Een mooie garnering Ook de Duitse school een ruine Productie en gemeenschapszinvrhe' Salazar Het Studententoneel naar Indonesië r J «DE GELUKSVOGEL GELEIDELIJK versterkte deze zijn macht, daarbij de schijn van democratie in acht nemende. Naar Italiaans voorbeeld werd Por tugal oen corporatieve staat, gefun deerd op een grondwet, die met overweldigende meerderheid werd aangenomen. Die overweldigende meerderheid was gedeeltelijk ver kregen. doordat men alle thuisblij vers als voorstemmers had meege teld en vele tegenstanders achter slot had gezet omdat ze de vrijheid van de staat in de weg stonden. Radio-programma 4 Donderdag 9 October 1947 (Van ome bijzondere correspondent in Duitsland) IJ" ET onderwijs op de scholen in -*■ het „Duizendjarig rijk" was een gigantische campagne van het on verstand tegen het intellect, het was een dressuur van een bijzondere soort. Er bestond geen leervak, dat niet door de barbaarse principes van de nazistische pseudo-wetenschap werd verkracht. Het resultaat van deze gewelddadige en zinloze han delwijze was een verschrikkelijk ver val waaraan all- geestelijke en schep pende krachten waren blootgesteld. De jeugd werd gedwongen, volgens een eenzijdig schema te denken, in zoverre het denken al niet voor ver dacht doorging. Is er tegenwoordig veel verschil met de vroegere toe stand'? Daarover is heel wat te vertel len. Een groot aantal leerboeken zijn uit het onderwijs verwijderd, waarin de perfide bruine geest te schaam teloos naar voren kwam, maar het tragische van dit prohleein, tevens de quintessence van de gehele de mocratische heropvoeding van Duitsland want bij de jeugd moet men beginnen ligt wel in het feit, dat het a anal nieuwe leerboeken zo schrikbarend klein is. Uit het buiten land is bijna niets gekomen, afge zien van enige Zwtserse leveranties. Tn het binnenland werkt de papier schaarste iedere werkelijke massa productie tegen. Maar, wat veel erger is: de der tien jaren nationaal-socialisme en de daarop volgende oorlog hebben Duitslands geestelijke '-rachtreserves gedecimeerd op eon wijze, waarvan men zich nauwelijks een voorstelling kan maken. Het ontbreekt aan man nen. die in staat zijn om leerboeken te schrijven en het ontbreekt aan pa nier voor de weinigen, die door de algemene, geestelijke inzinking niet zijn aangetast. Alle leerboeken wa ren vergiftigd met nazi- propagandamaar er is geen papier en er zijn geen schrijvers voor nieuwe boeken Oude leerkrachten DAARBIJ komt nog, dat er ook een gebrek aan leerkrachten is. De generatie van jonge leraren is op de slagvelden gebleven, of zij is zo reddeloos door de nazistische dwaal leer vergiftigd, dat zij \oor opbouw arbeid van welke aard ook onge schikt is. Men is gedwongen oude, opgebruikte, in zekere zin beschim melde voorraden aan te spreken; le raren met witte baarden die men in 1938 pensioen gegeven heeft, gepen- sionneerden, die uit hun rust zijn weggehaald en radeloos en verbijs terd tegenover de gebeurtenissen en de eisen van de dag staan. Ik heb op een lagere school in een Berlijnse voorstad het onderwijs in con klas bijgewoond. Men werkt er improviserend; het resultaat is mise rabel. De leraren hebben, ook wan neer zij van goede wil zijn. een wij ze van voorstellen, die de dingen, zelfs de eenvoudigste, misvormt en die niet geschikt is de jongeren en de jongstcn een duidelijk cn helder boeiJ van het hedendaagse leven hij te r ren gen. Het ontbreekt aan geschiedenis boekon. want die staan vol nazi- theorieën. Men moet zich tot lezen cn schrijven beperken, want bij de aardrijkskunde stokt het al. Zelfs in deze zuivere leerstof hebben de Nazi's hele springladingen van hun onzintheorieën in de loerboeken we ten binnen te smokkelen. Oude boeken LI" ET record sloeg- een school in -*- -®- het noorden van Berlijn, waar Is Uw mantelpakje of mouw vestje niet lOO^o gekleder met zo'n keurige hagelwitte of zacht- getinte abotU kunt hem ma ken van zijde, batist, organdie, georgette of kant, cn U krijgt er tevens het patroon van een vestje bij waar U de jabot op kunt bevestigen. De voorkant wordt van dezelfde stof ge maakt als de jabot, maar de rug kan desgewenst van katoenvoe ring of zo iets zijn. Bij de kruis jes zetten we een bandje ofi elas tiek san, dat voor- en rugpand in de taille verbindt. U zoudl de jabot van dubbele stof kunnen maken, maar neemt U hem enkel, dan moeten de randen heel fijn worden. U kunt ze ook feston neren, ze met een kantje afwer ken of bij een borduurinrichiing even laten uitslaan. Houdt U van handwerken borduur er dan eens heel fijne motiefjes op. Het kleine rechte stukje aan de hals wordt ingerimpeld, de nlooien kun! U zo nodig even vastzetten. Tot slot naaien we er een klein strikje op ter afwer- king. ELLA BEZEMER MET EEN AF WIJZING AL- Russische sys- verlioging Opnieuw de Petkof affaire. Een woordvoerder van het Britse ministerie van buitenlandse zaken heeft de verklaring, die Dinsdag avond uit Sofia omgeroepen is, ver worpen. In de verklaring werd ge zegd, dat Petkof veroordeeld was voor de misdaad van .spionnage en verraad en dat daarom de Britse regering geen recht had te beweren, dat de ophanging van Petkof een inbreuk was op de clausule over de rechten van de mens in het Bul gaarse vredesverdrag. De woord voerder zei, dat de vorige week door Bulgarije aan Engeland overhan digde nota, waarin de Bulgaarse regering het Britse protest tegen de veroordeling van Petkof' verwierp beschouwd werd als een vergrijp jegens de onschendbaarheid van de Bulgaarse vredesovereenkomst, aan gezien het proces tegen Petkof in Engeland absoluut gezien werd als een onjuist gevoerd politiek proces. Franse-actie in Ïndo-C hina? Vietnam wil interventie van Veiligheidsraad Een Frans offensief op grote schaal in Tonkin met bet doel om het hoofdkwartier van Viet- nams president Ho Tsji Minh, Bac Kan. tc omsingelen is op han den of reeds begonnen, aldus be richten uit Hanoi. Te Parijs wer den deze berichten officieel „over dreven'" genoemd; enige dorpen hadden mogelijk om bescherming gevraagd en Franse troepen wa ren opgetrokken om aan dit ver zoek te voldoen, zei men daar. Het Franse persbureau AFP verneemt in Lake Success, dat de Vietnamese regering de delegatio van India verzocht heeft, het ge schil met Frankrijk bij de Veilig heidsraad aanhangig te maken. Nieuwe troonpretendent in Japan In Japan is een nieuwe politieke partij opgericht die rich de ..Partij van de wettige keizerlijke dynastie" noemt. De oprichter is een kruidenier uit Nagoya. genoemd Kumazawa. Hij beweert ..de veertiende opvolger tc zijn van de eer ste keizer van Japan." Zijn partij be staat uit een honderdtal leden, die be sloten zijn te strijden voor een ideaal Japan, onder het gezag van een wettige keizer. Spionneerde Nederlander in Rusland? Mr. dr. B. Stokvis, lid van de Tweede Kamer, heeft do minister van Marine er op attent gemaakt dat, volgens een interview in „Het Nieuwsblad van het Noorden", de kapitein van het Groningse schip „Deneb" een reis naar Rusland maakte. In de „Prawda" is de be schuldiging geuit, dat de man spion nage verricht heeft, in opdracht van de Nederlandse geheime dienst. Mr. Stokvis vraagt of het waar is dat de kapitein over zijn bevindin gen een rapport heeft uitgebracht aan één der ministers en of de rege ring het niet noodzakelijk acht. ir het belang van de goede betrekkin gen met de Sowjet-Unie. een onder zoek in te stellen naar de gedragin gen van deze kapitein. Trawler op rotsen gelopen De „Wega", een trawler met een Nederlandse bemanning varende voor de Poolse rederij „Dalmor", is Vrijdag j.l. bij Gothenburg op de rotsen gelopen, naar eerst thans be kend wordt. De bemanning, bestaande uit dertien Nederlanders, afkomstig uit IJmuiden, Scheveningen, Katwyk aan Zee, en vier Polen is behouden te Gothenburg binnengebracht. naar ik zelf gezien heb, nog steeds een leerboek voor biologie bij het onderwijs gebriTikt wordt, dat bij B. G. Taubner in Leipzig is versche nen en waarin men op blz. 86 e.v. onder de titels van „Erfenis der voorvaderen" en „Duits en vreemd bloed" onder meer kan lezen: „Toen het Joodse volk zich over de cultuurlanden verspreidde en zoals bij andere volkeren het geval was het zich ook in onze steden nestelde, heeft men deze vreemdelingen in bepaalde straten en stadswijken samengetrokken. Van hier uit gingen de ongewens te gasten op weg om te sjacheren on hun woekerzaakjes te maken. Het is een van de meest typerende kenmerken van de Joden, dat zij te allen tijde bereid zijn van va derland te verwisselen. Hieruit wordt dc conclusie getrokken, die in punt -1 van het programma van de NSDAP vervat is. Staatsburger kan slechts hij zijn, die „volksge- nosse" is. „Volksrenosse is slechts hij. die van Duitsen bloede is. Geen .Jood kan daarom „volksge- nosse" zijn.De zorg voor onze familie wordt slechts aan Duitse j artsen toevertrouwd en onze vrije uren zullen wij op Duitse wijze doorbrengen. Daarom wordt v*n ieder staatsburger verlangd dat hij nasporingen doet tot welk ge loof zijn voorvaderen en verwan ten tot het jaar 1800 hebben be hoord." Deze gevaarlijke onzin staaf in een leerboek, dat Duitse kinderen twee jaar na liet einde van Hitler's bloedige heerschappij voor hun op leiding ter beschikkintr staat. En in de „Aardrijkskunde" van Fischer-Gcistbeck, verschenen bij Buchner Verlag in Bamberg, kan men onder het trefwoord „Frank rijk" op blz. 06 lezen: ,.De voortdu rende aanwezigheid van gekleurde troepen in Frankrijk leidde tot ge mengde huwelijken tussen blanken en zwarten. Hierdoor *\erd de rein heid van het bhnke ras in gevaar gebracht." Op blz 7 leest men onder het trefwoord „Slowakije" dc vol gende frappante zinnen: „Toen in Maart 1030 het onnatuurlijke staats bestel van Tsjccho-Slowakije opge heven werd stelde de Slowaakse taa» zich onder Duitse bescherming. De bevolking had zodoende de ge legenheid rustig aan het werk te gaan." Zoals men ziet zijn er nog Duitse scholen, die als spoedcursussen voor opgroeiende weerwolven te beschou wen zijn. K. K-B. DE reden waarom er bjj het be gin der industrialisatie in Rus land (1918) zoveel oude vakvereni gingsleiders zijn verwijderd en de zelfstandigheid van dc vakvereni gingen zelf is afgeschaft, moet ge zocht worden in het verzet tegen stukloon. Nog in 1941 werd slechts een vierde der Russische fabrieks arbeiders per uur betaald; ruim 40 pet. ontving stukloon, en iets meer dan een derde deel een progressief stukloon. In de Verenigde Staten is stukloon nagenoeg geheel onbe kend: deze betalingswijze zou trou wens door geen enkele vakvereni. ging worden geduld. door AA. C. TIDEAAAN Toch heeft het Russische commu nisme op een werkelijk sociale wij ze productieverhoging en gemeen schapszin aan elkaar gekoppeld. De door de eerste ontstane bedrijfs winst komt voor de helft ten goede aan de fabrieksbevolking als geheel door het verbeteren van de zeer slechte woningtoestanden, het bou wen, uitbreiden of verbeteren van ziekenhuizen, scholen, schouwbur gen, e.ö. Een werkman, die iets nieuws bedenkt, wordt door zijn ka meraden beschouwd als iemand die iets tot het algemeen welzijn heeft bijgedragen. Men zou zich evenwel vergissen als men verwachtte, dat de uitvinder-werkman een belang rijk deel van de bedrijfswinst ont vangt. Zodra een klein aantal erklieden er in is geslaagd zijn eigen productie op te voeren, wordt dit ook van allen verwacht. Dit komt sterk tot uiting in het stabie le loonpeil sedert 1934, ondanks de geweldige vooruitgang in werkwijze en productiviteit. 10.000.000 ambtenaren T~)AT dit stelsel van alom heer- 1-y sende Overheidscontrole een enorm ambtenarenapparaat vereist, is duidelijk; Dallin's diagram, dat wij bij een vorig artikel publiceer den, laat het trouwens duidelijk zien, ook dat deze groep één derde deel van het nationale inkomen op slokt. Belangwekkend is het naast elkaar stellen van de groei van het aantal ambtenaren en partijleden. Ambtenaren Partijleden in mill. in mill. 1920 1929 1932 1939 1941 4.6 0.6 1.5 3.2 3.2 3.9 100 250 518 523 637 100 230 8 400 9.6 480 10.11 500-550 Voor de oorlog had de wet de Sovjet arbeider een kortere werk tijd en een langere vacantie gege ven dan vzaar elders. Gebruikelijk was de 7-urige werkdag, een rust dag na iedere zes werkdagen en minstens twee weken vacantie per teem voor der productie kan het W esten niet volstaan. Het moet er zelf een be tere oplossing tegenover stellen jaar. De druk van verhoogde oor- iogsprestatic heeft hierin verande ring gebracht, maar de zorg van de vakvereniging voor haar leden is sterk toegenomen, zodat iedere vakvereniging thans beschikt over groV vacantie-tehuizen in de Kau- kasische bergen of aan de Zwarte Zee-kusten, alwaar de werker zijn jaarlijkse vacantie kan doorbrengen Evenwel is door de toeneming van de industriële bevolking slechts een klein deel in staat hiervan te ge nieten. Ofschoon werkloosheidsver zekering afgeschaft is als zijnde overbodig, hebben zich toch wel en kele vormen van sociale verzeke ring ontwikkeld. Een fonds ver zorgt voor het gehele gezin van de werkman iedere ziekte, ongeval, be. grafenis, kraamgeld- ouderdoms- en/of weduwe-pensioen; in dit vak verenigingsfonds draagt de arbeider aanvankelijk 40To van zijn loon bij. na zes jaar echter niets meer. Voor de aanvulling van het fonds zorgen de ondernemingen. De tijd dringt TAEZE paar opmerkingen over de Russische maatschappelijke verhoudingen zijn uiteraard niet volledig, zij bedoelen slechts om voor de lezers een tipic van het „Ijzeren gordijn" op te lichten. Het aanvankelijke streven naar gelijk heid van inkomens is door Stalin in 1931 opgeheven zoals bleek uit zijn in een vorig artikel aange haalde rede en heeft plaats ge maakt voor een zeer straf stelsel van beloning naar prestatie. Dit sy steem heeft voor het beoogde doel een enorme verhoging der voort brenging zeer zeker groot nut gehad. Voor het Westen met zijn "eheel andere opvatting van het Begrip democratie is hot Sowjet- stelsel onbruikbaar: voor geen en kel doel zou van de persoonlijke en geestelijke vrijheid afstand ge daan kunnen worden. Maar met een afwijzen alleen kan het Westen niet volstaan, het moet zelf een betere oplossing hier tegenover stellen. Laat het daarom beginnen met goede nota van de maatschap pelijke verhoudingen in de Soviet- Unie te nemen en er lering uit trek ken: de tijd dringt. AA'OrENAtE.V A/tec/pE/zs Ingezonden mededeling) I Hel- ideale Laxeermiddel Na coloradokever een zwijnenplaag Schouwen en Duiveiand is in rep en roer. Het Zeeuwse eiland wordt namelijk geteis terd door wilde zwijnen. Deze dieren zijn uit zee komen opdagen, nadat een schip, dat dc ongenode gasten vervoerde op een zandbank was gelopen. Grote schade wordt aangericht aan de suikerbieten en aardap pelen. Vrijwilligers zijn opgeroe pen om het gedierte te bestrijden. Na een invasie van colorado kevers op Walcheren heeft Schou wen dus zijn zwijnenplaag! De stem van Nederland in> Amerika De internationale programma- dienst van de wereldomroep heeft, ter ondersteuning van de publiciteit omtrent Nederland in de Verenigde Staten, in samenwerking met het Netherlands Information Bureau te New York een serie radioprogram ma's geproduceerd, welke wekelijks gedurende 9 maanden over ruim 100 omroepzenders in Noord-Amerika zullen worden uitgezonden. In elk dezer programma's wordt op populaire wijze een bepaald aspect van de Nederlandse na oorlogse bedrijvigheid, het herstel en de wederopbouw belicht, en wel op zodanige wijze, dat de stof attractief is voor het gemiddelde luisterpubliek in de Verenigde Staten. Opheffing B.A.V.K. gevraagd De Kamer van Koophandel voor Noord-Holland heeft in een ver gadering te Amsterdam besloten aan de minister van Economische Zaken een adres te richten en hem te verzoeken: le. het Besluit alge meen vestigingsverbod kleinbedrijf 1941 onverwijld buiten werking te stellen voor die bedrijven, op welke de vestigingswet kleinbedi-ijf 1937 van toepassing is verklaard, en 2e. het B.A.V.K., zo nodig met wijzi ging van de vestigingswet klein bedrijf 1937, op korte termijn geheel op te heffen. De vergadering was van mening, dat deze administratieve beslomme ringen niet gerechtvaardigd zijn, omdat vermindering van admini stratieve bemoeiingen voor ons land een levenskwestie is, zowel om het tekort aan staatsfinanciën te ver kleinen als ook om krachten vrij te maken voor productief werk. VOORSTELLING AAN BOORD OP EEN PODIUM VAN ZES VIERKANTE METER De NI WA zorgt voor de uitzending van gezelschappen naar Indonesië, die daar burgers en militairen het leven moeten veraangenamen. Eén van deze gezelschappen was het Verenigd Nederlands Studenten Toneel, waar van de vorming en leiding werd opgedragen aan Arend Hauer. Het prij zenswaardig initiatief hiertoe was door de studenten genomen, om daarmee een aandeel te leveren in deze belangrijke taak. Tot nu toe is dit het enige amateurgezelschap geweest, dat een tournéc van de NIWA gemaakt heeft. Studenten acteerden voor soldaten Onder Hauer's kundige en ern stige regie hebben wij drie maan den gerepeteerd aan de Academie voor Dramatische Kunst en in Fe bruari gingen we aan boord. We waren met een groot enthousiasme vervuld en bleven dat tot het eind. We hadden geen idee, van wat ons boven het hoofd hing; we wisten alleen, dat we ons gedurende enige maanden aan het toneel zouden wijden, en dat we een prachtig land zouden bezoeken. Het begon met een paar heel bij zondere voorstellingen aan boord. Ze vormden oen voorproefje van wat ons te wachten stond: slechte accoustiek, een toneelruimte van 3 bij 2 meter (het kleinste, dat we ooit gehad hebben), en de tropische hitte, die onze Europese kleding na de eerste acte al geheel doorweekt had. Maar daartegenover toonde het publiek zich opgetogen en het vergaf ons onze luidruchtige repe tities. Ook merkten we een duide lijk onderscheid tussen het eer ste klasse-publiek en de mili- ren, die aan boord waren: deze vormden een grotere eenheid, die krachtiger cn duidelijker reageerde dan het burgerpu bliek. Ze luisterden en keken met meer overgave. We zouden dit nog vaker ondervinden. We speelden aan boord ons hele re pertoire: „Geuzerwaard" van Eline Verkade en de Franse en Russische één-acters. Aankomst Kort daarna legden we in Tand jong Priok aan. Het was smoor- heet. Het eerst ziet men geraam ten van loodsen. Verderweg groen land; vaag blauw tekent zich een vulkaan af. Op de kade staém man nen op hun vrouwen tc wachten. Er is gewuif van petten en zak doeken. De bootreis is afgelopen. Alles krijgt nu een ander, reëeler aanzien. Men leeft op de boot a.s in een droom, de gevoelens zijn heftig, maar op de wal worden de roman ces opgelost ën tot hun \Vare pro porties teruggebracht. Wat blijft POLITIEK PORTRET Z^LGEMEEN rekent men Franco ep Perón tot de laatste der dictatoren. Het is echter goed. vast te stellen, dat ook nog een derde Latijnse staat, n.l. Portugal, zich in het bezit van een dictator verheugt. Antonio de Oliveira Salazér, acht dagen na Hitier geboren, (28 April 1889) te Santa Comba DQo, in de Portugese provincie Coimbra. genoot een universitaire opleiding en werd in 1916 hoogleraar in de economie aan de Coimbra-universiteit. Hij deed zijn intrede in de politiek, toen generaal Carmona na een reeks van staatsgrepen in de maanden Mei en Juni 1926 de macht aan zich trok. De staatsgrepen vestigden de militaire dictatuur en „bevrijdden" Portugal van de regering door politici. Tot minister van financiën benoemde Carmona toen Salazar, die echter na eèn week al weer aftrad, omdat hij zijn bevoegdheden te beperkt vond. Het faar 1927 was voor Portugal wederom een zeer onrustige tijd, Carmona wist zich met enige moeite als staatspresident te handhaven, maar liet de leiding van het minis terie aan anderen over. Zo kwam op 27 April 1928 Salazar opnieuw in het kabinet, ditmaal met volledige vrijheid van handelen. Tot steun van de regering^- die nog herhaalde ma len door ongeregeldheden, vergezeld van Wild-west-tonelen, verontrust werd, richtte men in 1930 de Natio nale Unie op, een beweging, die 5 Juli 1932 Salazar tot minister-presi dent maakte. UIT PORTUGAL: 30-35 CtVAA'CAXÓS/CZAS Het verenigd Nederlands Stu dententoneel is naar Indonesië geweest en heeft* er tal van voor stellingen gegeven voor militai ren en burgers, in alle mogelijke plaatsen, onder vaak zeer bijzon dere omstandigheden. Een der medewerkenden, mr. A. G. MARIS, heeft zijn indrukken in drie artikelèn vastgelegd. Velen onze r lezers zullen ongetwijfeld belangstelling hebben voor zijn opmer< ngen, welke njet slechts op toneel, maar tevens op land en \-olk cn op het leven zelf be trekking hebben. ervan over? Een vriendschap, een korte correspondentie, een zoete herinnering? Men gaat aan land, hier wacht werk, hard en lang De realiteit: twee Niwa-mcnsen kwamen aan boord en zochten ons op. We werden naar het Niwa-hotel gebracht, dat we deelden met an dere gezelschappen, die alle het cabaret en lichte muziek op hun programma hadden. Ons eerste optreden was voor de arine in Priok, waar we uitstekend ontvangen werden. De cantine had o wonder en verademing na de eetzaal aan boord een goede ac coustiek. We brachten „Geuzer waard": de snauwen van de Duit ser hadden zo'n succes, dat ze prompt door de Jannen werden meegeroepen. De reacties waren spontaan en direct. Na afloop vertelde de Welfare- officier ons. dat het een fabeltje is, dat de militairen alleen maar ca- batets en jazz-muziek verlangen. Hij verzekerde, dat de soldaten in de grond van de zaak eigenlijk be hoefte hebben aan toneel, dat hun een hart onder de riem steekt. En bovendien moet men in Holland toch niet denken, dat de mensen in Indonesië geen critische smaak zouden hebben. Het bleek in de loop der tournee, dat hij gelijk had. De ernst der stukken werk begre pen. Arend Hauer had een goed re pertoire gekozen. M. Bevordering officieren geregeld Bij de tweede kamer is ingediend het wetsontwerp, voorzieningen ten aanzien van de bevorderingswet voor de landmacht 1902 cn de wet voor het reserve-personeel der land macht 1905. Het wordt thans mogelijk de be vordering van de officieren en reserve-officieren der Koninklijke Landmacht tot een definitieve rang weer op gang te brengen. Het nieuw ontworpen artikel schopt de volgende mogelijkheid: Na 6 jaren dienst als officier: kapi tein. Na 12 jaren: majoor. Na 18 ja ren: luitenant-kolonel. Na 22 jaren: kolonel. FEUILLETON JOH/V VA/V S/VEL L E/VGE'RO Na dit tragische lied zei er één een grap die ik niet kon vatten cn daarop barstten allen in lachen uit. Ik begreep niet hoe ze na zo'n treurig lied opeens zo luidkeels konden lachen. De vader, die mijn verbazing zag, zei: „Begrijp je ons niet, nino? Nu, later misschien. We zijn gelukkig. De vacilada, nog niet de echte, die krijgen we pas als we veel marihuana gerookt hebben, maar dat is niet goed. We zijn gek en gelukkig! blijf maar lang in Mexico dan zal je 't ook wel le ren". En weer lachte hij. en maakt een paar clownachtige passen en sprongen. Ik nam graaf Paul even terzijde en vroeg: „Kun je wel op ze aan; ze zullen ons toch niet verraden? Ze doen zo.raar. ..O, maak je daar niet ongerust over. Ze doen natuurlijk en een beter teken konden we niet ver wachten. In ieder geval krijgen ze het geld pas als wij veilig weg zijn; ik heb iets bedacht maar bestel nu nog wat eten en wijn. Jonska". „Hoe maken we onze gezichten bruin, graaf Paul?" „Dat zal je straks zien. Ik maak een prachtige mestizo van je". .Een mestizo! Als een schamel bananensjou- wersjog was ik het hotel Imperio ingekomen. Als een guitaar-tokkelende, sombrero bedekte half bloed zou ik het weer verlaten. Dat wil zeggen als alles goed ging! HOOFDSTUK XV Maskerade Ik had een paar dagen geleden een zakje noten op dc markt gekocht. Een kleine Mexicaanse be delaar had er mij net zo lang mee nagelopen, tot ik ze eindelijk genomen had; het was een soort wilde walnoot, nog in de groene stekelige bast. Ik had ze te bitter en nog niet rijp genoeg gevonden cn ze bij het raam in de zon 'gelegd om ze te doen rijpen. Weinig vermoedde ik toen welk een groot aandeel dit handjevol noten zou Hebben in onze vlucht uit het hotel. Graaf Paul sneed de bast open. draaide de lege bolster als 't ware binnen ste buiten, en met de zachte witte binnenkant wreef hij mij over het gezicht. Het was vochtig van het sap. Drie of vier noten gebruikte hij op die manier. Mijn handen kregen ook een beurt. Eerst zag ik niets, maar na een paar minuten be gon mijn vel bruin te worden. In een kwartiertje w as ik, wat kleur betreft, zo zuiver Mexicaans als wie ook van de guitaar-familie. Ik was een beet je donkerder dan José en een tikje lichter dan Xavier. Nu de sombrero op het begon al te lijken. Jose's kleren aan. De open blouse, de lan ge witte pantalon, sandalen, het kleurige, gebor duurde vestje José was erg trots op dit laatste kledingstuk en het was pas na heilige verzeke ring van zijn vader en graaf Paul dat hij een nog véél mooier terug zou krijgen, dat hij het mij wilde afstaan en ik was klaar, gereed om de spiedende blikken van Zwendasky's aanhangers te trotseren. Graaf Paul, na een soortgelijk proces, zag er prachtig uit. Xavier's broek was hem wel iets te kort, maar dat zou niet opvallen een Mexicaan met een korte broek is geen uitzondering. Na de verkleedpartij was ik met graaf Paul een ogenblik alleen in de laboratorium-kamer. In de andere kamer lichtte de vader de familie in om trent het plan en vertelde hun wat ze moesten doen; het was eenvoudig dit: geen bijzondere aandacht aan ons schenken, en kalm het hotel met ons verlaten; wij tweeën in het midden lo pend. Wij hadden ieder een guitaar! Die van graaf Paul was groter dan de mijne; het was een oud verweerd instrument en vol spleten en je ver wonderde je telkens weer dat er zo'n mooie klank uit kon komen. De mijne, die ik op't toneel be speeld had, zou ik niet meenemen. Dit was te mooi, te opvallend theaterachtig. Ik zou de guitaar van José nemen één waar hij misschien 10 pesos voor had betaald. Ik had hem gevraagd: „Wil je hem ruilen voor de mijne?" José bekeek mijn guitaar aandachtig, dat blinkende gepoli toerde instrument, waar ik wel veertig dollar voor betaald had. Hij sloeg er een paar accoorden op aan. „Fabrieksguitaar", zei hij toen. zijn hoofd schuddend. „Neen, ik heb liever wét geld dan koop ik daar een goede voor bij Fernandez, die maakt ze zelf, niet zo mooi natuurlijk, maar met een mooie klank; hij woont in Tecpan en er ko men mensen uit heel Mexico, ja uit het verre Noorden, uit Sonora, om bij hem een guilaar uit te zoeken". Die twee guitaren en een paar kleine pakjes die we in onze kleren konden wegstoppen meer zouden we het hotel niet kunnen uitdragen. Het geld. dat was het voornaamste. Graaf Paul keek het even door, maakt toen twee stapeltjes, stak wat biljetten in zijn zak. duwde mij ook een handvol toe. Er was nog 'n hele hoop over; ik vroeg me af hoe we die naar buiten zouden smok kelen. Graaf Paul wist wel raad. We ontspanden de snaren van onze guitaren door het klankgat been stopten we ze toen beide vol met bankpa pier Er ging heel wat in. vooral in de dikbuikige van graaf Paul. Nu, dc mijne moet ook wel een paar honderd duizend geborgen hebben. Wel de meest waardevolle guitaren die ooit bestonden! (Wordt vervolgd) Geen sterke staat zonder een sterke regering Schijn van democratie Salazar nam in 1936 ook de porte feuilles van oorlog cn buitenlandse zaken voor zijn rekening en beschik te dus over de sleutelposities-in zijn kabinet. Gedurende de oorlog gaf Salazar enige malen een officiële verkla ring van neutraliteit, maar in wer kelijkheid voerde hij een beslist Duits-gezinde politiek tot begin 1944. toen de kracht der geallieerden zo danig was toegenomen, dat een Duit se overwinning riiet waarschijnlijk meer leek. Hij oriënteerde zich toen, in overeenstemming met het in 1703 gesloten en nog steeds van kracht zijnde Mcthuen-tractaat op Enge land. Als gevolg van Engelse wen sen, beloofde Salazar in Juni 1944 dc wolfram-uitvoer naar Duitsland stop te zetten. Tweehonderd citaten pORTUGAL behoort tot de lan- den, waarin de „propaganda" tot de belangrijke staatsaangelegen- heden behoort. Naast het Portugees gebruikt men om bovengenoemde redenen vooral het Engels cn zo verscheen korte tijd geleden een boekje met 200 uitspraken van Salazar op aller lei gebied van staatszorg: merkwaar digerwijze ontbreekt bij deze 200 citaten iedere toespeling op gods dienst. Maar de opgenomen menings uitingen laten geen twijfel omtrent Salazar's ideeën. Tot slot mogen hier een paar karakteristieke zinsne den volgen: democratie biedt geen garantie voor de veiligheid van indi viduen of voor de volksvrijheden; de voordelen van democratie zijn op zo luidruchtige wijze gepropageerd, dat de kwaliteit ervan op een steeds lager peil is gekomen. Er kan geen sterke staat bestaan zonder sterke regering. Staatssocialisme is deL uiterste vorm van burgerlijkheid. Corruptie neemt toe, wanneer de verantwoordelijkheid van weinigen wordt vervangen door onverant woordelijkheid van velen. Uitlatingen van deze soort kun nen wij bij reeksen opdiepen uit Salazar's citatenboekje. Zij illustre ren de autoritaire aard van het hui dige regime in Portugal, zoals dat culmineert in de persoon van Anto nio Salazar. CH. H.' van AKEN. Conferentie internationaal arbeidsbureau Oost-Azië Het internationale arbeidsbureau voor* Oost-Azie zal van 27 October tot 8 November een eerste regionale confe rentie beleggen, waar men de voorberei dingen zal /noeten treffen voor een al gemene Aziatische conferentie van het bureau, welke d in in China zou worden gehouden. Behalve de Oost-Aziatische landen zullen ook dc V.S.. Groot-Brittannié, Frankrijk en Nederland vertegenwoor digd zijn als belanghehbende mogend heden. TUINKALENDER VRIJDAG 10 OCTOBER. In plaats ran bloeiende planten, die tijdens de zomer Uw bloembakken hebben gevuldkunnen daarin thans als wintervuïl'mg zeer goed groen- blijvende gewassen worden aange bracht. Dit wordt hier te lande eigenlijk nog veel te weinig toege past. Voor deze wintervülling komen zowel Bos palm (Buxus) als Aucuba, Mahonia, Skimnva, Vinca, Evony- mus radicans, Kleine Cotoneasters Klimop, Dwergconiferen en nog vele andere altijdgroene gewassen in aan- nnrking. Het bekende Knickerboc ker Hotel aan de 42ste straat in New York was zelfs vermaard door de prachtige gevulde bloembakken voor zijn honderden ramen in zomer en winter. Doch zover zijn we hier nog nietS. L» t? Hedenavond HILVERSUM I: 19 00 En nu naar bed. 19 05 Bernard Person. 19.15 Dolf v. d. Linden. 19 -15 R V.D. antwoordt. 20 00 Nws. 20.15 Radio Philh. ork 21.00 Luisterspel. De (amilie Barrett 22,30 In de schijnwerper 23 00 Nws. 23.15 Roy Ventura HILVERSUM II: 19.00 Nws., weer. 19 15 Hoe staat het in Indie. 19.30 Ac tueel geluid. 19.45 Gr muz. 19 55 Bacli- koraal. 20.00 Nws. 20 15 Studio-stcravond. 21.30 Dr L. W G. Scholten. lezing. 21 50 Gr.pl. 22.30 Nws. 22.45 Overdenk. 23 00 Progr. van Vrij en Blij. 23.30 Lond. Philh. ork. Morgen HILVERSUM I: 8 00 Nws. 8.50 Voor de huisvr. 10 00 Wijding. 10.20 Gr.pl. 10.30 Voor de vrouw. 10.45 Duetten v. Brahms en Schumann. 11.05 Voordracht. 11.20 Bek. marsen en walsen. 12 00 Skymasters. 12.30 Weer. sport. Victor Silvester 13.00 Nws. 13.15 Papavers. 14.00 Kookkunst. 14 20 Kam. ork. 15 40 Sibelius-conc. 10 00 Jan Vogel. 16.30 Voor de jeugd. 17.00 Orgel. 17.20 Piet Tiggers. 18 00 Nws 18.20 Kil. Hawaiians. 18.30 Sti ijdkrachtciv HILVERSUM II8.00 Nws. 9 15 Voor jonge zieken. 9.30 Waterstanden. 9 35 Opgewekte klanken. 10 30 Morgendienst. 11.00 Quatre-mains recital. 1180 Werken J Jongen. 1145 Ancora 12.30 Weer. negro-spintuals. 13.00 Nvvs. 13.15 Dolf v d Linden. 14.00 Orgel 14 20 Voordr. 14 40 Continental kwintet 15 30 Conc. geb. Koperkwartet 16 00 Declamatie. 16 20 Viola da gamba, sopraan en alt blokfluit, clavesimbel 16.50 Sinetana. 17 15 Sans Souei. 13 15 Fluit. 18 30 Geestel. lied. 18.45 Lezing K. Hoeve, seer. N.J.V.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1947 | | pagina 4