OUDE WERELD GRIJPE LAATSTE
KANS DIE WORDT GEBODEN!
Veluwe bereidt zich voor op
vacantieseizoen
Kerk en Maatschappij
Bedreigt het plan-Marshall onze souvereiniteit
of kan het een hoger doel dienen?
HET IS GEDAAN MET EUROPA..
T n de jaren '39—AO is de na-
-* tionale souvereiniteit van tal
van Europese staten om hals ge- in
bracht. Is zij met de pennestreek
die Duitse generaals in Mei
1945 onder Montgomery's capi
tulatiebevel zetten, automatisch
tot nieuw leven teruggekeerd? 1
Het 1 ij k t er niet op en de mo
gelijkheid dat zij in haar voor-
oorlogse gedaante zal terug
keren. is miniem. Of dat te be- r
treuren is. is een andere kwes
tie.
Gods
prentenboek
Aantal gasten waarschijnlijk
groter dan vorig jaar
Kerknieuws
Zaterdag 20 Maart 1948
7
A L eeuwen lang wordt betoogd, dat het met Europa
gedaan is. Is het waarHet artikel dat hierbij :s
De nationale souvereiniteit heeft
diverse aspecten. Juridische, poli
tieke en sociaal-economische leg
gen daarvan het meeste gewicht in
de schaal. De juridische souverei
niteit van landen als Estland, Let
land en Lithauen heeft opgehouden
te bestaan, want deze landen zijn
complete Sovjetrepublieken ge
worden. Iets minder erg is het met
de Balkanlanden, maar hoezeer
ook zij in hun souvereiniteit beknot
zijn bleek duidelijk in de zomer
van 1947. toen Moskou uit be
zorgdheid voor de souvereiniteit
van de betrokken staten, heette het
nota bene! de landen van de
Balkan verhinderde deel te nemen
aan de Parijse besprekingen over
het plan-Marshall en er van al
deze staten niet één was, die van
zijn (toch in theorie bestaande)
souvereiniteit gebruik durfde ma
ken om het verbod te trotseren en
tóch te gaan!
In 1945 werd de UNÓ opgericht
en hoe de verschillende leden-sta-
ten van deze organisatie feitelijk
een deel van hun souvereiniteit
aan haar hebben gedelegeerd,
bleek bijvoorbeeld in Juli 1947,
toen Nederland, afhankelijk als het
was geworden van omstandigheden
van internationale aard name
lijk het bestaan van die UNO
zijn veldtocht op Java na veertien
daggn moest stu Aten.
Reeds vóór 1939 waren de ver
schillende landen van de wereld
economisch zozeer van elkaar af
hankelijk, dat het geen zin heeft
om van „economische souvereini
teit" te spreken, zeker niet nu na
die oorlog des te duidelijker geble
ken is dat geen land meer in staat
zal zijn, zich economisch te isole
ren de astronomische cijfers van
het plan Marshall spreken in dit
opzicht een- taal die niet mis te
verstaan is.
afgedrukt wil het tegendeel en meent dat Europa's kans
ligt in het plan-Marshall, en voorts, dat dit plan tevens
de stoot moet geven tot een „grondwetsherziening-op-
internationaal-plan". Zulk een grondwetsherziening zal er
toe moeten leiden dat de nationale souvereiniteit der staten,
die de jure nog onbeperkt bestaat, maar de faeto
reeds lang aan het devalueren is, wordt omgevormd tot
een supra-nationale.
Devaluatie der
souvereiniteit
Over de gehele linie zien wij hoe
een devaluatie va het begrip sou
vereiniteit zich aan het voltrekken
is. Bedroevend schouwspel voor
degenen ^3ie gemeend hadden dat
Voor de Zondag
Mijn vriend, die zorgt voor be
zwaren tegen „de godsdienst"., ver
telt me deze weck. welk een onzin
het ts. dat de bijbel zo dik is. Wan
neer de Here God op één blad pa
pier ons een eenvoudige „gebruiks
aanwijzing" had gegeven, was er
nu niet al die herrie rondom de
bijbel.
Mijn kleine jongen heeft meer
fantasie. Op z'n knieën ligt hij op
de grond, gebogen over een ouder
wetse staten-bijbel met platen.
Voorzichtig slaat hij de bladen om.
Totdat de volgende plaat in het
zicht komt. Dan vertelt hij er zelf
een verhaal bij. en stoort me in
m'n werk. omdat ik op enkele pun
ten nog opheldering moet geven.
Er zijn heel weit platen, die hem
niet toespreken. Die doet hij af
met: „allemaal mannen" of iets
dergelijks. Maar de plaat van de
wegvoering naar Babel heeft z'n
volle aandacht. Hij vertelt van de
boze soldaten, die alle mensen weg
jagen, En hij belet me het verder
werken, totdat ik. tegen de waar
heid in. hem plechtig verzeker, dat
ze allemaal weer naar huis moch
ten en naar hun moeder, voordat
het donker werd. Anders zou hij
het niet aan kunnen. Een wat zoete
plaat van het Messiaanse vrederijk
uit Jesaja houdt hem vast. Dat lijkt
hem prachtig, dat een klein jochie
zoals hij met een grote leeuw kan
spelen zoals hij met z'n beer. En
dat cr dan niets „gebeurt".
Wanneer ik omkijk, omdat het
erg stil geworden is. zie ik hem
aandachtig de plaat van de kruisi
ging van Christus bekijken. Maar
hij stelt geen vraag, en wanneer hij
bemerkt, dat ik naar hem kijk, bla
dert hij verder. Vreemd, hier heeft
hij blijkbaar iets gevoeld van het
onherroepelijke. Dat is het einde
van het gesprek.
Gods prentenboek. Zo noemde
Hermann Kuttcr de Bijbel. En wij,
kinderen, die het leven met aan
kunnen en die stil geslagen zijn
door het onherroepelijke van dood
en schuld, we mogen luisteren
naar de verhalen Gods. Realistisch
en fel. gesproken en geleefd in de
wereld van de dood. Maar de Va
der in de hemel zegt onsdat we
toch thuis mogen komen. En dat
ook het onherroepelijke doorbroken
ivordt. En Luther eindigt elk
hoofdstuk van zijn Kleine Cate
chismus met de vertaling van het
woordje „amen": dat is vast en
zeker waar!
Ds. C. M. VAN ENDT
V.
na Duitslands nederlaag de toe
stand van vóór de oorlog zich in
volle glorie zou herstellen. En
wanneer er dan ook nog lieden
zouden zijn, die het plan Marshall
willen beschouwen als de gouden
sleutel naar de rijke tijd van wel
eer, zij zouden een tragische ver
gissing maken, want de weg naar
vroeger bestaat niet omdat hij een
anachronisme is. Het Europese
Herstelprogramma, zoals het plan-
Marshall officieel heet, heeft an
dere functies dan louter philan-
thropische.
HERSTEL van Europa is het
hoofddoel. Maar dit hoofddoel
heeft nog andere facetten ook. Het
plan-Marshall bedoelt namelijk
ook een dam op te werpen tegen
de expansie van het Russische
communisme hoe chaotischer de
toestand in Europa, des te vrucht
baarder de voedingsbodem voor de
communistische leer; welvaart
het doel zal de aantrekkings
kracht van Moskou automatisch
doen verminderen en tenslotte
doen verdwijnen. En o o k zal het
plan-Marshall een afzetgebied
scheppen voor de Amerikaanse in
dustrie. Een berooid Europa dat
geen Amerikaans product kan ko
pen, zelf evenmin tot produceren in
staat is omdat het de grondstoffen
ontbeert, vormt een directe bedrei
ging voor de Verenigde Staten,
waar het inflatie en werkloosheid
zal oproepen. Kan men dus de
doelstellingen van 't plan-Marshall
vaag in drieën onderverdelen, de
grenzen tussen deze drie aspecten
zijn niet scherp te trekken, daar
voor hangen zij te nauw met el
kaar samen.
Communistische
argumentatie
Van de kant der communisten,
die op hun beurt het „afzetgebied"
voor hun ideologie bedreigd 1 zien,
wordt als een der voornaamste ar
gumenten tegen dit herstelplan te
berde gebracht, dat het de nationa
le souvereiniteit der staten be
dreigt („de vrijheid verdwijnt,
waar de dollar verschijnt") en ten
dele hebben zij daarin gelijk. De
voorwaarden die aan het plan-
Marshall zijn verbonden met be
trekking tot bijvoorbeeld het Euro
pese scheepsbouwprogramma laten
ons inderdaad zien, dat wij in dit
opzicht een beperking van onze
vrijheid ondergaan. Het doet ech
ter ietwat zonderling aan, dit ar
gument van de nationale souverei
niteit te vernemen uit de mond der
communisten die zich immers zo
graag aandienen als kampioenen
der vooruitgang, maar wanneer het
hun past blijkbaar niet aarzelen
om met een dergelijk verouderd
begrip te komen aandragen. (Bui
ten beschouwing gelaten dan nog
in hoeverre zij zelf hier en daar de
nationale souvereiniteit respecte
ren).
Maar al deze drogredenen even
daargelaten schuilt er in de
voorwaarden die 't plan-Marshall
ons stelt, niet inderdaad een be
dreiging van onze onafhankelijk
heid, onze souvereiniteit en moeten
wij dus liever niet zorgen, zo wei
nig mogelijk met dat plan-Mar
shall te maken te krijgen? Komen
wij erdoor niet in de positie van de
bedeelde, die verplichtingen opge
legd krijgt, dreigen wij niet te
worden als een steuntrekker, die
angst heeft om op Zondagavond in
bioscoop of schouwburg te worden
gezien? f
Neen.
Géén bedeling!
Ten eerste i s dit plan-Marshall
geen bedeling, want Amerika heeft
er pree i es zoveel belang
bij als wijzelf. En ten twTeede mag
dit plan niet versmaad worden om
dat het de in talloze staten en
staatjes verdeelde Oude Wereld
een unieke kans geeft wellicht
de laatste zijn structuur te her
vormen en aan te passen aan de
eisen van de moderne tijd, die rüp
is voor de vorming van een Ver
enigd Europa.
Het iizer is nu heet en gelukkig
„Wat mij betreft, Ik ben over
tuigd, dat het met Europa ge
daan is. Als Voltaire sterft, kun
nen wij er afscheid van nemen"
(Sir Horace Walpole op 24 No
vember 1774).
„Ik durf niet. te trouwen,
de toekomst is zo dui9ter en
onzeker" (William Wilberforcej
1790).
„Om ons heen is nauwelijks
iets anders dan ruines en wan
hoop" (William Pitt, 1800).
„Voor handel, industrie en
landbouw Is er geen hoop" (Ben
jamin Disraeli, 1850).
„Ik dank God, dat mg de
ellende, die zich om ons heen
ophoopt, bespaard blijft" (Her
tog van Wellington op zijn sterf
bed, 1852).
v
zien vele prominente Europeanen
in dat het hoog tijd is om het te
smeden. De staatsgreep in Tsjecho-
Slowakije is op zichzelf gezien in
triest maar misschien zijn haar ge-
volgens gunstig in dit opzicht, dat
de gebeurtenissen in Praag de de
mocratieën hebben wakker ge
schud: dat de conferentie van vijf
West-Europese landen in Brussel
een week na haar bijeenroeping tot
resultaten kon komen, bewijst dat
de democratie wel degelijk snel
kan werken als de nood dit eist.
Verheugend in dit verband is
voorts, dat Engeland zich meer
deel van Europa gaat voelen en
zich losmaakt van de „killing cau
tion' waarmee het zaken van con
tinentale aard tegemoet placht te
treden.
Amerika stimuleert
En wat vindt Amerika er van?
Wij kunnen er zeker van zijn, dat
aan de andere kant van de Atlan
tische Oceaan dit alles met de
grootste aandacht wordt gevolgd.
En dat niet alleen: gestimuleerd
ook. Vooruitziende kringen ginds
en hoe gek het moge klinken, zij
hebben hun vertegenwoordigers
zelfs in industriële milieux zien
de noodzakelijkheid in van een
„zekere planmatigheid in de Euro
pese staatshuishouding'. Reeds ont
zenuwde het rapport van de com-
missie-Harriman de bewering dat
het plan-Marshall de Europese re-
geringen bijvoorbeeld het nationa
liseren van sommige industrieën
zou gillen verhinderen. De logica,
waarmee Amerika eist, dat wil
voor het verdelen en aanwenden
van zijn dollars een systeem, een
schema opzetten, wijst er op, dat
theorieën die tot nu toe min of
meer als privileges van het socia
lisme werden beschouwd, langza
merhand veld winnen, ook in
Amerika. Veeleer dan dez« gelui
den te beschouwen als een kapita
listische flirt met het socialisme
beschouwen wij ze als een teken,
dat nu zelfs in liberalistische krin
gen wordt ingezien zij het dan
dat deze reacties eerder door utili
teitsoverwegingen clan door idea
listische motieven worden ingege
ven dat op het terrein van de
economie de laissez faire-methode
slechts op korte termijn vruchten
afwerpt, doch zich met het effect
van de boemerang keert tegen hen
die haar lanceerden.
Utopie?
Verenigde Staten van Europa,
met een geordende economie. Het
klinkt utopistisch, maar de kans
om dit ideaal te verwezenlijken, is
er. Voorlopig dan maar West-Eu
ropa alleen. Tenslotte heeft het ook
honderdtwintig jaar geduurd voor
dat de vorm, waarin wij thans de
Verenigde Staten van Noord-Ame
rika kennen, zijn beslag kreeg. En
wie weet, hoe de zaken er over
honderdtwintig jaar in Europa
zullen uitzien.
De kans is er. en zij heet plan-
Marshall. Zij zal moeten worden
aangegrepen als middel in dienst
van een groot doel: Verenigd Eu
ropa. Dat zal moeten gebeuren met
enige beperking van de nationale
souvereiniteit der staten. In feite
is deze beperking er allang. Meest
al weigeren wij het nog te zien,
gehecht als wij nu eenmaal zjju
aan het vertrouwde.
Maar deze beperking, deze
devaluatie, zal in geen enkele
verhouding staan tot de enorme
winst die zij oplevert: de creatie
van een supra-nationale souve
reiniteit van dit Verenigde
Europa, dat dan een steviger
steunpilaar zal zijn voor de we
reldvrede en luider zijn stem zal
kunnen laten horen in de inter
nationale politiek dan thans, nu
het, arm, verzwakt en verbrok
keld als fyet is., van die politiek
een speelbal dreigt te wortien.
Een van de mooie plekjes op de
Veluwe. dat als zóvele andere in het
komende vacantieseizocn weer door
duizenden zal worden bezocht.
19 Maart. De laatste
beursdag van deze week
vertoonde aanvankelijk
een zelfde beeld als dc
vorige dagen het geval
was. met dit verschil
evenwel, dat de handel
in de Philips claims een
aanzienlijk rustiger ver
loop hee^t gekregen, als
gevolg van het uitstel
len der inschrijving,
waardoor veertien da
gen langer gelegenheid
is geboden om de claims
te plaatsen. Vandaag
was het aanbod weer
duidelijker merkbaar en
werd b\j opening voor
claims f 575.betaald,
hetgeen circa f 15.
beneden het slot van gis
teren was. De prijs her
stelde tot f 580.—, maar
wist zich hierop niet vol
ledig te handhaven, ter
wijl de aandelen Philips
eveneens ietè beneden
gisteren noteerden. Dc
affaire verliep zeer rus
tig en zal nauwelijks
meer bedragen hebben
dan gisteren, toen 1,8
millioen gulden aandelen
werd omgezet.
Bij gebreke aan enige
stimulerende factoren
waarbij nog kwam dat
In het zicht van het
weekend men meestal
voorzichtig pleegt op te
treden, ging ook in de
overige afdelingen wei
nig om. zodat de beurs
een uiterst ongeanimcerd
voorkomen zou hebben
gehad, indien niet in het
verdere verloop enige
beweging was ontstaan
in de Indische Cultuur
fondsen
Effectenbeurs
3
18/3
18/3
19/
Act aandelen
UK
L. K
h
Koloniale Bank
115
115%
iN. 1 H.-bank
129%
131
Ned H Ml).
A.K.U aand
166
164*
164%
186
ISs
185%
i s ourR
311
L
319
v. Berkels pal
136
133%
Calvè Del tl Crt
222
224
Centrale Suiker
2JO
Fokker
188
-
186
m Gelder
167%
168
168%
K Nc f>o..'iis
•L0%
232%
232
Lever Br.
•26%
325
324)4
Ned. Ford
373
Ned. Kabeitcbr
31,
318
Philips glóeil.
Wilton Feyen
-93%
292%
291%
/30%
228%
D. Petrol Mn
329%
330
Kon Petr My
JoO
358%
>57)4
A'dam Rubber
186%
188%
194
Bandar Rubber
7%
169),
Dell-Bat F. M
127
-
130 V,
Ocst Java R.M
92
Serbadjad! S rt
-
9.
Hoi! Am Lljn
.22
220%
Java-C.-J Lpn
164
loo
K.N S M.
195
193%
Kon Pakctv
176
175%
Sch Unle
19ö%
195%
19
Rott Lloya
183
181
5t Ml) Nerlerl
93%
-
19)
H V A
54%
255
260) j
Java Cult My
114
115
Ned. Ind S U
l2l
123%
Ver Vorst C M
59
58%
Deli-Bat
184%
181%
184%
Dell Tabak
.19%
216%
222
Senemb
18'
180%
183%
Actlevo obllg.:
Ned '38 (3%) 3
dito '47 (3Va
Ned *37 3
Dollarl 17 3%
NWS 2Vi
Sp eert 100 iVj
N.I '37 A 3
Niet-actleve
obligaties
A dam l 37 3%
'sHage l *37 V
R'dam lc en 3c
tng 1U37 IVj
Rdam '38 3Va3
Utr pr "39 2%
Utr g II'37 3',
Pandbrieven
Amst Hyp SYj
Arnh H (31*i 3
Fr Gr H
Grnv Hvpb 3'-*
Ned Hypb.
Veendnm
Rott hypb 3%
Utr Hypb. 3%
West Hypb 514
Industr oö.Ir.
AK.U obl VA,
Berghs en J
Levers HYj
Werkspoor 'l*
Bt Ptr Mu .1',
Kn P.tr MU
Dell Sprw
Ned tnd SpR%
18'3 19/3
OU 100
98 "x 98'.
98% 9S'
•04% 104
3l l. 81
100",. 100%
9>"i 96
00
99
99
99'i
100
104 y,
io2 y,
102',
103'.
99
74%
168
185
1831*
153'..
4:6
370
187",
119»
204
73%
29
166)1
184
18714
374 «4
187)5
123
207
75
30)4
Nlet-act. «and. 18/3 19
A'damse B 168 166)4
HI1 Bonk Unie 242)4 242*4
Incasso
Rott Bank
rw. Bank Cert
Rott Bel Cons
Lever 6* 'n c pi
Gist en Sp ra».
Rott Dr Mi)
Werksp Serie A
Anicm
Vod Ind Gas
InternnUo
Amst Balt Mij
Dell Sp Ml)
Ned Ind Sow
Voorlopig ge
noteerde aand.:
Lever 4% c pr.
Mil Fin N 11
Vredestcln
Ned Wnlvlsv
Zwnnenb Org
Prolongatie
Amer fpndsen
Anaconda
Betlil Steel
Chrysler
Gen Motors
Intern Nickel
Kennecott
Republic Steel
U.S Steel
Phillip^
Shell Union
Tidewater
Baltimore
"cnnsvlvanln
h bicden
no hok
102 V, -
168
122)4 122)4
20 204
2)4 2
95»/.
32 V.
97".
113)4
25 y*
48
24)',
71*4
59 y,
31%
19%
- 10
17%
t laten
46%
23%
70%
59
31V»
19)4
Aan de aandeelhou
ders van de Hypotheek
banken zal worden voor
gesteld over het boekjaar
1947 het dividend als volgt
vast te stellen:
Voor de Fricsch-Gro-
ningsche Hypotheekbank
N.V. te Groningen op f 32
(vorig jaar f 28) per aan
deel van f 1.000 met 20
storting (per ondcraandccl
f 8.-).
Voor de Ncderlandsche
Hj/pothcekbank N.V. te
Groningen op f 20.(als
vorig jaar) per aandeel
van f 1000.met 20
storting en f 10.(als
vorig jaar per aandeel van
f 1000.— met 10 stor
ting.
Voor de Algemeene
Friesche Hypotheekbank
N.V. te Amsterdam op
4 (vorig jaar nihil).
In de algemene verga
dering van aandeelhouders
der Nederlandsche Midden
standsbank werd besloten
over het preferente kapi
taal en op het gestorte ge
deelte der gewone aande
len een dividend van 5
uit te keren. Voorts werd
f 120.000.uit de winst
beschikbaar gesteld voor
uitloting van oprichters-
bewijzen.
Krijgen we na de kwakkelwinter die achter ons ligt een zomer
met veel regen en weinig zonneschijn? Ja, zeggen mensen die
menen dat ze het kunnen weten, met veel overtuiging. Wij trek
ken ons maar het liefst zo weinig mogelijk van deze pessimisten
aan. Niet alleen maken hun beweringen de medemens wat triest
maar bovendien zijn ze vrij nutteloos. Nederland gaat toch met
vacantie, alle wind, regen en najaarsachtige koude ten spijt. Beter
en practischer leek het ons eens te onderzoeken wat de mensen
van de hotels, de pensions, van de Verenigingen voor Vreemde
lingenverkeer op de Veluwe aan hoop en verwachtingen voor
zomer 1948 koesteren. „Wat gaat er zoal gebeuren?" hebben
we links en rechts gevraagd. ,,Is alles volgeboekt? En wat denkt
U van het bezoek uit het buitenland? Is er in de voedselpositie
wellicht enige verbetering gekomen?"
In enkele plaatsen bij
zondere zomer-
evenementen
Gaven de antwoorden, die wij
ontvingen op enige punten al enke
le verschillen te zien, op één vraag
kregen wij van alle zijden dezelfde
reactie: Er wordt dit jaar op de
Veluwe een stormloop van vacan-
tiegangers verwacht, welke in om-
door prof. dr. G. van der Leeuw
IN enige vorige artikelen wees ik
erop hoe de kerk een taak heeft
naar binnen en naar buiten en hoe
deze twee taken slechts de twee zij
den zijn van dezelfde opdracht. Men
zou ze kunnen noemen: eredienst en
apostolaat. Onder eredienst valt
dan alles wat het innerlijk leven
van de kerk betreft, de eredienst
zelf in de engere zin, de daaruit
voortkomende leervorming, de pre
diking. Onder apostolaat de dienst
van de kerk in en aan de wereld,
het tot de orde roepen in woord en
daad, dat haar het geweten van de
samenleving doet zijn.
Ik moge van het laatste thans
nog enkele voorbeelden geven. Het
behoort zeker niet tot de taak van
de kerk om zich te mengen in de
politieke strijd. Al te gemakkelijk
zou zij zich dan vereenzelvigen met
een bepaalde partij en zodoende
haar eigen karakter verliezen. De
kerk kent geen politiek streven,
ook geen streven van christelijk po
litieke aard. Maar wanneer zij zich,
zoals ook thans weer door sommi
gen wordt bepleit, „buiten de poli
tiek hield", dan zou zij zich buiten
het leven zelf houden en daarmede
haar apostolische opdracht geheel
verzaken. Zij heeft zich terdege te
bemoeien met alle politieke vragen,
maar niet zoals een partij dat doet,
niet als politiek lichaam, doch spre
kende en handelende vanuit een ho
gere orde. Er is geen menselijk le
ven. dat niet politieke vormen aan
neemt. Daarom zal de kerk geen
woord kunnen zeggen, geen daad
döëx? zonder op politiek terrein te
komen, tenzij zij leutert of niets
doet. Maar op politiek terrein zich
begevende doet zij dat niet als com
battant, maar als scheidsrechter
of men haar nu als zodanig erkent
of niet.
Een voorbeeld. Er wordt tegen
woordig weer ernstig gesproken
over werkloosheid, al doet men dat
dan in wetenschappelijke termen
als „voriping van een ir
arbeidsreserve". Het JKCrK 011
is de dure plicht van «t
de kerk er steeds V» 6r6iCf
weer op te wijzen, dat elke maat
schappelijke orde, ook al zou zij
voorspoed brengen, waarin de mens
wordt behandeld als materiaal, dat
al dan niet gebruikt kan worden,
waarin het menselijke, dat bestaat
in eigen werk met eigen verant
woordelijkheid, hem ontnomen
wordt, volstrekt onduldbaar is.
En omgekeerd: de arbeider is zijn
loon waard, zegt dc Schrift. Dat
betekent niet alleen, dat hij behoor
lijk betaald moet worden, maar ook,
dat men hem als arbeider moet er
kennen en niet als instrument be
handelen; dat v/il zeggen, dat men
hem werk moet laten doen met zo
groot mogelijke verantwoordelijk
heid. Het ligt natuurlijk niet'op de
weg van.de kerk om systemen voor
bedrijfsorganisatie te ontwerpen,
maar het is zéér zeker haar plicht
te getuigen,, dat elke maatregel,
die de medeverantwoordelijkheid en
de medezeggenschap van de arbei
der in het bedrijf bevordert, in hoge
mate gewenst is, het daarbij aan de
mensen uit het bedrijf (maar dan
zowel arbeiders als" ondernemers en
bedrijfsleiders!) overlatend uit te
maken wat de meest practische en haar charter niet trouw is, ook nu
voor het^ bedrijf gunstigste vorm
van verwezenlijking is.
Komt de kerk met zulk een ge
tuigenis een bepaalde politieke par
tij in het gevlij of wel in het vaar
water, dan heeft zij lof en blaam
met gelyke onverschilligheid te dra
gen.
Een ander voorbeeld. Er kan de
kerk mets aan gelegen zijn om voor
„vooruitstrevend" dan wel voor
„conservatief' te worden gehouden.
De maatstaf, die zij moet aanleg
gen en waaraan zij zelf gebonden is,
gaat boven deze politieke tegenstel
ling verre uit. Zij heeft de schijn
te vermijden, dat zij per se aan de
kant van het behoud staat, want
dan verloochent z\j haar essentieel
revolutionnair karakter. Maar zij
behoeft evenmin met elke nieuwig
heid mee te doen, ook al is die in
de mode. Zij mag helemaal niet met
iets „meedoen". Haar werkzaam
heid is volkomen zelfstandig, al
moet zij zich van alles wat ln de
maatschappij te koop is, duchtig op
de hoogte stellen. Zij zal dat alles
beoordelen vanuit haar eigen char'-
tor, de openbaring van God.
Zo is het nu ook met dc positie
van de vrouw in de maatschappij,
maar allereerst in de kerk zelf. Dat
het „modern" is om aan de vrouw
gelijke rechten te geven, gaat de
kerlc niets aan. Zou het ouderwetse
in overeenstemming zy'n met het
charter, dan zou zij voor dit ouder
wetse moeten strijden. Het is duö"
geenszins een bewijs van achterlijk
heid, dat het ontwerp-kerkorde de
plaats van de vrouw in de kerk laat,
zoals die is. d.w.z. dat zij haar géén
plaats geeft, alleen ergens op een
minder officieel hoekje, waar zij de
diensten van de vrouw goed kan ge-
bruiken, een schopstoel. Dit is al
leen maar een bewijs, dat de kerk
nog niet en dat zij aan de patriar
chale maatschappij-orde, die bij Jo
den en Romeinen heerste, de voor
keur geeft boven 't evangelisch ge
tuigenis. Met andere woorden: dat
zij bepaalde traditionele sociale nor
men de voorkeur geeft boven de
geestelijke, die haar z\jn toever
trouwd, met nog andere woorden:
dat zij nog lang niet verwerkt wat
zy zou moeten verwerken.
Op zichzelf is dit niet zo verwon
derlijk; het heeft eeuwen geduurd
en het zal wel eeuwen duren voor
het kerkelijk getuigenis de gehele
consequentie heeft getrokken uit
de haar geschonken geloofsbeginse
len. Maar wat de positie van de
vrouw betreft, is dit toch wel heel
jammer. Niet, dat dc kerk aan de
„vrouweiibeweging" moet gaan mee
doen. Daarmee heeft zij niets te
maken. Maar zij heeft alles te ma
ken met de overtuiging, dat God
de mens als man èn vrouw gescha
pen heeft, d.i. dat de vrouw mens is
in precies dezelfde mate als de man,
cïat zij tot God in precies dezelfde
verhouding staat. Dit betekent niet
noodzakelijk, dat zij alles moet doen
wat de man doet, maar wel, dat zij
dezelfde vrijheid moet hebben als
de man om aan te pa?-:ken wat zij
meent te kunnen en waartoe zij
meent geroepen te zijn. En dat nie
mand, ook niet de kerk zelf, het
recht heeft om haar ergens van uit
te sluiten, het allerminst van de be
diening van het ambt in de kerk.
Dat de nieuwe kerkorde in dit
opzicht de gemakkelijkste weg koos
in plaats van zich alleen te richten
naar de openbaring, is een lelijke
smet op dit overigens zo voortref
felijk stuk, dat terecht bij zo velen
hoop wekt op een nieuw zich in de
wereld ontplooiend kerkelijk leven.:
vang die van verleden jaar nog zal
overtreffen. Reeds nu zijn zeer vele
pensions en hotels, vooral op de
Oost-Veluwe geheel volgeboekt. De
geruchten, als zoir een groot aantal
pensionhouders dit jaar het bedrijf
niet meer uitoefenen omdat men
bevreesd is voor woningvordering
n a het seizoen, blijken van alle
grond te zijn ontbloot. Bij informa
tie bleek ons, dat er bij de pestu
ren van de meeste gemeenten vol
ledig begrip bestaat voor de moei
lijkheden van de pensionhouders,
die trachten in de zomer door het
verstrekken van logies hun ge
ringe verdiensten wat te vergroten
of zoveel tc verdienen dat zij er
gedurende de winter mee kunnen
rondkomen. Dikwijls gaat dit met
veel' opofferingen gepaard. De pen
sionhouder ontruimt vaak met zijn
gezin de ganse woning, en stelt zich
tevreden met de zolder of de
schuur.
Verschuiving
Merkwaardig is<t dat er een
X'erschuiving valt "waar te nemen,
waar het de topdagen betreft. Vielen
deze tot nog toe in de maand Au
gustus, thans heeft het hotel- en
pensionbedrijf er rekening mee te
houden dat waarschijnlijk de
maand Juli de grootste drukte van
het seizoen zal geven. Een omstan
digheid die o.i. mede wordt ver
oorzaakt door de jubileumfeesten
welke velen graag „thuis" willen
bijwonen. Ten aanzien van de
voedselpositie werd ons verzekerd,
dat deze zoal niet beter, dan toch
zeker niet slechter zal zijn dan vo
rig jaar.
Van verruiming in het aantal be
schikbare bedden is zeker nog geen
sprake. Wel hebben enkele Vereni
gingen voor Vreemdelingenverkeer
incidentele aanmeldingen van nieu
we pensionhouders ontvangen, doch
daar staan meestal evenzovele af
schrijvingen tegenover. Uit ver
schillende plaatsen bv Lunteren
bereikten ons berichten, over ver
betering van de accommodatie der
hotels en pensions. De zomerhuis
jes. welke nog niet ter voorziening
in de alom heersende woningnood
werden gevorderd, zijn voor zover
ons bekend reeds alle voor de ge
hele zomer besproken. Ditckan niet
gezegd worden van de kampeerter
reinen. waarover moeilijk iets te
voorspellen valt daar hiervoor niet
zoveel bespreektijd nodig is als voor
de pensions en hotels, die veel
meer dan dergelijke terreinen aan
een minimum aantal gasten zijn
gebonden.
Interessante proef
Gelden bovenstaande omstandig
heden voor vrijwel dc gehele Ve
luwe, met vele andere factoren, die
de gang van zaken gedurende het
vacantieseizoen in de Veluxvse
stadjes en dorpen kunnen beïnvloe
den. is het anders gesteld. In de
ene plaats worden bepaalde evene
menten georganiseerd, welke de
toeloop van bezoekers moeten sti
muleren, in de andere weer acht
men daarvoor klaarblijkelijk de tijd
nog niét gekomen.
Interessant is de proef die de
Holland-Veluwelijn dit jaar in Har
derwijk gaat nemen. Deze stad
heeft een druk vreemdelingenver
keer al is het als pensionplaats,
weinig belangrijk. De boten van
twee maatschappijen voeren er 's
zomers echter dagelijks vele dui
zenden dagjesmensen aan, die tot
nog toe eigenlijk niet goed wisten
wat ze met hun vijf, zes uren in
deze vissersplaats moesten uitvoe
ren. De Holland-Veluwelijn gaat nu
echter een ontspanningsoord aan
zee inrichten met cantines en aller-
hand vermakelijkheden. Ook de
kampeercentra die de laatste jaren
in Harderwijk verrezen, verwach
ten een druk bezoek. Naar de kant
van Nunspèet is de toestand als die
in de streek waarvan Putten en
Nijkerk de centra vormen Dc pen
sions zijn practisch volgeboekt
ze waren dit al enkele maanden
geleden maar bijzondere feeste
lijkheden werden tot nog toe niet
geannonceerd.
In de Oost-Veluwe waaronder
wordt verstaan Apeldoorn en om-
'geving verwacht men veel extra
drukte tengevolge van de bloemen
tentoonstelling die van 5 Juli tot
20 Augustus te Apeldoorn wordt
gehouden. Voorts worden cr deze
zomer in deze streek in minder dan
veertig dagen tijds 30 congressen
gehouden, welke elk vele bezoe
kers naar de Oost-Veluwe zullen
trekken, variërend van 250 tot
15.000. Ook hier denkt men dat het
aantal gewone zomergasten belang
rijk hoger zal zijn dan het vorig
jaar. Zullen cr meer buitenlanders
naar de Veluwe komen, zo vraagt
men zich hier voorts af Belangrijk
meer Engelsen dan tot nu toe hoopt
men te kunnen ontvangen door de
nieuwe toeristenregeling welke de
Engelse regering per 1 Mei a.s. in
voert. Reeds is medegedeeld, dat
200.000 Engelsen him vacantie ge
heel of gedeeltelijk in Nederland
komen doorbrengen cn de Veluwe
hoopt hiervan te kunnen mee pro
fiteren. Het wachten is op de resul
taten van het bezoek dat de direc
teuren van 3!* Britse reisbureau*
aan het einde van de maand aan
deze streek zullen brengen en van
de besprekingen die zij met de
autoriteiten op het landgoed „De
Hoge Veluwe" zullen voeren.
Lunteren hoopt dit jaar de 10.000
te bereiken, een aantal gasten dat
tot nog toe een wensdroom was. Af
gezien van de bijeenkomsten welke
door de Nederlandse padvinders
op het terrein „De Goudsberg"
worden gehouden, organiseert men
in dit dorp geen bijzondere zomer-
evenementen. Evenzoo is het ge
steld in Ermelo. waar alleen een
openluchtvoorstelling voor de pen
siongasten wordt gegeven door de
plaatselijke gymnastiekvereniging.
Spakenburg en Bunschoten, welke
plaatsen vorig jaar zeer in trek
waren, niet in het minst bij de bui
tenlanders (o.a. bij de Engelsen en
Amerikanen), verwachten dit jaar
eveneens een groter aantal be
zoekers.
Vooraleerbied!
Het ligt voor de hand dat men
zich op de Veluwe met de in dit
artikel verwerkte feiten voor ogen
koortsachtig voorbereidt op de
snel naderende vacantiemaanden.
De Veluwe gaat een zéér, zéér druk
vacantieseizoen tegemoet en wil
het zijn roem als een van Neerlands
mooiste vacantieoorden behouden
dan zal er niet alleen veel gevergd
worden van hen die de gasten
moeten logeren en voeden, doch
ook van de gasten zelf! De Veluwe
is rijk aan natuurschoon, rijk aan
wonderlijk mooie en pittoreske
plekjes. Zou hier half Nedqrland
als een kudde op af stormen, dan
kon er van de Veluwe wel eens
heel veel schoons verloren gaan.
Hoe dit gevaar te bezweren? Door
met eerbied deze schepping, dit
kleine paradijs tegemoet te treden
cn waar een gebrek aan ontzag
wordt geconstateerd, te trachten
dit tekort aan te vullep. Dan zal het
ook dit jaar wel weer goed gaan
op de Veluwe. Met U. met ons. met
al die anderen die van plan zijn er
naar toe te trekken. Als tenmin
stedaar zouden we bijna toch
over het weer gaan spreken.
Hangerig en rillerig? Deze
symptomen van Griep of In
fluenza direct bestrijden met
onze bekende
SCALDIS
GRIEPPOE DERS
Prijï per poeder 5 cent
Beroepen te Delden (toez) H.
Beker te Eerbeek; te Garrelswecr
J. W. v. d. Does te Monnikendam;
'te Hoek van Holland (toez.) F. C.
van Offeren te Maasdam; te Nieuw
Loosdrecht J. God the lp te Zwiln-
drecht: te IJsselmuiden (toez.) P.
J. F. Lamens te Elspeet.
Bedankt voor de Lier C. G Wie-
gers te St. Pancras.
Geref. Kerken
Beroepen te Oostvoorne J. P.
Boer te Schipluiden; te Enter W.
S. Schenk te Nieuwolda.
Bedankt voor Gerkesklooster-
Stroobos J. F. Mantz te Hanturn.
Geref. kerken naar art. 31 K.O.
Bedankt voor Rotterdam-Z., J.
Smelik te Apeldoorn.
