DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
Gepensionneerden krijgen toeslag
vóór Kerstmis
Vandaag...
Besprekingen in Batavia zijn
goed gevorderd
Engeland neemt niet deel
aan Palestina-beheer
Blum krijgt opdracht, nieuw
kabinet te vormen
Benzine gaat een kwartje
per liter kosten
S,SSEMBLéE '48 IN
EUROPA
Weerbericht
PLECHTIGHEID IN
WESTMINSTER
ABBEY
Accoord bereikt in
Makassar
Mosley ter sprake in
Lagerhuis
MARSHALL NAAR
LONDEN
WISKUNDE OP DE
MEISJESSCHOLEN
Meisje aangerand en
zwaar gewond
Naar een coalitie op
brede basis
CU—» 3.0330 - R-— Bank UITGAVE VAN DE STICHTING H E T P A R O O U
Postbu» 9 Abonnementsprijs: 0-31 per week Telef. redactie 4291 Telef. administratie 6235
of 4per kwartaal Losse nummer» 10 ct. I Vrijdag 21 November 1947 Nr. 804 6e jaarg. I Directeur-Hoofdredacteur: TJ. DE BOORDER
Bii het Centraal Stembureau is
een wetsontwerp in voorbereiding,
waardoor het mogelijk zal worden
gemaakt, dat de militairen in In
donesië aan de verkiezing deelne
men. De oplossing wordt gezocht in
het stemmen bij volmacht. Een
wijziging van de Begrafeniswet
achtte de minister niet urgent. Het
oprichten van crematoria door par
ticulieren kan hij niet verbieden.
Voordat de behandeling der be
groting van Binnenlandse Zaken
hervat werd is het wetsontwerp
tot verhoging van het bizonder in
voerrecht op benzine, waardoor de
prijs tot 25 cent per liter wordt
verhoogd, z.h.s. aangeno5men.
(Van onze parlementaire redacteur)
Het debuut van mr Witteman als minister van Binnenlandse
Zaken, heeft, toen hij gisteren in de Tweede Kamer de sprekers
beantwoordde, die over zijn begroting het woord hadden ge
voerd - tezamen meer dan twee dozijn - in vele opzichten vol
doening gewekt. Het dankbaarst zullen ongetwijfeld de ge
pensionneerden zijn, omdat hij de knoop heeft doorgehakt en
maatregelen heeft genomen, om hun alsnog over 1947 een toe
slag van 25 procent op het pensioen te geven, als voorschot op
de te verwachten wettelijke verhoging der pensioenen, en deze
nog vóór Kerstmis te doen uitbetalen. Tot deze maatregel is be
sloten, omdat de wijziging van de Pensioenwet niet eerder dan
in het komend voorjaar haar beslag zal hebben gekregen.
Beide partijen kwamen tot we-
derzffthr begTIp teff aanzien van de
volgende punten:
1. Het achterwege laten van ra
dio-uitzendingen of enige andere
vorm van propaganda met het doel
te provoceren of onrust te verwek
ken onder troepen en burgers.
2. Het onmiddellijk staken van
publicatie der dagelijkse militaire
communiqué's betreffende de opera
ties, tenzij na wederzijdse schrifte
lijke overeenstemming. Uitgezon
derd zijn de wekelijkse publicaties
van de verlieslijsten met namen,
legernummers en thuisadressen.
3. Volledige gelegenheid zal ge
geven worden voor waarnemingen
aan de adviseurs der commissie van
goede diensten.
4. Ingesteld worden radio-uitzen
dingen en andere soortgelijke maat
regelen om alle troepen en burgers
op de hoogte te stellen van de deli
cate situatie. Voor dit doel zijn bei
de partijen overeengekomen, alle
geschikte middelen, het uitwerpen
van pamfletten en het gebruikma
ken van mobiele radiowagens inbe
grepen. te benutten. De commissie
van goede diensten heeft zich oe-
sehikbaar gesteld om toe te zien.
dat de voorlichting over de huidige
situatie zo wijd mogelijk wordt ver
spreid.
Ingrijpen op Madoera?
Het Nederlands-Indische gou
vernement heeft in een commu
niqué erkend, dat de Neder
landse troepen sinds enkele da
gen het gehele eiland Madoera
onder hun controle hebben. Het
eiland was op 4 Augustus on
geveer voor de helft, bezet.
Setyadjit noemde dit een aparte
schending van de resolutie van de
Veiligheidsraad. Hü voegde er aan
toe dat hij de kwestie terstond zal
voorleggen aan de commissie van
drie.
Een woordvoerder van het Ne
derlands-Indische gouvernement
sprak echter tegen dat de Neder
landse troepen op Madoera zouden
opereren. „Wij hebben Madoera
riet bezet, maar laten er patrouil
les rondtrekken." zei hij. Men is
begonnen in samenwerking met In
donesische autoriteiten kleding en
uit te reiken.
De algemene vergadering van de
UNO heeft haar definitieve goed
keuring gehecht aan liet plan. «Ie
volgende zitting (1948) in Europa
te houden, door de begroting voor
1948 aan te nemen.
AANHOUDEND
ZACHT WEER
W eers\er\v achting,
geldig van Vrijdag
avond tot Zater
dagavond:
Zivaar bewolkt met
enkele opklarin
gen. Overwegend
droog weer. Mati
ge, vooral aan de
kust tijdelijk
krachtige wind
tussen Zuidwest en
Zuid. Zeer zacht voor de tijd van het
Jaar.
22 Nov.: Zon op 8.10 uur, onder 10 41
uur. Maan op 14.49 uur, onder 0.40 uur.
Prinses Elizabeth en Lt. Philip Mountbatten tij
dens de plechtigheid in Westminster Abbey.
Geheel links staat Koning George.
Tijdens het verblijf van prof.
Enthoven en mr. Verboeket te
Makassar (namens dc luite
nant gouverneur-generaal) is
overeenstemming bereikt in de
besprekingen over de ontwerp
overeenkomst tussen Nederland
en Oost-Indonesie.
De algemene strekking der ont-
werp-overeenkomst is: een nadere
omschrijving te geven van de on
derlinge samenwerking tussen Ne
derland en Oost-Indonesië om te
geraken tote en volledige staatkun
dige organisatie voor heel Indone
sië, het vaststellen van de plaats die
Oost-Indonesië bereid is in het ge
heel in te nemen en het vastleggen
der grondslagen van de samenwer
king tot een vorming van de Ver
enigde Staten van Indonesië en van
de Nederlands-Indonesische Unie.
Paul van Zeeland zal vandaag het
reeds aangekondigde korte bezoek
aan Oost-Indonesië brengen. Vrij
dag wordt hij m Batavia terug ver
wacht en Zaterdag zal hij per vlieg
tuig via Nederland naar België ver
trekken.
Karoly Payer, vroeger leider van
de sociaal-democraten, is gister
avond uit Hongarije ontsnapt.
De openbare aanklager bij het
Volksgerechtshof had geëist, dat de
parlementaire onschendbaarheid
van Payer zou worden ingetrokken.
Britse regering waakzaam
Sir Oswald Mosley's verklaring,
de vorige week afgelegd, dat hij
binnenkort zal overwegen, of hij
een nieuwe politieke beweging zal
beginnen, is gisteren in het Britse
Lagerhuis ter sprake gebracht door
de communist Piratin. Deze vroeg,
wat de minister van binnenlandse
zaken van plan is te doen om een
nerieving van Mosley's fascistische
beweging te verhinderen. Kenneth
Younger, onderminister van bin
nenlandse zaken, antwoordde, dat
men een waakzaam oog gericht
houdt op alle bewegingen, die om
verwerping ten doel hebben, en dat
verdere bevoegdheden zullen wor
den gevraagd, indien blijkt, dat de
bestaande wet niet toereikend is
voor de bestrijding van onconstitu
tionele activiteit, welke een ernstige
bedreiging betekent.
Na cholera: typhus?
De cholera-epidemie in Egypte
vermindert snel in hevigheid, maar
men vreest nu voor een typhus-
epidemie.
Het aantal doden tengevolge
van cholera is twaalf per dag; in
de provincies werden echter de
laatste dagen dertig typhus-geval-
len gesignaleerd.
De tragische impasse in de Sow-
jetrussisch-Amerikaanse betrekkin
gen op te lossen is mjjn enige doel,
zei de Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken Marshall Don
derdag in Washington, vanwaar hij
vertrokken is om in Londen de con
ferentie van ministers der Grote
Vier bjj te wonen, die Dinsdag be
gint.
Kort voor zijn vertrek had Mar
shall een onderhoud met James
Byrnes, zijn voorganger op het
State Department. Hieruit wordt
afgeleid dat Byrnes zal worden
verzocht, op te treden als adviseur
van de Amerikaanse delegatie in
Londen.
Georges Bidault, de Franse mi
nister van buitenlandse zaken, zal
Maandag naar Londen vertrekken,
tenzij door de kabinetswisseling in
Frankryk een andere minister van
buitenlandse zaken wordt benoemd,
wat echter uiterst onwaarschijnlijk
moet worden geacht.
Amnestie voor twee
duizend Duitsers
Generaal Clay, de Amerikaanse
militaire gouverneur in Duitsland,
heeft bekend gemaakt, dat aan
tweeduizend Duitsers, die tot ge
vangenisstraffen werden veroor
deeld. op 15 December amnestie zal
worden verleend De amnestie geldt
voor hen. wier straftijd tussen 15
December 1947 en 30 Januari 1943
zou zijn geëindigd.
Muziek verplicht leervak
G* zeten in de Ierse statickoets verlaat prinses Elizabeth het koninklijk pa
let» op weg naar Westminster Abbey. Een gedeelte van de prachtige tiara
en van het rijke borduursel der bruids- japon zijn zichtbaar
MILITAIRE COMMUNIQUE'S AFGESCHAFT
De commissie van goede diensten heeft Donderdagavond mee
gedeeld. dat te Batavia degelijke voortgang is gemaakt bij de
besprekingen tussen de Nederlandse en Indonesische technische
commissies over de uitvoering van de cease fire"-order. Er zijn
in goede verstandhouding vriendschappelijke besprekingen ge
voerd, zo zegt de commissie.
Dc technische commissie en de commissie van drie, zijn van
daag naar Djogja vertrokken om de besprekingen in Kaloerang,
nabij de Republikeinse hoofdstad, voort te zetten.
Teleurstelling zal echter onge
twijfeld zün mededeling wekken
dat hoewel de Regering toe
geeft, dat in gezinnen van ambte
naren en rükswerklieden armoede
heerst, van een salarisverbetcring
over de gehele linie geen sprake
zal kunnen zün. Langs de weg van
incidentele verbeteringen zal ge
tracht worden de ergste spannin
gen op te heffen.
Een uitnemende indruk maakte
hetgeen de minister zeide naar
aanleiding van de klachten over de
Zondagsheiliging en over zeden
verwildering en excessen op het
gebied der kleding. Zijn criterium
was, dat men in een land, dat een
zo gemengde bevolking telt, zijn
eigen mening niet te veel aan an
deren moet opdringen. Hier ligt al
lereerst een taak voor opvoeders,
kerken en verenigingen en meer
dan de centrale overheid kan de
plaatselijke overheid op deze ter
reinen optreden. Doch in het alge
meen pleitte hij voor verdraag
zaamheid.
Wat de trage afhandeling van
raadsbesluiten op het gebied van
het onderwijs betreft, wees de mi
nister erop, dat zaken, die over
twee departementen lopen trager
dan onder
werpen, waarbij slechts één depar-
voor V.H. en M.O.
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer heeft gisteren
het wetsontwerp tot aanvulling van
de Hoger Onderwijswet en de Wet
op het Middelbaar Onderwijs zonder
hoofdelijke stemming aangenomen.
Dit was ccn gunstiger uitslag dan
waarop minister Gielen. gezien de
oppositie tegen de opneming van
muziek als verplicht leervak en de
gebrekkige voorbereiding van het
wetsontwerp had mogen verwach
ten. Een poging van de heer Tilanus
(C.H.) om dc muziek als verplicht
leervak althans van de gymnasia tc
weren, mislukte met 38 tegen 28
stemmen. Mevr. Fortanierde Wit
(vrijh.) bleek ook al door de wijzi
gingsbacil aangestoken, want eerst
wilde zij aan de middelbare meisjes
scholen staatsburgerlijke opvoeding
invoeren, daarna maakte zij er bur
gerschapskunde van en ten slotte be
ginselen van maatschappijleer en
staatsinrichting. Niettegenstaande de
serie wijzigingen werd haar amende
ment met 56 tegen 12 stemmen ver
worpen. Een amendement-Deering,
(Arb.) strekkende om aan de middel
bare meisjesscholen als verplicht
vak wiskunde in te voeren in plaats
van rekenen en stelkunde, werd
door de minister overgenomen, ter
wijl een amcndement-Tilanus, waar
door voor dicz.clfde scholen onder
geschiedenis ook enige kennis van
staatsinrichting begrepen is. er
kunstgeschiedenis door de kunstge
schiedenis- of de tekenleraar kan
worden onderwezen, werd z h.s.
aangenomen.
Ev eens z h.s. is een wetsontwerp
aangenomen. waardoor lijfsdwang
mogelijk wordt bij niet-nakoming
van alimentatie-verplichtingen.
Een twintig jarige Amsterdamse
typiste, die Donderdagavond om
kwart voor negen uit de tram stap
te en de Baarsjesweg opliep, werd
door twee tot nu toe onbekende
mannen aangerand. Volgens vage
verklaringen van ooggetuigen zou
den de beide mannen het meisje
eerst een eindweegs begeleid heb
ben, waarna de onverlaten haar
beetgrepen en over een punthekje
in een twee meter diepe kelder
wierpen.
Met een schedelbasisfractuur en
andere ernstige kwetsuren werd
zij naar het Wilhelminagasthuis
overgebracht. In verband met deze
aanslag heeft de Amsterdamse po
litie twee mannen gearresteerd van
resp. 24 en 52 jaar. Na een aan
vankelijke bekentenis, ontkenden
zij later iets met de aanranding te
maken te hebben.
Brachten wij reeds gisteren een beschrijving van dc prachtige bruidsjapon
van Prinses Elizabeth, vandaag zijn wij in staat een exclusieve opname te
neven van het Prinselijk Paar. waarop dc grote schoonheid van haar bruidS'
tooi wel treffend tot uitdrukking komt.
VAN CREECH JONES' VERKLARING WORDT
NIET AFGEWEKEN
Sir Alexander Cadogan, de Britse U.N.O.-gedclcgeerdc, heeft Donder
dagavond voor de Palcstina-commissic verklaard, dat Engeland geen
deel uit zal maken van een commissie van 5 landen, belast met het
tydelyk beheer van Palestina, voordat het Britse mandaat verstreken is.
Sir Alexander zei, dat de Britse regering van plan was de contróle
in het Heilige Land geheel alleen voort te zetten, zolang Engeland het
mandaat nog had, z(j kon echter de datum van het aflopen van het
mandaat en dc datum van dc ontruiming nog niet bekend maken, al zou
deze zoveel mogelijk bespoedigd worden, zei hij.
De Britse regering zou. zei sir
Alexander, te gelegener tijd de da
tum bekend maken, waarop het
Britse bestuur als geëindigd zal
worden beschouwd.
Afgezien van de Britse autoritei
ten die strikt beperkte functies ln
een zeker gebied zullen uitvoeren,
zal er na deze datum geen regel
matig geconstitueerde autoriteit
bestaan tenzji de Ver. Naties deze
hiaat kunnen vullen, aldus Sir
Alexander.
Bijna onmiddellijk na de verkla
ring van sir Alexander werd het
debat verdaagd.
Sir Alexander verklaarde: „Men
kan zich nauwelijks voorstellen dat
de Arabische bevolking zich bij de
voorstellen van de subcommissie no.
1 zou neerleggen of dat de voor
stellen van subcommissie no. 2
door de Joodse bevolking van Pa
lestina zouden worden aanvaard.
Wij hopen dat de Ver. Naties de
oplossing kunnen vinden nu ons dit
niet gelukt is."
Sir Alexander sprak vervolgens
over de politieke verklaring van de
Britse minister van koloniën. Ar
thur Creech Jones, die deze op 26
September in de commissie heeft
afgelegd en zei:
Mijn regering is sindsdien niet
afgeweken van het door hem be
kend gemaakte standpunt en kan
dit ook niet doen. De Britse rege
ring heeft het volste recht haar
mandaat zeer spoedig op te geven.
Sir Alexander zei dat het
voorstel van de sub-commissie
voor progressieve overdracht
van de mandaats-bevoegdheid
in de practijk zou neerkomen
op uitvoering van dit plan door
de Britse regering, hetgeen zij
niet bereid is te ondernemen
omdat Joden en Arabieren geen
overeenstemming kunnen berei
ken.
Léon Blum, socialist, is door pre
sident Vincent Aurlol aangewezen
als formateur voor de negende
Franse regering en vanmiddag zal
h(j voor de nationale vergadering
een motie van vertrouwen vragen
om een regering op brede basis te
vormen, die op de communisten na
vrijwel alle partjjen zou omvatten.
Men verwacht dat Blum een abso
lute meerderheid zal krijgen, ook al
is het enthousiasme van partijen
als de gematigd conservatieven en
van de radicalen bijvoorbeeld niet
groot, met het oog op de 'verwach
te politiek op economisch gebied.
Redder in de nood
Bij Citroen hebben de arbeiders
besloten het werk te hervatten
maar elders duren de stakingen
nog voort. Ongeveer 600.000 Fran
se arbeiders werken niet. In Mar
seille hebben de spoorwegarbeiders
zich aangesloten bQ de staking in
de haven en de stad, die nu reeds
130.000 arbeiders omvat.
Frankrijk heeft Donderdag het
gedeelte van de lichting 1947. dat
eigenlijk pas het volgende voorjaar
gedemobiliseerd zou worden, doch
dat enkele maanden geleden uit de
dienst ontslagen werd om arbeids
krachten te verschaffen aan indu
strie en landbouw, weer onder de
wapens geroepen om het leger op
„normale sterkte" te brengen.
Dit heeft tengevolge, dat op het
moment, waarop dc regering alle
krachten inspant om de zich steeds
uitbreidende stakingsgolf te be
dwingen het leger met 140.000 man
wordt uitgebreid.
Zoltan Pfeiffcrs partij
ontbonden
Het Hongaarse parlement heeft
besloten de Onafhankelijkheids
partij. waarvan Zoltan Pfeiffer de
leider was (Pfeiffer vluchtte naar
de USA), te ontbinden Hierdoor is
ook de parlementaire onschendbaar
heid van de leden dezer partij op
geheven. De politie heeft het
hoofdkwartier der partij later ge
sloten.
Na een debat van vier dagen
heeft het Hongaarse parlement de
wet tot nationalisatie van de grote
banken aangenomen.
Weer onlusten in Italië
In Gravina heeft een groot aan
tal demonstranten een poging ge
daan om het bureau van de Ita
liaanse Christen-democratische
party binnen te dringen.
Toen daarop geschoten werd,
viel er een dode en werden ver
scheiden personen gewond. De tele
fonische en telegrafische verbinding
met Gravina werd verbroken.
In een kamp te Salentina ont
stond een schietpartij tussen de
monstranten en politie. Twee sta
kers werden gedood, zes stakers en
acht politie-agenten gewond.
Dalton heeft vertrouwen
van tie Labour-partij
Hugh Daiton, die de vorige week
als Brits minister van financiën is
afgetreden, heeft voor de parle
mentaire Labour-fractie verslag
uitgebracht over zijn „indiscretie".
De fractie nam hierna een resolu
tie aan waarin het volle vertrou
wen in Dalton wordt uitgesproken
en wordt verzekerd dat zijn colle
ga's hem hoge achting toedragen.
Het Lagerhuis heeft met
2427 stemmen Daltons bud
get aanvaard. Het merendeel
der conservatieve en liberale
afgevaardigden onthield zich
van stemming.
De regering zal vanavond voor
stellen een commissie van alle par
tijen in te stellen, die een onder
zoek zal moeten doen naar de om
standigheden, waaronder Dalton
zijn „indiscretie" beging.
denken we met een zekere hulW
vering aan de komende winterse Zon
dagen. vooral als we U onthullen, dat
wij op Zondagmiddagen nogal eens
naar de radio plegen tc luisteren.
Dan houden wij thuis een soort
steeple chase in de huiskamerWe
luisteren graag naar muziek, maac
kunnen ons niet opwerken tot enthou
siasme voor praatjes van allerlei aard
hoe nuttig die ongetwijfeld zullen zijn
Dat gaat dan zo: een half uur muziek
een praatje (ren naar het toestel, dat
afgezet wordt); weer een stukje mu
ziek (radio aan) weer een praatje
(radio af) enz. enz. dc gehele middag
door. 's Avonds wordt het spelletje
soms herhaald.
Onlangs lazen we, dat iemand een
toestelletje heeft uitgevonden, dat men
op zijn radiotoestel kan aanbrengen
en dat zodra er één minuut geen mu
ziek wordt uitgezonden, het toestel
automatisch uitschakelt.
Wat zouden wij graag zo'n Instru
mentje hebben. Weet iemand waar hei
te koop is?
Wc hebben niets tegen radiopraat
jes, als we ze zelf maar niet behoeven
te horen. Vermoedelijk denken meer
luisteraars er zo over.
Wat zou het logisch en eenvoudig
zijn alle mensen tevreden te stellen,
door via de ene zender alleen muziek
e.d. en via de andere hoofdzakelijk
praatjes e tutti quanti uit te zenden.
Dat doet dc BBC met haar light pro
gram.
We hebben niet dc illusie, dat zo
iets tn Nederland kan. En daarom
herhalen we onze vraag: weet iemand
zo'n automatisch praatjes-afzettend
instrument?
van samenvoeging van gemeenten
is de minister niet dogmatisch; er
zal van geval tot geval moeten
worden geoordeeld. Als aangetoond
kan worden, dat samenvoeging van
gemeenten in de bezettingstijd on
juist is geweest, zal de vroegere
toestand hersteld moeten worden.
Wat de burgmeestersbenoemin
gen betreft, erkende hij, dat de
P.v.d.A. hierbij nog een grote ach
terstand heeft. Wat speciaal de
burgemeestersbenoeming te Haar
lem aangaat, meende hij, dat in
een gemeente met een gemengde
bevolking niet noodzakelijk een
burgemeester behoeft te worden
opgevolgd door iemand van dezelf
de politieke overtuiging.
Textielkaarten ongeldig
verklaard
Het Centraal Distributiekantoor
deelt mede, dat de textielkaarten
VA, VB, VC, VP, VE en VF 605
met ingang van 1 Jan. 1948 komen
te vervallen. De van deze kaarten
geldig verklaarde nummer- en
letterbonnen verliezen derhalve
met ingang van genoemde datum
hun geldigheid. De geldig ver
klaarde bonnen van de thans in
gebruik zijnde textielkaarten VA
705 blijven tot nader aankondiging
hun geldigheid behouden.
