MANIU,
Ons leven reikt diep in
donkere grond
Woord en werkelijkhekj
Spiegel der wereld
volbloed democraat,
geliefd bij boeren
en arbeiders
TUINKALENDER
Arabische liga
VOOR METSELAARS ONDER
VOORBEHOUD
PE GELUKSVOGEL
r~
Radio-programma
Langs de wegen
der kunst
Nieuwspalet
Scheepstijdingen
Woensdag 15 October 1947
3
(Van een bijzondere medewerker)
Juliu Maniu voor de rechtbank, beschuldigd van
de een of andere misdaad tegen de staat; het is
voor leder die hem kent de grootst^ dwaasheid, die
men zich denken kan, tenzij het gaat om een ver
grijp tegen een dictatuur-staat. Want als er één
['Roemeen ia. die zich heel zijn leven lang hy ia
thans 74 jaar tegen de dictatuur heeft gekant,
idan is het de boerenleider Maniu.
Een bewind, dat Maniu voor de
rechter daagt, is fout, dat kan men
al bij voorbaat zeggen. Maniu is
steeds geweest de man. naar wie
ieder luisterde, de man die het ge
weten van zijn volk was. Zijn me
ning was bij elke gebeurtenis van
belang, omdat men wist in hem een
volstrekt eerlijk mena te hebben.
Er is altijd één ding typerend voor
hem geweest, nl. de naam van zjjn
blad „Rechtuit". Zo is ook Maniu
steeds geweest; rechtuit, rechtuit
tegen elke dictatuur, rechtuit voor
een zuivere democratie.
Als het om de democratie ging
durfde hij alles en zeide hij ook al
les. In 1938, toen koning Carol z 1.
ondemocratisch handelde cn zich
by zijn bewindsdaden meer liet lei
den door mevrouw Lupescu dan
door de grondwet, was het Maniu
die er zijn stem togen durfde ver
heffen en openlijk in de wereldpers
liet verklaren: de koning handelt
ondemocratisch.
In dc jongste wereldoorlog was
hy de man van het verzet tegen de
Duitse overheersing en indien hy
thans de man is van het verzet te
gen ondemocratisch optreden van
de bolsjewistische overheersers,
bewast dit alleen, dat Maniu de
zelfde is gebleven, nl. de onver
schrokken voorvechter van de
volksvryheden.
Maniu begon zijn loopbaan als
advocaat, maar bevond zich al
spoedig op het politieke strijdto
neel. In het parlement blonk hy uit
door zijn toespraken, als onderhan
delaar, later verwierf hij zich faam
door zijn kunde en in dc eerste we
reldoorlog was hij als officier bij
zijn manschappen geliefd om zyn
moed. Hy was verscheidene malen
minister en minster-president en
gedurende zijn bewind kwamen er
tal van verbeteringen tot stand,
vooral op het gebied van sociale
wetgeving. De aristocratisch uit
ziende Maniu, met zijn verbeten
trekken, helder verstand en scher
pe stem is iemand, die van de ge
wone man houdt en voor hem alle3
op het spel durft zetten.
De vriend van boeren en arbei
ders werd Maniu genoemd. Wij heb
ben hem herhaalde malen gespro
ken, zowel in z\jn hotel te Boeka
rest, als in zyn woning in Trans-
sylvanië, en vooral gedurende de
vele reizen, die hij door het wijde
Roemeense land maakte. En het
trof ons, hoe hy altijd dezelfde was,
nii eens omringd door arme boeren
in schaapsvachten, dan weer het
centrum van een groep politici, al-
tijd dc man, die open stond voor
iedereen en die hetgeen voor een
Balkanpoliticus opmerking ver
dient' vry was van elke kreuk-
baarheid. Iemand, die het in de tyd,
toen het antisemitisme in Roemenië
uitbrak, voor de vervolgde Joden
durfde opnemen, iemand, dje de ko
ning durfde aanvallen, iemand, die
voortdurend gehinderd werd door
valse aantijgingen, een man van en
voor het volk. Een patriot, een
christen, een jurist, een deskundige
DONDERDAG 16 OCTOBER.
Jaarlijks komen een zc°r groot aan
tal nieuwe variëteiten van allerlei
bloemgewassenbomen, heesters
vruchten en groenten in de handel
Zowel in de prijscouranten als in de
vakpers ziet men ze met. al hun
deugdelijke hoedanigheden gean
nonceerd.
Ongetwijfeld zijn. er bij deze nieu
wigheden vele, die zeer goede kwa
liteiten bezitten. De certificaten, die
bij de beoordeling door een deskun
dige jury ver den verleendvormen
daarvan reeds een bewijs, In hoe
verre een nieuwigheid een blijvende
verbetering is, zal de tijd moeten
lerenHet is menigmaal gebeurd,
da\ ze na enkele jaren al weer ver
dween. Daarom doet rien verstan
dig om als amateur de goede, be
proefde soorten te kiezen. S. L,
op agrarisch, financieel en politiek
terrein, kortom, een van de groot
ste en beste mannen, die Roemenië
heeft voortgebracht: zo hebben wjj
dr. Juliu Maniu leren kennen Het
woord Balkan-politiek heeft nu
eenmaal iets onaangenaams, maar
Maniu is een van degenen, die zich
heeft onderscheiden door zyn recht
schapenheid en eerlijkheid, ook te
midden van corrupte regimes. Dat
deze kampioen voor rechtvaardig
heid en democratie op zyn hoge
leeftjjd voor een rechtbank wordt
gesleept moet ieder die hem kent
met droefheid vervullen, voor de
man en voor het land, dat zijn beste
zonen zo behandelt.
Letterkundige richtlijnen
„De erfgenaamdoor Jo Boer
een boek, verwant aan moderne
schilderkunst.
Door overdrukke ambtsbezig
heden is prof. dr. W. A. P. Smit
voorlopig niet in de gelegenheid
zijn letterkundige kroniek voor
ons te schrijven. Wij zijn ver
heugd dr. J. C. Brandt Corstlus
bereid te hebben gevonden, deze
kroniek te verzorgen.
New York, 5 Octobur,
De politieke atmosfeer rondom
Lake Succes wordt goiv.vl beheerst
door de Russisch-Amerikaan e te
genstelling. In het touwtrekken, dat
nu gaande is. zijn de Russen zeer
beslist in het nadeel. Men hoeft niet
lang rond te kijken en rond te luis
teren om dat te kunnen vaststellen.
De Russen voeren een strijd van
propaganda en die slaat niet aan.
liet gevolg is. dat de Amerikanen
\an de daardoor ontstane ontstem
ming ruimschoots partij t.ekken.
De worsteling is hevig hier. maar
zij lijkt, als men er lijfelijk bij is,
niet zo gevaarlijk als op een af
stand. Hier zijn het mensen, die het
woord voeren, veel minder begrip
pen dan het uit de verte lijkt. Dit
betekent nog niet dat afwezigen on
gelijk hebben. Men loopt hier ge-
\aar, door de bomen van de stand
jes over cn weer het bos van de
eigenlijke crisis niet te zien. Rn
toch is die crisis een realiteit. Wie
het nog niet wist kan het merken
aan de heroprichting van dp ko
mintern. nu met Belgrado als hoofd-
J AE pessimisten, die van mening
•L>' waren, dat dc Palestijnse kwes
tie de uitbarsting zou brengen in
wat men met een nieuwbakken term
,,de tweede oorlog" tussen de Ver.
Staten en de Sowjet-Unie noemt,
hebben ongelijk gekregen. De beide
Grootsten hebben zich ten langen
leste ook uitgesproken over de op
lossing van het probleem en, wonder
boven wonder, komt hun opvatting
op hetzelfde neer. Beiden hebben
zich verklaard voor aanvaarding van
het rapport van de meerderheid der
Unocommissie. dat wil dus zeggen
voor de verdeling van Palestina in
een Joodse cn een Arabische staat
Hiermede is het pleit, althans in
de Alg. Vergadering der Ver. Naties,
practisch beslist. Voor de Arabische
Liga zal het een schok zijn. dat Was
hington en Moskou elkaar nu net
over deze kwestie hebben gevonden
Voor ons lijdt het geen twijfel, dat
de Moefti en de fanatieke secretaris
van de Liga. Azzam Pasja, in de
jongste vergadering van de Liga. al
les op die ene kaart: de als onover
brugbaar beschouwde tegenstelling
tussen de Sowjet-Unie en de Ver.
Staten hebben gezet. Het zoveelste
bewijs, hoe gevaarlijk het is om in
de internationale politiek uit te gaan
van zgn. vaststaande praemissen en
hoe gemakkelijk degene, die zulks
doet. tussen 2 stoelen kan komen te
zitten. Het zou ons zelfs niet ver
wonderen. wanneer het feit. dat de
Liga zich de luxe van een bedreiging
met oorlog meende te moeten per
mitteren er tenslotte mepr dan iets
anders toe heeft bijgedragen om
Washington en Moskou in één gelid
te brengen Chantage en in het bij
zonder chantage naar twee kanten
is en blijft een gevaarlijke tactiek.
Wil dit nu zeggen, dat het oorlogs
gevaar over Palestina geweken is'
Eerlijk gezegd inden wij de be
schouwingen. die wij hierover tot
dusver in de Nederlandse pers heb
ben gelezen, niet vrij van een licht
vaardig optimisme. Liet zou niet de
eerste keer zyn, dat iemand. die
chantage pleegt de kop verloor en
tot geweld zijn toevlucht nam, noch
dat een tovenaar de opgeroepen gees
ten niet meer bleek baas te kunnen.
Wij weten tenslotte niet, in hoever
de Arabische Liga het opgezweepte
fanatisme nog in bedwang heeft en
evenmin in hoever de regeringen
der onderscheiden Arabische staten
het tegenover hun eigen volken aan
kunnen om terug te krabbelen.
T7 EN kwestie op zichzelf is nog. of
-1—de Liga ooit werkelijk een open
lijke oorlog heeft gewild of dat zij
veeleer van het begin de bedoeling
heeft gehad van Palestina een twee
de Spanje model 1936—'38 of een
tweedt Griekenland model '47 te ma
ken? Eerlijk gezegd komt dit laatste
ons. ondanks de bluf met de grote
getallen soldaten en het gebral over
uiteindelijke overwinningen na ver
loren eerste slagen het meest waar
schijnlijk voor
Maar als dat zo is, dan zien wij
niet in. waarom de Liga haar snode
plannen zou opgeven. Zij heeft dan
toch altijd de grote kans. dat de be
trekkelijke eensgezindheid in de Alg.
Vergadering en met name die tussen
W ashmgton en Moskou slechts van
korte duur is en dat zij binnenkort
weer in troebel water kan vissen.
Neen. wij zijn er niet helemaal ge
rust op.
Natuurlijk is er één mogelijkheid,
dat het anders loopt: wanneer de
Ver. Naties 'n resolute en consequente
politiek in dezen voeren en geen
twijfel, laten aan hun eensgezinde
wil om de door hen aanvaarde op
lossing ook werkelijk door te voe
ren. Zelfs het meest fanatieke Ara
bische nationalisme zal zich zo
mogen wij redeneren wel wachten
om de hele wereld te trotseren. He
laas kunnen wij er niet zeker van
zijn, dat de Ver. Naties zo en niet
anders zullen handelen, de ervarin
gen van dc laatste tijd geven inte
gendeel eeider voedsel aan een ster
ke twijfel.
Tenslotte is er nog een andere
kant aan de zaak Wellicht zijn de
regeringen der Arabische staten al
lang blij. wanneer zij tenminste hun
figuur kunnen redden Dit zou b.v
kunnen gebeuren door hun in het
verdelingsplan kleinere of grotere
concessies te doen De V.S. hebben
hierop reeds gezinspeeld door de
mogelijkheid te opperen, dat de ha
venstad Jaffa aan het Arabische deel
van Palestina zou worden toegewe
zen. Een concessie, die ons persoon
lijk zeer billijk voorkomt, wij heb
ben er ons zelfs over verwonderd,
dat dit niet in het rapport der Com
missie is voorgesteld Wij ontveinzen
ons echter alles behalve, dat men
met het doen van concessies, wan
neer eenmaal dreigementen zijn ge
bruikt van de zijde der wederpartij,
gemakkelijk op een gevaarlijke hel
ling komt. De lust tot chantage
wordt er eventueel door aangewak
kerd
Slotsom- de spanning moge dan
wat verminderd zijn, verdwenen is
zij zeker niet.
zetel. Moskou wil er blijkbaar niet,
zoals vroeger, de erantwoordelijk-
heid voor dragen. Belgrado wordt
nu de voorpost van de „strijd tegen
het imperialisme" in de wereld, zo
als het thans heet. Is het enkel een
diplomatieke voorzichtigheidsmaat
regel, of is het, omdat Belgrado zo
veel gunstiger gelegen i* voor een
strijd om de macht in Italië, het. land
dat in de perste plaat8 voor pogin
gen tot stichting van een communis
tische oppermacht in de staat in
aanmerking komt. Aan gevaar voor
Frankrijk wordt hier niet ernstig ge-
-door
Dr. M. v. Blankenstein
loofd. Tenminste niet aan commu
nistisch gevaar. Een poging tot een
staatsgreep te Parijs, zo meent men,
zou alleen het gevaar opleveren, dat
De Gaulle er door aan de macht ge
holpen zou worden van de weer
omstuit. Ook dat ^are. internatio
naal beschouwd geen onbedenkelijke
aangelegenheid. Maar niet zo ge
vaarlijk als een communi tische dic
tatuur, vanwege de samenhang met
Rusland.
Toen Wysjiüsky in de eerste com
missie van de Verenigde Naties
over Griekenland sprak, begon hij
rustig. Men kon het mct hem on
eens zijn en menen dat hij rijkelijk
sofistisch betoogde, maar er was
niets onbehoorlijks in zijn betoog op
zich zelf. Als advocaat zou hij geen
gevaar hebben gelopen dat enige
president van een rechtbank hem tot
de orde zou roepen. Maar al spre
kende wond hij zich on, liep hij
warm over het imperialisme cn an-
nexionisme der anderen. Wie be
doelt hij eigenlijk? Van welk land
zijn de annexaties sedert 1938 te
vergelijken met de annexaties van
Rusland in alle richtingen? En als 't
kon zou het nog \erder gaan, in de
Dardanelles Spitsbergen en elders.
Het is verleden jaar begonnen met
de macht op te eisen in Tripolis.
Het is belangwekkend dit op te
merken, in verband met het optre
den der Russen in de Indonesische
aangelegenheid, waar zij de kampi
oen spelen tegen het „koloniale be
wind". Maar als zij zelf een kans
gekregen hadden, zouden zij thans
het eens Italiaanfe Noord-Afrika
naar hun hand zetten.
Als men hier Wysjinsky zo aan
hoort lijkt het meer op een relletje
dan op iets anders. En toch heeft
men naar buiten geen voorstelling
van zijn toon. Vandaag sprak ik oen
man, die erbij was geweest toen het
nationaal-socialistisehe staatshoofd
van Dantzig de Raad van de Vol
kenbond op de onbehoorlijkste wijze
tartte, en zijn tong uitstak naar de
journalistentribune. Deze man heeft
ook Wysjinsky's rede tot de journa
listen bijgewoond, nu een paar we-
IJ loopt door een
U onbekend dorp
je in een U onbekende
streek. De lucht is an
ders dan gij gewend
zjt. En Uw blik glijdt
voorbij het iinde der straatjes over de velden, over een meertje, of
klimt langs een berghelling, waarvan de lijnen U vreemd zjn. Er lopen
wat mensen, maar het leven staat er bijna stil. Wanneer ge een druk
bestaan leidt, denkt ge: hier te wonen moet goed zijn. Het leven is er
als dat stille meertje, als de kalme akkers, als de rust der bergen.
daar die twee oude vrouwtjes, met hun kapothocdjes en voort schui
vende op hun veel te grote knoopjeslaarzen. Hun leven: een stil huis
eendere bezigheden, een serene ouderdom. Het moeten eertijds rijzige
figuren zijn geweest en ze behoren zeker tot de welgesteldcn van het
dorp, want ze worden eerbiedig gegroet. En ge denktzo leven hier
de mensen, als drijvend wier, als planten, ja als stenen bijna.
Pas dan op. dat ge U niet vergist
Houdt niet een aardig plaatje voor
de werkelijkheid. Misschien ziet ge.
wat aan Uw leven ontbreekt en
waarnaar ge verlangt: alsof ge het
niet zoudt verfoeien, zodra ge het
bezat! Ge houdt geen rekening met
het menselijk hart. Zijn niet smart
en geluk, haat en vrede overal? Gij
ziet niet. wat onder dc oppervlakte
eigen, zeer vreemde wegen gaat.
waarvan geen daglicht weet Daar
hebt ge nu die twee oude portretten
Het is in Frankrijk, de wijnstreek
aan de kust. Het zijn twee zusters
en ze heten natuurlijk Constance en
Clémentine: U weet wel. hun lange
leven eendrachtig samen in het grij
ze. stille huls. en kort na elkaar zul
len ze er sterven.
Maar zo is het leven niet. Ook
Marthe en Maria woonden in één
huis Diep begraven in het hart van
Constance liggen liefde, bitterheid en
afgunst ongescheiden bijeen. Haar
zuster bracht één schande over de
familie. Zy volgde een man, kreeg
een zoon. zonder dat van een wettig
huwelijk sprake wgs Met veel geld
wordt het schandaal vermeden. Men
neemt de moeder het kind af. taal
noch teken ontvangt zij sindsdien
van hen Nu ze dicht bij hun dood
staan, lijkt dat verleden verzonken
Het is toch of die serene rust, die gij
meende te zien
Maar dan komt er een brief, uit
een vreemd land. over onbekende
mensen Hij zou gaan over die zoon:
een moordenaar, die* werd terecht
gesteld. Constance voelt nog eens
het schandaal naderen Het dorp
loert en praat, het mag niets weten
en weet alles; het moet anders pra
ten. maar praat als altijd Zo was
het eens. En nu ze zo oud is. op
nieuw die zware taak* omkopen met
geld. de pastoor bedriegen, de men
sen bedriegen. Maar in Clémentine
herleeft een ander verleden: de ge
boorte. het kind. dat bij haar drinkt,
de beweging van het natuurlijke le
ven in cn om haar. Sinds de mensen
dat geluk verstoorden, keerde zij
zich naar de wereld van dc planten
ken geleden. En, rustig beoordelaar
als hij is, zei hij mij toen, dat Wy
sjinsky het veel bonter had gemaakt
dan indertijd de onbehouwen Duit
ser, terwijl Wysjinsky van nature
niet ecn onbehouwen man is.
Aan zulke dingen raakt, men hier
nu gewoon. Dp Russen komen daar
bij steeds meer in het nadeel, voor
al in de Assemblee. Hoe zou het ook
anders mogelijk zijn. met alleen al
een blok van 20 Midden- en Znid-
Amerikaansp staten, op 57 leden
an de TNO? Hoe kunnen de Russen
met heel hun aanhang van satellie
ten, ooit daartegen opkomen? Wij
hoorden vandaag berekenen: De
Midden- en Zuid-Amerikanen en de
Mohammedaanse staten, deze twee
„Blokken", vormen met elkaar een
meerderheid.
Men maakt zich dus niet zo druk
over de Slavische grofheden. Zij ho
ren t^t de nieuwe diplomatie van de
Verenigde Naties, dip niet enkel na-
delpn heeft tegeno\er de grotere
distinctie van de Volkenbond. Maar
op de achtergrond zijn er de politie
ke doeleinden van Russen en Ame
rikanen, in hotsing met elkaar, en
een realiteit, die door woorden niet
weggeredeneerd wordt.
Zy is er. in al haar ernst.
„DANK ZIJ MIJN UITVIN
DING is hef mogelijk ecn ste
nen huis te bouwen in dc helft
van de normale tijd," moet de
Engelsman L. S. Beamish heb
ben gezegd tijdens een door
hem gegeven demonstratie. Het
instrument is echter vrij gecom
pliceerd en hoewel het in hori
zontale en verticale stand voor
het optrekken van een muur
kan worden gebruikt, gaven
Nederlandse metselaars en aah-
nemers, aan wie wij de foto's
voor legden, als hun mening
weer: „Wij kunnen natuurlijk
op het eerste gezicht maar een
oppervlakkige kennis krijgen,
doch het geheel ziet er zo inge
wikkeld uit, dat het „lijntje" in
ons land voorlopig nog wel de
voorkeur zal blijven verdienen".
EEU/LLETON
IZA/V SM£LL£MQE&G
5
En dat was heel aangenaam. De zon brandde
fel en zelfs de grootste cactus biedt maar weinig
schaduw. Gewoonlijk reden we 's morgens vroeg
en 's avonds laat; zo min mogelijk tijdens het
heetste gedeelte van de dag; soms ook 's nachts,
als het helder weer was en de maan scheen.
Graaf Paul merkte al spoedig dat ik geen rui
ter was. Ik nog eerder. Heerlijk gemakkelijk Me
xicaans zadel ik had nooit kunnen dromen dat
je eens een waar folterwerktuig voor mij zou
worden! Neen. aan zoiets moet je langzaam wen
nen: ik kan niemand aanraden om. zoals ik deed
de rijkunst op zo n eindeloze rit machtig te wor
den. Galopperen en stapvoets dat ging nog het
beste; maar bij het draven schudden mijn ribben
zo. dat ik geen adem meer kon halen. „Het komt
door de ijle lucht" verontschuldigde ik mij bij
graaf Paul die dan lachend knikte.
De ijle lucht Was het dèt maar alleen. Aan
die lucht van het Mexicaanse bergland wen je
vlug Na de tweede dag voelde ik mij heerlijk
licht en vol energie. Heel anders dan in die
drukkende, vochtige hitte aan de kust. Het leek
wel eeuwige lente hier Een brandende zon en
toch altijd een koele verfrissende wind.
Ik zag aan de zon dat onze koers nogal varieer
de, nu eens ging het naar het Oosten, dan weer
naar het Noorden, of naar het Noord-Oosten.
Het rotsige berglandschap van Guerrero maakte
plaats voor de golvende vlakte van Oxaca; toen
ging het weeY Noordwaarts naar het gebroken ta-
felland van Puebla.
Mexico! Is het één land? Bestaat het uit tien
landen? Open vlakten, dichte wouden, vruchtbare
valleien, dorre woestijnen. Overal, in de natuur
en bij de mensen, schrille, bijna onbegrijpelijke
tegenstellingen: soms reden we over ecn heuvel
top, de sarape om ons heen gewikkeld om ons te
beschutten tegen een plotseling opstekende ijs
koude bergwind. En terwijl wij bibberden, scheen
de zon op de vallei onder ons: daar werden de
olijven en de sinaasappelen, de koffie en de maïs
door de zon rijp geroosterd.
Voortdurend wisselde* het landschap, maar één
ding bleef. De vulkanen. Altijd was er een vul
kaan aan de horizon te zien. soms twee: dikwijls
hing er boven de kruin een rossige rookpluim.
Sneeuw lag op de toppen.
We ontmoetten weinig mensen: de enigen, die
ik op onze tocht leerde kennen waren de India
nen, de zwijgzame, in zichzelf gekeerde. hoffe
lijke. gastvrije, maar altijd vreemde peones.
Eéns. het was kort voor het einde van onze
tocht, ontmoetten wij twee andere vreemdelingen.
Het gebeurde op de weg naar Tehuacan. Het
scheen mij toe. dat graaf Paul minder voorzichtig
werd. Voelde hij zich nu veilig? Of wist hij hier
minder goed de weg dan elders in Mexico? In
ieder geval volgden we nu de ..hoofdweg".
Opeens, toen we een bocht van de weg door
gingen. stonden we voor een grote automobiel,
die daar parkeerde. Ik schrok eerst, omdat ge
dachten aan Zwendasky en zijn ..bende" toch nog
ergens in mijn hoofd spookten. Het was een Ame
rikaanse wagen Maar het waren onschuldige toe
risten. een Amerikaan en zijn vrouw. Zij waren
die morgen van Puebla gekomen om de Azteken-
ruinen bij Axalpam te zien, in hun grote Ameri
kaanse auto. Dat was natuurlijk een domheid met
een weg als deze. Een Fordje had het misschien
wel kunnen halen. Nu stond de zware Cadillac
weggezakt in een modderkuil. De dag tevoren
was er wat regen gevallen. Een echt Mexicaans
regenbuitje. Kort maar krachtig het lijkt op
een wolkbreuk. Soms spoelt het een heel stuk
van de weg los. Zoiets was hier gebeurd. En hoe
harder de motor draaide, des te dieper werkte
de zware auto zich in de modder vast.
„Hoe ver is de dichtsbijzijnde garage hier van
daan?" vroeg de Amerikaan.
Graaf Paul dacht dat er misschien een zou zijn
in Morelos, een kilometer of dertig, veertig ver
der.
Dertig, veertig kilometer! Dat was verschrik
kelijk!
Zouden ze hier vandaag nog uit komen? Graaf
Paul dacht van niet Tenzij cr redding op zou
komen dagen. De redding kwam juist toen wij
weer afscheid wilden nemen in de vorm van
een groepje Indianen, in smetteloos witte. Zon
dagse kleren gekleed Zij zagen dc auto cn togen
aan het werk. Met vereende krachten brachten
ze de wagen weer op de weg Hun witte pakjes
zaten nu dik onder de modder en het vuil. Toen
het karweitje was gedaan, liepen zij rustig ver
der. De Amerikaan riep hen terug. Hij haalde wat
geld uit zijn zak drie, vier pesos, niet meer. Hij
wilde ze betalen.
Eén van de peones zei dat als de senor werke
lijk betalen wilde, was dit bedrag voor tien man
wel erg weinig
De Amerikaan vloekte. „Brutale kerels!"
Jo Boer schreef eerder Ca-
tharina en de magnolia's". £ij
schilderde en schreef veel in
Frankrijk. Na de oorlog pu
bliceerde z\j een aantal knap
geschreven korte verhalen in
„De Baanbreker" cn andere
weekbladen, eveneens be
schouwingen over het geeste
lijke en artistieke leven in
Frankrijk. Een bundel van
haar korte verhalen kwam uit
onder de titel „De Vertroos
ting van het Troostelooze
Het hier besproken boek ,fDe
Erfgenaam" verscheen on
langs, evenals de novellen
bundels, bij A. A. M. Stols,
Den Haag.
en de dieren Langzaamaan wordt de
geestelijke rangorde der dingen,
waarin de mens bovenaan staat, door
haar omgekeerd, zodat het bijgeloof
en de magie in haar veld winnen.
Onder Uw ogen verandert zij: de
dochter van de rijke grondbezitter
leeft en spreekt met de dieren en
kruiden en gesteenten en kristallen.
En na dat nauwelijks begrepen be
richt over haar zoon. ontstaat in
haar het beeld van het kind. dat van
haar is en dat rij met alle macht,
welke zij over de natuur bezit, dit
maal zal behouden In baar oude
hoofd, dat dc redelijke toedracht der
dingen heeft verschoven, meent ze
dat het pasgeboren buurjongetje haar
zoontje Is. Zij zal de moeder van hem
vervreemden en hem geheel tot de
hare maken. Haar middel echter,
een kruidcnaftrckscl in de molk, die
zij de kraamvrouw toedient, ont
neemt het kind de levensvatbaar
heid. Terwijl Clémentine bezig is
hem officieeltftot erfgenaam te ma
ken. neemt ze 't kind mee in 't graf
Ze had het immers niet opnieuw wil
len afstaan.
Na de bevrijding vooral is Jo Boer
naar voren getreden als een begaafd
schrijfster van korte verhalen Hot is
de moeite waard te herlezen, wat */ij
de laatste twee jaren, eerst in De
Baanbreker en daarna in andere
bladen heeft gepubliceerd. Wip van
novellen houdt zal zeker de bundel
„De Vertroosting van het troosteloze"
moeten lezen. Met De Erfgenaam
bewijst zij opnluw een roman te
kunnen schrijven Zeer overtuigend
is de bijzondere figuur van Clémen
tine. Jo Boer beschrijft haar zo. dat
al wat bizar en onaannemelijk zou
schijnen, onder de handen van de
schrijfster waarheid wordt. David de
buurman en de pastoor komen voor
ons tot leven. Het sterfbed van Clé
mentine is knap beschreven. Jo Boer
is ook schilderes cn dat was voor
heen geen aanbeveling voor ecn
auteur. Er was een tijd, dat de ro
man de beschrijving van een schil
derij geleek. Jo Boer bewijst, hoe
dicht de moderne literatuur en de
moderne schilderkunst bijeenstaan
en elkaar géén geweld aandoen. In
dit boek staan dingen, die doen den
ken aan Marc Chagall. Waar Jo Boer
in staat is de wereld van Clémcnti-
ne's geestverbijstering, vol van ver
wisselingen der gewaarwordingen,
met flitsen van intuïtie cn primaire
reacties en het ineenvloeien van re
delijke en irrationele krachten te
schetsen, heeft haar werk een
verbeelding. verwant aan veel
moderne schilderijen. Zij slaagt
er echter niet in het simpele,
naieve denken der belde oude vrou
wen weer te geven. Ze vervalt daar
bij tot die hinderlijke koi'to zinnen,
tot herhalingen, een Ot-en Sien-stijl,
die het onnozele alleen maar verve
lend maakt. Daar zc die twee ouwe-
tjes vaak hardop laat denken, moe
ten we er nog al eens doorheen. Het
bock zou winnen aan kracht, wan
neer in dc eerste helft een aantal
van die gedeelten eruit werden ge
haald. Maar de schrijfster is knap
genoeg om met ecn volgende roman,
opnieuw belangrijk werk te leveren.
Het leven is haar vol verhalen en
geschiedenissen. En wat verlangen
wij van een schrijver méér?
Dr. J. C. Brandt Corstius.
(Ingezonden Mededeling).
u
Al heb Je geen auto oi
woning.
Geen Zaterdagavond-
verschoning
Geen cent op de bank.
En geen brood op de
plank.
Met een TIP ben je
rijk als een koning
Peon: Driekwart van de bevolking in Mexi
co is nog van zuiver Indiaanse afkomst. Die „In-
dios". die zich meestal op de landbouw toeleggen,
worden gewoonlyk peon, mv. peones. genoemd.
(Wordt vervolgd).
'n TIP VAN BOOTZ
Hedenavond
HILVERSUM I. 19.00 J. dc
Kadt: Beginsel progr. v. d P.v.d.A.;
19.15 Jan Corduwcner; 19.30 Ons le
ven en ons geloof; 19.45 Ds. Sirks;
20.00 Nieuws; 20 15 Omroep kamer-
ork.; 21.00 Schuldig of onschuldig;
21.05 Luisterspel: Een tak kersebloe
sem; 22.00 Omrocpork.: 22.45 Boek
bespreking; 23.00 Nieuws; 23.15
Dansmuz.
HILVERSUM II. 19.00 Nieuws,
weer; 19.15 Nieuws uit Indië; 19.30
Act. geluid; 19.45 Engelse les (ge-
vord); 20.00 Nieuws; 20.15 Grote
levensvragen; 21.30 Radio Philh.
ork.; 22.30 Nieuws, 22 45 Overdenk.;
23.00 Sweelinck-kwartet; 23.30 Wer
ken v. Gricg.
Morgen
HILVERSUM I. 8.00 Nieuws;
8.15 BBC. Theater; 8 45 Yehudi Me-
nuhin; 9.15 Morgenwijding; 9.30 Pro
Arte Kwartet; 9.45 Arbeidsvitami
nen; 10.30 Voor de vrouw; 10.35
Piano; 10.50 Voor de kleuters; 11 00
Gram. pi.; 11.20 Operette progr 12.00
Papavers; 12.30 Weer. in 't Spionne
tje. piano; 1300 Nieuws; 13.15 Sky-
masters; 13.45 Bioscooporgel; 14.00
Voor de vrouw; 14.20 Viool cn piano;
15.00 Voor zieken cn gezonden: 16.00
U kunt 't geloven of niet; 16 05 Re
prises; 17.00 Kaleidoscoop. 17.20 Dr.
Portielje; 1730 Wiener Sangcrkna-
ben. 17 40 Speeldoos. 18.00 Nieuws;
18.15 Sport: 1830 Strijdkrachten.
HILVERSUM II 8 00 Nieuws:
9 00 Kamermuz 9.30 Waterst9.35
Werken v. Novak; 1000 Leger des
Heils; 10.15 Morgendienst; 10.45
Kerk werken van Mozart; 11.00
Zonnebloem; 1145 Orgel, piano,
zang; 12.00 Angelus; 12.03 Horboree;
12.30 Nieuws, lunchcone. Zonnewij
zer; 13.00 Nieuws; 13.20 Welk boek;
13 45 Hors d'oeuvre; 14.00 Metropole
orkest: 14 40 Causerie over St Nico-
laascadeaux; 15.30 Berlijns Philh.
orkest; 1600 Bijbellezing; 16.45 Cim-
balo-gezelschap; 17.15 Tsjechisch
Philh orkest; 17.30 Zangrecital; 17.50
Het rijk over zee; 18 00 Land en
Tuinbouw; 13.15 Zangprogramma;
HET AMUSEMENTSBLAD
„Artistenwereld" heeft een prijs-
vraag uitgeschreven voor een „Ne
derlandse schlager", die beloond zal
worden met 200 gulden cn gegaran
deerd in Nederland, Belgic en
Frankrijk in druk zal verschijnen.
Bovendien wordt het nummer doof
twee gramofoonmaatschappijen
opgenomen cn zal ecn bekend radio-
orkest het lanceren. In eerste in
stantie gaat het om ecn goede
„schlager-tekst".
DE CULTURELE ACTIE VAN
het Willemsfonds begint het sei
zoen tc Antwerpen met ecn lezing
van dc Noord Ncd letterkundige
Annie RomeinVerschoor over F.
C. Hooft cn zijn werk. Deze avond
wOrdt in samenwerking met dc Kon.
Ncd. Schouwburg te Antwerpen ge
organiseerd. die enkele dagen later
Hooft's „Warcnar" ten tonele zal
brengen.
NAUWELIJKS IS DE TEN-
toonstclllng „Honderd Jaar Friese
Schilderkunst" geëindigd, of weder
om wordt een keur van schilderijen
het Fries Museum te Leeuwarden
binnen gebracht. Dc opbouw van dê
tentoonstelling „vijf eeuwen kerke
lijke kunst" is namelijk in volle
gang. Zes 16e ceuw.sc, nog nooit ge-
exposeerde exclusieve schilderijen
van Jacob cn Ernst Maler cn Mech-
tcld toe Boccop uit dc Godshuizen
tc Kampen hebben hun entrée reeds
in Leeuwarden gedann. Deze expo
sitie gaat uit van Frlsia Catholics
hij gelegenheid van haar 10-Jarlg
bestaan.
(Ingezonden mededeling
Als Rheumatische pijnen U
het leven vergallen
dan Ik lift hoog tijd een Kruschen-kuur
tc beginnen. Iedere morgen de kleine
dosis Kruschen doet wonderen In thee
proeft ge er niet# van. maar de wel
dadige werking doet zich spoedig voelen.
Krusphcn staat bekend om zijn stimu
lerende Invloed op de bloedzuiverend®
organen Die doen dan Uw bloed weer
krachtiger circuleren, onzuiverheden
kunnen zich niet meer vantietten, z«
worden regelmatig afgevoerd en zo
neemt Kruschen de oorzaak weg van
die slopende rheumatische pijn. Weifel
niet langer: begin Uw kuur dadelijk.
Vraag Kru6chcn Salta bij Uw Apothe
ker of Drogist.
Mogen wfj berichten uit Limburg
geloven dan krioelt het daar van
wilde zwanen. „Men" ziet ze over
al, maar geen enkele jager schijnt
er één op de korrel gekregen to
hebben. „Ach, ze zien ze vliegen",
zult U zeggen, en ook dat schijnt
waar te zyn. „Men" heeft tenmin
ste tweo enorme- arenden zien
rondcirkelen boven do golvende
landouwen van „Limburgs dierbre
grond". (Wy geloven natuurlijk al
deze verhalen
„Dominee, ik eis een maand ge
vangenisstraf tegen U", zei de of
ficier van Justitie tegen ds. VV. G.
v. d. V. uit Gcndt, die twee slagers
in de gelegenheid had gesteld in
zfjn schuur bonte koeien tot zwart
vlees te verwerken. (Deze domino®
had ook liever het vlees dan de bot
ten en hij had dan ook wel een lap
je gekregen).
De Amerikaanse distilleerderyen
zullen hun bedrijven gedurende 60
dagen sluiten om graan voor Euro
pa te sparen. (Misschien kunnen
wij dan wat meer gedistilleerd fa
briceren voor export naar Ameri
ka!)
Sommige afgevaardigden by de
U.N.O. bezoeken liever een base
ballwedstrijd dan dc zittingen van
de Assemblée, beweert een speciale
correspondent van het Russische
blad „Trud". (Dat zien zij blykbaar
dus liever dan het kaatsen in de
vergaderingen).
In de jaren van de zwygcnde film
oogstte ..dc man met het stenen
aangezicht". Buster Keaton, grote
successen als de man die nooit
lachte. Thans doet hy dat in een
Parys circus, waar hij evenveel
toeschouwers trekt als de vier oli*
fanten, die voor de oorlog optraden.
(Hij heeft dus zyn gezicht wèl ge
red.)
Uit een Zweeds krankzinnigen
gesticht i§ een vrouweiyke patiënt
ontvoerd. Een bezoeker nam haar
mee in een vliegtuig, nadat hy de
hoofdverpleegster etteiyke keren
met het hoofd tegen de grond had
geslagen. (Dat is daar gek toege
gaan).
ALPHERAT, R'damShanghai,
13 Oct. te Colombo; BLIJDENDIJK
R'damNew York. pass. 13 Oct.
Bishop Rock; GROOTEKERK.
SydneyR'dam, pass. 12 Oct. Pe
ri m; INDRAPOERA. R'damJava
13 Oct. te Belawan; JAAR-
STROOM. 12 Oct. van R'dam te
Burutu: HELBERGEN Sfax-R'dam
pass. 13 Oct. Ouessant; LEEGH-
WATER, Perzische GolfR'dam,
werd- 14 Oct. te Suez verwacht;
LEKHAVEN, 9 Oct. van Antwer
pen te Rosario; LINDEKERK, Rot
terdamCalcultta, 12 Oct. te Alex
andre; LUTTERKERK. pass. 13
Oct. Vlissingen (AntwerpenLon
den); MARIEKERK R'dam—Syd
ney. werd 14 Oct. tc Smyrna vcrw.;
MEERKERK, 13 Oct van Calcutta
naar Vizagapatam; MELISKERK.
BrisbaneR'dam, 12 Oct. te Towns
ville, NOORD WIJK R'damLissa
bon. pass. 13 Oct. Ouessant; PRINS
WILLEM 2, 11 Oct. van Montreal
naar Londen en Rotterdam: SIMON
STEVIN, ShanghaiRotterdam,
pass. 13 Oct. Ouessant; UTRECHT
13 Oct van R'dam te Batavia;
WELTEVREDEN Philippijnen—
R'dam. 13 Oct. van Singapore te
Port Said; INDRAPOERA R'dam
Java, 12 Oct. te Saba, vermoede
lijk 13 Oct. te Belawan: KOTA GE-
DE. JavaR'dam. 13 Oct. van Port
Said. HELBERGEN, Sfax—Vlaar-
dingen. pass. 14 Oct. Dungcness;
SALATIGA. A'damBordeaux,
pass. 14 Oct. Ouessant; WESTER-
DAM, 13 Oct. van R'dam te New
York.
