DAGBLAD VOOR AMERSFOORT „U ontvangt deze onderscheiding JUIST omdat U vrouw bent" Democratie in Italië gewaarborgd Laat internationaal leger Jeruzalem beschermen Explosie in Franse mijn eist tientallen doden Naam Roosevelt onverbrekelijk met vrijheidsstrijd en recht Drie millioen voor Neerlands jeugd 'Schriftelijk oordeel Tweede Kamer over Grondwetswijziging Vijftien Slowaken staan terecht Atoombom barstte onopgemerkt Dodelijke stunts Tass beschuldigt nonnen van stembiljetten-fraude Niet één incident Voorlopige cijfers: Druk vernielt installaties Dinsdag 20 April 1948 Achtste jaargang, No. 999 Opgericht door de Stichting „Het Parool" - Giro 510330. Bank: Rotterdamsche Bank. Postbus 9 Abonnements prijs 31 cent p. w. of 4.— p. kw. Losse nummers 10 cent Uitgave: N.V. De Nieuwe Per» Redactie en Administratie: Snouckaertlaan 7, Amersfoort Telefoon redactie 4291* (Telefoon administratie 6235. /T is with the most heart-felt sincerity, mrs Roosevelt, that we, in the name of the citizen's of this town, welcome you in our midst on the occasion of your first visit to Utrecht. It was to us all a cause of satis- factionwhen we learnt that the University, which has been for centuries the centre of our intellectual life, had decided to confer an honorary doctor's degree on you. We know the motives which led the Senate of the University to this decision and we agree with them whole-heartedly. The citizens of Utrecht are aware bf the services rendered by jou to the cause of peace, and of your efforts towards the pro motion of a reign of law in the world. They have followed, in particularyour fight on behalf of the Rights of Man. They know, too, and nothing could be more in accor dance with their own feelings that the University has at the same time wanted to honour in you the person and the lifeworjt of your late husband, the great President. 9' Like all true Dutchmen the citizens of Utrecht, in the weary years of war and occupation, kept looking overseas. They knew of the work going on there for the purpose of their liberation. They trusted the word of the man who had promised to make of the United States the arsenal of the democracies. And when they thoiight of the period, that was to open with the ending of the war, it was in the person and in the ideas of President Roosevelt that they saw embodied the principles which alone can ensure a life worthy of human beings, the principles of Peace, Law and Liberty. It has, unfortunately, not been possible for us to express to the President himself our profound and lasting sense of obliga tion. The greater is our joy that we can to-day give utterance to part at least of what we feel now that you, Mrs Roosevelt, have come here to receive the distinction which our University is proud to offer you. De promotie van Utrechts eerste vrouwelijke ere-doctor VANDAAG wapperden in Utrecht de vlaggen niet alleen ter ero van dc Koninklijke familie, maar inzonderheid ook voor mevrouw Roosevelt, de hoge gast, aan wie In een plechtige zitting van de academische senaat, welke in de Domkerk wordt gehouden, het ere-doctoraat In de rechten zal worden uitgereikt. De senaat had tot deze uitreiking besloten in z(jn zitting van 11 Februari 1946, waarin xü deze onderscheiding eveneens toekende aan Prins Bernhard, als vertegenwoordiger van het gewapend verzet tegen de verderfelijke indringer; aan Johannes Kardinaal de Jong en aan dr. K. H. E. Gravcmcyer, heiden vertegenwoordigend het geestelijk verzet. Een uitgelezen schare van hoge gasten woonde de plechtigheid bij. Mevrouw Roosevelt was met het bestuur van do academische senaat ge zeten naast de preekstoel, het koor inkijkend links. Voor in de kerk hadden de Koningin, Prinses Juliana en Prins Bernhard plaats genomen, met In een halve cirkel daar omheen gezanten, ministers, ere-doctoren en andere autoriteiten. de geboortedag van de laatste prekident Op die dag legden onbekende personen een krans van paarse en witte seringen en rode anjelieren op het kerk. hof van Oud Vossemeer, waar aan twee witte linten, elk met een Nederlands opschrift, ver meldend: „Geschonken uit lief de, van Uw vrienden" en „Rust in Vrede". r Een traditie, die aanleiding geeft tot zulk een welgemeende demon stratie, mag belangrijker worden geacht, dan de best gefundeerde his torie. Ik hoop, dat de vermelding hiervan mag bijdragen, die atmos feer te wekken, waarin wij deze plechtigheid zouden vullen plaat sen". (Voor vervolg zie pag. 3) Ter gelegenheid van de Jeugd- week 1948 sprak gisteren voor de radio de minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, dr. Jos. J. Gielen. De minister liet uit komen, dat de jeugdorganisaties voort komen uit een' vrije maat schappij en dat de taak van de staat niet van leidinggevende aard is. Er wordt zelf voor gewaakt, al dus de bewindsman, dat de in vloed, die de staat op het jeugd werk heeft, niet in staatspaedago- giek ontaarden kan. De steun, die de regering de jeugdbeweging geeft bestaat dan ook in de hoofdzaak in i het verlenen van een geldelijke subsidie. Deze subsidies bewegen I zich, ondanks de benarde financiële omstandigheden, in steeds stijgen- I de lijn. Dc begroting 1946 vermeld- I dc voor de vrije jeugdvorming een I bedrag van 300.000 gulden. Op de begroting van 1948 is deze post aangegroeid tot 1.200.000 gulden. Dit bedrag is dus bestemd voor de georganiseerde jeugd. Daarnaast j staat nu echter de jeugd, die haar organisatievorm nog niet heeft ge- I vonden. In 1948 werd voor deze groep 1.500.000 gulden beschikbaar gesteld. Di.t betekent dus, dat aan het gehele jeugdwerk thans een jaarlijkse subsidie van bijna drie millioen gulden ten goede komt, terwijl dit voor het optreden van dit kabinet 800.000 gulden bedroeg. Prof. dr. S. van Brakel promotor De rector-magnificus. prof. dr. U. G. Bijlsma, opende de plechtige zit ting met een woord van welkom tot alle hoge gasten, waarna hij zich in het Engels ter begroeting(J richtte tot de ambassadeur van Bel gië. als deken van het corps diplo matique, de ambassadeur van de Verenigde Staten en de president van het Internationale Hof van Justitie. Hun aanwezigheid duidt er op, dat de gebeurtenis, die ons hier verenigt, hoewel strikt geno men een persoonlijk feit, toch meer dan van nationale betekenis is. Spr. dankte mevrouw Roose velt voor het accepteren van het ere-doctoraat en sprak er zijn vreugde over uit, dat zij niettegen staande haar vele verplichtingen naar Utrecht heeft willen komen om in deze plechtige bijeenkomst haar onderscheiding te aanvaarden. „Wij vernamen". aldus prof. Bijlsma,' „dat in 1649 zekere Claes Martensen van 't Roosevelt, afkom stig uit Oud-Vossemeer op het eiland Tholen, de Oceaan overstak en zich vestigde in Nieuw Amster dam, waar hij de Amerikaanse tak van de Roosevelt-familie aan trof. die de Verenigde Staten en daarbij de wereld, behalve menig ander voortreffelijk burger, twee presidenten en U zelf schonk. Het moge dan waar zijn, dat dit verhaal over Uw voorgeslacht niet gegrond is op solide historische feiten, in de traditie leeft het en het wordt in Uw familie geaccep teerd. dat haar oorsprong gelocali- seerd kan worden op het eiland Tholen. De tegenwoordige burgers van Tholen accepteren het even zeer. Dit werd wel duidelijk op Vrijdag, 30 Januari van dit jaaf. 1 Mevr. Roosevelt, op het spreek gestoelte in de Haagse Ridderzaal, waar zij gisteren werd gehuldigd door de vrouwen van Nederland. Franse UNO-gedelegeerde suggereertt In Lake Succes'wordt venvacht, dat Frankrijk aan de Algemene Ver gadering der UNO zal voorstellen om onmlddeliyk stappen te nemen tot het zenden van een internationale strijdmacht naar Jeruzalem ter be scherming van de heilige plaatsen. De Franse gedelegeerde Parodl zou reeds als z(jn mening te kennen hebben gegeven, dat deze stap ongeacht de uiteindelijke oplossing van het Palestijnse probleem, spoedig genomen dient te worden. Haganah proclameert onafhankelijke Joodse stadsregering Inmiddels nadert de dag van de beëindiging van het mandaat zon der dat enige opheldering in de cri- tieke situatie is op te merken. De Engelse regering zag zich genood- In antwoord op de regeringsplan nen tot wijziging van de Grondwet Is verschenen het Voorlopig Ver slag van de Tweede Kamer. Het blijkt dat de gekozen vorm en de wijze van uitvoering daarvan bij vele leden op verzet stuiten. Velen betreuren, dat de regering eerst thans, onder de druk der om standigheden met een ontwerp tot grondwetswijziging komt. Hun be zwaren richten zich allereerst tegen de gekozen procedure om tot een nieuwe, rechtsorde te geraken. Z\i zullen van de regering gaarne ant woord ontvangen op de volgende vragen 1. Acht de regering de „Renville"- overeenkomst een grondslag voor een duurzame constructie van de Unie? 2. Meent de regering, dat de Re publiek van D jog ja een te slui ten overeenkomst zal kunnen en willen naleven? 3. .Zal de Unie een souverelne staatsrechtelijke constructie zijn of een min of meer losse samen werking van regeringen met de koning der Nederlanden aan het hoofd Andere leden daarentegen be groeten het ontwerp met vreugde. Zij hadden echter graag gezien. Jat het ontwerp een iets positievere Inhoud had gehad. Verscheidene Kamerleden hadden graag ook Iets meer vernomen omtrent de buiten landse betrekkingen van de Repu bliek. DE STAATSSECRETARISSEN Ook het tweede ontwerp tot grondwetswijziging, dat betrekking heeft op de Instelling van staats secretarissen is niet onverdeeld gunstig ontvangen. Over het alge meen had men graag een nadere omschrijving gehad van de taak van de staatssecretaris, ook al ach ten zeer vele leden fiet nut van dit instituut boven iedere twijfel ver heven. Vele Kamerleden hadden graag gezien, dat de onderhavige plannen tot grondwetswijziging tevens wa ren aangegrepen om op te treden tegen ondermijning der democrati sche vrijheden. Zij wezen er In dit verband op (lat. ten onzent een- on voldoende regeling bestaat met be trekking tot de handhaving van de inwendige veiligheid. NOTA VAN DER GOES De voorzitter van de fractie der P v.d.A. in de Tweede Kamer heeft bij het Voorlopig Verslag een nota gevoegd met betrekking tot plan nen voor staatsvernieuwing in het algemeen. De heer Van der Goes van Na- ters heeft zich afgevraagd of thans honderd laar na de inwerkingtre ding van de Grondwet van 1848. niet een veel verder gaande consti tutionele vernieuwing onder het zaakt haar onderdanen nog eens aan te raden, Palestina zo vlug mo gelijk te verlaten, daar zij na 15 Mei geen verantwoordelijkheid kan nemen voor hun veiligheid en hun bezittingen. De Joden, -die de Engelsen nog steeds liever niet dan wel in het be loofde land zien, hebben verschil lende maatregelen getroffen om de evacuatie van de Britse troepen en regeringsambtenaren te vergemak kelijken Ook laten zij zien ln staat te zjjn het bewind over te nemen. Zo werd in de stad Tiberius aan het meer van die naam door de Haga nah een „onafhankelijke Joodse stadsregering" geproclameerd, na dat de gehele Arabische bevolking onder militaire leiding was geëva cueerd. Voorts heeft het Joodse agent schap bevolen, dat alle Joden, die op het ogenblik in dienst zijn by de Palestijnse regering, op hun post blijven. Hoe het ondertussen met het ge zag van de Palestijnse regering staat wordt misschien duidelijk door een waarschuwing, die de re gering genoodzaakt was publiek te maken. Hierin heet het, dat tot vordering van particuliere auto's zal worden overgegaan, wanneer de diefstallen van wagens, die aan de regering behoren, niet zouden ophouden. In de afgelopen drie maanden werden namelijk meer dan 100 regerings-auto's gestolen. oo? moet worden gezien, en hij heeft voor zich. die vraag bevesti gend beantwoord. Naar zijn mening dienen de onvervreemdbare grond rechten van de mens in de Grond wet verankerd te worden. Deze zouden onderscheiden kunnen wor den ln vrijheidsrechte?! en sociaal- economische rechten. De Generale Synode der Ned. Herv. Kerk heeft besloten een aan tal van de meest belangrijke theo logische werken van Nederlandse theologen van de laatste tijd gratis beschikbaar te stellen voor de Bi bliotheek van de Herv. Hogeschool te Debrecen. Wij krijgen spijsolie! In de bonnenlijst, welke ln do weck voor Pinksteren zal worden bekend gemaakt, zal een bon voor alle leeftijdsgroepen worden aange wezen voor het kopen van 120 gram spijsolie. In verband hiermede wordt nog maals een beroep gedaan op het publiek om ledige spiisolieflessen in te leveren opdat de distributie niet ln gevaar worde gebracht. Gisteren werd te Praag volgens het bekende schema een proces be gonnen tegen Jan Ursiny, voorma lig leider van de Slowaakse Demo cratische Party, en vijftien anderen die beschuldigd werden van hoog verraad. De president van de recht bank, dr. Redrna, deed voorlezing van de tenlastelegging, waarin de doodstraf wordt geëist tegen Otto Obuch, destijds perschef bti Ursiny. en Ladislav Culen. Jan Ursiny hoorde een gevangenisstraf van 10 jaar tegen zich eisen. In Hongarije is een geheime or ganisatie ontdekt, die Hongaarse militaire geheimen en verschillende uitvindingen van Hongaarse tech nici naar Amerika zou hebben ge stuurd. Tot nu toe zijn 14 personen gearresteerd. In slechts enkele woorden werd te Washington bekend gemaakt, dat op het atol Eniwetok in de Stille Oceaan een proef is genomen met het atoomwapen. Er werden geen nadere gegevens verstrekt en werd zelfs geen' datum genoemd. Terwijl de Blkiniproef ln Juni en Juli 1946 werd bijgewoond door vertegenwoordigers van de grote mogendheden, leden van het Con gres en persvertegenwoordigers, waren bij deze door de wereld on opgemerkte proef slechts een klei ne groep militaire leiders en atoom deskundigen en een kleine groep politici als toeschouwers aanwezig. Vliegtuigbotsing boven Berlijn was ongeluk Er is geen reden om aan te ne men, dat de botsing tussen het Britse Viking vliegtuig en de Rus sische jager boven Berlijn iets an ders is geweest dan een ongeluk. Tot dege conclusie kwam het Brit se hof van onderzoek, dat zich met de oorzaken van deze ramp heeft bezig gehouden. Engeland zal nu. zoals Bevin mededeelde, schadever goeding vragen. Door het lid der Twc'cdc Kamer do heer Ruijs de Bcerenbrouck ztin aan dc Minister van Oorjpg vragen gesteld betreffende hot betreurens waardig vliegtuigongeval met do delijke afloon op Maandag 12 April j.l. te Stekscl. Hij vraagt of het waar Is. dat illt ongeval een gevolg is geweest van het uitvoeren vnn duikvluchten on of het de minister niet Is opgeval len, dat dergelilke demonstraties door militaire vliegeniers meerma len In de nabijheid van bebouwde kommen worden gegeven, waar door onnodige risico's ontstaan Als het voorafgaande bevestigd wordt verzoekt de vragensteller de minister maatregelen te treffen, waardoor ln de toekomst overbo dige gevaren zullen worden verme den. De weg Breda-Utrecht spoedig geheel hersteld Zoals A.N.P. verneemt, bestaat er grote kans, dat de brug tussen do grote verkeersweg Breda Utrecht eind Juli begin Augustus voor het verkeer open kan worden gestold. Dat zou dan een half 1anr eerder ziln, dan aanvankelilk werd verwacht. De derde en laatste overspanning van de brug bil Kclzersveer zal 29 of 30 April ln dlonst worden go- nomen. (Fotot Merkclbach) Plet jongste portret van onze Vorstin, Rustig temidden der golven. Vele golven zijn over dit gekroonde hoofd gegaan, het gelaat getuigt van de zorgen, die aan onze vorstin tvaarlijk niet gespaard zijn gebleven. Vooral de laatste jaren is haar Regeringsperiode er allerminst een geweest van effenheid. Maar de weemoeddie om veel teleurstelling en leed is achter gebleven, wordt overstraald door een wijze gliiiüach entje 4 berusting, die uit de rustig fchouwende ogen spreekt. Dè ongeschokte zekerheid van -een dieper vertrouwen, de wils kracht van een die een klaar%doel voor ogen heeft gehouden en die steeds dieper doordrongen is van een hoge verantwoor delijkheid. Een voorbeeld voor ons allen: de Vrouw, de Moeder, de Vorstin in waarheid ons aller Koningins Piraten laten drie Nederlanders vrij Drip van de zes passagiers, die het vbrigo jaar December by eon overval op het Nederlandse schip „Van Heutz" door Chinese piraten waren ontvoerd, ziln tharts weer ln vrijheid, meldt A.P. uit Hong kong. Voigerfs een woordvoerdor zou Tan Kltchcang, de zoon van een millionnairo te Singapore, on geveer 300.000 Hongkong dollars aan losgeld hebben moeten betalen. Benzineprijs wordt niet verhoogd In verband met het gerucht, dat de benzineprijs in Nederland met Ingang van 1 Juli met negen cent zou worden verhoogd, deelt het directoraat-generaal van do pre zen mede, dat van een verhoging ln de naaste toekomst geen sprake zal zijn. Alhoewel de officiële cijfers eerst hedenavond bekend zullen worden gemaakt mag worden aangenofnen, dat dc christen democraten in Italië een overweldigende overwinning hebben be haald. In Rome, Napels, Milaan, Venetië, Bari en in vele andere grote plaatsen van het schiereiland is het verschil der uitgebrachte stemmen tussen christen-democraten en het volksfront zo groot, dat menigeen de secretaris van de heden feest-vierende partij ge lijk gaf, toen hij beweerde, .dat de democratie in Italië is gewaar borgd en geconsolideerd. gemaakt met de telling vpn de stemmen voor het Huls van Afge vaardigden, waarvoor de grootste belangstelling bestaat en waaraan het meeste politieke gewicht moet worden gehecht. Het Russische persbureau Tass weet de nederlaag der communis ten niet andeis te verklaren als de wereld mede te delen, dat de gees telijkheid en nonnen op grote schaal gebruik zouden hebben gemftakt van'herhaalde stemming door mid del van twee of drie nagemaakte of gekochte stembiljetten. Katholieke organisaties voerden, zo vervolgt Tass, op 18 April meer dan 100.000 telefoongesprekken met particulie ren te Rome, waarin zij de bewo ners met represaillemaatregelen be dreigden, indien zij zich van stem ming onthielden. Palmiro Togliatti, de leider van de Italiaanse communistische par tij, zou volgens een Romeins blad vervangen worden door Rugero Grieco, lid van het centraal comité van.de partij. Mario Scelba, de minister van Binnenlandse Zaken, heeft gezegd, dat een Christelijk-Democratische uitnodiging aan de communisten om aan de regering deel te nemen, uitgesloten is. Ook de tweede verkiezingsdag In Italië heeft een buitengewoon rus tig verloop gehad, zodat de minis ter van- binnenlandse zaken kon mededelen, dat de openbare orde nergens door incidenten was ver stoord. Weliswaar circuleerden in Rome nog enkele geruchten, dat de fas cistisch georiënteerde sociale bewe ging manschappen zou oproepen om een mogelijke poging der com munisten zich van het radiostation meester te maken, af te slaan. Maar de politie, die zware machine geweren aan beide ingangen van de studio had opgesteld, heeft niets bijzonders gemerkt. Het eerst zullen nu de stemmen voor de Senaat geteld worden, waarvan een derde door directe verkiezingen wordt aangewezen. Eerst wanneer hiervan alle cijfers binnen zjjn, zal een begin worden Vanmorgen om zeven uur heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken de volgende officieuze uit slagen van de Senaatsverkiezingen, het gehele land betreffende, be kend gemaakt: Christen-Democraten 3.280.532 Volksfront 1.976.899 Dcm. Soc. en Republik. 662.463 Nationaal bloc 320.630 Van de Kamerverkiezingen zijn de uitslagen nog slechts zeer ge deeltelijk bekend. Te Rome was dc stand vanmorgen als volgt: Christen-Democraten 274.873 Volksfront 124.434 Ital. Sociale beweging 29.487 Republikeinen 25.912 Monarchisten 13.803 Nationaal bloc 10.560 De officiële uitslagen van de se naatsverkiezing te Rome. betref fende 1418 van de ln totaal 1437 3tembureaux, is als volgt: Christen-rlemocratcn 402.410 Volksfront 199.281 Republikeinen 52,233 Sociale beweging 41.474 Nationaal bloc 22.260 Door de gematigde socialisten en de monarchisten zyn in de acht kiesdistricten van Rome geen can- didaten gesteld. In sommige delen van het land wijzen de voorlopige cyfers in do richting van een absolute meerder heid voor do christen-democraten. Enige percentages luiden: Venezia Giulia: Christen-democraten 61.3 Volksfront 21.8 i Socialistische Unie 13.8 Zuid-Tlrol: Christen-democraten 42.1 Volksfront 9.0 Onafhankeiyken 38.7 Abruzzcn: Christen-democraten 53.9 Volksfront 31.5 Lombardye: Christen-democraten 52.5 Volksfront 36.4 Socialistische Unie 9.3 In een kolenmyn bij Lens ln Noord-Frankrijk werden door ©en hevige ondergrondse ontploffing 350 mynwerkers van de buitenwereld afge sneden. Hoewel de onmlddeliyk aangesnelde hulpcolonnes erin slaagden, het merendeel der mynwerkera te bevryden, vreest men, dat tientallen arbeiders de dood hebben gevonden. Op het ogenblik dat ons blad ter perse gaat zyn reeds elf lijken ge borgen, terwyi dertig zwaargewonden werden geteld. een dichte menigte bjj de Ingang van dc myn. Inmiddels zyn ook uit andere streken hulpcolonnes gekomen om de nog ingeslotenen te redden. Eens brachten de prinsesjes een be zoek aan het Witte Huis te Washing ton en bij die gelegenheid heeft Mrs. Roosevelt ze al enigszins leren kennen. En hoe zij ze waardeerdet Wel. dat bleek enige dagen later toen mevrouw R. een bezoek bracht aan een Zieken huis en daar een Hollandse matroos aantrof met wie zij toch zo graag eens wat wilde praten. Hij verstond geen Engels. Zij geen Hollands. Wel, dan moesten de prinsesjes te hulp Jcomen. Want dat waren toch zulke lovely ichildren and they were so well educa ted". die moesten maar als tolk op treden. En aldus gebeurde. Thans heeft mevrouw Roosevelt palels Soestdijk bezocht en haar oude. toen nog zo jonge vriendinnetjes en' hun ouders weergezien en mogen consta teren. dat zij groot waren geworden en flink enbij-de-hand Als vermoedeiyke oorzaak van de ramp wordt ontbranding van ruijn- gas of kolenstof genoemd, alhoewel men dienaangaande nog geheel geen aanwijzingen heeft. Van de zijde der directie zijn nog geen na dere bijzonderheden bekend ge maakt. De ontploffing was zo hevig, dat aan de oppervlakte het grootste deel van de installaties door de druk werd vernield. De bevolking van het kleine plaatsje stroomde onmiddellijk naar de plaats des on-, heils en nog steeds verdringt zich Weerbericht Weersverwachting, geldig tot Woens dagavond Vanavond en vannacht weer plaat selijk onweer. Morgen ln de Loop van de dag geleidelijk van het Noord- Oosten doordringen van een koelero luchtstroom met vrij veel bewolking, maar met slechts hier en daar enigo lichte regen. Matige wind tuisen Noord en Ooit. 21 April: Zon op 531, onder 39.41* Maan op 17.11, onder 5.05.

Historische kranten - Archief Eemland

Dagblad voor Amersfoort | 1948 | | pagina 1