KIEVITEN in de poldei
De meeste schoolgebouwen zijn
volkomen verouderd
Jan van Loo
1
Muzikaal jongetje werd populair band-leider
Een strikkenzetter is nog
geen wilddief
Ingenieur, architect en paedagoog
moeten samenwerken
Literatuur en
Esperanto
Heren, jagers en stropers, laten wij
ons wat beperken
Een ander geluid
Antwoord van de
redactie
Zaterdag 13 Maart 1948
3
Het is zeker een verheugend feit, dat een commissie van ingenieurs,
schoolartsen en onderwijzers zich gaat bezighouden met het probleem,
hoe onze toekomstige scholen er uit zullen zien. Reeds thans is er een
groot tekort aan schoolruimte ongeacht de sterke stijging van het ge
boortecijfer) en tal van in gebruik zijnde schoolgebouwen voldoen niet
meer aan de moderne eisen van hygiëne. Het spreekt vanzelf, dat onze
eisen niet overdreven zijn en dat wij niet, zoals in Zweden, scholen ver
langen met ingebouwde zwembaden, eetzalen met keukens, enz. Maar
toch zullen in de moderne scholen eenvoudige douches niet mogen ont
breken. Het mag niet meer voorkomen, dat grote bedragen worden uit
gegeven aan de bouw van massale torens aan legere scholen, terwijl
aan de vloeren niet de minste aandacht wordt besteed.
Licht, lucht, ruimte en
voldoende warmte
De ingenieur en de architect zul
len voortaan de technische doelma
tigheid en de practische architec
tuur ontwerpen. De onderwijsmen
sen zullen nuttige adviezen geven
uit de practijk van het onderwijs,
waarmee bij de bouw terdege reke
ning moet worden gehouden, ter
wijl de schoolarts moet onderzoe
ken of de plannen hygiënisch ver
antwoord zijn
Een der eerste dingen, die op pa
pier gebeuren moeten, is het af
schaffen van het bouwbesluit, een
verouderd document, dat de voor
uitgang remt en tot noodzakelijke
ontduiking leidt.
Een groot probleem bij de scho
lenbouw is de verwarming. Kachel
verwarming en gasverwarming ko
men niet meer in aanmerking en de
zeer goede electrische verwarming
is voor scholen, zo lang we geen
Zwitserse electriciteitstarievcn
hebben, veel te duur.
Volgens de huidige wetenschap
komt voor schoolverwarming alleen
in aanmerking centrale verwarming
met heet waterv Meer en meer ver
vangt men de koloradiatoren door
plaatradiatoren, welke echter geen
van beide met alluminium-verf
mogen bestreken zijn, aangezien dit
een belangrijk percentage van de
warmte tegenhoudt.
Men heeft vastgesteld, dat stea
lings warmte de meest behaaglijke
warmte is (hier spreekt niet al-
leep de techniek, maar ook het
subjectieve gevoel van de mens
een woordje mee). Plaat-radiatoren
stralen veel beter dan kolomradia
toren.
Vloer-verwarming
De opstelling dezer radiatoren
baart veel zorg, om van het moei
lijk schoonhouden en maken maar
niet te spreken. Daarom heeft men
geprobeerd de verwarmingsbuizen
in te bouwen in de plafonds. Het
bleek, dat deze plafondverwarming
veel voordelen biedt. Er vormt zich
en de kinderen in staat zijn om
tussen elke les enige gymnas
tische oefeningen te doen,
waardoor de jeugd even zijn
grote bewegingsdrang kan
spuien. Daarna worden de ta
feltjes en stoelen weer op de
plaats gezet en de les gaat weer
door
Onderzoekingen hebben aan
getoond, dat deze korte inter
mezzo's niet storend werken op
het onderwijs en grote psycho
logische voordelen hebben.
De gangen zullen breed en licht
zijn, de W.C.^s moeten onderge
bracht worden in aparte ruimtes,
waarbij geregelde schoonmaak en
desinfectie noodzakelijk is. Het
gymnastieklokaal zal evenals de
gehele school stofvrij moeten zijn.
Het moet grenzen aan een open
I terrein.
voor
Voor de Zondag
n.l. een warmelucht-kussen onder
het plafond, dat in staat is warmte
uit te stralen, zodat de kinderen
die in een klas zitten, een aange
name stralingswarmte ondervinden
behalve aan de voeten. Er is echter
één groot bezwaar en dat is, dat
het luchtkussen heel gemakkelijk
verdwijnt als er een dwarse tocht
door het lokaal komt, waarna het
Voetbal
Volledig programma
ondanks interland
wedstrijd
Er zullen opnieuw
beslissingen vallen
De afwerking van de voetbal
competitie ondervindt zelfs van de
interlandwedstrijd BelgiëHolland
weinig stagnatie. Vooral voor de
afdelingen waarin onze i-.aatselijke
clubs spelen is een volledig pro
gramma vastgesteld. Dit program
ma is uiterst belangrijk omdat het i
nieuwe beslissingen kan brengen hebben alle hun specifieke functie.
I 1 M.nnrt wrtnï 1F A A V 71 71111
CE
weer uren duurt, voor zich een
nieuw luchtkussen van voldoende
capaciteit gevormd heeft.
^iet is bekend, dat warme
voeten grote invloed hebben op
onze gezondheid. Daar kinde
ren heel vaak lijden aan vage
buikpijnen, is het voor hen
zeer noodzakelijk om warme
voeten te hebben. Om die re
den verdient voor scholen dc
vloerverwarming voorkeur, zo
dat het voor de hand ligt, dat
de moderne scholen zullen uit
gerust worden met verwar
mingsbuizen in de vloer, waar
van reeds verschillende syste
men bekend zijn.
De vloer in de moderne school
zal niet meer bestaan uit planken,
waartussen brede reten zitten,
welke berg- en broeiplaatsen zijn
van bacteriën en andere ongewens
te levende wezens. Beter dan rub-
bervloeren zijn de linoleumvloe-
ren. Deze zijn duurzaam, gemakke
lijk stofvrij te maken en, wat van
het grootste belang is, ze zijn sterk
bacteriedodend. Wanneer men met
opzet grote hoeveelheden bacteriën
op een linoleumvloer uitstrooit,
dan blijken ze na 24 uur alle dood
te zijn.
De wanden der schoollokalen
voor kampioenschappen en de on
derste plaats.
In de tweede klasse B zullen
A.F.C. en Z.V.V. uitmaken wie
degradatiewedstrijden moet spelen
A.F.C. zal het in Oostzaan tegen
O.S.V. moeilijk krijgen doch ook Z.
V.V. heeft op eigen terrein van T.
O.G. nog niet gewonnen. Wij gelo
ven wel dat A.F.C. in dit geval de
slechtste kansen heeft.
H.V.C. speelt op Birkhoven tegen
Alcmaria Victrix. Dit kan een in
teressante wedstrijd worden. In
verband met de radioreportage
BelgiëHolland begint men reeds
om 1 uur. Wanneer de U.V.V.-ers
niet al te veel in kampioensstem
ming zijn dan kunnen de Utrech
ters de laatste wedstrijd, tegen W.
F.C., wel winnen.
Ook in de derde klasse F kan de
heksluiter bekend worden. H.M.S.
heeft slechte papieren want de
Utrechters zullen, al spelen zij op
eigen terrein, de handen vol heb
ben aan Fortitudo. R.U.C. krijgt
een mooie kans zich veilig te stel
len want een overwinning op het
bezoekende Patria is wel te ver
wachten.
In de vierde klasse J kan de be
slissing om het kampioenschap nog
niet vallen. Wel kan de spanning
nog groter worden dan deze reeds
is. Amersfooptse Boys moet zich
met volle energie geven in Utreeht
tegen Stichtse Boys. De Utrechters
zetten natuurlijk alles op alles om
aan het degradatiegevaar te ontko
men
Zebra's ontvangen Saestum en zul
len ook in dit geval de volle buit
wel binnen halen. Quick moet naar
Olympia, een degradatie-candidaat.
Vatten The Reds deze wedstrijd se
rieus op, hetgeen wij niet betwij
felen, dan hebben zij een goede
kans de punten mee naar huis te
nemen, 's Graveland kan zich vei
lig stellen door van het bezoeken
de L.V.V. te winnen. Victoria en A.
D.E. spelen eon wedstrijd waarin
niets meer op het spel staat.
Het Soester S.E.C. dat nu al we
kenlang gewacht heeft op de kans
de titel te behalen krijgt hiervoor
eindelijk de gelegenheid. Wij we
ten echter dat het Harderwijkse V.
V.O.G. er op gebrand is te winnen.
Voorwaarts zal Nyenrodes weinig
kaps geven. Amsvorde moet naar
Woudenberg. Ook in deze wed
strijd zal het danig spannen. Wij
geven de Amersfoorters in dit ge
val de meeste kans. En Avant zal
alles op alles zetten om van Zwa
luwen Vooruit te winnen en heeft
hierdoor wel een kans. Actif krijgt
het in Barneveld moeilijk. Het is
nofl lang niet zeker wie in deze
afdeling hekkesluiter zal worden,
Actif of Eu Avant
De voorwand moet voorzien zijn
van een heel groot bord en verder
geen bijzonderheden bevatten,
welke de leerling kunnen afleiden.
De zijwanden moeten licht van
kleur zijn en de wand aan de gang
zijde moet gedeeltelijk bestaan uit
ramen, waardoor de leerlingen, die
het verst van de buitenramen af
zitten, voldoende daglicht ontvan
gen uit de zeer lichte gang.
De buitenramen moeten op het
Zuiden liggen en openslaand zijn.
Het best zijn openslaande deuren,
waardoor het zonder enige moeite
mogelijk is van het brede terras
gebruik te maken. Meer en meer
zal men gebruik maken van dub
bele ramen, omdat gebleken is, dat
de dubbele ramen zichzelf betalen
door de besparing aan brandstof
fen.
De plafonds moeten dofwit of
dofcrème zijn Voor kunstverlich
ting kan men het best gebruik ma
ken van de half-indirecte verlich
ting.
Geen banken
Een groot probleem vormt nog
steeds de vraag: moet een moderne
school banken hebben of stoeltjes
en tafeltjes. Een vooruitstrevend
paedagoog zei onlangs: „Banken be
horen nog alleen op scholen thuis,
waar de dictatuur van het cijfer
heerst".
De moderne school zal tafel
tjes en stoelen hebben, als op
de Montessori-school. Daardoor
zal het mogelijk zijn, in een
paar minuten tafeltjes en stoe
len opeen te stapelen of op het
terras te zetten, waardoor er
ruimte in het lokaal vrij komt
„Taaie Ongerief" van
Theo Thijssen vertaald
Enige maanden geleden werd één
der door Theo Thijssen geschreven
boeken n.l. „Het Taaie Ongerief"
in Esperanto uitgegeven onder de
titel „La Nevenkebla Geno", ver
taald door de heer F. Faulhaber.
In de Esperantobladen van vele
landen en in enkele internationale
Esperanto-bladen verscheen nu een
recensie van dit boek. De recen
senten lieten zich allen vol lof uit,
niet alleen over de stijl, doch voor
al ook over de inhoud van dit boek.
Allen vonden, dat de schrijver hier
een probleem had aangesneden, dat
waar ter wereld ook, overal op de
zelfde wijze wordt aangevoeld en
beleefd. Hieruit blijkt weer eens te
meer de grote waarde van Espe
ranto als internationale taal. Theo
Thijssen zelf was een grote voor
stander van de vertaling van goede
Nederlandse werken in Esperanto,
deelte met een grastapijt bedekt, is.
Velen zijn van mening, dat in
elke school een apart speellokaal
gewenst is, desnoods te combineren
met een zaal, waar gemeenschap
pelijk gezongen wordt en intieme
schoolfeestjes kunnen Worden ge
geven. Verder zal in elke school
een lokaal ingericht worden voor
handenarbeid; dit vak is van groot
belang voor de vorming van het
kind. Velen slaan de handvaardig
heid even hoog aan als het intel
lect. Zoals thans reeds in de meeste
scholen het geval is, zal elke klas
een fontein met drink- en wasge
legenheid moeten hebben. Indien
enigszins mogelijk, wordt een school
het beste op een terras gebouwd,
waarbij het mogelijk is er een ge
deeltelijke openluchtschool van te
maken
In Nederland is men het er in
het algemeen over eens. dat de
monsterscholen van het buitenland,
waar duizend en meer leerlingen
op zijn, geen navolging verdienen.
Scholen moeten betrekkelijk dicht
bij de woningen van de kinderen
gelegen zijn en dit wordt onmoge
lijk, als men er een enorm complex
van maakt, waar vele honderden
kinderen opgeborgen worden. Men
zal zich misschien afvragen, of de
diverse hier genoemde punten niet
te verregaand zijn. doch wij oude
ren weten bij ondervinding, welk
een belangrijk deel van ons leven
we op de school doorbrengen en,
wil de school haar opvoedende taak
behouden, dan zal ook de inrich-
Op mijn spreekuur ligt een brief'
jc te wachten. Iemand, mij onbe'
kend, stuurt me een „verhaaltje"
van een lastige jongenuit wiens
lastige vragen binnen enkele tien'
tallen woorden zonneklaar blijkt,
dat al dat gebazel over God onzin
is. Cat Jezus Christus nooit bestaan
heeft, en dat vooral dc hel belache-
lijk en onaanvaardbaar is. Er onder
staat een vriendelijke raad, dit voor
verdere copy te gebruiken.
Die raad nu volg ik dankbaar
op. terwijl ik de schrijver in m'n
boekje heb genoteerd, om er t.z.t.
eens een bezoekje te brengen.
Laten we even er van uitgaan,
dat het gestelde juist zou zijn. Dat
God niet zeui bestaan, lijkt me al'
leszins te verdedigen. Immers, een
ieder zal het met me eens zijn, dat
wc uit dc loop der geschiedenis
moeilijk kunnen besluiten tot de
aanwezigheid van een almachtig
God. Eerder een onmachtig God!
Met Jezus Christus heb ik per'
soonlijk meer moeite. Niet, dat Hij
er zulk een zorg voor droeg, om
zichzelf te bewijzen en zijn histO'
ricitc.it te verankeren. Het wat
eigenwijze jongetje bijvoorbeeld
uit het briefje, dat ik kreegweet
nog iets van dc maagd-geboorte te
fluisteren, waar jongetjes van zijn
leeftijd niet over moesten denken.
Maar laat dat jongetje niet den
ken. dat hij origineel is: datzelfde
gefluister staat immers in het be
gin van het Mattheus-cv angelic
reeds volledig gemeld. En wat die
onmarht Gods betreft: die komt in
het kruisigden van Christus ten
duidelijkste uit. Alweer geeft de
Bijbel gelijk!
Maar dc eigenwijze dingen over
dc hel. daar kom ik niet mee klaar.
In dc cersfc plaats weet dat kleine
jongetje veel meer over de hel, dan
de Bijbel er van vertelt. In de
tweede plaats is dat alles voor hem
maac bangmakerij. Alleen maar
bangmakerijWie kent z'n wereld
zó slecht?
Dat kleine oudemannetje zou ik
graag eens een dagje meenemen in
mijn eigen wijk. Dan zou ik hem
willen laten zien iets van het leed.
dat wordt geledenvan de schuld,
die wordt gemaakt, van de rotheid
en voosheid. Misschien, dat hij dan
wat meer last kreeg van die af
grond. waar hij nu blindelings
langs looptMisschien ging hij dan
ook iets begrijpen, van wat die an
deren doet hongeren en dorsten
naar de gerechtigheid. Misschien,
dat hij zo het evangelie ging ver
staan
Dc schreeuw van Goede Vrijdag
en dc jubel van Pasen, die zoveel
menselijker zijn dan de onmense
lijke negatl.e. v. E.
I/- j tt Hiermede vervolgen wij onze
J\.6ill U sertC artikelen over bekende en
i y onbekende personen uit ons aller
Zc W Cl omgeving.
ting voor ieder kind en leder ouder
een voorbeeld moeten zijn van hy
giëne en inrichting.
^SSIÊ
Bracht plezier en vrolijkheid aan
vele duizenden
Toen even na de wereldoorlog vader Van Loo een Franse plano voor
zijn muzikaal zoontje Jan kocht, was dat een helo gebeurtenis In de
Gerrlt van Stelllngwcrfstraat to Amersfoort. Do buren kwamen allemaal
k\jken hoe zo'n ding er wel uitzag. Dc kleine Jan, nu de volwassen Jan
van Loo, de bandleider, trok zich van de nieuwsgierige buren niet veel
aan. Hy zette zleh met ijver aan de studie.
te lichten, ze een ogenblik deze
wereld te doen vergeten en ze te
voeren in het rijk van rhythme
en klank."
Muziek brengt vreugde
We begrijpen maar al te goed
wat Jan van Loo bedoelt. Hij is
een van die mensen, die er zelf
vreugde van beleven, als zij een
ander plezier en vrolijkheid bezor
gen. En dit laatste is Jan wel toe
vertrouwd. Want behalve de po
pulaire, Amerikaanse en Engelse
nummers bracht hij „classics" ®n
H.
Onze foto-'s tonen hoe een leslokaal er uit ziet in een modern schoolgebouw,
zowel voor lager als voor voortgezet onderwijs.'
Weg naar het succes
niet makkelijk
HET was de Amersfoorter
Ramselaar, die Jantje études
liet spelen, dat zijn vingers gingen
protesteren. De kleine Van Loo
was echter onvermurwbaar. Hij
voelde als jongen al, dat er één
weg breed en duidelijk voor hem
open lag. de weg naar de wereld
van rhythme en klank.
Nu zitten we tegenover hem in
zijn studeervertrek. Jaren zijn ver
streken en met die jaren heeft
deze rasechte Amersfoorter in onze
stad geschiedenis gemaakt. Iedere
stadgenoot, die eens de eerste
schuchtere pasjes op de dansvloer
zette, kent deze blonde, vrolijke
musicus. En zo vlot'als de klanken
uit zijn instrument vloeien, zo vlot
vertelt hij ons van zijn werken en
zwoegen als musicus. Als piano
leraar M.O., maar vooral ook als
bandleider valt er wel wat te ver
tellen.
„Al vrij jong trad ik op als be
roepsmusicus", zo zegt hij. „En wel
het was in 1924 als pianist in
de toentertijd bestaande bioscoop
„De Faam" in de concertzaal „De
Valk". Van het geld, dat ik ver
diende, nam ik lessen van de com
ponist en pianist Leo Horneman.
Onder zijn leiding heb ik het ABC
der muziek geleerd. In mijn vrije
tijd vond ik ontspanning in de be
oefening van het accordeonspel en
op de piano speelde ik bij voorkeur
klassieke muziek: Beethoven, Cho
pin e.a. Volharden in de studie
deed mij tenslotte slagen voor het
M.O.-diploma aan het Belgische
Muziek College.
In „*t Zwarte bergje"
Omstreeks 1935, ik was toen al
getrouwd en wij musici werkten
toen voor weinig harde guldens per
week, formeerde ik een orkest van
vier man. We speelden in het nu
niet meer bestaande hotel ,,'t Zwar
te Bergje" aan de Leusderweg.
Met dit orkest gingen we op reis
door heel Nederland". Tot de be
zettingsjaren heeft Jan van Loo
zich met diverse orkesten op het
terrein der amusementsmuziek be
wogen. Hij zou ons honderd uit
kunnen vertellen over zijn optre
den in de kleine provincieplaatsen.
„Het is of de duivel er mee speelt",
zegt hij, „een goede piano is in de
dorpen vaak niet te vinden. Die
afgerammelde dingen zijn allemaal
een toon te laag. Maar met een
beetje ervaring op dat gebied be
reik je veel. Het gaat er om, de
mensen uit de sleur van alle dag
WANNEER de lente in het land
komt, en dat is al veel vroe-
NA korte tijd keert de vogelbe
volking terug en wat er dan
ger dan de kalender aangeeft, dan dicht bij me gebeurt is ieder jaar
komen grote troepen kieviten bezit weer even spannend. Vlak voor me
j:_x;istrijkt een kievit neer die ik meen
te herkennen als een wijfje, aan de
doffere kleur van zijn veren en aan
de korte kuif, en ja, na enige ogen-
nemen van de nog winterse weilan
den. Dat is al omstreeks half Fe
bruari en niet ftmg daarna begint
het voorjaarsspel in de weiden.
Terwijl de kieviten nog in troepen
rondzwerven en bij een plotseling
invallende kou, zoals we die in het
laatst van Februari meemaakten,
nog.wel voor korte tijd Zuidwaarts
trekken, beginnen de mannetjes al
met hun liefdesbetuigingen.
Ze vliegen fladderend omhoog en
komen *in een wonderlijke warrel-
vlucht weer naar beneden, op een
wyfje af waar ze al buigend en de
aandacht trekkend omheendraaien.
ZO is het begonnen en nu in
Maart is het in de weilanden
een drukte van belang. De een
voor, de ander na hebben de paar
tjes zich uit de grote troepen losge
maakt, en duurt de kievitentrek
nog wel tot eind April, echte troe
pen zien we nu weinig meer. Het
feest in de weiden komt nu op zijn
hoogtepunt. De tuimelvluchten
worden steeds onstuimiger en ho
ger. De kievitsman gooit zich als
het ware de lucht in en komt de
vreemdste capriolen makend weer
naar beneden vallen. Het is werke
lijk een prachtig gezicht om daar
de zwartwitte vogels met de grote
plompe vleugels zo bezig te zien.
Alles is in spanning, en zelfs de ge
wone scherpe roep „kiewiet" is
vervormd tot een hele reeks letter
grepen. Nu is het ogenblik voor een
wandeling door de voorjaarswei
den, de wijde polder in en om U
de waarheid te zeggen neem ik dan
altijd een stukje canvas mee, om op
een beschut plekje achter een dijk
je me op neer te vlijen.
blikken komt een kievitsman neer
tuimelen en begint als een hofjon
ker uit de pruikentijd met veel
strijkages en buigingen om het
wijfje heen te draaien. Het is zo'n
zot gezicht, dat ik moeite heb
niet in lachen uit te barsten, maar
ik houd me stil. De buigingen wor
den dieper, zodat de borst op de
grond komt en dan begint de kie
vitsman een kuiltje te draaien als
of hij wil zeggen: „Begin nu maar
eens met eieren leggen". En dat
duurt nu ook met lang meer. Om
streeks half Maart wordt het eerste
ei gevonden en al gauw treffen we
ze overal, soms in een eenvoudig
gedraaid kuiltje gelegd, een andere
keer in een keurig met gras en
sprietjes bekleed nest.
Dan ineens komen de eierzoekers
in actie, ze hebben de kieviten al
wel bezig gezien, maar nu er eieren
te rapen zijn is er geen houden aan
en een ieder die een paar stevige
benen heeft en een polsstok dragen
kan trekt de polder in om te pro
fiteren van het voordeeltje, eieren
te bemachtigen, zowaar zonder
geld en zonder bon.
EN natuurlijk trekken wij stede
lingen er ook op uit, niet om
de eieren te kapen, dat doen we bij
geen enkele vogel dus waarom wel
bij de kievit, maar we trekken mee
om het opwindende van het zoeken
enhet niet vinden.
Want die dekselse kieviten zijn
meesters in hun terrein. Ze
schreeuwen en gaan te keer en pro
beren ons weg te lokken, maar
wanneer we hard naar de plaats
hollen waar we ze zagen-opvliegen,
komen ze met een uitdagend „Kie
wiet" boven ons hoofd, als wilden
ze ons uitlachen. Voor het eierzoe-
ken is vakkennis nodig en dat heb
ben de mannen die in de polder
kind waren en als jongen er al op
uit trokken, alleen maar. Zij kun
nen nog zoveel vertellen dat we
maar stuntels zijn. Ik sla de eier-
tochten maar zelden over, omdat er
geen groter genoegen is dan het
zwerven door uitgestrekte polders
met een polsstok op de schouder en
de jubelende vogels boven het
hoofd, Han Alta.
Als cr voor de oorlog gedanst werd
in Amersfoort, in dc naaste omgeving
of zelfs op dc Vcluwetien tegen één
dat het Jan van Loo met zijn orkest
was. die dc muziek verzorgde.
vooral eigen arrangemente» voor
dansliefhebbers.
Gedurende de bezettingsjaren
kon hij niet in het openbaar op
treden. Hij beperkte zich toen tot
het geven van clandestiene huis-
recitals eii lessen. Na de bevrijding
sloot hij zich aan bij de „Maple
Leafs" onder leiding van Jan Com-
mijs, met wie hij geruime tijd voor
de Canadezen werkte. Nu treedt
Jan van Loo in samenwerking met
de violist Joop Jansen op voor
feestvierenden en danslustigen in
Amersfoort. Zodra de kans zich
voordoet hoopt hij weer een eigen'
orkest samen te stellen, dat in staat
is de brug te slaan tussen lichte en
„zware" muziek. Amersfoort zal
nog wel van hem horen!
Een stroper schrijft ons:
Harderwijk, 6 Maart 1948
Zelf een stroper zijnde volg ik
met aandacht de artikelen in uw
blad over jagen, fretteren en voor
al over stropen. Maar wat ik van
daag in uw blad van 6 Maart las,
had, zoals u begrijpen kunt, mijn
bijzondere belangstelling en doet
mij nu naar de pen grijpen. U kunt
deze brief publiceren. De conse
quenties zijn voor mij.
De zaak zit zo. U noemt de stro
per een wilddief. Dit woord be
staat wel in de Duitse jachtwet.
Maar in Holland d.w.z. in het vrije
jachtgebied is stropen geen dief
stal. Iets anders is het als men uit
een afgerasterde wildbaan, bijv.
het Kroondomein een hert weg
haalt. Dit valt, zo ver ik weet, on
der diefstal.
Een stroper, iemand die althans
de bekendheid geniet dit te zijn,
krijgt geen jachtacte, hetgeen ik
hier heb ondervonden.
Nu schrijft u over die jachtacte-
houders die er voor betalen en
moeten zien dat stropers hun wild
weg halen. (Hun wild?) Ik vraag
mij af kan bijv. Jonker Jam aan de
neus van het beest zien of het
haasje van hem is? Kan hij van
buurman Piet ook niet een haèsje
neerpaffen als het op zijn gebied
terecht komt? Of is het dan „eer-
lijk" nemen?
Een stroper staat in een zeer
kwade reuk, maar tegen de term
wilddief protesteer ik en ik denk
wel namens de meeste stropers.
Verder zit ik al weer te wachten
op een volgens relaas over stropers
en zo. Nu hoop ik wel dat degepe,
die u van dergelijke avonturen een
overzicht geeft, zich met jedient
van stroperslatijn, want dit bestaat
net zo goed als jagerslatijn. Zo
komt mij vijftig konijnen op twee
honderd strikken eerlijk gezegd
overdreven voor en dan nog wel in
één nacht.
Ik hoop niet dat Harm door mijn
opmerking geraakt is, maar ik
twijfel er nu eenmaal aan. Als
strikken blijven staan is het wel
mogelijk na twee of drie nachten
zo'n buit op te rapen en dan moet
het nog „je weertje" geweest zijn,
want voor strikken heb je net zo
goed je weer nodig als bij het hen
gelen op karper of snoek. Ik stel
u voor, mijnheer de redacteur, om
in het a.s. seizoen eens mee te gaan
met de strikken dan is Wet: „ziet
en overtuigt u".
Nog even dit: jammer dat de
wildstand in vele streken van ons
land en vooral op de Veluwe hope
loos is. Ik zou voor mij persoonlijk
willen voorstellen, op plekken waar
nog iets te bereiken valt om weer
een goed jachtterrein te krijgen,
ons te beperken en het wild te la
ten lopen. Heren jagers en stro
pers, laten wij op zulke plekken
minstens .twee jaren geen beestje
doden. Dan kunnen we daarna
misschien weer op vele plaatsen
van de goed oude tijd spreken (op
het gebied van wild).
Hoogachtend uw abonné
C. H. KOPPIES,
Vulderstraat 35, Harderwijk.
De echte Veluwse stroper
werkt met de lichtbak
ijnheer de Redacteur.
In het stuk over het stropen hebt
U een fout gemaakt. Eigenlijk hebt
U de stropers beledigd, want U
scheert de echte stropers over één
kam met lui die strikken zetten,
die wild stelen.
Weet U wel dat de echte Veluv/se
stroper het nooit in zijn hoofd zal
halen om strikken te zetten?
Die echte stroper beschouwt het
stropen als een sport, precies zoals
de jager het als een sport be
schouwt. Het enige verschil is, dat
de een een akte heeft cn jachtter
rein en de ander niet. Daarom kon
de een zich overdag aan zijn lief
hebberij geven en de ander moet
de duisternis afwachten cn liefst
nog hondenweer, als de schut ach
ter de kachel blijft.
Hoe de echte Veluwse stroper dan
te werk gaat?
Wel, heel gewoon met de lichtbak.
Eén man met de lichtbak, één met
het geweer en één in de achter
hoede. Mooier sport bestaat er niet.
De beesten gaan gewoon met rle
pootjes omhoog zitten als ze in
't schijnsel van de lichtbak komen,
net als een hond die mooi zit En
zo wordt dan de ene heidestrook na
de andere genomen; hoe meer re
gen en wind. hoe mooier. Maar ze
zouden geen van allen 't zetten van
een strik op hun geweten willen
hpbben.
Waarmee ik maar zeggen wil en
ik hoop dat het U duidelijk is, dat
de echte Veluwse stroper niet de
gemene wilddief is die stoikken
zet. Daar zeggen wij, stropers,
„Bah" tegen.
En zot dit nu maar netjes in
„De Veluwe".
GART JAN DOEVER
Twee soorten stropers
atuurlijk zetten wij daf netjes
x in De Veluwe. Maar wij zijn
het met de heer Doever niet hele
maal eens. Trouwens, het is ook in
tegenspraak met het stuk van de
heer Koppers, die toch zelf stroper
ls. Is de heer Doever een „stroper
met de lichtbak?" Of is hij er een
geweest? In ons artikel van ver
leden week hebben wij trouwens
behalve het strikken zetten ook
over het stropen met de lichtbak
geschreven. Maar of men nu met de
lichtbak stroopt of met dc strik,
men eigent zich wild toe dat, al
thans volgens de wet, aan een
ander toebehoort. Ook hij, die met
de lichtbak werkt, is een stroper.
Maar het stropen met de lichtbak
is een veel „gevaarlijker" onder
neming. Niet alleen om het grotere
risico is het echter sympathieker
dan strikken, maar vooral omdat
op deze wijze de dieren niet zo af
schuwelij doodgemarteld worden
als in de strikken gebeurt; Een boer
uit Harderwijk schreef ons in ge
lijke geest als G J. Doever. Hij
schreef: „De echte Veluwse stroper
strikt niet, maar jaagt met de licht
bak".
Dit alles bewijst slechts dat er
zowel met de strik als met de
lichtbak gestroopt wordt. De stro
pers met de lichtbak willen echter
over één» kam geschoren worden
met de strikkenzetters. Zij voelen
zich van een heel andere klasse.
..-Jagen met de lichtbak" is een spoi t
als het gewone jagen", zeggen ze.
„alleen veel opwinderder omdat het
zonder akte gebeurt cn er ieder
ogenblik een jachtopziener uit het
donker kan opduiken".
Met de lichtbak jagen gebeurt
dikwijls louter uit sportieve over
wegingen: dat men wild bemach
tigt, is „meegenomen", doch het is
geen hoofdzaak.
Maar er zijn ook stropers, die er
alleen met de lichtbak op uit trek-
kert om zo veel mogelijk wild te
bemachtigen; bij hen staat niet de
sport maar dc buit op de voor
grond.
In ieder geval blijkt wel, dat
stropen een bezigheid is. die op de
Veluwe veel wordt beoefend en dat
de meeste stropérs er openlijk voor
durven uitkomen dat ze stroper
zijn. „Stropen is geen wild stelen",
zeggen ze. „Hoe kan men nu iets
stelen, dat van niemand hoort? Het
wild in de bossen hoort net zo goed
van mij als van een ander" Of het
zo is? In ieder geval denkt de rech
ter er anders over.
