DAGBLAD VOOR AMERSFOORT MINISTERS ZETTEN HUN HANDTEKENING ONDER WEST-EUROPEES VERBOND Boetzelaer: Neutraliteitspolitiek is definitief ten einde Voor Europa's toekomst van grootste belang Truman vraagt dienstplicht weer in te voeren Felle beschuldigingen tegen USSR Streven van Benelux had succes Marine krijgt zes nieuwe jagers Dr. Huysmans overleden BONNENLIJST Smyslov gaf partij tegen Keres op Van Brussel begint de victorie UNO-programma voor Palestina komt op losse schroeven Donderdag 18 Maart 1948 Achtste jaargang, No. 973 Opgericht door de Stichting „Het Parool" - Giro 510330. Bank: Rotterdamsche Bank. Postbus 9 Abonnements prijs 31 cent p. w. of 4.»— p. kw. Losse nummers 10 cent Uitgave: N.V. De Nieuwe Pers Redactie en Administratie: Snouckaertlaan 7, Amcrsfoo^ Telefoon redactie 4291. Telefoon administratie 6234 Tien handtekeningen bekrachtigden gistermiddag in het Brusselse Paleis der Aca demiën de in de afgelopen week tot stand gekomen West-Europese Unie, waarin Groot-Brittannië, Frankrijk, België, Nederland en Luxemburg elkaar voor een periode van vijftig jaar militaire bijstand beloven, en dat wellicht het begin zal zijn van een groot Europees verbond. De ondertekenaars waren Paul-Henri Spaak en de Belgische minister van finan ciën Gaston Eyskens, Georges Bidault en ambassadeur Jean de Hauteclocque, de Luxemburgse minister Joseph Becb en de gezant Robert Als, baron van Boetze laer en ambassadeur baron van Harinxma tlioe Slooten, Ernest Bevin en ambassa deur Sir Georges William Rendel. Vijf uur wees de klok toen het historische ogenblik was aan gebroken. waarop Nederland sedert meer dan twee eeuwen zijn weder-intrede deed in de wereldpolitiek. Even tevoren waren de ministers de marmeren zaal binnengekomen, hadden fotografen en cineasten hun eerste opnamen gemaakt. Op klokslag greep Spaak de stalen pen en zette hij als eerste zijn naam onder het document. Daarna volgden, in de alphabetische volgorde van hun landen, de anderen. In dezelfde volgorde voerden de ministers hierna het woord. Zij spra ken in deze zin: SPAAR: Dit is een verdrag, dat op elk gebied de voorbode is van een samenwerking op ruimere grondsla gen dan ooit te voren is geschied. Wij hebben gevoeld, dat het tijd was en ik verklaar, dat het niet te laat is om ons te verenigen voor de verdediging van bepaalde gedachten. Dezelfde gedachten, waai"- voor onze volken samen gestreden hebben tijdens de laatste oorlog en die zij door een gemeenschappelijke inspanning gered hebben. Is het wel nodig te verklaren dat ons accoord tegen niemand gericht is en dat niemand de minste reden heeft om zich daarover te veront rusten of boos te zijn? Wij hebben onze inspanningen verricht in het teken van de per soonlijke vrijheid, de eerbied voor het individu en de politieke democratie. Door aldus te han delen. hebben wij elke gedachte van uitdaging van de hand ge wezen. De beginselen, die ons verenigen, nopen ons tot ver draagzaamheid. tot verzoening en tot het zoeken van redelijke cn vreedzame oplossingen voor alle moeilijkheden cn alle ge schillen. België, dat reeds met Nederland en Luxemburg verenigd is door ban den. die elke dag vriendschappe- lijker en nauwer worden, aanvaardt met erkentelijkheid de hulp die het van Frankrijk en Groot-Brittannië ontvangt. Het geeft aldus een nieuwe bekrachtiging aan een der essentiële punten van zijn buitenlandse poli tiek en geeft plechtig uiting aan het voornemen zijn volledige medewer king te verlenen aan de grootse samenwerking die op komst is. Wij zijn liet beu BIDAULT: Het verbond dat wij op deze plechtige dag sluiten, is ons opgelegd door onze gemeenschappe lijke idealen en belangen. Het houdt slechts waarborgen voor vrede en veiligheid in. Wat de vrede altijd in gevaar heeft gebracht, is isolering, vrees en wan trouwen. Wij zijn hier om deze drie dingen te bestrijden. De vijf landen, die thans een verdrag hebben ge-, sloten, zijn oude landen, die perio diek door het ongeluk zijn getroffen. Wij zijn dit thans beu. Voortaan zul len wij verenigd zijn en ik hoop. dat dit voor immer zo zal blijven. BECH: Dit verdrag zal de natuur lijke en onontbeerlijke kern vormen voor de nieuwe solidariteit, die Europa uit het puin zal doen herrij zen. Met fierheid en ontroering heb ik namens mijn land dit verdrag ondertekend. Het ogenblik is voor Luxemburg dubbel plechtig, daar dit land hierdoor zijn neutraliteits politiek prijsgeeft. Onze vaderlands liefde heeft ons er toe gebracht af te zien van deze neutrafiteit. die een teleurstelling is geweest. Samen met u bevestigen wij andermaal ons on wrikbaar vertrouwen in de mense lijke waardigheid die ten grondslag ligt aan onze nationale instellingen. Eerst verdiepen VAN BOETZELAER: Het West- Europese pact. dat wij vandaag ondertekenen, maakt definitief een eind aan onze oude neutraliteits politiek. Naar het ons voorkomt, moeten wij allereerst een consulta tieve raad in het leven roepen, die tot taak heeft de geest van het ver drag te verwezenlijken. Slechts op die manier zou mön kunnen voor komen. dat het verdrag niet meer blijft dan een facade, inplaats van een solied en duurzaam bouwwerk. Wij zullen met blijdschap de dag begroeten, waarop de kring van deelnemenden aan onze regio nale unie zal worden uitgebreid. Wij zijn echter van mening, dat zij in de eerste plaats moet wor den verdiept alvorens zij wordt uitgebreid. De Nederlandse regering consta teert met voldoening dat. hoewol krachtens het-verdrag de bijstand is beperkt tot het geval van aggressie Weerbericht KRIMPENDE WIND Weersverwachting, geldig tot Vrij dagavond Matige tot krachtige, naar zuidwes telijke richting draaiende wind Weer toenemende bewolking met 'afcer plaat selijk enige regen. Vanacht kouder, m«rgcu overdag weinig verandering in temperatuur. 19 Maart: Zon op b 46 onder 18.51. Maan op 10.56, onder 4.07. in Europa, de mogelijkheid open staat van overleg in de boezem van de consultatieve raad ten aanzien van iedere situatie, die een bedrei ging zou kunnen vormen van de* vrede in welk gebied ook. Wan neer de landen van de Benelux hun lot verbinden met dat van de grote mogendheden, lijkt het ons billijk, dat zij hun stem kunnen laten horen wanneer het gaat om het nemen van besluiten, die een bedreiging van de wereldvrede zou den kunnen inhouden BEVIN: Het verdrag is bedoeld om goede buren tot elkander te brengen, goede betrekkingen te onderhouden en een orgaan in het leven te roepen, dat niet slechts do verdragspartners tot nut moest strekken, en ook niet slechts alleen Europa, maar de gehele wereld Het verdrag is slechts een begin, een soort grondslag, zoals nog nooit te voren is gelegd. Het houdt rekening met de mogelijkheden en voordelen, die kunnen cn zullen ontstaan uit de grote potentiële productiecapaciteit van de vijf tanden. Het zal bijdra gen tot het scheppen van een even wicht, waarbij de invoer van de "vijf landen zal kunnen worden bctaaid met de producten, die zij voort brengen. De ondertekening schept de mo gelijkheid tot het stichten van ge zonde gemeenschappen, die in vol komen harmonie zullen samenwer ken en de burgers van de vijf lan den het gevoel zou geven, deel uit te maken van een grote eenheid. Fantasie van „Intran" Het Pary'se blad „lTntransigeant" heeft bericht, dat Montgomery de hoogste chef zou worden van een gemeenschappelijke staf. die ge vormd zou worden door Engeland, Frankrijk en de Benelux-landen. Hiertoe zou besloten zijn bij het opstellen van het vyfmogèndheden- verdrag. Een woordvoerder van het Fran se ministerie van buitenlandse za ken noemde het bericht echter fan tasie, en ook door de ministeries der andere landen is het al ten stel ligste tegengesproken. TSJECHOSLOWAKIJE OP RAADSAGENDA Met negen tegen twee stemmen (de Sovjet-Unie en de Oekraine) is de kwestie Tsjechoslowaküe op de agenda van de Veiligheidsraad ge plaatst. Gromyko verklaarde zich tegen omdat hier van een „flagrant ingrijpen in de binnenlandse aange legenheden van een staat" sprake was. Congres gaat niet op Paasreces Het Amerikaanse Congres zal niet op Paasreces gaan. Martin, de voorzitter van het Huis van Afge vaardigden, die dit bekend maak te, motiveerde het besluit met te zeggen dat van het Paasreces is afgezien met het oog op de nood zakelijkheid. vóór 31 Maart tot een uitspraak te komen over het plan Marshall. Achthonderd vrouwen met drie honderd kinderen onder de 12 jaar zijn gistermiddag aan boord van de Johan van Oldebarnevëldt naar In donesië vertrokken om zich bij man en vader te voegen. ALS HET WAAR IS. dat eendracht macht maaktdan mogen we de vijl ministers van buitenlandse zaken die op dit plaatje staan, langzamerhand de eretitel „Grote Vijf van West-Europa" verlenenDe loto is genomen tijdens de plechtigheden rondom de ondertekening van het Pact van Vijl en de foto toont minister Van Boetzelaer tijdens zijn rede. Op de voorgrond zitten verder van links naar rechts: Spaak (België) Bidault (Frankrijk), Bcch Luxemburgen geheel rechts Bevin (Groot-Brittannië) In een rede die een aantal onverbloemde beschuldigingen aan het adres van de Sowjet-Unie bevatte, heeft president Truman het Congres voorgesteld tijdelijk de militaire dienstplicht weer in te voeren. „Ik sta hier om u een verslag te doen van de kritieke situatie in Europa cn om u te verrocken dienovereenkomstig te handelen." zo begon dc president zijn rede. Het is van vitaal belang zo ging hij verder, dat wij nu handelen om de voorwaarden te scheppen waaronder wij een blijvende vrede tot stand kunnen brengen. Hij stelde voor het plan voor algemene militaire oefening spoedig ten uitvoer te leggen, en het plan- Marshall binnen de kortst mogelijke tijd af te handelen. Minister-president licht Kamer in: Vanmiddag hebben de minister van Buitenlandse Zaken en Harer Majesteit's ambassadeur te Brussel, daartoe door Hare Majesteit gemachtigd, een verdrag ondertekend, dat voor Nederland en niet voor Nederland alleen, maar voor de gehele verdere ontwikkeling van Europa, van de grootste betekenis kan worden, zei minister president Becl gisteravond in een zeven minuten durende verklaring aan de Tweede Kamer. De vijf deelnemende staten geven de mogelijkheid van neutraliteit, die onder het Handvest van de Verenigde Naties bij onenigheid der vyf grote mogendheden, althans theoretisch, nog bestaat, prijs, waar tegenover zij echter, bij aanval in Europa, van de onmiddellijke bij stand der overige verdragstaten verzekerd kunnen zijn een zeker heid, die het Handvest niet verschaft. De drie Benelux-landen hebben gemeend, dat, in aanmerking geno men de politieke en militaire ont wikkeling. de veiligheid hunner landen 't noodzakelijk maakte, mili taire samenwerking met gelijkge zinde staten te aanvaarden Zij hebben echter gemeend, dat het verdrag meer zou moeten in houden dan een wederzijdse toezeg ging tot militaire bijstand. Zij zijn van oordeel geweest, dat voor de vnf landen, die in zo hoge mate zich door gemeenschappelijke politieke, economische, culturele en geeste lijke opvattingen kenmerken, het ogenblik gekomen was zich nauwer aaneen te sluiten, teneinde aldus een kern te vormen tot bescherming van hun gemeenschappelijke be schaving cn ter bevordering van hun gemeenschappelijke belangen. Zij hebben van de aanvang af de on derlinge militaire bijstand willen beschouwen als met deze gcmcen- schaDpclijkheid ten nauwste ver bonden. In die zin hebben de drie Benelux-landen getracht, het verdrag op te stellen, en het stemt tot voldoening te kunnen constateren, dat dit streven succes heeft gehad. Niet te snel Toetreding van andere staten is geenszins uitgesloten: wel echter menen de Benelux-landen dat eorst de aaneensluiting der vijf staten zich moet consolideren en verdie pen, alvorens tot uitbreiding kan worden overgegaan. Wat het politiek terrein betreft zou ik de aandacht er op willen vestigen, dat ook bij een bedreiging van de vrede buiten Europa in welk geval geen automatische ver plichting tot bijstand bestaat deze raad de gelegenheid biedt tot onverwijld overleg. Het zal geen betoog behoeven dat dit voorschrift voor staten als Ne derland. die met nauwe banden aan landen buiten Europa zijn verbon den. van grote betekenis is. Aan de regeringstafel zaten de ministers Vos, Lieftinck en Jonk man. Overeenkomstig het voorstel van de voorzitter werd besloten de beraadslaging over deze regerings verklaring aan de orde te stellen in de vevgadering, die morgenavond cm acht uur aanvangt. Deze be raadslaging wordt samengevoegd met de interpellatie-Van der Goes van Naters. Ter vervanging van de Britse schepen Het ministerie van Marine heeft bij vier Nederlandse werven op drachten geplaatst voor de bouw van zes onderzeebootjagers voor onze zeegaande vloot. Zij zullen dienen om de thans in dienst zijn de. voormalige Britse torpedoboot- jagers te vervangen, daar deze om streeks 1952 versleten zullen zijn Van de nieuwe jagers zullen er drie gbouwd worden door ..De Schelde" te Vlissingen. één door Wilton- Fyenoord te Schiedam. één door de Rotterdamse Droogdok Mij. te Rotterdam en één door de Ned. Dok en Scheepsbouw Mij. te Am sterdam. De nieuwe jagers zullen groter zijn dan de torpedojagers, die tot dusver in dienst zijn geweest. Met een standaard-waterverplaatsing van 2.097 ton overtreffen ze niet alleen de acht jagers van de zgn. Admira- lenklasse, die alle in de laatste oor log zijn ondergegaan, doch ook de thans varende voormalige Britse jagers, waarvan de waterverplaat sing 1628 ton bedraagt. In grootte en bewapening zi.in zij te vergelijken met Hr Ms ..Van Kinsbcrgen" De bewapening is ingesteld op de onderzeebootbestrijding. De nieuwe schepen worden uitgerust met vier kanons in dubbeltorens van 12 cm, 5 mitrailleurs van 40 mm cn een aantal dieptebommenwerpers, die deze jagers bij uitstek geschikt ma ken voor de bescherming van con- vooiea. De Sovjet-Unie aldus Truman draagt de schuld voor het mis lukken van het vredeswerk. De democratische landen hebben op rechte en geduldige pogingen ge daan om een grondslag voor de vrede te vinden. Conferentie na conferentie werd gehouden. De overéénkomsten die wij bereikten waren gebrekkig, maar hadden tot een rechtvaardige vrede kunnen leiden. als zij waren nagekomen. Maar zij werden hardnekkig ver onachtzaamd en geschonden door één natie. De meeste landen der wereld steunen de U.N O in volle ernst en op eerlijke wijze om de organisatie sterk on doeltreffend te maken. Eén land heeft echter hardnekkig het werk van de U N.O. verijdeld door een voortdurend misbruik van het recht van veto. Maar dit is niet alles. Sedert het einde van de vijandelijkheden heb ben de Sovjet-Unie cn haar agen ten de onafhankelijkheid en de democratische aard van een hele reeks van landen in Oost- cn Mid den-Europa vernietigd. Thans is de Republiek Tsjc- choslowakije ondergegaan. Er wordt druk uitgeoefend op Finland. Griekenland. Italië... De methoden verschillen, maar het schema is maar al te dui delijk. Prijs van de vrede De Sovjet-Unie en haar satellieten werden uitgenodigd om deel tc nemen aan het Europees herstel programma. Zij weigerden. Meer nog. zij hebben openlijk hun vijand schap tegen het plan verklaard en pogen agressief het schipbreuk te laten Inden. Zij willen niet dat dc Verenigde Staten Europa helpen. Zij willen zelfs niet dat de zestien landen samen werken om zich zelf te helpen. Wij moeten er ons op instel len, zo ging Truman verder, om de prfjs van de vrede te betalen. Anders zullen wij de prijs van de oorlog moeten be talen In handelen schuilt enig risico dat is er altijd. Maar er schuilt meer risico in als men in gebreke blijft te handelen. Over het vijfmogendhedenverdrag zei Truman: Ik hoop dat de Ver enigde Staten met de daartoe dien stige middelen aan de vrije landen de steun zullen geven die door dc toestand noodzakelijk is geworden. Over deze laatste tirade menen de meeste leden van het Congres dat zij een toespeling is op Ameri kaanse militaire steun aan de vijf landen van West-Europa. In de ouderdom van 45 jaar is in een ziekenhuis te 's-Gravenhage overleden de oud-minister van Economische Zaken, dr. G. W. M. Huysmans. Dr. Huysmans werd 29 April 1902 te Eindho ven geboren. Na de bevrijding van het Zuiden des lands trad dr. Huysmans eerst- op als ad viseur voor fi- nanpielc zaken van'het M.G. in Noord-Brabant. Op 23 Februari 1945 volgde hij ir. J. van den Broek op als minister van Financiën in het kabinet Gerbrandy. In Augus tus 1946 werd hij opnieuw minister en wel van Economische Zaken in het kabinet Beel. Van September 1947 tot Novem ber 1947 kon dr. Huysmans zijn ambt niet vervullen daar hij voor een operatie in een ziekenhuis moest worden opgenomen. Er volg de geen algeheel herstel en dr. Huysmans zag zich genoodzaakt 13 Januari zijn ontslag aan te vragen. Schoenen riie't van de bon Het bestuur van de vakgroep schoenindustrie en het bestuur van de vakgroep detailhandel hebben besprekingen gevoerd met het rijksbureau voor huiden en leder en met de minister van Economi sche Zaken. Ondanks het feit, dat de vakgroepen van mening zijn, dat de opheffing van de schoenen distributie volkomen verantwoord zou zijn, blijft men van regerings zijde een andere mening toege daan, zodat de schoenen voorlopig nog op de bon blijven. Oostenrijk wenst weer een eigen leger De Oostenrijkse minister van bui tenlandse zaken, Karl Gruber, heeft voor Oostenrijk het recht bepleit, zich opnieuw te bewapenen. Na de conferentie der 16 Mar shall-landen te hebben bijgewoond, verklaarde hij op een persconferen tie. dat zijn land een internationale uitzondering is. „Wij zijn de enige staat in Europa, die geen leger mag hebben", zeide hij. Ondervraagd omtrent zijn stand punt ten aanzien van het vijfmo gendhedenverdrag. antwoordde dr. Gruber: „De wereld moet spoedig tot een toestand komen, waarin het niet meer nodig zal zijn dat ieder om zo te zeggen met een geweer naar bed gaat De gewone burger moet over al veilig zijn. of hot in Nebraska, in Iran of in Oostenrijk is". Toen een verslaggever hem vroeg, of het daartoe „voor of na de eerst volgende oorlog" zou komen, ant woordde Gruber: „Ik hoop, er voor" brood brood Granaat in communistische winkel te Kopenhagen Een granaat is gisteren gewor pen in de boekwinkel te Kopen hagen die het eigendom is van het communistische-blad Land og Folk. Ooggetuigen hebben na de ontplof fing, die wel veel schade maar geen persoonlijke ongelukken ver oorzaakte, drie jongemannen zien vluchten. De granaat is volgens de politie van Britse herkomst. De Deense premier Hedtoft heeft dit incident afgekeurd. „Zulke acties hebben geen zin,", zei hij. De volgende bonnen zijn aange wezen voor het tijdvak van 21 Maart t.m. 3 April. Bonkaarten KA, KB, KC 804 259 Algemeen: Ong. 225 gr. huis houdzeep of 180 gr. toiletzeep 260 Algemeen: 100 gram bloem of zelfrijzend bakmeel of kin dermeel 261 Algemeen: 400 gram brood of 1 rantsoen gebak 262 Algemeen: 1600 gram (geldig t.m. 27 Maart) 263 Algemeen: 200 gram (geldig t.m. 27 Maart) 264 Algemeen: 4 eieren 265 Algemeen: 750 gram suiker, boterhamstrooisel, enz., óf 1500 gr. jam, stroop enz., óf 750 gram versnaperingen. 254 Reserve: 800 gram brood (geldig t.m. 27 Maart) 258 Reserve: 400 gram brood (geldig t.m. 27 Maart) 270 Algemeen: 500 gram sinaas appelen (voorinlevering) Bonkaarten KD, KE 804 759 Algemeen: Ong. 450 gr. huis houdzeep of 360 gr. toiletzeep 760 Algemeen: 100 gram bloem of zelfrijzend bakmeel of kinder meel of kinderbiscuits 761 Algemeen: 400 gram brood of 1 rantsoen gebak 762 Algemeen: 400 gram (geldig t.m. 27 Maart) 763 Algemeen: 200 gram (geldig t.m. 27 Maart) 764 Algemeen: 4 eieren 765 Algemeen: 500 gram suiker, boterhamstrooisel, enz, óf 1000 gram jam, stroop, enz., óf 500 gram versnaperingen 755 Reserve: .400 gram brood (geldig t.m. 27 Maart) 758 Reserve: 500 gram bloem of zelfrijzend bakmeel of kinder meel of kinderbiscuits 770 Algemeen: 1 kg. sinaasappe len (voorinlevering) Tabak- en versnaperingenkaarten enz. QA, QB. QC 802 25,26,29 Tabak: 2 rantsoenen si garetten of kerftabak 27 Versnaperingen: 200 gram ver snaperingen óf 200 gram suiker, boterhamstrooisel enz., óf 400 gram jam, stroop, enz. 30 Versnaperingen: 100 gram ver snaperingen óf 100 gram suiker, boterhamstrooisel, enz., óf 200 gram jam, stroop, enz. Deze bonnen kunnen reeds op Vrijdag 19 Maart worden gebruikt. De bonnen 270 en 770 Algemeen (sinaasappelen), die op de bon kaarten voorkomen boven aan de kaart, moeten uiterlijk op 27 Maart bij een handelaar in groente en/of fruit worden ingele verd. De volgende bonnen kunnen worden vernietigd: 212, 214, 215, 714 en 715 Melk, 229, 221, 222, 725, en 727 Reserve, 210 en 710 Alge meen. brood brood De afgebroken partij Smyslov Keres werd gisterenavond in het Kurhaus voortgezet. Na de 57e zet van-Keres a4a3 gaf Smyslov de partij op. De stand was wit: kgl, db2, tel en el, lf2 en g2, pc3. pionnen d4, f3. g3 en b2. Zwart: kg8, dg6, tb7 en d8, lc4, pd6 en f6. pionnen a5, b5, e6, g5 en h6. 41) pc3e4 pd6xe4, 42) f3xe4 pf6g4, 43) tslxc4 dg6—hó, 44) tc4c2 dh5xh2+, 45) kgl—fl tb7—f7, 46) tel—e2 dh2xg3, 47) db2—c3 dg3xc3, 48) tc2xc3 td8—f8, 49) tc3c2 pg4xf2, 50) te2xf2 tf7xf2 51) tc2xf2 tf8xf2+, 52) kflxf2 a5a4, 53) lg2—h'3 kg8—f7. 54) d4—d5 e6xd5, 55) lh3—d7 kf7 —f6, 56) ld7—c6 d5xe4, 57) Ic6xb5 a4a3 Tegen de oud-burgemeester van Utrecht, C. van Ravenswaay, eiste de proc.-fisc. bij de bijz. Raad van Cassatie een gevangenisstraf voor de tijd van tien jaar. Van R. was destijds door het B. G. veroordeeld tot elf jaar gevangenisstraf. 0 o R is een nieuwe datum T-' ingeschreven in het boek der historie van West-Europa: 17 Maart 1948 het Pact van V\)f te Brussel ondertekend. Wy beschouwen dit als een ge beurtenis, waarvan de betekenis niet hoog genoeg kan worden aan geslagen Vyf staten sluiten volko men vrywillig een accoord en be sluiten tot samenwerking op alle gebieden, politiek, militair, econo misch, sociaal cn cultureel. V\jf sta ten tonen tc beseffen, dat zy hun eigen belangen het beste kunnen dienen door die van anderen, hun buren en vrienden en te bevorderen, dat eendracht macht maakt. Engeland, Frankrijk en dc Bene lux hebben dc handen ineengesla gen, samen willen zij de grote moei lijkheden, waarin de oorlog hen ge bracht heeft, overwinnen voor zo ver dit in hun eigen vermogen ligt, samen willen zij pal staan voor de waarden, die het leven voor de be woner van West-Europa nu een maal alleen dc moeite van het le ven waard maken. Wij zijn verheugd, dat dit Pact van Vyf is tot stand gekomen En voor die verheugenis zijn vele re denen. Wy juichen het toe, dat dit ver drag zo snel tot stand is kunnen komen. Het is vandaag precies 8 weken geleden, dat Bevln in zijn grote rede in het Lagerhuis het denkbeeld ervan aan dc orde stelde in termen, welke nog niet boven algemeenheden uitkwamen. En in deze korte tijd is het verwerkelijkt. Vijf democratieën hebben laten zien, dat besluitvaardigheid, dat snel handelen niet alleen het prerogatief van totalitaire staten is. Wij juichen het toe, dat dit ac coord juist op dit ogenblik is geko men, Engeland, Frankrijk en de Be nelux demonstreren hiermee, dat zij niet dcfaitist zijn, dat zij niet wanhopen aan eigen toekomst cn die van West-Europa. Zij laten zien, dat zij zich niet hebben laten im poneren door de gebeurtenissen van dc jongste tyd in deze zin, dat zij passief afwachten wat er over hen gaat komen, maar dat zij er prompt cn krachtig op reageren. Wat een verschil met bijna 10 volle jaren geleden! Herinnert U zich nog, le zers, dat er na München vlaggen werden uitgehangen, dat er Deven ter koek en eieren uit Barnevcld werden gezonden? Wy hebben ons in die dagen diep gegeneerd over die uitingen van vreugde over wat wy niet anders konden zien dan nis een beschamende nederlaag van het democratische Westen Nu kunnen wij zeggen: het is anders geworden, wij hebben, gelukkig, toch wel iets geleerd van alles wat wij sinds 1938 hebben meegemaakt. Waarom er nu geen vlaggen wor den uitgehangen? Wij zijn nu een maal geen demonstratief volk. Mo gelijk beseffen wij ook sterk, dat met de ondertekening van het Pact van Vyf pas een begin is gemaakt, dat er nog heel veel gebeuren moet voor de samenwerking over de hele linie werkelijk een feit zal zyn ge worden. Met andere woorden, wij hebben het gevoel, dat wy nu de eerste steenlegging achter de rug hebben, maar willen met het vlag gen liever wachten tot het gebouw onder de kap is. Misschien is dat verstandig, maar toch... wij zouden vandaag graag vlaggen zien. Wij zijn tei slotte blij, dat dit Pact van Vijf meer is dan een de fensieve alliantie alleen, meer dan alleen maar afweer In beginsel is het positief cn hot bergt grote con structieve mogelijkheden in zich. Dat is het, wat a'in dit verdrag de grootste betekenis geeft in onze ogen. Wij hebben al zo vaak be toogd: met alleen afweer van, met alleen verzet tegen wat ons bedreigt of hindert komen wij er niet m West-Europa of in Nederland. Spaak heeft het zo duidelijk ge zegd dit verdrag is tegen niemand gericht. Het is niet anti-iets of -iemand, het is alleen maar pro-de Vijf, pro-West-Europa. 375 Jaar geleden zeiden onze voorouders: van Alkmaar begint de victorie. Zij zetten dc tanden nog eens extra op elkaar, zij spanden zich in tot het uiterste en het re sultaat was dc Republiek der zeven Verenigde Nederlanden. Wij wagen het vandaag te zeggen: van Brussel begint de victorie. En als wij dat zeggen dan hopen wy, dat de Verenigde Staten van W e s t-E uropa in het ver schiet zijn gekomen. Frankrijk wijzigt zijn houding Het program van de UNO voor Palestina is geheel op losse schroe ven komen te staan door een on verwachte wijziging in de houding van Frankrijk. Rusland, de Verenigde Staten, Franrijk en China waren het reeds eerder eens geworden, dat een oor log in Palestina gelijk stond met een bedreiging van de wereldvrede. Daarna heeft Syrië aan de Veilig heidsraad beloofd, dat het zich niet zou mengen in de toekomstige rechten van Palestina, zolang door andere landen niet geïnte* rnieerd zou worden. Na deze verklaring heeft Frankrijk zijn houding ge wijzigd. Rusland is klaarblijkelijk het land dat in deze kwestie het krach tigst op zijn stuk blijft staan en een snelle verwezenlijking van het verdelingsplan verlangt. De hou ding van de Verenigde Staten is niet geheel duidelijk, maar wel staat vast dat de V.S. tegenstander zijn van geweld bij het tenuitvoer- leggen van het program. Mosje Sjertok, hoofd van de po litieke afdeling van fiet Joods bu reau, heeft de commissie voor Pa lestina der UNO de samenstelling van de toekomstige regeringsraad voor de voorgestelde Joodse Pale stijnse staat voorgelegd. Het plan van het Joods bureau voorziet in een voorlopige raad van 32 leden met een uitvoerend or gaan van twaalf tot vijftien leden. De „Arabische oorlogsraad" heeft zijn plan de campagne voor de verovering van Palestina gereed. Als de actie „naar wens" verloopt, zal zij zich in twee phasen voltrek ken, nl. de economische oorlog, die '.hans reeds aan de gang is, en het offensief da op 1 Mei zal be ginnen tegen de verbindingen, met de bedoeling chaos te scheppen. Zo nodig, zal een derde phase vol gen: het optreden der Arabische leger- en luchtstrijdkrachten.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1948 | | pagina 1