Als Prins Carnaval eist „gek" of korte rokken
„gekkinne" te zijn....
Spiegel
Eire blijft bij „DEV."
Een v. Gogh of... loos alarm?
Tweejarig bestaan P.v.d.A.
herdacht
PETER
....volg hem dan op de voet met de
idee: Dit is normaal
Nieuwspalet
Kerknieuws
meen
De K.N.T.V. contra
Henk Baldings
Dr MEENK'S
FAUST WAS EEN VAGEBOND
.^fis
Radio-programma
TUINKALENDER
Dinsdag 10 Februari 1948
3
De kins neet gek weure
veur d'ne tied
Mèr mèt eur hóliep
Kriegc veer ze zoe wiet!
Denk niet. dat Kalbeskianus,
prins Carnaval van Mestreech, zijn
oor leent voor klachten van zijn
gasten uit het Noorden, die achter
blijven m het door hem aangegeven
dolle dwaasheid-tempo. Verwacht
niet, dat hij hen beschermt, als zij
de race van café naar café moeten
stakqn, wanneer hun „vlees" te
zwak blijkt. Waag het ook niet hem
verlof te vragen het bonzende hoofd
een ogenblik rust te gunnen. Neen,
maak het deze onvermoeibare, vro
lijke vorst niet lastig, als hij eist te
zijn als hij: „gek of gekkinne".
Volg hem op de voet, van het
ogenblik af, dat hij op een verbran-
de goederenwagon het station bin
nenrijdt, kleef hem aan de hielen
op zijn tocht naar de „tempel", hef
het glas met een routinegebaar en.,
houdt het hoofd koel. Weer elke
doezeligheid of dromerij, want de
prins verlangt dit.
Stort in de massa, tracht geen
volledig individu te spelen, vraag
nooit „waarom?" of „waartoe?", be
leef slechts dit fameuze gekkenhuis
met de idee: „Dit? Dit is volkomen
normaal!" Dan nog blijft de kans
gering, dat Carnaval een feest
wordt. Een feest, dat zijn weerga
niet vindt.
Mestreech verstaat de kunst zijn
prins drie dagen en drie nachten #te
volgen- door aik en dun. O, er zyn
er wel, die uitvallen en de stroom
mijden-, er zijn er wel die het hoofd
verliezen Maar het gros daast door,
blindelings de weg betredend, die
Kalbeskianus aangeeft. Hij ver
toont zich overal en waar hij komt
wijken kwaadsprekers én heimelijke
tegenstanders.
Kwaadsprekers beweren: „Het
zal regenen!" Goed, het regent,
zeurend-miezerig. Heimelijke tegen-
standers mompelen: „We moeten
feesten, maarde regen bederft
het pleizier!"
Geen maar's...
Ach, prins Carnaval kent geen
maar's. Hij ducht geen tegenstan
ders. Niets kan zijn tempo stuiten.
Dus zweept hij zijn onderdanen op
en zijn geestdrift vuurt hen aan.
Het gejoel en gezang verflauwt niet,
nee, zelfs niet in de regen.
Kijk, daar gaat de stoet. Lange
rijen wagens en groepen. Heel Mes
treech is op de been. Regen? Kou?
Wat deert het de burgers? Zij kleu
men in hun dunne, zijden kleren,
In de bonte Carnavalsstoet, die
door Maasstricht slingerde, liep
ook het witte laken mee
hun gezichten zien blauw onder de
doorgelopen schmink. Maar hun
hart blijft warm.
Zie dat meisje, luchtig gekleed,
in de stoet meerijden, boven op een
enorme fles appelwater. Zij kan
voor haar voeten geen steun vin
den. zij valt haast naar beneden van
vermoeidheid. Nochtans zingt zij
schel het Carnavalslied. En met
haar duizenden anderenondanks
de „zege va boave".
en leef als ingewijde
Leef als gast zoals een ingewijde
leeft. Zeg geen onvriendelijkheden
van het Carnaval, in het gunstigste
geval zal de Mestreechter medelij
dend opkijken: „Ge kint et toch n»et
weten" Dan zal hij doorlopen, zwie
rend in zijn maskerpak als bakker,
clown of hellebaardier, en in 't café
zijn vrienden zoeken, met hen klin
ken, met hen zingen, met hen ver
teren het zuinig opgespaarde geld,
weggelegd voor Carnaval
«Hij zal zich niet schamen als zijn
hos-buur een trapje lager staat, hij
zal zich niet bekommeren om tijd
De Leyster kampioen
drie banden
In de wedstrijd om het nationale
kampioenschap drie banden tweede
klas, gelukte het aan A. de Leijster
uit Den Haag de eerste plaats te
bezetten. Door zijn gemiddelde van
0.563 promoveert hij tevens naar de
eerste klasse.
De eindstand luidt:
A. de Leijster 6 270 479 0.563,
D. van der Keijl
P. Stoffelen
J. van Dillen
E. G. Eras
P. Thijssen
G. Brok
J. Schreuder
5 253 529 0.478,
4 264 571 0.462,
4 242 587 0.412,
3 243 508 0.478,
3 248 5(j5 0.438,
3 253 648 0.390,
0 179 556 0.301.
Cerdan slaat Walzak
knock out
Marcel Cerdan, de Europese
kampioen middengewicht heeft
Yanek Walzack Maandagavond te
Parijs in de vierde ronde knock
out geslagen. Het gevecht ging niet
om de Europese titel middenge'
wicht.
DE nationalistische 'hier republi
keins geheten) traditie is de
voornaamste politieke traditie van
de Ierse Republiek. Dis is een be
wijs van geringe politieke ontwikke
ling. maar daarvoor heeft dit land.
waarvan een fundamentele armoede
een van de belangrijkste economi
sche karaktertrekken is. ook maar
weinig parlementaire ervaring. Het
politieke verleden van het Ierse volk
bepaalt zich hoofzakelljk tot ver
zet tegen het Engelse wanbeheer, tot
opstanden, guerilla's, burgeroorlogen
ongehoorzaamheidsbewegingen, ter
reurdaden. Pas met de instelling van
de dominionstatus in 1920 begon de
geschiedenis van het moderne Eire
het zelfbestuur, eerst onder lei
ding van Cosgrave's partij Fine Gael
(thans de partij van generaal Ri
chard Mulcahy). daarna onder lei
ding van De Valera's Fianna Fail.
De Valera heeft
van de nationa
listische traditie
een goed gebruik
gemaakt. Onder
zijn bestuur heeft
zich de gestadige
losmaking uit het
Britse rijksver
band voltrokken
die thans resul
teert in die merk
waardige status
van een repu
bliek onder de
overigens ner
gens meer in de
grondwet ge
noemde Britse
kroon. Met dit
succes op zijn
balans heeft hij
kans gezien gedurende zestien jaar
het heft in handen te houden.
Evenals zijn politiek ten opzichte
van Engeland eiste ook de handha
ving van zijn positie echter veel in
zicht en strategie. Eén van de vele
middelen waren de jongste algemene
verkiezingen. Een nieuwe partij
kwam bij de tussentijdse verkiezin
gen haar voren en omdat men een
tegenstander het best in het open
veld kan bestrijden als men sterk
staat, besloot „Dev." het op een
stembusstrijd te laten aankomen.
„D.E.V."
..16 Jaar premier..
EIRE heeft van de oorlog niet
direct geleden, omdat het neu
traal bleef een politieke vacantie
die het Ierse volk eigenlijk wel no
dig had maar het lijdt als elk
ander land aan de gevolgen van de
oorlog. Dit is natuurlijk een goed
ogenblik voor een oppositie, maar
Mac Bride en zijn nieuwe partij, de
Clann na Poblachta, deden meer
dan de regering critiseren. Mac
Bride bracht, behalve de vereiste
speculatie op het republikeinse sen
timent (de herinnering aan zijn in
1916 gefusilleerde vader en de nogal
formalistische eis van „volledige"
vrijmaking van Engeland) een pro
gressief sociaal programma mee.
Dit had de inzet van de stembus
strijd kunnen worden: een gematigd
economisch beleid of een progres
sief sociaal beleid, wanneer het
Ierse volk aan de probleemstelling
in deze vorm toe zou zijn. In feite
kwam de verkiezing echter neer op
een strijd tussen personen (De Va
lera, Mulcahy of Mac Bride) of.
erger nog, op hel votum „pro-Dey."'
of „anti-Dev.". Dat De Valera hier
gemakkelijk aan het langste eind
trok was duidelijk.
DE verkiezingen, die hem de wel
iswaar absolute meerderheid in
de Dail kostten, stellen De Valera
niet voor al te grote moeilijkheden.
Hij heeft reeds bekend gemaakt, dat
hij van een coalitie-regering niet
weten wil; met de steun van enkele
onafhankelijken kan hij voorlo
pig nog zijn absolute meerderheid
herstellen en verder regeren, tot hij
op een goed ógenblik met nieuwe
verkiezingen opnieuw zijn kans kan
wagen.
Maar toch zal hij de uitslag van
de laatste verkiezingen niet kunnen
veronachtzamen. Het is uit het voor
alsnog bescheiden en voor hemzelf
ongetwijfeld teleurstellende succes
van Mac Bride èn uit de onver
wachte winst van de Labourparty
duidelijk dat er een groeiend ver
langen is naar een meer sociale ori
ëntering. Een tendenz. die niet mis
verstaan kan worden. De economi
sche toestand van Eire vraagt om
een krachtig progressief bewind. De
Valera krijgt daartoe nog de kans.
Als hij die niet waarneemt, is de
kans niet denkbeeldig, dat hij, na
zijn zestien regeringsjaren, zal moe
ten worden afgelost.
AD. INT
of plaats, hij zal slechts denken in
zoveul x 11 minute en slechts leven
bij zoveel x 11 „beer".
Is het dan een wonder, dat Noor
derlingen. die zich storten in dit
rijk van deze dwaze prins niet mo
gen peinzen over andere dingen dan
„beer" en ,,'t ciefer 11"? Dat zij drie
dagen lang zich maar laten leven
zonder te begrijpen? Dat zij in de
stroom van Carnaval willoos moe
ten drijven? Zij moeten deze dwaas
heid aanvaarden, want anders zou
den zij zich ergeren over alles,
waarvan de Mestreechter zegt: „De
punten van mien jailèt (vest) krul
len zich van de lol!"
Veertienjarige „vader"
voor de kinderrechter
E'en veertienjarige schooljongen in
de Engelse plaats Putney (Essex) was
een vader voor zijn klasgenoten in die
zin. dat hij mijn-zoon-dochter-kan-nict-
op-school-komen-briefjcs schreef voor
zijn vriendjes en vriendinnetjes die
wilden spijbelen. c
Voor dit doel had hij speciaal pa
pier en enveloppen gekocht. Het
spelletje was echter te mooi om lang
te kunnen duren en de weldoener
zal voor de kinderrechter moeten
verschijnen. Er zal zells een psycho
loog aan te pas komen om na te
gaan welke kronkel In zijn hersens
voor een dergelijk menslievend ge
drag verantwoordelijk is.
Siam, de enige olifant uit de Ber-
Uinse Zoo die de oorlog overleefd
heeft, en het vorig jaar stierf, is
voor een deel tegen enorme priizen
op de zwarte markt verkocht. Goed
gezouten en lang gekookt is het een
delicatesse, zei de oppasser, die
zich thans voor de rechter moet
verantwoorden. O Edwin Pauley.
speciaal assis
tent van de
Amerikaanse
minister van
oorlog, onlangs
beschuldigd van speculatie, is afge
treden. De New York Herald
Tribune zal in de herfst de publi
catie beginnen van generaal Eisen
howers relaas van de oorlog, geti
teld „Kruistocht in Europa" O De
politie van Rome heeft een eind ge
maakt aan het werk van twee clan
destiene fabrieken, die dagelilks
duizenden valse Amerikaanse siga
retten fabriceerden, van tabak, af
komstig van op straat gevonden
peukjes. O Een Roemeens tribu
naal heeft achttien oud-ministers
en onderstaatssecretarissen van de
regering-Antonescoe veroordeeld
tot gevangenisstraffen van 5 tot 20
jaar. O De 18-jarige tweede doch
ter van generaal De Gaulle is over
leden. Reeds gedurende enkele da
gen had de generaal een te houden
redevoering afgezegd. De commu
nistische „Humanlté" berichtte dit
onder de kop: De Gaulle buigt het
hoofd voor de vastberadenheid der
democratische machten. O Ook
Joegoslavië heeft thans ziln vrou
welijke minister: mevrouw Nadlje
Doeme, Onderwijs.
Ned. Herv. kerk
Beroepen te Waal en Koog op
T., (toez.) J. de Boer, cand. te
Zaandam; te Hellendoorn (toez.)
K. J. H. Burg te Rijnsburg; te
Montfoort J. C. Stelwagen te Gies-
sendam; te Oosterbierum (Fr.) J.
Scholten te Middelstum: te Rotter
dam-Vreewijk C. A. Korevaar te
Gouda.
Aangenomen naar Oude- en Nieu
we Wetering A. M. Knottnerus,
zendingsdir. te Oegstgeest; naar
Vierhuizen-Zoutkamp J. D. Pienter
te Saaksum, die bedankte voor
Oostwold Hooge en. Lage Meeden
en Den Hom.
Geref. Kerken
Beroepen te Bandoeng (N.O.I.)
H. v. d. Weij, legerpred. te Ned. In-
die, voordien pred. te Dedemsvaart.
Hij heeft het beroep aangenomen.
Tc Coevorden en te Stadskanaal
(vac. H. Zandbergen) W. H. J. de
Boer te Midwolda (Old.); te Dinx-
perlo D. Kuiper te Rilland-Bath; te
's-Gravendeel P. de Bruijn te Krab-
bendijke; te Koog a. d. Zaan J. J.
Bouwman te Almelo. Bedankt voor
Apeldoorn (vac. A. S. Timmer) J.
F. Colenbrander te Ommen.
Geref. kerken naar art. 31 K.O.
Beroepen te Daarlerveen R. te
Velde. cand. te Stadskanaal. .Aan
genomen naar Leiden J. Keizer te
Heemstede.
Vrfje Evang. gemeenten
Bedankt voor Heerde J. Enter
Jr. te Zeist.
Ohr. Geref. kerken
Tweetal te Zwolle D. H. Biesma
te Drogeham en P. Westerloo te
TheSinge. Beroepen te Rotterdam-C
J. H. Velema te Bunschoten.
Geref. gemeenten
Tweetal te Lissc J. v. d. Berg te
Utrecht en dr. G. Steenblok te
Gouda.
EXAMENS
Aan de Vrile Universiteit ls ge
slaagd voor het cand. ex. Theol.
P. C. de Vries te Zaandam.
r) E LANGE ROK wint terrein! Zelfs
U de tegenstandsters, laten we het
maar eerlijk bekennen, hebben alle zomen
van haar garderobe nagekeken om te zien
of deze nog iets uitgelegd konden worden.
En het resultaat? Bij de koopjurkjes mees
tal bedroevend. Daar moet dus iets op ge
vonden worden, want al heeft ,17 nog zo'n
keurig japonnetje, het
staat toch niet als het
maar net op de knie
hangt.
Wat denkt U van
de hier afgebeelde op
lossing? Niet voor al
le japonnetjes ge
schikt maar wel voor
vele. Het valt natuur
lijk niet altijd mee om
een bijpassende stof tc
vinden. Het beste
doet II met niet op
goed geluk te kopen,
maar de jurk mee te
nemen naar de winkel.
Zijde of fijne wollen
stof laat zjch ook met
fluweel of velours
combineren.
Is de japonrok vrij ruim. dan
kunt U aan de achterkant volstaan
met alleen de gordel tussen te zet
ten en het middenachtcrbaantje
laten vervallenVan de resterende
stof maakt U een turban of een
aardig tasje om bij de japon te
dragen.
De heer T. R. de Rooy te Eindho
ven, kappersbediende, in zijn vrije
tijd ambitieus tekenaar, heeft
reeds ln 1943 in een huis te Nue-
nen een schilderstuk ontdekt, dat
sterk zijn aandacht trok. De eige
naren, twee bejaarde mensen, wa
ren aanvankelijk niet bereid hem
het stuk te verkopen. In 1945 wer
den zij daartoe tenslotte bereidge-
vonden. De heer de Rooy is er van
overtuigd, dat hij een studiewerk
heeft aangekoch* van Vincent van
Gogh, die geruime tijd te Nuenen
heeft gewoond.
"De dokter en kunstschilder, dr.
Wiegersma (Deurne) en anderen,
zoals A. Siebens en J. van de Ven
deelden de mening van de heer de
Rooy. De conservator van het Ste
delijk Museum te Amsterdam en
mr. de Wilde, directeur van het
Eindhovens van Abbe-museum,
gaven blijk van veel belangstelling
voor dit schilderij. Men wil het
thans in Amsterdam aan een on
derzoek onderwerpen. Ir. van
Gogh te Laren, neef van de kunst
schilder Vincent van Gogh, iw e
wij naar zijn mening vroegen, zei-
de van deze „ontdekking" nog niet
af te weten. Voorlopig stond hij er
zeer sceptisch tegenover. Er zyn
al wel meer schilderijen van van
Gogh „ontdekt", maar dan bleek
het telkens loos alarm te zijn..
Onze kunstredacteur tekent
hierbij aan:
De Nuenense periode ('82-'85) is
voor v. Gogh zeer belangrijk ge
weest. Zoals men weet is hij zich
pas laat op z'n 27e jaar aan
de beeldende kunst gaan wijden.
Aanvankelijk deed hij weinig an
ders dan tekenen en het advies
van Mauve in Den Haag ook te
gaan schilderen werd door hem
gewantrouwd. Later heeft Vincent
dit anders leren zien. In Nuenen
nu kwam hij, wat zijn kunnen en
mogelijkheden betreft, tot veel
meer klaarheid en ofschoon er in
zijn werk, ook van deze periode,
nog technische onhandigheden zijn
Het Hoofdbestuur van de Kon.
Ned. Toonkunstenaars-Vereniging
heeft, zo meldt het ons, met ver
bazing en teleurstelling kennis ge
nomen van het feit, dat de compo
nist Henk Badings gemeend heeft
boven zijn 4de pianosonate de op
dracht te kunnen plaatsen:
„Aan Cor de Groot in trouwe
vriendschap opgedragen tijdens
gemeenschappelijk genoten bij
zonder recht".
Het is het Hoofdbestuur niet
duidelijk of Badings hier doelt op
de bezettingstijd en de toen inder
daad genoten bijzondere voor
rechten, of op de tijd na onze be
vrijding, toen de heer Badings
daarvoor ter verantwoording werd
geroepen.
In ieder geval betreurt het
Hoofdbestuur, dat Badings de
slechte smaak heeft gehad op deze
feiten opnieuw de aandacht te ves
tigen, op een ogenblik, waarop het
Nederlandse volk bereid was ze als
afgedaan te beschouwen, nu de
Badings in hoogste instantie opge
legde straftijd was afgelopen.
(De lezer herinnert zich, dat ook
onze Redactie enkele weken gele
den reeds tegen deze houding van
Badings heeft geprotesteerd).
aan te wijzen, kreeg zijn kunst
hier meermalen een uitdrukkings
kracht en een monumentale vorm,
die haar verwant maken aan die
van de grootste vertegenwoordi
gers der Renaissance, zomede aan
Rembrandt en Frans Hals. Voor
.wie deze uitspraak wil toetsen kan
zich op het ogenblik verdiepen in
v. Gogh's tekenkunst in d'Oude
Lanteern te Amersfoort, waar juist
het werk uit Nuenen een belang
rijk element vormt.
Van Gogh verdiepte zich hier ook,
en krachtdadig, in de schilder
kunst, overwon betrekkelijk spoe
dig de technische moeilijkheden
en kwam tot z'n vermaardste doek
uit de Hollandse periode „De
Aardappeleters". Een fietste repro
ductie van het nieuw gevonden
schilderij, die wij onder ogen kre
gen, maakt het moeilijk tot een
uitspraak te komen, maar iets van
v. Gogh's signatuur kwam er ons
zonder twijfel uit tegen.
Het is becrijpelyk, dat de ken
ners na de Emmaüsgangers dubbel
waakzaam en voorzichtig zullen
zijn!
VOOR HET EERST IN HAAR
bestaan zal de Kon. Ned. Toonkun
stenaarsvereniging dit laar haar
vergadering te Breda beleggen, en
wel op 12 cn 13 Juni, waarbij de af
delingen West-Brabant en Zeeland
gezamenlijk als gastvrouw zullen
fungeren. Het Tilburgs Stcdelilk
Orkest zal o.l.v. Louis Toebosch op
12 Juni concerteren en werken van
Nederlandse componisten ten ge
hore brengen w.o tevens een nieuw
werk van Louis Toebosch.
„Op de negende Februari 1948 moeten wij vaststellen, dat de Partij van
de Arbeid, zelfs onder de zwaarste politieke druk hechter is aaneenge
smeed, bij al de bewust aanvaarde cn bewust gehandhaafde geestelijke
en godsdienstige veelvormigheid van baar samenstelling Aaneengesmeed
op de grondslag van haar democratisch-socialistisch beginselprogram Aan
eengesmeed niet ln de laatste plaats door de verheffende invloed, die er
voor haar is uitgegaan van het mede-drafcen van de verantwoordelijkheid
van het politieke beleid van do regering en van haar ministers in het
kabinet," riep de heer Koos Vorrlnk, voorzitter van de P. v. d A uit
in zijn radiorede, gisteravond gehouden ter gelegenheid van het tweejarig
bestaan van deze partij.
Eenheid onaangetast,
geen scheuring
Zelfs de grote beroering, dio de
gebeurtenissen rond de 20e Juli van
het vorig Jaar bij gelegenheid van
de politionele actie in Indonesië ln
haar rijen teweeg brachten, kon
haar eenheid niet aantasten. Zij
doorstond de storm cn bleef koers
houden op het gestelde doel: alge
hele liquidatie *'an de koloniale
verhoudingen en de stichting van de
souverelne Verenigde Staten van
Indonesië.
Voorts belichtte de heer Vorrink
het machtige stuk constructieve ar
beid, dat de P. v. d. A. als rege
ringspartij kon verrichten in het be
lang van het herstel van onze na_
tionale volkskracht Bescherming
van hot levenspeil der brede massa
en een ingrijpende belastingpolitiek
waren en zijn de leidende gedach
ten van de lange reeks van doorge
voerde sociale maatregelen en wet
telijke voorzieningen.
Tweeërlei oorzaak
Dat niet alles kan worden be
reikt, wat op zichzelf nodig en wen
selijk moet worden geacht, heeft
tweeërlei oorzaak.
In de eerste plaats zijn de inter
nationale verhoudingen nog derma
te verward en is het productieappa
raat nog dermate ontwricht, dat het
heitel slechts langzaam en onder
de moeilijkste omstandigheden
voortgang kan hebben. In de twee
de plaats kan ook de politiek van
de Partij van de Arbeid niet verder
springen, dan de polsstok lang is,
die de kiezers en kiezeressen haar
in 1946 hebben toevertrouwd. Voor
wat het eerste punt betreft, is er in
zoverre reden tot optimisme, omdat
er zich mogelijkheden van een nau
were Internationale samenwerking
voordoen.
Voor wat het tweede punt betreft,
het kiezersvolk van Nederland krijgt
hoogstwaarschijnlijk in het jaar 1948
de gelegenheid zich uit te sprexen
over het gevoerde beleid.
Ver uit boven dc vraag, hoe de
stembnsuitslag er precies zal uit
zien. gaat het onloochenbare feit, zo
besloot de heer Vorrink. dat de
Partij van de Arbeid als een rots
staat m de branding.
Zij is, niet alleen voor Nederland,
maar voor geheel West- en Midden-
Europa een wegwijzer voor het
noodzakelijke vernieuwingsproces
van het democratische-socialisme,
dat geroepen is om in de worsteling
om de hoogsto waarden der Euro.,
peso cultuur op politiek en sociaal-
economisch terrein, de stuwende
kracht to zijn.
(Ingezonden mededeling)
Bij KOORTS «n KIESPIJN
zijn onze poeders het aangewezen
middel. 7 Va c#nt Per P°«der.
BRASKAMP N.V.FABRIKANTE VAN
GENEESMIDDELEN
Schone schijn en werkelijkheid.
Zwervende grootspreker werd in de literatuur
wetenschapszoeker
IN het jaar 1540 stierf in een
do
dorpje in Breisgau 'n zekere doc
tor Faust, of zoals hij zich zelf
noemde „Magister Georgius Sa-
belicus Faustus Jr., schatgraver
sterrenwichelaar en waarzegger.
Er is nauwelijks een figuur aan te staan
wijzen die meer
dichters, roman-1
schrijvers en com-
ponisten heeft ge-
intrigeerd dan
deze Faust. Naast
Goethe waren het
Marlow. Chamis-
so, Grabbe, Lenau
en vele anderen,
ja zelfs Heine* die
hem en zijn leven
beschreven. Gou
nod, Spohr, Boito
en Zöllner com
poneerden een
Faustopera, Liszt
en Berlioz een
Faustsymphonie,
schilders, etsers llct
en tekenaars Doctor faustus, naor een ets van.. ^el
beeldden hem uit! Rembrandt.
Wie Faust eigenlijk is geweest? zich deerlijk de huid verbrandde!
O ja, hij heeft werkelijk geleefd Een armzalige oplichter was deze
en het onomstotelijk bewijs van doctor Faust, een zwervende groot-
zijn bestaan vindt men in de spreker en oplichter. De dichters
Beierse stad Ingolstadt, waar in de hebben zich van hem meester ge-
stadsarchieven een vonnis bewaard maakt om in hem de drang der
wordt, waarbij aan een „vagebond, mensheid naar wetenschappelijk
die herbergen bezocht en vrij veel onderzoek te personifiëren. An-
geld verteerde, zich uitgaf voor ders....
alchemist en opzien baarde door
zijn voorspellingen", het verblijf in
de stad werd ontzegd. De naam
van deze vagebond? Dr. Faustus
uit Heidelberg.
Een ander bewijs van zijn be-
afkomstig van Johan
Weyer uit Cle^f,
een man, die een
zekere vermaard-
heid genoot door
zijn strijd tegen
heksenprocessen.
Deze vertelt dat
een zekere doctor
Faust aan zijn
vriend, kapelaan
Dorsten, een mid
del had verkocht
dat scheren over
bodig maakte. De
kapelaan had ge
loof geslagen aan
de beweringen
van de magister.
Het resultaat van
het wondermid-
was echter,
dat de kapelaan
even moet aanhoren. Wij gaan weer naar Ame
rika, naar een klein, rommelig laboratorium,
waar de grootste geluidstovenaar in deze wereld
werkt, dat kleine Fransman Etienne Mautner. In
1938 ging hij naar New York en werkt nu in
Port Jervis aan zijn geluidskanon. Met drie
kwartskristallen, een oliebad en twee parabool-
spiegels wekt hij geluidstrillingen op van tien
millioen frequentie per seconde, met die kwarts
kristallen, om precies te zijn. Die trillingen wor
den overgedragen op de olie en gereflecteerd JLI. ov.„
.V rf.t Tet ,4e sPie8els- Zodra de Amerikanen merkten, le accoord toevallig een merkwaardige trilling
ma. rK- °al ,en dat Mautner met zijn instrument een konijntje had veroorzaakt maar dat idee heb ik al gauw
granieten Nótre Dame reeds eeuwen geleden be- kon doden hebben zij hem gedurende de oorlog verlaten en toen ook zijn muziekboeken ons
VERCKt
AVONTUURk'JKC ROMAN
door 3\A* AGES*
48 Die is gelukkig van weke zand
steen gebouwd. Was zij uit harde graniet opge
trokken, dan bestond zij allang niet meer. Want
dat die kleine frequentor, zoals lk dat instru
ment noem. dat op een ronde platte doos lijkt,
rondom een zeer grote actieradius heeft, terwijl
het geduidskanon maar in één richting kan wer
ken.
Fridolins ogen werden nu groot van verbazing.
„Hoe weet je dat in hemelsnaam?" vroeg ze.
„Ook dat zal ik je vertellen. Je herinnert je,
dat bij Ossiefski's moord die vreemde uitwerking
van zijn orgelklanken op mijn gestel mij lang
heeft beziggehouden. Eerst dacht ik. dat het schril
gesteente de zware trillingen en zal onze kathe- iets van zijn vinding foS üitïekkén na« de v«- gaan spelen met dSTdachte*aanlieh&M-
draai nog wel een Daar eeuwen blnven staan. and. Het konijntje zat op bijna 150 meter van'hngen. waarover lk je zojuist sprak Ik heb er
nel traliiirlelzonnn lint moo- „;i# L»«
het geluid van de klokken is zo sterk, dat een
granieten Nótre Dame reeds eeuwen geleden be- „Clll 8CUUl
zweken zou zijn. Nu absorbeert het zachte zand- onder sterke bewaking gehouden, uit angst, dat geen nieuwe gezichtspunten opleverden ben ik
gesteente de zware trillingen en zal onze kathe- iotc van a- y^cveraen, oen m
draai nog wel een paar eeuwen blijven staan.
Maar ga eens naar boven, klim de toren in en
blijf even dicht bij de klokken naar de bronzen
stemmen luisteren. Meer mensen hebben dat ge
daan en van elke willekeurige tien luistervin
ken vluchtten er zes met hevige neusbloedingen
de trappen omlaag. En laat ik je nog eens iets
interessants vertellen over vleermuizen. Die
beesten zien natuurlijk practisch niets in het
donker, maar hoe komt het dan. dat zij kunnen
rondvliegen, zonder elk ogenblik hun kop er
gens tegen te stoten? Omdat zij voor ons oor
niet waarneembare geluidstrillingen uitzenden,
die door hindernissen onderweg worden terug
gekaatst en door de vleermuis weer opgevangen.
Hij weet dan: daar voor me is het niet pluis en
het geluidskanon, dat maar vijf seconden op het
dier gericht v/erd. toen het al volkomen verlam
de. Daarna was het een kleine kunst om door
een iets intensievere kononnade het konijn te do
den".
„Zo begint het altijd." meende Fridolin. „Met
één konijntje en een paar jaar later kunnen het
duizend soldaten zijn.
„Maar wat heeft dat alles met onze.... met
jouw geschiedenis te maken?" vroeg zij nu, een
weinig ongeduldig.
„Dat je het nog niet aanvoelt." verweet Peter.
„Je hebt nu toch vrijwel alle gegevens in han
den en nog begrijp je er piets van. Kijk, die
-- - -- - -- ------ Etienne Mautner was blijkbaar niet de enige, die
gaat dan omhoog, over het obstakel heen, of er geluid ten dienste van een oorlogswapen stelde,
langs Nu is er nog héél wat meer over het ultra- Iemand in deze oude wereld is ongemerkt min-
geluid te vertellen, een gebied, waar onze weten- stens zover als de Fransman gekomen. Hij heeft
srnnn Tinö maar sven aar»olon(1 art nntironnirr in 1.1 ..nt
schap nog maar even aarzelend en onwennig in
is binnengetreden als dat van de atoomenergie,
maar ik zal je er niet verder mee vermoeien uit
medelijden met je arme hersentjes. En toch ls
er nog één ding, zo interessant, dat je het nog
een klein instrument uitgevonden, waarmee de
frequentie van gewone geluidstrillingen zó
hoog kunnen worden opgevoerd, dat practisch
hetzelfde effect wordt bereikt als met het Ame
rikaanse geluidskanon. Met dit voordeel nog,
wat vakliteratuur op nageslagen en zo raakte ik
op de hoogte met de nieuwste vorderingen van
Mautner Maar ik zocht naar een aanknopings
punt en weet je hoe ik dat kreeg? Door Jef, die
kwam vertellen, dat de ka van de toren verdwe
nen was. Die torenkraaien of kauwen zijn altijd
trouwe en vaste bewoners van een kerktoren en
er moet voor hen heel wat onplezierigs gebeu
ren, wanneer zij besluiten te verhuizen. Toen ik
hoorde, dat onze Axense torenka gevlogen was.
kreeg ik een helder idee. Want ik moest plot
seling denken aan een ander geluidsexperiment
van de laatste tijd uit Amerika, waar ze een dui-
venkolonie. die een hoge toren verschrikkelijk
bevuilde, verjaagd hebben door geluidstrillin
gen te verwekken, die niet door een menselijk
oor waarneembaar waren, maar wel voor een vo
gel. En die duiven konden dat geluid niet ver
dragen en hebben zonder verwijl hun koffers
gepakt. Toen ik mij dat herinnerde, stond het
tegelijk voor mij vast, dat het gehele mysterie,
waarvoor gemoord en geïntrigeerd werd, in het
Axense kerkorgel besloten lag."
Wie vermoordde Moeke'?
een open vraag
Ruim vijftien maanden lang heb
ben de drie verdachten van de op
2 November 1946 in do Warmoes
straat te Amsterdam gepleegde roof
moord met bijna geniale volharding
elkaar de schuld in de schoenen ge
schoven. Ondanks vele langdurige
kruisverhoren in het vooronderzoek
ondanks maandenlange gevangenis
straf. staat nog steeds niet vast wie
van het drietal de hoofdschuldige
en wie eventueel zelfs onschuldig
is. Op Dinsdagmorgen 17 Februari
zal thans de Amsterdamse arrondis
sementsrechtbank trachten vast te
stellen, hoe op de eerste November
nacht van 1946 de 61-jarigo Anna
M. Marsman, die een pension in de
Warmoesstraat exploiteerde, werd
gewurgd.
De drie verdachten, de gebrs. Hoo-
genboom uit Delft, Jacob (23) en
Cornelia (25) en hun vroegere ka
meraad. de 23-jarige Leo M. van
der Helrri uit Amsterdam, zullen
gezamenlijk terecht staan.
Scheepstijdingen
ALCIONE 7 Feb v Port Bouet te
Grand Bassa; ALDERAMIN, R'dam
Perzische Golf pass 7 Feb Tratel-
lirocks; BOSCHFONTEIN, 5 Feb v
Zanzibar n Mozambique; JOHAN v.
OLDENBARNEVELT. Batavia-Am-
sterd. pass 7 Feb Burlings; MAAS-
KERK, Las PalmasPlymouth pass
7 Feb Finisterre; MOLENKERK, 9
Feb v Yokohama te Shanghai verw;
TERNATE, 6 Feb v Lorenzo Mar-
quez te Batavia verw; ALCHIBA,
8 Feb v Rio de Janeiro te Santos;
ALDABI, R'damRio de Janeiro 8
Feb pass St Pauls Rock; ALHENA,
Buenos AiresR'dam, pass 8 Feb St
Vincent; ALKAID. 8 Feb v Rio
Grande n Montevideo; ALPHARD,
8 Feb v Fort Aleza n Antw; AL-
WAKI, R'damSantos 8 Feb te Ant
werpen; ARKELDIJK, Rotterdam
Vera Cruz, pass 8 Feb Bishop Rock;
GAASTERKERK, R'dam—Japan 8
Feb te Port Said; LINDEKERK,
Calcutta—R'dam pass 9 Feb Oues-
sant; LISSEKERK, 7 Feb v Cudda-
lore n Colombo; LOENERKERK,
RotterdamCalcutta 7 Feb v Suez;
NOORDAM, R'damNew-York
pass 8 Feb Lizard: STRAAT SOEN-
DA, 7 Feb v Shanghai n Yokohama,
STAD ARNHEM, HuelvaR'dam
pass 6 Feb Kaap Finisterre.
Hedenavond
HILVERSUM I: 19.— Nws, weer,
19.15 Piano, 19.30 Radiogenes, 19.45
Reg uitz., 20.— Nws, 20.05 Gewone
man, 2012 Leve de Rommelpot,
22.07 Actualiteiten, 22.15 Avondge
bed, 22.30 Nws, 22.45 We blijven tot
middernacht in Vastenavondhu-
mcur.
HILVERSUM II: 19.— Het klokje
van 7 uur, 19.05 Tom Poes, 19.15 Se
renade in de kamermuziek, 19.45
Gesprekken met dokters, 20.Nws,
20 05 Echo van de dag, 20.15 Bonte
Dinsdagavondtrein, 21.30 Contact,
21.45 Rep. dienst, 22.Contact,
22.15 Buitenlands overzicht, 22.30
Harry van Os, 23.— Nws, 23.15 De
bussy concert
Morgen
HILVERSUM I: 7.— Nieuws; 7 15
Gymnast., 7.30 Orgelkoralen, 7.45
Woord voor de dag, 8.— Nws, 8.15
Gewijde muziek. 8.30 Ochtendpot
pourri, 9.— Ochtendbezoek, 9.30
Symph morgenconc., 10 30 Morgen
dienst, 11.30 Lichte Discoklanken,
12.15 Sang en spel, 12.30 Weer, 13
Nws, 13.15 Planomuz., 13.45 Tele-
mancyclus, 14.15 Radiokoperkwar-
tet, 14.30 Euphorbia's als kamer
planten, 15— Metropole-ork., 15.45
Kleuters luisteren naar een vertel
ling, 16.— Arthur Rubinstein, 16.15
Hilversums jongenskoor, 10.45 Voor
onze jongens en meisjes, 17.30 We
kelijks praatje over het maatschap
pelijk werk in Nederland, 17.35 Sans
Souci, 18.— Wilhelmina, 18.30 Reg.
uitzending.
HILVERSUM II: 7— Nws, 7 15
Gr.pl., 8.— Nws, 8.18 Lichte klan-
ken, 8.50 Voor de huisvrouw, 9.
Gr.pl., 9.30 Waterst., 9.35 Berlijns
Philh. ork., 10.Morgenwijding,
10.20 Onze keuken, 10.35 Londcns
Palladium ork., 10.45 Scheppende
handen, voordracht, 11— Populair
non-stop programma, 12.— Vin-
centino, 12.30 Weer. 12.33 Platte
land, 12 38 Kilima Hawaiians, 13.
Nieuws, 13.15 Kalender, 13.20
Ramblers, 13.50 Musetteklanken,
14— Gesproken portretten, 14.15
Jeugdconc., 15.Turfschip van
Breda; 15.30 Roodborstjes, 15.45
Regenboog. 16.15 Vragen staat vrij,
16 45 Het stond in de krant. 17.15
Frans Cabaret progr17.45 Reg
uitz.. 18.— Nws. 18.15 Varia, 18.20
Piano, 18.30 RVU Plato spreekt tot
U FEBRUARI-. De gewoonte van
onze voorouders allerlei keuken
kruiden in eigen tuin. te kweken,
is herleefd. Enige der meest bekende
overblijvende kruiden, die in het
laatst van de winter of in het vroege
voorjaar worden geplant, zijn: Bies
look. Citroen Melisse. Dragon. La
vas. Marjoraan. Pepermunt. Hyssop.
Rosemarijn. Salie en Thijm. Tevens
kan men eens aan de eenjarige krui
den denken zoals: Bonenkruid. KcrveL
Dille. Peterselie cn Selderij, alsmcd
Venkel, die in elke tuin geteeld kun»
nen worden en altijd te pas komen.
