Minister Gielen wil extra
prestaties belonen
Finland naar de
stembus
December begon met mist
SCHUDT UW
LEVER WAKKER
VcweRPIUETJEL,
Meester zonder weerga in
het eindspel
Meer huishoudscholen
gevraagd
Beel legt morgen
verklaring af
Proefkamer voor de luchtvaart
7 enige twijfel is echter
Van Beinum ook vast
dirigent in Londen?
Alec Clunes komt in
Amsterdam
Otakar Kraus bij de
Ned. Opera
Vorstkansen zijn
nog gering
Landwachtcommandant
krijgt 71/2 jaar
Akiba Rubinstein
BW mag weer in Vught
spelen
Kampioenschap cadre
45/1 gaat niet door
Sport voor Zondag
Radio-programma
TUINKALENDER
Vrijdag 12 December 1947
3
Salarissen van leraren
CRITIEK OP AMBT „BUITENGEWOON
HOOGLERAAR"
Na het heftige Kamerdebat, waarin verschillende leden had
den gepleit voor een beter bestaan van onderwijzers en leraren,
wees dr. Gielen er in zijn antwoord op, dat het probleem der
maximum-salarissen niet een specifieke aangelegenheid der
leraren is, gezien de loon- en prijspolitiek der regering. Inplaats
van .een noodtoestand wenste de minister te spreken van een
ernstige toestand, ontstaan door verschillende oorzaken, waar
van hij noemde de overgang naar het bedrijfsleven en de toe
loop naar het voorbereidend hoger en middelbaar onderwijs.
Voorts deelde de minister mee,
dat prestaties, die geregeld het
normale overtreffen, extra gehono
reerd behoren te worden. Hij be
toogde, bereid te zijn het overleg in
de commissie te hor-openen. Doch
de heer Deering (Arb.) ging hier
mede niet accoord. Hij wenste een
duidelyke uitspraak der Kamer en
diende een motie in, die inhoudt,
dat honorering van extra prestaties
als toeslagen en niet als een door
boring van het salarisplafond moet
worden beschouwd.
Daar een aantal Kamerleden deze
motie een slag in de lucht noemde
en de toezegging van de minister
met grote instemming aanvaardde,
trok de heer Deering L^jn motie in.
Nijverheidsonderwijs
Bjj de behandeling van de afde
ling „Nijverheidsonderwijs" betreur
de de heer Van Sleen (Arb.) het,
zulks in tegenstelling tot de heer
Stapelkamp (A.R.) dat de 3-ja-
rige cursussen zijn teruggebracht
tot 2-jarige. Uitbreiding van het
Nijverheidsonderwijs achtte de heer
Engelbertink (K.V.P.) noodzakelijk,
terwijl hij tevens het schoolkarak-
ter gaarne 'zag veranderd in
een werkplaatskarakter. Tenslotte
vroeg hij uitbreiding van het aan
tal huishoudscholen.
Ook de salarisregeling voor deze
categorie trok de aandacht. Weer
klonk het woord „Verbetering" van
diverse zijden. De minister merkte
op, dat ten aanzien van de salaris
sen niet zo snel kon worden ge
werkt, doch dat het advies der com
missie inmiddels gereed gekomen
is, zodat van lang wachten geen
sprake meer zal zijn. Op enkele
plaatsen is met de uitkering van de
gratificatie reeds een aanvang ge
maakt.
Hoger onderwijs
Bij de behandeling van de afde
ling „Hoger onderwijs en Weten
schap" vestigde de heer Van Wal-
sum (Arb.) de aandacht op het feit,
dat vele hogescholen geen gewone
hoogleraren kunnen krijgen, echter
wel buitengewone, die naast deze
functie in het bedrijfsleven werk
zaam zijn. In dit verband betoogde
hij, dat het hoogleraarsambt geen
nevenfunctie mag worden. De heer
Stokman (K.V.P.) pleitte voor de
instelling van een tweede Techni
sche Hogeschool.
Enkele leden verzochten de mi
nister de benoeming van de hoog
leraar als enige voorgedragen
aan de 7e faculteit te Amsterdam
te vernietigen. Hierop antwoordde
dr. Gielen alleen de wetenschappe-
Spiegel
der
wereld
ljjke zjjde van het vraagstuk te
mogen beoordelen. Vernietiging van
de benoeming' ligt op het terrein
van zjjn ambtsgenoot voor Binnen
landse Zaken.
In de avondvergadering kwam
het onderwerp „Kunst" aan de
orde. Na enkele algemene vragen
gingen de leden over tot de behan
deling van de subsidies, die de mi
nister wilde uitkeren. Verschillen
de vragen beantwoordde de minis
ter; mevr. Van den Muyzenberg-
Willemse (Comm.) deelde hij mede,
dat aan het ontwerp voor wette
lijke bescherming van de architec
ten-titel de laatste hand wordt ge
legd. Over de verhoogde subsidie
aan de Nederlandse Opera, zeide
h\j, dat alleen met steun de opera
enige kans van slagen heeft. Hier
na kwam het probleem „Radio" ter
tafel, doch voor een uitgebreide be
spreking, achtte de voorzitter geen
tijd aanwezig. Het was half twaalf
toen hij de vergadering verdaagde.
Naar ohs ter ore komt zal de
minister-president Zaterdag bij
zijn vertrek van Schiphol een
belangrijke verklaring afleggen
over de reis van de drie minis
ters naar Indonesië. Minister
Beel zal op zijn reis worden
vergezeld door zijn politieke
secretaris, de heer H. Hermans
en door zijn secretaresse, mej.
Vlemmings. Het juiste ogenblik
van het vertrek van de beide
andere ministers schijnt nog af
te hangen van de behandeling
van de begroting van over
zeese gebiedsdelen in de ka
mer, welker verdediging in
hoofdzaak door minister Jonk
man zal moeten geschieden.
Binnenkort minder vlees
(Van onze Haagse redacteur)
Het vleesrantsoen zal binnenkort
weer op 4.00 gram per 14 dagen
worden teruggebracht, doch het
kaasrantsoen kan gezien de
slechte melkpositie niet worden
verhoogd. Men hoopt echter in
staat te zijn het melkrantsoen op
het huidige peil te kunnen handha
ven.
Chocolade blijft op de bon
Het ministerie van Landbouw,
Visserij en voedselvoorziening deelt
mede, dat het vrijgeven voor bon-
loze verkoop van cacao en choco
lade en chocoladeartikelen niet in
het voornemen ligt.
IN Finland zijn gemeenteraads
verkiezingen gehouden en de
uitslag hiervan bevestigt, wat wij
een paar weken geleden reeds meld
den naar aanleiding van de stem
mingen voor bedrii'fsraddn en vak-
bondbesturen: de invloed van de
communisten of volksdemocraten is
sterk gedaald. Ditmaal hebben de
zen 345 zetels of 20van hun aan
tal verloren. De nartii, welke bü
deze verkiezingen het meest heeft
geprofiteerd, is de conservatieve,
die in totaal 720 zetels heeft ge
wonnen en wat misschien nog bc-
langi'ijker is op het ogenblik 58%
van het totaal aantal zetels in het
land bezet. Maar ook de sociaal
democraten, door ervaring geleerd,
die deze keer overal met eigen lijs
ten uitkwamen, hebben een belang
rijke vooruitgang kunnen boeken:
200 zetels winst is zeker een niet
te versmaden succes.
Het is uiteraard voor een buiten
staander uiterst moeilijk om nauw
keurig aan te geven, welke facto
ren bjj een verkiezingsstrijd als
deze de doorslag hebben gegeven.
Zeker is echter wel. dat niet het
gemeentebelang, maar dat het al
gemeen politiek beleid in de eerste
plaats aan de orde was. Uit het
feit, dat juist de conservatieven, de
belangrijkste oppositiepartij in het
land. zo'n sprekende overwinning
hebben behaald, mogen wij dan ook
concluderen zij het onder alle
voorbehoud, dat wii hierboven heb
ben gemaakt dat het kiezers
corps het beleid van de regering*
Pekkala heeft afgekeurd.
Nog moeilijker is het om uit te
maken, of het hierbij gegaan is om
critiek op het binnen- dan wel bui
tenlands politiek beleid. Wij hellen
echter over tot de mening, dat dit
votum allermeest de economische
politiek van de regering met haar
sterk inflationistische inslag en
haar onvoldoende geoordeeld ver
zet tegen de voortdurende eisen tot
loonsverhoging heeft getroffen. Zo
verklaren wij het tenminste, dat de
middengroepen, die onder deze po
litiek het meest te lijden hebben,
op zo grote schaal naar de meest
consequente opposant tegen deze
politiek, de conservatieven, zijn af
gezwaaid.
bjj deze uitslag ook de buiten
landse politiek en met name de
verhouding tot de Sovjetunie in het
geding geweest. Het merkwaardige
hierbij is, dat dit in het bijzonder
door uiterst links in het geding is
gebracht. Aan de vooravond der
verkiezingen hebben minister-pre
sident Pekkala en de communisti
sche minister van binnenlandse za
ken Leïno een vergadering in Hel
sinki toegesproken. Eerstgenoemde
heeft hier met grote nadruk ge
zegd. dat het ..buitenland" uit de
uitslag van deze verkiezingen zou
kunnen opmaken, of Finland wer
kelijk overtuigd is van de waarde
van de vriendschap der Sovjet-Unie
een uitspraak, waarin, dunkt ons.
een nauwelijks verholen dreigement
opgesloten ligt. Leino van zijn kant
wees zijn gehoor op het feit. dat
Finland graan zou krijgen van de
Sowjetunie. dat er goede kans was,
dat do herstelbetalingen een zekere
verlichting zouden ondergaan cn
sprak vervolgens over de wense
lijkheid van een algemeen pact van
vriendschap met de Sowjetunie. dat
zijns inziens hoe eerder hoe beter
tot stand moest komen.
Die twee redevoeringen zjjn op
zich zelf een heel illustratief voor
beeld van de dubbele tactiek, welke
zowel de communisten als de Sow
jetunie zelf zo graag toenassen (en
een ander steeds verwijten!) n.l.
dreigementen en mooie beloften
tegelijkertijd, wat samen altijd
neerkomt op een zo groot mogelijke
pressie.
De overgrpte meerderheid der
Finse kiezers heeft zich echter noch
door het een. noch door het ander
laten beïnvloeden. Ook niet in Hel
sinki zelf. waar de communisten 4
van hun 15 zetels verloren aan de
sociaal-democraten, die door deze
winst op hun beurt op 15 zetels
kwamen. De vraag is nu natuurlijk,
zal Moskou op de uitslag van deze
verkiezingen reageren en zo ja, in
welke zin.
De Engelse koning heeft zün goed.
keuring gehecht aan de wet op de
onafhankelijkheid van Birma. Hier
mede is Birma, na ongeveer een
eeuw door de Britten te zijn be
stuurd. een souvereine. onafhanke
lijke républiek geworden.
JT\ E snelle ont wikke-
U ling van clc reactie-
motor deed een geheel
nieuw vliegtuigtype ont
staan: het straalvliegtuig,
dat meer dan 1000 km.
per uur kan vliegen. Een
nog groter snelheid zou
mogelijk zijn ware het
niet, dat de vliegtuigont-
werpers zich geplaatst
zien voor problemen ten
aanzien van de vlieg-
tuigvorm en constructie
en ook de soort van de
fe gebruiken materialen,
lie nog verre van opge
lost zijn. Kosten noch
noeite worden gespaard
leze intensieve research-
erbeid te doen slagen en
het vliegtuig van de toe
komst te vinden, de ma
chine, die zich met su-
oersonische snelheid
voortbeweegt door ijle
en intens koude lucht
lagen van de stratosfeer.
Zo is dezer dagen de op
de foto afgebeelde proef
kamer in gebruik geno
men, een cylinder van
ruim 10 meter lang en
met een diameter van
4.20 meter, die staat op
gesteld in de vliegtuig
fabriek van de Havilland
te Hatfield, waar o.m.
het bekende straalvlieg
tuig ..Swallow" werd
ontworpen en gebouwd.
In deze proefkamer kun
nen de atmosferische om
standigheden wat betreft
druk. vochtigheid en
temperatuur worden na
gebootst tot op een
hoogte van 24 km. Al
dus kunnen materialen
en bepaalde constructies
onder de juiste voor
waarden op hun deugde
lijkheid worden getest,
welke proeven door
waarnemers zowel bin
nen als buiten de cylin
der worden gecontro
leerd. Vlak naast de cy
linder zitten enige waar
nemers voor een „dash
board" met talrijke meet
instrumenten: zij kunnen
tevens via een raam bin
nen de cylinder kijken.
Schuin achter deze meet-
\nstallatie bevinden zich
luidsprekers. waarmee
o.m. het geluid van het
kraken of breken der
materialen en construe-
tiedclcn wordt geregi-
treerd. Daarachter staat
de man, die deze inge
wikkelde en kostbare
test-installatie met kra
nen en handles in wer
king stelt en onder con
trole houdt.
Eduard van Beinum. de eerste
dirigent van het Concertgebouw
orkest, overweegt een aanbod van
het Londense Philharmonische Or
kest om gedurende enkele maanden
per jaar als vast dirigent te Lon
den op te treden. Onderhandelingen
zijn hierover gaande met de presi
dent van het .Londense orkest, dat
van Beinum dit vererende aanbod
deed. Zijn voornaamste werk zal
echter het leiden van het Concert
gebouw-orkest blijven.
Zowel de heer van Beinum als het
Concertgebouw zullen, naar ons
wordt verzekerd, bij het nemen van
een beslissing in de eerste plaats do-
belangen van het Concertgebouw, en
dus van het Nederlandse muziek
leven, voor ogen houden.
Er werd gesproken over een Lon-
dens dirigentschap van 4 a 5 maan
den. Dit kon echter niet worden be
vestigd. Men kan de zaak zo zien,
dat het optreden van Van Beinum
in 't buitenland ook in 't belang is
van de naam van het Ned. muziek
leven.
Van Beinum komt waarschijnlijk
19 Dec. in Amsterdam terug.
In het vorig seizoen maakte Ne
derland kennis met The English
Art Theatre en met de Shakespeare
vertolker Alec Clunes. Deze voor
treffelijke toneelspeler zal op Don
derdag 1 Januari in de kleine zaal
van het Concertgebouw te Amster
dam fragmenten uit Shakespeare's
drama's ten tonele brengen, naar
eerv studie van John Masefield, de
poet laureate van het Engelse Ko
ningshuis. Alec Clunes zal op Don
derdag 25 December eveneens in de
Kleine Zaal optreden voor de le
den van het Genootschap Neder
landEngeland.
De Londense bariton Otakar
Kraus wordt vast verbonden aan
de Ned. Opera. Hij zal 16 Dec. a.s.
voor de eerste maal optreden als
Escamillo in „Carmen".
Sneeuw op slik
Geeft binnen drie dagen ijs, dun of dik
Op 29 November was in het gehele land sneeuw gevallen, tot 5 cm. in
onze omgeving, en dat bij een temperatuur boven 0 gr., zodat bovenstaand
rijmpje, een van de stelligste uitspraken van volkswijsheid over het weer,
toepasselijk was.
De zin hiervan is, dat sneeuw bij een temperatuur boven 0 gr. na regen
wijst op sterke afkoeling in de bovenlucht, waarop in dit geval de weer-
praatjes van het K.N.M.I. ook attent hadden gemaakt. Hierop volgt dik
wijls stijgende druk en opklaring, die dan in de nacht aanleiding geven
tot afkoeling en in dit jaargetijde tot ysvorming.
Inderdaad is in de nacht van 1 op 2 December 1 a 2 gr. vorst voorge
komen; dik ijs rs er niet geweest, maar dun zal er hier of daar in sloten
of plassen wel geweest zijn, het weerrijmpje kan dus tevreden zijn.
de uitlegging soms goed opgaat. Dat
komt, omdat er twee soorten mist
zijn, stralingsmist en men
ging s m i s t.
Overigens hebben de eerste 10
dagen van de maand geen bui
tengewoon weer vertoond. De tem
peratuur was ongeveer normaal met
weinig vorst in de nacht en iets
onder normale neerslag. Buitenge
woon was dat op de 3de het weer-
praatje melding maakte van niet
minder dan 7 lage-druk-kernen in
W. Europa en op de Oceaan. Als er
zoveel zijn, werken ze elkander
tegen en verhinderen het ontstaan
van grote drukverschillen. Dit ver
klaart het zo veelvuldig voorkomen
van de normale temperatuur. Want
de normale temperatuur is niet de
meest waarschijnlijke, immers de
normaal ontstaat als gemiddelde
van veel zacht weer met stormen
en regen en vorst-perioden met
flinke kou. Alleen op St. Nicolaas-
aéond kwam het bijna tot storm,
op de naamdag zelf gevolgd door
rustig en heerlijk zonnig weer.
Overigens was het meestal somber
en zeer vochtig. Ook de geweldige
drukstijging na de 3ste en de N.O.
wind bracht nog geen vorst en het
bleef vochtig Het overheersende
verschijnsel was dus mist in
December die gewoonlijk meer
storm brengt, anders niet zo veel
vuldig als in November.
We willen bij de vorming en de
beteKenis van mist voor toekomstig
weer even stilstaan. Ook hierbij
past een bekend weerrijmpje:
Mist
Vorst in de kist.
Het grappige van dit rijmpje is,
dat ,,in de kist" minstens twee be
tekenissen kan hebben. In de eerste
plaats: in voorraad, op komst; in de
tweede plaats: opgeborgen, van de
baan. We menen, dat men meestal
aan de eerste uitlegging denkt, maar
voor de studie vande volkswijs
heid is het aardig, dat ook de twee-
Strallngsmist
De stralingsmist ontstaat
op dezelfde wijze als nachtvorst bij
droger lucht nabij de grond.
In October hebben wij daar
uitvoerig over gesproken (windstilte
dus bij heldere bovenlucht en droge
is nog niet bekend.
lucht bij vorst; ijiist bij vochtige
onderste lucht). De vochtigheid
werkt bü de afgifte van warmte in
de nacht als beschutting de con
denserende vochtigheid geeft zoveel
warmte af. dat er geen of weinig
temperatuurdaling intreedt. De
eerst als dauw gevormde dunne
laag groeit hoofdzakelijk door enige
werveling in de loop van de nacht
soms tot op vrij grote hoogte, en be
let daardoor in het begin van de
dag verwarming door de zon.
Deze mistsoort wijst dus op stra
lingskou. en wanneer bij oostelijke
winden de vochtige benedenlucht
geleidelijk naar zee wordt afge
voerd. kan het gaan vriezen. De
vorst komt „uit de kist".
Mengingsmist
De mengingsmist ontstaat,
wanneer twee met vocht verzadigde
of bijna verzadigde luchtmassa's
dooreengemengd worden, gewoonlijk
door werveling aan hun begrenzing.
Hierbij moet een gedeelte van het
vocht als mist neerslaan. De hard
nekkige mistbanken bij New-
Foundland zijn hier een voorbeeld
van. Maar dit proces kan zich ook
afspelen in onze omgeving na een
vorstperiode, wanneer vochtig war
me lucht uit het Z.W. strijkt over
de koude lucht, die meestal in een
vrij dunne laag nabij de bodem is
gevormd. In dit geval wijst de mist
dus op weeromslag en aanvoer van
warmere lucht, en de vorst gaat
„in de kist", er komt dooi.
Weerkundige kroniek
door
prof dr E. v. Everdingen
-*1
Vorstkansen
Op het ogenblik zijn er aandui
dingen, dat achter de rug van hoge
drukking weer een depressie nadert.
Blijft de zeer belangrijke hogedruk
bü de Azoren daar gevestigd, dan
is er alle kans, dat met enige dagen
de W.-winden terugkeren en het
vochtige weer opnieuw de overhand
krügt. Voorlopig schijnen dus de
kansen op vorst van betekenis ge
ring.
Het Bijz. Gerechtshof te Utrecht
veroordeelde gisteren D. Zaal, af
komstig uit Maartensdijk, in oor-
logstyd lid van de Intendance van
de NSB en tegelyk plaatselijk com
mandant van de Landwacht te
Zeist, tot zeven en een half jaar
gevangenisstraf met aftrek en ont
zetting uit de burgerrechten voor
de duur van het leven.
De Haagse bokser Giel
de Roode. die in Zuid-Afrika enkele
fraaie overwinningen heeft behaald,
keert in de loop van deze maand
naar Nederland terug.
Ingezonden mededelingen
en u zult *8 morgens weer
kiplekker uit bed springen.
Elke dag moet uw lever een liter gal
in uw ingewanden doen stromen, anders
verteert uw voedsel niet, het bederft. U
raakt verstopt, wordt humeurig en loom.
Neem de plantaardige CARTER'S
LEVERPILLETJES om die liter gal op te
wekken en uw spijsvertering en stoel
gang op natuurlijke wijze te regelen.
"CARTER7^
Geheel afgezonderd, ziek van ziel
en geest leeft in een der wüken van
Brussel een Pools onderdaan, die
eens door zün kristalheldere geest
de schaakwereld in verbazing en be
tovering hield. Akiba Rubinstein, die
heden 12 December zijn vyf en
zestigste verjaardag viert, is een
van de weinige grootmeesters op het
schaakbord, die door zijn mathema
tisch goed opgebouwde schaakpro
blemen de schaakwereld vele onver
getelijke 'momenten heeft bezorgd.
In een armzalig donker ghetto in
Stawiski. in het gouvernement Lom-
za (Russisch-Polen) aanschouwde
Rubinstein op 12 December 1882 het
levenslicht. Enige weken vóór zijn
geboorte sterft zijn vader en laat zijn
vrouw met twaalf kinderen in kom
mervolle omstandigheden achter.
Akiba Rubinstein wordt door zijn
grootouders opgevoed en zijn levens
weg is vrijwel uitgestippeld; ook
Akiba zal evenals zijn vader en
grootvader Talmudleraar. Joods
schriftgeleerde, worden.
Toevallig spelen twee knapen in
zün omgeving schaak en het schaak
spel doet zijn intrede in het leven
van Rubinstein Op negentienjarige
leeftijd ontmoet hij in Lodz een
schaakkampioen Georg Salwe ge
naamd, die hem in de grondbegin
selen van het schaakspel inwijdt.
Weinig succes is voor hem voorlo
pig weggelegd en Rubinstein trekt
zich weer terug. Maar als hü na
enice tijd zich weer in Lodz ver
toont, daagt hij terstond Salwe weer
uit cn weet hem te onttronen. Een
jaar later in 1905 vaardigt men Ru
binstein af naar Kiew waar hij in
de strüd om het Russisch kampioen
schap de vijfde plaats bezet. Vanaf
die tijd dateert zijn opkomst. Op tal
rijke tournooien prijkt zün naam en
met wisselend succes komt hij uit.
Het jaar 1512 is voor Rubinstein het
meest succesrijke, want op de mees-
tertournooien te San Sebastian,
Pistvan. Breslau. Warschau en
Wilna, plaatst hij zich no. één cn
vestigt daarmee een record dat na
dien nimmer werd gebroken. Alge
meen was men dan ook van mening
dat de toekomstige wereldkampioen
Rubinstein zou heten. In de herfst
van 1914 zou de strijd om deze titel
tussen hem en Lasker worden ge
houden
Maar dan breekt de wereldoorlog
uit. Onder de vele oorlogsslachtof
fers bevindt zich ook het schaak
genie Rubinstein. Rubinstein van na
de oorlog is een geheel ander dan
die in 1914 met Lasker om het we-
Akiba Rubcnetein. die vandaag
65 jaar wordt
Woensdag vond te Vught een bij
eenkomst plaats tussen het bestuur
van BW, de heren Lotsy en Boel-
jon, en enkele bij het conflict tus
sen de gemeente Vught en BW be
trokken autoriteiten.
Het BW-bestuur. dat aanvanke-
lük door de hoge kosten was afge
schrikt om een afrastering om het
speelveld te doen aanbrengen zegde
thans toe. als gevolg waarvan het
genoemde verbod onmiddellük werd
opgeheven. Reeds voor de eerstvol
gende thuis-wedstrü'd. op 21 De
cember tegen de Spechten, zal het
een en ander gereed zijn.
Het eerste klasse kampioenschap
biljarten cadre 45/1, dat van 8 t.m
11 Januari a.s. op een nader te be
palen plaats gehouden zou worden,
is, wegens gebrek aan belangstel
ling van de kalender geschrapt.
Slechts 3 4 spelers hadden voor
dit kampioenschap ingeschreven en
bovendien bleek geen enkele club
in Nederland bereid te zün het
tournooi te organiseren.
„Henk, vertel eens!" riep Frank de waard aan,
als de kerkmuizen, waarvoor hij speelde; als de
koster hem niet hinderde."
„Wat doen zij nu met zijn spullen?"
„Geen idee van. 't Is waardeloos. Ik denk. dat
ze de boel laten liggen, tot er een volgende be
woner komt, die alles op de vuilnisbelt gooit."
HOOFDSTUK III
Waarin Peter een ontmoeting heeft
En misschien is de schamele have van Ossiefskl
nog wel op een vuilnisbelt terecht gekomen.
die juist even buiten kwam kijken of het soms Maar Frank vergiste zich, toen hü dacht, dat er
tüd was voor een tweede glas bier. „Henk. zün geen belangstelling zou bestaan voor het huisje
er veel vreemden hier tegenwoordig?" aan het zandpad.
Dat zou Ik menen cioki'er." zei Henk. met een Toen hiJ betaaIde v00r zeven Ela2en bier
scheve blik naar Peter. Wel, elke week houdt het oneven las was voor de waard 2eI( 5ton.
hier een vreemde auto stil. Nette lui, niet van den twee manhen naar he, huisje te kijken Ach.
FEUILLETON als de kerkmuizen, waarvoor hij speelde; als de ,,Ik Ra." zei hij en stak het zandpad over. De
kleine moest hem toen wel volgen. Zij liepen om
het huisje heen en trachtten door alle vensters
naar binnen te kijken. Nu waren er niet veel
ramen, maar toch viel bü nadere inspectie de
ruimte daar achter mee. Beneden waren twee
kleine kamers en een keukentje en daarboven
moest een grote zolder of een vliering zijn, waar
in wellicht ook enkele vertrekken afgeschoten
waren. De gezinnen van dagloners in deze streken
konden zeer uitgebreid zijn.
..Hier gaan we erin sprak Cvrus en hij bleef
stilstaan voor de keukendeur. De ander haalde
zwügend een vreemd instrument uit zijn zak en
peuterde in het slot. Het scheen niet mee te val
len. want hij mompelde een onverstaanbaar
woord dat een verwensing in zün landstaal moest
ziin. Maar bet lukte toch en de kleine werd voor
uit naar binnen geduwd.
..Roehik doch!" protesteerde hij nog eens. maar
hij stond al voor het fornuis en de lange deed
de keukendeur weer dicht.
„Eerst inspecteren, of alles veilig is." bromde
de man Cyrus en haalde een pistool uit zijn bin
nenzak. Nu ging hü voorop. Behoedzaam sloop hij
het gangetje door. zag langs de ladder, die er
stond, omhoog en posteerde zijn gezel eronder,
met een enkel gebaar, zonder een woord te spre
ken Alleen ging hii nu de voorkamer binnen
Dat leek ook b°trekkelijk veilig, want rond het
huis lonend had men door de vensters verlaten
vertrekken gezien. De inspectie verliep vlot en
zonder incidenten en teruggekomen in het por
taal gaf hij óe kleine met de punt van het pistool
„Roehik doch, Cyrus." sprak het duikelaartje te kennen, dat de reis nu hoger sferen gold Zü
erg teruggetrokken. Kwam alleen wel eens op kalmer en het was duidelijk, dat hij niet geboren klommen de ladder op. voorzichtig, het duike-
ae Zonnehoeve, de boerderü, die er het dichtst en getogen was in het land. waarop hii stond Ziin laartie vijf treden voor de ander, die het trapgat
bü ligt." wieg had veeleer gestaan ergens tussen Danzig en met ziin wapen dekte Ze verdwenen uit zicht in
„Ik ga er eens kijken," besloot Peter. Athene. Zijn lange metgezel was ongeduldig ge- het duister van de zolder.
„Je zult er niet veel vinden. Ossiefski was arm worden. (.Wordt vervolgd)
het land, kopen een biertje, maken een praatje
en gaan dan weer weg. Vroeger waren er alleen
vreemden op marktdag, maar de laatste markt
was bijna acht jaar geleden. En we liggen te ver
van de grote weg...."
„Nog een biertje, Henk," zei de dokter en de
waard slofte weg.
„Ja. 't is niet veel voor een buitenstaander, zo
als jü." sprak Frank wat treurig, omdat hij voel
de Peter niet te kunnen overtuigen van de on
rust. welke in zijn dorp groeide. Maar zün vriend
was al elders met zijn gedachten.
„Waar woonde Ossiefski?" vroeg hü plotseling.
„Buiten, aan het zandpad naar het bos. Hü
heeft het huisje gekregen van een dagloner, die
als SS-er ergens bij Kief sneuvelde."
„Woonde hij alleen?"
„Ja, hij kookte zijn eigen potje en leefde daar
ter een paar lage eikenstruiken aan de overkant
van de weg hadden zii zich opgesteld. De langste
man droeg een pet. de kleine een dwaas grote
hoed. waaronder zijn gezicht schuil ging; en met
zün ton-ronde buik en de korte beentjes leek hij
op een duikelaartje. Zij spraken niet; zij wacht
ten en waren gespannen. Maar er gebeurde niets.
Het huisje stond vriendelijk te knipogen tegen de
late zon en de vlier bij de voordeur wiegde te
vreden in het lichte briesje. Het was er zo vre
dig en stil. dat een krekel besloot ziin avondcon
cert te vervroegen, zijn vrienden stemden met
dat voorstel in en er werd toen zo opgewekt ge
speeld. dat de langste man achter het eikenhak
hout er nerveus van werd.
„Ellendelingen!" siste hij. „Je kunt niets meer
horen."
reldkampioenschap zou spelen. Wol
wint hü nog een lange rü van tour
nooien en speelt glorieuze partyen
die tot het onvergankelüke bezit der
schaakliteratuur behoren. Maar Ru
binstein heeft het geloof in zichzelf
verloren. Allengs trekt de groot
meester zich terug.
De herinneringen aan zün mees
terschap blüven. Hü blüft de spe
ciale meester in het toreneindspel, die
door zijp groot inzicht menig eind
spel gewonnen heeft, waarin men de
winst soms aan toverü en hekserü
toeschreef.
Thans leeft Akiba afgezonderd ln
de Belgische hoofdstad. Een geestes
stoornis heeft voorgoed een einde
gemaakt aan Rubinsteins geniale
schaakvernuft, waarmee hü de
schaakwereld zulk onschatbaar ma
teriaal heeft verschaft.
De Braziliaanse regering heeft be
sloten voor het tournooi om het we
reldkampioenschap in 1950 een sta
dion te laten bouwen dat 110.000
staanplaatsen en 60.000 zitplaatsen
zal bevatten. Onder de tribunes ko
men vier restaurants, drie turnza
len. twee zwembassins en een bios
coopzaal.
VOETBAL
District I. Ie klasse: GooiNeptunus;
Haarlem—RFC; Volewijekcrs—HDVS;
XeptesVSV. ZeeburgiaHBS 2e
klasse A: SDVV—ElinkwljkVolendam—
ZFC; Vriendenschaar—DWV; KFC
Alkm. Boys; Watergraafsmeer—Hilver
sum 2e klasse B. Velox—TOG; Alcm.
VictrlxWFCde Spartaan—AFC; ZV
VOSV; UWWcstfrisla 3e klasse F:
DWSV—CDN; Holland—HMS 4e klasse
J: Victoria—Olympia; Stlchtsc Boys
ADE; 's Gravcland—Quick; Amers-
foortsc Boys—LVV; RKBVV—Sacstum.
District II, lc klasse: ExcelsiorDFC;
ADODOS; StormvogelsFeycnoord;
Blauwwit—DWS; SpartaEDO. 2e
klasse A: For tuna—Vios; de Kenne-
mers—Gouda; Emma—DCV; Coal—
Scheveningen; Slledrecht—VUC. 2e
klasse B. CVV—UVS Quick—VFC; H
VV—Unitas; SVV—ODS. Overmaas—
RCH
District III, le klasse: Go-Ahead—
Heracles; Be Quick—Vitesse; NEC
AGOVV; Enschede—Quick; Zwolse
Boys—Wagentngen 2e klasse'B: Rljssen
VooruitZAC. Labor—WVC: Doetln-
chcmSallandla; PEC—Zutphania. 2e
klasse C: Varsseveld—SCH; WAVV—
Ede; Rhcden—Vecncndaal- TEC—Gelrla
Dierense Boys—AZC
Afdeling Utrecht KNVB. Ie klasse A:
BDCKVVAMinerva—TAK; DEV—
Scherpcnzeel; Voorwaarts RSoester-
berg; HDS—Fortissimo, le klasse B:
PVW—KDS; Maarsscn—Arcs; R K.
Stormvogels—de Stlchtse; DOSV—
Sperwer; Utr. Boys—Naarden. 2c klasse
A' Wijk bij DuurstedeHouten; Ben-
sch. Boys—PVCV; MijdrechtAurora:
SCHLokvogelsEMS—KSVV; Bunnik
DWSM 2c klasse B: Hllv. Bovs—G.
Boys; DAC—Odin; VBO—VSK- DVSU—
Meervogcls. 2e klasse C: DVSA—Veen-
sche Boys; RenswoudeKieviten; yNSC
Oranje Wit; Putten—Achterveld.'
HOCKEY
Heren, Amsterdam-beker: SCHC
Gooi. Wagenlngen—Amersfoort; Tres-
lingbeker: Kampong II—Kraaien I;
Voordaan—Alliance.
Dames. 2e klasse C: Ijsvogels—BDHC
IV; Be Fair IIVoordaan. 2c klasse D:
SCHC IIAmersfoort II.
Om de dr. EXalto-bekerHengelo—
Amersfoort; KampongHOC. Amster
dam-beker Schaerweyde—Dash.
KORFBAL
lo klasso N -H.: BlauwwitAmster
dam Zuid* WesterkwartierArchipel;
Rhoda—Koog Zaandijk; SVK—Swift;
Luto—AW. 2e klasse A' FortunaSa-
mos; DTV—Giraffes; DED—Olympia;
Oosterpark—ExcelsiorIndoZwalu
wen.
Hedenavond
HILVERSUM I. 19.Denk om
de bocht; 19.15 Accordeon ork 19.30
Geloof der oude kerk; 19.50 Tien
voor acht; 20— Nws; 20.05 Alt en
piano; 20 30 Probleem van het leven-
21.— Gezellige pi.; 21.30 Radio
orakel; 21,50 Viool en piano; 22
Buit. overzicht; 22.15 Swing en
sweet; 22,40 Vandaag; 22.45 Avond
wijding; 23.— Nws; 23.15 Symph.
orkest.
HILVERSUM II 19.— Nws.
weer; 19.15 Expol. gevangenen; J9 30
Pianoduo; 19.55 Hulpactie; 20,
Nws; 20.05 Actualiteiten; 20.12 Ge
wone man; 20.20 De verzoeking van
Boeddha, gedicht: 21.— Drie lan
den; 21.15 Boeddha, vervolg: 21.50
Bijbelsluisterspel: 22.30 Clavecimbel;
22.40 De van Rooyens; 22 45 Avond
gebed; 23.— Nws; 23.15 Kath. nws;
23.20 Frans besluit.
Morgen
HILVERSUM I. 7.— Nws; 7.15
Gymn 7.30 Orkest; 8.Nws; 8.18
Orgelspel; 8.40 Lichte klanken; 9.30
Gr.muz.; 10— Morgenwijding; 10.20
Feuilleton; 10.35 Bariton en piano;
10.45 Voor de arb.; 12.Vaudeville
ork.; 12.30'Weer; 12.33 Vaud. ork.;
13.Strijdkrachten; 13.30 Ramblers;
14.Ned. lied; 14.15 Harm, ork
15.Verraad van de klerken; 15 15
Men vraagt; 16.Fabrieksarb.; 16.15
Amateurs; 16.45 Om en nabü de 20;
17.15 Volksconc.; 18.Nws; 18.15
Sport; 18 30 Strijdkrachten.
HILVERSUM II. 6 45 Weer;
7.Nws; 7.15 Maria ter ere; 7 30
Gebed; 7.45 Gr.muz 8.Nws; 8.15
Pluk de dag; 9 Conc.; 9.30 Water
standen; 9.35 Symp, ork; 10.- Kleu
tertjes; 10.15 Componisten a b.c.;
11.Zonnebloem; 1145 Orgelwer
ken; 12Angelus; 12.03 Viool en
piano; 12.30 Weer, omroepork.; 12.55
Zonnewijzer: 13.— "ws; 13.15 Boe
ken; 13.20 Omr ork.; 13 40 Film
praatje; 14.— Toneelkijker; 14 20
Eng. les begin); 14.40 Dansmuz.-
15.— Jongelui: 15 15 Conc. der jon
geren. 15 45 Kiosk; 16.Musette;
16.20 Volkshogeschool; 16 30 Grego
riaans: 17.— Wigwam; 18.— Piano;
18 15 Journ, weekoverz.; 18 30 Jum-
patit.
13 DECEMBER. Een zeer de
coratieve vaste plant, die een zware
afmeting kan bereiken en zeer ge
schikt is om ergens apart in een gras
veld te worden geplant, is de Yucca
fdamentosa. die ook wel Palmlelie
wordt genoemd In de zomer vormt ze
zware bloemstengels met talrijke klok-
vormige. roomwitte bloemen. De forse
bladeren kunnen tot in de winter
groen blijven. De Yucca kan wel in
het laatst van de winter of in het
vroege voorjaar worden geplantOok
kan ze als kuipplant worden gebruikt.
S. L.
