PERRY De Waarheid: WAT? CADO-BON Neptunus-dames deelden punten met U.Z.S.C. Leusdens raad beraamde zich over uitbreidingsplan 2 Uit Amersfoort Wij moeten de deling van Palestina aanvaarden In één woord „at' v. NIEUWKERK Geef iets geef iets goeds. bitter als gal Dinsdag 2 December 1947 Prof. dr. S. Kleerekoper sprak voor afdeling Amersfoort van Zionistenbond Slechts luttele uren, voordat inzake het Palestinaprobleem de grote beslissing viel en de Joodse opbouw een ongemeen belangrijke mijlpaal bereikte, sprak Prof. Dr. S. Kleerekoper Zondag in de zaal van „Sier kunst" voor de afdeling Amersfoort van de Nederlandse Zionisten Bond, over „De Politieke situatie in Palestina". In zijn boeiend referaat, dat zelfs de ter zake kundige Zionisten onder zijn gehoor, geheel nieuwe aspecten bood, schetste Prof. Kleerekoper de grote lijnen in de „Alge mene" en in de „Joodse Geschiedenis", die, naar zijn inzichten, noodza kelijk hebben moeten leiden zowel tot de opkomst van het Zionisme als tot de politieke situatie, zoals deze zich op het ogenblik in Palestina, in de landen, die nauw bij dit vraagstuk betrokken zijn en in de U.N.O. af tekent. Tot slot gaf hij zijn toehoorders een beeld van de conclusies, die hieruit te trekken zijn en hem persoonlijk, d.w.z. uit zuiver practische overwegingen, met tegenzin en slechts na lang aarzelen, noopten te besluiten, het delingsplan voor Palestina thans toch te accepteren. ■lt t. i- i-i. i u i. j Het keerpunt Het nationaliteitsbewustzijn der Joden, maar vooral de daarvan niet-te-scheiden gebondenheid aan Palestina, aldus spreker, bestond reeds aan de vooravond van de bal lingschap, nu bijna 2000 jaar gele den. De Zeloten vochten toen in Jeruzalem hun, in zeker opzicht zinloze, strijd tegen Titus over machtige legers om het behoud van hun land. Tegenover deze Zeloten, die met wapens vochten, voor wat voorlopig onbereikbaar moest blij ken, staan de Pharizeërs. Zij ver wijderden zich van het politiek en strategisch terrein en slichtten de leerschool te Jabne. Aan deze leer school is het te danken, dat met het verlies van Palestina atè veilige woonplaats, niet ook alle kenmer kende facetten van het Joodse na tionale bewustzijn zijn verloren ge gaan. Daar immers werd de speci fiek Joodse cultuur met de groot ste zorg omgeven en verrijkt en daar ook bloeide het gevoel te be horen tot een natie, die de band met de eigen cultuur en met Zion niet los kon laten. Door alle eeu wen der ballingschap heen tot op de huidige dag valt er veel duide lijk waar te nemen, dat hiervan getuigenis aflegt. Men denke slechts aan de Joodse literatuur, die zo sterk op „Het Beloofde Land" ge richt is, dat een deel zelfs in de liturgie van de huidige synagogale eredienst is opgenomen. Men den ke voorts aan de vele valse Mes- siassen. Dit nationale bewustzijn brak echter niet uit in daden, maar uitte zich haast alleen in een stil maar hevig verlangen nog eens te mogen terugkeren naar het hun heilige land, als vrije mensen, om vrij op eigen wijze en naar eigen roeping te kunnen leven. Ditzelfde nationaliteitsbewustzijn, het ver langen om zichzelf te mogen zijn temidden der andere volken, be stond uiteraard niet alleen bij de Joden. Maar de tijd was nog niet I missies en dergelijke, de tijd van rijp om het verlangen te kunnen I de openlijke en bedekte tegenwer- omzetten in daden. (Nadrukkelijk wordt opgemerkt, dat, waar in dit overzicht sprake is van nationale gevoelens, geen moment gedacht wordt aan de extreme nationale hoogmoed, waarmee wij zulke on aangename ervaringen hebben op gedaan). Feitelijk eerst aan het einde van de vorige eeuw tekende het ver langen der volken naar zelfbe schikkingsrecht zich duidelijk af en pas in het begin van onze eeuw vindt het zijn uiteindelijke formu lering. Voordien bestonden er slechts machtige eenheidsstaten (b.v. het Rijk van Karei V), die als zelfbewuste staten naar buiten tra den, onder de voet lopend, wat bin nen hun bereik lag en hun macht en aanzien kon vergroten. Naar foren te brengen, wat min derheden, wat het volk, wat de ar beiders wensten, was zich storten in een leve»>sgevaarlijk avontuur. Want bij deze staten was het niet de natie, als zijnde het volk in zijn geheel en als zodanig, die van be lang was, maar seleer waren het enkelen, kleine grepen, de mo narch c.s., voor wie cio ordening in stand werd gehouden. Lcn wel zeer eng nationalisme dus. Daarom ook konden eerst aan het einde van de 19e eeuw mannen als Theodoor Herzl, de grootse idealist, en Mozes Hess, de practi cus, hun ideeën ingang doen vin den. Toen eerst konden de rem mingen van binnenuit en van bui tenaf overwonnen worden. Stil ver langen werd eisen stellen en da dendrang werd wezenlijke opbouw. Het kritieke punt in de verschij ningsvorm van het Joods-nationale bewustzijn was aangebroken en daarmede de revolutie in de ont wikkelingsgang. (De separatistische stromingen, tegenstellingen dus tot de vorming van de eenheidsstaat uit zich soms uitsluitend in de be hoefte met de eigen cultuur naar voren te komen; men denke b.v. aan Friesland). Een mijlpaal in deze geheel nieuwe ontwikkeling ontstond door de eerste wereldoorlog. Engeland had in zijn strijd tegen Duitsland de hulp der kleine mogendheden nodig en predikt dus het zelfbe schikkingsrecht der kleine naties. In Engeland zelf leefden vele van oorsprong Duitse Joden. Deze, toen nog met hart en ziel verknocht aan het land, dat hen later de gas- ovens in zou jagen, maakten be zwaar zich tegen Duitsland te rich ten (Een tragische merkwaardig heid, die de onhoudbaarheid van de ballingschap fel tekent). Deze Joden werden daarom in gezet tegen de Turken, die Palesti na in bezit hadden. Dit heeft geleid tot de Balfour-declaratie van 1917. De Zionist meende het pleit gewon nen te hebben. Men weet nu, wat er van de schone beloften is te rechtgekomen. Met de tekening van de vrede verviel de noodzaak beloften te houden, gelijk tijdens het bewind van Labour de beloften vergeten werden uit Attlee's ver kiezingscampagne. De tijd van de onlusten, de witboeken, de com- Noteert U even GRAND: Barracuda (14 jr.). 14.3U, 18.45 en 21 u. Zondag: 14, 16.15, 18.45 en 21 uur. CITY: Onze correspondent meldt... (18 jr.). Zelfde tijden als Grand. REMBRANDT: le deel van „De Jungle Koningin". Het gevaarlij ke geheim (14jr.). Vrijd. en Zat. 14.30, 18.45 en 21 u.; Zon. 14.00 16.15, 18.45 en 21 u. Overige da gen: 14.30 en 20 uur. 2 DEC. Alg. verg. A.M.K. 20u. rep. lokaal. Scheidsrechters verg. 20 u. „De vergulde wagen". Lezing met lichtbeelden „Hoe hielp Zwitserland?" O.V.B. Hotel Monopole Zon. Ver. van Kamermuziek, Acad. de Danse, 20 uur. Fotokring Eemland, Sectie beel dende kunst, Frank's Hotel. Revue Artillerie Meet Rgt., Amicitia, 19.30 uur. 3 DEC. Ned. Vocaal Ensemble „De Stem van Nederland" Amicitia 20 uur. 4 DEC.: Fed. A'foortse Buurtver. „Spoorwegfilm", Markthal, 17 u. Speeltuinver. „Vriendenkring", Klndermatinée, Amicitia, 14 uur. „STICHTSE HEUVEL": Wo., Za. en Zondagavond en Zondagmid dag dansen (Black-White Band, „de Spotvogels"). DANCING VAN T HUL: Zat-, Zon. en Woensd. dansen, 20—23 uur, Zon.mld. 1518 u. (Orkest Jan van Loo). DANCING d ORANJEBOOM: Zat.. Zon en Woensd nansen OPENB LEESZAAL EN BIBL dage lijks ruilen v boeken 1417 u. Di Vrijd. avond ook van 19—21 u Leesz geopend dagelijks 10—12 30 u. en 1417 u. DL en Vrijd. ook 19—22 uur ELKE VRIJDAG bespreking Theos. Vereniging (Regentesselaan 21), 20 uur. (Ingezonden mededeling) WEET U NIET Geef 'n VAN Utrechtschestraat 14 AMERSFOORT, TEL. 5294 king was aangebroken. Na deze uitvoerige analyse van dc voorgeschiedenis komt spreker tot zijn eigenlijke onderwerp. De Joden, waarmee de Engelsen in Palestina te maken krijgen, blij ken zich anders te houden, dan de natives, die zij in hun diverse ko lonies hebben ontmoet. Zij werden hier geconfronteerd met de meest onbuigzamen en zelfbewusten van een volk, dat voor zijn vrijheid vecht en, o ergernis, bovendien een socialistische opbouw bracht. De Engelsen betraden Palestina als koloniale overheersers, als zodanig gehaat door de gehele wereld. Te genover deze haat stelden zij een gevoel van superioriteit. Hoge ambtenaren en officieren werden gerecruteerd uit adel, bourgeoisie en grootgrondbezitters. Dat zij met sympathie de socialistische opbouw zouden begroeten, kon bezwaarlijk verwacht worden, en evenmin, dat zij die onbuigzame vrijheidsdrang een warm hart zouden toedragen. Hun air van superioriteit maakte op de Joden weinig indruk. Sociale toestanden De maatschappelijke toestand onder de Arabische bevolking Palestina kan men slechts feodaal noemen. Enerzijds de grootgrond bezitter, de Effendi, anderzijds de boer, de Fellach. Dat deze Engelse ambtenaren en officieren al spoedig één lijn trekken met de Effendi's spreekt vanzelf. De sociale omstan digheden in de Joodse opbouw blij ken veel en veel beter te zijn dan die ter Fellachen, waardoor dus de lonei. der laatsten omhoog getrok ken worden. Dus tegenkanting ook van de zijde der Arabische groten, de Effendi's. Deze sociale en psy chologische tegenstellingen bepalen op het ogenblik in wezen, aldus spreker, de situatie in Palestina. De andere motieven, waarmee ge schermd wordt, zijn of voorwend sels of bijkomstigheden. Voor goed geld is olie overal te koop. De ko lonies worden merendeels geliqui deerd, zodat flankdekking niet meer aan de orde is. Na de opstand in Palestina, onder leiding van de Groot-Moefti op het meest kritieke moment in de strijd om Noord- Afrika en Zuid-Rusland en na de houding, die de Joodse soldaten hiertegenover hebben gesteld, is het bovendien zeer de vraag of de Arabieren de beste beschermers van de olie en een goede flankdek king zouden zijn gebleken. Inmid dels is de Moefti weer tot Palesti na toegelaten en over de prestaties der Joodse soldaten wordt gezwe gen. Wat, tenslotte, het kleine Ne derland heeft aangedurfd door te gen de Arabieren en voor het ver delingsplan te stemmen, kon Enge land zich zeker permitteren. Op het verzoek der Joden om vrije immigratie antwoordde Bevin eens: „Dan moeten er 100.000 En gelse soldaten naar Palestina". Nu, terwijl er geen vrije immigratie is, zijn er 200.000 man. Thans heeft Engeland besloten, nadat zijn politiek, zoals overal elders, van ieder inzicht gespeend blijkt, zich terug te trekken uit dit wespennest. Hetgeen het op dit ogenblik in Palestina nog verricht kan slechts bewuste destructie en plundering genoemd worden. Van de good losers, die zij heten te zijn, blijkt in dit geval bitter weinig. DE GROTE MOGENDHEDEN Tenslotte wijst spreker op het volgende: In de ontwikkeling naar het zelfbeschikkingsrecht der klei ne volken is een kentering waar neembaar. Grootmachten treden weer op en pogen kleine naties hecht aan zich te binden. Door eco nomische problemen in een hoek gedrongen kunnen deze weinig weerstand bieden. Waar het be staan der kleine in gevaar is, moet men met de mogelijkheid rekening houden, dat dit een ramp kan be tekenen voor het Joodse opbouw werk. De Joden hebben nog niet eens een kleine staat, wanneer het verdelingsplan niet doorgaat. Het zelfbeschikkingsrecht der naties zal weer in het niet verdwijnen en daarmee zeker het oor, dat naar de wensen van een volk zonder land luistert, een volk, dat zich dus niet op de normale wijze heeft gemanifesteerd. Daarom zal men nu, nu het nog kan, de Joodse staat moeten accepteren, al beantwoordt deze oplossing slechts voor een klein deel aan de Zionistische ide alen. (Men bedenke slechts, dat het eigenlijke Zion, waarnaar het ver langen zo sterk uitgaat, niet tot het Joodse deel zal behoren). Bovendien vergete men niet, dat Rusland en Amerika één lijn trek ken op het ogenblik; een zeldzame kans, waaraan men niet zonder meer voorbij kan gaan. Vanwege zijn Bolsjewisme kan de Rus bezwaarlijk samen gaan met de Effendi en vanwege de aanstaande verkiezings-campagne kan Amerika de 7 millioen Ameri kaanse Joden niet trotseren. Bin nenkort zal de politieke onzeker heid en de onzedelijke politiek weer evenredig zijn aan de grootte van de eenheidsstaat. Dus nu de kans grijpen: een kans die misschien nooit terugkomt, deze voorbij te laten gaan, bete kent wellicht de ondergang van het volk. Vanuit de nieuw verwor ven vrijheid zal het mogelijk zijn te blijven vechten voor de oplos sing van de nog onvervulde ide alen. Na deze verhandeling ontspon zich 'n korte discussie tussen prof. Kleerekoper en drie vragenstellers, waarin hij ondermeer heftig het gedrag van de terroristen laakte, als zijnde on-Joods eM bovendien weinig van gevoel voor discipline getuigend. Ingezonden mededeling QlJli&i 0 voor de feestdagen een heerlijk zittende rookstoel voor de heer des huizes Arnhemsestraat 20 - Tel. 5781 Meubelontwerpers sinds 1909 Splintertje heeft er geen spijt van Beste mensen Nou moet ik jullie toch beslist eens een briefje schrijven, om dat geval van die droomtocht uit de doeken te doen. Want onder ons gezegd helemaal fair is dat niet gegaan. Op de plaatjes die elke dag in de krant staan, hebt U kunnen ziendat ik zo tussen mijn avonturen door ook wel eens slaap. Nou lag ik me daar van de week ook eens te maffen en toen kreeg ik die rare droom over Sinter klaas. die in bed lag en mij er op uit stuurde om inkopen te doen. Ik dacht: Das een leuk verhaaltje zo tussen m'n avonturen door. Maar niks hoor. Die krantenmen sen waren weer eens eigenwijs en maakten er een puzzle van. Eerst vond ik het niet leuk. Maar nou schre ven ze me. dat ze gewoon geen raad weten met de massa's oplossingen en dat de redactiesecretaresse schele hoofdpijn heeft en voor drie dagen op apegapen ligt. Kijk. toen ik dat hoorde vond ik het al zo erg niet meer. En toen ze me ook nog een paar gedicht jes en tekeningen stuurden, die som migen bij hun oplossing hadden ge stuurd dacht ik; Splintertje, jongen, eigenlijk ben je fcen fijne knul. ja. dat ben je. Daantje komt net over m'n schouder meelezen. Hij zegt dat de mensen wel gek lijken om bij het op lossen alleen maar aan mij te denken. „Al die versjes en plaatjes, die ze er bij sturen." zei'ic. „maken dat je nog eigenwijzer wordt". Nou vraag ik U. Splintertje eigenwijsEn of jullie als jeblieft niet wilt vergeten, dat hij me per slot van rekening van die hclicop- tére en die closetrol en die ouwe Sint heeft verlost door me wakker te ma ken. Eerlijk gezegd: ik wou dat'ic maar weer onzichtbaar werd. dan hoefde ik niet meer tegen z'n verve lend snuitwerk aan te kijken. Nou mensen ik weet. niks meer te schrij ven. Denk er aan dat de oplossingen vóór de vijfde December binnen moe ten zijn. Misschien kom ik zelf nog wel bij de prijsuitreiking. Als 't kan hoor. want ik heb m'n 3000 kilometer er nog lang niet opzitten. SPLINTERTJE. „U moet bieden, niet lachen!" Maandagmiddag werden in de Academie de Danse bontjassen ge veild. Voortaan zal dit elke maand gebeuren. Kijklustigen waren er 's morgens genoeg, maar met de kopers was het maar magertjes. Het publiek wilde of durfde niet te bieden, wat de veilingmeester op merkingen ontlokte als: „Kom da mes we z\in hier niet op een naai- kransje! U moet bieden, niet lachen. Zo meteen heeft U er spijt van, dat U zo'n kostelijke kans voorbij hebt laten gaan! Vijfhonderd vijf en zeventig geboden voor deze prach tige kat-mantel. Wie biedt er meer? Zes honderd rond voor me neer. Niemand meer dan zeshon derd gulden? Verkocht!" En daar ging de kat-mantel. Franse lapin-mantels brachten ongeveer f 325 op. Een Poolse seal- jas wisselde voor f 575.van eige naar en een molletje voor f 425. Voor een bifjam-flank bleek geen interesse te zijn, zodat deze beti teld als „waardeloos", weer naar achteren ging. Een persianer pattes ging voor f 1400.weg en een beeldig zobel-fee jasje voor f 600.-. Door de weinige animo waarmee werd geboden, ging de veilingmees ter al gauw over tot verzoeknum mers. Hij keek eens naar de aarzelen de dames en zei geruststellend: ..Wilt U nog even met thuis bellen? Dat kan hoor. Wjj wachten wel even. U geeft Pa een paar warme pantoffels en de zaak is gezond". Een chevrette-mantel bracht hier na f 300.op. Zo zijn er ongeveer vijf en twintig jassen geveild. Na hét tonen der verzoeknummers was de veiling afgelopen. J. J. Wesseling ten grave gedragen Maandagmiddag werd het stof felijk overschot van J. J. Wesse- ling. in leven oud-directeur van de Ambachtsschool, op „Rusthof" ten grave gedragen. Zeer vele belang stellenden. waaronder oud-leraren en leraren der school, waren in de aula verzameld, toen de kist onder het spelen van het Largo van Han del werd binnengedragen. Namens het bestuur van de Am bachtsschool sprak Ir. J. G. Bijden- dijk. die de overledene herdacht als een energiek man, die 25 jaar lang voor de bloei van de school heeft gewerkt. Onder zijn leiding verdub belde het leerlingen-aantal. B\i zijn streven had hii tc kampen met z\jn ziekte. Die strijd heeft hij tenslotte moeten opgeven. Terwijl het orgel Asses Tod speelde werd de kist naar de groeve gedragen, waar een dochter van de overledene dankte voor de grote belangstelling. De baar was bedol ven onder een schat van kransen en andere bloemstukken. Frysk Selskip ,Ut en Thüs' Jisterjoun haldde it Frysk Sel skip „Ut en Thus" in greate touniel- joun yn „Amicitia". De foarsitter bitocht yn syn iepeningswird it fiif en tweintich jierig bistean fen it selskip. De hear Eppinga, dy 't fen de oprjuchting oan 't nou skriuwer west hat, waerd yn't by- sünder bitanke for syn wirk. De foarsitter fen it bütenboun fen Fryske Selskippen brocht de lok- winsken oer fen it Haedbistjur. De selskippen Soest en Hilversum lie ten ek waerdear jende wirden hearre. Dernei wier it wird oan de toa- nielploech. Opfierd waerd it stik fen R. W. Canne „Der wier ris.." De spilers hawwe hja tige ward. De sael hat mei wille nei in moaie spil sjoen. In collecte for de solda ten yn it hospitael brocht goed f 75.— op. Hoofdklassers speelden in het Sportfondsenbad Het is een loffelijk streven van de zwembond om te Amersfoort in 't Sportfondsenbad twee hoofdklas sers laten uitkomen, waardoor het publiek het neusje van de zalm op pologebied krijgt te aanschouwen. Het was een mooie, vlotte en sportieve strjid. die zich tussen U.Z.S.C. en het IJ ontspon, waarbij de Utrechters de beste papieren bleken te bezitten. Door de sterke IJ-ploeg, die met twee invallers uitkwam, met een 42 nederlaag naar de hoofdstad terug te sturen. Vooral het doelverdcdigen door Pellen U.Z.S.C.) viel op, die er op meesterlijke wijze enige kaniers van schoten uithield. Verder werd nog gespeeld: U.Z. S.C. II (Utrecht) herenFlevo I (Njjkerk)21. Ze nam haar bruidsschat mee Een 25-iarige iuffrouw uit Amersfoort die ten nadele van haar vader tweeduizend gulden wegnam, voor haar verloofde, werd in arrest gesteld. Haar Amsterdamse ver loofde die het geld gretig accep teerde werd eveneens in verzekerde bewaring gesteld. Knaapje gleed onder rijwiel Een 7-jarig jongetje speelde op de Rapelweg en amuseerde zich met glijden. Hij keek echter niet uit en werd door een wielrijder overreden. Het knaapje kreeg een lichte hersenschudding. RONDOM HET BILJART De uitslagen van de gisteravond gespeelde biljartwedstrijden voor de competitie van het district „Eemland" zijn: Cadrc-klasse: Tolsteeg IVer gulde Wagen II 3—3. Derde klasse libre: Vergulde Wagen VOosterpark I 44. Vierde klasse libre: Soestdijk II —Centraal III 4—4. Burgerlijke stand Geboren: Elisabeth Maria, d v O. G. M. Vos en T. C. Gouw; Richard Eduard. z v E. A. Ramselaar en H. van den Broek: Johannes Bartholo- meus. z v M. Hamers en M. B. van Westerlaak; Wouter Hendrikus, z v H van de Vlasakker en M. Hout veen: Gertruda Antonia Petronella. d v P J. A. Aarts en A. T. van Wes terlaak: Maria Johanna Cornelia, d v S. Hulsbosch en M. J. van der Heijden: Ferdmanda Hendrika, d v F. F. Nellestein en W. H. van de Veen; Alberta Gcrdina, d v P. Bos en W. van de Beek: Maria Hendrika d v C. Kraaijenhof en M. J. Ising: Stijntje Geerjanna. d v G. A van der Zwaan en F. W. Meijer; Anto- nius Alouisius, z v A. A. de Koning en C. J. F. Hofstede. Overleden: Eduard d'Haan, 3 dg. z v E. d'Haan en C. Snijders: Anto- nius Henrikus, 10 mnd., z v A. van Valkengoed en C. M. Tijmensen. Voor de Rokocentbeker werd Maandagavond in het Sportfondsenbad te Amersfoort de Dames-waterpolowedstrijd Neptunus I—UZSC I (Utr.) gespeeld. In tegenstelling met de wedstrijd van vorige week tegen de A.Z. en P.C.-dames werd er goed gespeeld. De ploegen waren aardig aan elkander gewaagd. De sterkste speelster van het velcl was Ada Wiersma, met een voor een vrouw uitstekende baltechniek, zij werd door de aeh- terhoede van Neptunus voortdurend geschaduwd, waardoor deze club menig doelpunt voorkwam. Bij het uitzwemmen bemachtigt Neptunus het eerste de bal. Dit le vert echter geen voordeel op want onmiddellijk daarna valt U Z.S.C. aan met tot slot een hard schot van Ada Wiersma juist in de handen van de Neptunus-keepster. Ada is goed op dreef, hetgeen zij bewijst door met een fraaie boogbal van grote afstand U Z.S.C. een 10 voorsprong te bezorgen. De Nep- tunus-dames laten zich niet ont moedigen en dienen van repliek door sterk in het offensief te komen Ina de Gans krijgt op een gege ven moment haar kans, maar schiet de bal juist over het U.Z.S C - -doel. waaruit een hoekworp voor Neptunus ontstaat Mevr. Kortbeek krijgt het leder aangegeven; haar schot komt juist op de lat terecht. Even daarna heeft zij meer succes Rie Kuiner plaatst de ba] netjes bij Mevr. Kortebeek. die met een on houdbaar schot de stand op 11 brengt Er ontstaat nu een periode, waarin U.Z.C.C. grote druk uit oefent op het Neptunus-doel. Hier bij wordt Ada Wiersma te zwaar ge- DAT alle bovengenoemde gro tere en kleinere tekortko mingen vrijwel alle terug te brengen tot een tekort aan initia tief, durf en fantasie en een te veel aan formalisme en bureaucratie er de oorzaak van zijn, dat duizen den Nederlanders het leven heb ben verloren, die naar menselijke berekening, bij tijdige hulpverle ning zouden zijn gered". Aldus luidt een der conclusies van het Roode Kruis-rapport, dat thans eindelijk, twee maanden na de indiening en twee en een half jaar na de bevrijding, is gepubli ceerd. Het is een somber, trooste loos rapport, dat bevestigt hetgeen over deze zaak al bekend was ge worden en, belangrijker nog, dat bevestigt hetgeen ieder, die zich in Nederland gedurende de bezetting beijverde iets voor gedeporteerden en gevangenen te doen, uit eigen ervaring wist. Een groep verantwoordelijke per sonen, mensen die op hoge posten waren geplaatst, mensen, die tot taak hadden zich het lot van ver volgde en gemartelde Nederlanders aan te trekken, zijn in hun taak schromelijk tekort geschoten. Men krijgt een ogenblik de neiging om te zeggen: hadden we dit alles maar niet geweten, was het maar een boze droom, was het maar kwaadsprekerij. Want de in het rapport ogesomde feiten zijn zo ontstellend, zo diepbedroevend, ze drijven onze gedachten weer met zo'n onstuimige kracht naar de barre werkelijkheid teruè, naar de vervloekte dagen der bezetting, naar de felle pijn van het lijden van duizenden, naar de hunkeren de verlangens van de beroofde families, dat men er opstandig van wordt en zich afvraagt: hoe heb ben verantwoordelijke Nederlan ders zo'n schuld op zich kunnen laden. Hebben zij dan niet geweten wat er in de wereld, in Nederland en in de concentratiekampen ge beurde? Hebben zij nooit ook maar een ogenblik -verwijld bij het gru welijk lijden van al die duizenden? Gebrek aan durf, fantasie en ini tiatief, dat is wel het ergste wat men aan verantwoordelijke men sen verwijten kan. Toch, hoe pijnlijk het is, we wil len de waarheid kennen. Die weten we nu. En ze is bitter als gal. MAAR nu we haar kennen, mag het niet blijven bij het con stateren van de erbarmelijke fei ten. Na de bevrijding is er in ons land gezuiverd. Die zuivering is in allerlei opzichten ook erbarmelijk geweest. Men heeft duizenden on benullige zaakjes uitgezocht, werk sters, die met een mof waren we zen wandelen, miezerige NSB-er- tjes, die als „burgers in nood" naar de verkeerde kant waren gelopen, ambtenaartjes, die geen leiding hadden gehad. Het zal allemaal wel nodig zijn geweest, maar we kun nen toch niet het gevoel wegdruk ken, dat de grote collaborateurs, de mensen die werkelijk fout wa ren, ook al waren ze gten lid van de NSB of de SS, de lieden, die rijk werden in de oorlog en zij, vooral die geen leiding of verkeer de leiding gaven, op geraffineerde manier de dans zijn ontsprongen. Soest EN nu willen we bij deze gele heid maar eens ronduit zeggen, en ons blad, dat illegale banden heeft, mag dat zeggen: al die kleine onbenullige miezerige gevalletjes interesseren ons niet en hebben ons nooit geïnteresseerd. Wat ons in teresseerde, toen, en wat ons inte resseert nu, dat is: de achtergrond, de leiding, de verantwoordelijken, de stuwkrachten van de lamlendig heid en de openlijke en verkapte collaboratie, die we in de oorlog in Nederland en daarbuiten hebben gezien. Al die lieden, die zich „goed" noemden, maar door en door fout waren, omdat hun men taliteit niet deugde, omdat zij in nerlijk murw en voos waren, die lieden, die geen leiding gaven, of schoon zij er toe waren geroepen, die mensen interesseren ons. Uit het Roode Kruis-rapport blijkt waar zij zaten, n.l. op hoge posten. Daarom wachten wij in grote spanning op het resultaat der enquête naar het beleid der Lon- dense regering. Met alle respect voor hen, die zich ten volle hebben gegeven, en wij weten, dat die er velen zijn geweest, wij weten ook, dat men zich in Londen eveneens te veel heeft bezig >gehouden met miezerige onbenullige kwesties. En hoe hard het zal zijn, de waarheid ten volle te kennen, wij willen haar weten, want wij willen de zeker heid hebben, dat op hoge posten mensen zitten, die wel durf, fanta sie en initiatief hebben, omdat wij die in ons tijdsgewricht dringend nodig hebben. Voor ons ligt de fotocopie van een brief, op 30 Januari 1945, dus in de hongerwinter in Nederland, in Londen geschreven is. Hij is af komstig van het ministerie van Oorlog. Er staat het volgende in te lezen: „Ik deel U mede, dat door den commandeerend generaal te mijner kennis is gebracht dat: 1. hij destijds geen kennis heeft gekregen, dat „Bols" be schikbaar was, zodat hij het be treffende aanvraagformulier niet heeft ingediend; 2. hij alsnog een flesch wenscht te ontvangen, indien h(j daarop recht heeft; 3. door hem een aanvraagfor mulier voor 1 flesch gin is inge leverd, waarop hij echter niets heeft vernomen. Ik verzoek U een en ander wel te willen nagaan en, indien be trokkene daarvoor in aanmer king komt, alsnog uitvoering te geven aan de punten 2 en 3". De commanderende generaal had blijkbaar geen andere zorgen dan zijn fles Bols. En intussen zaten hier millioenen mensen te honge ren en m de kampen duizenden te creperen. Dat zijn de dingen, die wij nu wel eens graag onderzocht zouden willen hebben. Al zal de waarheid, vrezen wij, bitter zijn als gal. En tenslotte: we vertrouwen, dat de minister van Buitenlandse Za ken nu ook eens met grote energie aan het zuiveren zal gaan. Als er gens zuivering en vernieuwing no dig is, dan is het daar. S. dekt door de Neptunus-achterhoe de. waarbij de scheidsrechter haai" een directe vrije worp op het doel geeft. Haar schot faalt volkomen. Na de rust is het spel nauwelijks aan de gang of Mevr. Wigtenbroek van Kolfschoten krijgt van Ina de Gans de bal aangegeven en geeft de keepster van U.Z.S.C het nakijken. Dit doelpunt wordt echter niet toe gekend. daar Rie Kuiper zich op dat moment binnen het tweemeter- gebied bevond. Beide ploegen span nen zich nu tot het uiterste in om de winnende goal te maken De teams blijken echter tegen elkander opgewassen te zijn. 't geen de eind uitslag van 11 ook goed weer geeft Aangezien U.W.V. (Utrecht) met 4 spelers opkwam, ging de competi tiewedstrijd tegen A.Z. en P.C. I (heren) niet door. UW.V. ver sterkt met Heilijgers. de Gans en Dekkers van Neptunus. speelde een kort. vriendschappelijk partijtje tegen A.Z en P.C. I, 't welk met 20 werd gewonnen door laatstge noemde. Prins Bernhard-kapel in Paleistuin Gistermiddag klokslag 12 uur had een korte plechtigheid in de tuin van het Paleis Soestdijk plaats. De Prins Bcrnhf-rd Kapel, onder leiding van luitenant C. J Buinema, verge zeld van de traditionele twee bok ken, marcheerde de paleistuin bin nen. Het Prinselijk Paar had met prin ses Margriet op het bordes plaats genomen. De Kapel bracht enige pittige marsen ten gehore en besloot met het Wilhelmus. Tenslotte volg de een défilé voor het Prinselijk Paar. Prins Bernhard onderhield zich met luit. Buinema. terwijl Prinses Juliana met het prinsesje, een kijk je bij de bokken ging nemen. Het gold hier een afscheidsbezoek, daar de Kapel vermoedelijk wordt opge heven. Bazar Chr. Kleuterschool Onder grote belangstelling had gistermiddag in 't Ned. Herv. Wijk- gebouw. de opening plaats van de bazar, ten bate van de stichting ener Chr. Kleuterschool. Na ingeleid te zijn door de voorzitter van het comité, de heer A. H. Seisveld. sprak de burgemeester van Soest, een ope ningswoord. waarin hij memoreerde, dat er steeds meer belangstelling bestaat voor het kleuteronderwijs, nu de bewaarscholen zich tot kleu terscholen hebben ontwikkeld. Er bestaat een vootreffelijke katholie ke kleuterschool, doch de capaciteit is te klein, terwijl vele ouders een school wensen, welke aansluit bij de godsdienstige gezindheid van thuis. Er waren prachtige stands, met een grote hoeveelheid textiel, huishoudelijke en andere artikelen, matig geprijsd en zonder punten. Woonruimtevoorziening Het gemeentebestuur van Soest vestigt er de aandacht op. dat bij de taakverdeling van het college van B. en W. ,de Burgemeester zich ondermeer belast heeft met zaken de woonruimtevoorziening betreffende. Gegadigden dienen zich in eerste instantie te wenden tot het hiertoe speciaal ingesteld bu reau op Steenhoffstraat 5 te Soest en hulp-secretarie te Soesterberg. tijdens de spreekuren op Dinsdag en Vrijdag van 9 tot 12 uur. Het is overbodig inzake deze aan gelegenheid zich eerst tot de Bur gemeester te wenden. Het college van B. en W. werkt aan de hand van de ingekomen adviezen mee tot het nemen van een beslissing. Dringend wordt aangeraden ook de wethou ders op het spreekuur of thuis niet lastig te valten. In de raadsvergadering, die gis termiddag werd gehouden deelde de voorzitter, burgemetster M. J. E. Kwint, mede, dat tot verbete ring van het kruispunt bij de Her- tekop binnenkort wordt overge gaan. Enige bomen zullen daartoe worden geveld waardoor andere zeer fraaie bomen op het terrein van de fam. Royaards beter zullen uitkomen. Aan de heer Veencndaal (AR.) die zich in de vorige ver gadering ontstemd toonde over het niet werken der brandput bij de R.K. school te Hamersveld, deelt de voorzitter mede. dat in de afge lopen zomer op die plaats geen wa ter was te krijgen. Thans is een deskundige bereid gevonden deze zaak te herstellen. Spr. meent dat. waar door de deplorabele toestand bij de brandblusmiddelen de laat ste maanden f 2600 hiervoor was uitgegeven, de heer Veenendaal met zijn critiek jaren te laat komt. De vuilnisdienst voldoet goed. Na 1 Jan. a.s. zal na overleg met de raad een retributie worden gehe ven. De dienst kost f 1200 per jaar. De gemeente-begroting wordt aan geboden. Na overleg met de secre taris zal deze voor de raadsleden nader worden toegelicht. Voorge steld wordt enige kleine subsidies te verlenen. Een voorstel wordt aangenomen tot aankoop van een strook grond langs de Dodeweg van mevrouw Royaards baronnesse van Harden- broek van Lockhorst, groot plm. 2040 m2 a f 0.50. De heer Grootendorst (Prot. Kiesver.) vestigt de aandacht op het verdere gedeelte van genoem de weg welke vooral in de bochten smal en gevaarlijk is. De voorzitter meent dat het goed zal zijn af te wachten hoe de nieuwe rijksweg precies zal lopen. Woningbouw. Momenteel zijn 100 gevallen voor huisvesting opgelost. De ge meente kan nog ten hoogste 11 wo ningen bouwen met 90 bijdrage van het Rijk in de exploitatie. In principe wordt besloten 10 wonin gen te bouwen op een terrein aan de Aschatterweg dat zal worden aangekocht van D. v. d. Hoef, breed hoogstens 100 meter en diep 52 meter tegen f 1.per M2. De heer van Wamelen (P.v.d.A.) is er tegen om 5 blokken van 2 woningen te bouwen, daar dit een eentonig beeld zal geven. Spreker verzocht hieromtrent nader over leg te plegen waarmede de voor zitter accoord gaat. Het uitbreidingsplan dat in 1937 werd vastgesteld moet worden herzien. Ged. Staten hebben hier aan reeds herinnerd. Het ogenblik om détails te bespreken is nog niet gekomen. De defintieve lijnen wor den nader vastgesteld. Gestreefd moet worden het landelijk karak ter te behouden en landbouwgron den te sparen. Bepaalde woonker nen moeten worden gevormd zowel in Nieuw Leusden als in Hamers veld. Een rechtstreekse verbin dingsweg tussen die twee delen wordt wenselijk geacht. In de om geving van die weg zou enige ge legenheid voor kleinindustrie moe ten worden gegeven, ook door de nabijheid van de spoorlijn Amers- foort-Rhenen. De boeren bevolking zal zich dan ook op andere bedrij ven kunnen toeleggen. Eveneens wordt gedacht aan tuinbouw en fruitteelt. Voorgesteld wordt een crediet te verlenen groot f 1000. over 5 jaar voor herziening van het uitbreidingsplan, op te dragen aan de gemeente-architect, ir. Oos terhuis te Amersfoort. Er zal ge noeg natuurschoon worden vrijge laten doch er kunnen heel wat woningen gebouwd worden eer dit wordt geschonden. Indien geen gronden worden beschikbaar ge steld kan de raad vanzelfsprekend tot onteigening overgaan. Aange nomen. Uit het gemeentefonds zal f 11.000.meer worden ontvangen dan waarop was gerekend. B. en W. stellen voor in ver band hiermede enige zeer noodza kelijke werken aan gemeentelijke gebouwen nog in de dienst 1947 onder te brengen. De heer Verhagen (P.v.d.A.) hoopt dat dit grondig zal geschie den. Aangenomen. Bij de rondvraag vestigt de heer Verhagen de aandacht op de be lemmering door puin enz. van de waterafvoer door de Lunterse beek bij de brug aan de Bisschopsweg te Amersfoort, waardoor ook de Grift moeilijker kan lozen. Besloten wordt het Heemraadschap de Eem te verzoeken maatregelen te nemen De heer Veenendaal vraagt inlich tingen over Woningbouw Maan- steeg. De voorzitter antwoordt dat alle in het plan aangebrachte ver beteringen afgekeurd zijn, hetgeen te betreuren is hoewel de kosten thans f 2000 per woning minder zijn. Op een vraag van de heer De Wild inzake verbetering Buurtweg antwoordt de voorzitter dat nog slechts aanspraak gemaakt kan worden op schadevergoeding we gens vernieling door de Duitsers daar naar thans blijkt reeds vroe ger van defensie een geringe ver goeding werd ontvangen.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1947 | | pagina 2