JOH ANN BOETTGER
maakte goud langs een omweg
BLUE BAND KL»
Een draai om
oren
de
Filmpremière van Dik Trom
philips
Coöperatie
iiekd Owtbiftkofik
20 ct. per stuk.
Niet om het gewin, maar voor het
klm
Grebbe-aarde in
Utrechtse urn
Nieuwspalet
ph/uShave
TUINKALENDER
Fie Carelsen 40 jaar
op de planken
Schat ontdekt in Rokin te Amsterdam
Alwéér een
BE K8ÜGEN TE WEINIG SR0H0ST0FFES. R1AAR WE POEH WAT WE
Antirevolutionaire
bedrijfsorganisatie
Radio-programma
Donderdag 11 December 1947
3
uitvinder van
het porcelein
De eens wereldberoemde
porcelemfabriek van Meis
sen in Saksen, die onlangs door
de Russen is gekocht, ontstond
eeuwen geleden door een toe
val.
Omdat de Berlijnse apothekers
assistent Johann Friedrich Böttger
droomde van goud maken in het
begin van de 18e eeuw deed de
alchemie opgeld en zich meer
dan eens liet ontvallen dat hij
daartoe in staat was, vaardigde de
Fruisische koning Friedrich I een
bevel tot arrestatie tegen hem uit
welke koning zou in die tijd
niet bezweken zijn voor de verlei
ding een „goudmijn" te bezitten?
Böttger vluchtte naar Saksen, waar
zijn faam echter ook al doorge
drongen was.
Men hield de Berlijnse alchemist
vast, richtte een laboratorium voor
hem in en „verzocht" hem om zijn
woorden waar te maken.
De angst zijn leven te verbeuren
verleende Böttger vleugels. Hij
slaagde erin zijn bewakers te mis
leiden en Wenen te bereiken. De
Saksers lieten het er echter niet
bij zitten, wisten hem tot terugkeer
te bewegen, waar men hem thans
dwong om zijn alchemistische ge
heimen prijs te geven. In de herfst
van het jaar 1705 was Böttger er
na aan toe zijn op schrift gestelde
geheim een document vol mys
tieke onzin, dat hij persoonlijk
aan Saksen's koning August over
handigde in practijk te brengen.
Tot zijn geluk was het de graaf
Von Tschirnhausen die, het docu
ment lezende, de koning voorstelde
om Böttger's kennis te benutten
voor het bruikbaar maken van
Saksen's bodemrijkdom, die tot nu
toe dood kapitaal was.
De graaf kreeg zijn zin en Bött
ger een laboratorium. Dank zij
Von Tschirnhausen slaagde de al
chemist er in om porcelein te ma
ken uit de bruinrode, Saksische
aarde. Het zal wel immer een ge
heim blijven, wie van beiden, de
graaf of Böttger, op het idee kwam
de jacht op goud te staken. Zeker
is alleen dat het porcelein dat de
graaf al eens had gemaakt verre
..GELUKKIGE OUDERS", een
der beroemdste Meissener figuren
Het beeldje is tachtig centimeter
hoog.
Spiegel
der
wereld
ÏOHANN FRIEDRICH BöTT-
GER. wilde goud maken, maar hij
vond het porcelein. Zo maakte hij
toch goud. want de roem van Meis
sen was een winstgevend object. Maar
niet voor hemhij stierf, na sedert zijn
uitvinding min of meer de gevangene
van dc keurvorst van Saksen te zijn
geweest, met een respectabele finan
ciële schuld.
overtroffen werd door Böttger's
vinding, zowel wat kwaliteit als
schoonheid betreft.
Koning Tugust overlaadde Bött
ger met geschenken. Maar op vrije
voeten kwam hij niet. Het procédé
van de alchemist moest een geheim
blyven.
Toen in 1706 de Zweden Saksen
binnenvielen werd Böttger met
drie helpers veilig in Königstein
opgesloten, zo bewaakt dat er geen
hand op ontvluchten bestond. Eerst
drie jaar later keerde hij naar
Dresden terug waar hij na de dood
van de graaf Von Tschirnhausen,
de leiding kreeg van de porcelein-
fabricage.
In 1710 liet de koning de fabriek
in Meissen naar een vroegere
burcht overplaatsen. Hier werd tot
1863 porcelein gemaakt. Toen ver
huisde de fabriek naar eigen ge
bouwen ten Zuiden van de stad.
In 1711 werd voor het eerst wit
porcelein gemaakt. Men probeerde
op alle mogelijke manieren het ge
heim te bewaren, omdat de ver
vaardiging de koning grote winsten
opleverde. Maar dank zij omkope
rij en ook door het feit, dat Bött
ger zelf met fabrikanten in Berlijn
correspondeerde, gelukte dit niet.
De voormalige alchemist werd zelfs
formeel gearresteerd, maar tot een
proces kwam het niet meer. Op 13
Maart 1712 stierf hij reeds. De
man die goud dacht te maken en
alleen maar porcelein „vond", was
nog slechts 37 jaar toen hij de ogen
sloot. Rijkdom had zijn porcelein
Ingezonden mededelingen
KAN EEN HUISVROUW
NOG RONDKOMEN?
Het is meestal een hele toer
t/e eindjes aan elkaar te kno
pen. Als je hoort wat een huis
houden tegenwoordig kost
Maar toch kunt- U wel bezui
nigen. Let allereerst op de
kwaliteit. Dat is het belangrijk
ste. Koop betere waar en spaar
bovendien geld. IJ krijgt van
elk'e tien guldendie U aan de
Gruyter s artikelen besteedt
één gulden weer terug. Week
iny week uit. Altijd. Daar kunt
U mee rekenen.
TTrANKRIJK krijgt niet veel rust.
-*■ Nauwelijks is de staking officieel
ten einde, of de regering-Schuman
krijgt extra zorgen in het buiten
land. En het is nog wel haar bondge
noot. de Sowjet-Unie, die haar dit
onaangename koopje levert.
Men weet. wat er gebeurd is. Een
tijdje geleden hebben de Franse
autoriteiten een inval laten doen in
het Russisch repatriëringskamp bil
Beauregard. Bij deze gelegenheid
zijn wapens gevonden. Deze muis
heeft de staart gehad, dat 19 burgers
van de Sowjet-Unie. wegens het be
drijven van politieke activiteit in
Frankrijk over de grens zijn gezet
en wel over die van de Britse en
Russische zone van Duitsland bij
het plaatsje Herzheim.
Op deze affaire hebben de Russen
thans gereageerd: zij hebben uiting
gegeven aan hun ontstemming door
op hun beurt de Franse repatrië
ringscommissie uit de Sowjet-Unie
te zetten.
Was het hierbij gebleven, dan zou
den wij aan dit geval geen bijzon
dere aandacht behoeven te wijden;
het zou een incident zijn geweest
en niet eens zo'n heel belangrijk.
Maar Moskou heeft het hierbij niet
gelaten: het heeft ook de Franse
handelsdelegatie, welke naar Rus
land zou gaan om over de levering
van de door de Russen beloofde
300 000 ton graan te gaan praten,
visa geweigerd, haar reis dus onmo
gelijk gemaakt.. Bovendien is de toon
van de nota zo onaangenaam moge
lijk gesteld en de vorm. waarin een
en ander gebeurd is. zo onbeleefd
mogelijk gekozen. De nota is immers
reeds gepubliceerd voordat zij in
het bezit van de Franse regering
was; deze heeft dan ook haar zaak
gelastigde in Moskou opdracht ge
geven om de nota eenvoudig retouf
afzender te geven.
Moskou is blijkbaar hevig ont
stemd. Inderdaad, maar wij menen
gerechtigd te zijn om twijfel te
uiten, of deze ontstemming nu wel
alleen het gevolg is van de vooraf
gaande actie der Fransen. Ons komt
het voor. dat dit veel eerder de me
thode is, waarmee de Russen hun
ontstemming te kennen geven over
de situatie in Frankrijk en de Franse
politiek in het algemeen. Het feit,
dat deze Russische nota zo precies
samenvalt met het einde van de sta
king. dat is dus met het einde van
de communistische actie, geeft, naar
onze mening, bepaald te denken. De
Russen geven Frankrijk kennelijk
voorlopig als een hopeloos geval op!
Bidault's houding op de Conferentie
der Grote Vfer zal er nog toe heb
ben bijgedragen, om de Russen in
die overtuiging te sterken.
Waarom zouden wij de Fransen in
het leven helpen houden met ons
graan, zo redeneren de heren in Mos
kou. wanneer wij toch niets meer
van ze kunnen verwachten, wan
neer onze vrienden, de communisten
geen kans meer krijgen (het interes
sante is nl.. dat de Russische houding
ook dit laatste impliceert!) en Mr.
Dulles en Mr.. Marshall in Parijs de
lakens uitdelen? En van hun stand-
Dunt hebben ze groot gelijk. Al
leenmoeten zij nu verder niet
te veel aanklachten de wereld in-
slingeren tegen ..dollarpolitiek."
waneer zij zelf even hard een „graan.
politiek" bedrijven.
FRANKRIJK heeft dus afgedaan
in Moskou, maar Engeland nog
niet. Er is altiid nog een kansje voor
Londen wat los te weken van de
Ver. Staten, zo menen de heren in
Moskou kennelijk en zij hebben in
zoverre gelijk, dat het inderdaad op
het ogenblik tussen Londen en
Washington lang niet altijd koek en
ei is en dat er wij hebben 't al
eens eerder gezegd heel wat
Engelsen zijn. die wel niet Russo
phiel zijn. maar toch zeker ook niet
Americanophiel. En dus zijn de be
richten over de RussischEngelse
handelsbesprekingen op het ogen
blik gunstig.
Maar opdat men zich in Londen
toch vooral niet teveel illusies ma
ke. komt de satellietstaat nummer
één. Joegoslavië op de proppen en
zegt zijn repatriëringsverdrag met
Engeland op. De reden is overigens
niet. zoals in het geval Rusland-
Frankrijk, dat Engeland teveel Joe
goslavische burgers over zijn gren*
zen zet. maar te weinig.
In elk geval is ook deze affaire
weer een uiting van ontstemming
van het Oosten over het Westen.
Engeland mocht zich trouwens an
ders eens verbeelden, dat het feit dat
Joegoslavië zich net als Groot-Brit-
tannië in de Alg. Vergadering ont
houden heeft van stemming over de
verdeling van Palestina, een al was
het nog zo smalle basis zou kunnen
vormen voor een toenadering tus
sen beide landen.
hem niet gebracht. Hij liet schul
den na, die tezamen 150.000 talers
beliepen!
En korte tijd later vond Meissen
navolging. In 1720 verrees in "We
nen een porceleinfabriek, daarna
volgde in 1744 de bekende fabriek
Von Fürstenberg aan de Wezer en
in Frankrijk volgde Sèvres na Vin-
cennes. Ook Kopenhagen en het
toenmalige Petersburg bleven niet
achter. Bijna al deze fabrieken
waren koninklijk eigendom en
wierpen tot in het midden der 19e
eeuw voor hun eigenaars aanzien
lijke winsten af.
Van rood tot tvit
Böttger fabriceerde aanvankelijk
alleen rood porcelein, of beter nog:
rood gesteente, want de naam por
celein ontstond pas later. Eerst na
veel proefnemingen slaagde hij er
in het witte product te vervaardi
gen, dat de naam van Meissen in
de hele wereld bekend maakte.
De grote faam van Meissen ont
stond echter pas door de schilder
H e r o 1 d en de beeldhouwer
Kandler. Dank zij hen kan men
zeggen dat Meissener porcelein
zich vereenzelvigde met de roco
cotijd. De beide gekruiste zwaar
den, de keur op porcelein uit Meis
sen, werden een begrip.
Natuurlijk was men in Pruisen
zeer jaloers op het Saksisch winst
object. In de tweede Silezische
oorlog bezette Friedrich I Saksen;
hij roofde voor 100.000 taler aan
porcelein en nam alle vakmensen
en machines mee naar Berlijn. In
de zeven-jarige oorlog werd Meis
sen volledig leeggeplunderd.
(Van onze correspondent)
In het Nationaal oorlogsmonu
ment op de Dam te Amsterdam
zullen urnen worden geplaatst, ge
vuld met aarde uit verschillende
plaatsen van ons land. Voor de
provincie Utrecht heeft de burge
meester van Rhenen gistermiddag
in een korte plechtigheid een urn
met Grebbe-aarde- overgedragen
aan de commissaris der Koningin,
de heer M. A. Reinalda. Bij dit ge
beuren dat plaats vond voor het
grote houten kruis op het kerkhof
waven tal van plaatselijke en pro
vinciale autoriteiten aanwezig.
De urn zal Zaterdag in het mo
nument worden geplaatst.
Tegen de oud-N.S.B.-burge
meester van Leiden, mr. R. N. de
Ruyter van Steveninck, heeft het
tribunaal de volgende straf geadvi
seerd: 10 jaar internering en ont
zetting uit alle rechten.
Op tweede Kei*stdag zal de AN
WB-wegcnwacht niet patrouilleren.
Vijfde bataljon, zesde regt. in
fanterie zal 30 Januari met de ..Hol
land" naar Indonesië vertrekken.
Te Hamburg zal in de ko
mende lente een internationale
padvindersrally worden gehouden,
welke door ongeveer 600 jongens
en waarschijnlijk door de chief
scout, lord Rowallan, zal worden
bijgewoond.
'n Ideaal cadeau: de „PHILïSHAVE"
Staalbaard, hec electnsehe droog*
scheer-apparaatvan Philips, dar een
man iedere ochtend weer van mes,
zeep en kwast bevrijdt - en de vrouw
des huizes van kapotte handdoeken
en warm water maken.
Flectrisch droogs cheerapparaat
N.V. PHILIPS' VERK00P-MII V. NEDERLAND. EINDHOVEN
12 DECEMBER. 7n December
of in Januari kunnen voor 'vermeerde
ring van verschillende bomen en hees
ters stekken worden gesneden. Hier
voor komen in aanmerking: de
Sneeuwbal. Vlier. Jasmijn. Deutzia.
Diervilla. Ribes. Aalbessen. Kruisbes
sen, Liguster, Wilg, Populier en nog
verschillende andere gewassen. In een
lengte van 25 d 30 cm. worden de
stekken uit éénjarige twijgen gesneden
Daarna worden ze in de aarde in de
tuin ingekuild en in Maart ter be
stemder plaatse in de grond gestoken.
S. L.
Vrolijk kijkspel oogst
groot succes
Na maandenlange voorbereidin
gen, opname en montage waar
over w\J destijds in ons blad uitvoe
rig hebben bericht heeft Hilver
sum Dinsdagavond de smalfilm-pre
mière beleefd van „Dik Trom en
z|jn dorpsgenoten". Uit het ver
maarde boek van C. Joh. Kievit
heeft de productieleider, de heer G.
B. H. Niestadt, de meest koddige
scènes genomen, die zich het best
leenden voor verfilming; h\j koos
zorgvuldig de plaats van handeling
waarin men het pittoreske dorp
je Vreeland herkent terwijl hij
in z\jn studio „De Hooge Vuursche"
menig aardig décor liet namaken.
Tezamen met een groep vertol
kers, meest amateurs, heeft h\j een
plezierige rolprent vervaardigd, die
in den lande vooral bij de jeugd
ongetwijfeld veel succes zal heb
ben. Technisch zijn er natuurlijk
tekortkomingen te constateren: de
belichting is niet overal in orde.
aan de montage hapert hier en daar
wat, terwijl de muzikale illustratie
en de geluidstechniek af en toe te
wensen overlaten.
Doch al deze feilen zullen geen
afbreuk kunnen doen aan het gees
tige verhaal en de spontaneïteit
waarmee de rollen werden ver
tolkt.
Van de acteurs zijn te loven in de
eerste plaats Dquwe Korridon als
de snaakse, papperige, goedmoe
dige en bijdehante Dik Trom. A. de
Meester als de wel zeer goed ge
speelde Mulder de vrek, Jules Ver-
straete als de veldwachter, het
echtpaar Fischer als vader en moe
der Trom en Elsje Niestadt als
Blinde Nolly.
De regisseur Ernst Winar heeft
getoond met zijn amateuristisch
spelersmateriaal te kunnen ma
noeuvreren, zodat er een vrolijk
kijkspelletje is ontstaan. De came
raman Van Moerkerken verdient de
lof dat hij het Vreelandse, Vinke-
veense en Loosdrechtse décor vol
ledig tot zijn recht heeft laten ko
men.
Na afloop van de bijna twee uur
lange film, die door spelers en ge
meentelijke autoriteiten werd bijge
woond. viel de medewerkenden een
hartelijke huldiging ten deel.
%Naar men ons mededeelt, hoopt
men binnenkort te beginnen met de
tournée door het land, terwijl in de
studio nog aan de Engelse versie
wordt gewerkt.
In verband met haar 40-iarig ju
bileum als actrice is Fie Carelsen
in de overvolle zalen van Pulchri
Studio te 's-Gravenhage gehuldigd
door het Haags Letterkundig Ge
nootschap „Oefening kweekt ken
nis" De sympathieke iubilaresse
droeg twee schetsen van haar zelf
voor. De voorzitter, Ben van Eüh-
selsteijn deelde mee. rlat het Be
stuur Fie Carelsen benoemd had
tot werkend lid van het Genoot
schap.
Het is te hopen, dat Fie Carelsen
gelegenheid zal krilgen dit gedenk
waardig iubilé ook op de planken
te vferen, zodat andere steden even
eens de kans kunnen aangrijpen
deze voortreffelijke actrice en sym
pathieke vrouw te hifldigen.
Jonge Duitse schrijvers uit
alle delen van Duitsland hebben
zich verenigd in een bond, welke
de naam van „Gruppe 47" draagt.
Binnenkort zal men het tijdschrift
„Der Skorpion" uitgeven.
NED. HERV. KERK
Beroepen te: Kolham (Gr.) M.
Hansen te Berlicum (NB).; Leiden
(als studentenpred.) dr. K. E. H.
Oppenheimer te Hallum.
Beroepen en aangenomen naar
Heemskerk (NH), B ter Haar Ro-
meny, em. pred. te Laren.
Aangenomen naar: Bloemendaal,
Ph. W. Bergkotte te Oosterbeek,
Enkhuizen, toez. J. A. Visser te
Lathum (Geld.).
(Ingezonden mededeling)
Ingezonden mededeling
De politie te water ontdekte in het no;
niet gedempte deel van het Rokin eni
dagen geleden iets op de bodem wa
haar vreemd voorkwam. Een dulkei
rapporteerde na afdaling een enorm*
ijzeren kis/t. van véle sloten voorzien
welke voor het grootste gedeelte in.
modderige bodem was weggezakt.^
Hedenmlddag.nu hield een sterke p,
macht het hele Rokin tussen Sj
Munt afgezet en werd door de
politie de kist met behulp
drijvende bok gelicht.
Toen de kist, in tegenwoordlgh*
tal van autoriteiten van het Tl
ment van Financiën en de vil"
directie der Nederlandsche Ban, J
boven werd gebracht, ging op d*
der omliggende gebouwen e
gejuich op.
Onmiddellijk werd de kist het
van De Nederlandsche Bank
gebracht en daar in tegcnwoc;
van de autoriteiten geopend. H<|
dat zij tot de rand gevuld waag
waardevolle tube's Pento H;
De kostbare schat is onmiddelljg- y:
kelders van De Nederlandsche ff
bracht, want alleen deze Haaif
een waaidige vervangster van i
dat er weleer lag en waarvan
heel klein restje aanwezig
zojuist uit Duitsland repatneei
de economen hebben gelijk
crème is zo goed als
De politie te water ontd<
niet gedempte deel van
dagen geleden iets
haaf vieemd voork
rapporteerde n
sloten voorzien,
gedeelte in dé
gezakt
erke politie-
?n Spul en
de water-
p van een
iet gebouw
ank blnnen-
iwoordigheid
J. Het bleek,
was met die
Haarcrème.1,
fnlddellljk in de j
/«dsche Bank ge-1
.e Haarcrème is
^ter van het goud.
'waarvan nog een
.inwezig was. dat
repatrieerde. Maar,'
gelijk. Pento Haar-
Is g<5ud.
ontdekte in het nog
van het Rokin enige
rts op de bodem wat
'ork wam. Een duiker
afdaling een enorme
vele sleten voorzien,
grootste gedeelte in de
was weggezakt,
nu hield een sterke politie-
hele Rokin tussen Spul en
Ingezonden mededeling
prijsverlaging bij de
FEUILLETON
„Vuren staken, bulderde ik. Maar hoongelach
klonk van alle kanten en wederom floten kogels
langs mijn oren. Toen riep ik: Lafaards! Laat je
zien, als je durft. Met de blote vuist zullen wij
het buiten uitvechten! Ik wilde ze uit de kerk
hebben, ziet U. Want ik dacht bij mezelf, als nu
eens meneer de pastoor binnenkwam en hij mij
zag, zijn koster, met tien schurken over het al
taar rollendDie schande zou ik niet over
leefd hebben
„Dan liever sneven op het veld van eer," moe
digde Peter aan.
„U voelt me. mijnheer. Maar ik wist nog niets
van de arme stakker Ossiefski af. Had ik dat ge
weten! Nu heb ik mij slechts tot mijn krijgslist
bepaald. Ik wilde ze tot overgave dwingen door
het verrassende effect van de alarmklok...."
„Ook de muren van Jericho vielen door ge
luid," meende Peter.
„Juist, mijnheer. Maar de schurken hadden ze
ker mijn plan doorzien, want ik moest mij over
het middenpad gewoon doorvechten. Ze wilden
mij tegenhouden met alle macht
„Revolverschot in de nek!", viel Frank in, die
zijn onderzoek beëindigd had en, zijn jasje aan
trekkend, terugkwam, op de voet gevolgd door
de burgemeester.
„Dacht ik al," zei Peter onnadenkend.
„Hoe bedoelt U?" wilde burgemeester weten.
„Ik dacht het al, dat de koster in levensgevaar
geweest moet zijn," haastte Peter ter toelichting.
De koster keek fier, maar Frank kuchte en Peter
ving zijn vermanende blik op.
„Nog iets bijzonders, dokter?" vroeg de bur
gemeester toen.
,.'t Is alles zeer eenvoudig, burgemeester. Ik zal
vanmiddag nog even langs het raadhuis komen,
om een verklaring op te stellen."
„Van de daders geen spoor zeker?", vroeg Pe
ter belangstellend.
„Nee," sprak de koster. „Toen ik do klok ge
luid had en mij weer tot de vijand keerde, vlucht
ten zij lafhartig, wel twaalf zwaar bewapende
mannen vlogen voor mij de kerk uit!"
„Niets hebben ze achtergelaten", bromde de
veldwachter met een scheef oog naar de koster.
„Wel zijn er overal, in de muren en in de banken,
sporen van een vuurgevecht te vinden."
„Dat moest wel," meende de koster luchthartig.
Toen namen Peter en Frank afscheid en reden
langzaam weer naar huis terug.
„Vreemde zaak," mompelde Frank voor zich
uit. Verder spraken zij weinig, te zeer vervuld
door eigen gedachten. Bij de „Gouden Zwaan"
stelde Peter voor rustig onder de linden een
glaasje bier te drinken. Frank keek bedenkelijk
op zijn horloge, maar liet zich toch overhalen
„Weet je, wat mij dwars zit," zei hij, toen de
grootste dorst gelest was. „Dat er in de laatste
tijd vreemde dingen in dit dorp gebeuren.
Peter was er meteen'in.
„Zeven jaar zit ik nu al hier." vervolgde Frank.
„De hele oorlog heb ik in Axen meegemaakt en
in die tijd leerae ik de mensen kennen. Van elke
boerenhoeve, van allé huisjes van de dagloners
ken ik de vrouwen en mannen en kinderen, hun
genoegens, hun verdriet, de geschiedenis en het
drama. Het was zowat een maand geleden, toen
er hier voor het eerst iets gebeurde, dat ik nog
steeds niet verklaren kan Kees Hommes, een
jonge wegwerker, werd op een avond dronken.
Hier, in dezelfde Gouden Zwaan. Op zichzelf was
dat niet zo bijzonder, wèl, dat Kees met een biljet
van honderd gulden betaalde. Nu weet iedereen
hier, dat Kees Hommes nog nooit in zijn leven
honderd gulden tegelijk in zijn handen heeft ge
had; de jongen spaart niet cn niemand in het
dorp miste ook een biljet van honderd. Maar hij
had er een en hij wilde aan geen sterveling ver
tellen. hoe hij eraan gekomen was. Vreemder nog
is. dat hij een week later weg-werker af was cn
nu als fabrieksarbeider in E.... werkt.
„En verhuisd is," dacht Peter.
„Neen, hij is hier gebleven en dat kon ook best,
want de fabriek ligt aan de rijksweg, twaalf kilo
meter van hier."
„Wat maken ze daar?"
„Stofzuigers, geloof ik. maar die hele buurt
hoort allang niet meer bij Axen; 't is daar ge
meente E.
Frank zag zijn vriend eens aan. Hij vreesde
wellicht een spottende gedachte bij Peter en
meende zich te moeten verontschuldigen.
„Zie eens Peter. Jij zult ons wel uitlachen met
onze dorpse drama's en bezorgdheden om het
bankje van honderd van Kees Hommes en jij
zult direct gezegd hebben
..Verdiend in de zwarte handel." vulde Peter
aan.
„Juist, maar je weet, dat er hier geen cent
zwart omgaat. Wij leven ervoor bovendien te ge
ïsoleerd van de steden en te ver van de grens
voor smokkelen. Bovendien zijn de Axenaren
prima volk."
„Ik ken je locale trots, maar ga verder. Ik zal
je werkelijk niet uitlachen. Misschien, dat er
aanstonds nog een draad in je verhaal te vin
den is."
„Nu dan," ging Frank met moed verder. „Ver
der zijn er allemaal vaagheden. Eens een schot
in de nacht, een gerucht hier en daar en veel
vreemdelingen in het dorp."
„Wat noem je veel?"
(Wordt vervolgd)
Ingezonden mededeling
Inli-M.ngen
bij de K L M -egeMsctappen
en kantoren
(Vervolg van pag. 1)
DEZE historische herinnering
was noodzakelijk. Want wan
neer de maatschappelijke ontwikke
ling ons voor een meerdere gebon
denheid van het sociale en econo
mische leven plaatst daargela
ten of men dit betreurt of toejuicht
dan zullen door de Overheid re
gelen worden gesteld, welke moeten
worden uitgevoerd. En dan rijst de
vraag of die uitvoering door de be
drijfsorganen dan wel door ambte
naren van het centrale gezag zal
moeten geschieden. Het A.R.-rap-
port zegt daaromtrent het volgen
de:
„Ten aanzien van hetgeen de
Overheid aldus moet regelen zyn
intussen de bedrijfsorganen de
natuurlijke deskundige adviseurs
der Overheid. En die overheids
regelingen zelve kunnen ten aan
zien van de daarin behandelde
aangelegenheden aan de bedrijfs
organisatie mogelijkheden tot
medewerking laten. Intussen
mag dit laatste niet betekenen,
dat de Overheid zonder meer al
lerlei taken aan de bedrijfsorga
nisatie ter verplichte uitvoering
zou kunnen opleggen. Daardoor
zou zy geheel gedrongen worden
in het vink der functionele decen
tralisatie en een verlengstuk
worden van de overheidsarm".
Hier wordt het standpunt ingeno
men, dat de bedrijfsorganen hun
zelfstandigheid zouden verliezen,
wanneer zij op bepaalde punten
worden verplicht aan de uitvoering
der Rijkstaak op sociaal en econo
misch terrein mede te werken. Dat
is naar mijn mening onjuist. Nie
mand zal volhouden, dat door de
toepassing van het zelfbestuur in
de provincie en gemeente deze pu
bliekrechtelijke organen een deel
van de Rijksoverheid zijn geworden.
Maar dan is er geen reden om ten
aanzien der bedrijfsorganen dit
standpunt wel in te nemen. Het
komt er maar op aan of bij de toe
passing van dit zelfbestuur door het
centraal gezag voldoende ruimte
voor een eigen sfeer wordt gelaten.
Maar dat is de gehele bedoeling van
het zelfbestuur en daar behoeft dus
niet aan te worden getwijfeld.
Wanneer het A.R.-rapport het
zelfbestuur door de bedrijfsorganen
verwerpt, dan zal de uitvoering van
de Overheidstaak am b te 1 k
moeten geschieden. Een merkwaar
dige consequentie voor een party,
die terecht de ambtelijke bemoeie
nis zoveel mogelijk wil inperken.
De bedrijfsorganen om de uitvoe
ring ter hand te nemen zijn aan
wezig, maar desniettemin wordt er
een ambtelijke doublure naast ge
steld! Onze sympathie voor de uit
voering door het bedrijfsleven is te
groot, dan dat wij deze consequen
tie kunnen aanvaarden. Daarom
hopen wij, dat ln het schema van
het A.R.-rapport op dit punt nog
een belangrijke verandering zal
worden aangebracht.
Mr. Dr. A. A. van Rhijn
Hedenavond
HILVERSUM I 19.— Klokje
van zeven uur; 19.05 Bernard Per-
nard Person; 19.15 Hij en zij; 19.45
RVD antwoordt; 20.— Nws; 20.15
Radio Philh. ork.; 20.15 Van rid
dertrouw en vrouweneer; 22In
de schijnwerper; 22.30 Le piano
romantique; 22.45 Grondgedachte
van de moderne rechtswetenschap;
23.Nws; 23.15 Gr.muz.,
HILVERSUM II: 19.Nws, weer;
19.15 Chr. middenstandsbond; 19.30
Act. geluid; 19.45 Gr.muz.; 19.55
Koor; 20.Nws; 20,15 Gewestelijke
steravond 21.15 Vaart der volken;
21.35 Orgel; 22 30 Nws: 22.45 Over
denk.; 23.Amsterdams kamermuz.
gez.; 23.35 Avondpotpourri.
Morgen
HILVERSUM I. 7.— Nws; 715
Gymn7 30 Muz. bij ontbijt; 8.—
Nws; 8.13 Opera progr.; 8.50 Voor
de huisvrouw; 9Morgenklanken;
9.30 Kamermuz.; 10Morgenwij
ding; 10.20 Vioolsoli; 10 30 Vooi de
vrouw; 10.45 Clarinet cn piano; 11.05
Voordr'.: 11.20 Ork. werken; 12.
Orgel; 12.30 Weer, sport, Skymas-
ters; 13.Nws; 13.15 Opera-aria's;
13.30 ZIgeunerork 14.Kookkunst;
14 20 Aeolian sextet; 15.— Voordr.;
15.20 Viool en piano; 15.30 Zweeds
matrozen progr.; 10.New Mavfair"
ork 16.30 Tussen 12 cn 16. 17
Orgelspel; 17.20 Wij cn de muziek;
18Nws; 18.15 Vara feliciteert;
18 30 Progr voor de strijdkrachten.
HILVERSUM II. 6 45 Weerbe
richt; 7.Nws; 7.15 Grpl.; 7 30
Morgengebed; 7 45 Ochtendgloren;
8.— Nws; 8.15 Pluk dc dag; 9
Omroep ork.; 9.30 Waterst9.35
Kamermuz10.05 Zang; 10.15 Uit
het boek der boeken; 10.40 Zigeu
nerstemmingen; 11.35 Als de ziele
luistert; 11.45 Klassieke koorwer
ken; 12— Angelus; 12 03 Zang en
piano; 12.30 Weer; 12 33 Orkest zon
der naam; 12.55 Zonnewijzer; 13.—
Nws; 13.15 We! boek? 13.20 Lunch-
conc.; 13.30 Bioscooporgel; 13.50
Van man tot man: 14.Karper-
kwartet; 14.30 Reisje door Europa;
15.30 Mozartprogr.; 16.16 Van baby
tot grijsaard; 17.— Na schooltijd;
17.15 Alma musica; 17 45 Wat het
buitenland leest; 18.Volkslied;
18.25 Kath. Jongeren; 13.40 Oude
melo'diën.
