NOURY
NOURY
Kou gevat 1
kolenbonnen?
Brand en ondergang van de
„stad" Amsterdam
Wai doet
m ',n
Een nieuwe lichting
kwam op (V)
Familieberichten
J. N. KATTENBURG,
J. N. KATTENBURG,
GRAND THEATRE
Advertenties
Ervaren steno-typiste
Couranitemreclaine
is niet ie vervangen!
Brandpunten
K.L.M.
V
met Uw
w
BRANDPUNTEN
KUNNEN OOK TELE
FONISCH OPGEGEVEN
WORDEN. TEL. 6235
SPLINTERTJE vertelt uit zijn jeugd
vv «L
OTVX wij
Inhoud van de „GIJSBREGHT"
HET vorig jaar om deze tijd publiceerden wy een uitvoerig artikel
van Dr. J. B. Drewes te Amersfoort over Vondel's drama „Gys-
breght van Aemstel". Nu opnieuw de opvoering Van de Gysbreght voor
de deur staat (Donderdagavond in het Grand Theater) menen wy te
kunnen volstaan met het nog eens weergeven van de inhoud van het
drama. Het aandachtig lezen van het navolgende kan bydragen tot het
genot, dat men Donderdagavond heeft van het bijwonen der voorstelling.
Historisch niet steeds
verantwoord
DE inhoud is historisch niet in
alle opzichten verantwoord.
Het doet er voor het stuk in de
verste verte niet toe, dat b.v. het
slot van Gysbrecht, waarvan de
Schreierstoren (thans nog in Am
sterdam, als men het station uit
komt; links op de hoek van de^
Gelderse Kade) bij Vondel één dei-
torens is, niet bestaan heeft. Het
stuk speelt in 1304 en de Schreiers
toren (oudtijds Schreihoek,
Schrayhorn, waarschijnlijk beteke
nend scherpe of schuine hoek) is
pas in 1484 als stedelijke vesting
toren gebouwd. Wij geven dus de
inhoud weer, los van de historische
werkelijkheid.
Als het doek voor het eerst op
gaat staat Gysbrecht van Aemstel
voor de Haarlemmerpoort van
Amsterdam. Men moet zich deze
poort voorstellen op de kruising
van de Singel/Haarlemmterstraat
dus zo, dat het terrein van de te
genwoordige Herengracht, 'Kei
zersgracht, Prinsengracht en Jor-
daan nog buiten de ommuurde
stad liggen. De Schreierstoren en
de Haarlemmerpoort geven de
grenzen van de ommuurde stad
aan, die omsloten wordt door Sin-
JOOST VAN DEN VONDEL
gel, Muntplein, Nieuwe Doelen
straat, Kloveniersburgwal en Gel
derse Kade. De ene helft, met
Nieuwe Zijdsvoorburgwal, heet de
Nieuwe Zijde. Daarin ligt ook de
Nieuwe kerk op de Dam. De ande
re helft heet Oude Zijde. 4
De vijand is afgetrokken langs
de weg richting Haarlem. De abt
van 't Karthuizerklooster liggend
een eindweegs buiten de Haarlem
merpoort komt vertellen wat Gys
brecht niet weet: waarom de vij
and is afgetrokken. Zij hadden on
derling krakeel en hij heeft een
handje geholpen. Arent, broeder
van Gysbrecht, komt terug van de
achtervolging. Hij heeft een ge
vangene, Vosmeer, die later blijkt
een spion te zijn. De rei van Am
sterdamse maagden begroet Gys
brecht. Deze rei moet men zich,
evenals de andere reien, gezongen
door een koor voorstellen.
HET tweede bedrijf speelt in de
nacht, buiten de stad bij het
klooster. Vosmeer komt uit de stad.
Hij is door de gracht gezwommen.
Hij licht de vijandelijke aanvoer
ders in, die daarna inkwartiering
in het klooster eisen. De nachtelij
ke samenkomst, de scène bij het
middeleeuwse klooster vormen een
romantisch tafereel, dat besloten
wordt door de unieke rei van ede-
lingen, waarin de tegenstelling
tussen de uiterlijke armoede van
het pas geboren Christuskind en
zijn werkelijke oneindige macht
het overheersend stijl-element vor
men. De i tegenstelling tussen
Schepper en schepsel blijkt ook
hier Vondels religieuze gemoed
diep te treffen, terwijl de drama
tische spanning wordt verhoogd,
doordat de toeschouwer beseft dat
het gebed der edelen ter bescher
ming van de onschuldigen die het
slachtoffer van Hcrodus werden na
de geboorte van Christus, in het
drama tevens vooruitloopt op het
lot van de ongelukkigen uit de
stad.
HET derde bedrijf speelt op het
slot. De toeschouwer weet
door de nachtelijke bijeenkomst bij
tiet klooster, wat Badeloch van
Aemstel nog niet weten kan,, maar
Een scène uit de „Gijsbrecht van Aemstel". Gijsbrecht (Albert van Dalsum
ondervraagt De Spie.
wat haar door de droom, die zij
thans verhaalt, duidelijk is gewor
den: de stad naken rampen.
Langzaam wordt de „staatveran
dering" vóórbereid, maar dan ook in
één nacNl grondig voltrokken. De
avond vóór Kerstmis triomfeert Gys
brecht als overwinnaar. In schijn
Onafwendbaar, in razende vaart,
door God gewild en daarom tenslot
te ook zo door allen aanvaard, vol
trekt zich het tragische: de totale
verandering van levenslot. Hier, in
het derde bedrijf, openbaart zich aan
Aemstel het tragische lot. Voorbe
reid door Badelochs droom ervaren
allen dat de droom werkelijkheid is:
de vijand bevindt zich in de stad.
Gysbrecht neemt de verdediging op
zich en verlaat hetslot. De rei van
Klarissen bezingt de Kerstnacht en
de Kindermoord. Het is de onsterfe
lijke rei: „O Kerstnacht, schoner
dan de dagen" (ook hier de tegen
stelling!), die in de zeventiende en
achttiende eeuwse liedboeken tal
loze malen als wijsaanduiding wordt
gebruikt.
T—fET vierde bedrijf begint weer
-*• met een romantisch tafereel: de
Kerstviering in een klooster. Klaris
van Velzen is, volgens Vondel, de
dochter van Machteld van Velzen
en onwettig kind van Floris V en
Machteld. De man van Machteld
heeft zich gewroken over de schan
de. zijn vrouw aangedaan door Flo
ris. Enige edelen hebben met hem
wraak genomen en naar Gysbrechts
voorstelling in de lange uiteenzet
ting waar het stuk mee begint heeft
men ten onrechte gemeend, dat hij
bij die wraakneming ,op Floris, die
Floris' dood ten gevolge had, ook
betrokken is geweest. De Kenne-
mers on Waterlanders vervolgen nu
die edelen, maar Gysbrecht heeft
uiteengezet, dat hij juist Floris
heeft geholpen.
Na de scène in het klooster ver
haalt Arent op het kasteel een deel
der krijgsverrichtingen. Gysbrecht
is nog niet teruggekomen en de rei
van edelingen troost in de bekende
verzen „Waar werd oprechter
trouw" de treurende gade.
W7" Slenteraars
Ja, die vrije tijd. Laat ik begin
nen met grote lof toe te zwaaien
aan al diegenen, die zich verdien
stelijk maken voor de militair, die
voor korte of langere tijd in Amers
foort verblijft. In het bijzonder zijn
dat al diegenen, die werken in de
diverse militaire tehuizen. Ik be
schik niet over cijfers, maar ik weet
uit gesprekken met „vaders" en
„moeders", dat het bezoek enorm is.
De jongens vinden er een zekere ge
zelligheid en er wordt naar gestreefd
om hen werkelijk een tehuis te
bieden. Wat vele militairen niet we
ten. is dat het bedienend personeel
in de militaire tehuizen en in de
AMVJ-club geen betaalde krachten
zijn. Het zijn meisjes, die hun vrije
tijd productief maken en om beur
ten dienst doen.
Maar uit de gesprekken, die ik zo
links en rechts heb gevoerd, is mij
toch ook overduidelijk gebleken, dat
het aantal soldaten, dat de militaire
tehuizen bezoekt, in geen verhou
ding staat tot het totale aantal mili
tairen in Amersfoort. Dat is vele.
vele malen groter. Wat doet nu de
rest in de vrije tijd? Zijn dat dege
nen, die 's avonds met de ziel on
der de arm rondslenteren in de stad.
die vier maal in de week dezelfde
T-TeT vijfde bedrijf begint met de
terugkomst van Gysbrecht, die
verhaalt, wat hij heeft meegemaakt.
Zijn relaas wordt aangevuld door
een verslag van de Bode en na deze
twee, met Arents verhaal uit "net
vorig bedrijf mee drie epische ge
deelten komt er weer enige actie.
Arent wordt stervend binnenge
bracht, de overgave van het slot
wordt geëist, in een bewogen scène
weigert Badeloch alleen weg te
gaan, de engel Rafaël maant ook
Gysbrecht te vertrekken en het ge
hele gezin verlaat de brandende
stad. Gysbrechts glorie als Heer van
Aemstelland is voorbij. Hoe kort
kan 's werelds pracht veranderen,
schreef Vondel in het voorspel.
film gaan zien? Neen, zo is het ook
weer niet, want 's avonds zie ik op
de kamers in mijn eigen kazerne
en het zal overal wel zo zijn vele
jonge mannen aan eën tafel zitten
lezen, tekenen, schrijven of leren.
Anderen spelen tafeltennis of scha
ken en dammén. terwijl weer ande
ren druk bezig zijn met het instude
ren van liedjes, schetjes of toneel
spelletjes. Op gezette tijden zijn er
ook ontspanningsavonden „van en
voor de militairen" en één maal in
de week wordt er in de kazerne
een film vertoond
En toch blijft er die slenteraar in
de stad. En toch blijft, dat gevoel
van „ik hoor er niet bij" onder de
genen, die 's avonds in de kazerne
blijven. Want er kan veel meer door
U, burger en burgeres gedaan wor
den voor ons, die net zijn als Uw
kinderen, die U nader staan dan de
Engelse en Canadese soldaat, die er
wel bij hoorde, voor wie wel op de
deur stond „welcome".
Mortiervuur in Jeruzalem
Van Joodse zijde is in de afge
lopen nacht een aanval met mor
tiervuur gedaan op de Arabische
wijk Sjeik ,Jarrah van Jeruzalem.
De Arabieren van deze wijk
v/orden verantwoordelijk gesteld
Vjoor de aanvallen op Joodse co
lonnes, een Joods ziekenhuis en de
universiteit op de Olijfberg. De po
litie werd door het vuur van beide
partijen verhinderd in te grijpen.
Amerikaanse films in de
Nederlandse studio's?
Tony van Rcnterghem, die als
vertegenwoordiger van de Neder
landse filmindustrie een bezoek ge
bracht heeft aan Hollywood, zei
voor zijn vertrek naar Amsterdam,
dat verscheidene Amerikaanse
maatschappijen belangstelling heb
ben voor het maken van films in
Nederland, in de loop van dit jaar.
Zij zouden in de filmstudio's te
Duivendrecht Engels sprekende
films willen maken.
Daar het ons tot onze spijt onmogelijk is een ieder per
soonlijk te bedanken voor de blijken van deelneming bij
het overlijden van onze onvergetelijke Vader, de Heer
betuigen wij hierbij onze welgemeende dank.
Aerdenhout: A. Kattenburg
J. A. KattenburgKellöt
Huizen (N.-H.): C. Meyer—Kattenburg
Sven Meyer
Bussum: H. Kattenburg
M. Kattenburg—de Zwart
Januari 1948.
Voor de talrijke bewijzen van deelneming bij het over
lijden van onze hooggeachte gedelegeerd Commissaris, de
Heer
betuigen wij onze oprechte dank.
Directie:
N. V. Hollandiafabrieken
Kattenburg Co;
Amsterdam, Januari 1948
van Vrijdag 16 Jan. af dagelijks 2 u. en
7.30 uur. Zondag half 2, 4.45 en 8 uur.
ONZE EERSTE REIS
in 1948 was Brabant.
Wij brachten echte Mode'
schoenen mee!
Zie onze etalages.
Men hoort het overal
t Is schoenenweelde bij
Juist dat kleine
kuchje is gevaar
lijk omdat het zo
ongevaarlijk lijkt
en zo gemakkelijk
in een ernstige
aandoening van
de ademhalings
organen ontaardt.
NOURY Hoestsi
roop Roodband
smoort elke ver
koudheid in de
kieml
HOESTSIROOP
Als U dat hoesten
niet meer kwijt
raakt, als die hin
derlijke hoestprik-
kel U Uw nachtrust
onmogelijk maakt,
wacht dan niet
langer maar laat
NOURY Hoestsi
roop Blauwband
U verlichting bren
gen I Directe en
blijvende verlich
ting.
HOESTSIROOP
GEMAAKT DOOR ^/Öurtf- DUS BETROUWBAAR!
Plaatsbespreking begint Woensdag
14 Jan. 10 uur. Toegang elke leeftijd
BRUYNZEEL's SCHAVERIJ N.V.
vraagt een
als secretaresse voor de leiding van de
afdeling Suriname.
Kennis van de Engelse taal en geschikt
heid voor het verrichten van administra-
tief-organisatorische werkzaamheden
wordt verlangd. Leeftijd tot 26 jaar-
Met de hand geschreven sollicitaties welke vol
ledige inlichtingen dignen te bevatten te richten
aan de afdeling Personeelszaken, Oud Saenden,
Zaandam onder motto „SCHAVERIJ" op brief en
enveloppe.
SCHOOLTASSEN
ARCHITECTENTASSEN
CONDUCTEURSTASSEN
OVERHEIDSTASSEN
MACHINISTENTASSEN
FIETSTASSEN
GELDTASSEN
GELDBEURZEN
KWITANTIEMAPPEN
PORTEMONNAIES
PORTEFEUILLES
van Maanen 's
lederhandel
SOEST ER W E G 214
'n Waarborg voor kwaliteit.
TE KOOP GEVRAAGD
Ja nu wilt U naaien en
hebt U geen naaimachine.
Plaats een Brandpunt cn U
kruet Uw naaimachine.
rE KOOP AANGEBODEN
Een dubbel woonhuis met
schuurtjes, erf, tuin en
bouwland, gelegen te Hoog
land, groot 35,9 are. Brie
ven onder No. 4266 bureau
van dit blad.
Hebt U een haard te koop?
Als U nu een Brandpunt had
geplaatst was de haard over
jr.kele uren reeds verkocht.
rERSONEfcL GEVRAAGD
Nette huishoudster gevr.
voor terstond, niet beneden
23 jaar. Adres bevragen
kantoor Harderwijk van „De
Vcluwe". 4309
Thuiswerk. Haaksters in
Amersfoort gevr. voor zo
merhandschoenen. Br. 382,
Bkh. Wilhelmina, Bussum.
4307
WONINGRUI1»
Woningruil. Winkelhuis
te huur aangeboden. Gunstig
gelegen te Soestdijk. In ruil
voor eenvoudige woning in
Amersfoort of onmiddellijke
omgeving. Br. onder No.
4302 bur. van dit blad.
Aangeboden ruime wo
ning in Apeldoorn, beneden:
3 kamers en bijkeuken; bo
ven: 3 ruime slaapk. zol
der en een grote tuin met
vruchtbomen. Gevraagd:
Woning in Amersfoort voor
2 pers. Br. onder no. 4312,
bureau van dit blad.
DIVERSEN
Naai- en verstelwerk. Ook
mantels keren. Soesterweg
205. 4304
Avicultura, Langestr. 91,
tel. 4509, Soesterweg 23.
Hondenliefhebbers, Laat
nu met dit zachte weer Uw
hond wassen, trimmen en
knippen door onze ervaren
trimster en hondenverzorg
ster. 4295
Jonge zakenmensen vra
gen in pacht óf te huur
Café of groot landhuis. Br.
no. 615, *ant. Harderwijk
van „De Veluwe". 4310
Wilt U iets verkopen, ko
pen of ruilên, plaats dan een
Brandpunt U hebt zeker
succes.
Een speciaal goedkoop ta
rief is voor Brandpunten
vastgesteld, n.l. van 1 tot 20
woonden f 1-50. ieder woord
meer 10 cent
Wilt U een Brandpunt
meer dan éénmaal plaatsen,
doet U het dan driemaal,
want U krijgt dan een gul
den reductie m.a.w. in plaats
/an 4.50 betaalt U slechts
f 3.50.
Hebt U geen tijd om de
brieven af te halen Wij la
ten ze gaarne bezorgen U
betaalt dan voor elke plaat
sing van een Brandpunt 10
cent meer voor portokosten
Plaatst dus Uw Brandpunt
in Uw eigen krant, want
Brandpunten staan in het
brardDunt van de belang
stelling.
erger' Aand°?, Lep worden hel best
hoest, bronchitis. gdePuNÏ
bestreden do°' heihame sir00P 0
stelling uitermate goede
een garantie
resultaten. tedellike P'«5 ver'
pHiME^^hehers en Drogisten-
brilgbaar bil P
DE
VRAAGT
VOOR SPOEDIGE INDIENSTTREDING VOOR
TEWERKSTELLING IN NIEUW IN TE RICHTEN
WERKPLAATSEN OP SCHIPHOL
Instrumentmakers
Electriden-instrumentmakers
Electriciens
Monteurs (voor electrische apparaten)
Fijnbankwerkers
Machine-bankwerkers
Draaiers
Koperslagers
Sollicitaties aan Personeelszaken Schiphol, Barak
121. Op enveloppe vermelden: sollicitatie I.E.R.A.
met functie-vermelding.
Schipholtal. 381 41
Schiphol: tol. 91521
(1 O lijnen)
7 lijnen)
Voor de Hoofdadministratie te Utrecht worden gevraagd
enige
VROUWELIJKE KANTOORBEDIENDEN
Vereisten: Mulo-, H.B.S. (3 of 5 j. c.) of gelijkwaardig
diploma; leeftijd 16-2-1 jaar.
De bezoldiging varieert naar gelang van leeftijd en ervaring
\an f. 750.- lot t. 1520.- per jaar (le loonklasse)bevordering
tot hogere rangen mogelijk.
Sollicitaties mondeling of schriftelijk aan de 2e Afdeling
van de Algemene Dienst der N.V. Ncdcrlandsche Spoorwegen
te Uirecht, kamer 33, lc Hoofdadministratiegebouw.
NIWIN EN NATIONALE
MONUMENTEN-COMMISSIE
vragen U:
MAAK UW KOLENBONNEN
TOT
WARMTEBRONNEN
Pers en radio zullen U
vertellen hoe de Nationale
Monumenten-Commissie en
de Niwin U de kans geven
deze meevaller te gebruiken
voor hen, die op hun post
stonden en staan.
Volgende week ontvangt U
een circulaire. Let op Uw
brievenbus en U weet er
meteen alles van.
door
W. Meuldijk
PS|- In 1 i 1
m-i m
iW" rt i
542. In ieder geval wisten we nu één ding héél
zeker; we waren nog niet klaar met het zoeken
naar de schatten van ridder Dagobert. Deze keer
hadden we een gouden sleutel gevonden, maar
om te weten waar dat ding voor nodig was moes^
ten we weer duizend kilometer naar liet noorden
reizen. „Eerst naar het dorp van Plukkie!" com
mandeerde de baron, „dan gaan we met de auto
verder." In een keurige rij marcheerden we door
het oerwoud in de richting van het dorp der.
Zwarte Sjouwermannen, maar het viel me op
dat het flink donker begon te worden en het was
nog lang geen avond. „Regen." mopperde Daan-
tje. „En we hebben geen paraplu bij ons
De regendruppels in Afrika schenen groter dan die
in Holland. Binnen een minuut waren we alle
maal drijfnat en we liepen op een holletje om
zo snel mogelijk in het dorp te zijn. Ondertussen
peinsde ik erover, dat het thuis bij de kachel toch
ook wel leuk kon zijn en dat er hier in dit don
kere oerwoud met stekels, roofdieren en regen
vlagen niet veel gezelligs was. „Hé, Plukkie", mop
perde ik, „hoe lang duren die regenbuien in dit
land van jou; ik heb geen droge draad meer aan
mijn lijf Plukkie grinnikte op een verdachte
manier en stak vijf vingers op. „Tjonge." schrok
ik. „Ik dacht eerst dat je vijf dagen bedoelde,
maar vijf uren regen is ook erg genoeg, wat?"
„Nee," nep Plukkie, „jij mij niet goed begrijp.
Het niet vijf uurtjes en niet vijf dagjes gaan rege
nen. Natte moessontijd zijn aangebreekt, het
nu vijf maandjes achtereen regenen!"
