DAGBLAD VOOR AMERSFOORT Dr. Beel sprak met Setiadjit Splits de Republiek niet in staatjes Water in Twente zakt Wallace candidaat voor het Witte Huis Groot klimatoloog neemt afscheid Frankrijk bereidt zich voor op nieuwe conflicten Nieuwe voorstellen door partijen voor grootste deel aanvaard Trein ontspoord bij Dordrecht Wi Prof.H.Th.Obbink overleden Na„DolleDinsdag" namen zij wraak Benauwde uren van logger-bemanning Gironummer 510330 «-> Bank: R'damsche Bank Postbus 9 Abonnementsprijs: 031 per week oi 4.— per kwartaal Losse nummers 10 CL UITGAVE VAN DE STICHTING HET PAROOIJ Dinsdag 30 December 1947 V'r. 835 6e jaarg. Red. en ^Adm.t Snouckaertlaan 7, Amersfoort Telef. redactie 4291 Telef. administratie 6235 Directeur-Hoofdredacteur; TJ. DE BOORDER Dr Beel en Setiadjit, een der Republikeinse vice-premiers, hebben gistermiddag op het Amerikaanse consulaat te Batavia een informele bespreking gehad- De ontmoeting was oorspron kelijk (met voorkennis van de Commissie van Goede Diensten) bepaald tussen dr Beel en mr Sjarifoeddin, maar Sjarifoeddin ligt ziek in Djogja. Het Republikeinse persbureau Antara meldt dat in Djogja is besloten de nieuwe voorstellen van de Commissie van Goede Diensten over het staken der vijandelijkheden met enkele amen dementen te aanvaarden. Het Republikeinse antwoord werd gisteren door de Indonesische delegatie naar Batavia gebracht. De Nederlandse delegatie heeft volgens een welingelichte bron de voorstellen der commissie voor tachtig of negentig procent aan vaard. De plaatsvervangende voorzitter van de Indonesische delegatie, Ali Sastroamidjojo, zei dat hij niet kon meedelen wanneer Sjarifoeddin weer naar Batavia zou terugkeren. De premier had echter voor zijn vertrek gezegd dat hij niet terug zou gaan voor de werkelijke be sprekingen zouden beginnen. Oost-Sumatra ccn staat Een officiële Nederlandse woordvoerder heeft Maandag avond de vorming van de staat Oost-Sumatra bekend ge maakt. De staat wordt ge vormd door grondgebied waar over de Nederlanders bij het accoord van .Linggadjati de autoriteit van de Republiek heeft erkend. De nieuwe staat omvat twee millioen inwoners, in hoofdzaak Maleiers, en het grootste deel van de rubber-, tabak- en palmolie- ondernemingen in Europees en Amerikaans bezit. Aan Oost-Sumatra was na de politionele actie de status van „daerah istimewa" (gebied onder Nederlands toezicht bestuurd met een voorlopige bestuursraad). Het is thans tot staat geworden, nadat het Nederlands-Indische gouverne ment zich er van heeft overtuigd dat de bestuursraad in v- boende mate representatief was de wil van het volk, aldus de woord voerder. Ook Madoera? De woordvoerder verklaarde verder dat binnenkort ook Madoera een staat zal worden. Het is echter niet duidelijk of het Nederlands-Indische gou vernement van plan is Madoe ra geheel zelfstandig te maken, of tot een min of meer auto noom gebied binnen een der andere staten. De bestuursraad van Oost-Suma tra blijft onder leiding staan van dr. C. Mansoer, een arts uit Medan. Tussen Dordrecht en Lage Zwa- luwe is vannacht omstreeks half twee een goederentrein in botsing gekomen met een losse locomotief en dientengevolge ontspoord. Beide sporen zijn versperd. De reizigersdienst tussen Dordrecht en Lage Zwaluwe is volledig ge stremd. De reizigers worden per bus van Dordrecht naar Lage Zwa luwe en omgekeerd vervoerd en moeten rekening houden met een vertraging van twee uur. Reizigers van Noord-Brabant en Zeeland wordt aangeraden via Utrecht den Bosch te reizen zonder bijbe taling. De internationale via Dor drechtRoozendaal en via Dor drechtVenlo lopen via Utrecht Den Bosch. Er deten zich geen per soonlijke ongelukken voor. Schermerhorn in de RAI-hallen: HET LIJKT DEMOCRATISCH, MAAR NEDER LAND KRIJGT OP KWADE DAG DE REKENING (Van ome correspondent) Twaalf duizend partijleden en geestverwanten van de P.v.d.A. waren gisteravond aanwezig in de R.A.I.-hallen te Amsterdam, waar prof. ir- W. Schermerhorn in deze massa-bijeenkomst in een grote politieke rede een overzicht gaf van de ontwikkeling van het Indonesische probleem in de afgelopen maanden. Hij werd door zijn hoorders geestdriftig begroet met een bos rode rozen en het zingen van de ..Internationale". Laat Indonesische volk op eigen benen staan Het oud-lid van de commissie-ge nera-al wijdde allereerst zijn aan dacht aan het Indonesische vraag stuk dat zowel, zei h\j, een natio naal als een internationaal vraag stuk is. Hij wil zich hierbij beper kingen opleggen nu er 4 ministers in Batavia zijn, die van de spanningen daar iets gewaar zullen worden en naar hjj hoopt daar de consequen ties uit zullen trekken. Nederland wacht nu af. De Indonesische politiek kan men qualificeren als die van de ge miste kansen. In wezen wenste men in ons land de parafering van het verdrag van Linggadjati niet, die stap vond men te radicaal. Er zijn echter maar twee mogelijkheden; de handhaving van het gezag door macht of het erkennen van de sou- vereiniteit van de Verenigde Staten van Indonesië'. Linggadjati'beoogde een samenwerking tussen Oost en West. Spreker erkende, dat aan de kant van de Indonesiërs ook niet alles rozengeur en maneschijn is en bij de Nederlanders niet alles reac tie. Toch zal men het Indonesische volk op eigen benen moeten laten staan, zelfs al zal het zich bij het omgaan met messen en vorken soms tot bloedens toe venvónden. Slechts schijn Het oplossen van de Republiek in staatjes ljjkt democratisch. Hier voor zal Nederland echter op een kwade dag de rekening gepresen teerd krjjgen. Een politionele actie mag geen politieke doeleinden na- Weerbericht VI VERDERE DALING VAN TEMPERATUUR [5, weersverwachting, geldig tot Woensdagavond: Wisselend bewolkt i .et r enkele verspreide sneeuw buien Over het algemeen weinig wind. Vannacht lichte tot matige vorst en in het Oosten van het land ook morgen overdag enkele graden onder het vriespunt. In het overige ge deelte van het land in de middag tem peraturen om het nulpunt. 81 Dec.: Zon op 8.48 uur. onder 16.37 uur Maan op 21.25 uur, onder 11.45 u. Somber gestemd jagen. Het politieke uitgangspunt van Linggadjati moet gehandhaafd blyven, in het belang van Neder land. Voor 20 Juli Is van geen zijde uit de Indische regering voorgesteld het grondgebied van de Republiek op Java volledig te bezetten. Na een week van politionele actie is de idee van de bezetting van Djogja naar voren gebracht. Nu schijnt er van enig overleg sprake te zijn. De persoonlijke berichten, merk te prof. Schermerhorn op, die ik uit Indonesië krijg, stemmen my som ber. Het Jot van Nederland wordt door deze strijd bepaald. De Partij v. d. Arbeid, die het monopolie van de progressiviteit heeft, heeft bjj de bepaling van dit standpunt vaak de anderen tegen hun zin mee moe ten sleuren. Part noch deel Bij een beschouwing over het so cialisme en economische herstel van Nederland wees spreker op de be staande totale bureaucratie. Hier aan heeft het democratisch-socia- listische gezag part noch deel. De geestelijke krachten die in ons branden moeten wij weer tot ont plooiing brengen. De tweede spreker Evert Ver meer legde er de nadruk op dat wij behalve naar materiële verbeterin gen moeten streven naar vrijheid van de menselijke persoonlijkheid. Vriezen of dooien? Over de stand van de Neder lands-Indonesische onderhan delingen heeft Hadji Agoes Sa- lim vandaag gezegd: „Het kan in do komende da gen vriezen en dooien. Als het vriest zal het kraken en als het dooit zullen binnenkort de bloe men zichtbaar worden". De vice-premier Setiadjit en de hoer Leinema, voorzitter der technische commissie, lieten zich in dezelfde geest uit. Ook zij achtten de komende dagen van beslissende betekenis voor de onderhandelingen. Sjarifoeddin verblijft op het ogenblik in Djogja. Hij is ziek. Zes jaar geëist tegen ex-, burgemeester van ij k Zes jaar gevangenisstraf eiste de proc.-fisc. bij het Utrechts Bij zonder Gerechtshof gistermorgen tegen twee N.S.B.-fanatici: J. van den Beke Caüenfels, voormalig burgemeester van Wijk bij Duur stede en de ex-groepleider J. C. Lington. Op „Dolle Dinsdag" acht ten beide kameraden het nuttig op de fiets met hun gezin naar het Noorden te vertrekken. Edoch, de Wijkse B.S. kwam in actie en een ingezette achtervolging had succes: burgemeester en groepsleider wer den ter hoogte van Amerongen ge vangen genomen en overgebracht naat de hoeve van veehouder Van Laar. Later werden zij opgesloten in de isolatlebarak van het gesticht „Valkenheide". die dienst deed als B.S.-gevangenis. Ook de toenmalige burgemeester van Leersum en Amerongen hield hier verblijf. Duitse politietroepen ontzetten het drietal echter. Van den Beke Callenfelds en Lington deden de S.D.-officieren een omstandig ver haal, met als gevolg, dat een straf expeditie tegen Wijk bij Duurstede op touw werd gezet. In Amerongen schoten de Duitsers Van Laar en zijn twee zoons neer. De hoeve werd geplunderd en vervolgens ver brand. Op Valkenheide fusilleerden zij de directeur van het Opvoe dingsgesticht. Gisteren stonden de ex-burge meester en de groepsleider terecht. Zij ontkenden hardnekkig het hun ten laste gelegde verraad, doch de getuigen spraken duidelijke taal. In zijn requisitor tenslotte hield mr. Drabbe rekening met de omstandig heid, dat de verklaringen in zekere zin onder pressie waren afgelegd. Het Hof zal 8 Januari uitspraak doen. Zonder loods liep Maandagmor gen het Noorse stoomschip Pla tode haven van IJmuidcn bin nen. Een sterke stroom dreef het schip op een der strekdammen van het fort. Een havenlicht be let echter de ..Plato" nog verder te schuiven. Tot nog toe bicven pogingen het schip vlot te krijgen, vruchteloos. Links op de foto: een der sleepboten, de „Noord-Hol land." Te Utrecht is op 78-jarige leef tijd overleden prof. dr. H. Th. Ob- bink, hofprediker en oud-hoog leraar in de geschiedenis der gods diensten. Prof. Obbink is te Aalten gebo ren. In 1901 promoveerde hij te Utrecht op het proefschrift: „De huidige oorlog volgens de Koran". Z(jn eerste gemeente was Hoger- Smilde, waar hjj als predikant der Ned. Herv. Kerk in 1897 zijn in trede deed. Later volgden Kam perveen en Middelburg. In 1906 werd hij naar Dén Haag beroepen en in 1910 vertrok hij naar Am sterdam, waar hij als hoogleraar optrad. Drie jaar later verwisselde hij deze werkkring voor een pro fessoraat te Utrecht. Prof. Obbink die als eminent ken ner van de Oosterse oudheid ver maardheid bezat publiceerde een groot aantal geschriften, dat deels op persoonlijke ervaring berustte, daar hij herhaalde malen Egypte en Palestina bezocht. Bekend is zijn Bijbelvertaling, terwijl tevens in binnen- en buitenlandse tijdschrif ten menig artikel van zijn grondige kennis van de oudheid getuigt. Toekomst niet somber De overstromingen, die Twente slnd» enkele jaren kent, z\jn een gevolg van de oorlog, want geall- eerde vliegers vernielden tijdens een van hun bombardementen de stuw voor het Dortmund-Eemska- naal en zolang deze niet is hersteld bljjft de gehele Dinkelstrook bij hoog water geregeld bedreigd. Gelukkig is de schade ditmaal beperkt. Het gat. geslagen in de dam onder Beuningen, blijkt ruim dertig meter breed. Deze dam werd na de eerste dijkbreuk in 1945 aan gelegd. Het vorig jaar was zij nog niet gereed. Thans is zü bezweken, waardoor in de gemeente Losser ongeveer 150 hectare land blank kwamen te staan. De wegen zijn echter begaanbaar en de toekomst behoeft vooralsnog niet somber in- Het water in de Twentse rivier tjes stijgt en uit sommige plaatsen is reeds een dijkdoorbraak ge meld. Toch blijken de overstro mingen minder uitgebreid dan in vorige jaren. DERDE PARTIJ ZAL VECHTEN TEGEN OORLOGSDRIJVERIJ Henry Wallace heeft in een radiorede te Chicago aangekon digd. dat hij 2ich candidaat zal stellen voor de presidentsverkie zingen in 1948. De oude partijen verkeren in staat van verrotting, zei Wallace. Daar om moet hot volk in 1948 z(jn stem op een derde partij kunnen uitbren gen. Hoe meer stemmen er voor de vrede zullen worden uitgebracht, des te beter zal de wereld beseffen dat de Verenigde Staten niet achter de door de beide bestaande partijen gevoerde reactionnaire oorlogspoli tiek staan, die de wereld verdeeld in twee gewapende kampen en onver mijdelijk aanstuurt op de dag waarop Amerikaanse soldaten in de Rus sische sneeuw zullen liggen. oorlogsdrijvers die in de beide an dere partijen de grote rol spelen, aldus Wallace. Wij hebben een Gedeons-leger samengesteld, klein in aantal, machtig door overtuiging en snel tot handelen bereid. Wij binden ons aan geen enkele groep die niet voor eenzelfde doel vecht. Amenkaanse commentaren op Wallace's radiorede zijn nog piet beschikbaar. Het ligt echter voor de hand dat zijn initiatief met veel reserve wordt opgenomen. In link se kringen had men liever gezien dat een eventuele derde partij zou worden gelanceerd door de kring om mevrouw Roosevelt en haar vrienden en verder verwacht men dat Wallace bij de verkiezingen niet veel meer zal kunnen bereiken dan dat hij zoveel stemmen uit de democratische hoek zal bijeenbren gen dat Truman door een Republi kein zal worden verslagen. Mislukt de onderneming van Wallace, en dat is zo goed als zeker, dan is voor lange tijd de vorming van een derde partij on mogelijk geworden. liet schijnt niet de bedoeling van Wallace te zijn om zetels in het Congres te krijgen. Hij zou zich geheel willen concentreren op de presidentsverkiezingen. door prof. dr. E. v. Everdingen ANNEER Dr. Braak op 1 Januari 1948 zijn taak als di recteur der Afdeling Klimatologie aan het K N.M.I. neerlegt, kan hjj terugzien op een bijna 40-jarige werkzaamheid als meteoroloog en meer dan 40 jaren rijksdienst Na zijn promotie te Leiden bleef hij nog enige tijd assistent aldaar, en werd in Augustus 1908 benoemd tot wetenschappelijk medewerker aan het Kon. Magnetisch en Meteorolo gisch Observatorium te Batavia, reeds in September gevolgd door zijn benoeming tot onderdirecteur, als hoedanig hij reeds aanstonds de directeur. Dr. van Bemmelen, moest vervangen tijdens diens verlof naar Europa. Midden 1909 kwam op Java aan de expeditie van Luit. Rambaldo op H.M.'s de Ruijter. die een complete installatie voor het oplaten van vliegers meebracht, welke nu aan 't Observatorium werd overgedaan Dit gaf een grote stoot aan het onderzoek der atmosfeer op Java, waarvan Dr flrdak de eerste titt- Dit is Wallace's programma: Voor vrede en veiligheid. Tegen de öf-Amerika-öf-Rus- land-politiek. Voor vrijheid van spreken vergadering. Tegen rassendiscriminatie. Voor vrije vakbonden en sociale zekerheid. Voor lage prijzen. Voor steun aan de Europese lan den, maar zonder imperialistische doeleinden. Voor een ontwapeningsconferen tie der Verenigde Naties. De tijd is rijp voor een derde partij, die het opneemt tegen de gezien te worden, want het water is reecis meer dan 5 centimeter ge zakt. In de gemeente Denekamp staat ongeveer 40 hectare grond onder water. Ook hier bestaat evenwel geen gevaar voor de bevolking. In de omgeving van Denekamp is Zondagavond, evenals vorig iaar, de dijk van de Dinkel doorgebro ken. Enkele landerijen liepen onder water, doch de boerderijen behoef den niet te worden ontruimd. Van de zijde van het waterschap ..De Regge" kwam tenslotte vanmorgen het bericht, dat de toestand Zater dag en Zondag critiek was. doch dat het gevaar nu grotendeels is geweken, aangezien het water be gint te zakken. Overstromingen in het Saarge- bied hebben catastrophale afmetin gen aangenomen. Volgens voorzich tige schattingen bedraagt de schade reeds vijf millioen mark. Saarbrücken is door het water in twee geïsoleerde gedeelten ge splitst. Het Noorse stoomschip „Straum" verkeert 25 mijl ten Noord-Westen van Helgoland in nood. Het zendt seinen uit en vraagt onmiddellijke hulp. Dr. C. Braak komsten publiceerde en waaraan hij met Dr. van Bemmelen krachtig medewerkte, zodat buitengewoon belangrijke uitkomsten werden ver kregen. o a. de laagste temperatuur (-90° C) op 17 km. hoogte ooit op aarde waargenomen Reeds spoedig pakte Dr. Braak grote problemen aan. zoals de moge lijkheid van een seizoenvoorspelling op Java. onderzoek van het berg klimaat. wolkenvorming en verde ling van de regenval. En sinds 1912 werd het net van termiinstations sterk uitgebreid, wat de stof ople- MAART DE MAAND VAN DE GROTE STRIJD? Alle partijen in Frankrijk bereiden er zich op voor dat in Maart de grote binnenlandse strijd gestreden zal worden. Maart is de maand waarin het Amerikaanse Congres waarschijnlijk de behande ling van het Marshall-plan zal voltooien; het is ook h^t tijdstip waarop vele Europeanen door de ontberingen van de 'winter verbit terd zullen zijn. Men neemt aan dat de Conunform dit ogenblik heeft bepaald voor een nieuw offensief in alle landen waarin de communis ten een rol van betekenis kunnen spelen. Maar ook De Gaulle zou, begun stigd door dezelfde omstandighe den, in die maand zijn kans willen wagen, zegt men. In de fabrieken van heel Frankrijk is de R.P.F. thans bezig cellen te vormen. Het middenblok bereid zich er op voor om tegen de tijd dat de strijd opnieuw en wellicht nog heviger zal ontbranden, vast in de schoenen te slaan, om tussen de beide extremistische partijen in de democratische traditie van Frank rijk te handhaven. Het communistische blad „l'Hu- nianité" voert op het ogenblik een campagne voor het aanwerven van nieuwe leden. In een hoofdartikel zegt het blad: „Wij moeten er voor zorgen dat wij in het voorjaar van 1948 weer over al onze oude krach ten beschikken en over nieuwe, voor de strijd die ons wacht." Volgens een zegsman van de re gering heeft het hoofdbestuur van de communistische partij aan alle afdelingen order gegeven om de voorbereidingen te versnellen en 15 Januari klaar te zijn voor alle eventualiteiten. De Franse minister van bin nenlandse zaken heeft in de Nationale Vergadering meege deeld dat hij de communisti sche partij benzinetoewijzin gen heeft geweigerd. De Repu bliek heeft het recht zichzelf te verdedigen, zei hij. Alle andere politieke partijen hebben toewijzingen ontvangen. Mochs mededeling veroorzaakte uiteraard luide protesten van de communisten. Moch antwoordde hen: Uw mannen hebben tijdens de stakingen genoeg benzine ge stolen uit de fabrieken. Dr. C. Braak leg» 1 Jan. zijn taak aan het K.N.M.I. neer verde voor het grote werk het ..Klimaat van N.-Indie". dat in de korte tijd tussen 1921 en 1925 ver scheen in een omvang van bijna 1100 bladzijden, behoudens het laat ste deeltje, dat in Nederland werd bewerkt en in 1929 verscheen. Door zijn Engelse uittreksels, ongeveer 500 bladzijden, was het dadelijk ook voor internationaal gebruik geschikt en het heeft grote opgang gemaakt. Geen wonder dat men in De Bilt, toen daar in 1925 de afdeling Kli matologie vacant kwam. Dr. Braak, die sinds 1920 het directeurschap van het Observatorium vervulde, uitnodigde om die afdeling op zich te nemen. De klimatologie van Ne derland telde toen nog slechts twee afleveringen in moderne bewerking, maar van 1929 tot 1945 verschenen van zijn hand niet minder dan 14 afleveringen, tezamen (met inbegrip van het klimaat van W.-Indië) ook ruim 1000 pagina's tellend. De gro tere samengesteldheid van het weer in Holland verklaart, hoe voor dit kleine gebied een bijna even grote omvang nodig was als voor het veel grotere Indonesië. Behalve door zijn vrij talrijke bij dragen in buitenlandse tijdschriften, heeft Dr. Braak ook internationale bekendheid verworven* door zijn aandeel over Achter-Indië en Insu- linde in de grote Klimatologie van de wereld van Koppen en Geiger. en door zijn voorzitterschap van de Int. Commissie voor landbouwmeteoro- logie van 19371946. Vermelden wij nog even. dat in de laatste jaren zijn afdeling in De Bilt met verscheidene krachten werd uitgebreid, die zich uitsluitend met de invloed van het weer op de gewassen bezig houden De bekende waarschuwingen voor de aardappel ziekte komen van die Afdeling. Zo wel voor de wetenschap als voor de practijk heeft Dr. Braak zich dus zeer verdienstelijk gemaakt. Zo iets hoop ik niet meer mee te maken- schipper ,,Zo iets hoop ik niet meer mee te maken", zei schipper De Graaf van de Sch 84 „Voort varen'. de logger, die twee we ken geleden in de buurt van Calais aan de grond was ge lopen. Het zijn zware dagen ge weest voor deze 23-jarige kapi tein, die alle moeilijkheden ech ter glansrijk heeft overwonnen en zijn schip behouden, ondanks het zware weer. „Op Zaterdag 13 December," ver telde de schipper, „zijn we naar zee gegaan met een bemanning van 15 man. We stoomden op 't lichtschip „Goeree" bij dikke lucht en af en toe regen. Acht mijl van Calais liep (1e logger aan de grond. Er was iets met het kompas niet in orde. dat was gebeurd zonder dat we er erg in hadden en er is op de vissers schepen maar één zo'n instrument aan boord. Natuurlijk ontstond er een hele consternatie. Eenmaal in de veertien dagen staat het water oj-> z'n hoogst en dat moment was juist voorbij, zodat het er naar uit zag. dat we veertien dagen op het zand zouden zitten. De ankers wer den uitgezet. De sleepboot „Blan kenburg" kwam in de buurt, doch kon geen verbinding maken De Sch. 248 „Prinses Margriet" lag in Ca lais en deze heeft een sloep gezon den. welke verbinding tot stand kon brengen op een afstand van 700 k 800 meter, terwijl hij buiten de branding bleef. Deze verbinding is echter gebroken en zo kon er verder niets gebeuren. Na drie da gen zijn 12 leden van mijn beman ning aan land gegaan en met de Sch. 310 uit Calais naar huis ge bracht." Schipper De Graaf bleef met zijn stuurman en machinist alleen aan boord Dit leek hem het enige mid del. om de logger te behouden, al liep men de kans. dat het schip uit elkaar geslagen zou worden.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1947 | | pagina 1