c:
AMERSFOORT: een mijlpaal
Welkom
Esperantistoj
Professoren pleiten
voor Esperanto
Amersfoort maakte door de eeuwen
heen een rij ke historie
ESPERANTO is eenvoudig
Eén oplossing
Esperantisten
V
estu bonvenaj
A. F. van Haren
Internationaal gezelschap zorgde voor
uitgebreide Esperanto-literatuur
Tolstoi leerde het
in één middag
Zatprdaa; 27 Maart 1948
5
Hiernaast geven wij het por
tret van de in 1917 overle
den Poolse dokter L. L. Za-
menhof, de schepper van het
Esperanto.
Een deel van zijn aanhangers,
georganiseerd in de Bond van
Arbeiders Esperantisten in het
gebied van de Nederlandse taal,
komt gedurende de Paasdagen
in onze stad, waar in de Markt
hal het 29e congres van die
bond wordt gehouden.
Wij roepen hun van deze plaats een hartelijk
welkom toe en hopen oprecht, dat ook dit con
gres de Esperantisten weer dichter bij hun eind
doel zal brengen, t.w. de invoering van het
Esperanto als verplicht leervak op alle scholen
in en buiten Nederland.
Evenals de Esperantisten geloven wij niet,
dat wanneer dat doel bereikt is, onmiddellijk de
wereld van vrede en broederschap geboren zal
worden, waarnaar alle mensen van goeden
wille zo vurig verlangen, maar met de Espe
rantisten erkennen wij:
de invoering van een officiële internationale
taal, die naast de eigen moedertaal door alle
volkeren en rassen in de gehele wereld ge
leerd, gesproken en gelezen wordt, is één der
vcorwaarden die vervuld moet worden om de
geboorte van die wereld mogelijk te maken.
En daarom wenst de redactie van het Dag
blad van Amersfoort (Het Parool) de Espe
rantisten een vruchtbaar congres en prettige
dagen in Amersfoort toe. Wij twijfelen er niet
aan of zij zullen ervaren, dat naast de kleine
groep Amersfoorters, die in hun vrije tijd het
Esperanto hebben geleerd, een grote groep on
zer bevolking staat die met hun streven instemt
en zich met hen zal verheugen wanneer ook
op de scholen in onze stad het Esperanto aan
hun kinderen zal worden onderwezen.
i tie ni prezentas la loto-
grafajon de la pola kuracisto
L. L. Zamenhof, la en 1917
mortinta kreinto de Esperanto.
Parto el liaj adeptoj, organi-
zitaj en Ia Asocio de Laboristoj
Esperantistoj en la Regiono de
la Nederlanda Lingvo, dum la
paskaj tagoj venos al nia urbo
kie ili kongresos en la „Markt
hal". Sincere esperante ke illia kongreso al-
proksimigos ilian celon t.e. la enkonduko de
Esperanto kiel devigita lernfako en ciujn
lernejojn, ni ci tiu loko kore bonvenigas ilin.
Same kiel la Esperantistoj ankaü ni ne opinias,
ke tuj kiam ci tiu celo estos atingita naskigos
la paca kaj frateca mondo al kiu tiel arde sopir-
as ciuj homoj de bona volo, sed kune kun Ia
Esperantistoj ni agnoskas:
la enkonduko - flanke de la gepatraj lingvoj -
de unu oficiala, internacia lingvo instruata.
parolata kaj legata de ciuj rasoj kaj popoloj
en la tuta mondo, estas unu el la kondicoj
nepre plcnumendaj por ebligi la naskigon de
tiu mondo.
Pro tio la redakcio de la jumalo de Amersfoort
(Het Parool) deziras al la Esperantistoj mult-
fruktan kongreson kaj agrablajn tagojn en
Amersfoort. Ni ne dubas ke ili spertos, ke flanke
de la malgranda aro amersfortanoj kiu dum
liberaj horoj lernis Esperanton, staras muite pli
granda parto el nia logantaro. kiu konsentas
ilian celon kaj kune kun ili gojos, kiam ankaü
en la lernejoj de nia urbo Esperanto estos in
struata al iliaj infanoj.
J
Op 28 en 29 Maart komen de afgevaardigden van en de
belangstellenden in de Bond van Arbeiders-Esperantisten
„Fidu la Estontecon" in de „Markthal" te.Amerfoort in congres
bijeen om de belangen van de Bond te bespreken en te overwegen
.wat moet worden gedaan om de invoering van Esperanto in de
internationale betrekkingen der volkeren te bevorderen.
door
Voorzitter v. d. Bond v.
Arbeiders Esperantisten I
NADAT in 1901 de propa
ganda voor Esperanto
door de pionier wijlen Dreves
Uiterdijk in Nederland werd
aangevangen, vond deze idee
in 1906 ook haar aanhangers in
de arbeidersklasse, welke in
1911 leidde tot de oprichting
van de Federatie van Arbei
ders Esperantisten in het ge
bied van de Nederlandse taal.
Met de propaganda voor de in
voering van Esperanto werd de ar
beidersklasse, tot wie wy ons spe
ciaal wendden, niet stormenderhand
veroverd. Veel arbeid moest wor
den verricht, veel voorlichting ge
geven, veel wanbegip worden' opge
ruimd, voor wy de positie zouden
bereiken, die voor de tweede we
reldoorlog leidde tot een organisa
tie van 5000 leden, een ledental
waarop wy met recht trots konden,
zyn. Maandelijks ontvangen de le
den ons orgaan „Laborista Espe-
rantisto", een studieblad ..La Pro-
gresanto" geeft voorlichting op
taalkundig terrein, waardoor de pa
rate kennis onzer leden wordt ver
hoogd, terwijl een eigen „Boeken-
dienst" de uitgave van studie en
literaire werken verzorgd.
Door de „Persdienst" van de Fe
deratie van Arbeiders Esperantis
ten worden gegevens verzameld
over de toestand van zaken en de
vorderingen van het Esperanto over
de gehele wereld en de redacties
van dag- en weekbladen gratis ter
plaatsing aangeboden. Dat de „pers
dienst" slechts dan goed kan func-
tionneren indien wij verzekerd zijn
van de welwillende medewerking
van de redacties der dag- en week
bladen, behoeft geen betoog. Deze
deze voorlichting wekt de Koningin
der aarde belangstelling voor één
der belangrijkste problemen van
onze tyd, het wereldtaal probleem.
Voor toezending van onze com-
muniqué's kan men zich wenden tot
ons kantoor, Bond van Arbeiders
Esperantisten, Roelantstraat 4 Am
sterdam-W. Men bedenke hierbij,
dat al dit veelomvattende werk in
*de avond en dikwijls nachtelyke
uren moet worden verricht, waarbij
wij verzekerd kunnen zijn van de
medewerking van vele actieve le
den in ons land.
Gelukkig verschijnsel
Twee wereldoorlogen met alle
nasleep van dien, hebben ons
werk kunnen onderbreken,
maar niet beëindigen, een ge
lukkig verschijnsel, want de in
voering van Esperanto als
tweede taal naast de moeder
taal is geroepen eenmaal te ze
gevieren en gemeengoed te wor
den. Hiervoor staat de maat
schappelijke ontwikkeling, voor
al na de tweede wereldoorlog
ons borg.
Ondanks de tegenstellingen ïn de
wereld blykt meer en meer, dat de
vraagstukken van deze tyd alleen
nog maar internationaal kunnen
worden opgelost. Internationale
conferenties zijn aan de orde van
de dag op elk terrein van. het maat
schappelijk leven. In al deze confe-
overweging gegeven, dat de Engel
sen hierin waarschijnlijk zelf niet
geloven, daar het plan „Basic En
glish" van Engelse oorsprong Is, en
waarmee wordt aangetoond, dat de
grondige kennis van de Engelse taal
voor buitenlanders te moeilijk wordt
geacht.
Eis des tijds
De invoering van Esperanto in
de school is een eis des tyds en
van primair overheids-beleid
geworden. Verheugend is hier
bij de toezegging van minister
Gielen in de Tweede Kamer, de
facultatieve invoering van Es
peranto te overwegen. Speciaal
voor de arbeidersklasse van
groot belang, daar de meeste
arbeiders van middelbaar on
derwijs verstoken, geroepen zijn
hun plaats In het productiepro
ces in te nemen.
Doordat in deze tijd de betekenis
van de arbeidersklasse voor het
maatschappelijk leven algemeen
wordt erkend, en haar vertegen
woordigers tot de hoogste posten
worden geroepen, is het noodzake
lijk, dat ook de arbeiders aan het
internationale leven kunnen deelne
men. Daardoor is de invoering van
Esperanto maatschappelijk gebo
den en doen wrj een beroep ook op
de plaatselijke overheid van Amers
foort het werk van onze Bond, de
culturele verheffing der arbeiders
klasse, te steunen.
Zo zal het ons een genoegen zijn.
twee dagen in Uw midden door te
brengen, gebruik te maken van de
vriendelijke uitnodiging van onze
actieve afdeling „Amersfoort", ons
29e congres hier in uw stad te hou
den, waarby wij overtuigd zijn van
de sympathie van de bevolking van
Amersfoort.
Moge Amersfoort eens een be
langrijke mijlpaal genoemd worden
worden op de weg naar de oplos
sing van het wereldtaal-probleem.
In een manifest dat de namen
draagt van bekende professoren
wordt een warm pleidooi gehouden
voor de invoering van Esperanto
als internationale hulptaal. Wij ont
lenen aan dat manifest het navol
gende:
„De dringende behoefte, die de
wetenschap heeft aan een eenvoudi
ge. maar volkomen bruikbare inter
nationale hulptaal, die door alle be
schaafde volkeren kan worden ge
leerd en gemakkelijk kan wortjen
gehanteerd in mondeling en schrif
telijk verkeer is voor ons aanleiding
de aandacht te vestigen op Espe
ranto.
Deze taal heeft thans gedu
rende 60 jaar haar bruikbaar
heid op alle gebieden van het
leven, dus ook in de weten
schap ten volle bewezen. Op
meer dan 30 internationale
congressen, die door 500 tot
5000 personen uit een 40 ver
schillende landen werden bij
gewoond, bleek, dat tolken niet
nodig zijn, zelfs niet by diep
gaande en delicate besprekin
gen.
Een toereikende kennis van het
Esperanto kan in een opmerkelijk
korte tyd worden verkregen, verge
leken met die, welke men nodig
heeft voor de nationale talen, omdat
de moeilijkheden in spraakkunst,
idioom en uitspraak in het Esperan
to tot een minimum beperkt zijn.
De woordenschat is grotendeels sa
mengesteld uit woorden van inter
nationale bekendheid.
Het Esperanto is als neutrale taal
een middel, ten aanzien waarvan
leden van elke natiohallteit zich
even sterk zullen voelen in een dis
cussie. Het zich bedienen van deze
taal krijgt daardoor de betekenis
van een daad van internationale
wellevendheid.
Een algemeen gebruik van Espe
ranto zal er ongetwijfeld toe bijdra
gen de internationale tegenstellin
gen te verzachten en wederzijds be
grip te bevorderen.
Vóór de oorlog werd het Es
peranto in meer dan 1000 scho
len (in 30 landen) onderwezen.
In verschillende landen o.a. in
Engeland en Wales heeft het
departement voor opvoeding al
voor vele jaren toegestaan Es
peranto op de scholen te onder
wijzen.
Sedert 1926 is de P.T.T. van alle
bij de Wereldtelegraafunie aange
sloten landen verplicht telegram
men in het Esperanto te accepteren.
Reeds werden leerstoelen voor Es
peranto ingesteld aan de universi
teiten van Liverpool, Genève, Praag
Sofia, Krakow en Weenen.
Wy ziln van mening, dat het ta
lenprobleem door het Esperanto
kan worden opgelost. Of dit ook
werkelijk zal geschieden hangt voor
al van de vraag af of de beoefena
ren der wetenschap en vooral zij die
dit in de toekomst zullen worden, de
studenten, hieraan actief zullen wil
len medewerken.
Verloren gegane schoonheid wordt langzaam herwonnen
Een congressist wordt meest
al niet veel tijd gelaten om
andere dingen te doen dan
vergaderen. Van de stad, waar
het congres wordt gehouden,
ziet hij hoogstens de huizen aan
de weg, die naar de congres
zaal leidt en heel misschien
ziet hij, bij een officiële ont
vangst, het stadhuis. Zo zal het
niet gaan met de deelnemers
aan het Esperanto-congres. Es
perantisten zijn mensen, die de
zaak breed bezien. Ze zyn
overtuigd van de kracht van
hun ideaal en willen in de taal,
die alle volken bindt, ver over
de grenzen, in woord en ge
schrift, getuigen van schoon
heid van eigen land.
Laat ons bescheiden zijn en zeg
gen, dat Amersfoort tracht een
deel van deze schoonheid van ons
land te herwinnen. Er is onnoeme
lijk veel gedokterd aan oud-
Amersfoort. Een wandeling door
de bochtige straatjes kan, op een
zonnige dag, een feest zijn. Eigen
lijk heeft de oude binnenstad van
Amersfoort altijd iets bekoorlijks.
De wandelaar treedt plotseling uit
het drukke Kalverstraat-gewoel
van,de Langstraat in de stilte vay
een oud provincie-stadje. Zeker,
Amersfoort wil hoger op en de
economen hebben uitgemaakt, dat
in 1970 het zielental van deze stad
verdubbeld zal zijn. En toch wil
Amersfoort ook dan met zijn hon-
Cofé ,.dc Grote Slok" op de hoek van
Zevenhuizen en Langcstraat, Een zeer
geslaagde restauratic met de St. Joris'
kerk op de achtergrond.
Kafejo „la Granda Gluto" je la angulo
de Zevenhuizen Kaj Langestraat. Tre
suksesiginta renovigo kun la St. Joris-
pregejo sur la fo no.
derdduizend inwoners nog iets van
dit oude provincialisme behouden.
Daartoe is een tienjarenplan voor
restauratie van de binnenstad in
voorbereiding. De kenner, die het
De Appelmarkt is wel een zeer bijzonder plekje in het oude Amersfoort,
daar bevindt zich ook het goed gerestaureerde herbergje „Onder de Linde"
La „Appelmarkt" „Pomvendejo"estas tre aparta loko en malnova Amors'
foort. Tie tcovigas ankau la bonc renovigtta kafejeto „Onder de Linde"
(„sub la Tilio")
Eerste scheppingen ontstonden reeds spoedig
na het ontstaan der taal
YVJ ANNEER men als Esperantist propaganda maakt voor Esperanto
v als internationale taal ontmoet men steeds als voornaamste vraag
„bestaat er ook zoiets als Esperanto-literatuur"? Deze vraag is zeer Tijssen en „De Kleine Johannes'
logisch en zij getuigt van een welwillende houding t.o v. Esperanto doch van Frederik van Eeden.
men bedoelt dan tevens te vragen welk nut kan de bestudering van deze
wereldhulptaal voor mij hebben. Hoewel het nut van Esperanto niet Controle
uitsluitend ligt in cle literatuur denkt U slechts aan het praktisch A]]<a Esperanto-werken worden
gebruik op internationale congressen enz. Zou Esperanto ver beneden weiKen worden
de Verwachting zyn gebleven indien zij in haar ruim 60-jarig bestaan gecontioleerd door een „Literaturo
ukJ*-«■ Komitato waardoor een waarborg
wordt verkregen voor zuiver taai
oorlog) beiden van Andreas Latz-
ko, „Patroj kaj Filoj" (Vaders en
Zopen) van Turgenjev „Hispana
Tragedio" (Spaanse Tragedie) van
Jef Last en „Kulio" (Koeli) van
mevr. Szekely Lulofs.
Van meer recente datum zijn ver
talingen van „Het verraad" (Me-
rijntje Gijzen) van A. M. de Jong
„Het taaie ongerief" van Theo
geen literatuur had voortgebracht.
Er bestaat in het Esperanto he
den zelfs een zeer uitgebreide lite
ratuur en de eerste scheppingen
ontstonden reeds kort na de sa
menstelling van deze taal.
Het was niemand minder dan dr.
L. L. Zamenhof de geniale auteur
van het Esperanto die de eerste en
meest klassieke Esperanto literator
is geweest. Zo bezitten wij thans
de Esperanto vertalingen van de
Bijbel, Shakespeare's Hamlet, de
sprookjes van Andersen, de rovers
van Schiller, van werken van Or-
renties wordt de Babelonische
spraakverwarring erkend en naar
een oplossing gestreefd.
De roep om een federatief Euro
pa en een wereld-parlement wyzen
In de richting van internationale
samenwerking waarby een interna
tionale taal bij zich toespitsende in
ternationale betrekkingen niet ge
mist zal kunnen worden.
Enige oplossing
Voor ons staat het vast, dat de op
lossing van 't wei-eldtaal-probleem
alleen door de invoering van Espe
ranto kan worden gevonden. Door
dat Esperanto-voel makkelijker te
leren is dan welke taal ook,, daar
haar neutraal karakter geen natio
nale gevoeligheden raakt, en daar
door aan elke natie dezelfde kan
sen geeft, is Esperanto geroepen de
rol van internationale taal te spe
len.
Aan hen, die aan de mogelijkheid
geloven, dat de Engelse tajfi deze
rol zal kunnen vervullen, zij ter
EEN van de redenen, waarom
Esperanto als wereldhulptaal
te verkiezen is boven een nationale
taal, is, dat Esperanto veel gemak
kelijker is te leren. Hoe komt dat?
In de eerste plaats is het een taal
zonder uitzonderingen. „Ja" heb ik
wel eens horen zeggen, „maar juist
bij de uitzonderingen begint voor
mij de schoonheid van een taal".
Tja, dat is natuurlijk een kwestie
van opvatting, maar ik vermoed,
dat de meeste mensen liever niet
meer leren dan nodig is, en waar
om het onregelmatige „stad-ste-
den", mooier zou zijn. dan het re
gelmatige „hoek-hoeken", is mij
niet duidelijk.
In de tweede plaats is de gram-
matika zo eenvoudig mogelijk ge
houden; hij bestaat uit slechts 16
regels, te zamen twee bladzijden
druks.
druks. De werkwoorden worden
heel eenvoudig vervoegd, bv. de
onbepaalde wijs van lopen iri.
Tegenwoordige tijd:
Ik loop mi iras
Wij lopen ni iras
Verleden tijd:
Ik liep mi iris
Wij liepen ni iris
Toekomende tijd:
Ik zal lopen mi iros
Wij zullen lopen ni iros
In de derde plaats is de woord
vorming zodanig, dat men minder
woorden behoeft te leren. In het
Nederlands kennen wij bv.: dichter
dichteres; schrijverschrijfster;
boer—boerin; typist—typiste; en
dan nog aparte vrouwelijke woor
den: manvrouw; vadermoeder;
zoon—dochter. In Esperanto vormt soml
men al deze woorden met 1 achter
voegsel nl. -in. In totaal zijn er 30
voor- en achtervoegsels, zodat men,
door een aantal woorden te leren,
zonder verdere studie een veel gro
ter aantal „afgeleide" woorden tot
zijn beschikking heeft. Bovendien
zijn de woordstammen uit bestaande
talen genomen, zodat vele volkeren
direct een aantal ervan zullen her
kennen, bv. helpi helpen; nacia
nationaal; jes ja; enz.
Levert die onveranderlijke gram-
matika nu niet het gevaar van ver
stijving, van een dode taal op? Stel
lig niet in die zin, dat Esperanto
geen ontwikkeling kent. De woord
volgorde is b.v. vry „binnen de
grenzen der verstaanbaarheid na
tuurlijk". Ook de woordvorming is
vrij, terwijl er voor nieuwe begrip
pen ook nieuwe stamwoorden toe
gevoegd kunnen worden, zoals bv.
voor helicoptère, televisie enz.
De verleiding is groot, om U nu
tenslotte te vertellen van Tolstoi,
die in één middag Esperanto leerde.
Beter echter is het antwoord te ge
ven op de vraag, hoe lang een nor
maal mens er over doet. Iemand
met een heel gewoon verstand,
zonder kennis van de grammatika,
is na een half jaar in staat te cor
responderen, een eenvoudig ge
sprek te voeren en een boek te le
zen. Verondersteld wordt dan, dat
men regelmatig elke week de cur
sus bezoekt, die ongeveer 2 uur
duurt en thuis 1 tot 2 avonden aan
huiswerk besteed. Iemand met een
helder verstand en kennis van ver
schillende talen doet het natuurlijk
belangrijk vlugger.
Dit artikeltje wil ik eindigen met
een goede raad: Wanneer iemand U
iets vertelt, tegen Esperanto, vraagt
U dan eerst eens, of hij de taal kent.
Want ook hier geldt: Onbekend is
onbemind. En wat Uzelf betreft:
Neemt U zelf eens de proef op de
G. J. Degenkamp
zesko, Göthe, Schiller, Gogoli, Hei
ne e.a. Poesjkin en Dickens wer
den in 1895 vertaald. In 1928 dus
33 jaar later zijn er 600 werken
vertaald en verschenen 100 origi
nele. De bibliotheek van de UEA
bestond in 1932 uit 7900 nummers
en het Esperanto-museum te We
nen gelukkig gered bevat
ruim 6000 boeken en brochures.
Schrijvers en vertalers vinden - we
in alle landen zodat waarlijk ge
sproken kan worden van een in
ternationaal gezelschap van Espe-
rantoschrijvers. We noemen hier
o.a. Engeland, Frankrijk, België,
Nederland, Polen, Hongarije, Zwe
den, Duitsland, Oostenrijk, Rus
land en China.
Veel Engelsen
Opvallend is, dat juist de Engel
se schrijvers een meerderheid van
het internationale gezelschap vor
men.
Een uiterst begaafd vertaler was
dr. K. Bein van wie wij hier willen
vermelden zyn hoofdwerk „La
Faraono" een driedelig werk over
de oude Egyptische Pharao's» Het
werk boeit van het begin tot het
einde.
De Federatie van Arbeiders Es
perantisten verzorgde vóór de
laatste wereldoorlog de uitgave
van enige roman, series „Judoj
sen Mono" (Joden zonder geld)
„Homoj en milito" (mensen in
gebruik.
Het hierboven geschetste geeft
een beknopt en daardoor onvolle
dig overzicht van hetgeen op lite
rair gebied is bereikt. Voor een
meer uitgebreid overzicht leze men
de brochure „De Esperanto-litera
tuur in Vogelvlucht" door G. P. de
Bruin en „Espe.anto 60 jaar" door
G. J. Degenkamp.
Wanneer we dan overwegen, dat
Esperanto slechts ruim 60 jaar be
staat, daarbij 2 wereldoorlogen
heeft overleefd en van 19401945
in geheel Europa door de Nazi's
werd verboden cn vervolgd, dan
staat men verwonderd over het
geen in de tijdsduur van ternau
wernood één mensenleven is be
reikt en mag men de verdere ont
wikkeling en verbreiding van Es
peranto met vertrouwen tegemoet
zien.
nieuwe in de bouwkunst waar
deert, doch zich niet los wil maken
van hetgeen door vroegere genera
ties werd gewrocht, ziet bij zijn
wandeling door Amersfoort dat
veel van de oude luister der hui
zen door de lauwheid van voorou
ders verloren ging. Er is gesmeten
en gesmeerd met kalk, waardoor
soms het schoonste metselverband
aar. het oog onttrokken werd.
Een karwei
Het zal een karwei worden
om die huizen weer het oude
karakter terug te geven. Er is
iets enerverends in die restau
ratie-werkzaamheden. Wat zal
er nog te voorschijn komen?
Reeds ontdekte men oude bo
gen, diep in de grond verbor
gen, bogen die vele eeuwen
trotseerden. Achter de vuil
grijze pleisterlagen kwamen
dichtgemetselde boogvensters
voor de dag, kortom een rijk
dom aan architectonische
schoonheid bleef tyden ver
borgen.
Jammer, dat er een tijd is ge
weest, waarin men voor deze
schoonheid geen oog had. Men
wilde groots en modern doen en
bouwde tussen de huizen met trap-
geveltjes gebouwen, die het histo-
torische beeld uit elkaar rukten. In
oude gevels bracht men „moder
ne" winkels met protserige etala
ges aan. Aan deze schending, van
wat eens onze voorouders in een
voud en toch met een diep gevoel
voor het detail bouwden, is nu ge
lukkig een einde gemaakt.
Er wordt van nu af aan met
overleg en zeker niet lukraak ge
restaureerd. Langzamerhand wordt
het aantal huizen in de binnenstad,
dat ons aan schoonheid iets te zeg
gen heeft, talrijker.
Een groot werkstuk is juist on
der de handen van nijvere am
bachtslieden uitgekomen. Het is de
Monnikendam in het plantsoen
Zuid. Laten de congressisten voor
al niet verzuimen daar even te
gaan kijken. Van deze waterpoort
uit heeft men een prachtig gezicht
op de statige Lieve Vrouwe Toren.
Rondom deze toren leeft nog altijd
een oud verhaal.
In 1444
„In 1444 ging een zekere Geertje
Arends uit Nijkerk naar het kloos
ter van St. Agnes te Amersfoort
daar als zuster intrek te nemen. Zij
had een houten beeldje van Onze
Lieve Vrouwe bij zich. Toen zij het
klooster naderde voelde zij zich
bezwaard met zo'n eenvoudig
beeldje bij de zusters aan te ko
men. Bij de Kamperpoort wierp
zij het in de gracht. Omstreeks
Kerstmis, het was niet lang na de
voettocht van Geertje, droomde 'n
zekere vrouw, Margrieta, Albert
Gysendochter, dat zij een onder
het ijs verborgen beeldje van Onze
Lieve Vrouwe moest redden. De
droom herhaalde zich enige keren.
Margrieta trok er op uit en vond
het beeldje waar eens het Nijkerk-
se meisje het in vertwijfeling had
weggeworpen. Zij nam het beeldje
mee naar huis, plaatste het in een
nis en brandde in devotie neerge
zeten een kaars. Tot haar verba
zing brandde deze kaars veel lan
ger dan gewoonlijk. Zij schonk het
beeldje aan haar biechtvader, ook
daar bleven mirakelen niet uit. Op
St. Stevensdag is door deze biecht
vader met veel waardigheid dit
beeldje in Onze Lieve Vrouwekerk
(helaas door brand verwoest) ge
bracht. Vele pelgrims bezochten
deze kerk en vele wonderen ge
schiedden. Ter herinnering en ter
ere van dit mirakel moet de prach
tige Lieve Vrouwe Toren gebouwd
zijn. De toren met de kleine bij-
toren zou dan een symbool zijn van
de Moeder Gods met het Kind op.
de arm."
Dit is niet het enige verhaal, dat
rond de oude huizen leeft.
Amersfoort maakte door de eeu
wen heen een rijke historie. De
congressisten zullen op hun wan
deling door oud-Amersfoort dus
veel mooie dingen kunnen aan
schouwen.
W. Drees
DE wereld is zo vol strijd, dat
het begrip „cén wereld", waar
in de volkeren, die door het ver
keer steeds dichter bijeen worden
gebracht, in goede samenwerking
weten te leven, een droombeeld
schijnt. Toch zal de mensheid op
de duur de samenwerking moeten
weten te verwezenlijken, en on
danks de tegenstellingen worden
de aanrakingen tussen de volkeren
op allerlei gebied steeds groter en
neemt het aantal toe van hen, die
zich internationaal met elkaar moe
ten kunnen verstaan. Daarbij
groeien echter ook de taalmoeilijk
heden. Niet enkel omdat in het
internationaal contact in sterke
mate bevolkingsgroepen worden
betrokken, die geen vreemde talen
hebben geleerd, maar ook omdat
het aantal talen, dat er aanspraak
op maakt mede te tellen als we
reldtaal grreit.
Indien al het Duits wat op de
achtergrond is gekomen, zo zijn
daarentegen naast Frans en Engels,
Russisch en Spaans (voor Zuld-
Amerika) een groter plaats komen
opeisen, terwijl de Chinezen reeds
hun eisen gaan stellen en straks
mogelijk ook andere Oost-Aziati
sche volkeren dat zullen doen.
Gezwegen nog van de kleine lan
den, die in dit opzicht in het geheel
niet aan bod komen, maar zich zo
goed en zo kwaad als het É^aat van
de taal van een ander land'moeten
bedienen.
Dat een nationale taal als hulp
wereldtaal zal worden aanvaard, is
minder dan ooit aan te nemen. Er
is daarom slechts één oplossing:
een neutrale, speciaal ontworpen
taal, die bovendien haar eenvoud
vóór heeft. Esperanto heeft afdoen
de bewezen, dat het die wereld
hulptaal kan zijn.
W. DREES.
