Wijkverpleegsters in ons land
lijden armoede
10
Euwe zet nog een wankele schrede
op de weg naar herstel
Premie voor verbetering of
splitsing van woningen
Zeldzame droogteperiode
afgelopen
Slecht betaalde opofferende arbeid;
pensioenen schandelijk laag
Organisatie B.V.L.
niet. stopgezet
Botwinnik verdedigde moeilijke
stelling ingenieus
Wordt het nu normaal weer?
j
Spakenburger poppen
naar Amerika
Kerknieuws
Radio-programma
Woensdag 17 Maart 1948
3
Ondank is 's werelds loon
Uit een onderzoek naar de levensomstandigheden van de gepensionneer-
de wijkverpleegsters, dat de Nederlandse Bond van Wijkverpleegsters
heeft ingesteld, blijkt, dat de mecsten van deze vrouwen na een leven van
uitermate zware arbeid in dienst van de Volksgezondheid, een „inkomen"
hebben van f 500.tot f 700.per jaar. Wü aarzelen niet deze toestand
een schandaal te noemen!
Eerbied alleen is niet
voldoende
Een bekende arts -zei eens: „Wat
zou er van mijn medische werk te
recht komen als ik niet voortdurend
assistentie had van de wijkver
pleegsters. Zij toch verplegen veel
al de patiënten, die niet ziek ge
noeg zijn om in ziekenhuizen opge
nomen te worden of die een chroni
sche kwaal hebben. Zij hebben ver
der een belangrijk aandeel in de
t.b.c.-bestrijding, in de zorg voor
lichamelijk gebrèkkigen, bij de ar
beid voor de geestelijke volksge
zondheid enz. Deze moeilijke sociale
taak verrichten zij in het algemeen
voorbeeldig! Ik heb voor haar het
grootste respect!"
Wie eigenlijk niet? Wij beje
genen deze zusters altijd met
ontzag, verhcerlijke haar liefde
volle arbeid, er zijn gedichten
geschreven waarin zij worden
bezongen. Zelfs zijn wij in tram,
bus of trein wel eens bereid
onze zitplaats voor haar af te
staan! En toch hebben wij, d.w.z.
de maatschappij altijd verzuimd
haar een behoorlijk salaris en
een onbezorgde oude dag te ver
zekeren
Zie de nuchtere, maar o zo duide
lijke taal sprekend cijfers. Van de
77 gepensionneerde wijkverpleeg
sters, die de enquête-formulieien
van de Bond invulden, hebben 48
een pensioen van f 500.tot f 700.
per jaar, 16 hebben minder (een
zelfs ruim f 100.meer (maxi
maal f 1000.Welke zijn de oor
zaken?
Oorzaken
De meeste wijkzusters worden
niet aangesteld voor haar dertigste
jaar. Zij moeten eerst het diplo
ma-A voor ziekenverpleging halen
niet mogelijk voor haar 23e jaar
daarna minstens de aantekenin
gen voor kraam- en wijkverpleging.
Dit vereist ongeveer twee jaar stu
die en praktijk. Willen zij echter
ook het diploma-B voor verpleging
van zenuw- en geestespatiënten be
zitten hetgeen steeds meer nodig
zal zijn in verband met het werk
voor de geestelijke volksgezondheid
en ook nog de aantekening voor
kinderverpleging, dan kunnen zij op
z'n vroegst op 28-jarige leeftijd
klaar zijn. Dan duurt het meestal
nog enige tijd voor zij zich kunnen
vestigen, zodat de meeste wijkver
pleegsters eerst op 30-jarige leeftijd
een vaste aanstelling hebben. Daar
na pas sluiten zij een verzekering,
die echter niet hoog is (omdat de
Rijkssubsidie-voorwaarden voor de
tuberculose-bestrijding geen hogere
eisen stellen en de verdiensten van
de wijkverpleegsters dikwijls lager
zijn dan die van arbeiders, zodat van
een bijverzekëring vrijwel niets
komt.
Daarbij komt, dat het aantal
dienstjaren van de wijkzusters, die
voor pensionnering in aanmerking
komt, in het algemeen gering is,
omdat het zware werk wel het
uiterste van haar krachten vergt.
Vrije dagen zijn meestal een onge
kende luxe, ongestoorde nachtrust
dikwijls ook: altijd staan de wijk
verpleegsters klaar om er op uit te
trekken. Dat zij op vrij jonge leeftijd
„verbruikt" zijn blijkt ook weer
duidelijk uit de enquête: 55 van de
77 gepensionneerden zijn van 52-62
jaar oud, 13 van 62-67 en slechts 4
ouder dan 67. Drie zelfs zijn jonger
dan 52 jaar!
Financiële talenten
Er zijn wijkzusters, die het klaar
spelen van haar geringe inkomsten
(f 1500.— tot f2000.per jaar) nog
wat opzij te leggen voor de oude
dag. Zij beschikken blijkbaar over
financiële talenten, waarop minister
Lieftinck trots zou zijn. Zij vormen
echter een zeer kleine minderheid,
de meeste wijkverpleegsters moeten
iedere cent enige keren omkeren
voor zij haar kunnen uitgeven.
Daardoor komt het ook, dat het
overgrote deel der gepensionneerde
zusters bittere armoe lijdt.
De noodwet van minister Drees
kan geen uitkomst brengen, omdat
de zusters eerst op 65-jarige leeftijd
daarvoor in aanmerking komen. De
jongere wijkverpleegsters zijn be
reid haar oude collega's te helpen,
maar die willen dat persé niet, om
dat zij geen hulp verlangen van
haar jongere vakgenoten, die zelf
dikwijls niet weten hoe rond te
komen. Daardoor zou deze hulp ook
nooit voldonede kunnen zijn. Er is
wel een commissie aan de arbeid
waarin de hoofdinspectie voor de
Volksgezondheid vertegenwoordigd
Regering looft uit:
Zij bedraagt 60 pCt.
van de kosten
Volgens een regeling, getroffen
door de minister van W ederopbouw
en Volkshuisvesting, kan van over
heidswege voor het verbeteren van
bestaande woningen een premie
worden toegekend van 60 procent
der verbetenngskosten voor het be
woonbaar maken van leegstaande
of onbewoonbaar geworden wonin
gen, of voor het voorkomen van on
bewoonbaar worden van thans nog
bewoonde woningen. In aanmerking
moet hierbij worden genomen, dat
de premie wordt toegekend voor een
bedrag aan verbeteringskosten dat
2400,niet te boven gaat, ter
wijl voor verbeteringsbedragen voor
minder dan 201.geen premie
wordt toegekend.
Verder kan een premie van 60
procent van de splitsingskosten
worden toegekend als grote panden,
welke voldoende ruimte bieden, in
twee of meer afzonderlijke volwaar
dige woningen worden gesplitst. In
geval van splitsing zal slechts pre
mie worden toegekend, voor zover
de kosten der woning, welke door
splitsing boven het oorspronkelijk
in enig pand aanwezige aantal wo
ningen ontstaat, een bedrag van
2400,niet te boven gaat, terwijl
voor bedragen voor minder dan
201.geen premie kan worden
verleend. Aanvragen, om in het ge
not van premie te worden gesteld,
moeten worden ingediend bii het be
stuur van de gemeente waarin de
woning is gelegen en wel voor zo
ver het woning-verbetering betreft,
uiterlijk op 31 December 1948. Met
de voorgenomen werkzaamheden
moet een. de kosten rechtvaardigen
de. bevredigende toestand worden
gekregen, waartoe als regel aan de
eisen der plaatselijke «bouwverorde
ning dient te worden voldaan.
Een premie wordt niet toegekend
ter tegemoetkoming in de kosten
verbonden aan voorzieningen: a.
In verband met de door de rege
ring afgekondigde maatregelen ter
bestrijding van het extremisme in
de politiek is aan de gep. luit.-gene-
raal L. F. Duymaer van Twist, van
wie verwacht kan worden met de
zaken van de B.V.L, (Bijzondere
Vrijwillige Landstorm) volkomen
pp de hoogte te zijn. de vraag voor
gelegd. of de organisatie van de
B.V.L. nu toch doorgang heeft. De
heer Duymaer van Twist beant
woordde deze vraag bevestigend,
omdat naar hij zeide thans
niets geschiedt. „De regering komt
met haar maatregelen te laat. Im
mers, men stampt zo maar niet een
machtsapparaat uit de grond. Wan
neer men nu nog moet beginnen
met oproepen, oefenen en organi
seren, kan het wel een jaar duren
eer die organisatie gereed is en die
tijdsduur is te lang. Bovendien, hoe
nuttig werk de politie ook verricht,
zij is niet geschikt om de strijd aan
te binden tegen een gewelddadig
verzet van extremisten. Er is geen
enkel geval bekend, waarin de po
litie erin geslaagd is, binnenland
se onlusten op enigszins grote
schaal te bedwingen.
Voorts vroeg de heer Duymaer
van Twist zich af. hoe de regering
de selectie op degenen, die zij voor
de politie zal oproepen, wil toe
passen.
welke behoren tot dc normale
onderhoudingsvoorzieningen, zoals
schilderen, witten, behangen en zgn.
dagelijks onderhoud; b. welke in
aanmerking komen voor uitkering
ingevolge enige regeling voor ver
goeding van schade tengevolge van
oorlogsomstandigheden; c. aan wo
ningen, welke eigendom zijn ener
toegelaten womngbouw-coöperatie
en welke zijn gesticht en/of worden
geëxploiteerd met behulp van steun
uit 's Rijks kas op de voet der wo
ningwet; d. aan woningen, welke
ingevolge enige regeling vergoeding
van schade ten gevolge van oorlogs
omstandigheden als vci^woest moe
ten worden aangemerkt; e. in ver
band met enige vordering als be
doeld in artikel 7 van de woon
ruimte-wet 1947.
Kinderen van 5 tot 15
jaar op school
De Tsjechoslowaakse kinde
ren zullen van hun vijfde tot
hun vijftiende jaar leerplichtig
zjin volgens een nieuw plan. dat
door de communistische minis
ter van onderwijs, Nejedly,
wordt voorgesteld.
Van hun vijfde tot hun zesde jaar
zullen zij verplicht zijn de bewaar
school te bezoeken, tot de leeftijd
van 11 jaar moet lager, en tot 15
jaar middelbaar onderwijs gevolgd
worden.
Ofschoon in het nieuwe wetsont
werp niet over de positie van de
kerkelijke scholen gesproken wordt,
schijnt het volgens de leden van de
staf van de minister zeker te zijn,
dat de kerken hun eigen scholen
zullen behouden en dat cr in de
staatsscholen godsdienstonderwijs
gegeven zal blijven worden.
is die plannen beraamt voor een
betere pensioenregeling voor de
toekomst, maar hiermee zijn de
oude wijkzusters niet gebaat.
Het lijkt niet mogelijk deze
kleine groep gepensionneerden
meer inkomsten te verschaffen zon
der de andere groepen oude lieden,
die van een schamel pensioen moe
ten „leven", te passeren Maar is
het nu dan geen tijd de te lage
pensioenen, die ver achter bleven
bij de enorme stijging van de kos
ten voor het noodzakelijke levens
onderhoud, te verhogen? Als ant
woord op deze vraag zal „Den
H^agwel schermen met cijfers,
die financiële te korten op ieder
gebied weergeven. Wij kennen deze
cijfers en zullen ze niet loochenen.
Maar toch.... de gepensionneerde
wijkverpleegsters moeten worden
geholpen. Hoedat laten wij
gaarne aan minister Drees over, die
herhaaldelijk gezegd heeft „zijn
zusters" een warm hart toe te
dragen
Nieuwspalet
Straalvliegtuigen
voor modelbouwers
fPEN nieuw snufje voor modelbou-
wees komt uit Engeland. Het is
een kleine patroon, gevuld met een
met-explosief, langzaam-bcandend en
gasontwikkclend mengsel, waardoor
schroefloze modelvliegtuigen met een
snelheid van 50 km. per uur kunnen
worden voortbewogen.
Ook model-auto's en -boten kunnen
met de nieuwe vinding worden uitge
rust.
Het door de Russen gesteunde
Duitse Volkscongres, dat Woensdag
en Donderdag in Berlijn zou wor
den gehouden, is door de Franse en
Amerikaanse autoriteiten verboden.
O In Sevilla en
omgeving zijn
een groot aantal
leiders van een
communistische organisatie gear
resteerd. <C> Op Grosvenor Square
te Londen zal op 12 April de
sterfdag van Roosevelt mevrouw
Roosevelt een standbeeld van haar
echtgenoot onthullen. O Transjor-
danië heeft Maandag een nieuw ver
drag met Engeland getekend ter
vervanging van het pact van 1916.
De Nationale Unie der Deense
studenten gaat zich terugtrekken
uit de Internationale Studenten
Unie, die haar hoofdzetel in Praag
heeft. O Bij de op 7 Maart gehou
den verkiezingen in Argentinië
heeft president Peron een tot dus
ver ongekende meerderheid in het
Congres gekregen. Op Sicilië is
een algemene staking uitgebroken
omdat de secretaris van de arbeids
beurs te Corleone drie dagen gele
den is ontvoerd en nog niet terug
gevonden. Wel heeft men bloedspo
ren gevonden op de plaats waar hij
vermoedelijk is aangevallen... De
Amerikaanse militaire regering
heeft 1500 Junkers vliegtuigmoto
ren in Duitsland, aanvankelijk be
stemd voor schrootbewerking, vrij
gegeven voor export. Nederland en
België interesseren zich voor aan
koop hiervan. Dc Spaanse gezant
in Den Haag Is benoemd tot zaak
gelastigde in Londen.
Einde vorige week is in Limburg
het 39.000-ste lid van de Kath. Ar
beidersbeweging Ingeschreven. O
Op 27 Maart wordt de tentoonstel
ling „Van Nederlandse fantasie tot
Nederlands fabrikaat" in Den Haag
geopend. O Vóór September van dit
jaar hoopt men over de Zuid-Wil
lemsvaart bij Weert drie nieuwe
spoorbruggen te monteren twee
voor de lijn RoermondEindhoven
en een voor dc verbinding Weert
Antwerpen O Zaterdagavond is in
de Maas bij Maastricht het lijk van
een vermiste gepensionneerde mijn
werker opgehaald. Maandagmiddag
vond men, eveneens in de Maas het
stoffelijk overschot van een spoor
loos verdwenen spoorman.
AAN BOORD VAN DE VOLEN-
DAM", het troepentransportschip, dat
op weg is naar Indonesië. In het Suez-
kanaal hebben de jongens het zomer-
tenue aangetrokken. De vaandrig op
de voorgrond luistert naar de radio
berichten uit het vaderland
Duel Keres-Smyslov
onbeslist
Dat de conducteur van de Haag
se trambus ditmaal „EuweBot
winnik, uitstappen!" riep inplaats
van het traditionele „halte Dieren
tuin", bewijst wel, dat het gevecht
tussen onze. landgenoot en de Rus
sische favoriet, dat gisteravond op
het programma der 7e ronde stond,
zijn magische uitwerking op scha
kers en nlet-schakers niet heeft ge
mist, dit nog in sterkere mate nu
dr. Euwe de eerste wankele schrede
op de weg naar herstel heeft gezet.
De enorme opkomst heeft dit ten
overvloede bewezen. Een stampvol
le zaal heeft met onverflauwde be
langstelling het heroische gevecht
der beide schaakmatadoren gade
geslagen en de remise, waartoe zij
na de 40e zet besloten, met een
warm applaus beloond.
(Ingezonden mededeling)
Neem de oorzaak van Uw
Rheumatiek weg.
Dat kén. Met dat luttele beetje Kru-
schen Salts, Iedere morgen In Uw eerste
kopje thee. Dat geeft nieuwe kracht
aan Uw bloedzuiverende organen; 't
bloed gaat weer sneller stromen, on
zuiverheden. die zich nu vastzetten,
krijgen dan geen kans meer. want ze
worden afgevoerd, regelmatig en gron
dig. De weldadige gevolgen blijken al
gauw. Uw pijnen worden minder en de
aanvallen nemen in aantal af; elke dag
voelt ge U méér monter en opgewekt,
na een nacht van weldadige rustUw
levenslust keert weer. kortom ge voelt
allengs U weer fit als vanouds. Vraag
Kruschen Salts bij Uw Apotheker of
Drogist.
Sinds de inval van de „ijswinter" op 16 Februari is er praktisch gespro
ken geen neerslag geweest tot op heden, 16 Maart nu overal wat viel en
te Den Helder zelfs 6 m.m. Het is opmerkelijk, dat deze zeldzame droogte
volgde op een winterseizoen, waarin van November tot half Februari hier
in Amersfoort ongeveer 450 m m. viel tegen 195 normaal. Ondanks de
droogte van de laatste helft Februari zal daarom onze winterneerslag een
aardige gooi doen naar het record van de laatste twee eeuwen, dat naar
de optekeningen van Zwanenburg op 331 m.m. viel in 1764, terwijl wij nu
310 haalden. De laatste zeer grote som vonden we met 293 in 1915.
Uit het Maandoverzicht blijkt, dat
Tegenstelling tussen
1929 en '48
Nadat Zondagmiddag bij nog
stralend weer de barometer scherp
begon te dalen en de lucht daarna
toenemende hoge veerwolken ver
toonde uit NW, kon het K.N M.I.
Maandagavond de omslag aankon
digen. Reeds gisteren toonde de
lucht en de wind een heel ander
beeld gedaan is het met de stra
lende luchten en de zwakke wind,
die samen de zon toelieten bijna
dagelijks de middagtemperatuur
flink te laten oplopen, zelfs tot 17°
in het Zuiden. Alleen af en toe
werkte de mist als spelbreker, zo
als op 14 Maart, toen Groningen
nog 4° vorst meldde in een mist,
die eerst laat op de dag verdween
en de temperatuur heel laag hield,
terwijl De Bilt die dag 15° haalde.
Ondanks die meestal hoge mid-
dagtemperaturen is de hele droog
teperiode niet buitengewoon zacht
geweest, zoals sommigen menen. De
flinke vorst in de ijswinter, eenmaal
met 5° als maxmum en 10° als
minimum bracht de laatste Febru-
arihelft op een afwijking van
1.7°, terwijl de eerste 14 dagen
van Maart maar 4- 1.1 geven, ten
gevolge van 7 vorstdagen! Als ge
heel is dus deze droogteperiode 0.3°
te koud geweest.
Het is niet gemakkelijk om ver
gelijkingen te maken met vroegere
droogteperioden in hetzelfde jaar
getijde, omdat onze meeste statis
tieken met hele maanden werken.
Toevallig vonden we in een vrij
recent jaar in de statistieken voor
200 jaar van dr. Labrijn, dat in 1929
Febx*uari in Zwanenburg slechts 2,
Maart slechts 10 mm neerslag had.
de droogteperiode toen niet zó erg
was. eerste helft Maart ongeveer -3
mm in De Bilt. tweede helft Febru
ari ook ongeveer 3, terwijl thans de
hele periode geen mm haalt.
Overigens is er bijna geen gro
ter tegenstelling denkbaar dan
de winters 1929 en 1948, de eerste
een van de strengste uit de laat
ste tijd met ontzaglijk veel
sneeuw, de laatste tot tweede
helft Februari zeer zacht! De
Weerkundige kroniek
door
prof dr E. v. Everdingen
eerste 10 dagen van Februari
hadden zelfs een record tempe
ratuur voor de laatste eeuw.
Wat zonneschijn betreft hebben
wij zijn zeker die van 1929
overtroffen.
De gehele perioden telde toen 108
uren zonneschijn, terwijl nu de
tweede helft Februari reeds 83
uren bracht, en de eerste helft
Maart naar schatting tegen de 100.
Zowel wat de droogte betreft als
wat de zonneschijn aangaat wint de
laatste periode het ver.
Waar beide perioden zich door
zeer hoge drukking onderscheiden
ziet men nog eens weer, welk een
verschil de ligging van de hoge
drukking maakt Nu deze weer nor
maal is geworden, mogen we ook
meer normaal weer verwachten,
d.w.z. zo om de andere dag regen
en zonneschijn en ongeveer geen
kans meer op nachtvorst van be
tekenis.
NEDERLANDS ZEEVISSERIJ breidt uit. Op de werven wordt een Sche-
vcningse vloot van de rederij J. J. van der Toorn in gereedheid gebracht
voor dc vangst op Zuid-West-Afrika anse Kusten. De bouw aan een oude
Duitse mijnenzwieper vordert snel.*
Feuilleton
kleine
negertjes
ven. Maar ik voel mij verplicht om
te zeggen, dat het niet waar .hele
maal niet waar is, wat hij zei
over over de jonge Arthur Rich
mond. Richmond was één van mijn
officieren. Ik zond hem op verken
ning. Hij werd gedood. Een volko
men normaal voorval in tijd van
DOOR AGATHA CHRIST1 E oorlog. Ik zou ook nog willen zeg-
gen, dat de de blaam op mijn
vrouw geworpen, mij zeer grieft. De
beste vrouw ter wereld. Volkomen
boven verdenking!'
Generaal Macarthur ging weer
zitten. Hij trok met trillende vingers
aan zijn snor. Het spreken had hem
heel wat moeite gekost.
Hierop sprak Lombard. Zijn ogen
keken geamuseerd. Hij zei:
„Wat die negers betreft
„Wat wilt u daarover zeggen?"
vroeg Marston.
Philip Lombard lachte. „Het ver
haal is volkomen juist! Ik heb ze ach
ter gelaten! Een zaak van zelfbe
houd. Wij waren verdwaald in het
oerwoud. Met een paar andere man
nen nam ik het voedsel, dat er was,
en we gingen er van door."
Generaal Macarthur zei streng:
„Liet u uw manschappen in de
steek liet u ze verhongeren?"
Lombard antwoordde: „Ik vrees,
dat het niet bepaald een nobele daad
was. Maar de eerste plicht van de
mens is zelfbehoud. En negers vre
zen de dood niet, weet u. Zij staan
er anders tegenover dan Europea
nen."
Vera trok haar handen van haar
gezicht. Zij staarde hem aan en
vroeg:
„U liet hen achter om te sterven?"
sterven?"
Lombard antwoordde: „Ik liet hen
achter om te sterven-'*
17
De omsluierde slangenogen ke
ken in de zijne. Met zijn heldere,
koele stem zei de rechter:
„Ik had vóór dat proces nooit van
Seton gehoord."
Armstrong zei in zichzelf: „Hij
liegt ik weet, dat hij liegt."
Vera Claythorne zei iets met een
trillende stem „Ik zou het u graag
willen vertellen. Over dat kind
Cyril Hamilton. Ik was zijn kinder
juffrouw. Hij mocht niet te ver in
zee gaan Op een dag, toen ik even
niet op hem lette, zwom hij weg.
Ik zwom hem na.... ik kon niet op
tijd komenHet was verschrik
kelijk. Maar ik kon het niet
helpen. Bij het onderzoek zei
de rechter, dat ik geen schuld had.
En zijn moeder was erg lief voor
mij. En als zelfs zij mij niet de
schuld gaf, waarom moet dan nu dit
verschrikkelijke gezegd worden?
Het is niet eerlijk niet eerlijk.."
Zij raakte volkomen van streek en
schreide bitter. Generaal Macarthur
klopte haar op de schouder. „Kom.
kom, lieve kind. Natuurlijk is het
niet waar. De kerel is krankzinnig.
Krankzinnig! Stapelgek. Hij heeft
het helemaal bij het verkeerde eind."
Hij ging rechtop staan, zijn schou
ders achteruit. Hij snauwde:
„Eigenlijk is het het beste, op dit
soort dingen geen antwoord te ge-
,,U liet nen in de steek om te
Zijn ogen gleden luchtig langs
haar verschrikte gezicht.
Anthony Marston zei op langza-
mee verbaasde toon:
„Ik heb zitten nadenken John
en Lucy Combes. Dat moeten die
twee kinderen geweest zijn, die ik
bij Cambridge overreden heb. Ver
draaide pech."
Rechter Wargrave merkte zuur
op: „Voor hen of voor u?"
Anthony antwoordde: „Eerlijk ge
zegd, dacht ik voor mij maar
natuurlijk heeft u gelijk, voor hen
was het verdraaid ongelukkig. Na
tuurlijk was het een ongeluk. Zij
kwamen uit een huis hollen. Mijn
rijbewijs werd voor een jaar inge
trokken."
Dokter Armstrong zei met overtui
ging: „Al dat racen is verkeerd
volkomen verkeerd! Jonge mannen
als u vormen een gevaar voor de
gemeenschap."
Anthony haalde zijn schouders op.
„Snelheid is er nu eenmaal en blijft
er. De Engelse wegen zijn natuurlijk
hopeloos. Je kunt er geen behoor
lijke snelheid ontwikkelen."
Hij keek om zich heen naar zijn
glas, nam het van een tafel, ging
naar het zijtafeltje en schonk zich
nog een whiskev-soda in. Over zijn
schouder kijkend zei hij:
„In ieder geval was het mijn
schuld niet. Het was een ongeluk!"
Rogers bevochtigde zijn lippen Hij
zei nu op zachte, eerbiedige toon:
„Zou ik ook iets mogen opmerken,
mijnheer?"
„Ga je gang, Rogers", antwoordde
Lombard.
Rogers schraapte zijn keel en likte
nog eens zijn droge lippen.
„Er was ook sprake van mij en.
mijn vrouw. En de naam van juf
frouw Brady werd genoemd. Er is
geen woord van waar, mijnheer.
Mijn vrouw en ik waren bij juf
frouw Brady tot haar dood. Zij was
altijd zwak geweest, mijnheer, van
het ogenblik af, dat wij bij haar
ky/amen. Toen was er een storm,
mijnheer en juist die nacht werd ze
erg ziek. De telefoon was defect. Wij
konden de dokter niet bereiken. Ik
ben hem te voet gaan halen, mijn
heer. Maar hij kwam te laat. Wij
hebben al het mogelijke voor haar
gedaan, mijnheer. Wij hielden veel
van haar, mijnheer. Iedereen kan u
dat vertellen. Er is nooit één woord
tegen ons gezegd. Niet één woord."
Lombard keek peinzend naar het
vertrokken gezicht van de man,
naar zijn droge lippen en zijn ver
schrikte ogen. Hij dacht aan het ge
vallen blad. Hij mompelde in zich
zelf: „Zo?" Meer zei hij niet.
Maar Blore zweeg niet. Hij merk
te met het bullebakgezicht van een
inspecteur, die een verhoor afneemt
op: „U kreeg toch zeker geld na
haar dood. niet?"
Rogers ging rechtop staan. Hij zei
stijf:
„Juffrouw Brady liet ons een le
gaat na ter beloning van onze trou
we diensten. Is daartegen bezwaar?"
Nu kwam Lombard tussenbeiden:
l'ujezonden nirdedehnc
Het was een Franse partij, waar
in dr. Euwe op de 6e zet van het
theoretisch gebaande pad afweek
(Botwinnik is een uitstekend ken
ner dezer opening!) om na een min
of meer gedwongen dameruil zich
op de geïsoleerde d-pion van zijn
tegenstander te concentreren. Een
systematische belegering leidde tol
enig stellingsoverwicht, maar de
Russische grootmeester, die zich in
middels van het loperpaar had ver
zekerd als compensatie voor de ver
zwakte damcvleugel, verdedigde de
moeilijke stelling ingenieus. Een
ogenblik leek het of dc aanhoudende
druk van dr. Euwe op de zwarte
stelling tot een duidelijk voordeel
zou leiden, maar één der lopers
snelde kris-kras over het borcl de
bedreigde vleugel te hulp en het ge-
Vaar, ditmaal voorgoed, was gewe
ken. Na 29 zetten was de stelling
reeds zodanig, dat remise kon wor
den verwacht, maar voor de laatste
12 zetten had Botwinnik nog slechts
enkele minuten bedenktijd en dr.
Euwe speelde terecht door. Botwin
nik maakte geen fout. volbracht de
vereiste serie zetten in dc schamele
minuten, waarna op de 41e zet tot
remise werd besloten. Een zeer be
hoorlijke positie-partij.
Aan de andere zijde van het po
dium leverden Smyslov en Keres
een strjjd, even moeilijk en onover
zichtelijk als het duel KeresBot
winnik is geweest. De pogingen van
Smyslov om zich de heerschappij in
het centrum te verzekeren bestreed
Keres zeer afdoende en toen Smys
lov zich bleef aftobben om met tijd
rovende manoeuvres de gewenste
opmars toch door terzetten, ensce
neerde Keres op twee vleugels di
verse dreigingen, die Smyslov ertoe
brachten een pion te offeren Keres
accepteerde het kleine geschenk,
behield het overwicht aan terrein
en zal de partij, die na de 40e zet
werd onderbroken, stellig winnen.
De twee verbonden vrjj-pionnen, die
op de damevleugel voor een snelle
opmars gereed staan, zuhen een vrij
spoedige beslissing brengen
Hieronder het duel dr. Euwe—
Botwinnik.
Wit: dr. M. Euwe
Zwart: M. M, Botwinnik
Franse partij
1. e2e4, e7—e6, 2. d2—d4, d7—d5,
3. Pbld2, c7c5, 4. e4xd5, e6xd5,
5. Lfl—b5+, Pb8c6, 6. Ddl— e2t.
Theoretisch is 6. Pf3, c4, 7. 00,
Lfgd6, 8. b3! enz. Doch dr. Euwe
vermijdt liever de theoretische pa
den dezer opening, die Botwinnik
bij vmrkeur speelt.
6Dd8e7, d4xc5, De7xe2t. 8.
Pglxe2, Lf8xc5, 9. Pd2—b3. Lc5 -
b6, 10 Lel—d2, Pg8e7, 11. ud2—
b4!
Belet 110---0 waarop zou
volgen 12. Lxc6,Pxeü, 13. Lxf8 enz.
11a7a6, 12. Lb4c5!,
Lb6c7, 13. Lb5xc6, Pe7xc6, 14
0—0—0, Lc8e6, 15. Pe2d4. 0-0-0
1 5Pxdl, 16. Pxd4, 0—0—0
enz. had zwart iets gemakkelijker
spel gegeven. Maar Botwinnik
speelt moeilijke stellingen nu een
maal graag.
16. Pd4xc6!
Verbindt de geïsoleerde pion, doch
schept twee nieuwe zwakten: a6 en
c6.
16 b7xc6, 17. Tdld4, Kc8
d7', 18. g2—g3!
Thans dreigt 19. Ta4, Ta8, 20. Ld4
met winst van pion g7, of met 21.
Pc5t winst van pion a6.
18f7—f6, 19. Td4a4, Td8
a8. 20 Tal—el
Onmiddellijk 20. Le3 en 21. Lf4
was sterker geweest.
Het Provinciaal Bestuur van
Utrecht heeft twee poppen in Spa
kenburger klederdracht doen ver
vaardigen, die als geschenk worden
aangeboden aan het „Netherlands
Museum" in Holland (Michigan
U.S.A.).
Dit geschenk staat in verband
met het in 1947 gevierde eeuwfeest
van deze door Nederlandse emi
granten gestichte stad.
De costuums zijn vervaardigd
van thans nog in Spakenburg ge
dragen stoffen en de aankleding is
geheel in overeenstemming met de
werkelijkheid geschied door mej. B.
v. d. Kolk te Bunschoten. Een
dezer dagen worden de poppen
naar Amerika verzonden.
De Mos nationaal
kamp
toen
De Haagse oefenmeester Joop de
Mos heeft tijdens de overdekte
tenniskampioenschappen voor
oefenmeesters'in het R.A.I.-gebouw
te Amsterdam de nationale titel
bemachtigd. Hij toonde zich in de
finale een klasse sterker dan Hem
mes, die niet bijzonder in vorm
was, en sloeg zijn stadgenoot on
danks opmerkelijk veel double
faults in drie straight sets.
20Th8—e8, 21. Lc5—e*
Lc7d6, 22. Le3—f4, Ld8—f8!, 2i
Lf4—e3, Le6—f5, 24 Tel—dl, Kdt
c7, 25. Tdl—dl, Lf5 -el!
De inleiding tot «en diep door
dacht reddingsplan. Wit dreigde
Ta4a5. Td4—a4, Lc5 met ruil op
f8 en dan tenslotte Pc5 met winst
van pion a6.
26. Tal—a5. Le4—g2!
Dat is het! Pion a6 wordt via fl
gedekt en de parade 27. Pd2, c5, 28.
Tda4, dl!, 29. Lf4t. Kb7, 30 b3 (er
dreigde mat op dl!), Lc6 brengt
slechts narigheid.
27. Pb3c5, Lg2—fl.
27Lxc5 verzekerde al remi
se, maar ook Botwinnik wil nog
vechten!
28. Pe5d3, Te8—cl. Td4—a4,
Te4xa4. 30. Ta5xa4, Lflxd3, 31. c2x
d3. c6c5.
Hier had dc partij reeds remiso
gegeven kunnen worden maar dr.
Euwe speelt, gezien dc tijdnood van
Botwinnik, door.
32. b2b3, d5—dl, 33. Lc3—d2,
Kc7b6, 34. Kc2—dl. Ta8—e8, 35.
a2a3, Kb6—b5, 36. Tal—a5t, Kb?
b6. 37. b3—bl, Te8—e5, 38. b4xc5,
Lf8xc5, 39. f2—fl, Te5—e8. 40. Ta5
a4, Kb6—b5, remise gegeven.
CHR. VLAGSMA
Bisschop Neill naar
Indonesië
Van 117 April zal bisschop
Neill als vertegenwoordiger van de
Wereldraad der Kerken een bezoek
brengen aan Indonesië. Ter voorbe
reiding van de grote bijeenkomst
van kerken in Amsterdam, die tus
sen 24 Augustus en 4 September
plaats heeft, wil bisschop Neill hier
besprekingen voeren met de leiders
der verschillende kerkgenootschap
pen en met vooraanstaande christe
nen. Zijn bezoek moet van grote
oecumenische betekenis voor Indo
nesië worden geacht.
Onder auspiciën van de K.N.
A.U. houdt A.V. '40 te Delft Zon
dag 4 April in de omgeving van het
D.H.C.-veld nationale veldlopen;
zulks ter vervanging van D.H.C.'s
bekende P.V.D. Met goedkeuring
van het K.N.A.U.-bestuur kunnen
aan dit evenement ook niet-K.N.
A.U. leden deelnemen.
Scheepstijdingen
Sarangan, 15 Mrt v Singapore
wordt 19 Mrt te Manilla verwacht;
Willem Ruys, BataviaR'dam 15
Mrt v Singapore; Abbedijk, R'dam
New-York 13 Mrt v Antw; Nieuw
Amsterdam, vertrekt 16 Mrt v New
York via Southampton en Le Havre
n R'dam; Abbekerk. R'dam-Austra-
lië pass 14 Mrt Gibraltar: Alcinous,
11 Mrt v Beaumont te Colombo;
Algenib, vermoedelijk 16 Mrt v San
Francisco n Florianapolis; Amstel-
diep, 11 Mrt v Batavia te Macassar;
Cronenburgh, 13 Maart van
Stockholm te Abo; Lindekerk, Am
sterdamPerzische golf 14 Mrt te
Antw; Ridderkerk, 14 Mrt v R'dam
te Antw; Abbekerk. R'dam-Austra-
lië 16 Mrt te Marseille verw; Aletta
16 Mrt v Pladjoe n Makassar; Am-
stelkerk, DakarLe Havre 15 Mrt
dwars v Kaap Blanco; Boschfontein
16 Mrt v Kaapstad te Tenet Eriffe;
Jaarstroom, R'damWest Afrika
pass 15 Mrt Ouessant: Sloterdijk,
R'damBatavia 15 Mrt ten anker
Moessirivier bij Palembang; Indra-
poera, R'damKaapstad, pass 15
Maart Finisterre; Kamerlingh Onnes
Java—R'dam pass 16 Mrt Gibraltar.
Hedenavond
HILVERSUM I: 19.— Nws. weer.
19.15 Leger des Heils, 19.30 Actueel
geluid, 19 45 Eng. les voor gevor
derden, 20.Nws, 20.15 Radio-
philh. ork., 21.10 Kwartet. 21.30
Vijfde lijdensoverdenk., 22.Or-
gelconc., 22.30 Nws, 22.45 Avond-
overdenk., 23.Concertgeb. kwin
tet, 23.30 B B C. Symphonie orkest.
HILVERSUM II: 19.— Piano,
19.15 Reg. uitz„ 19.30 Jongens en
meisjes, 19.40 Jeugdnws, 19.45 Le
zen in de Bijbel. 20.— Nws, 20.05
Dingen van de dag, 20.15 Mctropole
ork., 20.53 Schuldig of onschuldig,
21.Hoorspel: Und morgen die
ganze Welt, 22.Viool en piano,
22.20 Malando, 22 45 Van boek tot
boek, 23.Nws, 23.15 Zang en
orgel, 23.30 Om het wereldkam
pioenschap schaken, 23.40 The Mas-
queraders.
Morgen
HILVERSUM I: 7.— Nieuws. 7.15
Ochtendgymnastiek, 7.45 Liederen,
8.Nws, 8.15 Pluk de dag, 9
Voor de vrouw, 9.05 Ochtendcon
cert. 10.Pianorecital, 10.15 Mor
gendienst, 10.45 Engelse kerkKorcn,
11-De Zonnebloem, 11.45 Tsje
chisch lied, 12.03 Lunchconcert,
12.30 Weeroverzicht, 12.33 Lunch
concert, 12.55 Zonnewijzer, 13.
Nws, 13.25 Hobo en piano, 13.45
Hors d'Oeuvre, 14.— Donauklan-
ken, 14.30 André Kostelanetz, 14.40
Voor de vrouw, 15.Tsjechische
componisten, 15.30 Strijkkwartet,
16.Bijbellozing, 16.45 Pianoreci
tal, 17.Jeugdjournaal. 17.30 Ka
merorkest, 18.15 C.N.V.-kwartier,
18.30 Regeringsuitzending.
HILVERSUM II, 7.Nieuws. 7.15
Gr. muziek, 7 30 Ochtendrhythme,
7.50 Dagopening, 8.Nws, 8.15 Gr.
muziek. 8.45 Sj'mphonie orkest,
9.15 Morgenwijding, 9.30 Water
standen, 9.35 Arbeidsvitaminen,
10 30 Voor de vrouw, 10.35 Tango's,
10.50 Kleutertje luister,- 11.Or
gelconcert. 11.45 Uit de wereld
pers, 12.B.B.C. Theaterorkest,
12.30 Weerpraatje, 12.33 In het spi
onnetje, 12.38 Pianospel, 13.Nws,
13.15 Metropole orkest, 13.45 Gr.
muziek, 14.Voor de vrouw, 14.20
Calvet-kwartet. 15.Voor de zie
ken. 16.Tussen vier en vijf, 17.
Kaleidoscoop, 17.20 Welk dier deze
week?. 17 30 Operette duetten. 17.50
Regeringsuitzending. 18.— Nws,
18.15 Sport, 18.30 The Romancers.
Na een moeizame en weinig
fraaie partij behaalde ue Neder
landse weltergewichtkampioen Giel
de Roode in het Concertgebouw te
Amsterdam een puntenzege op de
Amsterdammer Harry Bos.
TIUNKAEENDER
18 MAART. Voor de bestrijding
van verschillende ziekten en dierlijke
parasieten worden appel- en perebo-
men en andere vruchtbomen in het
voorjaar en in de zomer met de daar
voor in aanmerking komende bestrij
dingsmiddelen bespoten Dit is een
zeer serieus werk. Zowel de bereiding
der sproeistoffen als de bcspuiting
dienen met de nodige zorgvuldigheid
te geschieden. Wie niet over dc nodi-
g: ervaring beschikt late dit werk over
aan een goed vakmanOngetwijfeld
brengen de bespuitingen wat kosten
metzich mede. doch het voornaamste
is, dat de opbrengst en de kwal it eM
van het fruit er mede gebaat zijn.
