa een be
langrijke stap gedaan op de weg,
welke naar de verwerkelijking van
het plan-Marshall voeren moet.
Op zichzelf doet het reeds goed
om te kunnen constateren, dat het
in deze tjjd dus toch nog mogelijk
is. dat een vergadering van ver
schillende mogendheden in betrek
kelijk kort tijd tot concrete resul
taten komt. Dat het overigens lang
niet gemakkelhk is geweest om het
zover te brengen, weten we: min
stens éénmaal leek het. of deze con
ferentie de weg van zovele andere
zou opgaan cn in een "mislukking
zou eindigen. Ook is bekend, dat de
commissie voor het program var\
wederopbouw zich tot twee keer toe
genoodzaakt heeft gezien ont haar
voorstellen in een nieuwe vorm le
gieten, aangezien dc Amerikaanse
..waarnemers en adviseurs" in Pa
rijs cn ipet name de onderstaats
secretaris William Clayton, de re
sultaten waartoe de commissie was
gekomen, onaanvaardbaar voor het
State Department cn het Congress
oordeelde
Nu is ook deze hindernis met
glans genomen: Clayton heeft ten
minste verklaard, dat zijn bezwaren
geheel weggenomen zijn.
Thans is het de vraag: wat zullen
de Ver. Staten doen en vooral, in
welk tempo zullen zij iets doen. Op
het State Department is men er wel
van overtuigd, dat de een of andere
spoedige hulp voor Europa geboden
is. waarbij in het bijzonder aan
Frankrijk en Italië wordt gedacht.
Dat hierbij ongetwijfeld de vrees
voorzit, dat deze beide landen wel
eens naar de communistische kant
zouden kunnen afglijden, wanneer
de dollars niet gauw korden opda
gen. maakt dit probleem voor
Marshall en zijn adviseurs alleen
nog maar te dringender.
EEN belangriike. ja de belang
rijkste kwestie hierbij is: zal er
een speciale zitting van het Con
gres worden bijeen geroepen Aan
vankelijk heeft Truman (tot grote
teleurstelling van de Parijse Confe
rentie) verklaard, dat hij niet van
plan was dit tc doen. Maar sinds
dien zijn de mannen van het State
Department er. mede door Clay
tons onrustbarende rapporten uit
Europa, van overtuigd geraakt, dat
een behandeling van de hulp aan
Europa langs de normale weg .wel
eens tot gevolg zou kunnen hebben,
dat die hulp. welke dan immers in
geen geval voor April/Mei 1948 te
gemoet gezien kan worden, wel
eens te laat zou kunnen komen. Zo
hebben zij ook al overwogen, of het
mogelijk zou zi1n om een bepaalde
voorlopige hulp aan Europa te
brengen zonder dat het Congres. In
speciale zitting bijeen zou hoeven
te worden geroepen.
Volgens de laatste berichten ech
ter is de speciale adviseur van pre
sident Truman, Clark Clifford, In
zijn rapport over de international©
situatie tot de conclusie gekomen,
dat er ook voor die tussentijdse
hulpactie geen andere weg is dan
het Congres nog in deze herfst bij
een te roepen. Verwacht wordt, dat
Truman, die op 20 September uit
Rio de Janeiro naar Washington is
teruggekeerd, zich na bestudering
van dit rapport met Cliffords con
clusie zal verenigen. Gebeurt dit.
dan zal hi1 vermoedelijk de leiders
van de Republikeinse partij in het
Congres bij zich roepen, hun zijn
gegevens voorleggen en hun vragen
om een speciale zitting van het
Congres te convoceren.
Deze heren zullen dit echter wel
niet willen doen. Zowel de voorzit
ter van het Huis van Afgevaardig
den. Martin, als Vandenberg. de
president van de Senaat, hebben
immers al verklaard, dat zij deze
verantwoordelijkheid niet van Tru
man wensen af te nemen Dus zal
de president zelf net Congres moe
ten bijeen roeoen. Ingewijden ver
wachten. dat hij zulks zal doen in
een radiorede tot het Amerikaanse
vork.
Tot zoverre laatste berichten. In
ieder geval zullen wfl over enkele
weken, misschien wel over een paar
dagen al wel weten, of zi1 het bil
het rechte eind hebben gehad.
Dc Oost-Indonesische regering
heeft de wens te kennen gegeven
met Nederland een overeenkomst
te sluiten, op grond yan de over-
gangswetgeving. De regering is
bereid aan deze wens tegemoet te
komen.
Situatie in de Republiek
Dc regering ziet de situatie in
de Republiek aldus: na een tiid
van opgang hebben zich in de in
wendige organisatie verwordings-
verschijnselen voorgedaan. Men
had een gebouw geschapen, dat op
alle onderdelen zwakke punten
vertoonde. Uiterlijk trachtte men
de schijn van een staat hoog te
houden, innerlijk ontbrak zowel
een gezagsapparaat als een derge
lijke administratie. Men had een
politle-apparaat. doch de misdaad
had vrij spel. men had een departe
ment van financiën, doch niemand
wist bij benadering hoeveel geld er
uitgegeven en hoeveel bankpapier
in omloop was. Twee groepen
openbaarden zich: de constructief
denkende leiders, daartegenover
een groep fanatici en kwaadwil
lende elementen, die geen gevoel
voor de juiste verhouding hadden
Met bezorghcid nam de regering
waar dat de laatste groep steeds
meer aan invloed won. Verschei
dene constructieve elementen zette
men opzij, onmiskenbaar heeft de
eerste groep het onderspit gedol
ven.
De regering realiseert zich
zeer w.l dat het internatio
nale aspect van het Indone
sisch conflict een bijzondere
belichting heeft gekregen. Zij
ziet de resultaten van de rap
porten. het onderzoek en de
bemiddelingspogingen met
vertrouwen tegemoet. Zij zal
alle medewerking verlenen om
het welslagen van deze arbeid
te bevorderen.
Nog onrust, dan
Mocht echter na al deze nieuwe
pogingen tot een vreedzame rege
ling een haard van onrust en ter
reur blijven beslaan dan is Neder
land er van overtuigd beter begrip
te vinden voor d<* taak, welke ook
tegenover de Verenigde Volkeren
op haar rust: dc taak. om samen
met Indonesische gezagsdragers de
\eiligheid te waarborgen, het recht
gelding te verschaffen en de voor
waarden te scheppen \oor het eco
nomische en geestelijke welzijn der
Indonesische volkeren en voor de
duurzame samenwerking van Ne
derland, Indonesië. Suriname en de
Nederlandse Antillen. Dit is echter
alleen mogelijk, indien de beginse
len \an Linggadjatl ook ten aan
zien van de Republiek weer tot le
ven komen.
Nogmaals, de regering blijft ho
pen dat aan republikeinse zijde de
wil tot samenwerking aanwezig
blijkt, doch dan zal de leiding ge
heel in handen moeten komen van
de constructieve elementen in haar
midden- De regering hoopt, dat de
goede diensten van de Veiligheids
raad een ontwikkeling in deze rich
ting kunnen vergemakkelijken.
hoogte gehouden van deze proef
neming. Onder de inzittenden be
vonden zich ook enige R.A.F.-of-
ficieren. Naar verluidt zal het toe
stel ongeveer 14 dagen in Enge
land blrjvcn. Het ..mechanische
brein" zal door deskundigen van
dc R.A.F. en door niet-rnilitaire
deskundigen inzake geleide pro
jectielen worden bestudeerd.
Tot en met 5 October wordt in het
gebouw van Arti et Amicitiae te Am
sterdam een tentoonstelling van foto
grafische kunst gehouden ter gelegen
heid van het 60-jarig bestaan van de
Ned. Amateur Fotografen Vereniging,
na de Royal Photographic Society de
oudste van Europa. Deze Jubileumten
toonstelling is gcorqaniseerd ln combi
natie met de jaarlijkse internationale
Focusyfotosalon en staat onder be
schermheerschap van Prins Bernhard.
die heeft toegezegd ook enig eigen werk
in te zenden.
Behalve de Amsterdamse afdeling, die
met dc enige Nederlandse inzending is
vertegenwoordigd, exposeren 21 landen
ruim 200 foto's. Bovendien is een inte
ressante collectie uit het historisch foto
grafisch museum van de Royal Photo
graphic Society te Londen te bewonde
ren. waarin men o.m. 2 opnamen vindt
van de uitvinder van het negatief-posi
tief procédé Henry Fox Talbot en een
foto van de hand van Henry P. Robin
son. de meest bekroonde fotograaf ter
wereld. Van de Engelsman Readhead is
een kleurenfoto van Prins Bernhard ge-
exposeerd.
machine had veertien personen jkhet blijkt interessant de kopstukken.
nier bijeengebracht, nog eens aan
dachtig te bekijken en na te gaan
wat blijft en wat niet. Soms wekt
het werk alleen nog koele achting,
soms ook piëteit en een glimlach
van vertedering, meermalen geluk
kig, ook oprechte liefde en bewonde
ring.
Veel van deze kunst is zozeer ver
trouwd bezit. Gat wij moeilijk af
stand kunnen nemen en uiteraard
gaat onze neiging 't meest naar die
doeken. waarin wij naast andere
elementen ook geestelijke en con
structieve bedoelingen aantreffen.
Vol pieteit wandelen wij langs het
piëteitrijke werk van Jozef Israéls,
dat toch in betekenis wel zeer heeft
Ingeboet; maar eensklaps staan wij
verrast voor een fluitspeler van hom
(niet in de cat. vermeld), een jeugd
werk waarschijnlijk, dat nieuwe
charmes openbaart en dat ergens
verwant moet zijn met de Italianen.
Wij dwalen met onze blik door de
Kerkinterieurs van Bosboom met
hun „sobere grandeur" en de zowaar
naar Brueghel verwijzende Oude
Schuur, maar in wezen trekken zijn
aquarellen 't meest, door een luchtige
verteltoon; die schijnt hij ..fluitend"
gemaakt te hebben (een enkele tech
nische fout wijst daar nog nadruk
kelijker op). Hij bezigde zelf die uit
drukking voor Schelfhout mis
prijzend? als bewijs waarschijn
lijk. dat deze collega geen proble
men kende. Inderdaad, leest men uit
Schelfhout's_ landschappen, hoe vol
beminnelijke attracties ook. weinig
van een persoonlijke gesteldheid. Hij
tracht alleen te behagen en te beko
ren. wat hem dan ook wonderwel
gelukt Bezie echter naast ziin ge
kunstelde en in meer dan één op
zicht verstarde wintereezicht. Roe
lof'? landschap In 't Gein". Hrt is
donkerder, melancholisrher wellicht,
maar het is of de pittige Hollandse
bries hier doorheen waait, terwijl
het andere volkomen naar het atelier
riekt Hier heeft, men ..In a nutshell"
bijeen, dat de voorlopers van He
Haagse School, geïnspireerd in de
Barbizonners. heeft bezig gehouden
en bezielde.
DEENSE GASTEN.Een
Deense viermaster opleidings
schipis op bezoek in Amster
dam
JONGKIND was. méér dan de t©
jong gestorven fijnzinnige Bll-
ders. ook zo'n voorloper, één zelfs
die 't impressionnisme in z'n diepste
bedoelingen reeds heeft onderkend
en verwezenlijkt vóór dat z'n andere
(Franse en Nederlandse» kunstbroe
ders zover waren. Aardig is het ver
schil op deze tentoonstelling tussen
zijn romantische en impressionnisti-
sche werkwijze.
De drie gebroeders Maris blijven
in de publieke opinie, naast Mesdag
en Mauve, en mcér dan Weissen
bruch," het troetelkind van de latere
critiek. de Haagse meesters bij uit
stek. Matthijs. de middelste en ge
niaalste, wordt meestal met hem in
één adem genoemd, hoewel ook op
deze expositie weer duidelijk blijkt
boe eenzelvig en apart hij staat.
Staande voor zijn machtige Ramskop
kan men 't haast jammer vinden dat
hij de schilderkunst ging gebruiken
om het onzeglijke in zulke vage
dromen uit te drukken. Matthijs kon
juist zo prachtig zien! Veeleer dan
Mesdag, wiens zeegezichten toch al
tijd de burger meer épateren dan
boeien door een persoonlijke kijk is
en blijft Jacob Maris een figuur die
onze blik verwijd en verruimd
heeft; al zijn wij ons ook z'n tekorten
levendiger bewust geworden Mauve
is van allen misschien nog de meest
spontane en Weissenbruch zonder
„IN EEN GLASHARDE TIJD
zonder enig zichtbaar perspectief
gaan onze kunstenaars voort schep
pend werk te maken, in de hoop.
dat de wereld eenmaal weer aan
opbouw moge beginnen en behoefte
moge krijgen aan schoonheid."
Wij citeren de toespraak, die de
heer J. Haver Droeze dezer dagen
hield ter opening van de tentoon
stelling van de Ned. Kunstkring in
verband met het 30-jarig bestaan.
Deze tentoonstelling is gearran
geerd in de zalen van Panorama
Mesdag te 's-Gravenhage. Uit de
rede van de voorzitter, die tot de
mede-oprichters heeft behoord
(geen van de anderen is meer in
leven) en dertig jaar lang de lei
ding heeft gehad, bleek duidelijk,
met welke bedoelingen deze ver
eniging is gesticht: als 'n stuwdam
tegen onbekookte mode-stromingen,
als een waker over eeuwenoude
waarden in de kunst. Is deze groep
dus eigenlijk reactionnair? Tegen
over dit verwijt stelt de voorzitter,
dat het geslaagde experiment bij
hen steeds een goede plaats zal
krijgen.
In één opzicht heeft de Nederl.
Kunstkring zeker vernieuwend ge
werkt: h\l was de eerste vereniging
in ons land, welke geregeld in ver
schillende plaatsen tentoonstellin
gen organiseert (men zal zich her
inneren, dat enkele jaren geleden
het Centraal Museum voor deze
vereniging heeft opengestaan). Dat
de Kunstkring ook met andere,
oudere en jongere formaties op goe
de voet staat bleek uit dc aanwe
zigheid van afgevaardigden van
Pulchri Studio. Arti et Industriae
de Onafhankelijke de Erug en do
Ned. Fed. van Beeldende Kunste
naarsverenigingen waaraan de Ned.
Kunstkring mede de stoot heeft ge
geven.
DE STEEDS GROEIENDE
schare van Bach-vereerders, be
leefde Zondagmiddeg een bizondere
ervaring toen in dc Bachzaal te
Amsterdam de Bachweek geopend
werd. georganiseerd door de Ned.
Bachvereniging. Voor de eerste
maal werd hier een volledige uit
voering gegeven van „Das musica-
lische Opfer", een verzameling van
canons en recercari. gebouwd op
jiet koninklijk thema, dat Johann
Sebastian Bach van Frederik de
Grote had opgekregen bij zijn be
zoek aan Potsdam in 1747.
Herman Rutters betoogde in zijn
inleiding tot deze compositie, dat
nog in deze tijd geredetwist wordt
over de vraag of „Das musicalische
Opfer" slechts bedoeld is als stu
deerwerk of wel bestemd voor open
bare uitvoering.
Aan het slot van de uitvoering
was dit voor de vele toehoorders
geen vraag meer en zii hebben het
ensemble „Musica Antlqua". dat
het werk evenals de daarop voJgen-
de „Kunst der Fuga" gestalte gaf,
van harte toegejuicht.
EEN AANTAL GRONINGSE
studenten heeft het initiatief geno
men tot de opvoering van Hooft's
herderspel „Granida" binnen het
kader van de Hooftherdenking. De
regie wordt gevoerd door Abraham
van der Vies. De illustratieve mu
ziek is van de concertmeester van
de G.O.V. Het ligt in de bedoeling
eind October te Groningen een ga
la-opvoering te geven.
DE 7e INTERNATIONALE FO-
cus-fotosalon, die dit jaar gecombi
neerd is met de diamanten foto-
schouw van de Ned. Amateur Foto
grafen Vereniging, is door de bur
gemeester van Amsterdam ge
opend in de zalen van „Arti et Ami
citiae". Deze tentoonstelling staat
onder beschermheerschap van Prins
Bernhard en omvat behalve de Ne
derlandse inzending, kunstfotogra
fieën uit 21 verschillende landen.
De voorzftter van de N.A.F.V., de
heer A. P. W. van Dalsum, maakte
de benoeming van drie ereleden be
kend: mevr. .T. HaasbroekHes
sels (Amsterdam), de heren K. H.
Idema (Amsterdam) en C. J. J.
Schacpman (Zwolle). Spreker wees
er op. dat de Nederlandse inzen
ding in het nadeel is b(j de buiten
landse foto's aangezien met het in
geringe mate toegemeten materiaal
gewoekerd moet worden.
Een hartelijk welkomstwoord
werd gericht tot de heer A. D. Lo-
man, een der oprichters van de
N.A.F.V. en uitvinder van de re
flexcamera.
twijfel de meest verdiepte en ver
fijnde (z'n naamgenoot en voorloper
Jan Weissenbruch heeft in de 17e
eeuw 't meest bewaard van de idea
len van de Hoogh en Vermeer: Stads
gezicht in Rhenen). En wie heeft in
de gedachtengang van de Haagse
School een zó imponerend cn fors
geschilderd doek gemaakt als Tholen
in z'n Afzondering (93). Ook Ak-
keringa's „Theedrinken in de tuin"
zou men hier niet graag missen, al
is 't dan veel discreter van opzet
(evenmin als „Dame in Loge" van
de wel wat erg vergeten Neuhuys).
T N 't kort gezegd zijn er twee
A richtingen, die na de Haagse
School en met behoud van het pic
turaal bereikte, naar vorm en geest
nieuwe wegen inslaan. Enerzijds fi
guren als Toorop. Van Konijnen
burg. Thorn Prikker. Hoytema en
Havermans. allen met 'n meer mo
numentale (ook wel symbolische)
tendenz. sterk' aangetrokken tot
vormproblemen, en anderzijds de
Amsterdamse impresslonnisten on
der aanvoering van Breitner (Rij
dende Artillerie!) en Isaftc Israels,
die wel het Impressionnisme tftuw
blijven, maar intenser en psycholo-
igischer zijn. meer de stad en de
mens zoeken. Er is van al deze
schilders maar het hapert hier
wel in chronologische opzet ka
rakteristiek werk aanwezig, speci
aal van Toorop (Trio Fleurl!) en
van Willem de Zwart, een typische
overgangsfiguur tussen „Haag" en
L.Amsterdam" (z'n stillevens van
groot formaat waaneer Ik minder)
doch ook van Isa&c Israels, een bui
tenbeen. misschien meer Fransman
dan Hollander, maar schilder tot in
de toppen van z'n vingers. De vroe
ger wel veronachtzaamde Suze Ro-
nertson schijnt het monument als
streven van Toorop etc. met de Im
pressionistische techniek van de
Amsterdammers te kunnen vereni
gen.
Zo biedt ook deze tentoonstelling,
als vacantie-délice aangeboden, nog
stof tot vergelijkingen en misschien
zelfs als dat nog mogelijk is
tot „her-iikingen". Men lope vooral
niet aan de qouarellen voorbij, een
techniek die iuist dpor de Haagse
School een nieuwe vlucht heeft ge
kregen.
Van de dei minores noem ik nog
met voorliefde „Floris" Arntzeniiis
(De Spuistraat). Jan Hoynk van
Papendrecht. Klinkenberg, v. d.
Maarel (Vruchtenstilleven 46) en
Ch. Rochussen. C.A.S.
Ambassadeur contra
squatters...
De Amerikacr.se rmbassadeur in
Polen. S'.cntan Griffis, probeert
squatters vP zün huls t° Warschau
te verdrijven door middel ven mu
ziek. Hij heeft vier krachtige radio
toestellen, die dag en nacht aan
staan en zonder ophouden in de
oren tetteren van tien vroumen, een
man, een ket en eefi h.cnd die t:cee
jaar geleden op esgen initiatief hun
intrek in een paar vertrekken van
de Amerikaanse ambassade namen
en niet weg ivilten en kunnen.
De ambassadeur hoopt, dat het
radio-lawaai hen zover zal weten te
krijgen. De toestellen zijn'geplaatst
in de kamers die grenzen aan de
ruimten waar de squatters wonen.
De strijd speelt zich af in een huis
van vier verdiepingen, dat in het
hartje \an Warschau staat en oor
spronkelijke bestemd was voor de
Amerik. ambassadeur, 't Amerikaan
se consulaat slaagde er in de eerste
en tweede verdieping in beslag te
nemen, maar de squatters zitten nog
op de derde en vierde etage.
Deze ruimte heeft de ambassadeur
dringend nodig. Hij heeft de squat
ters een behoorlijk bedrag aangebo
den en hun zijn medewerking be
loofd bij het vinden van een anlere
woning, maar tevergeefs. Er ztfn tui
echter tekenen, die er op wy.Mjn',
aldus de ambassadeur „dat de squat
ters murw worden en dat een nieuw
aanbod resultaat zal opleveren. Het
is maar de vraag hoeveel en ik pro
beer iuinig te zijn met het geld van
de ambassade."
Het Poolse ministerie van buiten
landse zaken neemt het standpunt
in, dat het gebouw inderdaad aan
de Amerikaanse ambassade toekomt,
maar dat het aan de andere kant
moeilijk is de squatters er uit te zet
ten, omdat er in het verwoeste War
schau geen andere woonruimte voor
hen is.
Pianist £or de Groot zal in
October-November een tournee door
Scandinavië maken. In Januari is
De Groot geëngageerd voor een
concert van de Société Philharmo-
nique te Parijs en een optreden voor
dc Parjjse radio. Voor Maart en
April staat een Italiaanse tournee
op het programma
Een bom (schuit) op het strand door Ant. Maure
OORZAAK DER ZIEKTE NOG NIET BEKEND
Mon vraagt mij. over kinderver
lamming te schrijven. Ik doe dit
ongaarne. In de ©erst<? plaats schrijf
ik in deze rubriek eigenlijk nooit
over een ziekte, maar over de
maatregelen, welke men moet no.
men om bepaalde afwijkingen te
voorkomen.
Mijn tweede bezwaar tegen een
bespreking van kinderverlamming
richt zich tegen het feit, dat deze
ziekte een der ernstigste is, die in
ons land voorkomen.
Het derde bestaat hierin, dat ik
geen aanwijzing kan geven hoe
deze ziekte te voorkomen, noch
om om haar minder ernstig te doen
verlopen.
De aard van de ziekte is n.l. nog
te weinig bekend. Het enige dat we
weten is, dat de kinderverlamming
behoort t/)t de infectieziekten en
wel tot de z.g. virusziekten. Deze
worden veroorzaakt dor een virus,
een levend organisme, 'vele malen
kleiner dan een bacil en zelfs roet
de beste mioroscoop niet waarneem
baar. Het bestaan er van kan
men slechts aantonen door een
experiment, waarbij door uitschei-
dingsstoffen van een ziek dier een
ander dier geïnfecteerd kan wor
den.
Infectie: hoe?
On welke wijze de infectie van
kinderverlamming geschiedt, staat
niet vast Men neemt daarom bij
het optreden van deze ziekt© alle
maatregelen tegelijk. Zwembaden
worden gesloten en gedesinfec
teerd, hetzelfde gebeurt met scho.
len, aangezien mon wel klassicale
verspreiding heeft waargenomen.
Op grote afstand doen zich echter
vaak sporadische gevallen voor,
waarvan men moet concluderen, dat
z« door overbrenging tot 6tand
zijn gekomen.
De ziekte vertoont zich onder
een beeld wisselend van lichte
„griep" tot ernstig algemeen ziek
zijn met levensgevaar.
Vaak treden enkele uren na het
begin van het ziek-zijn al verlam
mingen op. Eerst dringen de infec-
tiekiemen het lichaam binnen, dan
vermeerderen ze zich tot het lichaam
zich begint te verweren. Daarbij
treden koorts en algemeen ziekte-
Perziken aan de
Noordpool...?
De Zweedse regering houdt
momenteel ten Noorden van de
Poolcirkel in samenwerking met
boomkwekersorganisaties proef
nemingen met frutt-kruipbomen.
Alen verwacht in 1959 een goede
oogst van appels, peren, pruimen
en zelfs perziken.
De bomen worden gedwongen
zich vlak boven de grond te ont
wikketen, zodat 's winters de
sneeuw ze geheel bedekt en aan
de bomen zijn bescherming biedt
tegen de feite Ponlkonde. Des
zomers staan de bomen volop in
het zonlicht, dat hier vaak bijna
24 uur per dog schijnt. Dit prin
cipe is reeds met succes door
Sowjet-geleerden in Siberië toe
gepast, De Sow jet -legatie te
Stockholm heeft de Zweedse re
gering 800 stekken van appel
bomen ten geschenke gegeven,
die in Siberië zeer goed gedijen.
De Amerikaanse en Nederlandse
legaties te Stockholm hebben
naar Jamtland, waar de proeven
genomen worden vertegenwoor
digers gezonden om deze cultuur
te bestuderen.
V.J
FEUILLETON
JMjOztai I/A/v SM£tLE/vBE-/2G
Na een poosje werd er aan de deur geklopt.
Het was Don Carlos. De dikke hotelhouder stond
het huilen nader dan het lachen. „Por el amor de
Dios. Hooggeëerde graaf, dit is te erg. Gij weet, ik
klaag niet gauw. De motor mag lopen. U kunt
hameren, dansen, springen maar dit. dit heer
graaf, een geit zou uit mijn hotel vluchten, neen
dat kan toch niet. Mijn gasten, „ay de mi!"
„Klaagt er iemand, don Carlos?"
„Neen. gelukkig, ze zijn allen uit op het mo
ment. Nu vlug alle ramen open. ik bid U en staak
deze experimenten. Uw buurman, de senor Zwen-
dasky. ik vraag me af hij zal toch hoop ik
niet zijn gestikt?
„Senor Zwendasky schijnt niet om een luchtje
te geven" .zei graaf Paul spottend. „Vraag maar
eens aan de bewoners van het arme buurtje,
waarom hij de riolering nie* maakt
„Si. si ik weet het. maar toch Ach. eerwaar
de graaf, beloof het mij. Staak Uw scheikundige
proefnemingen totdat de senor vertrokken is. Hij
is een gevaarlijk mens als men bij hem in onge
nade valt. Wie weet deze stank!"
Don Carlos zag er nu werkelijk meelijwekkend
uit. Graaf Paul klopte hem geruststellend op de
schouder: „Maakt U zich geen zorgen. Don Car
los. Ik zal met verdere proefnemingen wachten
totdat uw hoge gast verdwenen is. Dat kunt U
senor Zwendasky mededelen en hem mijn excu
ses aanbieden".
Don Carlos schudde graaf Paul's hand met
warmte; toen boog hij en verdween, zeer opge
lucht.
„Dat gaat prachtig!" lachte graaf Paul. „Jonska,
zet de motor af en gooi de ramen open. 't Is nu
mooi genoeg geweest. Ik verwacht een tweede be
zoeker".
Toen ik uit het laboratorium terugkwam, vond
ik Zwendasky reeds in gesprek met graaf Paul.
Ik bleef bescheiden bij de deur staan. Maar graaf
Paul riep: „Kom Jonska. je moet een pahr brie
ven voor me tikken". En tegen Zwendasky:
„Neemt U me niet kwalijk het aanbod was
zeer vriendelijk, maar ik kan het tot mijn spijt
niet aannemen".
„Zoals U wilt". Zwendasky bleef vriendelijk,
joviaal zelfs. Bij de deur zei hij nog: „Als U er
soms anders over mocht denken vanavond U
komt zo maar binnen, hoor. Het zou ons allemaal
genoegen doen".
„Wat was het, graaf Paul?" vroeg ik nieuwsgie
rig. toen de bezoeker weg was. „neeft hq U nu
al een aanbod gedaan?"
„Neen, compagnon Loop niet zo hard van sta
pel Onze tegenstander nodigde mij uit Het
schijnt, dat er een gezellig avondje gegeven
wordt dans. muziek, enz., wijn en vrolijkheid.
Zoals Je hoorde, heb ik geweigerd".
„Waarom? U bent toch niet bang om in 't hol
van de leeuw te gaan
„Neen, held Jonska. Diplomatie, niet angst,
deed mij dit besluit nemen. Laat Zwendasky maar
h-.ngelen. Deze vis zal bijten wanneer hij er zin in
heeft".
„O. en wat zei hij van de geur?"
„Zo ongeveer wat ik voorzag: het kan hem
niets schelen, ik moet vooral mijn experimenten
niet staken, omdat er „een luchtje aan zit". Zwen
dasky heeft er helemaal geen last van! En nu,
secretaris, ben je gereed om een dictaat op te
nemen?"
Ik haalde de kleine draagbare schrijfmachine te
voorschyn, en tikte de volgende brief;
„Sir James Crew,
Postbox 451, New York, N.Y.
Beste James,
Vandaag kwamen de laatste proefnemingen
klaar. Wat dunkt je: Z. 19 1, zelfs bij verschil
lende snelheden. Dus het „dubbel" zo goed als be
reikt. Je begrijpt dat ik geen rust heb nu. voor
ik het op de weg onder alle omstandigheden heb
geprobeerd. Maar ik zal toch eerst enige dagen
rust moeten nemen: de dokter vindt dat het moet.
Ik slik braaf elke dag een liter van het heilzame
water. Het schijnt wel te helpen, maar ik kan me
iets smakelijkers voorstellen. Tot ziens, beste
vriend.
P.S. Denk je dat I O. mij nog een voorschot wil
geven: ik zit wel erg krap. Nu, dat zal ook niet
meer lang duren.
Het beste.
Paul".
Toen de brief klaar was. vroeg graaf Paul:
„Overtuigend, niet waar? Net echt Wat denk je.
da* ik er mee ga doen?"
„Ik weet het niet Bestaat er een Sir James
Crew?"
„Inderdaad".
„Nu. dan doet U hem op de post".
„Bijna. Ik laat Juan de brief posten".
Juan was een Creool, een van de hotel-bedien
den. „Ik vertrouw hem óók niet", antwoordde
graaf Paul. ..Daarom juist laat ik hèm die brief
op de öbs doen Denk eens goed na. Sherlock"
„Ik snap het U denkt dat Juan is omgekocht
door Zwendasky".
Ik wéét het". Graaf Paul belde. Juan kwam
boven en ontving de brief.
(Wordt vervolgd).
gevoel op. Het virus van »le kin
derverlamming nestelt zich bijzonder
graag in liet. zenuwweefsel en wel
bi]' voorkeur in lat gedeelte vpn
het rugpemerg, dat de zenuwen
naar de spieren uitzendt. Door de
ontsteking in die ruegeniergscellen
en de daarop volgende degeneratie,
is het ruggemerg niet meer fn
staat ie spieren behoorlijk vap op
drachten te voorzien Ze worden
dus belemmerd in hun functie, ver
liezen kracht en omvang Daar
door kan men verklaren, dat gene
zen patiënten zulke slappe, dunne
benen en armen'hebben.
Niet alle zenuwvezels
In de laatste jaren is steeds dui
delijker geworden dat, meestal niet
alle zenuwvezels getroffen zijn.
Hiervan maakt men gebruik met de
oefeningen nadat de acute ziekte
geweken is Door de patiënten dui
delijk te maken, dat. ze met inten
sief en doelmatig oefenen weer
een groet deel van hun spieren-
functie kunnen terug krijgen, kan
men op de duur uitstekende resulta
ten bereiken.
Het is moeilijk het juiste tijds|ip
te bepalen, waarop de patiënten
met oefenen moeten beginnpn. Som
mige artsen menen, dat dit vrijwel
direct moet gebeuren, als de ziekte
bekend is, andere evenwel menen
dat een ontstekingsproces in elk
geval rust moet hebben en -dat
men dus niets mag doen, tot koorts
en ziektegevoel verdwenen zijn.
In elk individueel geval, zal door do
behandelend© art.» nauwkeurig
overwogen worden óf en in hoe
verre -de zieke met oefeningen mag
beginnen.
Behandeling in een zwembassin
kan de oefeningen zeer vergemak
kelijken en wordt in Engeland op
grote schaal toegepast. Nauwkeu
rige» spieroefeningen buiten het
water, blijken echter vaak doelma
tiger. Daardoor worden langzamer
hand weer meer zenuwstelsels inge
schakeld en wordt de verlamming
tot een minimum beperkt.
Tussen Noord-en Zuidpool
Er wordt te veel gekletst over het
verschil in leeftijd tussen ons bei
den. zei dc 86-jarige Mary Mann
en daarom zag zij maar af van het
huwelijk met de 72-jarige William
Nunn uit Londen.
Niet acteren maar blussen, is het
motto in Tsjecho-Slowakije, nu er
zo veel bosbranden woeden In
Teplicp werden de schouwburgpro
gramma's afgelast, daar de toneel
spelers zich bij een leger van 50 000
vrijwilligers aansloten voor blus
werkzaamheden
Reusachtige slangen van twee me
ter lengte hebben een toevlucht ge
zocht in de puinhopen van de stad
Gulfport, na de orkaan die Florida
geteisterd heeft Radiowagens waar
schuwden de inwoners uit de buurt
te blijven
Hedenóvond
HILVERSUM I: 19.00 Nieuws,
19.20 Orgel en zang. 19.15 Nlwin*
19.50 Wederopbouw. 20.00 Nieuws.
20.12 Gewone man. 20.20 Radio
Philh. ork. 21.45 Lezing. 22.00 Pia
no. 22.15 Avondgebed. 22.30
Nieuws. 22.45 Kwintet in de kamer
muziek. 23.25 Gemengd koor.
HILVERSUM II: 19.00 En ntl
naar bed. 19.05 Bernard Person.
19.15 Piano. 19.30 Muz. tocht door
twee eeuwen en 5 landen. 20.00
Nieuws. 20.15 Bonte Dinsdagavond-
trein. 21.30 Contact. 22.15 Bultenw
lands overzicht. 22.30 Cor de Groot.
23.00 Nieuws. 23.15 Robert Schu
mann.
Morgen
HILVERSUM I: 8.00 Nieuws.
9.00 Voor de zieken. 9.30 Tsjai-
kowski. 10.30 Morgendienst. 11.00
Vioolrecital. 11.30 Ens. Lachman.
12.00 Ork.muz. 12.30 Weerover-
zicht. 12.33 Ned. kamerkoor. 13.00
Nieuws. 33.15 Volkslied. 13.45 Me-
tropole-ork. 15.00 Concert. 15.30
Drie symph. dansen. 15.45 Rott.
pianokwartet. 16.20 Meisjeskoor.
16 45 Voor de jeugd. 17.30 Ned.
Volksherstel. 17.35 Orgelopn. 18.30
Progr. Ned. Strijdkrachten.
HILVERSUM II: 8.00 Nieuws.
8 50 Voor de huisvrouw 9.30 Wa
terstanden. 10.00 Morgenwijding,
10.20 Voor de vrouw. 10 35 Holl.
lied. 10.55 Pop. non-stop progr.
12.00 Miller sextet. 12.30 Wcerover-
zicht. 32.38 Pianoduo. 33.00
Nieuws. 14.00 Voor dc vrouw. 14.15
Kamermuz progr. 15.00 Voor de
kinderen. 3 5 45 Voor de zieken.
36.15 Voor de Jeugd. 17.15 Boyd
Eachman. 1800 Nieuws. 18.20 Ra-
diokoperkwartet. 18.45 Toespraak
door H. Meyer.
