VOQELS om het kruis
Met Pasen maakten de Amersfoorters
hun klassieke „ommetjes"
Zuster Appel
won de harten van alle Amerfoortse
schoolkinderen
De Veluwse Autodienst"
bestaat kwart eeuw
Rond de Luiaard en om de Sleutels
waren geliefde wandelingen
Oude functie
herleeft
Twaalf en een half jaar in dienst
der schoolverpleging
Altijd opgeruimd
en hartelijk
Het werk van de
Opbouwstichting'
Langs de wegen
der kunst
6
Zaterdag 27 Maart '1948
T S het de eeuwen door misschien altjjd al zo geweest by ons in Amers-
-*• foort? De hele lange winter zit je het liefst in de vertrouwde sfeer
van de stad en als je bij een uitloopje eens een extra-kouwe neus haalt,
dan is het hoogstens om eens een keertje te kijken, hoe het er op de
Monnikendam uitziet, of de nieuwe huizen in het Soesterkwartier al een
beetje omhoog schieten en of b.v. de stadsmuur bij de Sint Annastraat
er deze winter nog belabberder is bij komen te hangen.
Een paar eeuwen geleden deden onze stadgenoten In het barre jaar
getijde niet veel anders. Ze staken 's winters de driesteken met de ge-
pruikte hoofden eronder, liefst niet al te ver buiten de stadsmuur en
ook onze voorouders van honderd jaar geleden liepen in die goeie ouwe
tjjd op mooie voorjaarsdagen ook al niet veel verder dan „om de Lui
aard". De Slykpoort uit. langs Beekenstein, over de Lunterse beek bij
de boerderij „De Luiaard", vervolgens langs de Kattekampen, om ten
slotte weer door de Triesjespoort de bescherming van de stad op te
zoeken.
Maar het liep niet tegen Pasen, of het werd ènders!
kens uit de 17e eeuw, welke 250
jaren lang de zelfbewustheid onzer
Amersfoortse voorzaten in herin
nering hielden. Want zij gaven
niet alleen aan „Borger en Ra
bauw" te kennen, dat hier der
Stadt Vrijheydt van Amersfoort
begon, maar ook aan de hoogste
adel van ons land de vingerwij
zing: „hier eindigt het jachtrecht
Wij zullen niet meer
rusten tegen de oude
jachtpaal op de
Vlasakkerheide
WANNEER Slothouwer van
de Langestraat ging ad
verteren met zwaar wit kast
papier van 70 cent de 24 vei
len (kom er nü eens om?) en
als schilder Van Daal van het
Havik z'n behangselpapier in
zijn „kijkkast" hing, dan was
de tijd aangebroken, dit Al-
phons Annegarn „vis-a-vis So
ciëteit Concordia" met z'n
nieuwste collectie wandelstok
ken voor de dag kwam en
Laurens Luyckx uit magazijn
„De Vlijt" met een pracht sor
tering Nouveauté's voor het
aanstaande Saisoen: Pasen!
Met Pasen zette uitgaand Amers
foort het voorjaar in met een tocht
naar de landelijke herberg van
Oud-Leusden en onder de hoge bo
men van de uitspanning was het
een drukte van belang. Met Pasen,
dan kwam men ertoe gelokt
door de ontwakende natuur en om
dat het nu eenmaal Pasen was
eens de wandeling „Om de Sleu
tels" te maken: over Bisscopsweg,
Dorresteijnse Steeg (later deels
Vermeerstraat, deels bebouwd met
huizen van het Vermeerkwartier),
de tegenwoordige Gasthuislaan
langs over de eigendommen van
het Sint Pieters en Bloklands Gast
huis, waarvan de inrijhekken het
wapen droégeh van het Gasthuis
(de Dubbele Sleutels, vandaar de
naam „Om de Sleutels") en ver
volgens over de Metjesbleek huis
toe.
Ook ónze generatie wandelt met
Pasen de ontluikende lente in.
Misschien komen heel-oude mens
jes niet verder dan de Appel- en
de Groenmarkt en speuren daar
naar het uitbotten der pas-ver
plante lindebomen. Weer anderen
zullen wellicht het voorbeeld der
grootouders volgen en in Oud-
Leusden nagenieten van een grote
wandeling door de mooie Treek.
Vlasakkerheide
Bij vele stadgenoten was
vóór de oorlog de middagwan
deling geliefd, die ons vanaf
de Soesterstraatweg door het
bos van Birkhoven voert en
dwars over de spoorbaan
A'foortUtrecht ons brengt
naar bos en hei tegen de hel
ling ten Westen van de Vlas
akkers. Lange jaren hebben
we er niet mogen komen, daar
op de hei achter JCinabu (het
kinderherstellingsoord op de
Utrechtse weg tegenover Kamp
oord). De moffen hadden er
hun vliegveldstraten laten
aanleggen en hangars doen
bouwen. In deze bezettings
tijd was van de mooie stille
heide langs de gemeentegrens
waar vóór de oorlog gelukkige
mensen de eenzaamheid zoch
ten en elkander vonden, wei
nig overgebleven.
De bevrijding kwam en het hie-
lengeklak en motorengeronk ver
stomde er, maar nog in de zomer
van het vorig jaar lagen in lange
rijen de honderdduizenden opge
taste straatklinkers der vliegveld-
banen op transport te wachten. Nu
deze in de loop van 1947 zijn op
geruimd en het terrein rond de
Stompert weer voor de vrije wan
deling openstaat, zal tijdens de
Paasdagen menige Amersfoorter
weer de door zovelen geliefde
voettocht hierheen ondernemen.
Kort bij de hoge bult achter
Kinabu vanwaar men bij hel
der weer de Utrechtse Domtoren
kan zien en aan de Noorderkim de
wijde vlakte van het IJsselmeer
stond voor de oorlog de oude, drie
meter boven de grond uitstekende
jachtpaal. We zullen tegen deze
slanke zuil van blauwe stoepsteen
niet meer kunnen uitrusten, gelijk
vóór 1940 het geval was. De Duit
sers hebben hem in de laatste
maandfen van de bezetting in de
lucht laten springen.
Oude Iagtpaal
Tot nog niet zo heel veel jaren
geleden stonden er ten Westen van
onze stad verscheidene van deze
oude grenspalen- aan de Soester-
kant de letters SOEST IAGTVR in
gebeiteld en aan de andere zijde
AMERSFOORT.
Het waren oude stenen merkte-
17e ceuwse Jachtpaal op de Vlasakker-
heide, welke de Duitsers in 1945 in de
lucht lieten springen en waarvan de
resten een plaatsje vonden in het
museum Flehite.
van de Lustplaetse ende Wildbane
van Zoest".
Koning-Stadhouder
Op 26 April 1674 kocht de Prins-
Stadhouder en latere Koning van
Engeland Willem III van de zoon
van de Amsterdamse burgemeestér
De Graeff een hofstede onder
Baarn met het doel, hier een Lust
slot met wildbane op te richten,
genaamd „Zoestdijck". Met alle
macht waren de Staten van Utrecht
de Stadhouder-Koning hierbij ter-
wille en reeds hetzelfde jaar werd
hem de hoge, vrije, lage en mid
delbare heerlijkheid van Soest,
Baarn ter Eem en de beide Eem-
nessen opgedragen. Tussen 1674
en 1680 kocht Willem III o.a. nog
„Eijkendaal" en de gronden, waar
op de Koningslaan ligt met de
Naald van Waterloo aan het eind
en in 1680 besloeg Soestdijk reeds
een oppervlakte van bijna 150 hec
taren. Tezelfder tijd werd met hulp
van de Heren Staten gezocht naar
een zeer uitgestrekt jachtgebied.
Ook de Amersfoortse Magi
straat werd hiertoe aangezocht,
doch deze gaf niet thuis. De
zelfbewuste Vroedschap was
niet van zin, iets van de rech
ten der Stad binnen de Vrij
heid prijs te geven en het eind
van het liedje was, dat aan het-
einde van de 17e eeuw de
grens tussen de „Iagt" van
Soest en de Vrijheidt van
Amersfoort door vier-meter-
lange hardstenen palen werd
zichtbaar gemaakt.
In de loop der jaren zijn vooral
in de 20e eeuw deze jachtpalen de
een na de ander verdwenen en
wanneer we straks met de Paas
dagen naar de Vlasakkerheide
trekken, vinden we slechts met
moeite de plaats terug waar de
laatste dezer slanke zuilen ons
herinnerde aan een tijd, lang, heel
lang geleden
P. S. TEELING.
Organist-cantor benoemd
EDE. Een oude functie, die de
Protestantse eredienst van de da
gen der Reformatie af tot in de tijd
van Joh. Seb. Bach kende, doch
sindsdien meer en meer in onbruik
raakte, wordt hier en daar weer in
ere hersteld. Bedoeld wordt het
ambt van organist-cantor, de func
tionaris, die tijdens de godsdienst
oefeningen de leiding heeft van mu
ziek en zang.
In Ede is de kerkeraad der Evan
gelisch Luthersche Kerk overge
gaan tot wederinstelling van dit
oude ambt en als gevolg daarvan
werd dezer dagen tot organist-can
tor benoemd de musicus Kees Gey-
tenbeelc te Woudenberg.
De heer Gevtenbeek, die achter
eenvolgens leerling is geweest van
de organisten Bos (Utrechtse Dom
kerk) en Willem Weijland (Ede),
zal op 2 Mei in zijn ambt bevestigd
worden.
Kent U
ze wel?
Hiermede vervolgen wij onze
serie artikelen over bekende en
onbekende personen uit ons aller
omgeving.
De Engelse airhostesseszijn in een
nieuw grijze uniform gestoken (rechts
op de foto), hetgeen verleden jaar
reeds met haar KLM-zusters gebeurde.
Links op de foto de oude uniform:
let op het verschil in roklengte!
Ouwehands dierenpark
breidt zich uit
RHENEN. Ouwehands dieren
park te Rhenen begint het seizoen
rnet de opening van een insecta-
rium, waarin het leven der insec
ten op populair-wctenschappelijke
wijze wordt tentoongesteld. Van de
oorlogsschade is niets meer te be
speuren. Ondanks de moeilijke de-
viezenpositie kwamen uit vele lan
den nieuwe dieren aan: wolven, bi
sons, apen, beren, krokodillen, zee
leeuwen. witkopgieren, jakhalzen.
Binnenkort verwacht men met
nieuwe zendingen o.a. nijlpaarden.
Na de vele blijde gebeurtenissen,
die het vorige jaar onder de levende
have voorvielen, bracht dit voorjaar
wederom kroost voor de dieren.
Deze week werden een paar bruine
beertjes en een Maleis beertje ge
boren.
,,Hé Piet. mot je kijke. daar gaat Zuster Appel op de fiets.
Zusterrr, zusterrr riepen de kinderen plotseling in koor.
Het zou zuster Appel niet zijn, als deze spontane roep niet werd
beantwoord. „Dag jongens," roept ze, „gaat het goed?" „Nou,
en of zuster, komt U weer gauw op school. Me moeder zegt"
schreeuwt een jongen luid over de straat. Zuster Appel fietst
lachend door. Ze heeft op straat geen behoefte om te horen
wat moeder te zeggen heeft. Moeder spreekt ze straks wel in
haar werkkamer.
En wat de Amersfoortse moe
ders graag over hun kinderen aan
zuster Appel vertellen, wordt niet
voor dovemansoren gesproken.
Daar zou U het register van de G.G.
en G. D. eens op na moeten slaan.
Het plan is niet geopperd, maar
als alle kinderen, die in dat register
voorkomen, eens tegelijk bij zuster
Appel op bezoek zouden komen,
dan zou het een grootse demonstra
tie worden van Amersfoorts jeugd.
Het zijn er op de kop at 12.000. „Zo
veel zijn het er altijd met geweest"
vertelt Zuster Appel mij, als ik haar
in haar woning aan de Heiligen-
bergerweg 7 opzoek. „In de twaalf-
en-een-half jaar dat ik nu bij de
Geneeskundige Dienst te Amers
foort zit, is er heel wat gedokterd
aan de schoolverpleging. Dokter
Van der Hoeven heeft eigenlijk de
zaak opgezet. Het was in 1934, dat
ik mijn studie voltooide. Het is geen
kleinigheid om schoolverpleegster
te worden. Er wordt eigenlijk een
beetje op neergezien door de ver-
Plattelandsbevolking werd uit
isolement verlost
Op 2 April viert „De Veluwse Autodienst" zijn 25e verjaardag in
„Hotel Bloemink" te Apeldoorn. Van een kleine onderneming uitgegroeid
tot een strcekvervoermaatschappij, die momenteel het personenvervoer
over de gehele Veluwe verzorgt, is de V.A.D. een onmisbare schakel
geworden in het reizigersvervoer. Heel de Veluwe en het dorp Ermelo.
waar het bedrijf werd gesticht en waar het hoofdkantoor is gevestigd,
en de steden rondom de Veluwe leven mee met deze onderneming, die
zich gedurende een reeks van jaren een eervolle plaats verwierf. De
oprichters, directie en personeel kunnen trots recipiëren, want hun
onderneming heeft een onvolprezen geschiedenis.
koos drie willekeurige inwoners
uit. Deze mensen werden opgeleid
tot chauffeur, waarna men ging
rijden. Al spoedig bleek dat de drie
Fordjes, die slechts veertien perso
nen konden vervoeren, te klein
werden. Er kwamen zes nieuwe
bussen bij. In deze periode werd
begonnen met het traject Nunspeet
Amersfoort. De autobussen kwa
men negen maal per dag in Ni/ri
speet, terwijl Amersfoort acht maal
werd aangedaan.
Grote bloei
Bij acte van 10 Januari 1925 is
opgericht de N.V. „De Veluwsche
Autodienst", met als standplaats
Ermelo. Na die tijd werd de V.A.D.
regelmatig uitgebreid en kwam tot
grote bloei en omvang. Dit ging
echter niet zonder strijd en hard
werken. Dag en nacht waren lei
ders en personeel in de weer om
het bedrijf zo groot en krachtig
mogelijk te maken.
De resultaten bleven dan ook
Eerste wagenpark:
drie Fordjes
Enige afgevaardigden van de
V.A.D., o.w. de oprichter en direc
teur, de heer G. van Ernst en de
chef van exploitatie, de heer
I Nieuwschurer vertelden ons het
een en ander over de geschiedenis
van de onderneming en de toe
komstplannen.
In het oprichtingsjaar 1923 werd
heel primitief begonnen. De initia
tiefnemers, te weten de heren G.
van Ernst, G. Zwikker, D. Zwikker,
A E Rikkers en J. Moolhuizen,
waarvan alleen nog de heer Van
Ernst thans als directeur in het be
drijf werkzaam is, zijn de onder
neming aanvankelijk met drie
Fordbussen begonnen. Toen het
bedrijf gesticht was, had men niet
direct de beschikking over chauf
feurs, want een rijbewijs behoorde
in Ermelo toen nog tot een onge
kende weelde. Een der oprichters
ging in het dorp rondneuzen en
OM het kruis van Golgotha vlo
gen de vogels des hemels, en
ze hadden er evenals de mensen
al naar hun aard, medelijden, ver
driet of leedvermaak met de lij
dende Christus, die aan het wrede
kruishout zijn verschrikkelijke
dood stierf.
Ze waren van verre met hem
meegekomen, ze hadden zijn zege
tocht meegemaakt, en de kraai had
„Hurrah" geroepen toen hij ge
vierd was, maar hem later lafhar
tig uitgescholden.
Ze hadden hem gezien toen hij
achtervolgd werd door de Joden,
die hem naar het kruis wilden
slepen, en ze zagen ook hoe hij
zich diep in het bos probeerde te
verschuilen. Verschillende vogels
hebben geprobeerd hem daar te
beschermen, maar een paar hebben
hem lafhartig verraden.
Vele verhalen worden er verteld
onder het volk, waar de zin meest
al ligt in de geluiden die de vo
gels maken. In Hongarije vertelt
men dat de kleine leeuwerik jube
lend is opgestegen, toen Jezus in
het bos zich probeerde te verber
gen, en al zingend de achtervolgers
trachtte weg te lokken. Het was te
vergeefs, want de kwartel riep:
„Itt szalad. hier loopt hij". De kie
vit vloog op en schreeuwde: „Bü-
vik, hij verbergt zich", en de duif
koerde: „a bukorba, in het struik
gewas". Zo werd Jezus door de
achtervolgers gegrepen. De vogels
die hem verraden hebben zijn alle
maal vervloekt. De kwartel moet
omdat hij geroepen heeft „hier
loopt h" altijd op het land rond
lopen en kan maar een heel klein
beetje meer vliegen. De kievit
moet, omdat hij „hij verbergt zich"
geroepen heeft, zich zelf altijd in
het weidegras verbergen, en mag
nooit in een boom rusten. En de
duif moet omdat hij „in het struik
gewas" geroepen heeft voor altijd
in struikgewas broeden, en mag
niet in hoge bomen nestelen.
DE kleine leeuwerik tenslotte is
een gezegende vogel gewor
den, en van dat ogenblik af stijgt
het vogeltje helder jubelend naar
de hemel, en daalt zingend neer,
als had hij boven iets moois ge
zien. Het is de enige vogel die tij
dens de vlucht mag zingen.
De eksters hebben zich verschrik
kelijk misdragen, want toen Jezus
de kruisweg ging kwamen ze met
grote troepen opzetten en staken
doornen in de blote voeten en het
hoofd van de Christus. De zwalu
wen daarentegen hadden medelij
den en probeerden de doornen te
verwijderen. Daarom zijn ook de
eksters vervloekt, ze moeten voor
straf hun los takkennest in de top
pen van hoge bomen maken, over
geleverd aan de wilde stormvla
gen.
De zwaluwen zijn bij de mensen
zeer geliefd, ze mogen aan de hui
zen nestelen, en nooit zal iemand
ze kwaad doen.
EEN Russische volksvertelling
verhaalt ons hoe de zwalu
wen voor de kruisiging probeerden
de nagels weg te nemen en te ver
stoppen. De mussen hebben ze
echter weer teruggelegd en toen
Jezus aan het kruis genageld was
riepen ze: „ziv, zlv, hij leeft, hij
leeft", en daarmee probeerden ze
de soldaten, die meenden dat
Christus al was gestorven, tot
nieuwe wreedheden aan te zetten.
De zwaluwen riepen „umer, umer,
dood, dood", opdat men hem niet
langer kwellen zou. Ook al daarom
is het dat de zwaluw geliefd is, en
de mussen zijn ongeluksvogels ge
worden. Tot hun straf werden hun
de pootjes met onzichtbare ket
tinkjes aan elkaar gebonden, daar
om kan de mus niet meer lopen en
moet zich hippend voortbewegen.
Toen Jezus aan het kruis gena
geld was, had de kruisbek mede
lijden, en probeerde de nagels uit
handen en voeten te trekken. Het
is hem niet gelukt. Wel heeft hij
zijn hele snavel verbogen, en dat
is zo gebleven tot op de huidige
dag.
Zo vertellen de mensen uit aller
lei landen van de vogels die bij het
lijden van Christus tegenwoordig
waren, en ze verklaren er zinrijk
de gewoonten der vogels door.
HAN ALTA.
niet uit. In de volgende jaren kwa
men er steeds nieuwe trajecten bij
en werden steeds grotere afstanden
afgelegd. In 1938. toen het reizi
gersaantal toenam, ging men over
tot het aanstellen van conductrices,
die ook nu op verscheidene lijnen
dienst doen.
Stagnatie
De oorlogsjaren maakten echter
een voorlopig einde aan de uitbrei
dingsplannen. Vele diensten wer
den stopgezet of onderbroken, al
leen de trajecten Nunspeet
Amersfoort, NunspeetEde en Nij-
kerkAppel werden nog onder
houden, terwijl deze laatste dienst
op 1 November '40 ook werd stop
gezet. Op 1 Januari '44 ging de N.V.
N.O.V.A. te Apeldoorn over in
handen van de V A D., waardoor
een grote uitbreiding van trajec
ten mogelijk was.
Toen de bezetter tegen het
einde van de bezetting alle be
schikbare autobussen in be
slag nam 44 in totaal lag
het hele bedrijf tot na de be
vrijding stil.
Na de bevrijding werd de op
bouw van het bedrijf, dat grote
schade had geleden, weer krachtig
ter hand genomen. Vol lof was de
heer Ernst over zijn personeel, dat
heel veel heeft gedaan om de V.A.
D. er bovenop te brengen. Met een
gerechtvaardigde trots vertelde men
ons over de resultaten die in de
afgelopen jaren zijn behaald. Op
15 Juli '46 gaf men voor het eerst
na de bevrijding weer een dienst
regelingsboekje uit, terwijl de ver
koop van abonnementen werd her
vat.
Vooruitgang
Voor het eerst kwamen de
Crossley-oplegger-autobussen, de
in gebruik zijnde 45 bussen com
pleteren. Dat het bedrijf sindsdien
met rasse schreden is vooruitge
gaan bewijst wel dat er momen
teel met 70 autobussen wordt ge
reden voorlopig echter nog on
voldoende terwijl de trajectleng
te ongeveer 452 km. bedraagt.
Het aantal personen dat de V.A.
D in '46 heeft vervoerd bedraagt
3.100.000, het jaar daarop kon een
reizigersaantal van 6.500.000 geno
teerd worden.
Over de toekomst van het bedrijf
was men zeer optimistisch.
Het dienstregelingsboekje, dat
bijna 70 pagina's telt, zal zeker het
dubbele bereiken, indien de plan
nen verwezenlijkt kunnen worden.
De frequentie op verschillende lij
nen zal hoger moeten worden op
gevoerd, terwijl er tevens nog tra
jecten helemaal niet geëxploiteerd
worden door tekort aan materiaal.
Vooral op de lijnen Harderwijk
Amersfoort, ApeldoornWoeste
HoeveArnhem, Amersfoort
Apeldoorn en ApeldoornZwolle
zullen de diensten moeten worden
uitgebreid. Voor opening staan nog
op het programma de lijnen De
venterZutphen, DeventerWoes
te HoeveArnhem en Nijkerk
Barneveld.
Het doel van de V.A.D. is en
blijft, zoveel mogelijk Veluwse
steden en dorpen in het ver
voersgebied op te nemen, zo
mogelijk met aansluiting aan
de belangrijkste N.S. knopp-
punten.
De V.A.D. is onder leiding van
de directeur, de heer G. van Ernst,
een nieuwe toekomst ingetreden.
Aardig is tenslotte te vermelden,
dat de directeur en de controleur,
de heer H. van Beek, die van de
oprichting af onafgebroken hun
krachten hebben gewijd aan de
pleegsters. Het ls een klein maar
wel mooi onderdeel van het vak.
„Is het werkelijk waar" vraag ik.
„Ja heus", zegt ze lachend. „Trou
wens, ook ik had andere idealen. Ik
heb altijd wijkverpleegster op een
dorp willen worden. Fijn werk lijkt
me dat. Zo echt alles te kunnen be
hartigen en je dienstbaar te kun
nen maken aan zo'n dorpsgemeen
schap. Maar ja, het is anders gelo
pen".
Geen spijt
„Heeft U er dan spyt van".
„Spijt? Ik zou nu beslist niets an
ders meer willen. Dit werk neemt
je hele hart." Ja, daar heeft Zuster
Appel wel gelijk in, overdenk ik.
Zé is te bes'cheiden om het zelf té
zeggen. Het werk heeft haar hart,
maar deze altijd opgeruimde, harte
lijke zuster won zelf de harten van
de kinderen en die van de moeders
evenzeer. U behoeft haar maar even
bezig te zien in haar werkkamer
aan de Westsingel. Als de kinderen
aan de hand van moeder binnenko
men, is het eerst nog een zenuw
achtig plukken aan jurk of blouse.
Zuster Appel bezit echter de ga
ve om met kinderen om te gaan.
De altijd voor liefde open
staande kinderziel is gevoelig
voor de vriendelijke, bemoedi
gende woorden van zuster. Ze
lacht, maakt een grapje met
de kinderen, knijpt ze eens in
de wang en ongemerkt zijn ze
al gemeten, gewogen en weet
zuster of de kijkers en de oren
wel goed zijn. De moeders zit
ten er stralend bij. Wat een
fijne zuster, denken ze. Het is
tegenwoordig toch maar fijn
voor elkaar op die scholen.
Inderdaad, het is fijn voor elkaar.
Ze weten daar aan de Westsingel
v--7
ZUSTER APPEL
precies hoe het met de gezondheids
toestand van Amersfoorts jeugd
gesteld is. Het is natuurlijk niet al
leen het werk van Zuster Appel,
maar de dienst zou het toch moei
lijk zonder deze werklustige vrouw
kunnen stellen.
Amersfoortse
Ze is Amersfoortse. Ze kent de
stad als geen ander. Het was dus
geen wonder, dat z\j in 1935, nadat
ze eerst anderhalf jaar een zieke
collega verving, in de functie van
schoolverpleegster werd benoemd.
„Hoe stond de schoolverpleging
er toen voor, in Amersfoort, zus
ter?"
„Er moest nog veel aan gedaan
worden. Dokter Van der Hoeven
was met de reorganisatie van de
dienst dag en nacht druk. Wat
kwam het mij toen goed te pas, dat
ik vroeger zes jaar op kantoor had
gezeten. We hebben een kaartregis-
ter aangelegd en kwamen wij van de
6000 ingeschrevenen van toen op de
12000 kinderen die wtf nu onder
contróle hebben. Tien jaar heb ik al
leen school- en huisbezoek verricht.
Het is overigens prachtig werk. Je
komt in de gezinnen, leert de moei
lijkheden kennen. Tenslotte weet je
precies waar je de bronnen moet
aanboren om hulp te bieden. Overi
gens heb ik 't niet alleen druk met
de schoolverpleging, waarvoor ik
tegenwoordig vrijwel uitsluitend het
interne werk doe. Voor de buiten
dienst is nu al enige jaren Zuster
Van der Wolf aangesteld. We heb
ben dus nu wel wat meer armslag.
Of het voldoende is? Nee. eigenlijk
niet, maar tenslotte zien we niet
tegen een beetje werk op. Dat weet
ik. Zuster Appel is ook dagelijks
druk met de uitzending van kinde
ren naar vacantie- en gezondheids
kolonies. Dit jaar zijn er al vijftig
Amersfoortse kinderen bepakt en
bezakt, gelukkig en blij, naar bui
ten gegaan.
Uitzending
Ik herinner mij, hoe ik zelf met
een van mijn spruiten kort na de
bevrijding bij zuster Appel moest
komen. Wat was het toen een ge
lukkige tyd voor haar. Amersfoorts
jeugd was er slecht aan toe. Dene
marken, Zweden, Zwitserland en
Engeland stonden open voor de on
dervoede Nederlandse jeugd. Het is
Zuster Appel geweest, die in de uit
zending van Amersfoorts jeugd naar
die landen een werkzaam aandeel
heeft gehad. Ze heeft de zaken met
warme belangstelling behartigd.
Ook uit die tijd dateren de vele
vriendschapsbanden met moeders
en kinderen.
Zuster Appel is deze week gehul
digd. Het had niet anders mogen
zjjn. Ze heeft het ten volle verdiend.
Ook de jeugd heeft aan die huldi
ging deel gehad. Eigenlijk weet ze
nog niet wat haar het dierbaarst ia
van hetgeen ze op die onvergete
lijke 23ste Maart heeft gekregen.
Maar het is in ieder geval zo, dat
ze mij met trots wees op de prach
tige papieren mand met chocolade
eieren. „Kük, deze mand hebben de
kleuters zelf gemaakt. Vindt u haar
niet prachtig?" zegt ze stralend.
Inderdaad het is prachtig en een
overtuigend bewijs, dat Zuster Ap
pel de harten van de schoolkinde
ren van Amersfoort voor goed heeft
gewonnen.
Tal van sociale maatregelen ma
ken het terrein van het maatschap
pelijk werk zo uitgebreid, dat het
haast niet meer door leken kan
worden gedaan, en met name op
het platteland is het van groot be
lang, dat er een orgaan is dat zich
aan het maatschappelijk werk van
welke richting dit ook is, ten
dienste stelt.
In de meeste provincies heeft
zich een dergelijk orgaan gevormd
en in Utrecht werkt als zodanig de
„Opbouwstichting voor maatschap
pelijk werk in de provincie
Utrecht", niet te verwarren met de
stichting „Opbouw", die een aantal
kinderhuizen en tehuizen voor de
scheefgegane jeugd beheert.
De taak van de Opbouwstichting
is stimulerend en coördinerend op
te treden. Zij gaat daarbij uit van
het beginsel, dat de verantwoorde
lijkheid voor de medemens in elke
gemeenschap zelf is gelegen. In
haar bestuur verenigt zij vertegen
woordigers van het particulier ini
tiatief uit de voornaamste maat
schappelijke richtingen, en stro
mingen, maar heeft daarin even
zeer vertegenwoordigers van de
overheid. Dit komt tot uiting in de
samenstelling. De Commissaris der
Koningin is voorzitter en vijf be
stuursleden vertegenwoordigen
overheidslichamen. Van het werk
dat op het ogenblik aan de orde is
wij kunnen na wat wij reeds
eerder, 19 Febr. j.l. over het
werk der stichting schreven kort
zijn noemen wij een onderzoek
naar de sociale toestand van de
blinden in de provincie. De pro
vincie zonder de stad Utrecht telt
er ongeveer een 300. Daarvoor is
het gehele apparaat ingeschakeld.
Dit bestaat behalve de directrice,
uit drie maatschappelijke werkers
(twee vrouwelijke en een manne
lijke) en een typiste.
In de e.k. maanden zal de Tsje
chische danser, Harald Kreutzbersft
die een reis door Zuid- en Noord-
Amerika achter de rug heeft, eeó
tournée door Europa maken. Zater^
dag 1 Mei treedt hij op in de Utr„
Stadsschouwburg.
OP 29 APRIL ZAL ONDER AUSj-
piciën van het comité voor de Bel
gisch - Nederlandse - Luxemburgs©
samenwerking in het Kon. Conser<-
vatorium te Brussel een zangwed
strijd worden gehouden. Aan dit
zangfestijn zal ook het Alkmaarse
mannenkoor Orpheus" deelnemen.
Op Zondag 4 April zal in het
Paleis voor Schone Kunsten te
Binssel een herdenking van P. C.
Hooft plaats hebben ter gelegenheid
waarvan het Nationaal Toneel een
opvoering zal geven van Hooft's
„Warenar" onder regie van Ben
Royaards In het ere-comité heeft
ook de Ned. ambassadeur te Brus
sel. baron van Harinxma Thoe Sloo-
ten, zitting.
DOOR VERSCHILLENDE VLAAM-
se organisaties te Brussel is het
„Vlaams Kunst- en cultuurcentrum"
opgericht. Dit verbond heeft zich
tot taak gesteld de Nederlandse cul
tuur te bevorderen in samenwer
king met de meest vooraanstaande
kunstenaars van Vlaanderen en het
buitenland.
V.A.D., op 2 April ook hun 25-jarig Ze zijn cr weer, de ezeltjes aan het Scheveningse strand, maar erg druk is
jubileum zullen vieren. het nog niet op zon door-de-weekse dag...
