Amersfoort in het jaar 1880
Multatuli
D. H. Huygen
sprak in sociëteit „Amicitia"
HARM IS EEN STROPER, DIE HET WILD
STELEN IN HET BLOED ZIT
Van snuffelaar in vrije tijd tot conservator
van ;,Flehite"
Zondag kunnen er eindelijk
beslissingen vallen
Het geboortejaar
van de Koningin
v
Wat heeft Godl
er mee te doen?
Strikken van wild
is een wrede
marteling
Zaterdag 6 Maart 1948
3
Enige weken geleden mochten
wij in deze krant samen gezellig
proeven van de prettige herinne
ringen, welke verbonden zijn aan
de grote feestelijkheden, die in 1S98
ter gelegenheid van de kroning van
Koningin Wilhelmina in onze stad
zijn gevierd. Gelukkig zijn er vele
Amersfoorters van boven de vijftig
nog in leven, die het niet van
horen zeggen hebben, maar zelf de
drie uitbundige dagen hebben mee
gemaaktEen veel kleiner aantal
Keientrekkers echter zal zich de
dag kunnen heugenwaarop om
zeven uur in de morgen van
Wioensdag 1 September 1880 de
vuurmonden van de Rijdende Ar
tillerie 51 kanonschoten over onze
stad lieten daveren.
de toneelstukken, welke werden op
gevoerd door de Amersfoortse Re
derijkerskamer „Door Vriendschap
tot Kunst" of door de Rederijkers-
vereniging „Joost van den Vondel',
plaatselijke dilettantenclubs, die
hun stukken opvoerden in do ver
trouwde sfeer van de zaal van Jan
de Geest in „Het Valkje', een in
die dagen wel zeerbekend café in
de Valkestraat. Daar zag men zijn
vrinden spelen.in „De Vergelding".
^Örama in vier bedrijven, gevolg:!
door „Jocrisje de Vondeling".
„een goed directeur te zfln van gemeld muziekcorps", reeds een Wiege
lied vervaardigd. Op een der concerten op het terras van de sociëteit
Amicitla^werd dit Wiegelied opgedragen aan Koning en Koningin
„bjj de geboorte van de Princes Wilhelmina Helena Paulina Maria"
ten doop gehouden.
Critiekloos. als men in die tijd
nog ten aanzien van zulk soort din
gen was. werd het schone lied (een
exemplaar zal zich hier of daar nog
wel in onze stad bevinden) luid
ruchtig geprezen, ook al om het
smeltend slot:
„Zoo suizelt dan wanneer zij
slaapt, onz' dierbaarste Prindes,
„Slaap zacht mijn kindvan God
aan ons gezonden,
„Slaap rustig voort, wij waken
bij Uw sponde
Uit de berichten over de Kapel
meester De Neut kunnen we in
tussen opmaken (andere gegevens
bevestigen zulks), dat reeds een
.jaar of zeventig geleden op het
terras van Amicitia de in vroeger
dagen zo drukbezochte en geliefde
concerten van de Stafmuziek plaats
vonden. De rol welke Amicitia
speelde op het schouwtoneel van
het culturele leven in 19e eeuws
Amersfoort, bepaalde zich echter
niet alleen tot deze promenadecon
certen.
Zo schroomde het soclëteits-
bestuur niet. in de zomer van
1880 Pflagings Concert- en
Operettegezelschap uit Berlijn
naar Amersfoort te halen, kort
daarna gevolgd door leden van
het Berlijnse Koninklijke Dom
koor. 'n gedurfde onderneming,
in die dagen een veel groter
waagstuk nog dan thans het
geval zou zijn. Een teken ook.
dat in Amersfoort een jaar of
zeventig terug op een stevige
kern van muziekliefhebbers
kon worden gerekend.
Ook voor wat het winterprogram-
ma van 1880 betreft, sloeg Amers
foort voor een klein provinciestad
je het tegendeel van een slecht fi
guur. We lezen namen als het To
neelgezelschap van de Amsterdam
se Schouwburg onder de directie
van Van Ollefen. de Groningse Ope
ra van Kluppel «Sc Rechtman (met
Figaro's Hoch^eit van Mozart)het
Oostenrijks Damesstrijkkwartet van
de Staatsmuziekschool te Graz en
een uit 32 personen bestaand be
roepskoor van vrijgelaten Ameri
kaanse negerslaven, voorgangers
van Marlon Anderson en Paul Ro
binson.
Deze cultuuruitingen werden
uiteraard voor het overgrote me
rendeel slechts genoten door de
meer-bevoorrechten: de toegangs
prijzen lagen tussen 99 centen en
1.99, en waren voor de arbeiders
die moesten rondkomen met een
weekloon van vijf tot zes gulden,
onbetaalbaar.
De gewone man van 1880 ver
maakte zich in onze stad meer met
ALLEEN de alleroudsten onzer zullen op 1 Sep
tember 1880 in de krant onder de „Laatste Be
richten" hebben gelezen: „Ons Vorstenhuis is met
een telg vermeerderd. H.M. onze geëerbiedigde Ko
ningin schonk eene Princes het levenslicht, de toe
stand van H.M. is bevredigend."
Uit de krant van Zaterdag d.a.v. vernemen we dat „Woens
dag 1.1. werd alhier eene groote garnizoensparade gehouden, ten
eere van de gelukkige bevalling van H. M. de Koningin. Rijden
de Artillerie en Schutterij maakte een flink geheel. Burgemeester
(Van Persijn) en Wethouders waren tegenwoordig." Interéssant
is het bericht van 15 September, ook al om de naam die men
gebruikte: „Een paar vreemdelingen die uit Palestina kwamen,
hebben H.H.M.M. de Koning en de Koningin water uit de Jor-
daan aangeboden, om daarmede ons princesje Paulina te laten
doopen
Nog geen drie weken na 31 Augustus had „onze stadgenoot De Neut,
„Kapelmeester bij het Regiment Rijdende Artillerie alhier, die in den
.korten tjjd dat h(j hier is, reeds heeft getoond, bjj de avondconcerten
MULTATULI
Ed. Douwes
Dekker
I concertzaal in
Wijlen de so-
cialist Vliegen
heeft ergens dc
geweldige be
tekenis ge
schetst. welke
Multatuli ge
had heeft voor
het gedachten-
leven van de
Nederlandse 1
arbeidersklasse 5
Zullen in Janu
ari 18S0 zich
vele proleta
riërs hebben
bevonden onder
het gehoor van
Douwes Dek
ker. daar in de
Amicitia?
Wij moeten het helaas betwij-
felen, want de toegangsprijs
was 99 cent bii intekening en
t f 1.49 des avonds aan de zaal:
een toegangsprijs, onbereikbaar
hoog voor de bewoners van
Poeppoort en Markerhoef. van
.de kleine mensen in de Bocht
van Guinea, de Zogstraat en de
woonarken op Bloemendal en
Valkestraat. Zullen velen van
hen niet tot de geboorte van de
Amersfoortse Gemeenschap
hebben moeten wachten op een
bescheiden plaatsje, waar zi1
J hun dorst naar cultureel genot
konden lessen?
g-it a/Vr.T-ygS'gcssr-a. -z:TT.
Kent U
ze wel?
Hiermede vervolgen wij onze
serie artikelen over bekende en
onbekende personen uit ons aller
omgeving.
.ytigrr-gwTT-r7,r^..c.p.a r-r-Trf - -i—
Voor de Zondag
Het leven gaat zijn gang. En
het stelt zijn eigen eisen. Daar is
een zekere eigen wetmatigheid in
al het doen en laten van iedere
levenskring. Daardoor komt het.
dat christen zijn zo gemakkelijk
betekent: binnenskamers christen
zijn. En dat de praktijk van het
leven rustig eigen wegen gaat. en
de. Kerk in het werkelijke leven
geen stem meer heeft. Verheft de
Kerk haar stem in de wereldb.v.
in de politieke wereld, of in de we
reld van het burgerlijke leven en
de moraal, dan kijkt een ieder min
of meer verbaasd op en vraagt zich
af: is dat nu wel binnen het bereik
van dc KerkHitler heeft dan toch
gelijk gekregen, wanneer hij zeide.
dat dc Kerk zich met de zaken van
hemel, ziel en zaligheid had te be
moeien. en dat dc andere zaken wel
„hier" zouden worden geregeld.
Alleen, hoe stelt men zich voor, dat
de mens. die Jezus Christus belijdt,
daar onder uit komt? Want die zal
dan toch met die belijdenis in het
gewone leven en in deze werkelijke
en schrikkelijk wereld moeten
staan.
Psalm 141 weet daar van mee te
praten. Daar bidt een man, die
midden in het leven staat: O Here
God. neig mijn hart niet tot een
kwade zaak, om enige handel in
goddeloosheid te handelen met
mannen, die ongerechtigheid wer
ken; en dat ik niet ete van hunne
lekkernijen. Is dat niet beeldend ge
zegd? Menig zaken-eterijtje. menig
„snoep-reisje" staat hier onder het
oordeel. Wanneer een christenmens
daar zelf geen last meer van onder
vindt. omdat de Kedc hem er aan
gewende, dat er twee levensterrei
nen zijn, die met elkander niets te
maken hebben, dan is daarmede dat
christelijk geloof en de christelijke
kerk geoordeeldDat „getuigenis",
want hoewel negatief, is het toch
ook een getuigenis, doet meer
schade aan de zaak Gods, dan alle
vijanden tezamen. En de bede:
..Uw koninkrijk kome" wordt er
een lege leugen door. Psalm 141
kent de mens. En werpt zich daarom
voor God neer, Inplaats van mo
raal te onderwijzen. C. M. v. E.
kluchtspel in 1 bedrijf en bal na on
der de beproefde leiding van dans
meester Dumoulin van het Havik.
Daar werd men op één avond voor
slechts 49 cent vergast op het vijf
delig melodrama „Pierre de Galei
boef" en een blijspel „Eens gekocht
blijft gekocht.'
En de mensen, die zelfs geen
49 centen voor de stilling van
hun culturele honger konden
missen (er waren in de jaren
1880 vele werklozen in onze in
dustrie-arme stad) zochten en
Het gebouw der Sociëteit Amicita aan het plantsoen tussen de Utrechtse- en
Slijkbarrière, zoals het was in 1864. De sociëteit iverd gesticht in 1835 en
onderging nadien verschillende verbouwingen.
vonden op goedkopere wijze
hun vertier. Een krant uit die
dagen meldt: „Barr.e winter
koude noch eene glinsterende
sneeuwvlakte konden Woens
dagavond eene groote massa
menschen weerhouden naar den
Hof te snellen, ten einde een
reizende kunstenmaker zijne
halsbrekende toeren te zien
verrichten. Die toeren waren,
op een hoog gespannen koord
uitgevoerd, van dien aard. dat
menig toeschouwer met afgrij
zen het hoofd afwendde."
Multatuli in Amersfoort
Een veel omstreden maar onte
genzeglijk grote figuur in die
dagen van kleinburgerlijk Hollands
leven was Multatuli. Troelstra
heeft in ziin gedenkschriften in ra
ke lijnen de kleine, benepene en
venijnige manier van bestrijding
geschetst waaraan deze „wekker
van gezonde volkskracht" van de
zijde der „bourgeoisie" omstreeks
1880 bloot stond. Als Amersfoor-
ters mogen we trots zijn op ae
j vaststelling, dat onze Amersfoortse
j voorvaderen dan toch niet onder
dit kleinburgerlijk denkende deel
der Nederlanders mogen worden
begrepen. Was het onze stadgenoot
dr. Kollewhn (20 October 1880
naar de H.B.S. in Deventer geroe
pen). die Multatuli naar Amers
foort haalde? }Ve weten het niet:
maar wel weten we. dat Eduard
Douwes Dekker op Donderdag 29
Januari 1880 optrad in een tjok
volle concertzaal van Amicitia waar
alle aanwezigen „met onverdeelba-
re aandacht" (Ie spreker volgden.
„Vloeiend en zuiver was zijne taal.
zijne voordracht, zoowel vorm als
inhoud gaf veel te denken
P. S. TEELING.
Iedere winter ontbrandt de strijd tussen
de stroper en de jachtopziener
T-T ARM VAN 'T VELD is een
A A stroper, die het wild stelen in
het bloed zit. Hij kan het gewoon
niet laten en hij begrijpt bovendien
niet wat er tegen is. Goed, 't mag
niet. Dat weet hij ook wel. Maar
waarom niet? Is de wereld niet
van iedereen? En is 't bos niet net
zo goed van hem als van een ander?
En het wild? Dat loopt en vliegt
toch vrij rond? „Ik zal er niet over
prakkezeren een konijn bij iemand
uit het hok te halen of een kip uit
de ren. Dat is een gemene diefstal.
En een dief ben ik niet Ik stroop
alleen maar zo'n beetje
Maak het Harm maar eens dui
delijk, dat stropen ook stelen is. De
rechter is er niet in geslaagd hem
dat aan het verstand te brengen.
Zullen wij er in slagen? K a n Harm
het niet begrijpen? Of wil hij het
niet begrijpen?
In ieder geval ziet Harm tegen
de boete niet op en „vóór je de bak
in gaat, moet er heel wat gebeu
ren", zo redeneert hij. En heel wat
pachters van de jacht stemmen daar
zij het geërgerd mee in.
Harm bedoelt er overigens ook mee.
dat je niet zo één-twee-drie tegen
de lamp loopt als je de knepen van
het vak kent. „Ze moeten je wel
op heterdaad betrappen voor ze je
wat kunnen maken. En al is de
jachtopziener vaak ook een slimme
rot. meestal heeft hij de omstandig
heden tegen".
Zending in Finmarken
herstelt zich
Misschien heeft geen land zoveel
van de Duitsers geleden als Fin
marken, het Noordelijkste deel van
Noorwegen, waar het grootste deel
van de bevolking bestaat uit Lap
pen, die meest nog Nomaden zijn.
In 1944 hebben de Duitsers Fin
marken „ausradiert"! Ook vele van
de zendingstehuizen en de bedehui
zen werden ih de as gelegd, een
voudig om te vernielen.
Na de oorlog sloeg de Finmarken
Zending dadelijk de hand aan de
ploeg en begon het werk van de
wederopbouw. Kindertehuizen, scho
len, twee internaten, (door de no
madische levenswijze moeten de
kinderen, die onderwijs ontvangen,
meteen een tehuis hebben), vier
provisorische klinieken, drie tehui
zen voor ouden van dagen, en twee
voor kinderen, één voor verpleging
van t.b.c. patiënten enz. zijn weer
in bedrijf. Men heeft weer 21 vrou
welijke en 24 manlijke arbeiders
in het werk. Het is sléchts een be
gin, maar het is een veelbelovend
begin.
Harm is een man, die van stro
pen 's winters zijn vak maakt. De
jachtopzieners kennen hem en we
ten wat hij uitspookt, maar ze krij
gen hem zelden bij de kladden Hij
„werkt" nu hier. dan daar. Van
daag onder Amersfoort, morgen bij
Nijkerk, overmorgen onder Har
derwijk. Op één nacht ziet hij kans
een paar honderd strikken uit te
zetten en het is wel gebeurd, dat hij
er na één rondgang vijftig konijnen
uit haalde. Soms komt een jachtop
ziener hem op de weg of in de bus
tegen als hij konijnen bij zich heeft.
Die heeft hij natuurlijk gestroopt.
Maar bewijs dat nu eens! Het ver
voer van konijnen is niet verboden.
Ja, als ze Harm in het jachtveld
(verboden toegang!) met een ge
strikt konijn tegen komen of met
een strik of zelfs maar met een stuk
„draad", ja dan is het mis. Maar
Harm is niet van gisteren!
Natuurlijk heet hij niet Harm en
ook niet Van 't Veld. Wij mogen
z'n naam niet noemen. Anders had
hij ons niets verteld. Maar hij
stroopt! En niet zo zuinig! En hij is
lang de enige niet!
Dc „Schut" is actief
T-J ET zal anders weer spoedig ge-
L daan zijn met de stroperij.
Stropen is evenals jagen voorna
melijk een bezigheid voor de win
ter. Niet alleen zijn de nachten dan
langer en donkerder en is de moge
lijkheid dus groter, maar in de win
ter is het wild ook voller en beter.
Daar komt nog bij, dat het in de
zomer al gauw in de strik gaat ont
binden.
Harm en zijn kornuiten kunnen
dus spoedig rust nemen. En ook
voor de jachtopzieners breekt dan
weer een kalmere tijd aan. De
jachtopzieners hebben voornamelijk
tot taak op de wilddieven te letten.
Ze sporen de bossen na op strikken
en klemmen en liggen hele nachten
bij een strik op de loer Dikwijls
tevergeefs. Soms zien ze in de verte
een lichtbak of horen ze een schot.
Ze snellen er heen, maar komen
vaak te laat. De lichtbak is al weer
ergens anders, door een stuk bos
aan het oog onttrokken.
Nu moet u niet denken, dat die
jachtopzieners maar zo'n beetje
voor niets door de bossen draven.
De stropers hebben groot ontzag
voor hen en als ze er niet waren,
werd er ook veel meer gestroopt.
Alleen de ervaren en sluwe stro
pers gelukt het een poosje (ook
niet altijd) uit de handen van de
„schut" te blijven. De anderen zijn
er al gauw „bij", maar daardoor
blijven alleen de geroutineerden
over en zo ontwikkelt zich iedere
winter op de Veluwe de strijd tus
sen de ervaren stroper en de er
varen jachtopziener. Ze kennen el
kaar en eikaars capaciteiten en ze
weten elkaar tot op zekere hoogte
ook te waarderen Ook onder stro
pers zijn sportieve lui. „Van de
week op een nacht pakte ik er een"
vertelde ons een jachtopziener.
„Nou Henk, gefeliciteerd" zei -hij.
„Je hebt me te grazen, maar je hebt
er lang genoeg werk mee gehad"
Nu moet u niet denken, dat het
er altijd zo idyllisch toe gaat. Soms
ontstaat er een vuistgevecht en
rollen rover en bewaker samen over
de grond. Onlangs hebben twee
stropers een jachtopziener in de
sloot weten te werken. Een prettig
baantje heeft zo'n jachtopziener dus
niet. Maar meestal is het een man,
die voor geen klein geruchtje ver
vaard is.
Bijverdiensten
HEBBEN wij nu de stroper in
bescherming genomen? Nee,
dat niet. Wij zijn ook niet onder de
indruk van de romantiek van het
stropersleven, die het heeft voor de
stedeling, die nog nooit een strik
en misschien zelfs geen wild konijn,
heeft gezien. Maar wij weten wèl,
dat stropen vele risico's mee brengt,
veel moeite en kou lijden kost en
voor de meeste stropers betrekke
lijk weinig opbrengt. Men probeert
het wel eens voor te stellen alsof
alle stropers schurken zijn, die te
lui zijn om te werken of die alleen
stropen om maar in de kroeg te
kunnen zitten. Dat is niet waar. Er
zijn er, die stropen omdat het hun
in het bloed zit en die normaal op
jacht zouden gaan als ze er geld
voor hadden. Er zijn er ook, die
een bijverdienste voor hun gezin
willen bemachtigen. En tenslotte
zijn er enkelen, die er in de winter
een soort hoofdberoep van maken
en dat zijn maatschappelijk ge
sproken meestal zeker de besten
niet.
De rorriantiek verwerpen wij. Wij
hebben een afschuw van het stro
pen Niet alleen omdat het diefstal
is. En diefstal is het inderdaad. Als
iemand zijn goede geld betaalt om
op een terrein te kunnen jagen, dan
wordt hij bestolen als een ander
zonder zich aan de regels of aan de
gesloten seizoenen te houden
het wild voor zijn neus weg kaapt:
en dat terwijl de pachter bovendien
dikwijls ten koste van grote bedra
gen ook wild in zijn gebied zelf
heeft gefokt.
Maar wij hebben vooral een af
schuw voor het stropen, omdat het
éen wrede moordpartij op het wild
is. Wij hebben eens een haas uit een
strik bevrijd toen wij het dier over
het pad hebben zien schieten en
even later als dol ip het struikge
was heen en weer zagen springen.
De ogen van het beest puilden een
eind buiten de kassen. Door het
heen en weer springen snoerde de
metalen strik steeds nauwer om de
hals en het beest zou zich langzaam
geworgd hebben als wij niet tussen
beide waren gekomen. Zo martelen
iedere nacht tientallen en misschien
honderdtallen hazen en konijnen
zich dood op de Veluwe, om dan
maar niet eens van de strikken
voor herten en reeën en wilde
zwijnen te spreken.
Dus stropen, neen, dat is een af-
schuwelij'k bedrijf. Het wil in de
regel zeggen: dieren strikken. En
dat is do wreedste marteling die
men een dier, óók een levend, we
zen, kan aandoen.
Bijna een kwart eeuw stond zijp leven
in dienst van het museum
OP ren middag in het jaar 1924 trof do voorzitter van de Oudheidkun- t
dige Vereniging „Flehlte" op de zolder van het museum aan dc
Westsingel een kleine, naar schatting veertigjarige man aan, die aan
het snuffelen was in de stapels boeken, platen en kaarten. Voorzitter
Croockewlt de man die zoveel voor het Flehlte-museum heelt
gedaan begon een gesprek en al spoedig bleek, dat belden evenveel
belangstelling hadden voor de oudheidkunde en alles wat daarmee ver
band hield. Het eerste contact was gelegd cn toen twee vacatures In het
verenigingsbestuur moesten worden vervuld, stelde de heer Orookewlt
z(jn nieuwe vriend candldaat en die werd gekozen. Dit nieuwe bestuurs
lid was de heer D. II. Huygen, thans nog steeds secretarls-pennlng-
nleester van de vereniging en conservator van het Flehlte-muscum.
werpen die alle uit Amersfoort en
omgeving afkomstig ziin.
In 1926 kwam dc Gothische ka
mer klaar en in hetzelfde laar kon
den we gelukkig het grootste deel
van de elders ondergebrachte eigen
dommen weer naar het museum
halen. Ook de grote zaal werd ge
reorganiseerd. Elk stukje porcelein.
elk glaasje, en elk potje kreeg z'n
nummer, wc speurden naar de ge
gevens. die over de voorwerpen be
kend waren en zo ontstond onze
karthotheek. waarin vele wetens
waardigheden over alles wat in het
museum aanwezig is. te vinde* ziin.
en die precies aangeeft waar elk
voorwerp geplaatst is."
We bewonderen tekeningen van
.woningen met trapgevels en we le
ren. hoe we de weg kunnen vinden
naar dc gegevens, die over oude
Amersfoortse woningen bekend
ziin. Dan staan we voor een schil
derij van Johan van Oldebarncveldt.
vervaardigd door dc Amersfoorter
Van Miereveldt.
Van verzamelwoede
echter geen last
Aan die ongebreidelde ver-
1) L *zamelwoede die sommige
mensen te pakken schiint te
hebben heb ilc nooit geleden.
Niet toen ik nog een iongen
was. niet toen ilc als onderwij
zer aan het verzamelen sloeg.
Eu nu ik al btlna een kwart
eeuw aan het museum ben.
heb ik er nog geen last van."
zo vertelt ons de heer Huygen.
„Als ik op jacht ging naar het
een of ander, was het omdat ik.
het nodig had voor het aan
schouwelijk onderwijs aan m'n
leerlingen of ter uitbreiding
van de collecties in het mu
seum."
Het moge dan zijn dat ziin vak
de heer Huvgen de weg naar het
museumwezen heeft opgedreven,
toch moet deze man, oud geworden
en vergrijsd in het werk dat ziin
liefde heeft, een grote energie heb
ben bezeten om van het museum
te kunnen maken wat het thans is:
een met grote kennis van zaken
ingericht gebouw, waar schatten
aan schoonheid zijn verzameld.
Waar Amersfoorts geschiedenis
voor ieder, die er belangstelling
voor heeft, niet alleen in boeken en
folianten maar ook in de oude ge
velstenen, de 'munten en de zegels,
de schilderijen en de honderden
foto's, te lezen is. Vele uren van
inspannende arbeid ziin in de jaren
na 1924 door de heer Huvgen en
ziin medewerkers san de her-in
richting van het museum besteed.
Na de ontruiming van het belen
dende perceel, waarin toen de R K.
Spaarbank werd gevestigd, werden
grote gedeelten van de archieven
zonder enig systeem op de zolders
opgeslagen. Andere collecties ver
huisden naar het Sint Pieter en
Bloklands Gasthuis.
In die toestand trof de huidige
conservator het museum aan. toen
hij er in 1923 voor het eerst bin
nenstapte. Met enkele vrienden had
de heer Huvgen in dat jaar het
weekblad „De Amersfoortse Post"
opgericht en omdat hli hier in de
historie van Amersfoort zou behan.
delen, trok hij na schooltijd nogal
eens naar het museum. Reeds vóór
ziin benoeming tot bestuurslid van
de Oudheidkundige Vereniging was
hii op eigen houtje aan het ordenen
geslagen.
In vrije tijd
„Maar toen ik secretaris was.
begon m'n werk eigenlijk pas."
vertelt de heer Huvgen verder.
„Ik was nog niet getrouwd en
na schooltijd ging ik elke dag
meteen hierheen. Om zes uur
even eten en dan vaak weer
tot tien uur boeken, platen,
kaarten, foto's, tekeningen en
van alles en nog wat uitzoe
ken en catalogiseren. Veel hulp
heb ik daarbij ondervonden van
de toenmalige opzichter, de
heer H. de Vlugt. Wat die man
niet voor mij gesjouwd heeft!
Z'n vrouw was trouwens pre
cies eender. Zij heeft bijvoor
beeld heel veel gedaan voor de
inrichting van de Oud Holland
se keuken.
Toentertijd was de zerkenkamer
gesloten. Maar de steneh werden
van boven gehaald, schoongemaakt,
ontcijferd en beneden in de hall ge
plaatst. En ook die moesten ge
catalogiseerd worden. Zo werd het
een na het ander aangepakt. De
bibliotheek bijvoorbeeld was maar
klein en er moest aan de meeste*
boeken heel wat worden verbeterd.
Evenzo was het met de atlassen.
Toen kwam de prentenkamer aan
de beurt, daarna de Oud-Hollandse
kamer, die is ingericht met lambri-
zeringen. meubelen en andere voor-
Om jaloers te zijn
Terwill we van zaal tot zaal lo
pen en zo nu en dan blijven stil
staan voor een bijzonder mooie
kast. een oude globe waarvan er
maar drie in het hele land ziin. een
verzameling kant waarop directeu
ren van grote musea jaloers ziin.
vertelt de heer Huvgen verder. Er
ziin in de dertiger jaren onder ziin
leiding verscheidene tentoonstellin
gen in het museum georganiseerd:
over Amersfoorts toren en wallen,
over verdwenen Amersfoort en
over de omgeving van onze stad. In
1933 werd een Oranjetentoonstel-
ling gehouden die veel belangstel
ling trok. Daarover heeft het mu
seum trouwens nooit te klagen ge
had, al kwam er altijd meer be
zoek van buiten de stad dan van
ingezetenen.
Vorig jaar werd het Flchitemu-
seum door tweeduizend personen
bezocht, waaronder vele buitenlan
ders. Enkele dagen geleden kwam
nog de conservator van het Louvro
in Parijs op bezoek. In het gasten
boek. dat de conservator ons laat
zien, staat de naam van de Frans
man: HuygheWe hadden bei
den veel plezier om die toevallig
heid," zegt de heer Huvgen lachend
terwijl hij ons nog even voorgaat
naar de Atlaskamer. Nog steeds
ontvangt de conservator aanvullin
gen voor zijn collecties. En waar
hij vermoedt iets op de kop te kun
nen tikken, gaat hij zelf op onder
zoek uit.
Een gildcboek
Nog onlangs kocht hii voor
luttele guldens een vcrzarrtcling
perkamenten, die tezamen een
handgeschreven gildeboek ble
ken te vormen. Er ziin nog en
kele van die boeken in het mu
seum. anderen zijn in het ge
meente-archief te vinden. Om
althans de tekst cr van tot ziin
beschikking te hebben, heeft de
heer Huvgen ze op lango win
teravonden stuk voor stuk
overgeschreven.
„Eigenlijk is het museum te klein,
maar de mogelijkheden om uit te
breiden ziin er wel." zegt de heer
Huvgen. als hii ons langs de oude
gevelstenen in de overwelfde hall
naar de buitendeur brengt. ..Jam
mer dat het geld ontbreekt. Enfin,
misschien gaat Amersfoort zich
nog eens zó voor ziin museum inte
resseren. dat die uitbreiding er kan
komen."
Als we over de houten brug naar
de Singel tcrugwandelen bedenken
we. dat zo'n oplevende belangstel
ling voor de financiële zorgen der
oudheidkundige vereniging die
per jaar van de, gemeente f 750.
en van het Rijk slechts 100.aan
subsidie ontvangt een mooi ge
schenk zou zijn voor de man. die
zich volgend laar een kwart eeuw
aan hct'werk in deze Amersfoortse
schatkamer zal hebben gegeven.
Voetbal
Het voetbalprogramma voor a.s. Zondag biedt talrijke wedstrijden die
voor de beslissingen in deze competitie van het hoogste belang zijn.
Deze beslissingen hebben ditmaal lang op zich laten wachten en vrijwel
in alle afdelingen komt het op de allerlaatste wedstrijden neer.
CDN ontmoet Zeist op
Birkhoven
In de tweede klasse B heeft
U.V.V. het kampioenschap voor hel
grijpen want het moet uitgesloten
worden geacht dat Z.V.V. in
Utrecht kans krilgt ook maar één
punt binnen te halen. Daarbij komt
dat De Spartaan het in Oostzaan
tegen O.S.V. moeilijk krijgt en het
zou ons verwonderen wanneer dc
Amsterdammers de volle buit bin
nen halen. Alcmaria Victrix moet
naar A.F.C. en kan op grote te
genstand rekenen want A.F.C. zal
alles op alles zetten om het gevaar
van de laatste plaat9 te ontlopen.
H.V.C. gaat bii W.F.C. op bezoek.
Aangezien voor beide clubs weinig
op het spel staat onthouden wij
ons van een voorspelling. West-
Frisia zal wel kans zien om Velox
met lege handen naar Utrecht te
zenden.
De belangrijkste wedstrijd in de
derde klasse F wordt op Birkhoven
gespeeld. Deze wedstrijd moet de
beslissing brengen wie of kampioen
zal worden. C.D.N. of Zeist. Het is
Een aardig poortje geeft toegang tot het prachtig aan de West singel te
Amersfoort gelegen museum tEkhdte"i
niet de eerste maal dat Zeist op
Birkhoven ,cen beslissingswedstrijd
moet spelen. Jaren geleden moesten
de Zeistcrs na felle strijd tegen
Zwaluwen Vooruit uit Utrecht het
onderspit delven. Hoewel belde
clubs elkaar niet veel in sterkte
ontlopen geloven wij wel dat Zeist
de beste kansen heeft. A P.W.C.
moet naar H.M.S. De Utrechters
staan er slecht voor en de ïvV'S-
gelen kunnen op felle tegenstand
rekenen. R.U.C. heeft een rrjooie
kans om haar positie te verbeteren
want het moet voor hen mogelijk
ziin het bezoekende Patria met een
nederlaag naar huis te zenden. De
wedstrijd D.W.S.V. tegen B.V.C. is
niet meer van belang voor de com
petitie.
Amersfoortse Bovs krijgt R.K.B.
V.V. op bezoek en heeft een mooie
kans om De Zebra's, die vrii zijn.
weer wat in te halen. Hoewel R.K.
B.V.V. een lastige tegenstander jS
geloven wij wel. mits zij zich voor
de volle honderd procent geven, dat
de Bovs de twee punten binnen zul
len halen. Dat het aan de Rubens
straat hevig zal spannen staat bii
voorbaat vast. Stichtse Bovs zal
van het bezoekende 's Graveland
moeten winnen willen zij in de
strild om de laatste plaats niet het
kind van de rekening worden. ADE
kan op eigen terrein van Saestum
winnen.
De kans is groot dat S.E.C. nog
geen kampioen wordt. De beslis
sing lig! voor het moment bil de
wedstrijd VoorwaartsActif. Het
is te verwachten dat de Utrechters
opnieuw twee punten rijker zullen
worden. Struikelen zij echter dan
kan Soest zich in feesttooi steken.
V.V.O.G. moet naar En Avant. Dit
is voor de Harderwijkers een moei
lijke wedstrijd want zij zullen een
ploeg tegenover zich vinden die al
les in het werk stelt om de precaire
positie te verbeteren. Woudenberg
kan zich rehabiliteren van de grote
nederlaag die zij Zondag j.l. in
Barneveld, te incasseren kreeg.
Toch is het bezoekende Niienrodes
een kwade tegenstander voor hen.
Al met al een progi'amma dat de
voetballiefhebbers keus genoeg
biedt.
Servische Christenen door
Kroaten geholpen
In Tordinci in Kroatië bestaat
een oude Kroatisch Hervormde ge
meente, die daar sedert de Refor
matie gevestigd is. Na de oorlog
werden 60 Orthodox Servische fa
milies in het dorp ondergebracht.
Daar zij geen priester hadden, gin
gen zjj naar de diensrten in de Her
vormde Kerk. De Hervormde predi
kant doopte hun kinderen, zegende
huwelijken in en leidde begrafenis
sen. Nu is er op voorstel van de
Hervormde predikant een Ortho
doxe gemeente gesticht, die de eer
ste dienst hield in de Hervormde
Kerk op tweede Kerstdag. Bij deze
gelegenheid begroette de predikant
ae Orthodoxe priesters aan de in
gang der Kerk met een kus.
Het Hervormde koor zong enige
liederen en beide gemeenten waren
b(j deze dienst aanwezig.
