Wij vochten als leeuwen, maar het
mocht niet baten
Een derde partij ook
in Amerika
Diphterie is een gevaarlijke
ziekte
Het zat alles tegen bij het bergen
van de „Brastagi"
Dam-rubriek
Voorkomen is beter
dan genezen
Radio-programma
Dinsdag 30 December 1947
I
3
ALS INSPECTEUR van een grote rederij kan het je gebeuren, dat
je de ene dag in Rotterdam rustig achter je bureautje zit en twee
dagen later ettelijke duizenden mijlen ver weg ergens in Portugees Oost-
Afrika lussen olifanten, krokodillen en slangen ben beland, in welk on
herbergzaam oord je maar zien moet op een schip te komen, dat nog
een dikke 400 mijl verderop erg ongemakkelijk op de ribbels van een
koraalrotsenforrnatie vastgelopen is. De heer P van Overbeek. inspecteur
van de Koninklijke Rotterdamsche Lloyd, is een dergelijk grapje over
komen. want hij werd als expert van de rederij en gewapend met een
stapel schecpstekeningen er op uitgezonden om assistentie te verlenen
bij de berging van het motorschip ..Brastagi". dat halverwege de Straat
van Mozambique tien mijl uit de kust van het nabij het vasteland gelegen
Caldera-eiland op een rif was gestrand.
beweert, dat in zo'n geval geen ze
gen op de reis kan rusten!
Water
De strijd tegen het water begon
met een poging het schip, dat met
de voorkant geboeid lag tot even
achter de machinekamer, nog meer
stuurlast te geven. Een deel van de
lading werd achteruit gebracht en
een gedeelte „over de muur" of te
wel in zee geworpen. Zware stuk
ken. tractors b.vkon men met de
eigen laadbomen niet ver genoeg
buiten boord krijgen en die moest
men laten staan. Het grote lek. een
scheur in de bodem, zat onder ruim
II. waarin het binnengedrongen
water met het tij op en neer ging en
dus pompen geen zin had. Het wa
ter moest er in ieder geval uit en
dat hoopte men te bereiken door
het benedenste tussendek, waarbo
ven het water niet steeg, luchtdicht
af te sluiten en het ruim dan met
een compressor leeg te persen. Om
te voorkomen, dat het dichtgemaak
te tussendek door de opwaartse
druk. die in dit geval gelijk was aan
een laag water van vijf en een hal
ve meter, uit elkaar zou springen,
werden stutten gebouwd in de er
boven gelegen ruimen. Het werk
vorderde goed en het ruim van de
„Brastagi" ging al aardig op een
scheepswerfje lijken, waar ge
zwoegd werd van je welste. ook al
omdat er eert zwaar tekort aan ar
beidskrachten bestond. Men had
zelfs ergens uit de rimboe een aan
tal negers gerequireerd. vrolijke,
goedlachse knapen, die maar wat
goed hun best deden. Met het oog
op brandgevaar bij het lassen, had
men tevoren de op het water drij
vende bunkerolip uit het schip ge
pompt. terwijl proefondervindelijk
was vastgesteld, dat de olieresten
op het water niet branden wilden.
Maar de pechduivel. die het blijk
baar op de „Brastagi" voorzien had,
Op Vrijdag de 13de
vertrokken...
Uit het relaas, dat de heer Van
Overbeek ons bij zijn terugkeer van
deze avontuurlijke reis heeft ge
daan, viel wel in de eerste plaats op
te maken, dat de „Brastagi" moeilijk
een méér afgelegen plekje op aarde
had kunnen uitzoeken om te stran
den. Onze zegsman had twee dagen
nodig om per vliegtuig via Johan
nesburg en Salisbury in Beira te
komen. Dat ging prachtig. Maar in
Beira, het enige plekje zonder wil
de dieren in een reusachtige wilder
nis, hield de bewoonbare wereld op!
Vierhonderd en vijftig mijlen noor
delijker van hier naar Oslo!
lag de „Brastagi" tegenover dit on
toegankelijke land en volkomen ver
laten in de Oceaan. Met het Britse
bergingsvaartuig „Briton". dat sta
len platen, hout, lasapparaten en
allerlei ander bergingsmateriaal in
Durban aan boord genomen had en
dat gedeeltelijk bemand was met
plaatselijke zeelieden en voor de
rest met mensen van de Engelse ma
rine. vertrok de heer Van Over
beek op 12 November van Beira en
arriveerde twee dagen later op de
„Brastagi".
Kort dag!
Het schip, dat enigszins slagzij
maakte en helling had naar achte
ren. zat zo beroerd als het maar
zitten kon In de eerste plaats was
het toen juist veertien dagen gele
den bij springtij op het rif gelopen,
wat betekende dat het volgend
springtij van 26 November de enige
kans kon bicden op een succesvolle
berging. Verder was het zeegebied
rondom het gestrande schip dermate
met koraalpunten bezaaid, dat de
bergingsvaartuigen niet langszij
konden komen. Slechts twaalf da
gen waren dus beschikbaar om een
uiterst moeilijk bergingskarwei uit
te voeren, dat geheel met eigen mid
delen geschieden moest en naar bleek
met personeel, dat weliswaar volop
met goede wil was bezield, doch op
het gebied van bergen van schepen
nagenoeg geen ervaring had.
Het was kort dag. maar noch de
bemanning van de „Brastagi", noch
de mensen van de „Briton" cn later
ook van de Nederlandse sleepboot
..Thames" heeft het aan enthousias
me om deze strijd tegen de tijd te
helpen winnen ontbroken. „Wij heb
ben gevochten als leeuwen", aldus
vertelde ons de heer Van Overbeek,
„eerst tegen het water en toen te
gen het vuur. maar hebben tenslotte
dit gevecht verloren, omdat alles
tegen zat. wat maar tegen kon zit
ten".
Op Vrijdag de dertiende was de
„Brastagi" haar reis van Amerika
uit begonnen en men zou dus waar
lijk de zeeman moeten geloven, die
Spiegel
der
wereld
beschikte anders! Bij het lassen van
ijzeren plaatjes in de zij van de
romp op de plaatsen, waar de span
ten door het tussendek gaan. is een
vonk terecht gekomen op olie, die
aan de scheepswand zat vastgekoekt
en door de tropische hitte was uit
gedroogd. Dat spul bleek wèl te
willen branden en hoe!
En vuur!
Toen het vuur dus toch ontstond,
had er vermoedelijk een vergas
singsproces plaats, want het greep
zo snel om zich heen, dat de men
sen nauwelijks tijd hadden uit het
ruim weg te komen. In een oog
wenk sloegen de vlammen uit het
luik. Het vuur plantte zich voort
naar het voorruim. waar evenals el
ders in het schip .o.m. onder het
brughuis, vaten smeerolie en em
ballagemateriaal een gretig voedsel
voor de vlammen vormden. Het
Werd een formidabele oliebrand
met zware rookontwikkeling en zo
fel, dat de vlammen tot boven het
topje van de voormast uitsloegen.
Te proberen een oliebrand met
water te doven kan men net zo goed
laten en daarom beperkte men zich
tot het nathouden van het midden
schip teneinde het naar achteren
kruipende vuur te bedwingen. Het
verblijf op de „Brastagi", die door
het stampen op de rotsen reeds teke
nen van breken begon te vertonen,
was tevoren al niet aangenaam, be
paald onplezierig werd de toestand
toen de recht op de kop van het
schip staande wind hitte, smook en
vonken zodanig geconcentreerd over
het achterschip joeg. dat alles in
allerijl moest worden afgesloten en
met natte zeilen bedekt
Donderdagsmorgens om negen
uur was de brand begonnen en des
avonds om tien uur had men het
vuur, in het middenschip althans,
onder de knie. Het voorschip, waar
men onmogelijk kon komen, brand
de nog een dag door. De heldhaftige
blussers waren die avond volkomen
op. of. zoals de heer Van Overbeek
het uitdrukte, zij lagen voor lijk
met ogen waaruit ze niets meer
konden zien.
Ondanks de brand wilde men het
bergen niet opgeven, want het plan
om het gespaard gebleven achter
schip inclusief machinekamer te
redden door het van het voorschip
los te snijden leek uitvoerbaar. In
tussen had echter de vertegenwoor
diger van de Salvage Association
een rekensommetje gemaakt met als
uitkomst, dat de bergingskosten de
waarde van het achterschip belang
rijk zouden overschrijden. Hierop
besloot men de zaak te laten zoals
begrippen ..Derde Macht"
n „Derde partij" zijn aan de
orde van de dag voor en in Euro
pa. Maar thans hebben ook de Ver
enigde Staten hun derde partij in
wording, nu Henry Wallace be
sloten heeft om zich candidaat te
stellen voor het presidentschap) als
vertegenwoordiger van die groe
pen Amerikaanse kiezers, die het
niet bij de Democraten noch bij de
Republikeinen kunnen vinden.
Het merkwaardige in deze Ame
rikaanse derde partij is, dat zij
ontstaan is op grond van verschil
in de buitenlandse politiek. De
wijze, waarop Wallace zijn candi-
datuur heeft aangekondigd is hier
voor een duidelijk bewijs: hij heeft
uitsluitend critiek op de buiten
landse politiek van de beide be
staande partijen doen horen. Dit is,
dunkt ons, een novum in de ge
schiedenis der Amerikaanse presi
dentsverkiezingen, die tot nu toe
altijd werden uitgevochten op het
„platform" van de binnenlandse
politiek. Het behoeft ons intussen
niet bepaald te verwonderen: van
daag den dag is ook voor de Ame
rikaan het ogenblik gekomen, dat
hij de prioriteit van de buiten
landse politiek moet erkennen en
bovendien zijn Democraten en Re
publikeinen, juist omdat zij deze
prioriteit erkennen, het eens ge
worden over één buitenlandse po
litiek boven de partijverschillen.
Tegenover dit gezamenlijk buiten
lands front der bestaande partijen
gaat Wallace dus nu zijn eigen
buitenlands program stellen.
Wat dit program inhoudt? Wij
'euilen het moeten afwachten; de
vage critiek, welke Wallace in eer
ste instantie heeft uitgesproken,
geeft te weinig houvast. Hij be
schuldigt de tegenwoordige Ame
rikaanse staatkunde ervan, dat zij
naar een oorlog drijft, maar zolang
hij niet positief verklaart, hoe die
politiek dan wel moet worden ge
voerd, hebben wij hier al bijzon
der weinig aan.
VE7 AT wij sinds de zomer 1946,
toen Henry Wallace nog al
wat opschudding maakte door zijn
breuk met de toenmalige politiek
van TrumanByrnes, van zijn
buitenlands politieke denkbeelden
hebben vernomen, geeft ons echter
niet een gevoel van gerustheid,
Hoe stevig dc Brastagiop de koraalriffen liep toont bovenstaande foto, die
werd gemaakt door Jan Uittenbogcrt. vijfde machinist aan boord van het
schip. Het rs laag water en toch steken slechts kleine rotspuntjes boven water.
Bij hoog tij is ter plaatse zelfs geen branding te zien
zij was. Alle bezittingen en verder
alle voorwerpen van waarde, die
maar te dragen waren, bracht men
aan boord van de twee sleepboten,
waarmee de thuisreis naar Beira
werd aanvaard. De „Brastagi". eens
behorend tot de mooiste schepen
van de Nederlandse koopvaardij
vloot, bleef eenzaam achter op de
plek, die haar laatste rustplaats
worden zou.
laat staan van waardering. Hij
heeft op ons de indruk gemaakt
van een idealist te zijn (wat op
zichzelf een aanbeveling kan zijn),
maar tegelijk van een dilettant. En
dit laatste is in de tegenwoordige
omstandigheden op het terrein van
de buitenlandse politiek, waar de
situatie in de wereld zo précair is.
buitengewoon gevaarlijk. Wanneer
wij Wallace aan het werk zien, dan
worden wij altijd herinnerd aan de
figuur van wijlen Chamberlain, die
ook een idealist was en ook een
dilettant in de buitenlandse poli
tiek, al was hij dan ook prime
minister van Engeland (de des
kundigen van het Foreign Office
werden door hem nauwelijks meer
geraadpleegd!) en wiens politiek
van'„appeasement" (toegeving) de
oorlog niet alleen niet heeft voor
komen, maar integendeel, daar is
zo langzamerhand iedereen wel
vön overtuigd, de oorlogskansen
heeft vergroot. En dat Wallace uit
de hoek van links komt en dat
Chamberlain een man van rechts
was, heeft voor deze vergelijking
niets te betekenen: progressief di
lettantisme is in omstandigheden
als in 1938 of 1948 net zo gevaar
lijk als conservatief dilettantisme.
Welke de kansen voor die derde
partij zijn? Op het ogenblik zijn
wij geneigd om te zeggen: ze zijn
niet groot. Wallace heeft echter
misschien één voordeel hij en zijn
vrienden noemen zich graag de
erfgenamen van de ideeën van wij
len president Roosevelt. Waarbij
dan natuurlijk verzwegen wordt,
dat Henry Wallace noch het for
maat van de mens-Roosevelt, noch
dat van de staatsman-Roosevelt
heeft. Het een en het ander neemt
echter niet weg, dat dit beroep van
Wallace op de grote Franklin D.
hem wel stemmen zal toevoeren.
Voor vandaag zullen wij het bij
deze paar meer of minder waar
schuwende opmerkingen laten. Wij
zullen nog gelegenheid genoeg heb
ben om op de betekenis van Wal
lace en zijn derde partij niet al
leen voor de Ver. Staten, maar
voor de hele wereld nader in te
gaan.
Deens vliegtuig viel
in zee
Een Deens vliegtuig op weg van
Parijs naar Kopenhagen met elf
passagiers, viel bij de landingspo
ging op het vliegveld Kastrup tij
dens sneeuwbuien in zee.
Het kwam terecht in ondiep wa
ter, driehonderd meter uit de kust.
De inzittenden werden met mo
torsloepen van het vliegtuig ge
haald. Slechts drie personen waren
licht gewond.
Hoge autoriteiten bleken
speculanten
De Amerikaanse minister van
landbouw Clinton Anderson heeft
een lijst gepubliceerd van 99 auto
riteiten die in September jl. in
graan hebben gespeculeerd.
Op dc lijst komen generaal W.
H. Graham en'de gouverneur van
Utah, H. B. Maw, voor.
Onder leiding van
B. SPRINGER
ex-wereldkampioen
Hoedt U voor verstarring!
Sommige stellingen in het klas
sieke genre zijn onderhevig aan ver
starring. Het „leven" gaat uit de
stand en het einde is gewoonlijk
remise! Het is zaak. zoiets tijdig ln
te zien en dan te Vachten „nieuw
leven" te scheppen!
In een vftje partij kregen we een
dezer dagen de volgende stand:
Zwart- 3. 6. 9. 11/16. 18. 19. 21.
23 24. 26.
Wit: 25. 27. 28. 32. 33. 35/40, 42,
43. 45. 48.
Wit. aan zet. ziet tiidig het ge
vaar aankomen van een „verstar
de" klassieke stelling. Immers, op
I. 39—34. 24-29: 2. 33x24. 19x39;
3. 28x17, 11x31: 4. ad. lib. 18—23;
5. ad. lib., 23—28 6. 32x23, 21x41;
7. 42—37. 41x43; 8. 48x39. 26—31;
en Zwart wint.
Op 1. 40—34, 14—20: 2. 25x14.
9x20: 3. 31—30 (of?) 20—25; 4.
39—34 (gew.) 15—20: 5. 34—29,
25x31; G. 29x40. 20—25; en Wit
heeft slecht spel.
Wit besloot „troebel water" te
zoeken en speelde als volgt: 1. 27
22. 18x27; 2. 37—31. 26x37; 3. 42x
22. 1217; (Wit's eerste succes. De
beste voortzetting voor Zwart was
3. 1117; en 4. 16x7; ge
volgd door 2126; en Wit's stelling
bliift moeilijk. Zwart wil echter
méér en kan dat niet als volgt be
reiken: 3. 12—18: 4. 39—31.'
18x27; 5. 25—20. 14x25; 6. 3430.
25x34: 7. 40x18. 13x22; 8. 28x26.
19—23; (Of?) 9. 32x21. 16x27; 10.
45—40. 9—13; 11. 40—31. 3—9; 12.
4842. en Zwart heeft zéér moeilijk
spel. Daarom vervolgde Zwart met
3. 12—17, 4. 40—31, 14—20;
Wordt nu het slachtoffer van een
interessante offercombinatie. Het
beste voor Zwart was 4. 2429:
5. 33x21. 19x30. 6 28x8. 17x37; 7.
35x24. 3x12; 8. 45—40. 21—27; 9.
39—33. 27—31: 10. 36x27. 3741
II. 24 -20. 15x24; 12. 33—29. 21x42
13. 48x46. 11—17; 14. 43—38. 12
18; 15. 31—29. 6—11; 16. 46—41,
met ongeveer geliikc kansen). 5.
25x11 9x20: 6. 35—30: 24x35: 7.
3329! 39; (3540 mag niet
omdat Wit later met 3933 enz.
vervolgt). 8. 29x18, 2126; 9. 38—
33!! (Wit heeft nu steeds belangrijk
voordeel). Op 9. 1721; 10.
36—31. 26x37, 11. 32x41: 21.
—26; 12. 41—37. 16—21; 13. 43—38
en Zwart staat, slecht omdat op 11.
17x17 Wit door 2823 enz. wint).
9. 2631?? (Denkt aldus nog
een voordelig eindspel af te dwin
gen. maar pleegt in werkelijkheid
zelfmoord, zü het dan op zeer ele
gante wijze). 10. 36x27, 1621; 11.
27x7. 35—40rl2. 22x11. 40x49; (Let
nu op Wit's elegante riposte.) 13.
39—34! 13x33; 14. 7—2! 49x40: 15.
2x4. en Zwart kon ziin matten op
rollen.
Wel een bewijs dat ook in klas
sieke standen dank zii luiste „or-
chcstratie" nog wel „muziek" zit!
(Nadruk verboden).
Lichtpetroleum, tractorpetroleum,
speciale benzines, stookolie, mine
rale terpentijn en verfverdunner
uit minerale terpentijn worden met
ingang van 1 Januari 1948 duurder.
De prijs voor lichtpetroleum zal
met 2 cent per liter stijgen; de
maximumprijs zal in de verschil
lende zones f 0.14yz, ƒ0.15 en
0.15^2 bedragen.
HET STENEN TIJD-
PERK BESTAAT NOG!
De bekende professor in de vol
kenkunde Julius Lips, die nu in
Amerika woont, heeft tezamen
mei zijn vrouw een uiterst inte
ressante expeditie aanvaard: Hij
wil een studie maken van het
leven der Ojibwa Indianen, wier
geringe aantal nakomelingen in
Noord Minnesota en Canada
wonen. Deze Indianen voeden
zich hoofdzakelijk met wilde
rijst, die zij oogsten met zonder
linge werktuigen, die nog uit
het stenen tijdperk schijnen le
stammen. Prof. Lips en zijn
vrouw willen in dezelfde hutten
en tenten wonen als deze ln-
dienen. Ook willen zij zich op
dezelfde wijze voeden als deze
mensen. De kosten van deze
interessante expeditie worden
door de New School for Social
Research gedragen.
Voor een ..hofleverancier". Een tame
lijk simpele, maar flatteuze creatie.
Zij is nl, van Aage Thaarup. die de
kleding van de Engelse koningin ont
werpt. Hij bracht dit model van licht
blauw vilt op de wereld-modeshow,
die dezer dagen in New York is
gehouden.
De Remonstrantse
Broederschap
„De Remonstrantse Broe
derschap in verleden cn he
den." Een historische schets
door Lucie J. N. K. van
Aken. Uitg. '47. Van Loghum
Slaterus N.V. Arnhem.
Het laatste kwartaal van het
scheidend jaar heeft allen, die be
langstellen in het kerkelijke leven
van ons Vaderland met een waar
devol geschrift verrijkt. Het ver
scheen na veel en ernstige voorbe
reiding van de hand vanmej.Lucie
J N. K. van Aken. conservator aan
de Universiteitsbibliotheek van
Amsterdam. Aan deze academische
geboortegrond draagt het de goede
sporen, gegroeid als het is uit de
raadpleging van talloze gegevens,
die de schrijfster in overvloedige
mate ter beschikking stonden en
waarin zij zich met nauwgezette
studie cn warme liefde voor haar
onderwerp heeft verdiept. Door
deze twee eigenschappen, studiezin
en gehechtheid aan eigen kerkge
nootschap. is het gevaar vermeden,
dat door de veelheid van détails de
éénheid van lijn zou kunnen verlo
ren gaan. Wij zien de ontwikkeling
van deze kleine, typisch-Neder-
landse kerkgemeenschap hier dui
delijk vóór ons en volgen haar lot
gevallen door de drie eeuwen van
haar bestaan, in trouw aan haar
beginselen van vrijheid en ver
draagzaamheid, in openheid voor
de cultuur en in besef van ver
antwoordelijkheid voor de wereld.
Met déze uitvoerige, historische
schets heeft mej. van Aken stellig
velen aan zich verplicht. Omtrent
de eerste kwart-eeuw van de ge
schiedenis der Broederschap waren
wij goed voorgelicht door J. Tide-
man's „Stichting"; G. J'. Sirks be
zorgde ons in 1934 een waardevol
gedenkschrift over het Semina
rium; voor het overige moesten wij
het stellen met losse bijdragen en
her en der verspreide artikelen. Nu
is dit alles met zorg bewerkt en
verbonden tot een prettig leesbaar
en verantwoord verhaal van wat
de Remonstrantse Broederschap is
en wil. Voor nadere studie verwijst
het werk telkens naar betrouwbare
bronnen.
Prof. dr. G. J. Heering schreef
een erkentelijk „Woord vooraf" bij
dit boek, dat met een twintigtal
goede reproducties is versierd. Zo
werd 't een boeiend geheel, waar
van allen, wie de veelvormigheid
van het vaderlands protestantisme
ter harte gaat, met grote ingeno
menheid zullen kennis nemen.
N. B.
Kerknieuws
Ned. Herv. kerk
Beroepen te Amsterdam (als stud,
pred dr J. M. v Veen te Rijswijk
(Z.H.). te Amsterdam-N. (Evang
pred H. v. d Loos te Haarlem-N.
te Farmsum P. J. Grondel Jr.
zendeling-pred. met verlof te 's-
Gravenhage te Garmerwolde A.
Th. S. Bakker te Diever tc Half
weg J A. Dankbaar te Maassluis.
Aangenomen naar Gouda (vac. M.
C, Koole) H. v. d. Akker te Slic-
drecht naar West-Kapelle W.
Oosthoek te Zoutelande.
Bedankt voor Engwierum A. J.
Visser te Bierum (Gr.) voor
Landsmeer G M. H. Winter te Oos
terend op T. voor Sellingen M
Hylkema te Kloostermaar voor
Schoonrewoerd H. A. v. Slooten te
Haaften voor Vrouwenpolder-
Gapinge P. M. v. Waarde, cand. te
Driewegen (Z.).
Maak gebruik van de mogelijkheid
tot inenten
MEN kon de laatste maanden een foldertje ln do brievenbus vin
den, waarin werd medegedeeld, dat er gelegenheid bestaat tot
Inenting tegen diphterie. Daar hiervan, helaas, door betrekkelijk
weinig ouders gebruik werd gemaakt, willen we toch Iets over dezo
ziekte en de wijze, waarop \vjj haar kunnen voorkomen, zeggen.
vijftien jaar. Dat de ziekte gevaar
lijk is, blijkt uit het feit, dat twee
tot tien procent (verschillend bjj
verschillende epidemieën) der pa
tiënten sterft aan deze ziekte. Het
is daarom een geruststelling, dat
w\j onze kinderen tegen diphterie
kunnen beschermen door inenting.
De Inenting is ongevaarlijk en be
schermt gedurende enkele jaren
tegen de ziekte. Het komt voor, dat
ook ingeente kinderen in lichte
graad ziek worden. Daar de inen
ting pas werkt na ongeveer vier
weken, mag men vanzelfsprekend
niet wachten tot een epidemie is
uitgebroken, daar anders de kinde
ren juist in de gevaarlijke tijd zon
der bescherming zouden blijven.
Maak daarom ruim gebruik van
de gratis inentingen door dc G.G.D.,
die regelmatig door mededelingen
in de pers en huis aan huis worden
aangekondigd.
Tot het volgende spreekuur!
Door de eeuwen heen was de
diphterie een kwaadaardige kinder
ziekte en haar besmettelijkheid was
ook bekend. In 1881 kon Loeffler
aantonen, dat microscopisch kleine
staafjes de ziekte veroorzaakten.
Zjj komen meestal voor in de mond
of in de neus van de patiënt en
worden bij het spreken en hoesten
met dc vlocistofdruppels op iemand
anders overgebracht. Niet iedereen,
die diphtcriebacillen in de mond
heeft, wordt 2iek. Er zjjn vele zoge
naamde bacillendragers, die mis
schien de ziekte in een zeer lichte
vorm hebben doorgemaakt, verder
geen last hebben van de onge
wenste „inwoning", maar toch voor
hun omgeving een groot gevaar
opleveren. De bacillen nestelen
zich meestal in de amandelen. Twee
tot zeven dagen na de besmetting
begint de ziekte met koorts en keel
pijn. Op de amandelen is eeh wit
vliesje te zien en uit de mond komt
een rottende lucht. Oudere artsen
kunnen de ziekte alleen door deze
reuk herkennen; tegenwoordig
wordt by vermoeden van diphterie,
met een staafje, dat van een stuk
je watten is voorzien, over het
vliesje gestreken. Worden bij on
derzoek hiervan in een laborato
rium de staafjes van Loeffler aan
getoond, dan staat de diagnose
vast.
Het verloop
In de meeste gevallen verloopt de
ziekte zo, dat de kinderen na drie
tot vier dagen van koorts, keelpijn
en moeilijk slikken beter worden.
De koorts daalt, de vliesjes op de
amandelen worden afgestoten en
binnen enkele dagen zijn de kinde
ren genezen. Er zijn echter ook ge
vallen, waarbij, na een dag of twee,
de patiënt zwaar ziek wordt. De
hals wordt door de gezwollen klie
ren dik, het gezicht bleek. Deze
vorm kan binnen enkele dagen door
het optreden van hartzwakte dode
lijk worden. Bij een andere vorm
van de ziekte groeien de vliesjes
van de amandelen door de keel ln
het strottenhoofd en vullen dit ge
heel. De patiënten dreigen hierdoor
te stikken. Wie dit als arts eenmaal
heeft waargenomen, zal dit ver
schijnsel nooit vergeten. In deze ge
vallen moet onmiddellijk operatief
ingegrepen worden.
De hals wordt opengesneden en
een buisje doorgetrokken (tracheo-
tomia) of er wordt een buisje door
de mond naar binnen geschoven
(intubatie). De patiënt is hierdoor
gered. Na elk geval van diphterie,
al is het nog zo licht, kunnen ver
lammingen optreden, meestal in de
tweede week van de ziekte. De
meest voorkomende verlammingen
zijn die van de huig en van ver
schillende oogspieren. Door de ver
lamming van de huig verslikken de
patiënten zich vooral by het ge
bruik van vloeibaar voedsel; door
verlamming der oogspieren doen
zich gezichtsstoornissen voor.
Totdat prof. Bchring het diphte-
rieserum had gevonden, was de be
handeling van de diphterie een vrij
hopeloze zaak. Thans bezitten wij
in dit serum een vrijwel afdoend
geneesmiddel, mits het op tijd
wordt toegediend.
Daarom Is het een dringende els
direct de dokter te ontbieden bU
elke keelontsteking van een kind:
beter een keer te veel dan te wei
nig. Hoe eerder men do serum
inspuiting toepast, des to zekerder
kan men z(jn van het succes.
Verder dient de patiënt het bed
te houden, lichte voeding to gebrui
ken en het hart tc ontzien.
Het spreekt vanzelf, dat men de
zieke isoleert en, mocht dit niet
mogelijk zijn, dan is het noodzake-
Hjk, dat de andere leden van het
gezin maatregelen ter voorkoming
van besmetting nemen. De andere
kinderen mogen de school niet be
zoeken en dc volwassenen moeten
de omgang met vreemde kinderen
vermijden.
Diphterie kan voorkomen by per
sonen van elke leeftyd, maar het
meest bij kinderen tussen zes en
Met een natte vinger worstelde juffrouw Spoor
zich mompelend door Van Dale heen en riep toen
triomfantelijk:
„Bakvis! Aanstellerig aankomend meisje van
14 tot 17 jaar."
„Precies", zei Peter. „En nu ga ik me aankle
den. Spoor, maak dat je wegkomt!"
Maar tot kleden kwam het vooralsnog niet. De
morgen was zo voortreffelijk, dat Peter in zijn
kamerjas voor het open raam een brief schrijven:
Beste Frank,
Een verzoek uit deze stad zonder schoten.
Noteer precies elke onregelmatigheid, hoe on
belangrijk zij op het eerste gehoor of gezicht
ook moge lijken, door iemand, wie dan ook,
in de laatste tijd bij de kerk waargenomen.
Dag, Peter.
Het waren zes regels, maar Peter deed er zo
lang over, als stelde hij een tractaat op over graf
schilderingen van ^Pharao Menes uit de derde
dynastie. Peter werd geplaagd door moeilijke ge
dachten. De foto van Fridolin hinderde hem. Tel
kens speelde een idee door zijn hoofd, dat dit
portret op iets zeer bekends leek, maar wat kon
Peter zich niet herinneren.
Zo hield hij zich een tijdlang met nutteloze za
ken bezig, zoals het terugduwen en naar voren
halen van boeken, die uit hun gelid gekomen wa
ren, en hij ging tenslotte achter de piano zitten
om het accoord van Ossiefski te reconstrueren.
A-bes-f-. Toen juffrouw Spoor binnenkwam met
een kopje koffie, riep hij opgewonden:
„Ik heb het Spoor, A-bes- en B-f."
„Zo meneer," zei juffrouw Spoor ongeïnteres
seerd. „Marcus, de boekenkoopman is geweest.
Hij had.
Peter sprong op.
„Wacht eens Spoor, houd het vast. Marcus! Ja,
ik ben er. Octavia, daar lykt ze op."
„Wie meneer?"
„Spoor let eens op. Zet die foto van dat nieu
we wicht op mijn bureau!"
Juffrouw Spoor verbaasde zich over niets
meer. sinds zij Peter kende en gehoorzaam volg-
de zij zijn bevel op, terwijl Peter haastig zijn
boekenrijen aftastte.
„Daar is het," riep hij zegevierend en ging met
een dik blauw boek achter zijn schrijftafel zit
ten, sloeg twintig, dertig bladzijden tegelijk om
en bekeek snel de foto's.
„Is dat niet het boek van mijnheer Mommsen?"
„Met die dikke nek?"
„Ja. dat was de man van „Ook gij Brutus!"
„Juist meneer, maar 't water staat te koken."
„Ga dan maar weer, brok wan-cultuur."
Maar toen juffrouw Spoor al bij de deur was
en Peter in verbazing nog eens de beide foto's
vergeleek van Fridolin en Octavia riep hij haar
terug.
„Héla '■Spoor, nu moet U nog iets voor dat
nieuwe mens meenemen."
En juffrouw Spoor slofte zuchtend terug Zij
zag hoe Peter voorzichtig met een scheermesje
de foto van Octavia uit het boek sneed en onder
die plaat met de stenen, starende ogen iets
schreef terwijl hij doorpraatte:
„Octavia was d zuster van Octavianus. keizer
Augustus en die heeft zijn zwager, de lichtzin-
prevelde juffrouw Spoor over zijn schouder, ijve- nige Marcus Antonius. geliefde van Cleopatra,
rig meezoekend.
keizers erin."
„Met al die lelijke Romeinse
„Goed zo. Spoortje. Een tien en een griffel en
daar hebben wy haar. Octavia. Kijk nu eens
Spoor. Lijkt ze erop?"
„Gunst ja meneer, dezelfde bolle wagen."
„Wat bolle wagen. Zie eens naar de neus en
die kleine mond, een prachtige mond! En dat
lage, brede voorhoofd en de sierlijke wenkbrau
wen
„Naar wie kijkt meneer nu?" wilde juffrouw
Spoor argwanend weten.
„Naar Octavia natuurlijk. Ze staat in het
Louvre, helemaal van steen en met blinde ogen."
„Dat die sufferds geen gaatjes in de ogen
prikten, nu ziet het er zo eng dood uit."
„Zeg dat niet. juffrouw Spoor. Weet je wie
Octavia was?"
„De vrouw van Marcus Anthonius?"
„Hoe weet U dat?"
,,'t Staat toch onder het plaatje."
„Ik kan je niets leren ook. Spoor," zuchtte
Peter. „Maar laat ik je er toch iets van vertel
len. Kijk, hier heb je een andere foto. Die man
is Marcus Anthonius."
vermoorrrd, juffrouw Spoor!"
„Juist, meneer. Wat een tijd toch. hè? Maar
wat moet ik nou doen met dat plaatje?"
„Dat leg je rustig ergens op haar kamer."
„Maar wat hebt U eronder geschreven?" vroeg
juffrouw Spoor wantrouwend." Toch geen gek
ke dingen?"
„Alleen dit- „Deze juffrouw, Uw evenbeeld, is
blind geworden bij de eerste blik in mijn ogen
„Ik vind het maar mal. hoor." protesteerde juf
frouw Spoor, toen zij hoofdschuddend met 'het
plaatje wegliep „Allemaal zottigheid; komt niks
dan slechts van."
Peter ging zich tevreden kleden; tevreden,
maar niet helemaal voldaan, want al vond hij
zijn grapje aardig, het was toch geen gelijkwaar
dig antwoord op de verrassing, die hem met zijn
ontbijt was opgediend. Maar lang dacht hij
daarover niet meer na. want de foto had ook
een ander herinneringsbeeld bij hem opgeroepen:
zijn poging om het kerkje in Axen te fotogra
feren. En hij dacht aan zijn toestel en zijn eerste
gang buitenshuis die morgen was naar de foto
graaf om een filmpje te laten ontwikkelen.
Waarmee ook de verwikkelingen eerst recht
kwamen. (Wordt vervolgd)
Medicus
Hollander ontvluchtte
het legioen
Tien leden van het Franse
vreemdelingenlegioen, waar
onder de 20-jarige Nederlan
der Gerard Mars uit Den
Haag, zijn van 't Franse troe-
pentransporlschip „Marechal
Joffrc", dat op weg was naar
Indo-China, in zee gesprongen,
en hebben behouden bij Sitia-
wan de kust van West-Malak-
ka bereikt.
Gerard Mars was naar Marseille
gegaan, volgens zijn verhaal, om
zijn broer uitgeleide te doen, die
naar Batavia vertrok. Door geldte
kort was hij in moeilijkheden ge
raakt en later was hij ingelijfd bij
het vreemdelingenlegioen.
Zijn lotgenoten waren zes Italia
nen, twee Zwitsers, en een Duitser.
De Zwitsers verklaarden resp. in
dronkenschap en als illegaal im
migrant te zijn gearresteerd.
De Duitser was twee jaar vrij
williger geweest en ontdekte toen
dat hij voor vijf jaar getekend had.
De Italianen waren wegens ille
gale immigratie in Marseille gear
resteerd en voor de keuze gesteld:
de gevangenis of het legioen.
Allen zeiden liever te sterven
dan naar de troep terug te keren.
Hedenavond
HILVERSUM I. 19.00 Klokje
van 7 uur; 19.50 Bernard Person;
19.15 Dans balans 1947; 19.45 Re-
gerings uitzending; 20.00 Nws; 20.15
Parade 1947; 21 15 De stem van de
tijd; 22.00 Muzikale overpeinzing;
22.15 Beroemde lied.reeksen; 22.45
Buitenl. overzicht; 23.00 Nws; 23.15
Werken van Fibich.
HILVERSUM II. 19.00 Nws,
weer; 19 15 Kath. nws; 19 20 Conc.;
St. Vitus.kcrk; 19.45 Voor de jonge
ren; 20 00 Nws; 20.05 Met microfoon
door 1947; 22.10 Van Rooycns; 22 15
Avondgebed; 22.30 Nws. 22.45 Ncd.
kamerkoor; 23.25 Boyd Neel strijk
orkest.
Morgen
HIL\«ERSUM I: 7.— Nws; 7 15
Gymn.; 7.30 Grpl; 8— Nws- 8.18
Morgenklanken; 8.50 Voor de huis
vrouw; 9.Grpl; 9.30 Boedapester
strijkkwartet; 10.— Morgenwijding-
10.20 Onze keuken; 10.45 Afval- 11.—
Pop. non-stop progr; 12 Ramblers;
12.30 Weer. platteland. Kilima Ha-
wanans; 13— Nws: 13.15 Kalender:
13.20 Malando; 13.50 Guitaar; 14
Rondom het nieuwe jaar; 14.15
Jeugdconc; 15— Het jaar is om;
15.30 Roodborstjes; 15 45 Regenboog:
16.15 Vragen staat vrij; 16.45 Het
stond in de krant; 17.15 Zang en
ork 17 30 Ned. Volksherstel. 17.35
Vincentino; 18.— Nws; 18/20 Lond.
Palladium ork.; 18.30 Strijdkrachten
HILVERSUM II: 7.— Nws: 7.15
Reveille; 7 45 Woord voor de dag;
8Nws; 8 15 Leo Mens orgel; 8.30
8.30 Morgenklanken: 9— Ziekenbe
zoek; 9 30 Waterst.; 9 35 Klassiek
Conc. 10.30 Morgendienst; 11.The
Messiah; 11.15 Kerstdeclamatorium;
12 15 Sangh en Spel; 12.30 Weer;
13.Nws.; 13.15 Progr pianomuz.;
13.45 Orgelwerken César Franck;
14.30 Winterbloei binnen en buiten;
15Rotterdams strijkkwartet; 15 35
Marsmuz.; 15.45 Voor de kleuters;
16Piano; 1615 Knapenkoor; 16 45
Voor onze jongens en meisjes; 17.30
De vijf Zapakaras: 17.45 Oudejaars
avond; 18.Mandolinata. 1830 Ver
sperring en doortocht in de zending;
18.50 Londens Symph. orkest.
WERELDOMROEP
19.30 Ned. nws overzeese gebieds
delen; 19.50 Toespraak door min.
Jonkman; 20.Nederland zingt;
20.30 Het jaar in Nederland; 21
Oudejaarsavondgroet; 21.30 Draai-
orgelmuz.; 21.40 Liedjes uit Zuid-
Afrika; 22.— Successen 1947; 22.45
Conc omroepork; 23.45 PCJ luidt
oude jaar uit; 24— Uren. dagen
maanden, jaren Wilhelmus; 0.03 Kort
woord Pater Verhagen, kort woord
door de Rotterdammer, 0.15 Mars,
sluiting, Wilhelmus.
TUINKALENDER
31 DECEMBER. Al in het be
gin van het jaar kan men bloeiende
vaste planten in de tuin hebben. In
Januari is er de witte of purper
rode Kerstroos, ln Februari-Mautt
bloeien de rose Bergenia ligulota, de
gele Adonis amurensts en de blau
we Hepatic aHierop volgen in
Maart April de veelkleurige Primu
la's, de blauwe Anemone Pulsatil
la, de gele dotterbloem, de blauwe
Aubretia, de gele Doronicum enz.
Met inachtneming van de opeen
volgende bloeitijden kan men dus
altijd bloemen in de tuin verkrijgen
S. L.