UTRECHT, is geboortestad der Spoorkaartjes pe geluksvogel Is Kurhaus-telepathenstunt werkelijk gebeurd Hef wezen der liturgie Spiegel der wereld Mensdom wil bedrogen zijn Oecumenisch streven vraagt naar kerkhervorming Radio-programma Zaterdag 27 September 1947 DRUKKERIJ OP STATIONSPLEIN LEVERT PER WEEK BIJNA TWEE MILLIOEN „Mag ik van U een enkele derde AmsterdamDe loketbeambte doet een greep in de kaartjesrekken, ponst in een kaartje de datum en overhandigt het de reiziger, die ongeduldig staat te wachten. Haastig wordt het kaartje in de vestzak of tas gestoken, bij de controle even te voorschijn gehaald, bij de eindstations weer haastig afgegeven. En niemand, die zich eigen lijk realiseert, waar dat kleine reepje carton vandaan komt, dat hem voor de aangeduide trajecten reisbe- voegdheid verleent. Er zijn dan ook weinig reizigers, die weten dat de drukkerij van dit kostbare kleinood in Utrecht is gevestigd, in een bijna onooglijk gebouw aan het Stationsplein. Belangwekkend is het daarom eens rond te wandelen in de „kraamzaal" van het ge wone alledaagse spoorkaartje. De eerste vraag, die in de be zoeker opwelt is: waar komt het carton vandaan? Voor de oorlog betrok men dit van een papierfa briek in Duitsland, die 'net bijzon der geprepareerde carton vrijwel in alle Europese landen afzette. Op maat gesneden, voorzien van een gaatje kwam het de drukkerij binnen in de gewenste kleur geel voor le, groen voor 2e cyi bruin voor 3e-klasse en in nog vele andere kleurencombinaties, zoals die met wit voor retours en speciale kleuraanduidingen voor omweg-, overgangs-, perron- en trajectkaarten. Na de oorlog droogde deze Duitse bron op en al spoedig heerste er groot gebrek aan car ton. Dit tekort werd eerst opge vangen door de oude nog op de stations aanwezige kaartjes op de achterzijde te herdrukken, waar bij de oude voorkant door arce ring onleesbaar werd gemaak^ Zo kon het gebeuren, dat er een chaos ontstond in de gebruike lijke kleurencombinaties waarbij enkele reiskaart jes in retour6» werden omgetoverd en omge keerd. I.ater leverden Zweden. Tsjechoslovvakije en ons land weer genoeg carton om in de grootste behoefte te voorzien, ter wijl er gegronde hoop bestaat dat onze industrie in de nabije toe komst al het spoorvvegcarton zal leveren. Hoe gedistribueerd? De spoorwegstations en reisbu- reaux geven nu dank zij een in 1942 ingevoerd efficient systeem, opdracht tot bet drukken van kaartjes, dat in het kort hierop neerkomt. Tussen de gedrukte Russen en SED TOEN enige tijd geleden een congres van de S(ozialistische) E(inheitspartei) D(eutschlands) in Thüringen de wens tot onmiddel lijke aansluiting van de Russische zone van Duitsland by de Sowjet- Unie tot uitdrukking bracht, meen den wij uit een rede van Toelpanof, vertegenwoordiger van het Russi sche militaire bestuur, op de onge veer tegelijkertijd te Berlijn gehou den partijdag van de C(hristlich) D(emokratische) U(nion) te mo gen concluderen, dat de S.E.D. met het prijsgeven van de gedachte van de Duitse eenheid Moskou op zijn minst genomen vooruit was. Thans is echter het grote partij congres van de S.E.D. in Berlijn fehouden. Dezelfde Toelpanof was er begroeting van de afgevaardig den aanwezig, maar de toon van zijn rede was anders dan de vorige maal. Opvallend anders zelfs. Want het was de eerste keer sinds de ca pitulatie van Duitsland, dat een vertegenwoordiger van een der be zettende mogendheden ten qger- staan van een Duits toehoor zo'n onverbloemde aanval deed op zijn ex-Geallieerden. Vol temperament en sarcasme wees hij met nadruk op het principiële verschil tussen de socialistische staat en het kapi talistisch karakter van de andere mogendheden, die Duitsland bezet houden. Daarnaast legde hij het accent op de ideologische verbondenheid van de Sowjetunic en de S E.D „de enige Marxistische party in Duitsland", zoals hij met klem con stateerde. En aangezien alleen de theorie van Marx-Engels-Lenin- Stalin de sleutel kan geven tot het begrip van de huidige situatie fin de zaal stond met reuzen letters: het Marxisme is almach tig, want het is waar) kan ook alleen de S.E.D. de oplos sing brengen. HET was dan ook alleen maar consequent, dat Toelpanof de S.E.D. opwekte, om hun binnen-: landsc vijanden met de meest mo gelijke energie te bestrijden: „rookt de reactie uit, voordat het haar lukt om weer vaste voet te krij gen". Een omineuze opwekking (begrippen als binnenlandse vijan den en reactie zijn rekbaar geble ken in Oost-Europa), die duidelijk de indruk geeft, dat de Russische autoriteiten hun zone van Duits land op het ogenblik op één lijn stellen met landen als Hongarije, Roemenië en Boelgartje. De betekenis van dit alles wo: dt nog onderstreept door de berich ten van de News Chronicle (een blad, dat noch alarmistisch noch anti-Russisch is), dat Sowjettroe- pen bezig zijn strategische stellin gen «in de Oostelijke zone van Duitsland te betrekken. Officieel heten dit herfst manoeuvres, zoals trouwens ook de troepenbewegin gen aan de Noordgrens yvan Iran manoeuvres genoemd worden. Al gemeen echter worden deze troe penverschuivingen in Duitsland, die met vordering van huizen, enz. op grote schaal gepaard gcan. in ver band gebracht met de a.s. Confe rentie der Grote Vier te Londen. Kennelijk zouden de Russen op een mislukken hiervan rekenen, dus verwachten. dat Duitsland in tweeën valt en reeds nu maatrege len nemen om zich van hun doel te verzekeren. Het valt niet te ontkennen, dat Toelnnnofs rede, ziio aanval op Westelijke mogendheden en zijn aansporing tot de vrienden en handlangers van het Russisch be wind uitstekend in deze gedachten- gang zouden passen. een spoorkaartjes van station, in elke'serie van een be paald traject kortweg door de spoorman „relatie" genaamd wordt door de controle-afdeling der drukkerij een signaalkaartje verpakt, van hetzelfde model cn met dezelfde tekst als het spoor kaartje/, echter kenbaar van de andere door een rode opdruk. Komt de loketambtenaajr bij het verkopen van de kaartjes uit zijn loketkast die signaalkaart tegen, dan weet hij, dat cr nog maar een bcpaald'e voorreed aanwezig is. Deze signaalkaarten worden ver zameld en opgezonden naar tie drukkerij. Zij doen daar dienst als drukwerkorders. Als men nu weet dat cr wekelijks 2000 signaalkaarten binnenkomen en dat elke order soms in de duizendtal len loopt, zal het niemand verwonderen dat wekelijks c.a. 1.800.000 kaartjes de druk kerij verlaten. Elke opdracht moet echter con sciëntieus worden uitgevoerd, als men bedenkt, dat elke serie af zonderlijke registratieletters en -nummers moet hebbent, corres ponderend met de series en code nummers van elk station, om de afrekening te vergemakkelijken. In dc drukkerij Volgen we nu dc weg van de signaalkaarten, op de achterzijde waarvan door dc administratie enkele gegevens zijn ingevuld (aantallen enz.) dan komen we eerst op dc zetterij, waar men be schikt over 80.000 zetregels met elke drukbare reisweg en prijs aanduiding. Daarmee construeert men dagelijks ongv. 300 drukvor men, die in de elf di tikmachines worden gezet. Dc drukker, brengt dc vorm in de machine en verge lijkt de tekst van de proef met de signaalkaart. Vervolgens stelt hij do numeroleur in en dan: een draai aan de knop en met een snelheid van 12.000 per uur schui ven de kaarten uit dc machine. Ep zo wordt bestelling na bestel ling afgewerkt, tot soms een aan tal van 2000 per week waarbij men dient te bedenken dat er 011- Neen, dit is geen rad van avon tuur meur een onderdeel van dc drukmachine. dat het mogelijk maakt de kaartjes aan beide zijden te bedrukken. De kaart- jes worden rechts eerst be drukt, worden dan dooi het tandwielomgelegd en ont vangen nu de inkt aan de andere kant. Bij de bundeling der kaartjes worden ter vermijding van frau de door een speciale machine „breeklijnen" op de zijkanten gedrukt. geveer 200.000 ten zijn. soorten reisbiljet- Controle Van de zetterij verhuizen de kaartjes naar de opbinderij. waar ze> worden gebundeld in stapel tjes van honderd, voorzien door waarborgstempels en zgn. broek- lijnen op dc zijkant. Deze inkt- lijnen sluiten fraude uit, doordat met dadelijk kan zien als er kaartjes uit dc bundel zijn ont vreemd. In de expeditie heeft de laatste controle plaats en worden de kaartjes in pakjes en kisten naar de plaats van bestemming afgezonden. Dan gaat het kaartje zijn kortstondig leven beginnen, om via de loketten, de handen der reizigers en' controleurs aan de stationsuitgang in dc papier molen te geraken, waar liet leven opnieuw begint. Minister Cripps houdt van korte rokken De Britse regering mengde zich in de strijd over lange en korte rokken met uitspraken, dat ministers, net als gewone mannen, graag een paar goed gevormde benen zien. „Hoe korter de rok' hoe beter, of schoon er grenzen moeten zijn, wel ke bepaald worden door andere dan zuinigheidsoverwegingen", zei mi nister sir Stafford Cripps op een lunch van de verenigde commissie voor de kledingindustrie. De parlementaire secretaris van sir Stafford Cripps zei: „Waarom zullen we de rokken niet op dezelf de lengte laten, als ze nu zijn". Publiek worstelde mee. Een Portugese worstelaar gooi de tijdens een wedstrijd zijn te genstander uit de ring, zat hem achterna door de zaal cn tot in de kleedkamer en maakte daar de partij uit. Dc toeschouwers verdeelden zich in voor- en tegenstanders van de twee worstelaars en gingen el kaar te lijf. De politie moest de zaal met gummiknuppels ontrui men. Laat U niet beetnemen! Verscheidene vliegtuigen cirkel den gisteren door het luchtruim bo ven Brussel en de inwoners van de ze stad zagen plotseling een regen van biljetten op zich neerdalen, waarop een der slagwoorden stond, die de Belgische regering gebruikt bij de bestrijding van de duurte: „Laat u niet beetnemen. Koopt te gen normale prijzen". Alles ging goed, totdat, boven Merchtem, een piloot opnieuw een pakket uitwierp, doch blijkbaar vergat het touwtje los te maken, waarmede de biljet ten waren gebundeld. Als een nieuw soort bom viel het 50 kg. wegende projectiel naar beneden en verplet terde daar het stalletje van een marktventer. Wanneer deze de schade „tegen normale prijzen" vergoed krijgt, zal hij er dik op moeten toeleggen. Opassen voor lange rokken. Na gedebatteerd te hebben over een betoog dat de vrouwen door dc lange rokken en de hoge hakken veel kans liepen te val len over kapotte straten, heeft de gemeenteraad van Pittsburgh beslot n alle huiseigenaren te gelasten de voetpaden te her stellen. Als prijs een reis naar Nederland De radio-omroep der U.S A. heeft In haar programma van de volgende week in de rubriek hnrtsverlangen" een prijsvraag aangekondigd met als thema: „Waafrom ik een reis naar Nederland zou willen maken?". De luisteraars moeten over dit onderwerp een brief inzenden. De winnaar krijgt met zijn echtgenote gratis een reis naar Neder land per KL.M. (vertrek 15 Novem ber) en een verblijf aldaar van tien dagen. Verscheidene duizenden Moham medanen hebben Woensdagmiddag ongeveer 40 km. ten westen van La hore bij Kamoke een trein van uit geweken personen. Sikhs en Hin does, aangevallen. Zij doodden 340 Sikhs en Hindoes; 250 werden ge wond. De troepen, die de trein es corteerden, doodden 71} aanvallers. Het oordeel van wetenschap en practijk Er is de laatste tijd nogal wat te doen geweest over de stunt, die een tot dusver onbeke-nd gebleven telepaath. zou hebben verricht tijdens het slotconcert van het Kurhaus te Schevenin- gen. Geen vrede hebbend met de argumentering achteraf door de couranten verspreid, hebben wij ons nog tot enkele ..insiders" in de telepathie gewend, nadat we er ons eerst bij de Spoor" wegen van overtuigd hadden, dat er door niemand bij Dordrecht aan de noodrem is getrokken. Toen kwamen we eerst terecht bij iemand, die serieus de occulte weten schappen beoefent en geleerden van naam assisteert cn dank zij zijn relatie met n bekende dirigent, goed thuis is in de muziekwereld. Hij zei ons: theore tisch gesproken kan een serieuze tele paath inderdaad een ander mens, die daarvoor ontvankelijk is. onder zijn in vloed brengen. Maar dat eist sterke concentratie het is haast niet te geloven, T ITURGlE is geen zaak voor de -I—Zondag alleen en zij beeft ooV niets uir te staan met een sOo't afwisselend, kunstzinnig pro gramma voor een kerkdienst, al is een zeker aesthetisch element er ook als bet war* vanzelf mee verbonden. Liturgie is meer, zij is het gesprek van God tot niens en van mens tot God. M ie dit be grijpt zal ervaren, dat de liturgie niet eindigt als de Zondag voorbij is, zij gaat niet de gelovigen mee van dag tot dag door heel bet Kerkelijk Jaar, waarin naar de tv oorden van prof. dr. G. v. 1. Leeuw in zijn inleiding tot het boek van dr. G. W. Oberman over ..De gang van li e t K e r- k c I ij k J a a i" (door Adorenus uitgegeven bij C. Blommendaal X V. te 's-Gravenliage) de orde zelf prediking en de rangschik king reeds verkondiging is van het heil Gods. Men moet met de liturgie leven: ware bet niet, dat een dergelijke uitdrukking veel misverstand kan wekken, dan zou men geneigd zijn te zeggen, dat men u i t de liturgie moet leven. Ir. Utrecht is in de Ned. Herv. Kerk al sinds jaren een brede kern,'die weet dat liturgie meer dan dat bekende „programma," die de ach tergronden ziet en be studeert. die stimulerend beeft gvwerkt op vele vernieuwingen in het kerkelijk leven en er is een nog veel bredere groep die deze zaken wellicht niet zo heeft door dacht, maar die daarin toch zijn diepste verlangens ziet bevredigd. Aan dr. G. \V. Oberman komt de grote verdienste toe belang stelling en liefde te hebben ge wekt voor deze materie en on danks miskenningen misverstand heeft hij de consequenties getrok ken cn zich bereid getoond die wijzigingen in te voeren waarvoor bij het ogenblik gekomen achtte. Na te hebben gewezen op dc be tekenis van bet Kerkelijk Jaar, dat -.een band legt tussen heel de gemeenschap der gelovigen, hoe ook verspreid en verstrooid over de aarde" en te hebben ontkend, dat liturgie een sleur zou zijn („zij is noch sleur, noch armoede, maar leven* en rijkdom, zo maar tc grijpen") gaat ds. Oberman uit voerig dc gang van bet. Kerkelijk Jaar na. Daarna geeft hij de orde van Schriftlezingen volgens de R. K.. Luth. en de Anglicaanse kerk. de Introïtus voor elke Zondag vol gens de bewerking van de Litur gische Kring. Psalmkringen en de oude kerkgebeden (Collceta's). liet bock eindigt 'met een kalen der, waarin een aantal gelovigen u opgenomen, die de kerk lier- denkt. „Una Sancta" T DEALEN zijn onmogelijkhe- joelen, die het leven mogelijk maken", zo luidt een uitspraak, welke wij eens ergens lazen. Er zijn echter ook idealen welke worden angestreefd omdat een in nerlijke dwang, een gehoorzaam heid, daartoe dringt. Zulk een ideaal is dat der Una Sancta. der Lne Heilige Katholiek (Algemeen) Christelijke Kerk, dat de eeuwen door hartstochtelijke belijders vond. In de beste ogenblikken van de Christenheidwerd en wordt dat ideaal bereikt. Naar de geest cn in wezen is die eenheid er dan en menig ogenblik uit de laatste oorlog kan het bewijs daarvoor leveren. Maar de zicht bare en duurzame vorm is nog niet bereikt. Of dat ooit geschie den zal De kracht van bet Chris telijk geloof zal daarop het ant woord moeten geven. Intussen is voor het bereiken ervan liet ker kelijk gesprek van groot belang. En bij dat gesprek kan liet boek van de Vrijzinnig Lutherse theo loog p r o f. d r. C. W. M n 11 i c li: Una Sancta; de mogelijkheid der Christelijke eenheid (uitg. van Elsevier te Amsterdam) een be langrijke biidrage leveren. De schrijver richt zich niet in de eer ste plaats tot theologen maar tot leken. Zijn boek is helder cn boei end geschreven cn geeft als het ware een uitvoerige kerkgeschie denis. Daarbij is prof. Mönich zich bewust geen sensationele oplos sing te bieden, integendeel: hij ziet de weg van de oecumenische beweging als een eindeloos lange, die de Christenheid nog vele ver rassingen zal brengen. Na er op te hebben gewezen dat zowel in de constitutie van katholicisme en protestantisme als in de bij- zondeioj, gedaan ten, die naast deze twee grote vormen steeds weer zijn verschenen, het oer-christe- lijke type'zich heeft gehandhaafd, wijdt de schrijver uitvoerige be schouwingen aan de verschillen de vormen van het Christendom. an belang iy dat de schrijver de oecumenische beweging niet al leen ziet als een poging tot toena- di ring tussen de verschillènde de len van de Christenheid, maar in dc grond san de zaak als een streven naar kerkhervorming. Het omvangrijke geïllustreerde boek verdient een brede lezers kring. Aan p r o d r. G. v. d. L e e u \vs: Balans van het C h r i s te n- dom verscheen bij de Uitgeverij II. J. Paris te Amsterdam een derde druk. Een aanbeveling van dit boekje, waarin wordt verhaald van de onttakeling cn ontredde ring van het Christendom, cn waarin zijn perspectieven en mo gelijkheden worden nagegaan, lijkt ons overbodig. Teneinde spoorbanen, die op vele plaatsen verzakt zijn, in snel tempo te kunnen verzwa ren hebben de Spoorwegen een z.g. ballastploeg uit Zweden laten komen. Deze machine verdeelt het steenslag, dat langs de banen wordt gestort, volko men gelijkmatig over de taluds. F EU/L L F TON JOH/V I/A/v Smell EA/& 16) ..Nu is het gemakkelijk, eh Jonska". zei graaf Paul een beetje ironisch. „Jij zoudt het nu wel weten". ,,'t Lijkt me nogal simpel", zei ik. „Je zegt tegen Zwendasky: we zullen een proefrit maken. Je laat voor zijn ogen de tank leeglopen, gooit er een vijf liter benzine in van de „dubbele-afstand", en in werkelijkheid heb je er minstens tien en kan je hem dus tweemaal zo ver rond karren als het zonder uw „elixer" zou gaan". „Het zou alleen een beetje pijnlijk zijn, hetzelfde model als de meter die graaf Paul uit de auto had gehaald. We hielden ze naast elkaar. „Zie jij enig verschil, Jonska?" „Neen, ik niet. Twee druppels water". Het glas van de echte is even gebarsten, zie je?" Graaf Paul veranderde de glazen en schroef de daarna „onze" benzine-meter terug in het dashboard. „Nu zijn we klaar". Graaf Paul trok de overall uit. ..Die benzinemeter", zei hij, „is mijn meesterwerk". „Hoe loopt die dan''' vroeg ik. „Precies half zo vlug als de originele. En het geeft ook de helft aan. Reken jij nu maar eens uit, hoeveel dubbel-afstand-benzme wij in de tank moeten gooien voor Zwendasky, om hem daarna de grootste illusie van zijn leven te doen bele ven". Ik dacht er over na terwijl graaf Paul zijn han den waste. „Nu vijf of zes liter". Graaf Paul knikte. „Wanneer doen we het?" vroeg ik. ..Misschien vanmiddag nog Maar iets zegt me IBH J niet o Jonska. als Zwendasky dan naast je ging zitten dat het nu lunch-tijd is. Jonska. We zullen onder en zag dat dc benzinemeter op het dashbord 11 weg wel iels vinden. Een portie dubbel geroos- liter aangaf" De benzine-meter' Daar had ik helemaal niet aan gedacht. Maar ik gaf me niet zo gauw ge wonnen. „Zet hem terug", zei ik. „Ja, en dan rijden we een kilometer of dertig en dan staat de meter op nul, leeg, en wij rijden maar rustig verder. Dat zou ook wel een beetje argwaan wekken, denk je niet". Ik zag nu wel in dat het probleem niet zo ge makkelijk was op te lossen. „Hoe moet dat dan?" vroeg ik. Graaf Paul was al bezig dc benzinemeter te demonteren Toen hij hem uit het dashboard had gehaald, zei hij: ..Breng me nu eens zijn tweeling broertje in dat pakje dat ik meebracht. Doe het maar open". Ik deed het en stond met een tweede benzinemeter in mijn hand, precies lerde tortillas voor dc geniale uitvinder en een heerlijk zoete brok panacho voor zijn ijverige as sistent. Wat denk je daaraan?" „Muy bueno", vond ik. HOOFDSTUK XI Zwendasky krijgt zjjn kans Op de terugweg vroeg ik: ..Denkt U werkelijk dat het lukken zal, graaf Paul?" Want opeens was er weer twijfel in mijn hart. Zo'n fantastisch plan. Om het te bedenken dat kon ik wel begrij pen. zoiets zou ik zelf ook kunnen doen of schoon misschien niet zo handig. Maar om het ui' te voeren- dat was iets anders! Het leek me opeens als leefden graaf Paul en ik in een droom wereld. of in ieder geval in een Andere wereld: en nu zou deze wereld in aanraking komen met de harde „werkelijke" die van Zwendasky, van koude berekenende geldmagnaten. Konden wij winnen? Ik was er, nu het kritieke mofnent na derde, opeens niet meer zo zeker van. Wel weet ik dat ik alléén of tezamen met een ander dan graaf Paul het plan nooit had kunnen of durven doorzetten. Ik geloof wel dat graaf Paul mijn gemoedstoe stand begreep. „Natuurlijk is er risico aan ver bonden", zei hij. „Er zijn altijd onbekende facto ren in 't spel. Maar dat maakt het juist interes sant!" „Het is bijna spannend", bekende ik. „Ik ben er zenuwachtig van". Dat was waar. Ik kon. toen wij bij het stalle tje in Porto Marquez stil hielden, met moeite één tortilla door mijn keel krijgen, ofschoon ze toch heerlijk bros waren. Graaf Paul at een hele sta pel op en dronk daarenboven nog een paar gla zen dikke geitenmelk. „Misschien is het beter", zei graaf Paul, „dat ik je hier in Porto Marquez achterlaat.ik kom je vanavond dan wel halen". „Nee. nee", riep ik. „Ik wil erbij zijn". En om te laten zien dat ik mijn zenuwen alweer hele maal in bedwang had, werkte ik vlug nog een portie maïs naar binnen. Mijn compagnon knikte goedkeurend. „En dan" zei hij, „met zo'n ge luksvogel als jij bent naast me. kan ons plan niet mislukken". Ik had graaf Paul veel van mijn wederwaardigheden verteld en ook dat ik bij „Het Groene Masker" als „El Chiripei-o" bekend had gestaan. Graaf Paul's zelfvertrouwen werkte aansteke lijk. Toen wij Acapulco naderden, had ik geen last meer van zenuwen en had ik het komende avontuur voor geen geld ter wereld willen mis sen. (Wordt vervolgd). Hedenavond HILVERSUM I: 19.20 Kareol Septet. 19.45 Uitz. Ned. in Duits land. 20.00 Nieuws. 20.12 Gewone man. 20.30 Lichtbaken. 21.00 Mu zikale tombola. 21.30 Weekend Serenade. 22.00 Morgen Is het Zondag. 22.45 Avondgebed. 23.00 Nieuws.'23.15 Werken van Haydn en Boccarini. HILVERSUM II: 19.00 Viool. 19.30 Lezing.ds. v. Wijngaarden. 19.15 Ds. Fischer. 20.00 Nieuws. 20.15 En nu oké. 21.15 Socialistisch commentaar. 21.30 Weekend ork. 22.00 Luisterspel: Aansluiting ge mist. 22.30 Ramblers. 23.00 Nieuws 23.15 U.S.A. Disco parade. Morgen HILVERSUM I. 8 00 Nieuws. 8.30 Kerkdienst. 9.30 Nieuws. 10.00 Hoogmis. 11.30 Trio. 12.15 Boekbe spreking 12.30 Lunchconc. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws. 13.15 Welk bock. 13.20 Lunchconc. 15.00 Lezing. 17.00 Kerkdienst. 18.30 Strijdkrachten. 19.00 Orgelspel. 19.15 Ds. Straatsma. 19.30 Nieuws. 19.45 Marsen. 20.12 Gewone man. 2020 Zilvervloot. 21.05 Luisterspel ..Dc muiterij op de Walvisvaarder". 22.15 Avondgebed. 22.30 Nieuws. 22.50 Klassiek concert. (Ingezonden mededeling) chroniscne kaler consulteerde een beroemd psvchlater. „Geen drank, zélfs Been TIP!" De student zet: „Verhip! D=«n hou lk maar Inz. Hr J. O. Bussum ontv 1 fles TIP HILVERSUM II: 8.00 Nieuws. 8.30 Voor 't platteland. 9.15 Gees telijk leven. 9.30 Men- vraagt. 10.00 Zondags halfuur. 10.30 Kerkdienst. 11.45 Lezing Dr. C. v. d. Berg. 12.00 Kon Harmonie. 12.30 Zondagclub. 12.45 Haags Gem. Koor. 13.00 Nieuws. 13.15 Virtuosa Sextet. 13.50 Spoorwegen. 14.00 Praags Radio Symph. Ork. 14.05 Boekenhalfuur. 11.30 Kamerork. 15.30 Filmpraatje. 15.45 Skymasters. 16.40 Reportage. 17.00 Gesprekken met luisteraars. 17.30 Avonturen Ome Keesje. 18.00 Nieuws. 18.30 Ramblers. 19.00 Ra dio olympus 19 30 Stradive Sextet. 20.00 Nieuws. 20.45 Modern Woor denspel. 21.05 De speeldoos. 21.30 Rusland-klanken. 22.00 Luisterspel: Bandjir. 23.00 Nieuws. 23.15 Ork. werken. Maandag HILVERSUM I. 8.00 Nieuws. 9.15 Voor jarige zieken. 9.30 Mor genklanken. 10.30 Morgendienst. 11.45 Voordracht. 11.35 Fluitrecital. 13.00 Nieuws. 14.00 Voor jonge moeders. 16.00 Bijbellezing. 16.45 Viool. 18.00 Sport. 18.30 Strijd krachten. HILVERSUM n: 8.00 Nieuws. 9.15 Morgenwijding. 9.35 Arbeids vitaminen. 10.30 Voor de vrouw. 11.00 Op de uitkijk. 12.00 Zang cn niano. 12.33 In 't spionnetje. 12.38 Opcrctte-mel. 13.00 Nieuws. 13.15 Bartho Decker. 13.50 Grieg-progr. 14.20 Dr. P. H. Ritter. 14.35 Zang en piano 17.30 Hoort, z T 't voort. 17.45 Skymasters. 18.30 Pierre Palla. Beroepen te: Emmercompascuum J. A. J. Vermaat te Hollandseveld. Ouderkerk a d IJssel. C. C. Klerk te Op cn Neder Andel, Den Haag M. N. W. Sntit te Utrecht. Drógeham Uoez.) M. Th. Germs te Metslawier (Fr.). dat zo'n experiment in een grote zaa! met veel rumoer zou gelukken. Binnens kamers. in een klein select gezelschap heeft een experiment misschien uitwer king. Veeleer moet men geloven, dat de optredende pianosoliste even de parti tuur kwijt was, wat honderden malen bij de beste artisten voorkomt: dat ze ging knoeien en de concertmeester „van de balken" speelde, waarna het „men" achteraf, al of niet met medewerking van op sensatie beluste nicuwsversprcl- ders de fabel dichtte, dat er een tele paath aan het werk zou zijn geweest. Dit bericht was weer koren op de molen van „zieners", „Mysteries" en andere, vaak onder de^ meest myste rieuze namen optredende helderzienden, die avond aan avond volle zalen trek ken. Hiermee scheen hun zwendel be loond. terwijl het altijd op griezelighe den beluste publiek een veelbetekenende frons in het voorhoofd trok en geloof hechtte aan deze laatste geschiedenis uit „Wonderland". Het mensdom wil immers bedrogen worden. De man uit het vak zegt: „Zwendel"! Niet tevreden met deze uiteenzetting Besloten we toen eens een oude rot in het telepathcnvak uit Utrecht, die al ruim veertig jaar echter op sportieve manier het publiek zand in de ogen strooit", op te zoeken. En zodra wc ons doel hadden uiteengezet, kwam het over de lippen: Zwendel, meneer, allemaal zwendel. Al die kerels, die zich in Oosterse gewaden hullen, grote advertenties plaatsen en volle, geheimzinnig in het duister gehulde zalen trekken, verkopen bedrog van dc bovenste plank. Wil men het wat eerbiediger betitelen, mag men hen verdienstelijke goochelaars noemen, vinger- en mondvlugge artisten, die op een handige manier hun boterham bin nen halen. Ik. die zelf ook goochelaar ben zo.vervolgt de oude artist voor ons weet wat er op dat gebied te koop is en noem me dan ook gooche laar. Maar het is een schandaal, dat zij zich „helderzienden" noemen. Immers, wie gaan er naar zo'n avond: het meisje met een vrijer in de Tropen, de moeder, wier gezin in de modder zitcn die laten zich dan richten door een onver antwoorde uitspraak van iemand met droomogen. Ik zal niet zeggen, dat er niet enkele serieuze krachten op'dit ge bied bestaan, mensen, die werkelijk bui tenzintuiglijke eigenschoppen besuren. Maar dat zijn zij. die er geen boterham van wensen, die zich bescheiden op de achtergrond houden en op streng we tenschappelijke basis hun experimenten uitvoeren. Zodra het een kijkspelletje wordt, een vertoning; niet voor select publiek, dan heeft men te doen met han dige lui. of, wil men het anders, met goochelaars, die zich bedienen van ge ïnstrueerde helpers, geprepareerde hulp middelen en een onder auto-suggestie gebracht publick. Zo heb ik eens een avond van een collega bijgewoond voor een klein gezelschap en wat de man pres teerde was aardig, maar bedrog. En toen hij de volgende dag stijf en strak vol hield, dat het echt was, heb ik hem de trap afgegooid. Vooral toen ik wist, dat hij met z'n vrouw samenwerkte. Zodra cr meer personen voor nodig zijn kqnt U veilig aannemen meneer, dan is het poespas. En dan komen de gevallen los. waar in de gezellige verteller zelfs de massa tuk had. Applaus gewettigd De man vertelt verder cn rommelt in zijn bureau, waar wat goochelmgre- dienten liggen, waarmee in no-time de verslaggever wordt bedot. Hij demon streert eigen gemaakte „instrumenten" waarmee op goochclcongressen succes sen zijn geboekt, waarvan de pointe, hoewel uitgelegd, niet in de krant mag komen. Maar het is een feit. al voelt men zich bedot, men kan rustig applau disseren, omdat de voorwerpen soms zo ingenieus zijn gemaakt, dat een bijvals betuiging voor de schepper altijd pp zijn plaats is. Tot slot komt een staaltje van zijn eigen telcpaath-bcduvel-kunst Pi een gezelschap moest hij eens zijn kunsten tonen en hij besloot een „ziene/v- te doen. Een van dc omzittendcn.werd uitgenodigd uit een hoekenkast ecu wil lekeurig boek te nemcn.op een papierfje te-schrijven wat de kleur was. j.velke bladzijde werd opengeslagen, welke regel aangewezen en met welk woord deze aanving. Toen moest dc a '^ent worden opgebeld. Zeg maat. ik doe ...er dc proef. Stel je jc goed in7 Goed heb je t. Bel me dan zo terug. De telefoon werd op dc haak gehangen en de tele paath herhaalde nog eens voor zijn slachtoffer: Dus meneer U nam een rood hoek goed denken hoor. u sloeg bladzij 42 op. en Yvecs dc zes tiende regel aan, daar bij dat woord „dusGoed begrepen; scherp denken hoor! Dan wordt er zo gebeld. En inder daad werd er gebeld en het antwoord van de assistent was bewonderenswaar dig. Maar de clou zit daarin, dat dc tele foon op de haak werd gehangen, niet nadat er eerst een kurkje tussen is ge stopt, zodat de lijn niet wordt verbro ken als de hoorn ogenschijnlijk weer op de haak rust. Als de telepaath zijn klant tot scherp denken maant en alles nog eens repeteert, noteert zijn maat het ge sprokene en belt dit prompt terug. Maar het publiek schurkt dan onbe haaglijk in de stoelen heen en weer en huivert, zoals ze ook huiverden bij het verhaal van die onbekende telepaath die nota bene na zijn wonder nog onbe kend wil blijven, hoe bestaat het die het Kurhaus op stelten gezet zou heb ben en de journalisten aan het schrij ven

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1947 | | pagina 4