IS DE PAARDENSPORT TEN
DODE OPGESCHREVEN?
Voor alle dag en voor
gekleed'
M"
Alleen totalisator kan nog
redding brengen
Het Jacobafonds - steun voor
de vrouw des huizes
Verhouding kerk - wereld:
bron van studie
Het wachten is nu
op Staten-Generaal
Spiegel
der wereld
TUINKALENDER
f* DE GELUKSVOGEL
Langs de wegen
der kunst
Radio-programma
Dinsdag 30 September 1947
3
..OP UW PLAATSEN! EEN. TWEE. DRIE. AF klinkt de stem van
de starter en weg zjjn de paarden in gelijkmatige draf. nageoogd door
drommen mensen op en voor de grote tribune van Duindigt. die nauwlet
tend de kleuren volgen van de nan op de sulkey. die hun favoriet naar
de finish zal brengen. Het is een fascinerend schouwspel het veld van
paarden in een regelmatige cadans te zien voortijlen, vooral als men een
..gokje" heeft gewaagd en men dus zelf aandeelhouder in de course is. B(j
het uitkomen van de laalste bocht stijgt de spanning op het kookpunt
Verrekijkers worden gericht en alle halzen rekken zich om te kunnen
zien welk paard hel eerst de „rechterstoel", waar de finish is en de Jury
zetelt, passeert cn welke, paarden er nog in de plaatsen vallen.
aldus de heer De Jager. ..Voor
het einde van het jaar moeten
we in ieder geval weten waar
we aan toe ziin. anders is de
zaak op de fles. De verenigin
gen en eigenaars hebben een
en ander in afwachting van
het wetsontwerp nog moei
zaam draaiende kunnen hou
den. maar op het ogenblik ziin
we aan het eind van onze re
serves.
Als U even bedenkt, dat op het
ogenblik bii een course eemiddeld
niet meer dan f 2 000 aan prij
zen en fokpremies kan worden uit
geloofd. terwijl dit in de jaren met
toto varieerde van 8 tot f 25 000.
Dat wil dus zeggen, dat per num
mer ongeveer f 350.kan worden
uitgeloofd, waarvan een eerste
prijs van f 250.—. een tweede van
f 75.en een derde van f 25.
Het onderhoud van een dréver
komt op ongeveer f 125,— per
maand en dat van een renpaard
op f 175.Alleen een eigenaar
dus met zeer goede paarden kan
en dat gaat natuurlijk weer ten
koste van de anderen nog enigs
zins uitkomen. Die ..anderen" hou
den hun paarden dus eigenlijk al
leen aan om de goede paarden te
helpen winnen. Hogere prijzen kan
men niet uitkeren, omdat men
thans alleen moet teren op de en
treegelden, die hoogstens f 3000.
tot f 3500 bedragen, omdat het pu
bliek door het ontbreken van de
toto nog maar in geringe getale de
courses bezoekt. Het aantal cour
ses hebben wij bovendien sterk
moeten beperken. Duindigt krijgt
er dit jaar in totaal maar tien. te
gen55 in 1943. Tn het gehele
land werden in dat jaar 122 cour
ses verreden: dit jaar brengen we
het niet verder dan tot 45. Als ik
nu nog even de vergeliiking voort
zet: In 1943 werden in Nederland
alleen on lange baan-draverilen
f 1.157.600. aan prijzen uitgeloofd
en aan rennen f 367.380.Dit
jaar zal dat niet meer worden dan
resp. f 100.000 en f 20.000.—.
Kruithof vertrokken
Diverse eigenaars en pikeurs
zien daarom naar het buitenland
te komen. Zo ls de specialist in het
fokken van dravers. Jan Kruithof
dezer dagen naar Frankrijk ver
huisd, daar hU het niet langer kon
bolwerken. Zijn stal „Amsterdam"
1—<1 Ml «ICC I icl||h KCII<J<1I<I< C. «I,
waarbij hii zijn fokmerrics. die hem
kapitalen hebben gekost, voor af-
braakprljzen van de hand heeft
moeten doen.
Met de renpaarden is het niet veel
beter gesteld. Verscheidene eigen
aars hebben getracht hun paarden
in het buitenland te verkopen maar
dat is aan één kant gelukkig
bijna niet gelukt.
Wilde banen
Een ander euvel is toen ont
staan, n.l. de „wilde banen", waar
onder wordt verstaan, draverijen
en rennen vooral ln Limburg
bulten het reglement van het Cen
traal Bestuur. Paarden die daar
starten worden onherrocpellik door
het C.B. geschrapt er. kunnen nooit
meer op legale banen uitkomen. Op
het ogenblik Is de situatie reeds
zo, dat van de renpaarden onge
veer dertig procent naar deze ba-
Zo was het enige jaren geleden
op Duindigt. de grootste renbaan
van Nederland maar ook elders in
Hilversum. Alkmaar, op Mereveld
en nog zovele andere plaatsen in
Nederland waar de schone paarden
sport groeide en bloeide, dank zii
de totalisator. de slagader van de
hippische sport. Torn kwam de be
vrijding. maar niet voor deze tak
van sport. Z;j werd weer gekluis
terd. evenals voor 1911. Van 1911
tot 1941 mocht er in Nederland
evenmin op courses worden gewed,
met als resultaat, dat de paarden
sport kwpnde en alleen nog werd
beoefend door een klein getal lief
hebbers. die er ten koste van alles
nog enige paarden voor de ren- en
drafsport op nahielden ofge
steund werden door bookmakers.
Thans dreigt het dezelfde kant od
te gaan. Vele paardensportvereni
gingen staan voor een bankroet;
eigenaars en jockevs vertrekken
naar het buitenland en dc paarden
worden voor een appel en een ei
verkocht.
Dezer dagen hebben wij een be
zoek gebracht aan het bureau van
het Centraal Bestuur voor Draf-
en Renwezt.i aan het Emmapark
in Den Haag. waar de algemeen
secretaris, de heer H. N. de Jager
nog slechts met een kleine staf van
mensen, met de rug tegen de muur
vecht om de paardensport in Ne
derland van de ondergang te red
den. Juist was het verheugende
nieuws bekend geworden, dat bij
de Tweede Kamer een wetsont
werp was ingediend tot weder in
stelling van de totalisator.
Dc tijd dringt
..Als het wetsontwerp spoe
dig wordt aangenomen, kan
het nog net op tijd komen",
aldus de heer
Palestina
T> Engelse regering heeft bij
monde van haar minister van
koloniën. Creeck Jones, aan de Ver
enigde Naties doen weten, dat zij
van nlan io U»rftor«» Pa
lestina terug te trekken. Het Briia^
mandaat over dit land neemt dus in
afzienbare tijd een einde.
Op zichzelf is er weinig reden om
ons over deze aankondiging te ver
bazen: er kan voor een Engelse re
gering en zeer in het bijzonder voor
een uit het Labourkamp weinig aan
trekkelijks zitten in het blijven op
knappen van de vuile was in Palesti
na. Bovendien heeft het kabinet-
Attlee in de ernstige economische
crisis, waarmee het te worstelen
heeft, begrijpelijkerwijs de neiginc
om haar verplichtingen overzee fin
het bijzonder de veel geld kostende
militaire verplichtingen) tot een mi
nimum te beperken; zo het zelf die
neiging al niet. heeft, dan zal toch
zekér de linkervleugel van de party
het in die richting drijven.
Verbazen wij ons over deze aan
kondiging op zichzelf dus nipt, toch
blijft er wel enige aanleiding tot
verwondering over In de eerste
plaats over het tijdstip waarop deze
verklaring gedaan is Waarom nu pn
waarom niet zeven maanden gele
den. toen de Britse regering besloot
om het geval-Palestina voor het
forum der Verenigde Naties te bren
gen7 Ons inziens zou dezo aankondi
ging op dat tijdstip beter op haar
plaats zijn geweest, wellicht zelfs te
genover de Joden en Arabieren een
heel wat nuttiger effect gehad heb
ben ook.
Verder zegt de Britse minister van
koloniën dat zijn rege'ing niet van
zins is om Joden en Arabieren een
regeling op te leggen, waarmede zij
het niet eens zijn, dan is dit alleen
maar de consequentie van het opge
ven van het mandaat, hoewel wij
het eens ziin met de Manchester
Guardian, dat Creeck Jones zich wat
behoedzamer had kunnen uitdruk
ken.
M AAR wanneer hij vervolgens
verklaart, dat de Britse rege
ring ook niet bereid is om tezamen
met andere leden van de Ver. Naties
een regeling voor Palestina te helpen
opleggen. ..zonder eerst rekening te
houden met de rechtvaardigheid van
de regeling en de ojnvang van het
eventueel aan te wenden geweld",
dan klinkt dit wel heel aardig, maar
het doet ons tegelijk vragen, waar
om het kabinet-Attlee dp" zaak dan
indertijd voor de Ver. Naties heeft
gebracht. Het kan zich zeven maan
den geleden toch kwallik hebben
verbeeld, dat de Ver. Naties zonder
meer een regeling zouden vinden,
die Joden en Arabieren werkelijk
zonder meer bevredigde.
In ieder geval weet Creeck Jones
nu, dat dit niet het geval is Hét rap
port van de Commissie uit de UNO
(zowel dat van de meerderheid als
van de minderheid) is door de Ara
bieren onaanvaardbaar verklaard.
Betekent de verklaring van de Britse
regering nu. dat zij, als dit wordt
aangenomen, haar handen van de
zaak aftrekt?
Ziedaar een van de vele vragen,
welke deze aankondigeng doet rij
zen. Of is zij alleen bedoeld om ex
tra pressie te oefenen op Joden en
Arabieren om het met elkaar eens te
worden? Zo ja. dan lijkt zn ons een
voudig een slag in dc lucht Zeker,
een soortgelijk ultimatum heeft in
dertijd de Hindoes en Mohammeda
nen tot elkaar gebracht maar de
verhoudingen liggen hier anders en
bovendien heeft de vrede in- India
maar bedroevend kort geduurd
Of is deze aankondiging van het
Britse vertrek uit Palestina aller
meest een uitnodiging aan de Ame
rikanen om de openkomende plaats
in te nemen. Een parellel dus van
wat in Griekenland is gebeurd7
Of is zij dit alles tegelijk? Zo ja.
dan vrezen wij, dat deze verklaring
er niet toe zal bijdragen om de op
lossing van het probleem-Palestina
gemakkelijk te maken.
Record bezoek Weense
kunstschatten
Het Rijksmuseum heeft sinds
haar openstelling op 12 Juli reeds
180.000 bezoekers ontvangen. Hier
mede zijn alle bezoekersgetallen
van vroeger gehouden tentoonstel
lingen overtroffen. De Rembrandt-
tentoonstellingen in 1932 en 1935
boekten respectievelijk 82.000 en
326.000 bezoekers, bij het „Weer
zien der Meesters" werden gedu
rende vier maanden 167.000 be
zoekers geteld en bjj de Franse
Wandtapijten 104.000 gedurende 7
weken. De tentoonstelling van
Weense kunstschatten word defini
tief op Zondag 12 October gesloten.
Van verlenging kan geen sprake
zjjn. daar een deel der tentoon
stelling onmiddellijk na 12 October
doorgaat naar Parijs.
nen la overgegaan,'
De Jager.
Ten slotte vroegen wij hem hoe
hli de toekomst zag. als de totali
sator terugkomt.
„Ja. dan kunnen wli eerst gaan
opbouwen en ons serieus gaan toe
leggen op het fokken van volbloeds
en harddravers. En waarom zou
de toto niet terugkomen. Velen
profiteren ervan. Dc fiscus int
grote bedragen en ook aan de vee
fokkerij in het algemeen komen
belangrijke bedragen ter beschik
king. Bovendien zal het vreemde
lingen verkeer en door worden ge
stimuleerd. Ik denk daarbij vooral
aan Scheveningcn met Duindigt
in de buurt. Immers, een van de
belangrukste attracties van de
badplaats Ostende ln België bijv.
zijn de paardenrennen om dan nog
niet eens te spreken van belang-
riike trekpleisters als de banen van
Auteuil en Vlncennes in Frank
rijk en Ascot in Engeland. Enfin
we hebben het zelf in de iaren die
pas achter ons liggen ondervon
den. toen de totalisator er wel
was".
WOENSDAG 1 OCTOBER. De
meeste vaste planten verliezen voor
de intrede van de winter hun blade
ren. Er ziin er echter ook, die gedu
rende de gehele winterperiode hun
blad behoudenHiertoe behoort o.a.
ook tie Bergenia ligulata, ook wel
genaamd Megasea. Deze plant heeft
grote, glanzende, lederachtige blade
ren, die vooral tijdens de winter m
een rotstuin of op een border nog
ren mooi effect geven. Bovendien
prijkt deze plant reeds van einde
Februari tot April met haar fraaie
zachtrose bloemen. Ze verlangt een
goedevochtige en losse grond en
gevoelt zich ook goert thuis in de
lichte schaduw. Een mooi soort van
deze plant is ook de Bergenia De-
lavajfidie mooie donkerrode
bloempjes heeft. Deze bloeit
April—Mei. Haar grote bladeren
worden in de winter rood gekleurd.
Abraham van der Vies maakt
thans als regisseur deel uit van de
artistieke leiding bij de Nederland
se Opera Het nieuwe ballet van de
Ned. Opera is samengesteld en is
onder leiding van Darja Collin met
de training begonnen.
Snapshot uit de Grand National, de voornaamste paarden-race
geland, waarbij talrijke weddenschappen worden afgesloten.
NEDERLANDSE VERENICING VAN HUIS-
VROUWEN STREEFl NAAR VERSTERKING
EN UITBREIDING
HET zijn de stille wateren, die diepp gronden hebben en terecht
is deze zegswijze van toepassing op het Jacobafonds van de Neder
landse Vereniging van Huivrouwen, dat niet ziin rijke stroom van
financiële en morele steun mpnige afgetobde huismoeder wiet te
laven Dit fonds stelt zich ten doel huisvrouwen, wier arbeidskracht
door overspanning of ziekte is ondermijnd, te steunen, door geld
voor een tiidelijke hulp-in-de-huishouding beschikbaar te stellen
en/of de verplegingskosten van de zieke huisvrouw in- of buitens
huis te betalen. Op deze wijze werd. in de kwart eeuw dip het
Jacobafonds bestaat, ruim f 75 000 besteed voor ongeveer zeshon
derd gevallen, waarbij andere hulp uitgesloten was.
HULP IN KRITIEKE Jacobafonds, kon een rustperiode
DAGEN
De taak van de huisvrouw
spreekt sedert eeuwen zo voor
zich zelf. dat er buiten het eigen
gezin vrijwel nooit een waarde
rend woord over wordt gsspro-
kgn. Men ziet pas de waarde van
moeders werk als zii dit door
ziekte niet meer kan verrichten
en goede raad is dan meestal
duur. want dienstmeisjes geven
hun krachten niet voor niets. Als
het huishoudbudget daarbij zoda
nig is. dat het geen extra belas
ting kan verdragen, b.iift de
hui vrouw geen andere keuze dan
haar gezin te verwaailoz.cn. of
voort te sukkelen tot zij cr bij
neervalt.
ALS ZIEKTE DREIGT
Naar Mevrouw Mr. M. Goed
hart, de secretaresse van de Ver
eniging van Huisvrouwen, ons
mededeelde, verleent het Jacoba
fonds steun juist in die gevallen,
waar ziekte dreigt. Zij Illustreer
de dit door het verhaal over een
huismoeder met zes kinderen, die
naast de zorg voor haar gezin te
vens haar man hielp met het drij
ven van een kruidenierszaak. De
altijd gespannen hoog werd deze
vrouw funest, maar dank zij het
^CÏPIS IPPCl"
PAEZE KEER een patroon, dat we
zowel voor een gezellig wollen
jurkje als voor een gekleed japon
netje, ja, zelfs voor een avondjapon
kunnen gebruiken. Het wollen jurk
je is in tweeërlei stof getekend,
maar het is ook aardig in cén stof
met garnering van extra stiksels
langs dc bovenrand van het lijfje en
langs de revers. De andere japon is
van soepele zijde, gegarneerd met
paillettes of kralenborduursel. De
mouwen zou LT ook van kantstof
kunnen nemen. Voor een avond
japon moet U de zijlijnen van het
rokpatroon tot de gewenste lengte
doortrekken.
We stikken de schoudernaden
dicht en het aansluitende bijschui-
nertje, daarna de mouw- en de zij
naden. In de linkerzijnaad blijft een
splitje van 14 c.M. open voor druk
knoop- of treksluiting. We^erbin-
den voor- en rugpand met de pas-
delen en zetten de mouwen in.
Tegen de achterkanten van het rug
pas naaien we een belegje van 5
c M. breed en voorzien ze van kno
pen en knoopsgaten. Ook tegen de
revers zetten we een beleg, een paar
c.M. over de vouwlijn. De achter
kant van de hals wordt met een
schuin reepje stof afgewerkt. Het
stippellijntje vormt de grenslijn van
het voorpas van de andere japon.
De bovenkant van de rok en de
onderkant van het lijfje worden op
lAillclircc Jto infiti jiupcl d (niet te
nauw!) en met elkaar verbonden. In
de mouw werken we het splitje met
reepjes stof af en zetten dan de in*
gerimpelde onderkant tussen een
dubbel mouwboordje van 20 bij 4
c.M. De ceintuur wordt 92 bij 5
c.M. Om hem goed stijf te houden
kunnen we er een tailleband in
naaien.
In één stof uitgevoerd heeft U
voor maat 42 nodig 2,70 M. van 130
c M. breeA. Bij stof van 80 c.M.
breed kunt U het beste de
rok in 3 banen verdelen.
U heeft dan plm. 4,50 M.
nodig
ELLA BEZEMER.
heden. De ratio berekend op een normaal gebruik stapeltje biljetten overhandigend. „Voor de aard-
j FEU/L L E TON
john van Snel l €nb c
17)
Zwendasky zat alleen op het terras van het ho
tel Hij wuifde en stond op om ons te begroeten.
Wij stapten uit en nu zag ik graaf Paul weer een
andere rol spelen. O. hoeveel zou ik van hem
kunnen leren als ik ooit weer eens op de plan
ken kwam! De achterdochtige, alles en iedereen-
wantrouwende uitvinder was nu een heel ander
mens geworden door de glorie van het ogenblik
toen zijn dromen werkelijkheid werden. In de
grijze ogen. die. vooral in Zwendasky's aanwe
zigheid. al deze dagen als door een sluier bedekt
waren gewelst, fonkelde nu het stralende licht
van de overwinnaar. Een byna overmoedige trot
se, dynamische kracht bruiste in al zijn bewegin
gen. klonk uit al zijn woorden. Plotseling heerste
er een feestelijke atmosfeer op het terras Wij
zaten met zijn drieën aan een tafeltje, wijn en li
keur voor ons. Het gesprek vlotte uitstekend.
Van de gelegenheid, dat graaf Paul zich even
naar binnen begaf, maakt Zwendasky gebruik
om mij te ondervragen. Wat de proefrit werkelijk
zo geslaagd? Dat bestond toch niet. Dubbele af
stand!
„Toch zo goed als", zei ik, een oud notitieboek
je dat ik vooruit geprepareerd had. voor de dag
halend. Ik wees hem een rijtje cijfers aan.
40 k.m. 1.9; 1 8: 1.7.
50 k.m. 1 8; 16; 1.7.
30 k.m. 1.9; 2;
„Dat zfjn de resultaten bij verschillende snel-
van 5 k.m. op een liter", zei ik. „Op verschillende
carburatorstanden. De laagste snelheden geven
tot nog toe de allerbeste resultaten; maar graai
Paul gelooft dat met een speciale carburator ook
bij de hogere snelheden de dubbele afstand te be
reiken is. Hier zijn de resultaten in kilometers
telkens op éen liter benzine
Ik zag Zwendasky waarschuwend opkijken.
Vlug stopte ik het boekje weg Graaf Paul was
terug met een lange Mexicaanse sigaar in zijn
mond. Voor een ogenblik zei hij niets: schonk
zich nog een glas in. Toen vroeg hij achterdoch
tig: ..Je hebt hem toch niets verteld. Jonska?"
..Neen, niet meer dan. wel, dan U zelf hebt ge
zegd: van de dubbele afstand", antwoordde ik
enigszins nerveus.
„Goed", bromde graaf Paul. „Dat is meer dan
genoeg. Heb jij ook al weer honger, Jonska?"
Zwendasky begreep dat de zaken een verkeerde
draai dreigden te nemen. Hij waagd een kans.
Een coup-de-theatre. Hij tastte in zijn portefeuille
en legde tien duizend-dollar biljetten op tafel.
„Kijk", zei hij. „dat zou het mij waard zijn om
een ritje te maken met in de tank het wonder-
mengsel. Geen obligaties en geen verdere ver
plichtingen".
Graaf Paul keek somber voor zich uit. als had
hij het niet gehoord Toen draaide hij zich naar
mij: Jonska". zei hij, „er zijh 150 vulkanen in
Mexico. Don Carlos vertelde me vanmorgen dat
er één in Guanajuato weer gegromd heeft. Er
ligt een indianendorp onder de as. Er is een eer
ste hulp-comité gevormd. Ik geloof niet dat Senor
Zwendasky zijn liefdadigheidspenninkje reeds
gestuurd heeft. We zullen in zijn naam deze klei
nigheid opsturen". Hij nam het stapeltje biljetten.
„Don Carlos".
De dikke eigenaar kwam vlug toelopen: men
zag het hem aan dat hij zich ongerust maakte
over graaf Paul. „Hier", zei graaf Paul, hem het
beving-slachtoffers. Stuurt U het op voor ons".
Dan Carlos was sprakeloos. Graaf Paul voegde
er met dikke stem aan toe: „Ik vertelde senor
Zwendasky erover. Zijn hart is zó geroerd, 't Is
van hem".
Dan Carlos keek met grote ogen naar de finan
cier. Zwendasky knikte zonder een spier van zijn
gelaat te vertrekken. Als een man die droomde,
zo ging Don Carlos weg met het geld. Toen zei
graaf Paul tegen mij: „Je weet waar nog een kan
met het spul staat, Johska. Breng het hier, wil
je, nino?"
Toen ik terug kwam met de kan benzine,
stonden graaf Paul en Zwendasky bij de Mercury.
Juan, de kamerbediende. was er ook; hij was het
die nu de benzinetank liet leeglopen in een em
mer. Daarna schonk ik het „wondermengsel' 'over
in de tank. Het had een groene kleur ik ver
moed een of ander onschuldig kleurmiddeltje.
Het was niet nodig het kwantum af te meten.
Het was een van die standaard gallons, vijf liter
blikken. Alles ging goed. Ik klom op de achter
bank. Graaf Paul zat aan het stuur. Zwendasky,
naast hem, noteerde de stand van de kilometer
teller Er was iets bijna onmenselijks in de ge
spannen kalmte van de olie-magnaat. Hij was als
een kat. die haar prooi ziet naderen.
De motor sloeg aan. De rit voor een fortuin
was begonnen.
HOOFDSTUK XII
De rit die een fortuin kostte.
Graaf Paul reed als een dolleman. Ik hield mijn
hart vast We vlogen over een bergachtige weg
die naar Coyuca leidde een plaatsje dat ongeveer
twintig kilometer landinwaarts ligt. Maar ik be-
twyfelde soms. als we langs een ravijn suisden
waarvan ik de bodem niet kon peilen, of we wel
ooit Coyuca zouden zien. Het was ontzettend!
(Wordt vervolgd).
een langdurige ziekte voorko
men.
Helaas kan het Fonds niet zo
veel doen als vroeger. De Duit
sers roofden zijn bezit, ongeveer
f 42 000 aan obligaties. Men hoopt
echter de financiële basis te ver
stevigen en daardoor meer hulp
te garanderen.
PLANNEN GEREMD
De leiding van het fonds, dat
de naam draagt van zijn sticht
ster. wijlen Mevrouw Jacoba
Franco Mende?Calisch, berust
in banden van het hoofdbestuur
der Vereniging van Huivrouwen,
doch het beschikt over een ad
viescommissie. aan het hoofd
waarvan* een rapportrice staat,
die plaatselnke adviseuses heeft
om elk geval serieus te kunnen
onderzoeken Iedere huisvrouw,
die minstens één jaar lid der ver
eniging is en steun behoeft, kan
deze krijgen voor ongelimiteerde
tijd, doch het. gebrek aan huis
houdelijk personeel werkt rem
mend, zodat men plannen heeft
beraamd om ook in dit euvel te
voorzien.
Men wil komen tot opTleh-
tinn van een instituut, waar
gezinsverzorgsters worden ge
vormd, die over het gehele
land verspreid kunnen worden
om snel en gemakkeH|k be
schikbaar te zl|n als ergens
de plaats van een huismoeder
tijdelijk moet worden ingeno
men.
Voor dit grootse plan is geld
nodig en het heeft gemeend, het
zilveren jubileum van het fonds
op 23 October te moeten aangrij
pen om de kas te versterken. In
de ruim honderd afdelingen
wordt hiervoor reeds gewerkt,
doch daarnaast zal ook een lan
delijke actie worden gevoerd, wel
ke bestaat uit de verkoop van
prentbriefkaarten, naar ontwerp
\an de Amsterdamse tekenaar
Piet Worms.
DE HEROPENING VAN DE
muziekhistorische afdeling en de
gedeeltelijke wederopenstelling van
de afdelingen „Moderne Kunst" en
„Oude Kunstnijverheid" in het
Haagse Gemeente Museum is op of
ficiële wyze door de burgemeester
mr. W. A. J. Visser verricht. De
geëvacueerde collecties hebben in
tegenstelling tot het museum zelf,
vrijwel geen schade opgelopen. Ein
de" 1942 kwam het evacuatiebevel.
Dr. Knuttel, die toen directeur was,
zat ln gijzeling en het is aan de
waarnemend directeur, de heer D.
Balfoort te danken geweest, dat do
inventaris in veiligheid gebracht is
o.a. in de paleizen aan het Noord
einde en aan het Lange Voorhout.
Mr. Visser vertolkte de dank van
het gemeentebestuur voor 't prach
tige geschenk, dat een anoniem ge
ver het museum cadeau deed, na
melijk een tekening van Ingres.
Van de 85 zalen zijn er thans
reeds meer dan 63 in gebruik. In
het Prentenkabinet zijn de aanwin-
stens uit de laatste jaren geëxpo
seerd (w.o. Toorop's „La Belgique
Sanglante").
Voorts is een keuze gedaan uit
oude Nederlandse schilderijen en
uit de verzameling ceramiek en
glas. Op de eerste verdieping ls de
uit 72 atukken bestaande collectie
E. H. Crone weer op haar plaats
gebracht.
ROTTERDAMMER VAN GE-
boorte. In Den Haag opgeleid en
schilder van het Amsterdamse
stadsbeeld, dat is ln het kort de
loopbaan van George Hendrik
Breitner van wiens werk het Stede
lijk Museum te Amsterdam een ten
toonstelling heeft Ingericht. Uit het
gehele land z(jn stukken bijeenge
bracht vermeerderd met drie schil
derden uit Belgische verzamelingen.
Belangrijk is dat ongeveer 60 aqua
rellen en 40 tekeningen voor de eer
ste maal ln een dergelijk kwantum
geëxposeerd ziin naast 80 schilde
rijen.
Pièce de milieu vormt het prach
tige grachtenstuk. dat de Amster
damse burgerij bij het 25-jarig re-
gecringsjubileum aan H.M. de Ko
ningin aanbood en thans uit haar
bezit ln bruikleen aan de tentoon
stelling ls afgestaan. Merkwaardig
1h het schilderij, dat Breitner als
jurylid te Pittsburgh in 3909 ter
plaatse schilderde, doch dat niet in
het museum werd opgenomen. La
ter is een ander werk aangekocht
voor dat museum.
IN DE LOOP VAN HET NA
JAAR WORDEN in het Rembrandt-
huis te Amsterdam waar zich een
groot deel van Rembrandt's grafisch
werk bevindt, speciale opstellingen
gearrangeerd aan de hand waarvan
de directeur van het museum, de
heer M. Muller, een aantal onder
werpen zal behandelen.
OP 21 OCTOBER ZAL DE TO
NEELSPEELSTER RIKA HOPPER
te Haarlem haar gouden toneeljubi
leum vieren Zij zal de hoofdrol ver
vullen in het door comedia op te
voeren „Het Glazen Paleis" van Je
anne van Schaik-Willing, onder re
gie van Peter Scharoff
SOCIOLOGISCH INSTITUUT VAN „KERK EN
WERELD"
De tijd is vooblj, waarin rJe Kerk In alle maatschappelijke kringen
werd aanvaard als de natuurlijke overkoepeling der samenleving. Kerk
en wereld zijn twee begrippen geworden, die velen als volkomen loa
van elkaar beschouwen. Het eens zo hechte contact is vervlakt en de
eenheid verloren gegaan, maar de vraagstukken van geestelijke en
wereldlijke aard zijn In aantal en omvang toegenomen, met het gevolg,
dat de kerk zich er meer dan ooit mee moet bezighouden. Daarom heeft
„Kerk en Wereld", stichting van de Ned. Herv. Kerk, een Sociologisch
Instituut opgericht. Sinds het voorjaar van 1946 ls dit Instituut gehuis
vest aan de Maliebaan te Utrecht.
Het Instituut, dat na prof. -Ir. J.
P Kruijts benoeming tot hoogleraar
m de sociologie te Utrecht., onder
directie staat van prof. dr. W. Ban
ning, stelt zich ten doel onder lei
ding van de hoofdassistent Jrs. C.
D. Saai onderzoekingen te doen op
maatschappelijk en kerkelijk ter
rein ten dienste van het kerkelijk
werk. De Wika's werkers in ker
kelijke arbeid d>e de stichting
„Kerk on Wereld" te Driebergen op
leidt, bewegen zich in alle lagen
der samenleving, waar z'j naast
geestelijke, ook materiële nood
moeten lenigen; zonder grondige
kennis van zaken komt daarvan in
de praetijk weinig terecht.
ANNEXATIE VR A A GSTUK
De werkers van het Instituut be
studeren maatschappelijke vraag
stukken uit eigen initiatief of in
opdracht van de Algemenq Syno
dale Commissie 'der Hervormde
Kerk; zo is het annexatievraagstuk
één der onderwerpen geweeet,
waarbij het vooral ging om de
vraag: „Welke kerkelijke gezind
ten zal men in het eventueel te an
nexeren gebied aantreffen?''
Een ander onderwerp van studie
was de verhouding tuspen de Room6
katholieken en de protestanten in
Nederland, waarover reeds in „Het
Sociologisch Bulletin", een artikel
is gepubliceerd.
Door middel van enquêtes
verzamelt men, naar drs. Saai
ons mededeelde, waardevol do
cumentatiemateriaal. het uit
werken hiervan kost veel tijd,
omdat deze arbeid nog met
weinig mensen moet geschie
den.
Naast een enquête over de socia
le structuur der Ned. Herv. Kerk,
waarbij men onderzoekt welke
soort van mensen zitting hebben in
kerkelijke colleges, is er nog een
onderzoek over de jeugd gaande,
waartoe meer dan tienduizend vra
genlijsten werden verzonden. Men
schatte het aantal antwoorden op
10 pet.; de belangstelling wa6 aan
merkelijk groter: 19 pet. -der jon
geren tussen 18 en 25 jaar verstrek
te gegevens over hun werk, hun
verhoudingen tot ouders en opvoe
ders, hun mening over godsdienst
en politiek, hun wijze xan vrije
tijdsbesteding.
VAN GROOT BELANG
Het is duidelijk, dat -de uit
slag van een dergelijk uitge
breid onderzoek niet alleen
voor het kerkelijk werk, doch
ook voor maatschappelijke ar
beid en de opbouw van ons
volksleven van groot belang is.
Het Sociologisch Instituut van
„Kerk en Wereld" te Utrecht ver
diept daarom me®r dan gewone be
langstelling, nipt alleen van geestelij
ke of matschappelijke werkers, maar
ook van studenten en intellectuelen
die pteun kunnen geven hij het
overwinnen van de moeilijkheden
waarin de oorlog en zijn gevolgen
een groot deel van het Nederlandse
volk hebben gebracht.
Aan het Instituut is een uitge
breide leeszaal verbonden, lie met
ingang van 1 October Dinsdag,
Woensdag en Donderdag van 10
12, 25 en 's avonds van 7.30—10
uur geopend is.
Hedenavond
HILVERSUM I 39.00 Nieuws;
19.45 Niwin; 19.50 Wederopbouw;
20 00 Nieuws; 20.12 Gewone man;
20.20 Charles Panzéra: 20.30 Cau
serie door Prof. van Dam; 21.00
Piano; 22.15 Avondgebed; 22.30
Nieuws; 22.45 Radio Phll ork.
HILVERSUM II. 19.00 En nu
naar bed; 19.05 Bernard Person;
19.30 Liederen: 20.00 Nieuws;
20.15 Bonte Dinsdagavondtrein;
21.30 Contact; 22.15 Buitenlands
weekoverzicht 22.30; Concert: de
Nederlanden; 23.00 Nieuws; 23.15
Gr. platen.
Morgen
HILVERSUM I. 8 00 Nieuws;
8 50 Voor de huisvrouw. 9.00 Wer
ken van Franck; 10 00 Morgenwij
ding; 10.20 Kookpraatje; 10.15
Voordracht: 11 00 Gr. pl.12.00 Jan
Vogel; 12 33; Voor platteland; 323 8
Vaudeville 0rk 13 00 Nieuws;
14.00 Voordracht; 14.15 Jeugdconc.
15.00 Voor de kinderen; 15.45 Voor
de Zieken; 1615 Voor de kinderen;
17.15 Orgelspel; 17.30 Volksherstel;
37.35 Vincentino. 38.00 Nieuws;
18.20 Viool: 18.30 Strijdkrachten.
HILVERSUM II. 8 00 Nieuws
9.00 Bezoek jonge zieken; 9.35 Mu
ziek by arbeid; 10.30 Morgenwij
ding; 11.00 Piano; 11.30 Musette
ork.; 12.00 Werken van Franck;
12.33 Gemengd omroep koor; 13.00
Nieuws; 13.15 Metropole ork.;
14.00 Bach progr.; 14.30 Gr. pl
15.30 Clarinet; 16.00 Voor de
jeugd; 18.00 Schütz monte Verdi
cyclus; 18.20 Gram.muz. 18.30
Mandolinata.
