Zal het lot van Amerika's negers
eindelijk verbetering ondergaan?
Tussen Camera en Kaptafel
Langs de wegen der kunst
HET WOORD'
„Bel Stalin op
en zeg...
i:
Ij
1U;'
'11.
Dertien millioen kleurlingen wachten
op een menswaardig bestaan
Theorie en practijk
der democratie
IJshockey conflict spitst
zich toe'
Vierdaagse te Nijmegen
Goede tijden van onze
rijders
v. Alfen in Nederlandse
worstelploeg
Deense film:
Sterk gespeeldmelo
dramatisch werk
naar toneelstuk
van Kaj Munk
VICUTIN
Nieuwspalet
Scheepstijdingen
Kerknieuws
Radio-programma
TUINKALENDER
Voensdasr 28 Januari 1948
Amerika, dat zich gaarne de kampioen der democratie noemt
en zich bij voorkeur opwerpt als verdediger van de rechten
van de mens. kent in sommig opzicht —aatschappelijke verhou
dingen. die doen denken aan de negentiende eeuw - of wil men
de middeleeuwen - of aan staten die, tolereerden zij dergelijke
toestanden, moreel-verontwaardigde protestnota's van het State
Department zouden uitlokken.
Men herinnert zich de communis
tenjacht in Hollywood nog niet
ten einde overigens, want de
senaatscommissie voor on-Ameri-
kaanse activiteiten heeft onlangs
haar programma voor 1948 uitge
stippeld: zij heeft blijkbaar nog
heel wat noten op haar zang
Het verhoor was een vrij onver
kwikkelijke vertoning en leverde
vrijwel zonder mankeren voor de
verdachte „schuld" op. want ook
als hij weigerde te antwoorden, zo
dat uit zijn verklaringen geen con
clusies waren te trekken, was hij
toch in overtreding door die wei
gering zelf. Belediging van het
Congres, heette dat met een term,
die ons Europeanen herinnert aan
zeker soort rechtspraak uit vrij
recent verleden.
Probleem van wie?
Komt dus in de aangelegenheid
van de communistenjacht de vrij
heid van meningsuiting in het ge
drang, een andere steunpilaar waar
op de democratie haar bestaan ba
seert wordt bedreigd door wat dan
meestal het negerprobleem wordt
genoemd, hoewel ons inziens beter
van een ..blankenprobleem" zou
kunnen worden gesproken. Het
vraagstuk is immers niet: wat moet
er met de negers gebeuren''' Maar:
hoe bevrijden wij de menselijke
(c.q. de „blanke") geest van het
ziekelijke superioriteitsvooroordeel
ten opzichte van de man met de
zwarte huid?
Vooral in de Zuidelijke staten van
Noord-Amerika (Georgia, Alabama,
Mississippi) is de anti-kleurlingen
stemming sterk. Maar ook in Wash
ington komt het voor dat een
zwarte ambtenaar, die in Arlington
woont niet meer dan twee mijl
buiten de hoofdstad! in de trein
naar huis de coupé waarin hij tot
aan de grens met blanken samen-
reisde, buiten het gebied van Wash
ington City moet verlaten en de
rest va nde reis in de negercoupé
moet maken. En erger is de om
standigheid dat vele negers in een
constante vrees leven, hetzelfde lot
te ondergaan als hun rasgenoot die
onlangs in Alabama op de brand
stapel werd gebracht terwijl de
blanken die dit bedreven hadden,
werden vrijgesproken.
Kans op kentering?
Is er kans op een kentering?
De verkiezingen staan voor de
deur. In November worden zij ge
houden, maar de campagne is al be
gonnen: niet voor niets was het
programma dat Truman in zijn
^tate of the Union-boodschap ont
vouwde dusdanig radicaal dat het
door rechts voor „Rooseveltiaans"
werd uitgemaakt en niet voor niets
ontplooit Wallace reeds nu zijn acti
viteit Maar ook de politici van
rechts zullen niet nalaten, de toe
komst onder hun regime rooskleurig
af te schilderen en een menswaardig
bestaan te beloven aan de dertien
millioen Amerikaanse onderdanen
die tot het zwarte ras behoren.
Natuurlijk is er in zoverre niets
nieuws, want ook in Amerika zijn
verkiezingsbeloften en de uitvoering
ervan twee verschillende groothe
den, daarvan is ieder nuchter bur
ger overtuigd. Maar de kwestie
heeft er sinds de wereldoorlog twee
aspecten bij gekregen waarvan het
belang niet te onderschatten is.
Het kan ook anders
Vele negers hebben deel uitge
maakt van de Amerikaanse legers
die Europa bevrijdden en zij hebben
daar ook in het traditionalistische
Engeland en zelfs in Duitsland
hartelijkheid en vriendelijkheid on
dervonden die hen deed voelen dat
zij als gelijken, als mensen werden
beschouwd. Terug in de burger
maatschappij herinneren zij zich
deze tijd met weemoed.
Voorts bestaat het gevaar, dat de
Russische propaganda deze zwakke
plek in de Amerikaanse democratie
zal uitbuiten en aangezien het een
feit is, dat hoe ondemocratisch het
Sovjetsysteem verder ook zU, er In
de Sovjet-Unie geen rassenonder
scheid heerst, de mogelijkheid
niet denkbeeldig is. dat althans
deze Sovjet-propaganda weer
klank zal vinden in de harten van
millloenen weldenkende Ameri
kanen.
Deze twee aspecten, en dan de
laatste uiteraard in de sterkste
mate. zullen misschien in staat zijn
de stoot in de goede richting te
geven.
Mocht dat gelukken, dan zal het
prestige van de Verenigde Staten
er geen schade bij lijden. En het
toch al zo geschokte prestige van de
democratie-in-het-algemeen even
min
Dit jaar zal belangrijk worden
voor de Britse filmindustrie. Lau
rence Olivier zal namelijk zijn ver
filmde versie van Shakespeare's
„Hamlet" voltooien. De literaire en
artistieke wereld zal deze film van
het eerste tot het laatste beeldje,
en van de eerste tot de laatste
klank onder de loupe nemen.
De film is daarom aan meer kri
tiek onderhevig dan het toneelstuk,
omdat het spel. als de film eenmaal
gemaakt is, niet meer kan worden
veranderd. En de film zal jaren
blijven draaien, hetwelk betekent,
dat deze indien ze goed gemaakt
is als maatstaf zal dienen voor
de toneelvoorstellingen van Shake
speare's „Hamlet".
Laurence Olivier ah Hamlet
Het is niet de eerste keer, dat er
een filmversie is gemaakt van dit
machtige drama van Shakespeare.
Reeds in 1907 maakt George Melies.
een Frans filmpionier, een film
versie van „Hamlet". In 1910 werd
Spellessen voor auteurs
van één-acters
Niet minder dan 62 auteurs heb
ben éen of meer één-acters inge
zonden op een prijsvraag, uitge
schreven door de Toneelschool.
Geen van de 77 inzendingen kwam
ln aanmerking voor een bekroning.
Het overgrote deel der schrijvers
- aldus de iury, mevr., Jeanne van
Schalk—Willing en de heren W.
Ph. Pos en Ferd. Stemeberg
heeft zich geen rekenschap gege
ven van de eisen nopens vorm. in
houd en doelstelling.
Enkele inzenders wisten een aan
trekkelijk gegeven niet in dramati
sche vorm te verbeelden; bij ande
ren bleek een beheersing der tech
niek armoede van geest en gedach
te te verbergen.
De jury heeft enkele auteurs, wier
Inzendingen in het algemeen aan
vaardbaar. doch voor het gestelde
doel studiemateriaal voor het
eindexamen ongeschikt waren,
verzocht zich met de Nedcrl. Ama
teur-Toneel-Unie in verbinding te
«tellen.
Het ligt in de bedoeling deze
prijsvraag het volgend laar te her
halen in de vorm van een opdracht,
waaraan voor de gekozen auteurs
.de voorwaarde tot het volgen van
een aantal spellessen op de Toneel
school verbonden is...
Belgische literaire prijzen
In België zijn weer verschillende
letterkundige prijzen toegekend. De
Prijs van de p-ovincie Brabant voor
de Nederlandstalige letterkunde
werd toegewezen aan de dichter
Bert Decorte voor zijn bundel
..Aards Gebedenboek". Een premie
van 9000 francs werd verdeeld on
der A. Vercautercn. F. van der
Poorte, W. Biliet. J. Walravens cn
J- van Wilderode.
De Belgische Academie voor
Franse literatuur heeft een prijs
van 50.000 francs toegekend aan
Germaine Beaumont voor „La roue
d'infortune". een roman die ook de
Renaudetpriis verwierf.
Gieseking speelt weer
Met groot succes heeft de Duitse
pianist Walter Gieseking in de
Franse hoofdstad een tweetal con
certen gegeven, waarbij hij werken
van Mozart, Schumann en Liszt
vertolkte.
Gieseking, die onlangs de leiding
van de meesterklasse aan het con
servatorium te Saarbruecken op
zich heeft genomen, zal in Febru
ari een tournee door Frankrijk
maken.
Rabelais door Croiset
Max Croiset zal het volgend sei
zoen een eigen vertaling en bewer
king van Francois Rabelais' Gar-
gantua en Pantagruel gaan voor
dragen.
Niberco naar Indonesië
De jonge Nederlandse goochelaar
Niberco, die het vorige jaar de
..Grand Prix d'Honneur" op het
goochelcohgres'4e Parijs won, is
onder auspiciën van de NIWIN
hedenmorgen naar Indonesië ver
trokken om voor de Ned. militai
ren aldaar op te treden. Hij reist
niet het gezelschap van Pim Telby,
waartoe behoren Johny van Beest,
pianist en accordeonist en de drie
Alexandro's.
Annabella, de uit Frankrijk ge
boortige filmactrice, heeft zich van
haar echtgenoot Tyrone Power la
ten scheiden. Het hooggerechtshof
te Los Angeles heeft haar een ali
mentatie van ten minste 50.000
dollar per jaar minus haar gage
toegekend.
Irving Berlin» de Amerikaanse
schlagercomponist, is door de Fran
se regering tot ridder in het *e"
gioen van eer benoemd.
in Frankrijk opnieuw een poging
gedaan cn nogmaals in 1911 Alwin
Neuss in Denemarken. In 1913 kreeg
de Engelse filmpionier, Cecil Hep-
worth, van Gaumont de opdracht
om zijn versie te maken van ..Ham
let". en in 1914 probeerde James
Young in Amerika het ook nog eens.
Geen enkele dezer films werd ech
ter met succes bekroond, en „Ham
let", werd dan ook niet meer ver
filmd. totdat Sir Laurence Olivier
in 1947 de stoute schoenen aantrok.
Voor 150.000 requlsietcn
Een lang verwacht plan om de
Engelse films te voorzien van nieu
we decors e.d., is thans eindelijk
verwezenlijkt. Verleden week is
onder enorme belangstelling Den-
ham's nieuwe Requisieten-afdeling
geopend. De waarde van de requi-
sieten. van meubelen tot stoffen,
van schilderijen tot serviezen, van
schoenen tot auto's, van palmbomen
tot helicoptères, is bepaald op
150.000 gulden.
„The bad lord Byron"
Eén van de meest veelbelovende
films van h?t ambitieuze productie
plan van Sydney Box het hoofd
van de Gainsborough-Studio's is
de film „The bad lord Byron".
De rol van de grote Engelse dich
ter wordt vertolkt door Dennis
Price. De vier vrouwen, welke een
grote rol hebben gespeeld
van Byron,
in het
leven van Byron, zullen worden
vertolkt door Joan Greenwood, als
Lady Caroline Lamb de vrouw,
die in haar dagboek Byron beschreef
als krankzinnig, slecht en gevaarlijk
om te kennen Mai Zetterling. de
Zweedse actrice, die de hoofdrol
vertolkt in Frieda, die de rol zal
spelen van Teresa Guiccioli, Byron's
Italiaanse minnares. Linden Travers
in de rol van Augusta Leigh. By
ron's stiefzuster en Sonia Holm als
Annabella Milbanke. Byron's echt
genote.
Italie^ansc plannen
De Italiaanse filmindustrie zal dit
jaar een grootse poging doen niet
alleen de verloren markten te her
winnen. doch ook Rome tot één van
de leidende Europese filmcentra te
maken. De,leus voor 1948 zal luiden:
„Qualiteit vóór quantiteit". Er zul
len niet meer dan 65 films geprodu
ceerd v/orden. doch elk van hoog
gehalte. Intussen is de Italiaanse
filmindustrie nog arm en men ver
wacht derhalve, dat Italië niet vóór
ongeveer 1950 alle troeven uit kan
spelen.
De heer Averv Brundage, presi
dent van het Amerikaanse Olympi
sche comité, verklaarde dat indien
het I.O.C. in zijn vergadering van
Donderdag a.s. de h'shockey-inschrij-
ving van het Amerikaansche ol. co
mité, dat wil zeggen van de ama
teur athletic union, mocht weige
ren, het Amerikaanse ol. comité
zou aftreden.
In dat geval zouden geen Ameri
kanen deelnemen aan de winter
spelen, en waarschijnlijk ook niet
aan de zomerspelen.
De kwestie van de deelneming
aan de zomerspelen was weliswaar
nog niet gerezen maar Brundage
zeide. dat, afgaande op brieven
welke hij van leden van het Ameri
kaanse ol. comité had ontvangen,
cn voorts de stemming in dat co
mité kennend, hij wel concluderen
moest dat er bh' zhn terugkeer geen
Amerikaans ol. comité meer zhn
zou. in welk geval er evenmin van
deelneming aan de zomerspelen
sprake kon zhn.
De internationale vicr-daagse af
standsmarsen van de N.B.V.L.O.
zullen dit jaar van 27 t.m. 30 Juli te
Nijmegen gehouden worden. De in
schrijving hiervoor sluit op 1 Juli
De internationale hardrhwedstrh'd
te St. Moritz over 1500 meter werd
in 2 min. 24.9 sec. gewonnen door
de Amerikaan John Werket. die op
de voet gevolgd werd door Cecs
Broekman, die slechts 0.3 sec. lan
ger over de afstand deed. De derde
nlaats was voor de Amerikaan Ken
Henrv in 2 min. 26.5 sec„ terwfll
Aat de Koning met 2 min. 27.2 sec.
de vierde plaats bezette.
Ingezonden mededeling
EEN AANGRIJPEND VERHAAL
iï het nieuwe boek van Francois PauweU
MARIA DOLOROSA
dc delicaat behandelde roman van een
ongewoon huwelijk. Iedere goede
boekhandel heelt 'll Prijs f. 5.90 grb
Zaterdag 21 Februari a.s. zal in
Luxemburg de landen-worstelwed-
strijd Luxemburg—Nederland wor
den gehouden. De Nederlandse wor
stelploeg is als volgt samengesteld:
Alflen (de Halter Utrecht), Dijk
(Hercules Amsterdam), Stoltz
(Hercules, Amsterdam) Munnekes
(122, Amsterdam). Snhder (Achil
les. Arnhem), Van Wijngaarden
(S.D.V., Culemborg), Melders (Her
cules, Amsterdam).
Kaj Munk is, zoals
men weet, de Deense
predikant en toneel
schrijver, die in Augus
tus '43 een martelaar is
geworden voor de vrij
heid. De Duitsers hebben
hem vermoord en van
dat ogenblik, dateert
eigenlijk pas het welbe
wuste Deense verzet.
Het venvondert dus niet.
waar zijn stukken al
lang voor de oorlog een
grote populariteit geno
ten ook In de Oxford-
beweging wRs Munk een
bekende figuur dat na
de oorlog ook de begeer
te ontstond zijn stukken
te gaan verfilmen. Het
Woord is een film naar
zijn eerste toneelstuk
Ordet. Gustaf Molander
is de regisseur. Uit een
Nederlandse vertaling
kreeg in indertijd de in
druk van een sterk me
lodramatisch geval. Dit
gevoel ontving ik ook bij
de film, die deze weck
draait in het City-thea
ter in Amsterdam en die
stellig ook binnen zekere
tijd in Utrecht zal komen.
Met het verzet heeft deze
dus niets te maken. Het stuk. waar
naar zij is geconstrueerd, was. zo
als ik al zei, lang voor dc oorlog
geschreven. In tegenstelling tot
Dreyer's Dies Irae laat deze film
zien, dat de Denen, behalve een
zekere verbeten fanatisme ook nog
een levendig temperament kunnen
ontwikkelen. Van traagheid en ge
brek aan actie heeft de film zeker
geen last. Er gebeurt eerder te veel
dan te weinig en aan toevallighe
den is er geen gebrek.
Een oude vader In een vroom ge
zin wordt In plaats van een mild
patriarch een hard en bekrompen
despoot, die niet meer of minder
dan de ontijdige bevalling van zijn
schoondochter, de dood van de
nieuw geboren en langverwachte
telg en tenslotte haar eigen <V>od
op zijn geweten heeft. Gelukkig be
staat. hier niet meer het „oude ge
bruik", dat in de tijd van Dies Irae
gold. n.l. dat bij de begrafenis ge
vraagd werd of de dood ook te wij
ten was aan iemands schuld.
Tot het gezin behoort ook een
jonge dominee, die aan godsdienst
waanzin lijdt. Bij de dood van ziin
schoonzuster is hij plotseling gene
zen en dat niet alleen: hij weet
ook in Christus' naam een wonder
te bewerkstelligen en de dode tot
het leven terug te roepen.
Ik behoor zeker niet tot hen. die
een religieuze film bii voorbaat af
wijzen en ik geloof ook, dat het
wonder hier op zeer indrukwekken
de wijze filmisch is behandeld. Dit
film
(Ingezonden mededeling»
V
WOND- en BABYZALF
met huidvitamine
zA/oury-
T\AT een conferentie met de Russen
U ook kort en zakelijk kon z\jn. en
- wat nog belangrijker is tot over
eenstemming kon leiden, is gebleken
toen lord Beaverbrook tijdens de oor
log. aan het hoofd van een Britse
missie van 60 deskundigen op het ge
bied van vliegtuigen, tanks en artille
rie. naar Moskou trok om de behoef
ten van de Sovjet-Unie aan oorlogs
materiaal vast te stellen. (De bron van
dit verhaal is sir George Usher, die
blijkbaar deel uitmaakte van het ge
zelschap hij vertelde de geschiede
nis kortgeleden tijdens een diner in
Zuid-Afnka en de Daily Express ver
meldt het):
Nauwelijks geïnstalleerd In zijn
hotel te Moskou, keek Beaverbrook
geïrriteerd om zich heen. Hij was
gereed voor de conferentie. „Bel
Stalin voor me op" zei hij tegen zijn
secretaris. Na enige aarzeling van
de kant van de laatste (die veilig
heidshalve maar besloot, de hulp
van een Russische tolk in te roepen)
ging His Lordship verder: „Vertel
Stalin, dat ik hem straks kom bezoe
ken."
En de secretaris was niet weinig
verbaasd, toen hij de tolk hoorde
zeggen: „Maarschalk Stalin zegt:
Komt u maar."
Tien minuten later was Beaver-
brook's auto QP weg naar het Krem
lin. Na het handen schudden zei de
Engelsman tegen Stalin: Ik kom ho
ren wat uw minimum behoeften zijn
aan oorlogsmaterieel.
Stalin tekende een paar figuurtjes
zoveel duizend tanks, zoveel dui
zend vliegtuigen, voertuigen, enzo
voort, en na wat over-en-weer-ge-
streep Beaverbrook „dong af"
door met zijn pen weer krasjes te
halen door de scheppingen van het
Russische staatshoofd werd heel
vlot overeenstemming bereikt. Sta-
LORD BEAVERBROOK
houdt van opschieten
lin liet wodka aanrukken en de zaak
werd beklonken.
Saaie boel
Toen de Engelsman weer in zijn
hotel kwam zaten de leden van zijn
missie met vrij saaie gezichten in de
lounge. Beaverbrook wendde zich
weer tot zijn secretaris. „Bel Stalin
weer voor me op. zeg hem, dat het
hier een stomvervelende boel is en
vraag eens of hij niet een band kan
sturen of zo!"
„Maarschalk1 Stalin zegt dat het
goed is," luidde het antwoord en
spoedig daverde het hotel van vro
lijke muziek.
Dagen later kwam een van de zes
tig experts van de Engelse missie
eens voorzichtig bij Beaverbrook in
formeren, wanneer de conferentie nu
eigenlijk ging beginnen. Het was
hier wel erg gezellig, maarre
„Mijn beste man. antwoordde Bea
verbrook, de conferentie is allang af
gelopen. maar als we nu al naar huis
gaan denken ze in Londen dat we
niets gedaan hebben!"
De hoofdpersoon in dc Deense film
Met Woord" is Knut Borg. dc patri
archale boer. die dc despoot wordt in
zijn gezin. Zijn zachtzinnige schoon
dochter helpt hem hier ah hij bezig Is
met zijn boordeknoopjes pijnlijk
moment voor iedere man.
neemt niet weg, dat Ik deze film
als geheel niet geslaagd kan vin
den. Aan de ene kant is ze mij te
romantisch en melodramatisch, aan
de andere kant te veel gechargeerd
in het komische. De verbeten ruzie
van de twee vaders van wie de
en gelovig lid is van de grote keik
en de ander fanatiek voorganeer
van een secte, en die deswege niet
wensen dat hun wederzijdse kinde
ren genegenheid voor elkaar tonen,
is tot daaraan toe. Maar dat die
ruzie op zo grove wijze in het ver
gadergebouw van de secte wordt
uitgevochten, wil er bij mil niet in,
al geef ik toe zie Amsterdam!
clat er in een kerkgebouw wonder
lijke dingen kunnen gebeuren.
Ondanks alles van begin tot eir.d
een boelende film. De regie ls vaak
treffend, de camera (Gosto Roos-
Iing), heeft prachtig werk gedaan,
het landschap is gevoelig gekozen
en de spelers zijn stuk voor stuk
berekend voor hun taak. Een enke
le als Knut Borg. de patriarchale
tyran. is zelfs meesterlijk, terwijl
ook de candidaat-dominee Johannes
en de jonge vrouw goed werk doen
De muziek (Sven Sköln) noopt tot
waardering. C.A.S.
Toch maar naar Parijs?
Niet alleen voor reislustige Ame
rikanen heeft ParUs na de devalu
atie nieuwe aantrekkingskracht ge
kregen, maar ook voor de UNO. In
Lake Success acht men het waar
schijnlijk dat de Algemene Verga
dering nu toch in de Franse hoofd
stad zal worden gehouden. Dat zou
een half millioen besparen op het
UNO-budget, niet meegerekend de
lagere kosten voor de verschillen
de delegaties. Generaal von
Falkenhausen, gouverneur van
België en Noord-Frankrijk tijdens
de Duitse bezetting, zal een dezer
dagen naar België woiden overge
bracht om daar als oorlogsmisda
diger terecht te staan. De rege
ring van de Dominicaanse Repu
bliek heeft meegedeeld dat zij be
dreigd wordt door een revolution-
nair leger, dat in Venezuela wordt
opgeleid. De New Yorkse uitge
ver John Day heeft bekend ge
maakt dat hij twee boeken over
Indonesië zal uitgeven: een verta
ling van Sjahrirs Indonesische
Overpeinzingen, „Out of Exile"
(Uit de Ballingschap) geheten, en
„De Indonesische Geschiedenis"
door Charles Wolf, die ook Sjah
rirs boek vertaalde. Elf emplo-
yé's van een bank in Tokio zijn
vermoord door een man die zich
als inspecteur van gezondheids
dienst uitgaf en hen een groene
vloeistof te drinken gaf. Ana-
bella, Frans filmactrice, heeft zich
van haar Amerikaanse echtgenoot
Tyrone Power laten scheiden.
Toen Karin de kinderen naar bed bracht vroeg
Peter aan zijn vriend:
„Leeft die Kees Hommes nog?"
„Wis en waarachtig. Hij is brutaler dan ooit
en maakt de hoofden van al zijn kornuiten
dwaas, door als maar te spreken over een motor
fiets. die hij zal kopen."
„Werkt hjj nog op de fabriek?"
„Zeker, en het schijnt hem er goed te gaan."
„Waar zou ik die rakker kunnen zien?"
6„Die hangt meestal de hele avond in de Gou
den Zwaan aan het buffet."
Peter stond op.
„Ga je mee? Ik wil dat heerschap wel eens
zien. Even maar. We zijn terug, als Karin
klaar is."
Frank kende de stemmingen van zijn vriend
en hij wist, dat het beter was toe te geven, an
ders zou Peter de hele avond geen rust hebben.
Grommend stond hij op en ging met Peter naar
de fietsenschuur.
In de Gouden Zwaan was het niet druk meer.
De meeste stamgasten waren reeds naar huis
gekeerd voor het avondeten en die nog bij de
schcnkkast stonden zouden stellig te laat komen.
Frank nam Peter mee naar een tafeltje in een
hoek en wees hem op een forse slungel met ros
sig haar, die met een glas bier in de hand het
hoogste woord had tegen een vijftal boeren
zoons.
„Dat is Kees Hommes."
Peter merkte, dat het gehoor van de fabrieks
arbeider deze niet vriendelijk gezind was. Het
gezicht van de een verried afgunst, van de ander
een weinig wantrouwen. En die stemming beviel
Peter. Hij hoorde Hommes zeggen:
„Over een jaar ga ik naar Amerika. Hier ls 't
niks gedaan. Daar krijg ik een twaalf-cylinder
Packard, zo van de fabriek."
„En wat maak jij wel in je eigen fabriek,
Hommes?" riep Peter onverwacht met lulde
stem, zodat aller ogen in het café meteen op hem
gericht waren. Er was plotseling ook een scherpe
stemming in het rokerige vertrek gekomen,
want Peter had de gave van uitdaging. Frank
gaf hem een trap onder het tafeltje door en
mompelde:
„Rustig aan, Peter."
Hommes had de spreker langzaam opgenomen,
zoals een vermetele kerel dat doet. wanneer hij
overweegt, of hij het op knokken zal laten aan
komen of niet.
„Wat gaat jou dat aan?", riep hij ten leste en
hij wierp het rossige hoofd in de dikke nek.
„En als mij dat nu eens aangaat?", sprak Peter
rattekop, daar werk jij ook voor. Jij durft niet
eens de naam van die Duitser te noemen, Kees
Hommes! Waarom niet? Omdat je ervoor be
taald wordt om je mond te houden!"
Nu werd de ander gevaarlijk. De maat was
vol. Nog één stapje verder ging Peter en hij zag
Hommes recht in >de ogen:
„Weet je, wat jij bent? Jij bent een verrader!"
Toen zag Peter, dat de ander zou toeslaan. Hij
zou het met het bierglas doen. Maar Peter moest
nog één seconde wachten; iedereen moest zien.
dat Hommes begon. Door hem strak aan te kij
ken zag hij het ogenblik, waarop de kerel sloeg.
En meteen viel Peter aan. Een snelle, harde
stomp midden in het lompe geziqht en tegelijk
een stoot met de knie in de maag. Peter was
juist op tijd geweest en het glas kwam ook niet
op zijn hoofd terecht. Hommes wankelde met
een kreun en tegelijk was Peter weer boven op
Ingezonden mededelingen
Niet alleen 't chagrijn van de pijn
Uw rheumatlsche pijnen met alle ge
volgen slopen voortdurend aan Uw hele
gestel. Daarom moet ge U er tegen te
weer stellen. Met Kruschen Salts. Dui
zenden deden dat vóór U en zij zijn
trots op de heilzame resultaten die
Kruschen hun gaf Iedere morgen dc
kleine dosis Kruschen maakt een ander
mens von U. De aansporende werking
van Kruschen doet Uw bloed sneller
stromen; de schadelijke zuren, die zich
anders gaan vastzetten, worden mede
genomen en verwijderd langs natuur
lijke weg Dat is het geheim van Kru
schen en daarom is het ook voor U de
remedie om weer helemaal de oude te,
worden, vief en fit en vrij van pijn
Vraag Kruschen Salts bij Uw Apothe
ker of Drogist.
dreigend en hij kwam overeind en liep langzaam hem; met een linkse slag op zijn mond en een
nn haf nrnanin iirintorc tno ria nonniMl ln na
op het groepje drinkers toe, de handen in de
broekzakken.
Toen hij vlak voor Hommes stond merkte hij,
dat die ondanks zijn stevige knuisten aarzelde.
Directe, wel overwogen aggressie was Hommes
niet gewend en het maakte hem onzeker. Peter
nam zijn kans waar.
„En als mij nu eens- alles aanging van kerels,
die samenwerken met Duitsers?"
Hommes voelde instinctief, dat hij van nie
mand der aanwezigen enige steun kon verwach
ten en hij trachtté zich te verdedigen; hij lachte
schamper en zei:
„Mocht wat, mijn baas is een Hollander en een
goeie ookl" s
Peter wachtte een ogenblik om de stemming
van de mannen om hem heen te peilen en hij
merkte, dat die een afwachtende houding aan
namen; ooH de waard keek belangstellend toe,
rechter op het linkeroog. Hommes viel en sleur
de een tafeltje met zich mee. De boerenzoons
schreeuwden van opwinding.
Peter zette zijn hak stevig in de maagstreek
van zijn tegenstander en riep:
„Voor de dag ermee! Wie is die Duitser? Zeg
het vlug, anders blijft er niets van je over!"
Hommes' weerstand was volkomen gebroken.
Zijn gezicht was afgrijselijk door het rijk stro
mende bloed.
„Ik weet het niet!", kermde hij nog.
„Vooruit!", dreigde Peter hij liet zijn schoen
voelen.
„Hij is een professor," steunde Hommes. „Pro
fessor Van Dalen."
„Je liegt!", brulde Peter.
„Neen," kreet de ander in wanhoop. „Hij heet
Van Dalen. Ieder noemt hem zo
Toen merkte Peter aan een frisse luchtstroom,
hoe deze vreemdeling het zou klaren, die toch dat de deur van het café was opengegaan en snel
een vriend van de dokter was. Toen zei Peter keek hij op.
langzaam: „Ach," sprak hjj langzaam, verrast. „Mijnheer
„Hommes, je weet heel goed. wat ik bedoel. Kube-lin!"
Niet de directeur, maar die Duitser, met die (Wordt vervolgd)
„De Zestien" confereren
over arbeidskrachten
De zestien landen die betrokken
zijn bij het plan-Marshall nemen
deel aan een tiendaagse conferen
tie voor de distributie van be
schikbare arbeidskrachten. Sara-
gat, Otaliaans vice-premier, is
voorzitter.
AMSTELDIEP, 26 Jan v Soera-
baya n Makassar; BOSCHFONTEIN
26 Jan v Mombassa n Tanga; JOHAN
DE WITT, A'damJava pass 26 Jan
Kaap St. Vincent; LOENERKERK,
R'dam—Calcutta 26 Jan te Genua;
OSSENDRECHT. 26 Jan v Sfax n
R'dam; POELAU LAUT. 27 Jan v
Soerabaya te Balik Papan verw-
WILLEM VAN ORANJE, Aptw—
Alexandria 26 Jan te Algiers; STAD
HAARLEM, 27 Jan v R'dam te Sa-
vona verw; ZUIDERKRUIS, 24 Jan
v Batavia n R'dam.
Vrije Katholieke Kerk
acht zich beledigd
Naar wfl vernemen heeft de Re
gional Bisschop der Vrije Katho
lieke Kerk in Nederland, Mgr. F.
A. Brandt bii de Minister van O.K.
en W. zijn beklag gedaan over de
voorzitter van de Katholieke Radio
Omroep, prof, Ivors Deze zou zich
op 3 Januari j.l. in een radiotoe
spraak op beledigende wijze over de
Vrije Katholieke Iverk hebben uit
gelaten. o.a, zeggende dat zij anti
christelijk. anti-Ivatholiek en anti
religieus ls.
Hij heeft de Minister verzocht
prof. Kors er op te wijzen dat de
radio er niet toe dient om op grond
van geloofsverschillen andere er
kende en de Christus naar beste
weten dienende kerkgenootschap
pen te beledigen en hem op te dra
gen zich van dergelijke kwetsende
uitingen voortaan te onthouden.
NED. 1IERV. KERK
Beroepen te Aalst (Gld.) N War-
moltz te Vreeswijk; te Utrecht (vac.
M N. W. Smit) Ph. E v. d. Brug to
Apeldoorn: te Barendrccht (voc. Th.
Hcttinga) C. Jongcboer te Wijk bij
Duurstede cn (2e pred. pi.) P. H. Quar-
tel te Kethel en Spnlnnd; te Wolphnarts-
dijk (toez W L Hcljmnns te Oude-
landc; tc Rlthen (toez.) J. de Boer,
cand. te Zaandam; te Steggerd* J. v.
d Heide tc Rhencn.
Aangenomen naar Kerkdrlcl W. A.
B. Hagen te Puttershoek.
Drietallen te Dordrecht (vac A. Os
kamp) J. A. Dankbaar to Maassluis, P.
C. Vermeulen te Laren (NH.) en H. .v.
Vliet te Kerkrodc; (vac. J H. Smit
Slbinga) P. M. Mentzel to Naaldwijk.
W. C F. Metz te HeereWaarden en P.
C. Wlerlnga te Zuldhorn.
Beroepen te Oostwold. Hoge en Lage
Mccden. J D. Pienter te Saaksum.
Aangenomen naar Amsterdam (buurt-
gem Noord-West) W. H Kelder Jr. to
Leldén, naar Terwispcl P. N Vcllekoop
Indisch pred met verlof te R'dam-Ci
GEREF. KERKEN
Beroepen te Den Ham W H. J. de
Boer te Mihvolda; te Nederhorst
den Berg J Flret, cand. te Dordrecht;
te Spijk VV. WUrnn te CassclternlJeveen
Aangenomen naar Bergenthelm G. C.
Muntlngh, cand te Amsterdam, die
bedankte voor Edam, Herwijncn, Mar
ken, NleuwveenNieuwkoop, Schet-
tens, Wormer en IJlst.
Bedankt voor Nieuw-Weerdlnge W.
P H Zwerver te Hijken (Dr.).
Aangenomen naar Oldehove (Gr.) T.
Holwcrda, cand. te Wolvega, die be
dankte voor Staveren. Goëriga. Wie-
ringen en Pingjum-Zurlch.
GER. KERKEN NAAR ART. 31 K O.
Beroepen te HarenOnnen. Garrels-
weer—Applngedam en Zalk R. to Vel
de. cand te Stadskanaal.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Elburg W. F. Laman te
Rotterdam-W.
GEREF. GEMEENTEN
Tweetal tc Tholen A. Visser te Scher-
penlsse en L Aangeenbrug te Dor
drecht
VRIJE EVANG. GEMEENTEN
Bedankt voor Utrecht P. J. Mletea te
Apeldoorn.
Ingezonden mededeling
De Minister spreekt
maar van sparen:
Dus ben óók lk druk
aan 't vergaren,
't Ging eerst best.
maar al gauw
Kwam de aap uit de
mouw
Ziet U kans TIP van
BOOTZ te bewaren?
Inz Mevr. R. F.. A'foort, ontv. 1 fl. TIP
Hedenavond
HILVERSUM I: 19.Nws, weer;
19.15 Over de Wereld gebedsdag;
19.20 Gram. muz.; 19.30 Actueel ge
luid; 19.45 Eng les (gevord.); 20.
Nws; 20.15 Radio philh. ork.; 21.20
Plaats en taak van het christ. on
derwijs; 21.40 -Symph. amusements-
ork.; 22.10 Zwitsers mazaïek; 22.30
Nws; 22.45 Overdenk.- 23.— Flurt-
sonatcs van Bach; 23.30 Licht klas
siek avondorkest.
HILVERSUM II: 19.— Beginsel-
progr. P. v d. A.: 19.15 Reg. ultz.;
19.30 Amsterdam 1948; 19.45 Lezen
ln de Bijbel; 20.— Nws; 20.15 Me-
tropole ork.; 21.— Luisterspel Wal
ter Rathenau; 22.— Olga Coelho-
22.15 Jean Presto; 22.45 In de tuin
der poëzie; 23.— Nws; 23.15 Dans
muziek.
Morgen
HILVERSUM I: 7.00 Nieuws, 7.15
Ochtendgymnastiek, 7.45 Fluit- en
piano-muziek; 8.00 Nws; 8.15 Pluk
de dag, 9.— Voor de vrouw; 10.
Leger d. Heils. 10.45 Berlijns Philh.
orkest; 11.00 De zonnebloem, 11.45
Orgelspel; 12.03 Pianorecital, 12.30
Weeroverz., 12.33 Lunchconcert;
12 55 Zonnewijzer, 13.00 Nws, 13.20
j®» hoek? 13.25 Lunchconcert,
13.45 Hors d'oeuvre, 14.00 Strijkork.,
14.40 Voor de vrouw, 15.00 Zang,
Pjano en orgel, 15.15 Strijkkwartet,
15.45 Pianosoli, 16.00 Bijbellezing
16.45 Symphonie-ork., 17 00 Jeugd
journaal, 17.30 Het Franse lied. 18 00
Hobo, klarinet en fagot, 18.15 Land-
e^fV^k°my' 18 30 Reg- uitzending.
HILVERSUM II: 7.00 Nieuws, 7.15
Slavische dansen, 7.30 Ochtend-
rhytme, 8.00 Nieuws, 8.15 Gr pl.
8-45 Strijkkwartet, 9.15 Morgenwijd..'
9.30 Waterstanden, 9.35 Arbeidsvit.,
10.30 Van vrouw tot vrouw, 10.35
Gaspar Cassado (cello), 10 50 Kleu
tertje luister. 11.00 Vrouwen in.de
omroep, 11.20 Opera-muziek, 12.00
Negro spirituals, 12.30 Weerpraatje,
12.33 In 't spionnetje, 12.38 The
Skymasters, 13.00 Nieuws, 13,15
Vaudeville strijkorkest, 14.00 De
vrouw, 14.20 Zang en piano, 15.00
Voor zieken en gezonden, 16.00 U
kunt het geloven of niet, 16.05
Reposes. 17.00 AVRO kaleidoscoop,
17.20 Welk dier deze week? 17.30
De speeldoos, 17.50 Regeringsuitzen
ding, 18.00 Nws, 18.15 Sport, 18.30
Onder Hollandse vlag.
(Ingezonden mededeling)
1 bij gnep en qevatte kot
Doos cochcli iOc1
29 JANUARI. Wanneer appel
soorten zijn veredeld op de onder
stam. die bekend slaat als „Type 9"
dan ontwikkelen zich daaruit bo
men, die slechts een kleine afme
ting bereiken doch reeds op vroege
leeftijd vruchten voortbrengen. De
ze dwergtypen zijn ook zeer ge
schikt voor kleine tuinen of andere
plaolsen, waar de ruimte beperkt
is.Men houde er wel rekening mee,
dat de grond, w-arln ze geplaatst
worden van goede hoedanigheid
moet zijn. Evenals andere vrucht-
bomen worden ook deze bij voor
keur reeds vroeg geplant.
