Fedde Schurer over „SIMSON" Leo Grootkop grimeur en kapper is van de partij waar toneel gespeeld wordt Ina de Gans Amsvorde eist de grootste aandacht voor zich op >em ook naar de Olympische Spelen? Als alle staatslieden hun vak eens verstonden als „Ome Leo"... v Spanning in korf bal-competitie Qeef mij maar liever een drijfjacht Zaterdag 31 Januari 1948 3 Kpnt TT Hiermede vervolgen wij ome U serie artikelen over beken- 7P wpP e en onbekende personen uit ons aller omgeving IN zijn gezellige woning zaten wjj tegenover de grimeur en toneelkap per Leo Grootkop, Amsterdammer van geboorte en sinds zyn tweede jaar woonachtig in Amersfoort. „Ome Leo" noemen de tonelisten hem. De 47-jarige Grootkop is een levenslustig mens. In zijn jeugdig en artis tiek gelaat staan tintelende bruine ogen. Hij heeft direct door waarvoor wy komen. Het is zo, dat, waar toneel gespeeld wordt, ook „Ome Leo" van de party is. Misschien wel honderdmaal zagen wij hem weer achter de schermen aan het werk. En nu zitten wij genoeglijk met Amersfoorts eerste grimeur b\j de haard. Hij strijkt eens door zyn ravenzwart golvend haar, dat de artistieke uitdrukking van zijn gelaat accentueert. Onophoudelijk trekt hy aan een grote sigaar. Het is poot-aan-spelen achter de schermen Wat zou „Ome Leo" zijn zon der sigaar? Wat dit betreft Is hij een groot concurrent van de grijze Engelse staatsman Churchill. Maar zoals Leo Grootkop grimeert, doet gee£i staatsman het hem na. Dat behoeft ook niet. Maar als alle staatslieden hun vak zo goed verstonden als Ome Leo... Maar daar gaat het nu niet over. In zijn bewogen loopbaan, waar over straks meer, grimeerde Leo de eenvoudigste kop maar ook de we zenstrekken van Napoleon of welke machtige potentaat ook. Dus iets met staatslieden heeft hij wel te maken gehad. Grootkop streek een tikje ver moeid over zijn voorhoofd toen wij hem vroegen hoe hij eigenlijk in het vak was gekomen. „Mijn vader," zo vertelde hy, die toneelspeler en toneelleider was. grimeorde zichzelf. Hy trok voor de spiegel allerlei grimassen en legde zo de lijnen vast. Vandaar ook de naam grimeur. Door middel van een pruik en schmink maakte hij de geschikte kop voor de te spelen rol. Toen mijn vader zich in Amers foort had gevestigd mochten wij als jongens van 15 en 16 jaar ja schrik niet ik heb nog twee broers die dit vak beoefenen met vader mee. Zijn interessant werk trok ons bijzonder aan. Om beurten mochten wij meewerken als assistent voor afschmink en ander ondergeschikt werk. U kunt het geloven of niet, maar wij transpireerden erger dan de spelers. Het was poot-aan-spelen achter de schermen. Zo tussen een paar bedrijven door nog even iemand bijwerken of afschminken en een andere kop fatsoeneren. Een verduveld mooi vak, dat je in je vingers gaat zitten. Hèt moment Het grootste moment van mijn leven was, toen ik voor het eerst een kop grimeerde. Tsjonge, wat beefden mijn handen en transpireren mijn heer, transpireren... Natuur lijk was lk erg tevreden met mijn eerste karwei en dacht lk dat lk een heel kunstwerk ge maakt had. Mijn vader vond het echter maar zo. zo... Na veel ploeteren kreeg ik lang zamerhand de techniek onder de knie." „Berust grimeren volgens Uw mening dan grotendeels op tech nische vaardigheid?" vroegen wij. „Eendeels wel. anderdeels echter op langdurige ervaring en studie van de mensen in het dagelijkse leven. U moet goed begrijpen, in het brein van de deskundige grimeur is een arsenaal van gelaatsexpressies verzameld. De toneelschrUver steunt voor een belangrijk deel met zijn stuk op de grimeurs. Ala z!1 niet in staat zijn de bedoelingen van de auteur tot uiting te brengen Al is een jonge dame door de natuur van nog zulk een schoon uiterlijk voor zien, a/s zij op de planken gaat. dan moet Leo Grootkop de natuur toch een handje helpen. Vindt u dit niet een echte boef? Het is er geen hoor. maar het is ivel een tref fend staaltje van Grootkop's grimeerkunst. Door de bijzonder gunstige weersomstandigheden draait de voetbal competitie die seizoen bijzonder snel. Het ziet er naar uit dat in Maart reeds vele clubs zullen zijn uitgespeeld. Voordat er beslissingen vallen moeten echter nog belangrijke wedstrijden worden gespeeld. Het pro gramma voor Zondag bevat weer een aantal ontmoetingen die de be slissingen een stap nader kunnen brengen. Boys kan winnen, Quick heeft het moeilijker In de tweede klasse B mogen De Spartaan en UW geen fout maken. Toch hebben beide verenigingen het niet makkelijk. HVC gaat naar de Amsterdammers en het zal alles In het werk stellen om een zo goed mogelijk resultaat te bereiken. UVV moet naar Zaandam. De po sitie van ZVV is precair, zodat de Utrechters op hevige tegenstand kunnen rekenen. TOG krijgt OSV op bezoek. Het is niet uitgesloten dat de Oostzaners zich hun laatste kleine kans zullen zien ontgaan. Wij zijn benieuwd of Alcmana Vic- trix op de goede weg blijft voort gaan Nu er voor Velox niet zo veel meer op het spel staat duryen wij een overwinning voor de Alkmaar- ders te voorspellen. Van de drie candidaten in de derde klasse F heeft CDN de minst moeilijke wedstrijd. De Driebergers ontvangen RUC. Wij twijfelen er niet aan of de punten blijven in Driebergen. Holland moet naar DWSV, een op eigen terrein bijzon der kwade tegenstander. Toch hou den wij het op Holland. Zeist gaat bij HMS op bezoek. HMS is hek kensluiter en heeft de punten hard nodig. Willen de Zeisters CDN blij ven bedreigen dan moeten zij win nen. APWC is aan haar supporters verplicht om op Birkhoven van For titude te winnen. Wij geloven wel dat hun dit zal lukken. WIJ rekenen er op dat De Zebra's in de grime van de spelers, dan kei- kans zullen zien om de bezoekende dert zo'n stuk. Een stuk staat of Stichtse Boys met een nederlaag valt met de grime en décors. Laten naar huis te zenden. De Hilversum- wij ons bepalen tot het eerste dan mers staan er in dc vierde klasse kan ik U verzekeren, dat er levens ervaring voor nodig is om de figu ren die de auteur in zijn spel op roept als levende krachtige men sen op de planken te brengen. Daar doet het costuum iets aan en niet te vergeten de man of vrouw die in het costuum huist, maar bovenal wordt de toeschouwer gegrepen door de gelaatsexpressie. Het zijn toch de ogen en de mond, waarme de de speler iets te zeggen heeft. De grime kan fascinerend zijn. maar ook zo volkomen misplaatst dat het de toeschouwer afleidt." Het is nu aan de interviewer om eens vermoeid over zyn voorhoofd te stryken. „Het is blijkbaar niet eenvoudig mijnheer Grootkop, „om grimeur te zyn." „Neen. dat is het zeker niet. maar de beste grimeur grijpt wel eens mis en hij heeft ook „zijn dag" wel eens niet." „Werkt U alleen In Amersfoort?" „Er zijn weinig Amersfoortse ver enigingen die niet een beroep op „Ome Leo" doen. Maar ik zit ook veel tussen de wielen en dring tot in de kleinste gehuchten door om boer Krelis tot baron zus en zo om te toveren." Getapt grimeur Ook in Amsterdam ia „Ome Leo" een getapte grimeur. Trouwens menig opgejaagde landgenoot klopte tijdens de bezetting by Grootkop aan en weinige ogenblikken later ver liet de vluchteling, gemeta- morphoseerd, rustig het huis van de man, die dc Duitsers menigmaal op een dwaalspoor bracht. Boven deze rubriek vragen wij onze lezers: „Kent U ze wel?" Die vraag is voor Ome Leo misschien overbodig want bijna iedereen kent hem en iedere dilettant-toneelspe ler in onze stad (en er zyn er heel wat in Amersfoort) is wel eens onder zijn handen geweest. Hy is nu 47 jaar en zal dus menselijk gesproken nog heel wat jaartjes „achter de schermen" aan de to neelvoorstellingen in onze stad mee werken. Wie nog toneetf gaat spe len en hem nog niet mocht kennen, kan nu weten aan wie hij of zij eenmaal waarschijnlijk voor korte tijd zyn uiterlijk schoon zal moeten toevertrouwen. I Voor de Zondag Negen-era-negentig tegen ééira Vandaag ontving ik het bericht van het overlijden van één van mijn vroegere catechisanten in vorige gemeente. Hij stierf in een hospitaal in Batavia. Het was een jongen van zeer middelmatig intel lect. Wat hem en mij bij elkaar hield, was veel meer een persoon lijke vriendschap dan dat hij waar schijnlijk erg veel heeft meegeno men van wat ik hem en anderen trachtte bij te brengen. Maar als thermometer was hij mij zéér waar devol: wist ik hem te boeien, dan was ik zeker, dat de anderen het ook goed hadden. We hebben nog al eens met elkaar gesproken in een tijd. toen een sigaret meer pro bleem voor hem tvas dan wat ik hem voorzette. Toen is hij ver huisd en kort daarop ging ik weg. Daarna niets meer. Totdat deze aankondiging komt. Hij stierf als belijdend lid van een andere kerk dan waarin hij en ik elkaar von den. Wij mensen laten elkaar tel kens weer los. Moeten dat ook wel doen. We zijn als schepen, die in de mist langs elkaar varenEen signaal, een groet, en ieder glijdt voort in eigen koers. Vandaag heeft mij even te pakken de on macht van ons kerkelijk handelen. Wij moeten altijd bezig zijn met de kudde. Met de negen-en-negen- tig in de woestijn. Maar de goede Herder zegt het uitdrukkelijk, dat Hij de negen-en-ncgentig in de woestijn achterlaat, om het éne schaap te zoeken, dat verloren was. En die éne jongen, die uit mijn aandacht weg-gleed. was zulk een eenzame. En wanneer ik. die zijn voorganger poogde te zijn. hem eenmaal volgen zal, zal ik het óók moeten hebben van dien Herder, die dat éne schaap zoekt, dat ver loren was. v. E. J gunstig voor en zullen geen fout maken, vooral omdat verwacht mag worden dat Amersfoortse Boys aan de Rubensstraat van Olympia zal winnen. Quick heeft het moeilijker. The Reds gaan naar Saestum. Doch wij geloven dat zij de punten mee naar Amersfoort brengen. Ook Victoria zal wel kans zien te winnen van 's Graveland. ADE krijgt het in de uitwedstrijd tegen RKBVV moeilijk doch kan winnen. Het is weer Amsvorde dat de grootste aandacht voor zich op vraagt. Ditmaal kon het Soester SEC naar de Leusderweg en deze ontmoeting betekent voor Amsvor de de beslissing of zij nog een rol in de vierde klasse K zullen mee spelen. Door de grote nederlaag van jl. Zondag zal Amsvorde alles op alles zetten om zich te rehabilite ren Een puntenverdeling behoort o.i. lang niet tot het onmogelijke. Voorwaarts moet naar Barneveld. Het is lang niet uitgesloten dat de Barnevelders, die op eigen terrein fraaie prestaties hebben geleverd, de opmars van Voorwaarts tot staan weten te brengen. VVOG gaat bij Zwaluwen Vooruit op bezoek. Dit is voor dc Harderwijkers een lastige opgaaf, doch zij hebben har dere noten gekraakt. En Avant zal het bij Nijenrodes weer niet tot een overwinning kunnen brengen. Kruiige krabbels van een huzaar (1) U. kent natuurlijk dat machtige verhaal over dc boer in een of andere negorij, die drie jaar na dc Duitse inval nog niet wist, dat er oorlog was. omdat hij ver van de bewoonde wereld leefde en werkte, geen radio had en (zeer ver standig) geen kranten las. f Wij, soldaten en daar bedoel ik ditmaal ook huzaren mee zijn ook slechte krantenlezers. Radio's hebben we niet en hoewel we nu niet bepaald ver van de bewoonde wereld zitten, hebben we er toch betrekkelijk weinig contact mee. Daardoor verloor ik on langs een weddenschap, toen iemand beweerde, dat Richard Toubcr ge storven was. Nee Peer. je bent in de war met Joseph Schmidt, zei ik. Van het een kwam het ander cn ik ver loor dc weddenschap. Tijdschriften, die u vol stof op dc zolder hebt liggen, zijn een geweldige luxe in een kazerne-kamer, ook al zijn ze erg oud. Als u cr soms geen weg mee iveet. och. brengt ze even bij dc krant. De Amersfoortse Ernie Pyle, zoals mijn oud-collega's me plagend noemen, neemt ze wel mee. Boeken, die u waardeloos vindt, kunnen pico bcllo dat betekent: ont zettend goed) gebruikt worden in de bibliotheek, die wij aan het stichten zijn en die wc mee gaan nemen als wc nog eens op reis gaan. Binnenkort gaan wij onze zoge naamde passing-out parade houden door Amersfoort. Dat is dan ons eer ste officiële optreden in het openbaar. En dc muziek zal voorop gaan. „Machtig", zei Schcffel. m'n overbuur- beneden-bed. toen hij het hoorde. Drie dagen poefsen en vijf dagen zie kenrapport" Soesterkwartier buiten gevaar Voor Zondag (en Zaterdag) staan er belangrijke korfbalwed strijden op het programma. Twee pretendenten voor het kampioen schap nl. Tovers en M.E.O. zullen in Zeist uitmaken wie de sterkste is. Tovers zal moeten winnen, wil het niet achterop geraken en hier mede is het Utrechtse Vogel" het meest gebaat. Deze ploeg reist naar Amsterdam om de beide punten van Togo afhandig te maken. K.V.D. heeft altijd nog een theo retische kans en zal deze willen behouden. Wij geloven daarom ook niet, dat het zwakke S.K.V. in staat zal zijn één of meer punten buit te maken. Verliezen de Dom- steclelingen, wat het meest voor de hand ligt dan gaat het er voor hen steeds dreigender uitzien. Onze stadgenoten hebben nog 2 wedstrijden voor de boeg ep zijn dan uitgespeeld. Zaterdag wordt op Birkhoven het Hilversumse Al- tius ontvangen en dan hebben de groen-witten rust tot 29 Februari op welke datum de laatste wed strijd tegen S.K.V. gespeeld moet worden. Soesterkwartier heeft de laatste weken getoond over dc de pressie heen tc zijn en wij gelo ven, dat het Altius heel zwaar zal vallen om een punt mee naar Hil versum te nemen. De stand in deze klasse is nu: M.EO. Tovers K.V.D Vogel Togo Altius Rhenen Soesterkwartier S K V. Soesterkwartier 2 gaat naar Gi raffes 2 hetgeen wel een punten verdeling zal worden. 12 10 2 0 22 12 10 1 1 21 13 9 2 2 20 10 8 1 1 17 11 2 2 7 6 11 2 2 7 6 12 3 0 9 6 14 2 2 10 6 11 0 2 9 2 TOEN ik in 1942 het reeds voor de oorlog aangevangen drama „Sim- son" had voltooid, zat lk eigenlek met een stuk in myn maag, in welks speelbaarheid ik zelf niet geloofde. Speelbaarheid hier clan opgevat in de zin van „mogelijkheid tot opvoering". De spelmogelykheden by het Friese amateurtoneel (en een ander kennen wij niet) zijn uiteraard be perkt, en men is als schrijver, wil men zyn stuk op de planken zien, »vel gedwongen met deze beperkte mogelijkheden rekening te houden. Dit komt natuurlijk aan het peil van de stukken niet ten goede. Met Simson was ik moedwillig uit deze cirkel gesprongen, daarbij riskerende dat het stuk niet gespeeld zou worden. Voor my was het aanvankelijk echter meer een zaak van de litteratuur dan van het toneel, hoewel ook een toneelschrijver altijd zijn wensdromen behoudt. bii gelegenheid van de grote land bouwtentoonstelling drie opvoerin gen gaven, ook tot de laatste plaats uitverkocht. Nederlandse vertaling De vriendelijke reacties van de pers hebben het stuk in Holland weer onder de aandacht gebracht. Vrijdagavond hebben Rotter damse studenten het daar in het Luxortheater gespeeld onder regie van Ton Lutz. En het plan van Amersfoort, om het als openlucht spel te brengen op bevrijdingsdag, opent weer een heel bilzonder pers pectief. Het is natuurlijk altijd prettig voor een schrijver wanneer Als bevrijdingsspel te Amersfoort T N Friesland „deed" het stuk het 1 bij declamatie, ook In brede kring. Men zag het als een stap buiten de provinciale sfeer, waar buiten trouwens de Friese poëzie zich altijd meer dan het proza had bewogen. Simson bracht dit „bo- ven-provinciale" karakter in het drama, hiermee aanknopend bij de historische drama's van Douwe Kalma, die tussen twee haakjes onze vruchtbaarste Shakespeare- vertalcr is. In Amsterdam, waar ik als onderwijzer werkte, had ik veel contact met Hollandse schrijvers, wat myn eigen werk betreft enigs zins van hen gescheiden door het rookgordijn van dc taal. Theun de Vries en Dr. K. Heeroma echter, die goed Frieskundig zijn, zeiden vriendelijke dingen over „Simson" en toen myn vrienden ds. J. J. Bus- kes en de nu helaas overleden Hem de Bruin mij rieden het stuk in het Hollands te vertalen, gaf ik daar aan gehoor. Ik las het in verschil lende bijeenkomsten, o a in de „Be zige Bij"-kring bij Sjoerd Leiker aan hui3. Zo kreeg Hans van Meer- ten het in handen, die dadelijk con tact met mij zocht, zich erg geest driftig toonde over inhoud en speel baarheid. en mij verzekeringen deed over opvoering na de bevrijding, die hij niet heeft kunnen gestand doen. maar die on het moment toch Drettig waren. De Bezige Bij gaf het uit (wat laat), het behaalde een regeringsprijs (1915) maar geen opvoering. Herenveen speelt het klaar Toen ik in Mei 1946 als redac teur van de Heerenveense Koerier werd aangesteld en Amsterdam als woonplaats tegen Heerenveen in ruilde. toonde de plaatselijke to neelwereld daar veel belangstelling voor het stuk. Na voorlezing in een select gezelschap besloot men tot de opvoering, maar niemand van de initiatiefnemers vermoedde wat daar aan vast zat. Moeilijkheden met de regie, met de costuums, de toneelbouw, de muziek. Maar het is alles terecht gekomen. Onze Friese schilder A. v. d Sloot bouw de het toneel en schilderde de dé cors, Paulus Folkertsma schreef de muziek, en we beraamden liefst vijf achtereenvolgende opvoeringen bij gelegenheid van een tentoon- stellingsweek. Toen heb ik eerliik gezegd mijn hart vastgehouden, en niet alleen ik. Zo'n gooi uit het Friese volkstoneel, uit het realis tische spel. naar het bijbels-histori sche, naar een stuk dat helemaal in verzen geschreven was. Zou mis schien de operatie slagen en de pa tiënt bezwijken? M.a.w. zou hot publiek geen verstek laten gaan? Wij hebben op het publiek ver trouwd en het heeft ons niet in de steek gelaten: zijn onderschatters hebben glansrijk ongelijk gekregen De vijf voorstellingen waren ln een ommezien uitverkocht, en overmoe- digen beweerden dat we cr nog wel vijf bij hadden kunnen geven. Maar dit zou niet mogelijk geweest zijn als niet de regisseur en de spelers, kortom alle medewerkers hun uiterste krachten hadden ingesnan- nen. Ik kan geen namen noemen omdat ik ze allemaal even dank baar ben voor hun geweldige toe wijding. Later ziin we nog naar Leeuwarden getrokken, waar we Een in de afgelopen zomer in ons blad verschenen artikel over het op bijbelse motieven gcschre- ven verzetsstuk Simson van Fcddc Schurcr. is cr dc aanleiding toe geweest, dat na Heerenveen cn Leeuwarden nu ook Amersfoort dit l spel tc zien zal krijgen. Het wordt j op dc herdenkingsdag van dc be- vtijding. op 5 Mei, door bij dc i Amersfoortse Gemeenschap aangc- sloten organisaties opgevoerd in het openluchttheater Birkhoven Dc instudering is in dc afgelopen weck begonnen. Ter gelegenheid door van vonden wij de Friese i auteur Fedde Schurcr bereid nc- venstaand artikel over zijn stuk voor ons blad tc schrijven. Fedde Schurer zijn werk wordt geapprecieerd maar in dit geval is er voor mij een heel aparte reden tot voldoening. Wan neer ik me niet vergis Is dit de eerste maal, dat een Fries werk van enige omvang in Hollandse vertaling voor het voetlicht wordt gebracht. Of het dit verdient? Daarovyr is het oordeel aan ande ren; wil zijn dankbaar voor de kans die ons hoge verplichtingen oplegt en ons losmaakt uit het isolement. En wat voor de tekst geldt, dat geldt zeker ook voor de muziek van Folkertsma. die tot dusver wel in Canada, maar nog niet in Holland is gehoord. In zekere zin zijn deze Hollandse opvoeringen (ook het Amsterdams Amateurtoneel heeft plannen) een krachtproef. Mag men dc hartelijke ontvangst in Friesland nog schui ven op zekere persoonlijke welwil lendheid en op het solidariteitsge voel van de Friese beweging, in Holland kunnen deze overwegingen geen factor zijn. As lk echter zie, met hoeveel geestdrift Amersfoort de zaak aanpakt, durf lk zeker wel verwachten dat een eventuele mis lukking niet aan de spelers zal lig gen. Ook wat de regie betreft, ben ik vol vertrouwen in Floor Middag en Ludzer Eringa (de laatste kan hier wraak nemen over het Simson- manuscript, dat de Duitsers hem by een inval afhandig maakten Over het stuk zelf zullen we hier niet verder uitwijden: dat komt 'a- ter. In vertrouwen, maar niet zon der spanning wachten we op de Amersfoortse daden. FEDDE SCHURER. 9 9 9 ©Hl HET is, dat een konijn een ont zaglijk schadelijk dier is maar anders zou ik geen vrede hebben met dat fretteren, want ik vind het een liefhebberij, die maar weinig meer met jagen te maken heeft. I en dat doet hij ook bij tijd en wijle. Als nu het fret in het hol I liet konijn te pakken krijgt dan kunnen de jagers rustig met hun geweer in aanslag staan wachten, I maar het konijn komt niet te voor liet wordt gewoon een schijfschie- schijn en ook het fret laat zich niet Amersfoortse zwem- crack, derde van ons land op rugcrawl, traint thans onder leiding van Ma Braun ZAL het Amersfoortse meisje Ina de Gans een zwemfenomeen wor den als destijds een Willy den Ouden en een Rie Mastenbroek? Dan zal ze nog sneller en veelzijdiger moeten worden, maar ze op de goede weg. De Amersfoortse zwemwe- reld, waarin deze stevige twintigjarige jongedame de uitblinkster is, wacht met spanning af hoe haar sportieve prestaties zich in de komende maanden zullen ontwikkelen. Ina is namelijk uitver koren om deel te nemen aan de Bondstraining voor de Olympische Spelen en ze maakt een goede kans om van de zomer naar dit grootste aller sportfestij nen, ditmaal in Londen, uitgezonden te worden. Wij hebben Ina gadege slagen bij haar training in eerst niet, waarop zij zich zes jaar geleden en het is het Amersfoortse Sport- speciaal moest toeleggen, sindsdien niemand meer fondsenbad en wij hebben op rugcrawl of op borst- gelukt haar die titel af te vol bewondering gestaan crawl. Het werd tenslotte nemen. In 1947 slaagde zij 1<N soepele rugcrawl, waarmee zij er zelfs in ook kringkam- meter alleen armen, keer punten nemen en starten. Als ze tijd over heeft neemt ze er nog een sprintje van vijftig meter bij. De Neptunustrainer, de heer Fremouw, houdt haar dan voortdurend nauwlettend in het oog. Voorts traint Ina één maal in de veertien dagen in Amsterdam bij Ma Braun, die haar reeds enkele aanwijzingen heeft gegeven waardoor zij haar snelheid ongetwijfeld kan verhogen. Zo zwom Ina bijvoorbeeld met de ar men te dicht langs het hoofd, waardoor haar slag niet soepel genoeg was en ze te veel last had van het water, dat overdadig over haar gezicht spoelde. „Ma Braun ziet'alles", vertelde Ina ons. i Twee of drie? Het is nog niet bekend of Ina ons land dit jaar op J de Olympische Spelen ten op bewegende doelen en van korte afstand, meestal raak na tuurlijk, omdat met een schot hagel van dicht bij zelfs een bijziende niet kan missen. Weet u hoe het gaat? Men neme een fret Ja, wat is een fret. Een fret is een albino-vorm van de bunzing, gelig wit met rode ogen, tam, wat vadzig maar nog zeer bloeddorstig Men kan het beest houden als een tam konijn in een hok en op zijn „jacht" mee voeren in een jute zak met een luchtgaatje. Nu zoeke men een konijnenhol en daar behoeft men op de Veluwe niet ver voor te lopen. Men zette het fret voor het hol en kijke wat het beest doet. Draait het de kop om en wil het niet naar binnen, dan is het h°l met zijn gangen leeg. Wandelt het fret het hol in dan kan men er wel zeker van zijn dat er een of meer konijnen in verborgen zitten. Het konijn krijgt de stuipen op het lijf als het moordlustige roofdier er aan komt en rent in doodsangst het hol uit door een van de andere uitgangen. Daar staan de jagers dan al likke baardend te wachten, ze laten het dier om der wille van de sportivi teit nog een paar sprongen maken, maar dan knallen de schoten al, suist de hagel door de lucht en buitelt het konijn getroffen over de kop. Het fret komt even later ook weer te voorschijn. Men pakke het monstertje nu weer op voorzichtig, achter de kop, want het kan soms lelijk bij ten en zoeke een nieuw hol met nieuwe buit. Ik heb dit spel een morgen mee gemaakt en begreep eerst niet waarom niet iedlre poelier er zo'n bedrijfje bij neemt. Eenvoudig ge noeg. Een kind kan de was doen. En succes is altijd verzekerd. Maarja, er is ook nog een Als fret en konijn onder de grond blijven is Holland in last over haar snelle, crawlen. Wij hebben ook zicli in 1947 met 1 min. 19 pioene^e worden"*op"het Londen zal vertegenwoor- thuis met haar gesproken, sec. als derde van ons land nummer borstcrawl. digen. Zij heeft een zeer op de Leusderweg, onder plaatste op haar nummer. ««ede kans. want alleen het lamplicht van een ge- Op de wereldlijst stond Talent Greet Gaillard cn Iet zellige woonkamer. 2jj toen als tiende geno- Ina weet, dat talent een KosterVan Feggelen T, j. teerd. voorname factor is voor staan met rugcrawl boven Eenvoudiq iedere sportbeoefenaar, haar. Het is nu de vraag Ina schonk een kopje uet js natuurlijk niet maar ze weet ook, dat zij of er drie rugcrawl-zwem- thee en bleek een gezellig allemaal vanzelf gegaan, haar training niet kan ont- sters naar Londen gaan of babbelaarster. Een verbe- Als dertienjarig meisje beren. Iedere dag, tussen twee. ten tegenstandster in wed- nam Ina een abonnement twaalf en half twee, trekt strijden, maar een „aardi- Gp het Sportfondsenbad, ze haar baantjes en ze Gaan er drie meisjes, ge meid in het gewone wat haar in staat stelde kan zich dit te gemakke- dan verwachten we, dat leven, eenvoudig, zonder haar talenten te ont- lijker veroorloven doordat Ina één van de drie is. iets wat naar „verbeel- plooien. Het volgende jaar ze geen werkkring bui- Gaan er twee, dan moet ding zweemt, zo leerden werd zij lid van de zwem- tenshuis heeft, doch haar Ina nog een van haar twee wij haar kennen, toen ze vereniging Neptunus. In moeder helpt in de huis- rivalen voorbij streven. °nV?iS V3n r dat zelfde jaar legde zij houding. Haar dagelijks Dat zal echter niet mee- vertelde. beslag op de ulel rug- programma bestaat uit 400 vallen. Sportminnend Ina en haar trainer, crawl-kampioene van de meter stijlzwemmen, 400 Amersfoort wacht vol Huib Fremouw, wisten kring Utrecht. Dat is nu meter alleen benen, 400 spanning af. „maar" aan het geval. Er zijn wel onnoemelijk veel konijnen op de Veluwe, maar er blijken toch nog veel meer holen te zijn (wie weet van hoe oude datum soms wel). Lang niet in ieder hol zit wild en heel vaak wil het fret niet eens naar binnen. Maar dat is het erg ste niet. Er blijven nog genoeg ho len over waar wel een konijn in zit. Maar niet altijd komt het wild naar buiten. Niet dat het ar me konijn er niet graag vandoor zou gaan. Maar het zou er voor roofdieren als fret, hermelijn, we zel enz. slecht uitzien als alle ko nijnen, die ze opzochten in hun hol, de benen konden nemen. Zo'n rover moet ook eens wat vangen meer zien. Dan is Holland in last en is er een kundig vakman nodig om buit en rover boven de grond te krijgen. Het fret probeert het konijn in dc nek te komen en zich daar vast te bijten. Soms komt het konijn naar buiten met het fret aan het lichaam vastgezogen. Het gebeurt I ook wel dat het konijn dan nog j aan de haal gaat en in zijn vlucht I de rover afschudt. Maar in de re gel blijkt het tweetal in een der gangen van het hol steken. Wat nu? De geoefende jachtopziener, die ook het vluchtende konijn aan de geluiden onder de grond op zijn weg kan volgen, constateert spoe dig waar de dieren zich ongeveer moeten ophouden. Dan moet de schop er aan te pas komen en die nen fret cn konijn opgegraven te worden. Meestal lukt dit wel na enige tijd, vooral als de grond los is en de dieren niet ver onder de grond zitten. Maar niet altijd is dat het geval; soms is de boven grond bevroren of zit de gang met dc dieren meer dan een meter on der de grond, Soms ook kan men niet met zekerheid vast stellen waar men graven moet en dan wordt het een zoeken in den blin de. Want als het fret het konijn eenmaal goed te pakken heeft zuigt het zich vol met het bloed van zijn prooi en gaat er, verza digd en vadzig, lekker bij liggen slapen. Geen geluid klinkt meer, do jachtopziener spit de grond me ters om en de jagers staan met beteuterde gezichten te wachten, soms zó lang, dat het hele plezier er verder af is. Daarom neemt men, als men cr over beschikken kan, meestal nog maar een paar fretjes in reserve mee. En in ieder geval denkt men er niet aan te gaan fretteren zonder een schop mee te nemen. Die is nog slechter te missen dan een geweer. Ik heb alle „lief en leed" van zo'n fretteerparty op mij laten in werken. Ik heb zien schieten en graven. Ik heb meegemaakt dat een ongeoefende helper het fret voor een hol zette waar juist een aangeschoten konijn in was ge vlucht en kon toen al op mijn vin gers narekenen dat het weer „graven" zou worden. En juist nu zat het konijn erg diep en duurde het meer dan een uur voor het met de rover opgegraven was. De buit was overigens groot die dag. Daar zal ik het niet over heb ben. En hoe onprettig het mis schien moge klinken ieder ge schoten konijn is winst, niet alleen voor de jager maar ook voor de boer en de bosbouwer. Want er is geen dier dat buiten zo onnoeme lijk veel schade aanricht als het zich snel voortplantende en on uitroeibare konijn. Maar het jagen met het fret, hoe winstgevend het ook moge zijn, vind ik toch maar een bezigheid, waar weinig aardigheid aan is. Geef mij dan nog maar veel liever een drijfjacht.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1948 | | pagina 3