Het gewone Russische volk mag1
de Amerikanen wel
Er ligt een schip voor anker
rede van.... Doorn
op de
De film in gebruik bij de
evangelisatie
u
M M H
Heeft Euwe thans afgedaan?
Geen schijn van
rivaliteit
Eén Nederlander in
Joods kabinet
ft
§3
A
■a: 2'iX
A
E
fl
ai «ja
A
E
IJzersterk spel van
Botwinnik
Volgend wereldkampioenschap schaken
wordt reeds voorbereid
BLIND MEISJE LEGDE ZICH TOE
OP DE BEELDHOUWKUNST
Haar vingers
gingen zien
.Vrijdag 16 April 1948
3
Ik geloof, dat er in de geesten en harten van de .Russische be
volking een grote goodwill en vriendelijke gezindheid bestaat
jegens de Amerikanen. Amerikaanse waarnemers, die Russische
ervaringen hebben, getuigen bijna éénstemmig, dat Russen en
Amerikanen wel op elkaar gesteld zijn en dat ze best kunnen op
schieten als de voorwaarden voor vriendschappelijke verhoudingen
gunstig zijn. Het is van belang dat de Amerikaanse publieke opinie
op de hoogte is van deze Russische goodwill en dat de Ameri
kaanse politiek er rekening mee houdt. De zorgvuldig gecontro
leerde Sovjetpers laat soms bedekt blijken dat wat het Russische
volk gelooft, niet helemaal in overeenstemming is met wat het
Kremlin wil doen geloven.
Toen ik in 1946 en in de eerste
drie maanden van 1947 naar en
van Wladiwostok reisde en de
Oekraïne en de Kaukasus regelma
tig bezocht, merkte ik geen veran
dering op in de achting en de
vriendschap die het volk de Ameri
kanen toedroeg. Zelfs tijdens de
Iraanse crisis en Churchills Fulton-
rede ontmoette ik de gewone har
telijkheid van altijd. Het woord
Amerika scheen een magische aan
trekkingskracht te hebben op de
Armeense chauffeur die mij trots
vertelde dat hij familie had in ,het
land van Uncle Sam en op de
Georgische vrouw die vol «lof was
over de hulp van haar Amerikaan
se verwanteii bij het repatriërings-
werk in Duitsland.
„Eenvoudig"
Wat appreciëren de Russen zo in
de Amerikanen? Vooral persoonlij
ke eigenschappen. Telkens weer
horen Amerikanen die in de Sov
jet-Unie verblijven: „jullie zijn net
als wij," of „Amerikanen zijn een
voudige mensen". Dat „eenvoudig"
prostoi in het Russisch is een
groot compliment, want het bete
kent zoiets als eerlijk, oprecht. De
Russen houden van het informele
van de Amerikanen, van hun ge
woonte recht op het doel af te
gaan. In dit opzicht worden Ame
rikanen in Moskou dikwijls met
Sovj et-functionnarissen vergeleken
en niet ten ongunste van de eer
sten. Toen een jong Amerikaans
diplomaat eens voor de grap het
stuurwiel van een Russische chauf
feur van een der ambassadewagens
overnam, kreeg hij onmiddellijk te
horen dat Sovj et-f unctionnarissen
zoiets nooit zouden doen, want in de
USSR bestaat er een wijde kloof
tussen mensen die met hun handen
PREDER1CK C. BARGHOORN
een Amerikaandie enkele
jarer lang in d* Sovjet-Unie een
otliciêle functie heeft gehad schreef
onlangs in „Foreign Affairs" een
artikel over de houding van het
Russische volk tegenover het Ame
rikaanse volk. Barghoorn consta
teert. dat er tussen de bevolkingen
van deze beide grote mogend
heden geen schijn te vinden is van
de rivaliteit en het wantrouwen
dat hun respectieve regeringen be
heerstIntegendeel: de Amerikanen
zijn bij de Russen over het alge
meen zeer populair Een uittreksel
uit Barghoorns artikel treft de lezer
hierbij aan.
Palestina's regering
In de Joodse regering voor Pa
lestina die Dinsdag gevormd is,
zullen o.a. de volgende vooraan
staande Joodse personen zitting
hebben: David Ben Goerion, voor
zitter van het bestuur van het
Joodse Agentschap, Mosje Sjertok,
Eliezar Kaplan, Friedrich Bern
stein, Isaac Grllnbaum, rabbijn Je-
hoede Fischmann, Mosje Sjaprlo en
Folix Rosenblüth.
David Ben Goeri.on ls een
van de oudste leden van het Joodse
Agentschap, in welk lichaam hij dc
Joodse algemene Arbeiderspartij in
Palestina (Mapaj) vertegenwoor
digt. Hij is 62 jaar en geboortig
uit Rusland.
Mosje Sjertok wordt alge
meen beschouwd als de grootste
deskundige van het Agentschap op
het gebied van de buitenlandse po
litiek. Ook hij behoort tot de Ma
paj. Hij is 54 jaar oud en maakt
sinds 1933 deel uit van de Zionisti
sche Executieve.
Eliezar Kaplan geldt reeds
'sinds verscheidene jaren als de fi
nanciële deskundige van het Joodse
Agentschap.
F. Bernstein was sedert ja
ren in Rotterdam woonachtig, waar
hij een grote handelszaak leidde.
HU genoot hier te lande in Zionis
tische kringen grote bekendheid als
redenaar en schrijver over de theo
retische grondslagen van het Zio
nisme. In de Zionistische beweging
ln Nederland nam hij jarenlang een
leidende positie in. Hij is sterk
rechts georiënteerd.
Jitschak Grllnbaum is
een van de leiders van de (rechtse)
Algemene Zionisten. Hij was een
der Zionistische voormannen, die
sinds jaren samenwerking met de
linkse groeperingen bepleitten.
Jehoeda Leib Fischmann
is een der stichters van de Mizrachi
de wereldbeweging van religieus
orthodoxe Zionisten, die door hem
in het Joodse Agentschap in het
bijzonder wordt vertegenwoordigd.
Hij is een bekend schrijver, vooral
op religieus en historisch gebied.
Mosje S j a p i r o vertegen
woordigt de Hapoeel Hamigren, de
religieuze arbeiderspartij. Hjj is een
bekend arbeidersleider en staat aarf-
het hoofd van de immigratie-afde
ling van het Agentschap.
Felix Rosenblüth is leider
van de z.g. Alijah Chadasja. een
nieuwe Joodse partij, die o.m. ver
strekkende concessies ten aanzien
van de samenwerking met de Pa
lestijnse Arabieren bepleit.
werken en hen die geestelijk werk
verrichten.
Maar ook worden de Amerika
nen geapprecieerd omdat zij zulkè
harde werkers zijn, een eigenschap
die jarenlang door de officiële
Sovjet-propaganda de Russeif ten
voorbeeld gesteld is. Ook de zaken
manskwaliteiten van de Amerika
nen staan in hoog aanzien en zijn
wel eens geprezen door Stalin zelf.
Openhartigheid
De openhartigheid is eveneens
een punt in het voordeel van de
Amerikanen. Waarschijnlijk heb
ben deze een milder standpunt in
genomen ten opzichte van het
leven van elke dag in de USSR
dan Europeanen gewoon waren te
doen, al klinkt het paradoxaal
de Amerikaanse levensstandaard is
immgrs luxueus vergeleken bij die
van andere landen.
Van het woord cultuur hebben
de Russen een eigen, aparte opvat
ting. Zij noe
men het bij
voorbeeld een
blijk van cul
tuur, wanneer
iemand het
dringen in een
ondergrondse
of bij een
theateringang
achterwege
laat. Maar ook
andere uitin
gen van Ame
rikaanse cul
tuur - in onze
betekenis van
het woord - weten zij naar waarde
te schatten. Toneel, literatuur, na
tuurwetenschappen, techniek, en
ook jazz en films vinden gretig af
trek. Deanna Durbin is bij de
populair bij dc
Russen
De Attacker"f gevechtsvliegtuig met straalaandrijving van de Vlcktrs
Armstrongfabciekcn. verbeterde met een snelheid van 900 km per uur
het record op de 100 km gesloten circuit.
Sovjet-jeugd al even populair als
elders.
De meeste Russen zijn over
tuigd dat Amerika rijk is. Maar
degenen wier denkwijze het
meest overeenkomt met dat van
de communistische partij, gelo
ven, dat de USSR in 15 of 20
jaar, dank zij de vijfjarenplan
nen een zelfde peil zullen be
reiken.
Wanhoop
Het merendeel der Russen echter
schijnt te wanhopen. Als men
iemand vraagt: „Wanneer zullen
jullie communisme hebben?" is het
antwoord: „In duizend jaar". Een
oude man haalde het spreekwoord
aan: „Terwijl het gras groeit, zul
len de paarden sterven". De vrouw
van een officier uit Georgië ver
telde mij in het begin van 1947 dat
zij met genoegen Amerikaanse
films zag, maar dat deze tavens
een pijnlijke indruk op haar maak
ten. Als zij de bioscoop uitkwam
was zij altijd min of meer terneer
geslagen door het verschil in le
vensstandaard tussen de Verenigde
Staten en de Sovjet-Unie.
In de oorlog waren er bij de
Sovjet-autoriteiten tekenen van
bezorgdheid waar te nemei^ over
de grote populariteit van de Ame
rikanen, die door het Russische
volk niet alleen als sympathiek be
schouwd werden, maar als vrien
den in de nood, als machtige geal
lieerden reden voor Sovjet-pers
en -radio om de Amerikaanse pres
taties op de oorlogsfronten te ver
kleinen.
Mogelijkheden voor
Nederland overwogen
De kerken hebben de film ont
dekt. Misschien zou men nog beter
doen, om wat de protestantse ker
ken betreft, te zeggen dat zn bezig
zijn haar te ontdekken. In ieder ge
val staat men er niet meer sim
plistisch tegenover, zoals jaren het
geval Is geweest. Voorbeelden van
deze gewijzigde' mentaliteit aan
Hervormde zijde ziet men o.m. in
het enige tijd geleden uitgekomen
filmnummer van ,.Het geladen
schip", in de benoeming van een
filmdeskundlgc en in de uitgavo
van een film-bulletin. Men zoekt
echter in vele gevallen nog een
juiste toepassing of naar een aan
vaardbaar milieu voor de verto
ning.
In Amerika werd do film ook in
dienst gesteld van de evangelisatie.
Er versrtieen daar een film-sorie,
de z.g „Sermons from Science",
waarvan „God of Creation" en
„God of the Atom" gereed z\jn ge
komen, tcrwyl „Voice of the Deep"
<Jp het ogenblik wordt opgenomen.
Het Moody Institute of Science te
Los Angeles heeft de film „God der
Schepping" gratis ter beschikking
gesteld voor vertoning in Neder
land, mits eventuele baten worden
gebruikt om de film belangeloos te
vertonen in gevangenissen en scho
len. De film gunt de toeschouwer
een blik ln het sterronrijk, de bloe-
Mariniers als landrotten
Met een beetje fantasie gaat men
het haast geloven
DE zeeman, die voor de verandering eens als een echte
landrot wil leven en daartoe zijn vacantie in
Doorn doorbrengt, kan daar merkwaardige ontdekkin
gen doen. De mogelijkheid bestaat, dat hij zwervend
door de uitgestrekte bossen plotseling „Alle hens voor
de boeg" hoort bevelen, glimlachend zal hij zich dan her
inneren, dat in Doorn is gevestigd Nederlands grootste
marinierscentrum, dat binnenkort als enig oplei
dingskamp zal worden gebruikt. Dc glimlach zal
Enig centrum voor de
opleiding
echter verdwijnen als de zeeman
bedenkt, dat Nederland geen sche
pen genoeg heeft voor opleiding
van zijn mariniers, terwijl de om
standigheden bovendien eisen, dat
de marinier een infanterlescholing
krijgt
Toch kunnen de mariniers die
het kamp in Doorn bevolken sma
kelijk lachen en opgewekt hun
werk doen, want al gaat alles „mo
del", de geest is goed. Er wordt
pel voor de jongens gedaan
daarvan getuigt o.a. de nieuwste
aanwinst van het centrum waar
aan thans gebouwd wordt: een ont
spanningsgebouw, waarin een stu
diezaal en een bibliotheek worden
ondergebracht en waarin zich een
schouwburgzaal van 45 meter leng
te bevindt.
Als 's morgens om kwart voor
zeven vrolijke marsmuziek door
de luidsprekers over de zalen
schettert, weten de mariniers, dat
binnen enkele minuten het eerste
dagbevel zal klinken: „Overal", de
marineterm, waarmede stem en mi
crofoon het vroeger gebruikelijke
tamboersignaal hebben vervangen.
Als het zover is, haast ieder zich
uit zijn bed om onder de tonen
van opgewekte muziek toilet te
maken. Spoedig daarna komt het
ochtendappèl. het „baksgewijs",
dat vooraf gaat aan het werk van
de „vaste bemanning", de koks,
schrijvers, chauffeurs, enz., en de
lessen van hen die in opleiding
zijn. Niemand heeft dan meer tijd
om wat rond te hangen, want
Doorn is een modelkamp, waar
hard wordt gewerkt, onder strenge
discipline. De uren vliegen voorbij
en eer men er erg in heeft klinkt
reeds het eerste „Sloep naar de
wal", ten teken dat een groep jon
gens het kamp na korte inspec
tie kan verlaten om in het dorp
te passagieren.
Ontspanning genoeg
Elk half uur bestaat de gelegen
heid om 's avonds het kamp te ver
laten. maar er wordt, naar we ver
namen. niet zo veel gebruik van
gemaakt, omdat het centrum zelf
volop gelegenheid tot ontspanning
biedt. Daar is bijvoorbeeld de bios
coopzaal, (waar Zondags ook kerk
diensten worden gehouden en waar
men- op werkdagen theorielessen
geeft), die regelmatig druk bezocht
wordt door de liefhebbers van goe-
do rolprenten. Tot nog toe wordt in
deze zaal vrijwel wekelijks een
cabaretvoorstelling georganiseerd,
waaraan de beste kleinkunstartis.
ten uit het land hun medewerking
verlenen. Spoedig zal dit anders
worden. De grote „cantine" nadert
snel haar voltooiing en daarmede
bereikt men in het kamp, ten aan
zien van de ontspanning, een hoog
tepunt.
We zagen er de grote schouw
burgzaal, waar voortaan de weke
lijkse voorstellingen en de vaste
dansavond zullen worden gehou-
DE REVEILLE
werd tot voor
kort nog geblazen dooreen g
gramofoonplaat via een luidspre
ker-installatie, Sinds enige tijd
heeft het kamp in Doorn nu een
echte hoornblazerdie zijn signa-
len naar dc eisen van de mo
derne tgd voor de microfoon
uit zijn Instrument perst.
ILn.
«l-: i'z -.s---
den, de vertrekken voor de kap
pers, de zaal waar drie grote bil-
lards worden geplaatst en de stu
diezaal, die van meer dan 1000
boeken zal worden voorzien. En
toch is dit nog niet alles. Er wor
den regelmatig schaak- en tafel-
tennistournooien gehouden en men
is tbans bezig, een voetbalcompe
titie voor te bereiden, waarvan de
mariniers hoge verwachtingen
koesteren. De jongens zijn namelijk
uitstekende sportmen en hun ath-
letiekgroep heeft nog pas kort ge
leden een wisselbeker gewonnen;
hoe kan het ook anders bij een le
venswijze die de spieren staalt en
de geest fris houdt?
Zeelui, maar helaas
geen water
Doorn ligt weliswaar op een plek
waar alle water van enige beteke
nis pntbreekt, doch er waait een
frisse wind. waar de driekleur even
vrolijk op wappert als op een zee
bries. In bevelen noch benamingen
mist men hier het ruime sop, hoe
wel geen bepaald „zeewerk" meer
wordt gedaan. Touwsplitscn en
knopenleggen hebben althans
voorlopig afgedaan en er zijn in-
fanterieoefeningen voor in de plaats
gesteld, aangezien de tijdsomstan
digheden dit nu eenmaal zo eisen.
De lessen worden door de omroeper
van het kamp aangekondigd. Hij is
de man die met het horloge in de
hand de dagrooster bijhoudt en er
voor zorgt, 'dat de zieken in hun
uitstekend geoutilleerde zalen ge
nieten kunnen van goede muziek of
een interessante voordracht. Hij is
het ook, die de kampbewoners
„praait" om „aan de bakken te
gaan", iets wat niemand zich twee
maal laat zeggen. Elke groep heet
in Doorn „een bak" en in de eet
zaal is het zo geregeld, dat men
baksgewijze nuttigt hetgeen de kok
heeft bereid en dat is. naar de jon
gens ons zeiden: „puik". De kom
buis is v/el voorzien en de man die
hier zijn taak vindt verstaat zijn
vak.
Het is een bekend feit, dat zee
lui „netter" zijn dan landrotten en
dit feit valt in Doorn niet te loo
chenen. Elke Vrijdag wordt er „ge.
neraal schoon schip" gemaakt,
waarbij geen naadje wordt overge
slagen. Tijdens ons bezoek viel er
geen enkele ongerechtigheid te ont
dekken.
Orde is in Doorn meer dan elders
noodzakelijk, want in dit kamp van
de marine wordt geregeld geëx
perimenteerd met nieuwe oplei
dingsmethoden, die grote nauwkeu
righeid eisen, wil men zich een
goed beeld kunnen vormen van
hun nut en voordeel. Doorn heeft
goede kansen om in de toekomst
meer en meer een militair centrum
te worden.
Zelfportret Rembrandt
Volgens de „Evening Standard"
is door Sotheby's, de bekende En
gelse kunsthandel, een zelfportret
van Rembrandt verkocht voor
13.500 pond. Koper was een ver
zamelaar, die ziin naam niet ge
noemd wenste te zien. Vroegere
eigenaar was Lord de l'Isle. Het
zelfportret toont Rembrandt met
een zwarte baret en een gouden
keten met hanger.
Josephine Baker, die in de oor
log voor de militairen is opgetre
den, heeft haar rentree in de „Club
des Champs Elyssees" te Parits ge
maakt. Zri werd bij haar chansons
begeleid door een orkestle, dat haar
echtgenoot Jo Bouillon dirigeerde.
De avond werd o.m. bijgewoond
door leden van het Corps Diploma
tique.
men- en plantenwereld en in de
mikrokosmos.
Wetenschappelijke film met
„Christelijk Sausje"
Na vertoning van de film dezer
dagen ln klein gezelschap heeft
men de mogelijkheden van het ge
bruik van deze film nagegaan. De
meningen over en de waardering
voor deze film waren nog al ver
deeld en z# wisselden van vrjj
scherpe critiek tot laaiend enthou
siasme. Terecht werd er opgemerkt
dat er van dit soort filmpjes er
reeds vele, zij het dan misschien op
onderdelen minder „Amerikaans-
ver", in ons land zijn gedraaid.
Daarbij waren velen van mening,
dat voor buiten-kerkelijken de
sprong van wetenschappelijke film
naar evangelisatie te groot is en
dat deze door hon niet zal worden
meegemaakt. Ook irriteerde ande
ren do rozige filmsprekor, die tel
kens weer een woord uit de Bijbel
leest of de ..toepassing" geeft. De
film was zeker nifit slecht, zij gaf
fraaie beelden van plantengroei,
opgenomen met do Jntervalcnmera,
van de ontwikkeling van rups tot
pop en tot vlinder naar ons ge
voel het interessantste en geestig
ste gedeelte van de film maar de
opnamen van de sterrenwereld en
van het mlkroskoplsch kleine wa
ren o.l. te weinig geëigend voor een
filmpje voor dit doel Daarbij kwam
nog. dat de begeleidende tekst
wordt gesproken in een niet bij te
houden tempo. Ook de kleur, door
anderen geroemd, kon maar matig
bekoren. Kleur is o.l. lang niet al
tijd v/inst. Maar het ergste wak
toch wel die altijd weer terugkeren
de, prekende mijnheer. Ook in
theologisch opzicht werden er nog
wel enkele bezwaren gemaakt en
dat men door wetenschap tot ge
loof zou komen, waar de film toch
min of meer van uitging, werd niet
zonder meer aanvaard. Het comité
dat deze bijeenkomst had belegd
zal nog eens overwegen of aan een
gedeelte der gemaakte bezwaren
kan worden tegemoet gekomen. In
tussen, wil men de film voor evan
gelisatie gaan gebruiken, dan zul
len de films voor dat doeleinde toch
moeten kunnen wedijveren met het
beste dat de bioscoop biedt. Dezo
wetenschappelijke film met „chris
telijk sausje" lijkt ons daaraan niet
té voldoen.
m Tv r*
Wi
BOTWINNIK
ders) 23. Dg7 Tf8, 24. Tc7 (dreigt
mat op c7 en Tb7: bovendien) Dc7:
25. Dc7: waarna zwart opgaf na
Rd5, 26. De5: d3. 27. De3 Rc4, 28.
b3 Tf7, 29 f3 Td7, 30. Dd2 e5. 31.
bc4: bc4: 32. Kf2 Kf7, 33. Ke3 Ke6.
34. Db4 Tc7, 35. Kd2 Tc6, 36. a4.
Geen diepe, maar wel zeer ver
rassende combinatie in een zo
simpel lijkende stelling!
J. Visser.
Niet meer opgewassen tegen het
moderne schaakvernuft
Tiet lot van onze Euwe is tragisch. Net als alle grote mannen, die een
diepe val maken, gewordt hem thans hoon en spotternij. Gezegden als
„Die Euwè kan ook wel op het dak gaan zitten", die we dagelijks om ons
hë^n horen bezigen, typerbn de teleurgestelde houding van het Neder
landse publiek; datzelfde publiek, dat hem eens geestdriftig toejuichte,
toen hij wereldkampioen werd, dat hem bijkans tot nationale sportheld
verhief, datzelfde publiek hóónt thans zijn favoriet.
Ach, het ls een begrijpelijke re
actie. Het zou zo graag blijven jui
chen, het zou zo graag zien, dat hij
de sterke Botwinnik en do geniale
Keres in het stof deed bijten, dat
h ij zou triompherciy, als 13 jaar ge
leden. Het zou zo graag willen,
chauvinisten als wo allen immers
zijn! Maar nu het niet gaat, nu
Euwe blijk gaat geven niet moer
opgewassen te zijn tegen het mo-
derno schaakvernuft, nu past ons
eigenlijk berustend zwijgen, past
het ons niet, onze teleurstelling sar
castisch te uiten in een verguizing,
hoewel deze reactie zol in-natuur-
lijk is. Dat heeft Euwe zeker niet
aan het Nederlandse volk verdiend,
enorme propaganda als hij door
zijn persoon voor ons land heeft ge
maakt. Laten we daarom rustig af
wachten en hopen, dat hij toch eens
door een grootse overwinning zal
tonen, niet voor spek en bonen mee
te spelen.
Hierboven zeiden we, dat Euwe
niet meer opgewassen blijkt tegen
het moderne schaakvernuft. Of dit
tijdelijk of permanent is, het kan
niet beoordeeld worden, maar in
ieder geval bewijzen zijn partijen,
dat hij nü inderdaad de zwakste
van de vijf is.
De partij tegen Botwinnik, die
we gerust als a.s. wereldkampioen
mogon beschouwen, was ondanks
de 36 zetten kort doch krachtig: 14
zetten openingenthcorie, 10 zetten
eigenlijke strijd, 12 zetten techniek.
Tien 2ettcn voeren beide spelers op
eigen kompas en in dat luttel aan
tal behaalde Botwinnik beslissend
materieel voordeel, en hoe!
Op één der demonstratieavonden
spraken wij reeds onze grote
nieuwsgierigheid uit omtrent
Euwe's toekomstige verdediging
tegen d2-d4, nu hij met de Romi-
v. Scheltingaverdediging tweemaal
gefaald had. Welnu, zijn reserve
wapen blijkt de zeer riskante,
maar ondernemende Meranerver-
dediging te zijn, een verdediging,
die talloze verschillende waarde
ringen heeft gehad, maar tegen
woordig gunstig voor wit wordt be
schouwd. Euwe paste dc zgn. mo
derne variant toe en speelde op de
14c zet niet het gebruikelijke 0-0,
maar Pc5, een suggestie van Kra
mer? Deze Hollandse meester be
val de zet nl. eens in overweging
aan in een artikeltje. Botwinnik
speelde ijzersterk en consequent op
verhindering van c6-e5, waardoor
het zwarte centrum niet naar vo
ren kon rollen. Na de zetten: 1.
d4 d5, 2. Pf3 Pf6, 3. c4 c6, 4. Pc3 c6,
5. e3 Pbd7, 6 Rd3 dc4: (de Romi-
verdediging gaat verder met Rb4)
7. Rc4: b5, 8. Rd3 a6, 9. e4 c5, 10.
e5 cd4: II. Pb5: ab5: (modern, oud:
Pe5:) 12. ef6: Db6. 13. fg7: Rg7: 14.
0-0 Pc5, 15. Rf4 Rb7, 16. Tfel Td8,
17. Tacl Td5 (ahes op e5), 18. Re5i
Re5: (op f6? Rd4:), 19. Te 5: Te5:
20. Pe5: Pd3: 21. Dd3: f6 ontstond
de diagramstelling. Zwart schijnt
zich hierin na 22. Pg4 e5 net te
kunnen handhaven. Wit speelt ech
ter 22. Dg3U fc5: (er is niets an-
Uit de Boekenmolen
.Vertt
Oor-
Interzonale wedstrijden te
Stockholm
Van 15 Juli tot 15 Augustus wordt
te Stockholm de interzonale schaak
wedstrijd gespeeld waarvan dc win
naar gekwalificeerd is voor het z.g.
candidaten-tournooi voor het wereld
kampioenschap dat in 1949 gehouden
wordt Het is mogelijk dat ook de
nummers twee, drie en vier zullen
mogen deelnemen aan dit tournool.
Bovendien zullen hier aan mee doen
de vier deelnemers aan het huidige
wereldkampioenschap die de titel niet
verwerven en opnieuw een kans krij
gen. Wordt dus bijvoorbeeld Botwin
nik wereldkampioen dan zijn Keres,
Smyslof, Reshevsky en Euwe ge
plaatst in het candidaten-tournooi.
De winnaar van het candidaten-
tournooi is gerechtigd om in 1950 of
1951 in een tweekamp de wereldkam
pioen om de titel te ontmoeten.
Voor de interzonale wedstrijd te
Stockholm zijn allereerst gekwalificeerd
vier meesters (of hun plaatsvervan
gers) aangewezen door dc zone-bestu-
LINA PO is een Rus
sisch meisje en zij
beoefent de beeldhouw
kunst. Maar zij is
blind. Tien jaar gele
den verloor ze haar ge
zichtsvermogen, na een
ernstige ziekte. O?1*"
spronkelijk had zii zich
toegelegd op de dans
en zü begon reeds eni-
eg naam te maken als
ballerina. Maar haar
blindheid dwong haar,
dit pad te verlaten.
Eerst leek het leven
bare waarde, want le
vendig stonden nog
voor haar geest de
beelden van de rhyth-
mische bewegingen van
menselijke lichamen,
die zij zich van vroeger
herinnerde. Toen zij
eens, doelloos, een
sneetje brood aan het
verkruimelen was, be
gonnen plotseling haar
haar somber toe. maar vingers de kruimels te
spoedig herstelde ze vormen en er ontstond
zich. Het kleine, ten- een j^iein beeldje. Het
gere schepseltje had gezichtsvermogen dat
een sterke wil wil -----
om te leven en boven
dien had zii de be
schikking over onge
wone bronnen van
scheppende energie.
Voor de ziekte die
haar blind maakte, had
zij zich dikwijls ver
maakt door met pot
lood en papier haar
collega's van het ballet
uit te beelden. Deze
tekeningen vielen alge
meen in de smaak van
wege het sterke uit
drukkingsvermogen dat
er uit sprak.
Haar gewoonte, de
dingen scherp op te ne-
uit haar ogen verdwe
nen was. was als het
ware in haar vingers
gaan zitten en toen zij
dat ontdekt had. begon
zii te werken met was
en klei. Niet lang daar
na schiep zij een be
koorlijke „Dans suite".
Met alle Ijver die in
haar was. legde zij zich
nu toe op de nieuwe
kunst die haar gebie
den voor haar open
stelde. Haar inspiratie
ontleende zii louter aan
haar geheugen,
f) P een goede dag
werd haar verteld
dat de regering haar
men,, bleek haar nu, na subsidie had verleend,
het verlies van haar „Het was alsof lk voor
gezicht, van onschat-^ de tweede keer gebo-<
ren werd", vertelt Lina
Po zelf, ,het was de te
rugkeer naar het leven.
Ik kreeg het gevoel te
rug, dat ik een nuttig
lid van de maatschap
pij was en ik werkte zo
hard als mijn gezond
heid het maar wilde
toelaten. De bezorgd
heid van de mensen uit
omgeving oefende een
kalmerende invloed uit
op mijn geest en het
was net alsof het hand
werk daardoor beter
ging. Ik leg me nu toe
op grotere beeldhouw
werken en meer verhe
ven oomposities."
Een paar jaar gele
den begon Lina Po met
portretterende beeld
houwkunst. Met haar
„ziende" vingers bestu
deerde zij dan de trek
ken van haar modek
Haar eerste poging, de
kop van een long meis
je, was een succes en
daardoor werd zii aan
gemoedigd tot verdere
stappen op deze moei
lijke weg.
Tgdens de oorlog
was haar werk vrucht
baarder dan ooit Twee
van de werkstukken
die ze in die tijd maak
te, „Wreker van het
Volk" en „In de greep
van het fascisme" wer
den in wjjde kring be
wonderd.
ren van da wereldschaakbond, te we
ten Kashdan (Ver. St. van N.A
Yanowski (Canada), Book (Skandl-
navische zone) en O'Kcllv dc Galwa
(West-Europese zone).
Daarna zestien meesters van onder
staande lijst, in dc volgorde van hun
verkiezing door de kwalificatie-com
missie van dc wereld-schaakbond.
1. Najdorf, Argentina. 2. Bolcslavs-
ky. Rusland. 3. Stahlbcrg. Argentina,
4. Flohr, Rusland. 5. Szabo, Hongarije.
6. Kotov. Rusland, 7. Ragosln. Rus
land. 8. Pachman, te Slowakije, 9.
Denker. Ver. Staten, 10. Bondarevsky,
Rusland. 11. L. Stelner, Australië. 12.
Eliskases, Brazilië, 13. Bronsteyn, Rus
land. 14. Trifunovic. Zuid-Slavic, 15.
Gliqorie. Zuid-SIavië. 16. Tartakower.
Frankrijk. 17. LUien thai. Rusland, 15-
Stoltz, Zweden, 19 Horowitz. Ver.
Staten, 20. Ludin. Zweden. 21. El<-
strora. Zweden, 22. Bernstein. Frank
rijk. 23. Alexander, Gr. Brittannit, 24.
Pric, Zuid-Slavic, 25. Mikenas. Rus
land, 26. Tolus. Rusland. 27. Foltys.
te Slowakije, 28. Bolbochan, Julio, Ar
gentina. 29. Pilnik. Argentina. 30 Ca
nal, Peru, 31. Novotclnov, Rusland.
32. Encvoldsen. Denemarken, 33. Bar-
da. Noorwegen. 34. Alcman, Cuba.
Zijn er spelers van de eerste zestien
verhinderd, dan worden zij vervangen
door wie na hen komen op deze "lijst.
Het totaal-aantal deelnemers aan de
interzonale wedstrijd bedraagt dus
twintig. Verbeteringen: lees de no's 28
en 33 als volgt: 28. Bolbo.chan Julio,
Argentina, 33. Barda, Noorwegen.
Charles B. Timmer,
calc vlucht", uitg. i
schot, Amsterdam.
In zün roman „Verticale vlucht"
heeft de schrijver getracht stelling
te nemen tegen de degeperatie van
het mensdom. De stof zou zich ge
leend hebben tot een subtiele be
handeling van het drama „liefde
en hartstocht" waaruit dan van
zelf de moraal het opstijgen uit
de troebele wereld, door een „ver
ticale vlucht" zou zijn ge-
oublimeerd. De schrijver evenwel
heeft niet beter gedaan, dan ons
op soms meer dan onsmakelijke
wijze verdorven details te schilde
ren, die de lezer op de duur af
schrikken, omdat ze geen proble
men oplossen, maar opnieuw stel
len. Hij heeft geen kans gezien
zich los te maken van zijn hoofd
persoon en in plaats van diens
verdorvenheid te veroordelen,
schetst hij ons tot in de intiemste
détails de wanstaltigheden in zijn
karakter. Dit is een vernedering
voor het boek en een vernedering
voor hem, die de pen voert. Daar
om kan ondanks de enkele vlotte
zinnen, dc hier en daar knappe
intrige het oordeel kort worden
samengevat: „Verticale vlucht" is
een matige roman, die geen oplos
sing brengt in de problemen, die
de wereld naar de afgrond doen
rollen. Het is een werk dat achter
op de boekenplank, achter een
stoffig gordijn vergeten dient te
worden.
H. K.
J. W. F. WerumeusBuning
schreef een kerstverhaal „D e
Hoeve in het Gebergte",
dat zich ook heel goed buiten het
verband met deze feestdagen laat
lezen. Hij vertelt daarin op dich
terlijke wijze de legende van een
madonnabeeld. Met de 20 tekenin
gen van J. F. Doeve werd het een
charmant boekje, dat werd uitge
geven door E. M. Querido's Uitge
versmij N.V. te Amsterdam.
Amsterdam is een prachtige stad.
Welke rechtgeaarde Nederlander is
er niet een beetje trots op en voelt
er zich niet al is het dan maar
bij tud en wijle thuis. Geen
wonder dat het aantal „liefdeslie
deren", dat aan deze stad is gewijd
legio is van de eerste helft der
16g eeuw af tot Bertus Aafjes toe.
H, v. d. Byll, Jac. van H a t-
tumenHan G. Hoekstra
stelden er een bloemlezing van sa
men onder de titel „Amster
dam Bezongen" (J. M. Meu-
lenhoff, Amsterdam). Ieder die de
stad mint zal er telkens weer naar
grijpen, om er in te lezen en om
de oude gravures en tekeningen
en de vier illustraties die Henk
Henriet nog tekende te bekijken.
Uit het verslag van de N.V.
Amsterdamse Superfosfaatfabrick
cn de N.V. Ver. Chemische Fabrie
ken over 1946/47 blijkt dat de winst
na afschrijving op vast goed. na
storting in het pensioenfonds en na
reservering voor belastingen
f 766.496.26 bedraagt.
Voorgesteld wordt op de cumu
latief preferente aandelen der N.V.
Ver. Chem. Fabrieken behalve het
primairo dividend van 4.8boven
dien een dividend van 1,2% uit dc
overwinst uit te keren en op de ge
wone aandelen der vennootschappen
een div. van 9%.
TER HERDENKING van de heroïsche opstand van hef ghetto'ar -
schau, die op 19 April begonnen was. is een reusachtig monument gemaakt
door de Joods-Russische beeldhouwer Nathan Rappöport.
