Deviezen waaien over ons polderlandschap MAGGI „SOL" PALTH E WASWRINGERS WASWRINGERS BRANDPUNTEN Standen biljartcompetitie WRINGER-BOKKEN HERENKLEDING VOOR CHEMISCH REINIGEN DAGBLAD VOOR 'AMERSFOORT Onze molens gaan nieuwe toekomst tegemoet Molenwieken zetten wind om in nuttige energie WIJ HEB BE IS WILLEMSE Een Gramofoonplaat Radio vefI BRANDPUNTEN KUNNEN OOK TELE FONISCH OPGEGEVEN WORDEN. TEL. 6235 NIEUWS! SPLINTERTJE vertelt uit zijn jeugdW. Meuldijk MAGGI5 SOEPEN MAGGI5 VERMICELLISOEP MAGGI5 JUS MAGGI5 AROMA AROMA- BOUILLON- SOEPEN-J US Uw brandpunt Regenweer Jongens en Meisjes! 4 Dinsdag 27 Januari 1948 De Googer.-molen, een ruim twee eeuwen oude reus heeft nog steeds een kracht van 200 pk. De roeden waaraan de wieken bevestigd zijn, hebben een lengte van 29 M. Tj E JONG had gezegevierd en de pompen werden weer weggesleept, ongebruikt en nog defect. De oude de Jong is trots op zijn molen, waarvan de wie ken met een snelheid van 160 km. per uur de lucht zwiepen. De beide roeden waaraan de ge stroomlijnde wieken bevestigd zijn, hebben dan ook een lengte van 29 meter^en ontwikkelen bij een flinke wind een energie van 200 p.k. Zo'n manifestatie doet ons afvra gen of molens thuis horen op de lijst van cultuurmonumenten, omdat kolen, en olie de taak van de wind als energieverwekker overgenomen hebben. De wind is onbetrouwbaar. Als ergens een molen afbrandde dan nam 'n electrisch of stoomgemaal de taak meteen over. In de oorlog ech ter bleken deze ook niet te vertrou wen Er was geen brandstof meer En dat betekende een keerpunt in de molen-historie. Omstreeks 1900 wa ren er nog 7000 molens, daarvan wa ren er. dank zij bijzondere bescher mingsmaatregelen nog 1300 over. De rest was afgebrand of afgebroken. In de oorlog werden echter alweer een paar nieuwe gebouwd en vele afge dankte molens werden hersteld en weer in gebruik genomen Daarbij waren molens die voor 400 aan electricteit in de maand bespaarden. Dat is niet te verwaarlozen als we weten dat electricteit behalve devie zen ook nog een regeringssubsidie vraagt. Het zou dus niet vreemd zijn als er naast de subsidie van O. K. en W. voor de „finishmg-toiich" van ons J~\5 GOOGER-POLDER hij Oude Wete- ring hfotde tijdens de oorlog blijk baar ook bij de Atlantic-\OaII. De Duitsers hadden hem in 'ieder gevat maar vol laten lopen. Na de bevrijding arriveerden daar een aantal pompen om de 200.000 AP wa ter uit de Googer-poldcr in de ringvaart terug te pompen. De molen anno domini 1715 vertrouwde men deze taak natuurlijk niet toe. En de 70-jarige molenaar De jong keek schamper toe naar de smadelijke toebereidselen op de ringdijk. Toen een der Qrbeiders echter een defect constateerde bij de inschakeling der machine verdween hij in de molen. Boven, op de vijfde ver dieping onder de draaibare kap inspecteerde hij nog even het zware houten mechanisme. Weer beneden bevestigde hij de „kruilijn'' en daarmee richtte hij de wieken pal op de wind. En met de rem strak aangehaald liet hij de molen langzaam draaien, „want liet water u'u.s gevaarlijk hoog bij de vijzel", zegt De Jong en hij wijst op de streep die het hoge water op de muur achtergelaten heeft. Langzaam voerde hij het tempo op en met een snelheid van 32 AP kolkte het water in de draaiende vijzel vijf meter omhoog. Nog voor de pompen hersteld waren, in drie dagen, hadden de machtige wieken de polder leeggedraaid. Hollandse landschap, ook medewer king van de departementen van Vu*, keer cn Energie en van Wederop bouw zou komen om de deviezen die over ons vlakke land „waaien" via molenwieken in energie om te zet ten. De harde wind uit het Zuid- Westen kan via die stijlvolle acht- kanters en wipmolens niet alleen polders droog houden, houtzagen en graan malen. Neen zo'n schijnbaar tomeloze storm kan ook grondstof worden voor een installatie, die in de zomer voor dé tuinders kassen koelt en 's winters verwarmt Dat is anmelijk de nieuwste snuf op het gebied van molen-techniek. Gestroomlijnd De meeste wieken zijn thans vol gens de regelen der aero-dvnamica gestroomlijnd, wat het aantal paar- dekrachten verdubbelt. De Googer molen immers, levert reeds met een flink windje 'n energie van 200 p.k Het bouwen van zo'n molen kost in deze dure tijd 60.000 gulden maar een andere moderne energiebron kost vrijwel evenveel en is beslist niet zuiniger in het gebruik. Het enige bezwaar is. dat als er helemaal geen wind is. de mo- lên niet draait. Dé houtzaagmo len in Leidschendam bijvoor beeld heeft daarom assistentie van een stoommachine, die bij windstilte de taak overneemt en dan met het houtafval gestookt wordt. Was de molen er niet, dan zouden er behalve afval nog tonnen kolen in de vuurhaard van de stoommachine verdwij nen. Maar gedreven door de vier wie ken snijden daar 2 wipzagen gelijk tijdig vier boomstammen in acht bal ken en acht planken. In Stompwijk wordt de DriemaYispolder gedomi neerd door drie molens. Twee daar van hebben nog het ouderwetse scheprad, dat het water een halve meter omhoog stuwt. De derde die indertijd afbrandde is vervangen door een nieuwe met een moderner systeem, een soort centrifuge, die het water 3 meter hoger brengt Trapsgewijze zorgt deze gang van molens voor een niveau-verschil van bijna vijf meter. Hoog boven de om ringende huizen uit steekt de graan molen van Mansvelt in Wassenaar. Deze stond in het jaar 1555 al op de plaats waar nu het postkantoor is. maar werd later naar znn huidige plaats versleept Vrijwel ieder Was senaarder ging daarheen in de hon- De machtige wieken van deze graanmolen steken ver uit boven dc buisjes.van het dorp Wassenaar gerwinter om zijn zakje rogge of tarwe te laten malen door de koude Noord-Ooster. waarvan de kracht tussen de drie paren molenstenen ge concentreerd werd. In de zes verdie pingen tellende stenen kolos worder 'mjna alle graanbewerkingen door windkracht verricht. Alleen voor windstille dagen staan er machines klaar om in te vallen. Maar met een klein beetje wind draait ook deze molen snel genoeg. Gemengde bezetting Voor bedrijven die geen dag stil mogen staan is zo'n gemengde be zetting wel onmisbaar. Het is geen behoudzucht dat de 1350 Nederland se molens nog draaien. De windmo lens die dateren uit het eerste mil lennium van onze jaartelling, heb ben nog niet afgedaan. Zij gaan een nieuwe toekomst tegemoet.. De dik ke tanden en pennen worden nog steeds van het zelfde harde hout ge maakt en zelfs de uiterlijke vorm zal niet veel veranderen, al zullen daarbij de stenen ronde en de acht- kanters. oorspronkelhk het Zuid- Hollandse type. wel de wip-molens met de kleine vierkante huisjes ver dringen Niet alleen in Holland staan windmolens. Zelfs in Argen tinië kan men ze vinden Daar ha len Hollandse molens in de bergen het water 200 meter diep uit de grond. Het molensilhouet Is dus niet alleen een fraaie landsrhapsversie- rinff. het is niet alleen een hrokje historie in een openluchtmuseum. In de norloc was het reeds een red der in de nood. F.n na de bevrijding begint men te beseffen, wat een brandstofbespaarder deze deviezen- bron. die van de wind leeft, eigen- I ljjk is. 1 Het is nog: slechts een kwestie van enkele weken en dan behoort de biljartcompetitie van het dis trict „Eemland" weer tot het ver leden. Voordat het échter zover is zullen er nog spaijnende ontmoe tingen komen want de beslissingen om het kampioenschap zijn nog steeds niet gevallen. In de cadreklasse is de spanning door de uitslagen, van de vorige week weer belangrijk toegenomen. Het z\jn ,,De Vergulde Wagen I" en ,,De Gouden Ploeg I" die een nek aan nek race houden waafvan het eindresultaat nog niet te voor spellen is. Het Leusderkwartier III heeft kans gezien om in enkele weken een grote achterstand in te lopen en zelfs met puntenvoor- sprong de kop in de derde klasse libre te nemén. De Vergulde Wagen V heeft het er lelijk bij laten zitten en moet nu met de tweede plaats genoegen nemen. Centraal III en K.O.T. II strijden, nog steeds in de vierde klasse libre om dc hoogste eer. Middehvijk II heeft het kam pioenschap in de vijfde klasse prac- tisch voor het grijpen. In de zesde klasse libre valt deze week in de ontmoeting Dé Vergulde Wagen VI contra Animo III de beslissing. De Amersfoorters hebben het grote voordeel in eigen omgeving te spe len en daarbij oen punt voorsprong op hun tegenstanders. CADRE KLASSE 5e KLASSE Middehvijk II 37 3 16 77 Zonneheuvel II 36 O 22 74 O.D.L. II 34 1 21 69 D.O.S. H 25 2 29 52 De Pauw II 26 0 30 52 Metropole IV 24 3 29 51 K.O.T. III 24 1 31 49 Soestdijk III 21 2 33 44 Leusderkw. IV J8 0 ótf 36 6e KLASSE Animo III 34 0 18 68 Verg. Wagen VI 33 1 18 67 Eemlust II 4 30 0 22 60 Centraal IV 24 2 22 50 Ons Gen. IV 22 0 26 44 Oosterpark II 19 0 33 38 Tavenu IV 18 1 29 37 Zonneheuvel III 18 0 30 36 Verg. Wagen I 27 0 9 51 Gouden PI. I 25 0 8 50 N.-Brabant III 20 0 10 40 Centraal I 14 2 20 30 Verg. Wagen II 12 1 20 25 Tolsteeg II 11 1 18 23 N.-Brabant I 9 2 22 20 Tolsteeg I 8 2 23 18 3e KLASSE Leusderkw. III 36 1 19 73 Verg. Wagen V 34 1 21 69 Gouden PI. III 34 0 22 68 O.D.L. T. 32 2 22 66 Oosterpai"k I 29 1 26 59 Tavenu I 27 1 28 55 D O.S.'I 26 2 28 54 Middelw\jk I 21 3 36 45 De Pauw I 11 1 48 23 4e KLASSE K.O.T. JI 37 2 17 76 Centraal III 37 2 17 76 Soestdyk II 37 0 19 74 Metropole III 31 1 28 63 Animo II 28 1 31 57 Tavenu II 28 0 28 56 Ons Gen. III 22 2 32 46 Eemlust I 16 1 39 33 Tavenu III 14 1 11 29 Van Kol trainer bij HVC HVC heeft wederom een contract afgesloten met A. van Kol. momen teel trainer van DWj. De Engelse trainer Hammilton. die Zondag niet in de gelegenheid was bij de wedstrijden van HVS aanwezig te zijn, wegens zijn ver bintenis met ZFC, zal waarschijn lijk alleen laatstgenoemde vereni ging blijven trainen. Tafeltennis Utrecht wacht op eerste Amersfoortse misstap De stand in de kopgroep van de 3e klasse A onderging afgelopen week geen wijziging daar de twee medecandidaten voor de lc plaats G.M.U. I en Barna VIII bcid$ won nen. G.M.U. sloeg Zeist IV met 10 0, terwijl Barna VIII het zwakke Tuindorp met lege handen huis waarts stuurde. Ool^ hier was de uitslag 100. De beide Utrechtse clubs blijven dus onze stadgenoten op de voet volgen en wachtten op de misstap van T. T. v. d. Meiden om de leiding over te nemen. v. d. Meiden 1 9 9 18 69—21 C.M.U I 9 8 1 16 76—14 Earna VIII 9 7 2 14 57—33 Het programma voor deze week luidt: Tuindorp IVD.H.M. I Zeist IVBarna VIII Demka I—G.M.U. I V. d. MeidenJaffa III. De twee zwakke zusjes zullen in Tuindorp uitmaken \Velke van de twree definitief de onderste plaats gaat bezetten, waarbij we D.H.M. de beste kansen op de overwinning geven. Zeist IV -ontvangt Barna VIII en zullen de punten wel moeten ^af staan. G.M.U. gaat op bezoek bij Dem ka II en zal niet veel moeite heb ben om de zeg*e mee te nemen. Onze stadgenoten ontvangen Donderdag in de Schermzaal v. d. Meiden het Utrechtse Jaffa III. Vorige maal wronnen van Dolron e.s. met 82. doch indien Huiberts nog op de ziekenlijst staat zullen zij de grootste moeite hebben om de punten in Amersfoort te houden. Uitslapen competitie De uitslagen van de Maandag avond in het Sportfondsenbad te Amersfoort gespeelde polo-compe titiewedstrijden zijn als volgt" VZC I (Veenendaal)—DKR I (Utrecht* heren 2—2: UZSC I (Utrecht)DKR I (Utrecht) dames 2—0. Meeuwen I (Amsterdam) UZSC I (Utrecht) heren 5—2: mej Kamhoot aanvoerster van UZSC I dames, die bimienkort naar Indo nesië vertrekt werden bloemen aangeboden. Hoevelaken Bouwarbeiders hielden jaarfeest Dezer dagen hield <Je afdeling Hoevelaken van de Alg. Nederl. Bouwarbeidersbond haar jaarfeest in Hotel Fontlijn. Dat deze avond goed geslaagd is, bewees wel het applaus, dat de jonge toneelvereni ging, gevormd uit de leden der af deling, ten deel viel. Behalve deze vrolijke kant, sprak de heer Brussen (Bondsraadslid) uit Amersfoort een ernstig woord over het belang van de organisa tie en wekte de vele vrouwen die aanwezig waren op, hun mannen te steunen in de strijd voor de be langen der moderne vakbeweging. Daarna bleef men nog wat gezel lig bijeen. Na een opwekkend woord van de voorzitter, werd deze goed geslaagde avond besloten. Sovst Hoofdinspecteur Bakker gerehabiliteerd Het tegen de corpschef der poli tie te Soest, de hoofdinspecteur W. H. Bakker, ingestelde uitvoerige onderzoek betreffende zijn beleid in bezettingstijd, waarvan wij inder tijd molding maakten, is onlangs beëindigd. Daar de heer Bakker niets ten laste kon worden gelegd en er zelfs geen aanleiding bleek te bestaan enige maatregel op hem toe te passen, is deze zaak door de procureur-fiscaal b\i het bijzonder gerechtshof te Amsterdam op 23 December j.l. geseponeerd. Hoevvel dit een volkomen rehabilisatie in houdt. stelt betrokkene op een her vatting van zijn functie te Soest geen prijs, voor welk standpunt de burgemeester volledig begrip heeft. Daar de hoofdinspecteur Bakker een benoeming elders wachtende is, heeft de burgemees ter het hem verleende verlof, in af wachting daarvan voortgezet. Soester Motorclub Zaterdagavond hield de Soester Motorclub haar tweede jaarfeest in de zaal van Eemland. De zaal was tot de laatste plaats bezet, toen de voorzitter, de heer Olvslager het openingswoord sprak. Het Politie Cabaret Gezelschap uit Amsterdam, onder leiding van Inspecteur J. W. Middelink, verleende belangeloze medewerking, doch voordat met het programma werd begonnen, huldig de de Voorz. de Soester Motörron- ners. J. Timmer. H. van Konij en H. Grift. De voorzitter had het genoe gen, de prachtige clubwisselbeker, welke het vorig jaar door Henk van Koorj was gewonnen, thans uit te reiken aan de beste renner van J947, de heer J. Timmer. Vbor het programma een woord van lof aan de politiemensen. De ophrer.gs- van de tombola *verd ter beschikking gesteld van de TBC bestrijding. De band van het Cabaret-gezelschap, onder leiding van de heer Theo de Haan. verzorgde de balmuziek. De balleiding berustte bij de heer Wil van Houten. ADVERTENTIES naast onze moderne werk methode nog altijd een afde ling voor „Handwerk"- schoenreparatie. Uw luxe schoentjes worden daar steeds met de hand ge maakten .als „Hand werk'' gestempeld afgeleverd Let eens op hoe die repara tie er uitzietNiet van nieuw te onderscheiden, en in één dag klaar. Wij maken al schoenen sinds 1398 Leusderweg 27-29, A'foort. GELD verkrijgbaar zonder borg voor alle doeleinden, door ons spaarcredietsysteem. Vraagt inlichtingen. „SAMENWERKING" Verstolkstr. 31, Leeuwarden TEL.J69I 4MER5F00RT Actief heeft hier geen concurrentie Verdient daarom ieders attentie Als fabriek hier alleen En nu weet U meteen: Ze verdient daarom Uw preferentie. Tel. 6609. pracht sortering met houten ombouw. Het van Eft "7E ouds bekende merk „GLORIA" OUa I 0 Zéér solide uitvoering met roestvrij metalen ombouw prijs 54.13 cn 61.34 Al onze wringers zijn met volle garantie op de rubberrollen! (2 kanten opklapbaar)Oersterk «j jjq Speciaalzaak in Huishoudelijke Artikelen Utrechtsestr. 44 Amersfoort Telefoon 6724 554 Plukkie zwiepte hals over kop door de lucht cn kwam met een plof en een duizelig hoofd voor mijn voeten terecht. Ik raapte hem op en keek naar de struisvogel, die met lange halen van zijn poten over een heuveltje wegvluchtte. ..Dat is jammer.'" mompelde ik: Nu krijg ik net een mooi idee. We hadden die struisvogel best als rijdier kunnen gebruiken of om de bagage te draden. Maar die langpoot scheen niet veel voor dat baan tje te voelen en terughalen kunnen we hem niet. „Oeioei,kreunde Plukkie: ..Waar zijn struis met klap-pote. Plukkie zal knoop in zijn hals maken. oëiauw.P' Het zag er werkelijk naar uit. dat de struisvogel buiten ons bereik was. maar we kre gen hulp van iemand, waarvan we dat helemaal niet verwachtten. Tiboe, de papegaai en reisgenoot z^g. dat zijn baas Plukkie kwaad was op de weggelopen struis het dier krijste plotseling „Krrr, ikke wrraak neem. bedelaarrr!'' en vloog met die strijdkreet weg was binnen een paar seconden als een stip verdwenen, in de richting waar de eigenwijze struisvogel voortholde. De papegaai kwam sneller vooruit, hij haalde de struis in. cirkelde om zijn lange hals cn begon het verschrikte dier allerlei onverstaanbare woorden toe te schreeuwen. Drie broers van de struis, die het lawaai hoorden, kwa men nieuwsgierig kijken, werden óók bang voor de krijsende papegaai en vluchtten met de eerste struis mee achtervolgd door Tiboc. Die slimme vogel joeg de bange langpoten terug en we keken vreemd op toen we dat hele stel zagen naderen. „Oeioei." juichte Plukkie: .Tiboe komen terug met heleboel struisvogels, hij groot veel pienter!" Asperge, Erwten, Groente, Julienne met vermicelli, Kerry, Koninginne, Ossenstaart, Poulet, Windsor. PER TABLET VOOR TWEE BORDEN 13 CT. Nieuwe verpakking (inhoud 120 gram) PER DOOSJE VOOR ZES BORDEN 28 CT. GROTE TABLETTEN 14 CT. KLEINE TABLETTEN 10 CT. FLAC. No. 1 FLAC. No.1 inhoud 75 gr. /©CT. nagevuld 36CT. het opmerAelijk goede merk in deze krant wordt gelezen in stad en land Wij garanderen U droge voeten, indien U Uw schoen reparaties door „SOL" laat verrichten. U weet wel, die oerdegelijke schoenreparaties gelijmd en genaaid, en in één dag klaar, gehaald en bezorgd. BERGSTRAAT 26 TELEF. 3636 wordt thans nog onbeperkt ter behande ling aangenomen. De aflevering is aanmerke lijk bespoedigd, ook vpor onzichtbaar stoppen Maison MODERNE - Utrechtsestraat 21 - Amersfoort vraagt per 1 Maart a.s.: die tevens een zodanige handigheid met de naald bezit, dat zij eenvoudig atelierwerk (hoofdzakelijk garneren) kan verrichten of spoedig aanleert. Voor goede kracht goed salaris tot 20 woordeD f 1-5Ü 3 x achtereenvolgens f elk woord meer 1 0.10 per plaatsing extra TE KOOP GEVRAAGD Particulier vraagt te koop gereedschappen, electrische boormachine, motoren, enz. *s Avonds v. 67 uur. Var- kensmarkt 11b. 4596 rE KOOP AANGEBODEN Een partü koemest, bo nen- en erwtengarden. Ook bij gedeelten. M. Schreuder, Hogeweg 23, Amersfoort. 4530 In goede staat zijnde gas haard. Grote warmtecapa- citeit. Prijs 60.-. Te bezich tigen: Van Wageningen, Leusderweg 155 a. 4531 Originele aanhangwagen 1 of 11'; ton. Geschikt voor luxe en vrachtwagen, met prima banden en reserve band. Jac. Krijnen, Dalton- straat 43, Amersfoort. 4584 Te koop: Jaarsma uit- draaihaard; Jaarsma huis- houdkachel; Salamanderka chel en een vuurduiveltje. Alles in prima staat. G. Von- keman. Vermeerstraat 150. 4585 Wegens omstandigheden te koop aangeb. een z.g.a.n. tweeling-kinderwagen. Te bevragen Oude Soesterweg 146. 4592 HET NIEUWE NUMMER VAN DE IS VERSCHENEN! Lees de verdere avonturen van Jack, Tex, Sneeuwvlok, Plukkie Buksjek. de 3 Musketiers en het nieu we verhaal van Koos, de voetballer. ENHET NIEUWS OVER DE KETELBINKIE-CLUB. Duizenden Jongens en meisjes lezen de Ketelbinkie-krant. Ju ook? Een echt Nederlands Jeugdblad voor slechts f 0.16. Vraag een exemplaar aan de be zorger van dit blad of koop er één in de boekwinkel. TE HUUR GEVRAAGD Gepens. echtpaar wenst samenwoning op nette stand.' Genegen verzorging op zich te nemen van dame of heer of hulpverlening. Omg. A'foort. Br. no. 4582 bur. van dit blad. PERSONEEL GEVRAAGD Wegens teleurstelling ge vraagd net dagmeisje, van 8 uur 's morgens tot 5 uur. Mevr. Schoterman. Utrecht sestraat 17. Aanmelden voor 6 uur. 4533 Gevraagd: een halfwas bak- kersbediende en een brood bezorger. C. v. Ommeren en Zn.. Langestr. 14. Tel. 3650. 4597 LESSEN Dansstudio Dan Bearda, Utrechtse weg 89 Inschrij ving nieuwe cursussen, da gelijks van 210 uur. Gratie - stijl - Distinctie. 4586 WONINGRUIL Woningruil. Ged van wo ning aan rand van de stad, bev. 2 kamers, keuken en hélve zolder, tegen woning of ged van woning in een trum stad. Br. no. 4515 bur. van dit blad. DIVERSEN Het is een publiek geheim dat U stijlvol en gracieus leert dansen in Academie de Danse. Ann en Bert Kamperman. Langestr. 113 4593 31 Jan. Bal-Masqué in Academie de Danse intro ductie mogelijk via de leer lingen tot en met Vrijdag £94

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1948 | | pagina 4