EXCLUSIEVE GESPREKKEN met KOESTLER 1 i ;c iS Toen de vijf kleine Robinsons geen Oudejaar mochten vieren Een nieuw jaar, een nieuwe kalender Een Hollandse ftulliver in een reuzen-stad Schaak-rubriek &L Merkwaardige, wonderlijke exemplaren uit het grijze verleden Cefia-Bci ®r V&ckk&lW-üteX 40 ct. - Bij Drogisten. TUINKALENDER Woensdag 31 December 1947 Bij uitzondering stond de beroemde schrijver van „Nacht in de middag" een journalist toe hem te zijnen huize in Wales te interviewen. En deze journalist ivas een speciale verslag gever van ons blad Arthur Koestier, schrijver o.a. van'„Dieven in den nacht", het boek waarin de strijd van de Joodse verzetsbeweging en de opbouw van een Joodse kolonie wbrdt beschreven van „Nacht in den middag", dat de Russiscie processen op psycho logisch diepgaande en navrante wijze behandelt van „De Yogi en de Volkscommissaris", dat eei met feiten en cijfers gestaafde critiek op het Sovjet-systean behelst y Arthur Koestier heeft zich in enkele jaren tijcg met zijn boeken een wereldnaam verschaft. Ook in Nederlam behoren zijn werken tot de meest gelezene. Hij heeft zich Ojgeworpen als een der kampioenen in de strijd voor de geeselijke vrijheid, tegen elke vorm van tyrannie. En hij is iemaid die geheel Rusland en een groot deel van de overige werell heeff bereisd en die tot oordelen bevoegd is. Een van ozne verslaggevers heeft Koistler in zijn arends nest in Wales opgezocht en een aantal jesprekken met hem gehad, waarin Koestier o.m. zijn avontuurlijke loopbaan heeft verhaald, een loopbaan, die hem ook volde in concentratie kampen in Frankrijk en in Spaanse gevaigenissen. ring te maken en zijn levensver- haaien zijn inzichten over verschil- Oud sm TUsuiu) Als wij In ons bedje slapen, Klopt Nieuwjaar heel zachtjes aan. 't Oude Jaar moet nu gaan rusten En maakt zich klaar om heen tc gaan. Maar eerst wil 'k 't Oude Jaar bedanken, Voor het goede, dat het bracht: Het allerbeste op Je reis hoor Wel te rusten Jaar, slaap zacht! Morgen, als Ik mijn ogen open, Staat zijn zoon. Nieuwjaar, al klaar. Ik weet zeker, dat we 't heel goed Zullen vinden met elkaar. Wat Nieuwjaar ons wel zal brengen? Dat zal nog een raadsel zijn. Laten wij maar goed ons best doen, Ook al zijn we nog zo klein. Morgen wil ik graag vroeg wakker, Want Nieuwjaar, lk heb 't heel erg druk En aan allen, die dit lezen. Wens lk: heel veel voorspoed en geluk! TANTE AJSS Over enkele dagen zal onze spe ciale verslaggever beginnen met zijn verhaal, dat men uitsluitend in ons blad zal kunnen lezen. Koestier heeft sedert een jaar geen enkel interview toegestaan. De verslaggever van ons blad vond hem bereid op zijn regel een uitzonde- lendi aspecten van de internatio nalesituatie mede te delen. De vele duizenden in ons land, die Xbstler hebben gelezen en ge- noter zullen met intense belang- stelliig deze reportage lezen. In het land van Velerlei Sotteriijen Indrukken van een verbaa.de Utrechter, pas aangekomen in hei land van Marshall, swing en Ocsby Een van onze jonge Utrechtse vriendia kreeg het benauwd ie HollandJuist toen hij benul van men^n en wereld begon tc krijgen brak de oorlog uit en vijl jaar lag heeft hij zoals dui zenden anderen een onwerkelijk lever geleid boven- en vooral ondergronds. En toen de vrede er eenmal i mas nam hij zich voor wat meer van de wereld te zien, dan et stukje dat Nederland wordt genoemd. Onze Gulliver kreeg de mbcdwingbare lust over de grenzen en op een boot te stappen on wensen en dingen ver derop te gaan verkennen. Naar het landrier onbegrensde moge lijkheden is hij gevaren en wat wonder, d:\hij in stomme bewon dering en meer nog verwondering thans taat te gapen aan de voet van New Yorks wolkenkrabbers drukt als d vermaarde Hollandse arme kincleijes tegen Sinterklaas bij de ruitervan de legendarische luxe bakker. n subways gespron gen en er wi-r uitgewipt uiter aard ergens anders en nog steeds niet gegrepen waarom de Lexington Epress overal heen- snelt behalve aar Lexington Ave nue, alle sub\\j,'s trouwens altijd ergens andersjiitkomen dan waai een normaal ir«is Verwacht dat zij zouden uitkoma; in bussen gestapt en pedant mijn Rekeltje in de gleuf laten tingen, mar nog steeds niet begrepen, waanh de ene chauffeur wenst dat ik b(aal als ik binnen kom en de ancljj van dezelfde lijn verontwajjdigd zijn hand op de verleidelijkcgleuf houdt als ik mijn plicht wildoen, „pay leave" snauwt en „greuiorn" gromt als ik moedig nijdaslat ik geen bordje zag waarop dat ermeld stond. Dat hóór je te wetei niet waar Verbaasd geijkt, dat ik de enige mens in I\\v York City ben, die helemaal gm haast heeft. Daarom doè ik oik haast heb, loop ik gejaagd avenis af en straten in, slobber ik koie in onwerkelijk- grote en onwikelijk-ongezelligc help-yourself cataria's met een tempo of ik oveizcventien secon den de San Franoco-express nog moet halen. Ik heb zielig ldn rondgedwaald in de enorme hallyan het Grand Central Station, dflop een station niet genoeg ruimtjhad en toen maar twee station boven elkaar bouwde om die visig tracks te bergen. Zielig zei ik daailk voél me hier een beetje zielig, en beetje „an- ders-dan-anderen". Waarom weet ik niet. Ik amus<r;me best, kyk tot mijn ogen er no van worden, praat met praatgr.e politie-agen- ten en onwerkelijk looie juffrou wen achter coca-cobiiffetten. En mis iets. Wat weet nog niet pre cies. Sfeer in de eetë plaats. Hol landers hebben kemlijk een visie, aangepast aun het hine, het intie- Onder leiding van A. VAN STEEN IS Onder leiding van A. van Steenis De Spaanse partij of opening van Ruy Lopez begint met 1. e4c5. 2. Pf3 Pc6; 3. Lb5. De laatste zet. van wit is als de tweede op e5 gericht, daar het dekkende stuk wordt aangevallen. De eenvoudigste verdediging voor Zwart is d6 (de variant van Steinitz) om van de directe kopzorgen van e5 af te zijn Later bleek echter dat wit dan met succes met d4 kan vervolgen en het probleem om e5 is nog niet van de lucht. Trouwens direct gevaar loopt c5 niet daar na 4. Lc6:dcö: 5. Pe5: ge volgd door Dd4l De zet d6 ls solide maar weinig ondernemend Deze ope ning. die in moderne partijen weer vaak voorkomt, wordt door zwart te genwoordig bijna steeds voortgezet met 3 a6 om na 4. La4, het paard c6 te kunnen ontpennen door b5. Zwart moet er zich dan echter rekenschap van ge ven. dat zijn pionnen a6b5 gemak kelijk door wit kunnen worden aange tast. In de onderstaande partij, ge speeld tijdens 'een tournooi in Chili 1946. verwaarloost zwart dit punt. Wit: R Florec Zwart: W. Ader. 1 e4_c5. 2 Pf3—Pc6. 3. Lb5—a6. 4 La4d6 (1). 5. c4 (2)—Lg4. 6 Pc3— g6 (3). 7 h3—Lf3: (4). 8 Df3:—Pf6 r. (13—Pd7. 10 Lc3Lg7. 11 Pd5—0—0. 12 Dg3 (5>—Tb8 (6). 13 h4—b5. 14. CLIFTON N.Y., U.S.A., IS Dec. 1947. Ik bèn er ik ben in het land dat men met V.S. pleegt aan te duiden, letters die in mjjn ge dachten thans nog staan voor: Ve lerlei Sotternijen. Want dat is het nog voor me. Bij aankomst al, in schemeravondlicht, zinkende zon op de Battery, op de prentbriefkaart achtige grauwe steenklompen die, van een afstand bezien, uit de grond oprijzen als zo juist ontspro ten groene stengeltjes spinazie En voortgezette Sotternij als pie terige sleepbootjes die knul van een Nw. Amsterdam met de neus tegen de pier proberen te duwen en dan kennelijk verbaasd zijn dat dat een uur of zo duurt. Als een heftig kauwende Immigration Offi cer me zuur aankijkt en vraagt „Where the hell have you been", ik in mijn verbouwereerdheid timide antwoord dat ik nog niet eerder het snuggere idee had hierheen te komen, hij dan een keer of vier „damnit" spuwt en verklaart, dat hjj al tien minuten op me zit te wachten omdat ik de laatste op zijn lijst benVoortgezette Sot ternij als een douanekercl wild in mijn koffers rondgraait, alles om keert en uitkleedt en d&n vraagt of ik nog iets aan te geven heb, ik scheelnijdig „Barst, vent" zeg en zyn gezicht derhalve opklaart en hij zegt „Oké, then it's all right..." Voortgezette Sotternij als de bo- hemien-pianojuffrouw die nog maar steeds niet begrepen heeft dat ik wel van haar spel houd maar niet van haar me buiten gelijk in mijn armen vliegt geen kunst want ik had beide handen vol met koffers „welcome in the States" buldert en me uitnodigt voor een cocktail op haar flat. Hoe wel ik dat verschrikkelijk informeel vond en eigenlijk akelig, heb ik me niet lang laten smeken omdat ik doodmoe was, niemand zag die me bekend voorkwam, geen idee had waar naar toe te gaan en boven dien goed verstaan had dat haar wagen voorstond. Bij de cocktail in slaap gesuk keld. Edoch, pianojuffrouw heeft me tien dollar gegeven om niet zon der geld op straat te staan. In Clifton verzeild bij een fami lielid, pal bij New York, waar ik dan ook veelvuldig zit. Dom getou- rist, als ieder ander buitenmanne tje op de Empire State Building gelift, met open mond op het plat form uit staan waaien, sullig staan kijken naar het pas voltooide hek, dat Amerikaanse maniakken moet beletten omlaag te springen, maar het hek is niet zozeer hoorde ik om zelfmoord te voorkomen, als wel om schade aan voertuigen en mensen beneden op straat tegen te gaan. Met de hand op mijn karig ge vulde portefeuille langs de aller akeligst volle étalages gewandeld en mijn neus tegen ruiten platge- m k b5 Pd4? (7) 15. Ld4:ed4:, 16. ba6:— Pe5?, 17 Tel— c6, 18 LcG:—Dn5t. 10 b4!Tb4:l, 20 0—0 (8)—Tb2. 21 £4— Pc6:, 22. Tc6:Ta2:. 23. Tfcl—Tal. 24 Tal:—Dal :t. 25 Kh2 (9)—Tb8, 26. Dg5h6. 27. De7Lf8, 28 Db71—Del (10). 29. Tel!—Dh4:t (11). 30. Kgl— Dd8, 31. Dc7Zwart geeft op. Na dameruil bestrijkt Pc7 het veld a8 en op een andere zet van zwart ruilt wit de dame en speelt Pc7. 1. Deze zet vermindert wel de kracht van d4. daar zwart nu met b5 kan antwoorden, maar vertoont weinig Initiatief. 2. Verhindert b5 en geeft de loper een goed terugtochtveld Toch lijkt mij de opstelling c3—d4 beter. 3. Het is bi.i deze opstelling voor zwart moeilijk om zijn zwarte loper doelmatig in het spel te brengen, daarom besluit hij deze loper te fiancheteren, de loper staat daar echter vrij werkeloos 4. Ld7 lijkt me beter. Pc6 blijft zo uitgeschakeld 5. Vermoedelijk om f5 met Lg5 te kunnen beantwoorden. 6. Zwart geeft blijk op groter wild te jagen Schijnbaar speelde hij Tb8 om ab5: mogelijk te maken, maar zwart zoekt complicaties in verband met de niet gerochccrde witte ko ning. 7. Met Pc5 zou zwart aardige kansen op minstens gelijk spel hebbenPe5 dient om c6 mogelijk te maken, maar wit voorkomt dit. 8. Wit kiest de verstandigste partij Na Pb4:Db4:t kan Tc8 wegens de slechte stand van de witte dame en Thl lastig worden 9. Wit is de moeilijkheden te boven, de enige last is nog om de partij te winnen en dat gebeurt interessant, maar let op de remisekansen voor zwart. 10. Zwart gaat op eeuwig schaak spe len. op Tb?: volgt 29. ab7 Da7. 30 Tb6—Db8, 31. Pc7l gevolgd door P36. Daarop heeft wit pion d6 niet genomen, nu kan de zwarte loper er niet bij komen. 11 Op 29—Del: 30. Db8:—Del. 31. Dd8 faalt eeuwig schaak na g5! op Pe7t en Pf5. TEN HUIZE ROBINSON werd ge bakken en gebraden. Het rook er verrukkelijk naar oliebollen en appelflappen. De tweelingen Bob en Rob dwaalden met Paul, Juul en Oscar Robinson, hun neefjes en nichtje, door het huis heen. Ze liepen wat je noemt met hun ziel onder de arm. „Wat moeten we nu gaan doen, jongens?" vroeg Bob; „ik verveel mij naar." „Jóh, laten we nog eens een kans wagen en proberen of we in de keu ken kunnen doordringen. Misschien valt er nog wel wat voor ons af," stelde Paul voor. „Mm, mm, ja wie weet," zei Juul, die een snoepster was. „Nu, vooruit dan maar," zei Bob. En zo trokken ze dan in optocht naar de keukenafdeling. Maar dat viel tegen, daar werden ze direkt weer uit weggebonjourcl. „We kun nen hier geen pottenkijkers hebben, hoor," zei mevrouw Robinson (de moeder van Bob en Rob). „Jullie moeten maar wachten tot KRABBELTJES BABBELTJES „We zullen het toch eens aan Moeder vragen straks," zeiden de tweelingen. Opblijven? KEN POOSJE later, toen me vrouw Robinson uit de keuken kwam, renden ze op haar af. „Mam, Tante, mögen wij vanavond ook tot twaalf uur opblijven?" „O, kinders, dat moet ik eerst eens met'Tante Ems, Paps en Oom Hans bepraten, hoor." 's Avonds kwamen ze nog eens met die vraag op de proppen. Na een lang beraad van de ouders werd besloten, dat ze om half tien naar bed moesten. Het was de moeite! Een diep teleurgestelde kinder- vanavond. hoor jongens," zei tante Emmy (de moeder van Paul, Juul en Oscar). „Jakkes, waarom nu, ik heb juist zo'n zin in iets en vanavond duurt nog zolang," zeurde Oscar. „Jon- schaar trok die avond om half tien naar boven. Maar ze hadden ondertussen al een plan beraamd om de geliefde ouderparen beet te nemen. „Weet je wat we doen: we blijven gens, zanik niet zo en nu opgemar- 1 wakker tot het twaalf uur is. Dan cheerd hoor, laten we geen last i sluipen we naar beneden en pakken meer van jullie hebben." t dan ieder een oliebol in de keuken Toen droop het troepje maar weer af. Bah, zo'n Oudejaarsavond, daar is ook geen fluit aan hoor, dachten ze. en Paul en ik ook nog een deksel en daar slaan we dan twaalf keer mee en gaan dan in optocht naar bin nen. Ze Schrikken zich vast een „Het zal mij benieuwen of we tot aap. Ik lach me naar. Die kan goed twaalf uur op mogen blijven,' Paul. „Zal wel niet. Er komen allemaal grote mensen en dan kunnen ze ons toch niet gebruiken," zei Rob. worden, jongens," ratelde Bob aan een stuk door. „Wat een leuke Oudejaarsavond zal dat worden," gilde Juul. „Meid, houd je mond, gil niet zo, je Als probleem een aardig lempopro- bleem van O Oppenheimer New Ycrsey uit South-African Chess Magazine. Oplossing Tweezet Ellerman luidde als volgt' 1. Dg2 me en het oude. Niets is hier klein, niets is hier intiem en als iets oud is is het verschrikkelijk lelijk. Maar sfeer alleen is het niet, ik mis méér. Ik weet het nog niet Wel weet ik dat ik me dagelijks erger. Ik eet een appel en denk dat dat een ge wone appel is. No sir. Het is een sunkissed, slowgrown appel, akelig mooi glimmend en met een nauw keurig afgepaste hoeveelheid sap er in. Ik eet brood en denk dat het gewoon brood is. No sir. Het is „enriched" brood, met suiker, eie ren, melk, en met calcium. En ik mag doltevreden zijn dat ik dat brood eet want ik krijg daarmee thiamine, riboflavin en niacin naar binnen, bovendien nog een benau wende hoeveelheid ijzer, dat echter ook hoognodig voor myn lichaam schijnt te zijn. Mijn zout is buiten gewoon zout, niet maar gewoon zout, maar met potassium iodide, tri-calcium phosfaat en magnesium carbonate, ongelooflijk heerlijk zout gewoonEn de Amerikaan gelóóft daarin, voelt zich met de dag gezonder en fitter vanwege al die zalige „enriched" foods. Maar mij benauwt het. Ik éét hier niet, ik zit me hier chemisch op te bou wen. Hoe ik in Nederland met die doodgewone en angstig-onweten- schappelijke manier van eten nog een week in leven heb kunnen blij ven is me nu een raadsel. Onze kalender Bescheiden en trouw hangt of staat hij op z'n vaste plaats, steeds gereed om ons te vertellen, welke datum het is. Zij, die dag in, dag uit, deze nimmer falende vriend raadplegen, denken er nimmer aan dat ook de kalender zijn geschiedenis heeft. Eens is hij door een inquisitieve geest ontworpen, eens is er iemand geweest, die met de kalender vorm gaf aan een indeling van het jaar, die voor iedereen gemakkelijk was. Daarom is het nu het jaar 1947 practisch geëindigd is en de nieuwe kalender voor 1948 zijn intrede doet interessant na te gaan, welke vreemde en ongewone kalenders vroeger gebruikt zijn. En dan beginnen we bij de oude Egyptenarcn, die een zwerfjaar kenden, waardoor de Nieuwjaarsdag om de vier jaren één dag verschoof, zodat elke dag van het jaar in de loop van 1461 jaren één keer nieuwjaarsdag was. En kent U de kalender van de Armeniërs, die het jaar in twaalf maanden van elk dertig dagen ver deelden en de laatste maand drie rnaal achtereen met vijf dagen en eenmaal met drie dagen ver kortten? China Zeer merkwaardig is ook de oud-Chinese kalen der, die geen uren, maar dubbele uren kende. Ieder dubbel uur bestond uit acht delen. Vreemd aan deze kalender was, dat de namen der dagen volgens een rooster na vier weken wisselden. De Japanners gaven de dagen dierennamen, of die van de elementen: „Hout, Vuur, Aarde, Metaal, Water." De Mexicanen gingen nog verder, door hun kalender, welke in acht tien maanden was onderverdeeld, te verraadt alles," beet Oscar zijn zusje toe. Vol spanning wachtten ze tot het wekkertje op tien voor twaalf stond, toen slopen ze alle vijf als muizen zo stil naar beneden. In pyama HET WAS EEN enig gezicht al die kinderen in pyama. Rob liep met een kaars voorop. Eerst ging het naar de keuken voor de oliebollen en de deksels en daarna was het wachten op de klok van twaalf. Ineens sloeg de klok zijn eerste slag. Prompt sloegen Paul en Bob op hun deksels en bewogen ze zich voort in de richting van de kamer deur. Plotseling ging deze open en stond mijnheer Robinson met open mond van verbazing naar de kin derschaar te kijken, die spookachtig verlicht werd daar de kaars. „We komen U even een Gelukkig Nieuwjaar wensen, mijnheer!" zei den de kinderen plechtig. En de twee jongens sloegen nog eens kei hard met de deksels. Mijnheer Ro binson barstte in een hartelijke lach uit. „Komen jullie nu eens even kijken," zei hij tot de rest van de familie. „Nee maar, wat doen jullie hier?" zei tante Ems. „We komen U toch maar even een Gelukkig Nieuwjaar wensen," zei Paul. „O, kinders," zei mevrouw Robin son. Toen vlogen de kinderen hun vader en moeder om de hals en wensten hen veel heil en» zegen. Zo ging de familie Robinson het nieuwe jaar vrolijk in. TANTE ANS Meer dan 10 millioen ton kolen! Op Woensdag 24 December is de productie der Nederlandse steen kolenmijnen over 1947 de tien mil lioen ton gepasseerd. Aan het einde van die dag be droeg de totale productie over dit jaar 10.000.166 ton. Radio-programma Hedenavond HILVERSUM I.— 19.— Wat onze hand vond te doen; 19.30 Oudejaars- avonddienst; 20.45 Gesprek in de schemering; 21.Kakelbont met een rood randje: 23Nws; 23.15 Neder landers op oudejaarsavond: 23.56 Uren, dagen, maanden, jaren; 0. Klokslag Westertoren: 0 02 Toespra ken K. de Jonge en K; Vorrink 0.15 Gezellige plaatjes; 1 Nieuwjaars groeten uit vele landen. HILVERSUM II. 19.— Nws. weer; 19.15 Reg. uitz; 19.30 Actueel geluid; 19.45 Grmuz; 20.Oude jaarsavondkerkdienst: 21.30 Omroep- ork; 22.15 Epiloog 1947; 23— Nws; 23.15 Rielc Queling Kwartet; 23.30 Kwartet; 23.45 Op de drempel van de jaarwisseling; 24.De Klok; 0.05 Nieuwjaarsklanken; 0.30 Kort woord door Prof. Kors; 0.35 Vrolijke klanken. Ingezonden mededeling 2 JANUARI. Seringen kunnen zich lot zeer zware en hoge strui ken ontwikkelen en vragen daarom meer ruimte dan de kleine hees ters. In een klein voortuintje be horen ze door hun afmeting niet thuis. Reeds vroeg in het voorjaar gaan de knoppen der seringen zwel len en uitlopen. Daarom is het raadzaam om de struiken ook reeds vroeg te planten. Ze bloeien aan de toppen van éénjarige twij gen. Alen onderscheidt wilde en edele soorten. Indien zich aan de voet van een edele sering wilde uit lopers hebben gevormd, moeten die tot in de grond worden afgesneden. S. L. versieren met ongewone namen als: „Reiniging der tempels en huizen". Goddelijke Flamingo nadert." Maar ook op een heel ander ter.- rein ziin er merkwaardige kalen ders. En dan bedoelen we niet de indeling, maar de voorstelling. HOOïSTUK VI Waarom Fridin bezoek krügt De loop der geschienis is vaak door kleine zaken in nieuwe beddgen geleid. Als de grote Alexander de lansen vi zijn soldaten niet even langer had gemaakt n de Perzische speren waren, zou het Griektrijk nimmer zijn klas sieke grootheid bereil hebben. En als Peter niet door louter toeval -n scherpe foto gemaakt had van het kerkje vaAxen, zouden er vreem de zaken in deze werd 'gebeurd zijn, ontstel lend en met niet te ovzïene gevolgen. Bijzonder fraai was cioto niet; het torentje stond er scheef op, als teisterd door een aard beving, en precies gehalerd. Maar er werd iets anders zichtbaar op hu negatief; dat was de figuur van een kort mantrje'met een ongewoon grote hoed. Terwijl Peter het zaj 'tussen zijn mislukte oogst uitgespreid op deoonbank van de foto winkel. floot hij door n tanden. „Daarvan moet ik eeniorme vergroting heb ben." besliste hij. „En nuirect ook. Ik blijf erop wachten." De fotograaf protesteer, ;maar het hielp niet. Peter zei, dat hij de klam, die komen zouden, wel bezig zou houden en ij duwde de ander de donkere Kamer in. Toen de vergroting gerd was en nog nat naar het licht werd gedragen. II Peter drie rolfilmp- jes en een boek over hden verkocht, dat er toevallig lag en hij had tegen twee blozende meisjes gelogen, dat haar foto's nog niet klaar waren, omdat zij zo mooi gevonden werden, dat er een vergroting voor de étalage van ge maakt zou worden. Peter siste nog eens. toen hij zijn vochtige foto in handen kreeg. Het mannetje stond daar nu zo duidelijk voor hem, dat zijn gelaatstrekken, ondanks de grote hoed, zichtbaar waren. Peter dacht aan de zonderlinge gril, dat hij zijn toestel afgedr.ukt had juist in die paar seconden, waarin de onbekende buiten het kerkportaal in het zon licht weifelend had gestaan, vóórdat hij weer als een rat in zijn hol was geschoten. Peter zag een rond gezicht, met zware jukbeenderen en ver uiteenstaande ogen. Het was echter de merk waardig brede knevel, die hem deed besluiten deze man voorlopig als een Hongaar te ken merken. Op zijn reizen door het Hongaarse land had hij dit type meer gezien, dat nog het stem pel droeg van de Turkse overheersing. Lang keek Peter naar de foto. maar zijn gedachten waren elders. Hij overwoog wat te doen en al lengs vormde hij zijn beeld van de weg, welke deze foto gaan zou. „Aardig kiekje, dokter", huichelde de foto graaf, verontrust over Peters lange zwijgen. „Zeker een oom van U?" „Een oom?" rees Peter uit de diepten van zijn gepeinzen op. „Ja, dat is oom Hendrik; vreemde kerel. Heeft een malle gewoonte, waaraan tante zich altijd weer ergert." „En dat is, dokter?" deed de ander beleefd. „Hij schiet in de kerk, met en pistool. Kan hij maar niet afleren." En Peter ging weg, met de foto, en hij zag niet hoe de winkelier met een verachtelijk ge baar de rest van zijn fotografische productie van de toonbank veegde. Peter legde nog twee bezoeken af; aan de clichémaker, die altijd de plaatjes van Egypti sche tempels en graven en tekeningen van hië- roglyphen voor hem verzorgd had en die nu opdracht kreeg een goed cliché van zijn nieuw ste foto te maken. Met grof-raster Peter kende de vakterm reeds want het was voor een krant bestemd. Toen ging hij verder, stapte het gebouw van het grootste dagblad binnen en liet een advertentie plaatsen nog voor de avondeditie en dat kon met veel moeite ook, als de clichémaker maar op tijd zou komen. Zo gebeurde het; dat Peter die avond zijn cou rant ontvouwde en op de laatste pagina de foto zag staan, het portret van het mannetje niét de grote hoed en de martiale snor. En daaronder stond met vette letters: WIE KENT DEZE MAN? Van het grootste belang! Iedere bijzonderheid wordt op prys gesteld. Brieven dringend ver wacht onder letter P-ll-2870, bureau van dit blad. Peter keek er lang naar en bedacht, dat in meer dan honderdduizend gezinnen deze adver tentie gelezen zou worden, dat drie of vier'hon derduizend paar ogen haar zouden bekijken en er in vele huiskamers gevraagd zou worden: „Wat zou daar nu weer achter zitten" Maar er moesten enkele mensen zijn, die heftig zouden reageren op de advertentie. Er zal over getelefoneerd worden, .gevloekt en gescholden en vele verwijten gedaan, mijmerde Peter. Er zullen ménsen deze avond onrustig zijn en andere, die een schrijfmachine nemen, misschien wel een pen, maar dan met verdraaid handschrift, een anonyme brief opstellen yoor nummer P-ll-2870. P-ll-2870! De advertentie-afdeling van de cou rant zal dit numer lang onthouden hebben. Om tien uur verscheen een man in een grijze regenjas voor het loket, die met toonloze stem vroeg: ,.De brieven op no. 2870?" „Welk letternummer, meneer", wilde het meis je, dat hij aansprak, weten. i Wordt vervolgd waarmede zij versierd waren. In, vergelijking met onze moder ne, uit leer, linnen of papier vervaar digde kalenders, waren die uit de 17e en 18e eeuw veel weelderiger van uitvoering. In die tijd kende men zelfs een grote kalenderindu strie, waarin vele honderden men sen hun brood vonden. Aan de meest zonderlinge ideeën gaven zij vorm: „De Speculatie- kalender uit het iaar 172Ó" was in die tijd aan de beurs een zeer be gerenswaardig artikel om de voor spellingen, .welke deze bevatte en waarin de bijgelovige beursbezoe kers gretig geloofden. Ook stond de kalender in dienst van de satire. Terwijl nu bij het ontwerpen van de kalender in het bijzonder gelet wordt op een practische en over zichtelijke indeling, bekommerde men zich daarover vroeger weinig of niets. De indeling was rommelig, men maakte er zoiets als een puzzle van. Een duidelijk bewijs hiervoor is de „Calendrier Roval pour 16 ans" feen Franse kalender uit het jaar 16941710). Een ander sprekend voorbeeld van deze „puzzle kalenders" was de Franse „Revolutie-kalender", die ook verschillende jaren geldig was, of een ander voorbeeld de ..helden-kalender" in de vorm van een gedenkkolom. waarop alle Franse helden uit de geschiedenis waren geschreven. Merkwaardig, ja buitennissig wa ren deze kalenders, vergeleken bij de overzichtelijke en handige exem plaren die wij thans gebruiken. De gebruikers uit de grijze oudheid en het heden hebben echter één ding gemeen: zodra de kalender zijn taak aanvangt en dat is op de eerste dag van het nieuwe iaar wensten en wensen zij elkaar „ge lukkig Nieuwjaar". Morgen DONDERDAG 1 JANUARI 1948 HILVERSUM I: 8.— Nws. 8 15 Berl. opera ork.; 8.25 Inleiding Hoogmis; 8.30 Hoogmis; 9.30 Nws, waterst.; 9.45 Thomanerkoor; 10. Kerkdienst; 11.30 Kamerork; 11.45 Koor Hilversums Diakonessenhuis; 12.15 Dansork.; 12.30 Weer; 12.33 Lunchconcert; 12.55 Zonnewijzer; 13.Nws; 13.20 Kareol septet; 14. Vrij en blij: 14.40 Piano Schumann; 15.Weihnachtsoratorium: 17 Radiojeugdjournaal; 17.30 Jan van Weelden, orgel; 18.Rcg. uitz. HILVERSUM II: 8— Nws; 8.15 Nog vele jaren; 845 BBC Symphony ork.; 9.15 Morgenwijd,; 9.35 Nieuw- jaarsvit 10.30 Voor de vrouw; 10 35 Orgelconc 11.15 Groeten van zee varenden; 11.30 Woorden en muz.; 12.— Zangklasse; 12.30 Orkest Nador Bela; 13.Nws; 13.15 Tournee ork.; 13.45 Groeten van zeevarenden; 14 Kwintetspelers; 14.40 Declamator Lucien Louman; 15.Voor zieken en gezonden; 16.U kunt het gelo; ven of niet; 16.05 Reprises; 16 30 Thé dansant; 17.30 Elisabeth Schumann en Richard Tauber; 18.Nws; 18.15 Sport; 1830 Vaudeville-strijkorkest. HILVERSUM I; 19— Nws. weer; 19.15 Een kwartier dubbel vier; 19.30 Actueel geluid; 19.45 Gr. muz.; 20. Nws; 20.15 Kon. Zangver. Excelsior; 21.30 Strijd der geesten nu; 22 Met band en plaat voor U paraat; 22.30 Nws; 22 45 Overdenk.; 23. Pianorecital: 23.30 Slotaccoord. HILVERSUM II: 19.— Klokje van Zeven uur; 19.05 Pistaches; 20 Nws; 20.05 Reportage; 20 15 Contact m. Zwitserland; 21.15 Toekomstbhk; 21,45 Piano; 22.— Radio Philh. Ork.; 23.Nws; 23.15 Serënadc to Sweet. WERELDOMROEP 19.30 Ned nws. nws uit Overzeese gebiedsdelen; 19.50 Buitenl. jaar overzicht: 20.05 Bruiloft van Kloris en Roosje; 20.45 Concert Metropole ork.; 21.15 Progr. van morgen; 21.16 Reportage; 21.30 Sluiting en Wilhel mus. VRIJDAG 2 JANUARI 1948 HILVERSUM I: 7.— Nieuws; 7.15 Gymn.; 7.30 Reveille: 7 45 Woord v. a. dag; 8.Nws; 8.15 Chr. Gemengd koor; 830 Klassieke morgenklanken; 9.15 Ziekenbezoek; 9.30 Grpl.; 10.30 Morgendienst: 11.Cello recital; 11.30 Orgel; 11.45 Musette ork.; 12.15 Orkestwerken; 12.30 Weer; 13. Nws; 13.15 Dolf v.d. Linden; 13.45 Buschkwartet; 14.20 Van oude en nieuwe schrijvers; 14.40 Orgelconc.; 15.25 Ancora trio; 16.Voordr.; 16.20 Ens. Lachman; 16.45 Viool en piano; 17.20 Strijkork.; 17.45 Uit grote stad komt kleine melodie: 18.15 Reclas- sermgs vereniging; 18.30 Strijdkr. HILVERSUM II; 7— Nws; 7 15 Muziek bij het ontbijt; 8.Nieuws; 8.18 Operaprogr.; 8.50 Voor de huis vrouw; 9.Morgenklanken; 9 30 Waterst.; 9.35 Calvetkwartet; 10 Morgenwijd.; 10.20 Operaork.; 10.30 Voor de vrouw; 10.45 Alt, piano; 11Voordr.; 11.20 Licht ork.-conc.; 12.Tangoland; 12 30 Sport; 12 35 Ballroom orchestra: 13.Nws; 13 15 Tino Rossi; 14.Kookkunst; 14.20 Beethoven progr.; 15.Ons volk en zijn dichters; 15 20 Solisten conc.; 16.Orgelspel: 16.30 Tussen 12 en 16; 17.— Pianoduo; 17.20 Wij en de muziek; 18.Nws; 18.15 Felicitaties 18.35 Ramblers.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1947 | | pagina 9