Hoe langer, hoe gekleder
Emigratie-kansen voor de
Nederlandse boeren
Spiegel der wereld
TTT.
•TT.
Byrnes keert zich tegen de
verdraaiing van de feiten
Eenheid door Democratie?
Nieuwspalet
Een boek van
VUUR, GOD EN DUIVEL
Roman van ons eigen leven
f- DE GELUKSVOGEL
Radio
programma
Woensdag 29 October 1947
3
Canada en Amerika bieden vele kansen
Het volgend jaar zullen onge
veer tienduizend Nederlandse
boeren en tuinders het vader
land verlaten en zich vestigen
op de wijde prairiën van Canada
en in de landbouwstreken van
de Verenigde Staten. Enige hon
derden zullen een nieuw vader
land vinden in Frankrijk en
kleinere aantallen gaan naar
Argentinië. Brazilië, Uruguay en
Zuid-Afrika. Er zijn op het ogen
blik omstreeks 50.000 jonge boe
ren in Nederland, die niet de
kans hebben een eigen bedrijf te
krijgen of een bedrijf hebben dat
dat te klein is om te renderen.
De drang naar emigratie is door
de sterke bevolkingstoename en
het grote tekort aan cultuur
grond sterker dan ooit en een
actieve emigratiepolitiek is drin
gend noodzakelijk.
Dit waren de voornaamste mede
delingen. die de heren G. W. Kamp-
scheer en T. Cnossen, resp. voorzit
ter en directeur van de Centrale
Stichting Landbouwemigratie deden
op een persconferentie te 's-Graven-
hage.
Het zijn niet alleen de oudere
boeren en tuinders, die om der wille
van de toekomst hunner kinderen
naar het buitenland willen, maar
het zijn ook de jongeren zelf, die
emigreren willen teneinde door
noeste vlijt een eigen bedrijf te ver
werven
Wij zijn een groeiend volk. In 1946
hadden we een bevolkingsaanwas
van 230.000 zielen. De belastingpoli-
tiek, het verlangen naar een eigen
bedrijf en, de ongerustheid over de
toekomst van West-Europa zijn daa
renboven nog redenen, die de lust
tot emigreren aanwakkeren.
De mogelijkheden
Omtrent de mogelijkheden in de
verschillende landen deelde de heer
Cnossen het volgende mede:
In Zuid-Amerika en Zuid-Afrika
zijn de kansen nog gering, hoewel in
het laatstgenoemde land vele Neder
landse vakarbeiders voor de oorlo#
een plaats vonden. De Verenigde
Staten nemen thans 3150 Nederlan
ders per jaar op. Boeren en tuinders
krijgen een voorkeursvisum Men
moet zich melden bij het Ameri
kaanse consulaat te Rotterdam, waar
op het ogenblik een wachtlijst ligt
met 12000 namenWie naar Ame
rika wil, moet van een familielid of
een goede relatie daar een verkla
ring ontvangen, dat zij zich garant
stellen tot een bepaald bedrag, voor
het geval de emigrant niet zou sla
gen en aan de maatschappelijke hulp
verlening zou vervallen.
Canada zet dc poort open
Canada laat Nederlandse boeren en
tuinders in onbeperkte mate toe
Echter op voorwaarde, dat de emi
grant het eerste jaar in loondienst
werkzaam is in land- of tuinbouw
Ze-s jaar geleden woonden in het
land ruim 200 000 mensen van Ne
derlandse afkomst. Er zijn drie stre
ken. die zich bij uitstek lenen voor
boerenemigratie: Z.W. Ontario, Mid-
den-Alberta en een klein deel van
Br. Columbia. Na enkele jaren in
loondienst te zijn geweest, kunnen
de meesten wel aan een eigen be
drijf komen. Weliswaar hebben zij
dan nog niet voldoende geld om het
te kopen, maar de kansen om op ge
makkelijke voorwaarden een be
drijf over te nemen zijn in het al
gemeen aanwezig, vooral omdat de
Nederlandse emigrant in Canada
een uitstekende naam heeft.
Ook in Frankrijk bestaan, zij het
in geringe mate, kansen voor boe
ren. Dit jaar hebben reeds tachtig
boerengezinnen plaats gevonden op
een eigen bedrijf. Zij mogen een
kleine levende en dode inventaris
meenemen Australië biedt voorals
nog geen kansen en de kansen in
Suriname zijn nog niet te overzien.
TUINKALENDER
DONDERDAG 30 OCTOBER.
De laatste appelen zijn thans ge
plukt en bevinden zich reeds op hun
tuint er bewaar plaats. Eet zijn de
Goudreinet, JonathanGroninger
Kroon, Zoete Ermgaard en Brant
ley's Seedlingdie bij een goede be-
uaring wel tóf. Maart kunnen duren
Soms ook nog wel langer. Voor lang
durige bewaring komen alleen de
gave exemplaren in aanmerking. De
bewaar plaats moet koel en vorstvrij
zijn, niet vochtig, doch ook niet al
te droog en moet kunnen worden ge
ventileerd, Nu en dan worden deze
bewaarappelen in de winter nog
eens gecontroleerd en de rottende
exemplaren verwijderd. Een goede
handpeer voor winterbewaring is de
Com-tesse de Paris. Deze kan tot in
Januari gaaf blijven. De stoofpeer
St. Rèmy kan wel tot April blijven
bewaard. S. L.
Een van de weinige positieve
punten uit het program van
De Gaulle is zijn afkeer van de
huidige constitutie van Frankrijk.
Die afkeer is zelfs zo groot, dat hij
op het ogenblik net doet, alsof die
constitutie voor hem niet bestaat.
Dat leiden wij tenminste af uit zijn
els. dat de Nationale Vergadering
ontbonden dient te worden en dat
er nieuwe algemene verkiezingen
moeten worden gehouden.
Afgezien van het
feit. dat iur i-
d i s ch gesproken de
uitslag der gemeen
teraadsverkiezingen
geen invloed heeft
op het parlement
dat moreel het
gezag van de rege
ring en de partijen,
waarop zij steunt,
ernstig geleden
heeft, is natuurlijk
buiten kijf laat
de Franse constitu
tie tot 1 Juni 1948
een ontbinding van
het parlement een-
Soel om hém... voudig niet toe en
na die datum
slechts, wanneer de Nationale Ver-
gaderlng tweemaal achter elkaar
een regering ten val heeft ge
bracht.
Theoretisch zou een plebisciet
natuurlijk verandering kunnen
brengen in deze bepalingen en daar
zal De Gaulle eventueel dan ook
wel op aansturen. Wij zien echter
niet goed in, hoe h\j dit langs wet
tige weg van de tegenwoordige Na
tionale .Vergadering gedaan zou
kunnen krijgen, tenzijde com
munisten in hun rol van wegberei
ders van De Gaulle zouden blilven
volharden.
De Vierde Republiek in haar te
genwoordige vorm krijgt dus rede
lijkerwijs resptft minstens tot de
zomer van het volgend jaar. Maar
dit respijt zullen allen, die in De
Gaulle en zijn R.P.F. allermeest de
dictatoriale en totalitaire tenden-
zen aanwezig veronderstellen, dan
ook goed dienen te gebruiken Alle
werkelijk democratische partijen en
stromingen dienen zich aaneen te
sluiten tot een hecht eenheidsfront.
Zii dienen een regering te vormen
van de bekwaamsten en meest ge-
zaghebbenden uit hun midden, een
regering, die de moed heeft sterk
te zijn en krachtig te regeren.
De historicus komt hierbij aan
stonds de parallel van het jaar
1889 te binnen. Toen heette gene
raal De Gaulle generaal Boulanger
en toen was het niet op 19 Oct.
maar op 27 Januari, dat de leider
van de irrationele, vormloze massa
der Franse opposanten tegen het
regiem zijn overweldigend verkie
zingssucces in Parijs behaalde.
Maar toen was het ook, dat die
Boulanger geen raad wist met zijn
overwinning. een onmiddellijke
staatsgreep niet aandurfde en er
gedeeltelijk ook niet aan wilde
Toen was het tenslotte ook, dat de
verdedigers van dc Derde Repu
bliek verzamelen bliezen, dat de
regering leiding gaf en dat zes
maanden later het Boulangistisch
gevaar over was. En nu zullen wij
de laatsten zijn, om de situatie van
1889 werkelijk parallel te achten
aan die van heden en wil denken
I er niet over, om deze parallel tot
in de uiterste consequenties door
te trekken, maar toch zit er in het
gebeurde van 58 jaar geleden een
les. die zijn nut kan hfjpben.
AAROM verheugt, het ons, dat
de Franse socialisten het ini
tiatief hebben genomen tot de vor
ming van een democratisch afweer-
front tegen De Gaulle, neen tegen
elke groep, die heel of half dicta
toriaal of totalitair is. En wij kun
nen slechts hopen, dat zjj resultaat
zullen hebben, dat in Frankrijk de
Eenheid door Democratie tot stand
komt.
Slechts wie zichzelf verloren
geeft, is verloren. De Franse socia
listen doen dit niet. En de uitslag
van de Zondag gehouden verkiezin
gen in de gemeenten onder de 9000
inwoners z\jn moedgevend voor alle
democraten ln Frankrijk. Er is nog
gezonde politieke zin in Frankrijk
over. Als Parijs en de grote steden
dan van het ene extreme naar het
andere zwaaien, laat de democra
tische victorie dan beginnen in het
dom.
Het communistisch manifest an
no 1947 heeft de S.F.I.O. vrijge
maakt van de toestand van gebio
logeerd zijn. waarin de communis
ten de socialistische partij hadden
gebracht, het feit, dat uiterst links
zijn greep op de C.G.T., de groot
ste vakbeweging, begint te verlie
zen heeft ongetwijfeld het zijne tot
die bevrijding bijgedragen. Thans
geldt het voor alle progressieve
elementen in Frankrijk om hier
van te profiteren.
Te meer, omdat het resultaat van
deze concentratie aller democraten
wel eens zou kunnen zijn, dat ook
l;et grote democratische element
dat in de R.P.F. ongetwijfeld aan
wezig is, ja misschien zelfs De
Gaulle in eigen persoon, door de
zuigkracht van deze Eenheid door
Democratie zou worden meege
trokken.
f)AT is de leus voor dit seizoen.
U Maft het daagse jurkje niet
korter zijn dan 35 c,M. van de
grond, de geklede japon ts niet
helemaal „gekleedals ze niet 5 d
10 c M. langer ts. De avondjapon
dragen we op hellet/engte (20 c.M
van de grond) of helemaal lang.
De hier afgebeelde japonnetjes
zijn alle vier met lange en met kor
tere rok te dragen. Het patroon van
de rok is daarom tot op de grond
getekend, dan kunt U net zoveel
van de onderkant af doen, als L
zelf wilt. Het lijfje is sterk getail-
leerd, de wjjde rok gerimpeld aan
gezet.
Als we geen rugsluiting nemen,
knippen we aan het linkervoorpand
een onderslag va>i 3 c.M. aan We
maken in de voor ijpanden de fi
guurnaadjes en verbinden dan de
voorpanden en het rugpand met de
zijpanden. De schouder- en zijna
den woeden gesloten Tegen dc
voorkanten zetten we een belegje.
waarbij we rechts gelijk de lusjes
meenaaicn. Links worden de knoop
jes op dc middenvoorlijn gezet. Wc
kunnen de sluiting ook met druk
knoopjes nemen. In de mouw wer
ken we het split en dc aansluitende
bijschuincr af cn sluiten de mouw
naad, waarbij we de achterkant iets
inhouden. De kop wordt door bij-
schuinert jes van V/2 c.Mstof ver
bruik (3 c.M. van elkaar) ingeno
men en in het armsgat gezet. Voor
de driekwartmouw volgt U het stip-
pcllijntje. De kraag van dubbele
stof naaien we met een schuin bies
je in dc halsopening. Dc rokdelen
worden met elkaar verbonden en
ingerimpeld aan het lijfje gezet.
Voor een daags japonnetie kunt U
de rokbaantjes beter smaller nemen.
Voor het witte vestje van het
2de jurkje knipt U het voorpand
volgens het stippellijntje door. De
derde japon heeft een lage halsuit
snijding, in hc rugpand volgens de
stippellijn, van voren naar vertcie-
zing. De kanten worden met schui
ne biesjes afgewerkt en met een ge
rimpelde kantstrook versierd. Op
de rok zijn motieven van kant aan
gebracht. De rok van nummer 4 is
van bedrukte zijde, het lijfje met V.
hals van velours ln de donkerste
kleur van de rok, kraag en man
chetten in zijde van de lichtste
kleur of van de rokstof.
ELLA BEZEMER.
Kamerleden stellen
vragen
Door de heer Andriessen ztfn aan
de minister van economische zaken
de volgende vragen gesteld:
Is dc minister van oordeel, dat
de bestaande brandstoffentoewij-
zing, waarbij elk gezin, ongeacht
de samenstelling, twaalf eenheden
krjjgt toegewezen, terwijl toch de
behoeften in deze gezinnen wel
sterk uiteenlopen, billijk is?
Indien deze vraag bevestigend
wordt beantwoord, wil de minister
dan mededelen, waarop dit oordeel
berust
Indien dc eerste vraag ontken
nend wordt beantwoord, is de mi
nister dan bereid zodanige wijzi
gingen in de bestaande toewijzing
aan te brengen, dat aan gezinnen
van een bepaalde omvang een gro
tere hoeveelheid dan twaalf eenhe
den wordt verstrekt?
De heer Nederhorst stelde op ziin
beurt de volgendë vragen aan de
minister van Overzeese gebiedsde
len:
Is het juist, dat bij de op 23 Oc
tober j.l. gehouden veilingen van
Surinaams fruit te Rotterdam op
de importeursveiling van de N.V.
AVIM het artikel citroenen tot ex-
horbitant hoge prijzen van 80
100 per kis', werd opgedreven te
gen een inkoopsprijs van ongeveer
23,70 wal Nederland
Is het de minister bekend, dat op
die zelfde dag een veiling gehou
den werd van de vrije zuidvruchten
bond, alwaar een soortgelijke po
ging tot ernstige prijsopdrijving
door het optreden van het be
stuur in overleg met de importeurs
afdoende voorkomen is kunnen
worden, waardooi' ditzelfde fruit
tegen prijzen van 4250 per
kist kon worden afgezet?
Is de minister niet van mening,
dat bonafide handelaren en het pu
bliek tegen de practijkcn van hen,
die zich aan prijsopdrijving schul
dig maken, beschermd moeten wor
den en vindt de minister geen aan
leiding. gezien het feit. dat de
Avim zich bij herhaling aan prijs
opdrijving heeft schuldig gemaakt,
maatregelen te overwegen, ton ein
de de bij de Avim aangesloten han
delaren en de bij hen kopende
grossiers van de veiling van Suri
naams fruit uit te sluiten?
Aantal kampbewoners
daalt snel
Blijkens een opgave van het Di
rectoraat-Generaal voor Bijzondere
Rechtspleging bestond de bevolking
der bewanngs- en interneringskam
pen op 15 September 1917 uit
18.658 personen, welke als volgt
verdeeld waren:
mannen vrouwen
Gedetineerden 13040 430
Geïnterneerden 3160 383
Veroordeelden 753 28
Vreemdelingen
(burgers) 309 45
Vreemdelingen
(krijgsgevangenen) 210
17772 886
Voorts bevonden zich ln de straf-
gestichten. welke rechtstreeks on
der het Departement van Justitie
vallen, op 6 October 1947 4636 po
litieke delinquenten, verdeeld als
volgt:
mannc-n Vrouwen
Onveroordeelden 1103 107
Veroordeelden 3247 179
4350 286
Hoe snel het totale aantal poli
tieke delinquenten, dat nog gevan
gen gehouden wordt, is gedaald,
blijkt wel, indien men deze cijfers
(totaal ruim 23.000, waaronder on
geveer 1150 vrouwen) vergelijkt
met die, genoemd in het eerste ver
slag der commissie: op 15 Januari
1946 rond 93.000, waaronder rond
20.000 vrouwen: op 1 Mei 1946
74.235, waaronder 14.33^ vrouwen.
(Ingezonden mededeling)
ruwe huid: Purol
PUROLIN (verfund
voor de vrouw). Doos
30 ct
roducr
40 ct
W aar de wieken \an de molens
lustic paan heeft men becrip voor
de betekenis van muziekonderwijs.
Het wachten op desbct-cffende re
geling van de regering duurt het
gemeentebestuur van Zaandam
blijkbaar te lang, Vooruitlopend op
deze regeling heeft het twee leraren
aangesteld voor het ge\en van zang
lessen aan het gemeentelijk lyceum
en dc handelsda.„school.
Het resultaat van dc operatie,
welke de 16 maanden oude Neder
landse baby tc Philadelphia heeft
ondergaan ter verwijdering van een
verfschilfertje uit dc longen, wordt
zeer bevredigend genoemd, Reeds
heeft het kind dc terugtocht per
vliegmachine kunnen aanvaarden,
•b Dc Berlijnse jongelui dansen
graag, maar nu hebben dc gemeen
telijke autoriteiten bepaald, dat ze
dat slechts mogen doen als ze in de
week-ends hout :agen voor ouden
van dagen en gebrekkigen. 't Is de
vraag of ze na enkele uren zagen
nog zo gek op dansen zijn.
v De vroege I. G. Farbcn fabriek
in Bittcrfcld wil proberen zich
verdienstelijk te maken voor de
voedselvoorziening van de Duitsers
met het eetbaar maken van giftige
paddestoelen, door het gif er uit te
halen. Er zullen nu echter wel geen
concentratiekamp-gevangenen meer
zijn Om op te experimenteren.
Dc
Amerikaanse modestichting
heeft de mannen aanbevolen hand
tasjes tc gaan dragen, ft Is ook wel
lastig als jc lippenstift cn poeder
doos en wat dies meer zij in
je zakken moet bergen).
ZIJN BOEK „SPEAKING FRANKLY" OP
ONJUISTE WIJZE TOEGELICHT
Byrnes heeft in een toespraak zekere courantenverslagen over zijn
boek ,;Speaking frankly" becrltiseerd, die hadden doen voorkomen, dat
hij een voorstander was het Russische systeem van tegenwerking te be
antwoorden met atoombommen en het Russiche leger, indien dit nodig
mocht zijn met geweld uit Duitsland te verdrijven. Hij verklaarde, dat
zijn boek geen woord Inhield over atoombommen of over de geweld
dadige uitdrijving der Russen uit Duitsland en zei, dat hy geen gelegen
heid voorbij had laten gaan om praatjes over de onvermijdelijkheid van
een conflict tegen te gaan.
Tot staving van zijn bewering, dat
men met de politiek van standvas
tigheid en geduld jegens de Sovjet-
Unie reeds tijdens het bestuur van
Roosevelt was begonnen, haalde
Byrnes een brief van do overleden
president aan, die deze kort voor
zijn dood aan de toenmalige eerste
minister Churchill had gezonden, in
antwoord op een schrijven van
laatstgenoemde, waarin deze om ad
vies verzocht voor een toespraak, die
hij in het Lagerhuis moest houden
-over de betrekkingen met Polen.
„Ik zou het algemene Sovjet
probleem zo min mogelijk aan
roeren. aangezien zich dit in
een of andere vorm elke dag
weer voordoet en meestal onop
losbaar is. Wij moeten echter
standvastig blijven. Onze hou
ding is tot dusverre de juiste ge
weest".
Byrnes merkt op. dat deze raad
vandaag nog evenzeer geldt, als toen
hij werd neergeschreven.
De voormalige minister wees erop.
dat Roosevelt al zijn minzaamheid
en talent in de omgang van mensen
aanwendde om de bijeenkomsten der
Grote Drie in goede harmonie te
doen verlopen, maar tevens, dat de
Sovjet leiders de uiterste grens van
Roosevelts edelmoedigheid cn be
reidheid om bp principes toe te ge
ven, hebben «verschat.
Zelfportret van een
huichelaar...
zegt Radio Moskou
Radio Moskou heeft het boek
van Byrnes het zelfportret van
een huichelaar genoemd. Het
boek laat de wereld zien, door
welke gedachten en verlangens
de voormalige minister van bui
tenlandse zaken geleld werd,
toen allerlei mogelijke diploma
tieke beloften van' zijn lippen
stroomden en toen hü de indruk
trachtte te wekken. d.at hii in
het belang van vrede en inter
nationale samenwerking sprak.
Ingezonden mededeling)
Niet alleen 't chagrijn van de pijn
Uw rheumatlsche pijnen met alle ge
volgen slopen voortdurend aan Uw hele
gestel Daarom moet ge U er tegen te
weer stellen Met Kruschen Salts Dui
zenden deden dat vóór U en zij zijn
trols op de heilzame resultaten die
Kruschen hun gaf. Iedere morgen de
kleino dosis Kruschen maakt een ander
mens van U De aansporende werking
van Kruschen doet Uw bloed sneller
stromen, de schadelijke zuren, die zich
anders gaan vastzetten, worden mede
genomen en verwijderd langs natuur
lijke weg. Dat ls het geheim van Kru
schen en daarom Is het ook voor U de
remedie om weer helemaal de oude te
worden, vief en fit en vrij van pijn.
Vraag Kruschen Salts bij Uw Apothe
ker of Drogist.
WANNEER onze voorouders zich in een gemakkelijke stoel neer
vlijden voor een rustig leesuurtje en zich verdiepten 111 een his
torische roman van Jacob van Lcnnep, Bosboom-Toussaint of Hendrik
Schimmel, dan verrees er voor het oog van hun verbeelding een geheel
andere wereld dan waarin zij zich dagelijks bewogen. En dat was
ongetwijfeld juist het aantrekkelijke. Zij stelden immers hun kalme
bestaan zozeer op prijs, dat de lectuur van vroegere tijden hen eerst
met recht goed deed beseffen, hoe best zij het hadden getroffen. En al
mochten de schrijvers hun boeken gemaakt hebben om hun tijdge
noten te laten zien, dat hun voorvaderen krachtiger, levenslustiger en
mot groter ondernemingsdurf hadden geleefd de lezers streken met
de eer, zulke voorouders te hebben, tevens het genoegen op veiliger
en bezadigder te kunnen leven. De tachtigjarige oorlog was ongetwijfeld
onze nationale bakermat, maar zij waren nu eenmaal geen zuigelingen
meer. Zo diende de historische roman vooral ter meerdere glorie van
het burgerlijke beslaan en daar
naast ook wel ter ontvluchting
eruit, wanneer het een beetje te
duf en te benauwd werd.
En nu heeft de schrijver Vest
dijk ons opnieuw een boek ge
schonken, dat op het eerste ge
zicht alle allures heeft van de
traditionele historische roman, de
verwekker en bevrediger van de
traditionele gevoelens. Het is een
dik bock en het speelt in de tijd
van de tachtigjarige oorlog en er
staat ccn hellebaardier buitenop cn
een oud kanon, terwijl de lucht
boven een Oud-Hollands stadje
door brand rood gekleurd wordt.
Het heeft er de schijn van of cr een
vergissing in het spel is cn de na
drukkelijke gotische letters op de
omslag niet voor ons zijn bestemd,
noch Simon Vestdijks naam in hun
krullen vastleggen. Maar zodra
wij gaan lezen, wordt het ons dui
delijk: dit ls een roman van ons
eigen leven! Geen ogenblik laat de
schrijver ons in de waan dat hij
het verleden voor ons oproept an
ders dan nis beeld van het heden.
En dat verleent zijn boek een boei
end dubbelzijdig karakter waar
door wij voortdurend in de perso
nen en toestanden onszelf en onze
eigen tijd beleven, te sterken naar
de mate waarin Vestdijk het verle
den minutieuzer tekent. Al heten
ze Criellaert en Valmaer. Jasper en
Lysbet, zij dragen onverbloemd een
twintigste eeuwse geestelijke en
psychologische bagage met zich
mee.
Het heden In het verteden
Hoe zijn deze mensen voor Vest
dijk gaan leven, doordat de men
sen van zijn eigen tijd levend in
hem zijn. De roman bestaat uit
drie delen: het leven in oorlogs
tijd de oorlog zelf de invloed
op het persoonlijke leven. De ,,4k"
die het boek schrijft, leeft in Lei
den omstreeks het einde van het
12 j. bestand. Hij is evenzeer ge
mengd in de twisten tussen Con
traremonstranten en Remonstran
ten als wij vóór 1940 en daarna
in de strijd vóór en tegen het
fascisme. Het leven speelt zich af
in dat dubbelspel van edelmoedig
heid en verraad, van persoonlijke
belangen en algemene bewegingen,
dat zo typerend is voor de sfeer
van burgeroorlog en illegaliteit. En
de dertigjarige oorlog, waarheen
het tweede deel ons leidt, is ons
vertrouwd: soldateske terreur tegen
de burgerbevolking, inkwartiering,
vergeldingsmaatregelen, gedwon
gen levering en zwarte handel; in
de straten vreemde soldaten met
een meisje aan hun arm, rond
zwervende hongerige kinderen,
verraad en propaganda-redevoe-
nngen voorwaar, in onze stoel
gezeten lezen wij deze historische
roman allerminst op de wijze
waarop onze grootouders er een
lazen. Vestdijk schreef dit boek in
de zomer van 1944, toen de oorlog
zich in volle omvang had geopen
baard, toen te vermoeden viel dat
het Duitsland zou vergaan als in de
jaren 16181648 cn dat de jonge
generatie zou gaan leven uit een
geheel anders gerichte vitaliteit
dan v.oorheen. Daarom heet zijn
roman: De Vuuraanbidders, de
1FEU/LLETOM
JOHN l/AH SNEL L ENG
Maar toen, op een nevelige morgen. Bolivar op
een vermoeid en bezweet paard uit de hoofdstad
terugkeerde, werden we het ons met een schok
bewust, dat Zvendasky wél bestond en op zijn
minst zo werkelijk was als deze rancho in de
zoet-geurende vallei.
Alleen was hij minder liefelijk. Neen het woord
„dulce" kon niet toegepast worden, waar het
Zwendasky betrof De koppen in de kranten, die
Bolivar uit de stad had meegebracht, schreeuwen
luid het tegenovergestelde uit
HOOFDSTUK XXI
Weer Zwendasky
„CHICAGO SCHIETPARTIJ IN ACAPULCO"
„GANGSTER-GEVECHTEN IN GUERRERO"
De kranten, die Bolivar had meegebracht ston
den er vol van, De Vanguardia schreef: „Volgens
ooggetuigen begon de schietpartij toen een troep
je vreemdelingen in een auto arriveerden en zich
probeerden toegang te verschaffen tot het hotel
Imperio. In de hal ontstond een gevecht tussen
deze indringers en een andere groep „toeristen",
die sedert enige weken hun hoofdkwartier in dit
hotel hadden opgeslagen
Vat betekent deze uitbarsting van gangster
methoden in ons land9 Het gerucht gaat, dat gro
te olie-belangen in het spel zijn".
Ik las de berichten, terwijl graaf Paul nog in
druk gesprek met Bolivar was. Bolivar's zaken
waren goed gegaan; hij zag er tevreden uit; graaf
Paul knikte goedkeurend toen de ander zijn rap-
port^iitbracht. Tezamen gingen wij naar het huis
je van de dokter bij de Plaza. Graaf Paul had de
kranten vlug doorgekeken en ze daarna met een
achteloos gebaar weer weggeworpen. „Natuur
lijk", zei hij „het kón ook bijna niet anders. Het
geheim is eruit".
„Het geheim eruit?" vroeg ik toen we naar het
dorp liepen. „Bedoelt U óns geheim?" Ik aar
zelde; graaf Paul lachte: „O. je kunt vrijuit spre
ken. Jonska, Bolivar weet er alles van". Bolivar
knikte „Laat ze maar hier komen", zei hij grim
mig. „We zullen ze goed ontvangen".
„Hiér komen? Wie? Die gangsters van Zwen
dasky?" vroeg ik.
„SI. si! Las je 't niet? Het laatst waren ze ge
zien in drie grote auto's, op de weg van Tiaxcala
naar Puebla Dat komt al aardig deze richting uit.
Het is een goede grap".
Een goede grap. Ik dacht aan de gevaarlijke
kerels, die voor niets terugdeinsden, en aan hun
machinegeweren, hun automatische pistolen
Graaf Paul scheen mijn gedachten te raden,
„Maak je geen zorg, Jonska. Er zijn maatregelen
genomen".
„Tien man", zei Bolivar, en hij wees naar het
eind van de vallei, waar de heuveltoppen in een
blauwe nevel waren gehuld. „Tien man kunnen
de pas tegen een leger houden. Je bent hier vei
lig"- J
Ik probeerde mij alles duidelijk te maken. „Als
ik het goed begrijp", zei ik, „dan is het dus zo: op
de één of andere manier is het geheim uitgelekt
Maar hoe? Alleen Zwendasky en U. graaf Paul en
ik. wisten er iets van".
„En Juan misschien, je weet toch wel. die mes
tizo, die de hele dag met zijn oor aan 't sleutel
gat luisterde".
„Janu dan men denkt dus dat Zwen
dasky een geheime formule bezit van het dub-
bel-afstand-mengsel. Een andere oliemaatschap
pij stuurt zijn mannetjes er op af om hem het ge
heim afhandig te maken. Is het zo niet?"
„Het zijn precies wolven", riep Bolivar, „jak
halzen, die petroleum-heren de petroleros, bah".
Hij spoog op de stoffige weg, „ze moesten hen al
lemaal ophangen! De olie! De rijkdom van Mexi
co! Ja, maar voor wie? Niet voor de Mexicanen.
Een vergift is het. Het zijn altijd onze rijkdom
men geweest, die ons de grootste ellende hebben
gebracht: eerst was het ons goud, toen ons zilver,
en nu onze olie. Bah!" Zelden had ik Bolivar zo
bitter horen spreken, maai- opeens lachte hij weer
zachtjes en mompelde: „Maar wat jullie hebben
uitgehaald dat is een goede grap!"
Toen wij het dorp naderden, merkte ik wel dat
er een gerucht de ïonde had gedaan. De peones,
die anders toch zo afzijdig leefden, als verloren in
een eigen wereld, bekeken ons nu met grote op
lettendheid; ik hoorde hen op zo'n opgewonden
toon tegen elkaar praten als ik zelden Indios had
horen spreken
Een troepje kinderen liep lachend achter ons
aan, tot wij het huisje van de dokter bereikten.
Hij zat een partijtje schaak te spelen met een
Indio. die wel zo oud leek als Methusalem en
helemaal in het spel scheen op te gaan Wij wa
ren blijde boodschappers. „De vallei is vrij. De
hacienda is gekocht", zei Bolivar eenvoudig.
(Wordt vervolgd.)
S. VESTDIJK: De Vuuraanbidders,
isygh Van Ditmar, R'dam 1947
juiste benaming van zovelen, die
zijn opgegroeid met V I's en V 2's,
die steden zagen branden en de
aarde verschroeien, die dromen van
de recordsnelheid der raketvlieg
tuigen en de explosies der atoom
bommen zoals de 17e eeuwse „ik"
van dit boek in zijn jeugd droomt
van Gianibelli's vuurschapen tij
dens het «beleg van Antwerpen,
waarvan zijn vader hem had ver
teld. Want de jeugd aanbidt het
vuur, dat de ouders ontstoken
hebben.
Geestelijke springstof
Vestdijk is hier zeer op dreef.
Zijn hoofdpersoon, aanvankelijk
Contraremonstrant, verliest zijn
geloof in God en dat gaat gepaard
met velerlei discussies en gesprek
ken, waarin vooral naar voren
komt, wat een invloed dc mensen
op elkaar hebben, hoe ze elkaar
kunnen overrompelen, ln elkanders
macht zijn, sterke psychische druk
op elkander uitoefenen. Naar deze
zijde is het boek zéér de moeite
waard, te meer omdat de schrijver
geen moment zijn verhaal uit het
oog verliest en de intrigues ver
nuftig en spannend en verder
spint. Het leven van zijn persoon
speelt zich af aan gene zijde van
warme genegenheid en volledig
vertrouwen, van het ogenblik,
waarop de liefde ongecompliceerd
schijnt en de vriendschap een rijk
bezit. Zij kennen wel de kramp
achtig verdedigde wereldbeschou
wing, maar niet de bevrijdende en
de krachten van hun ziel en die
van hun intellect hebben zich ver-
mehgd tot een gevaarlijke spring
stof, die explosies móet veroorza
ken en hen tot vuuraanbidders
móet maken, al of niet tevens God
aanbidders.
Ziedaar een kant van het bestaan
in onze tijd, door Vestdijk ver
plaatst naar driehonderd jaar voor
heen en daardoor leesbaar gemaakt.
Geen romanschrijver heeft, als hij,
het leven dezer jaren zó indrin
gend beschreven. Vestdijk kon het,
omdat het ontbeert, wat men hem
zou kunnen verwijten (en ten on
rechte heeft verweten) niet te be
zitten, indien hij niet tevens ver
langde, naar hetgeen aller verlan
gen is en dat leidt voorbij het tijd
perk der vuuraanbidders naar een
leven, waarin wij nauwelijks dur
ven geloven en dat Vestdijk daar
om niet durft beschrijven. En dat
maakt hem des te meer, indien wij
oprecht zijn, tot onze eigen roman
cier.
Dr. J. C. BRANDT CORSTIUS.
(Ingezonden mededeling)
w
BIJ Alkmaar begon de
Victorie.
Och, wie kent niet de
historie?
Om bij dranken le
blijven:
TIP (zal men later
beschrijven)
Zorge óók voor Neder
lands gif
Inz. Hr. J. J. A'dam ontv. 1 fles TIP.
Hedenavond
HILVERSUM I. 19.00 Lezing
mr. M. van der Goes van Naters;
19.15 Jan Corduwener; 19.30 .Ons
leven en ons geloof; 19.45 Ds. Sirks;
20.15 Pop. operette mei.; 21.10 Schul
dig of onschuldig: 21.15 Uit Neer
land» verleden; 22.05 Disco parade;
22.15 Paul. Godwin trio, 22.45 Be
spreking nieuwe boéken van Vest
dijk; 23.00 Nieuws; 23.15 Sport;
23 30 Dansmuziek.
HILVERSUM II 19 00 Nieuws,
weer; 19.15 Nieuws uit Indië. 19.30
Actueel geluid, 19.45 Engelse les
«gevord.); 20.00 Nieuws; 20.15 Ora
torium „Nicolas de Flue"; 21.15
Derde voordr. van Dr. A. R. Hulst;
2145 Oratorium; 22.15 Pianoduo;
22.30 Nieuws: 22 45 Overdenk 23 00
Sweelinckkwartet; 23.30 Hong.
avondklanken.
Morgen
HILVERSUM I. 7.00 Nieuws;
7.15 Gymn.; 7.30 Gram. muz.; 7.50
Dagopening; 8 00 Nieuws; 3.15 Ope
ra potpourri's; 8.45 Philh. ork.;
9.15 Morgenwijding, 9.30 Boston
symph, ork9.45 Arb. vit.; 10.30
Voor de vrouw; 10.35 Gr. pl.; 10.50
Kleutertje luister; 1100 Gr. pl.;
11.20 Piano; 11.50 Jetty Cantor;
12.30 Weer in 't spionnetje, Pierre
Palla; 13.00 Nieuws; 13 15 Herfst
lied; 14.00 Voor de vrouw; 14.20 Ka-
mermuz.; 15.00 Voor zieken en ge
zonden; 16 00 U kunt het geloven of
niet; 16.05 Reprises; 17.00 Kaleidos-
coop; 17.20 Portielje; 17.30 Skymas-
ters; 13.00 Nieuws; 18.15 Sport; 18.30
Strijdkrachten.
HILVERSUM II 7.00 Nieuws;
7.15 Gymn.; 7.30 Morgengebed; 7.45
Jo Vincent; 8.00 Nieuws; 8.15 Op
gewekte mei.; 9.00 Ochtendconc.;
9 30 Waterstanden; 9.35 Werken van
Gluck cn Haydn; 10 00 Muz van
Leger des Heils; 10.15 Morgendienst;
10.45 Gewijde muz; 11.00 Zonne
bloem; 11.45 Cowboy en Zd Afri
kaanse liedjes: 12.00 Angelus 12.03
Pianorec12.30 Weer. lunchconc.,
Zonnewijzer; 13.00 Nieuws; 1320
Welk boek; 13.25 Lunchconc.; 13.45
Hors d'oeuvre; 14.00 Pop. orgelbe
speling; 14 40 U001- de vrouw; 15.00
Thee-tijd; 15 30 Blaasens.; 16.00 Bij-
bellez16.45 Piano; 17.00 Radio
jeugdjournaal: 17.30 Geestelijke lied;
17.50 Rijk overzee; 18.00 Koor en
orkest; 13.10 Stem van Luthers
Thuisfront; 18.30 Ned. koren «n
cerpscn.
