10
Kapitale fout bij het proces tegen
Van der Waals
Luxemburg niet meer
neutraal
PAUL HOFFMAN
van het Marshall-plan
Onduidelijke zaken rondom het
England-Spiel
Spiegel der wereld
Hethuis-vanLooy
Mevrouw Roosevelts ere-promotie
Uw naam is onlosmakelijk verbonden met
Amerika's grote en edele president
Spaak gelooft niet
in oorlog
F. D. Roosevelt
Radio-programma
Kerknieuws
Dinsdag 20 April 1948
3
Wij hebben de stellige indruk, dat Maandag bij het proces tegen
Anton van der Waals, waarvan het eerste deel thans achter ons ligt,
een kapitale fout is gemaakt Wij hebben bovendien de indruk, dat
deze fout een geheel onopzettelijke is geweest. Maar het publick,
dat mede als gevolg van ondoordachte en op niets gebaseerde publi
caties in bepaalde dagbladen veel meer spoken ziet dan er in wer
kelijkheid door al deze drama's ronddolen, zal de gemaakte fout
ongetwijfeld beschouwen als een verdoezeling van de feiten, die op
de achtergrond van deze immense verradersaffaire zulk een grote
rol spelen: de feiten rond het England-Spiel.
mensen van MID in de schaduwen
der historie te laten staan. Juist zij
hadden voor het voetlicht moeten
worden gehaald. Hun verklaringen
alléén hadden een einde kunnen ma
ken aan de onzekerheid rond het
England-Spiel Een onzekerheid, die
thans door velen als groter dan ooit,
zal worden geVoeld.
Contróle-agcnten
Er iq nog een ander feil, dat ons
bijzonder heeft getroffen. Toen de
raadsheer, schout bij nacht Kraan,
aan getuige Schreieder vroeg of
Londen wel eens contróle-agenten
zond, die niet van te voren werden
aangekondigd, werd deze vraag door
de kleine Kriminal-Direktor met
een kort, ontkennend antwoord af
gedaan. En daarmede nam het Hof
blijkbaar genoegen.
Maar weet het Hof dan niet, of de
spion Richard Christmann (d'Ar-
noud). de Elzasser, 'die aanvankelijk
voor het tweede Franse bureau, la
ter voor Ast Munster en nog later
voor Abwehr III F werkte, het te
gendeel heeft verklaard? Weet het
Hof dan niet. of Christmann die
per radio uit Londen bericht zou
hebben ontvangen, 'dat hij begiftigd
was met het VC zelf heeft mee
geholpen aan het wegwerken van
enige dezer contróle-agenten op de
Frans-Spaanse grens? En weet het
Hof niet of Christmann, die geruime
tijd onder Giskes werkte op enige
adressen in Amsterdam over deze
ho""ct-belangrijke feiten na de be.
vrijding ten overstaan van Neder
landse rechercheurs een verklaring
heeft afgelegd?
Deze vragen, die noch de ad
vocaat-fiscaal, noch de president
van het Hof. noch de verdedi
ging van Van der Waals ónbe-
roerd kunnen laten, brengen ons
onmiddellijk tot een andere
vraag: waarom is Hermann Gis
kes, die persoonlijk in Drieber
gen de radioberichten voor Lon
den klaarmaakte, niet als ge
tuige gedagvaard? Giskes die
in veel nauwer relatie stond tot
de Peiltrupp van de OP dan
Schreieder is de aangewezen
man om de mysteries rond het
England-Spiel, met name voor
wat de technische zijde er van
betreft, op te klaren.
Wij schrijven dit alles niet om
het Hof enig verwijt te maken. Wij
hebben grote waardering voor de
scherpzinnige wijze, waarop mr Vah
Vollenhoven de ingewikkelde ver
horen leidt. Maar wij achten het
onze plicht, op bovenstaande feiten
te wijzen, opdat men in de gelegen?
heid zij alsnog, door het herstellen
WANTROUWEN IS
BEGRIJPELIJK
De behandeling van alles, wat be
trekking heeft op dit England-Spiel,
vond gisteren plaats en de president,
mr van Vollenhoven, heeft onmis
kenbaar zijn best gedaan een zo dui
delijk mogelijk beeld te verkrijgen.
Wij moeten helaas aannemen, dat hij
daarin niet volledig is geslaagd.
Het brede exposé van Schreieder,
die weer met grote handigheid op
trad, loste niet de vraag op naar de
maatregelen, die MID in Londen ter
beveiliging van zijn agenten al dan
niet heeft genomen. Het Hof. dat
blijkbaar op dergelijke hiaten re
kende. had als getuige-deskundlge
opgeroepen kolonel dr Somer. die
leider was van het Bureau Inlichtin
gen te Londen.
Kolonel Somer kreeg te Londen
de leiding in handen, toen het Eng-
land-Spiel reeds zijn einde naderde,
althans practisch geen resultaten
meer had. En wie nu ook maar iets
weet van de scherpe tegenstellingen,
die te Londen in de tweede helft
van 1943 tussen de MID en het BI
ontstonden, die kan licht bevroeden,
dat de heer Somer er weinig voor
gevoelde, de fouten van zijn voor
gangers. hoe groot die eventueel ook
geweest mogen zijn, in een openbaar
proces aan de grote klok te hangen.
Hij volstond dan ook met de nuch
tere mededeling, dat het hem niet
zou zijn overkomen en dat het hem
tot op de huidige dag een raadsel is,
dat meer dan 50 agenten van de
MID hun „identity-check" aan de
Duitsers zouden hebben uitgeleverd.
Het wil ons voorkomen, dat wei-
'nigen in de zittingszaal de ontzag
lijke draagwijdte van deze als ter
loops uitgesproken wgorden heb
ben begrepen.
'De verkeerde man
Wat iedereen wel begreep is: dat
hier de verkeerde man als getuige
stond. Op de plaats van kolonel So
mer hadden de leidende figuren van
de MID moeten staan en naast hen
had moeten staan mr Derksema. die
de uit Indië afkomstige NSB-cr
Willem van der Reijden al dan
niet gedwongen als agent naar
Nederland zond. Willem van der
Reijden leverde zijn codegeheim en
dat van Klaas Alblas zonder veel
omwegen aan Schreieder uit. En hij
deed dat een maand vóór net
eigenlijke England-Spiel met Lau-
wers en Taconis begon.
Dit alles vond plaats lang vóór ko
lonel Somer te Londen aankwam. En
daarom was het een kapitale fout.
hem als getuige op te roepen en de
door dr. C. D. J. Brandt
7 O ALS de lezer weet, is 1948
een jaar van eeuwfeesten, al
thans van eeuwherdenkingen. De
Fransen, de Italianen en vele vol
keren van Midden-Europa herden
ken het laar van hun revoluties, w;j
Nederlanders vieren niet alleen de
Vrede van Munster, maar herinne
ren ons ook, dat het een eeuw ge
leden is, dat een ingrijpende grond
wetswijziging de grondslag heeft
gelegd voor ons tegenwoordig
staatsbestel.
Tot die reeks van herdenkingen
heeft het kleine Luxemburg dezer
dagen een geheel originele, zij het
ook niet als zodanig bedoelde, bij
drage geleverd. Het heeft n.l.'zeer
ingrijpende wijzigingen aangebracht
in zijn grondwet, welke uit 1818
dateert. Deze veranderingen betref
fen het eerste artikel van de con
stitutie en wel in het bijzonder
twee beginselen:
lo. de onvervreemdbaarheid (ina-
liénabilité) van het Groother
togdom;
2o. de eeuwige neutraliteit van
Luxemburg.
Het eerstgenoemde beginsel, in
dertijd-in de grondwet vastgelegd,
om de macht vangnet Huis Nassau,
waaraan het Wener Congres Lu
xemburg in eeuwige eigendom had
gegeven, te beperken, had alle
Practische betekenis verloren sinds
in Luxemburg een dynastie regeert
die zich langzamerhand nationaal
mag noemen en van wie niet ver
wacht kan worden, dat zij ooit be
hoefte zal gevoelen om het gebied
van het Groothertogdom te ver
vreemden. Er was dan ook inder
daad alle reden om deze onver
vreemdbaarheid uit de Grondwet te
schrappen.
VEEL belangrijker is echter, dat
de regering voorstelde om ook
het beginsel van de eeuwige neu
traliteit uit de constitutie te ver
wijderen. Naar «haar mening had
ook dit principe zijn betekenis ver
loren, nu de collectieve garantie
van de neutraliteit van Luxemburg
door de mogendheden, welke van
het begin af onverbrekelijk met die
„eeuwige neutraliteit" was verbon
den zonder practische uitwerking
was gebleven. Had niet tot twee
maal toe een van die garanderende
mogendheden. Duitsland, zelf de
neutraliteit van Luxemburg ge
schonden
Daar kwam nog iets anders bti.
Het Groothertogdom is lid van de
Verenigde Naties en dit lidmaat
schap is onverenigbaar met het be
ginsel der eeuwige neutraliteit.
Krachtens artikel 43 van het Hand
vest b.v. is Luxemburg verplicht
om aan de strijdmacht van de Ver.
Naties doortocht te verlenen door
zijn gebied.
En wat misschien nog belangrij
ker is: Luxemburg heeft zijn neu
traliteit formeel helemaal reeds op-
hat kortgeleden het
Pact van Vijf te Brussel onder
tekende. De consequentie van deze
buitenlandse, politiek was om het
beginsel over de neutraliteit uit de
grondwet te lichten.
Dit is op 16 April geschied, toen
de Luxemburgse Kamer met 443
stemmen besloot om de passus
over de neutraliteit uit de grond
wet te laten vallen en artikel 1
deze vorm te geven:
vHet Groothertogdom Luxem
burg vormt een vrije, onafhanke
lijke en-ondeelbare staat."
De drie tegenstemmers waren de
communisten; hun tegenstemmen
was het logisch gevolg van hun af
keuring van de buitenlandse poli-
tjek der regering-Dupong. Aanvan
kelijk hadden ook de socialisten
nogal wat bezwaren tegen het prijs
geven vA de neutraliteit. Maar
toen zij, onder 'de indruk van de ge
beurtenissen in Praag, zich een
maal vóór toetreding van Luxem
burg tot het. Pact van Vijf hadden
verklaard, hebben zi1 hieruit de
consequentie getrokken,' en hun
verzet "tegen het loslaten van het
neutraliteitsbeginsel opgegeven.
van de gemaakte fouten, de laatste
resten van publiek wantrouwen weg
te nemen.
In de namiddagzitting behandelde
het Hof gisteren nog de verraad
zaken Elders, Pahud de Mortange,
Kees Dutilh, Kastein en Smit. In het
algemeen gaf Van der Waals toe, de
arrestaties van deze groepen te heb
ben voorbereid. Zijn tegenspraken
op ondergeschikte punten klonken
beuzelachtig tegenover de verplette
rende verklaringen der getuigen. Zij
waren in het algemeen de weinige
overlevend© van de illegale groepen,
die door het gruwelijke verraad van
de bleke man in de verdachtcnbank
de dood werden ingedreven.
225.000 bezoekers
op de Jaarbeurs
Ruw geschat bedroeg het aantal
betalende bezoekers van de 50ste
jaarbeurs 225.000. Dit is 2214 pet.
meer dan de vorige beurs. Totaal
werden tijdens de 9 dagen 26.665
auto's geparkeerd, tegen Septem
ber '47 19.276. Het hoogste aantal
geparkeerde autobussen was 89 op
een dag.
Kardinaal Sibilia
ernstig ziek
De Pauselijke Internuntius in
Oostenrijk, Mgr. Sibilia, werd vori
ge week door een beroerte getrof
fen. Zjjn toestand is zeer ernstig.
De kardinaal is 86 jaar oud.
De gemeenteraad van Haarlem
heeft besloten de nalatenschap van
mevrouw Titia v. Looy-van Gelder,
waarbij het huls-Van Looy aan de
Kleine Houtweg, waar het levens
werk van de schilder en schrijver
Jacobus van Looy is samengebracht,
aan de gemeente zou toevallen niet
te aanvaarden. Er berustten op het
legaat bezwarende voorwaarden, die
een in artistiek en financieel opzicht
bevredigende exploitatie in de weg
stonden.
Aan de aanvaarding van 't legaat
was namelijk de voorwaarde verbon.
den, dat de geëxposeerde schilder
werken. tekeningen, boeken en ma
nuscripten, benevens de meubelen
en versieringen, zouden moeten blij
ven hangen en geen schikkingen en
veranderingen aangebracht mochten
worden. Dit werd onaanvaardbaar
geacht voor 'n doeltreffende exploi
tatie van het huis Van Looy. Om
de herinnering aan deze kunstenaar
levendig te houden is het noodzake
lijk. dat de expositie-zaal ook voor
een ander werk, dat natuurlijk in
de geest vïin Van Looy moet blij
ven, gebruikt moet worden. Ook lag
het in de bedoeling de zaal voor cul
turele bijeenkomsten te gebruiken.
De -bewlndvoerster, mejuffrouw
C. Nederkoorn, heeft echter geen
vrijheid gevonden een afwijkende
interpretatie van deze voorwaarde
toe te staan.
Maandagavond is de wegens ziek
te van Reshevskv uitgestelde partü
tussen hem en Keres gespeeld. Na
veertien zetten deze partij afge
broken; de Amerikaan, die van
ziin griep hersteld is, staat een pion
voor.
Zakenman in hart en nieren
jongleur met milliarden
de naam van Hoffman genoemd.
ZoWel Marshall zelf als de republi
keinse senator Vandenberg steun
den hem.
En wat denkt Hoffman zelf van
de resultaten van het plan-Mars
hall? Hier is een van zijn recente
uitlatingen: „Als de productie snel
met een derde kan worden opge
voerd, zal West-Europa op weg
zijn naar de welvaart. Een half
slachtig programma zou erger zijn
dan nutteloos". Hoffman zette 'zijn
plannen onlangs voor de Senaats
commissie voor Buitenlandse zaken
uiteen. Als hij ze zo uitvoert als hij
ze geformuleerd heeft, is zijn be
noeming alleszins toe te juichen.
Welvaart beschouwt hij als het beste
tegengif tegen het communisme.
Ook heeft hij gepleit voor het neer
halen van de handelsbelemmerin
gen: de zestien landen moeten be
sluiten, als één groep te handelen.
Opmerkelijk in Hoffman's opinie
is voorts, dat hij geen voorstander
is van het verminderen van de
handel met Oost.Europa. Integen
deel: volgens zijn mening Zal het
welslagen van -het plan-Marshall
een uitbreiding van de handel met
de landen achter het zgn. IJzeren
Gordijn noodzakelijk maken.
.WELVAART: REMEDIE
TEGEN COMMUNISME'
Paul Gray Hoffman, de„stuur-
man" van het plan-Marshall, is een
keiharde zakenman. Wat zou^fnen
anders kunnen venvachten van de
president van de Studebaker-Auto-
mobiel Maatschappij? Zelf steekt
hij 't niet onder sto"ëlen of banken,
dat hij „kapitalist" is, zij het dan
dat hij zich aanhanger noemt van
het „verlichte" Kapitalisme, het
meest productieve economische
systeem, volgens zijn mening.
Hoffman is een typische Ameri
kaan. self-made, die in de handel
zijn levensdoel zag en na één jaar
de universiteit te Chicago, zijn ge
boortestad, te hebben bezocht, de
brui gaf aan de studie en auto's
ging verkopen.
Na twee jaar dienst bij de artille
rie jn de eerste wereldoorlog kwam
hij terug om in Los Angeles het
agentschap van de Studebaker over
te nemen. Van deze maatschappij
werd hij in 1925 vice-president van
de afdeling verkoop en in 1935 pre
sident.
Hoffman is thans 56 jaar en heeft
vijf zoons en twee dochters. Zo ma.
teloos als hij is op het gebied van
autorijden hij staat bekend als
een waar coureur zo ascetisch is
hij waar het genotmiddelen betreft:
hij drinkt noch rookt.
Van 1942 af is hij voorzitter van
de Commissie voor Economische
Ontwikkeling, een groep zakenlie
den en economen die tot taak had
den, de Amerikaanse economie op
peil te houden tijdens de oorlog en
werkloosheid te voorkomen.
Een nieuweling in regerings
kringen is hij niet. Hij zat ook reeds
in de commissie-Harriman, die kort
geleden moest uitmaken hoeveel
Amerika aan Europese hulp kon
uitgeven.
Reeds zolang als het Congres het
Marshall-plan besproken heeft, is
alleen „par droit de nalssance"
maar ook „par droit de conquete".
Uw naam is onlosmakelijk verbon
den met de grote en cdelo man, die
gedurende meer dan 12 Jnar de
cersto burger van do U.S.A. was.
U was zijn vrouw en tegelijk
zijn trouwe medewerkster U was
zoals het wel gezegd is zijn „Am
bassador at large".
Zo nauw verbonden te zijn ge
wéést met de grote dingen, dio Uw
echtgenoot verrichtte, voor hen in
elk opzicht „een hulpo tegenover
hem" te zijn geweest. is voor U
iets om trots op te zijn cn is een
reden te meer voor onze bewonde
ring cn onze dankbaarheid.
De bijeenkomst werd besloten
met een gelukwens van prof. Bijls-
ma, die er op Wees, dat verschei
dene vrouwen door verschillende
universiteiten de onderscheiding
van doctor honori causa was toe
gekend. maar do reden daarvoor
was altijd onafhankelijk van hun
sekse.
U ontving deze onderscheiding
Juist omdat U een vrouw bent. Door
het verlenen van deze graad wen
sen wij terr.elfdertiid onze dank
uit te spreken aan God, dat Ml de
Vrouw heeft geschapen en haar
twee kwaliteiten schonk: de intuïtie
om het Kwaad te onderkennen en
de Kracht om het te bestrijden.
In beide opzichten bent U ande
ren ten voorbeeld geweest. Spr.
hoopte, dat do tweede wereldoor
log de laatste zal zijn geweest,
maar ook dan zal het Kwaad niet
verdwenen ziin. WU verwachten
het In de toekomst in do eerste
plaats van do Vrouw om ons te lel
den bil de onderkenning en bestrij
ding or van. WU spreken de wens
uit. dat het U gegeven mag ziin nog
vele Jaren een leidende positie in
te nemen in dit grootste van alle
gevechten voor het hoogsto geluk
der mensheid.
Mrs. Eleanor Roosevelt
Nadat prof. Bijlsma nog do ge
bruikelijke apademische formule
had uitgesproken, hing professor dr.
L. J. Hijmans van den Bergh me
vrouw Roosevelt de cnppa om.
Hierna nam de promotor, prof dr.
S. van Brakcl, het woord om de re
denen uiteen te zetten, welke er
toe hebben geleid, aan mevrouw
Roosevelt het ere-doctoroat in de
rechten de eerste maal in de ge
schiedenis van de Utrechtse uni
versiteit, dat dit aan een vrouw
wordt toegekend te verlenen.
De laatste wereldoorlog heeft de
mensen, die een verantwoordelijke
positie bekleedden op een zware
proef gesteld, die niet iedereen
even goed doorstond. Een van de
meest opmerkelijke dingen is de
grote invloed, welke gedurende
deze beproevingsvolle jaren van de
vrouwen uitging.
Vele vrouwen hebben gedurende
de 2de helft van de 10de eeuw hun
talenten op verschillende gebieden
van het sociale leven verder ont
plooid en in de bezette gebieden
heeft de vrouw gedurende de 2de
wereldoorlog een belangrijk aan
deel gehad in het verzetswerk,
waardoor uiteindelijk hun positie
gevestigd werd.
Is het dan vreemd dat de Senaat
dezer Universiteit in een land dat
gedurende bijna een halve eeuw
door een vrouw werd geregeerd,
het passend vond de vrouw te eren
door de hoogste onderscheiding,
waarover zij de beschikking heeft,
toe te kennen aan een vrouw?
De Senaat kent deze onder,
scheiding toe aan U. een vol
maakte moeder van 5 kinderen,
een benijdenswaardige groot
moeder van 16 kleinkinderen,
die desondanks Ujd vond haar
beste krachten tc geven voor do
bestudering van de sociale po
sitie van de vrouw, die streed
voor de vrijheid en die tegelijk
een steun was voor haar roem
rijke echtgenoot.
Vervolgens schetste spreker de
grote rol die de nieuwe doctor reeds
sedert 1920 speelt op het toneel van
het Amerikaanse sociale en politie
ke leven.
U draagt de naam Roosevelt niet
„Wij kunnen Europa
maken"
Paul Henrl Spaak, Belgie's pre
mier en minister van buitenlandse
zaken, is van zijn bezoek aan
Amerika in België teruggekeerd.
Hij zei dat hij in de Verenigde
Staten goed begrip gevonden had
van wat „wij" (Europa) dringend
nodig hebben. Men realiseert zich
heel goed de waarde van de on
langs gesloten Wcst-Europese Unie
en men hoopt dat deze met behulp
van het plan-Marshall zal slagen.
Imperialistische neigingen had
Spaak in de USA niet aangetrof
fen. Aan een derde wereldoorlog
geloofde hij niet. „We hebben tijd
genoeg om de basis te leggen voor
een koene politiek en indien deze
succes heeft en ik geloof dat
stellig dan zullen wij in de we
reld het fundament kunnen leggen
voor een hechte en duurzame
vrede. Misschien leven wij in een
groot ogenblik van de wereldge
schiedenis. Waarschijnlijk zullen
wij Europa maken".
Wij herdachten
Bezoek aan een perkamen
tenparadijs waar politie
mannen thee schenken
DE onthulling van het monu
ment aan President Roosevelt
was een indrukwekkende plechtig
heid. Het ontroerendste moment,
voor wie de radiouitzending volg
de, was het gemeenschappelijk zin
gen van het strijdlied der Repu
bliek, „the battle hymn of the
Republic", met het zo bekende re
frein „Mine eye hath seen the
glory of the coming of the Lord".
De wijs is hier algemeen bekend,
'en men zingt haar gewoonlijk met
de woorden „John Brown's body",
gedurende de Amerikaanse burger
oorlog zo beroemd geworden als de
zang der abolitionnisten. Wat de
historisch geschoolde -luisteraar zo
bij de keel greep was de gedachte,
dat het Amerikaanse volk twee
maal deze ongelooflijk opwekkende
marstoon heeft gezongen terwijl
het met Engeland in oorlog was, en
dat nu vertegepwoordigers van
beide volken daar, om het beeld
yan de grote oorlogsleider ge
schaard, het gezamenlijk lieten
weergalmen. Wie zou nu nog kun
nen denken dat het ooit weer een
uiting van vijandschap tussen de
twee zal worden? En toch is, ge
durende het tijdperk tussen de
twee wereldoorlogen, nog over een
oorlog tussen Amerika en Enge
land gesproken. Praten over oor
log, en werkelijk oorlog voeren,
zijn gelukkig nog twee geheel ver
schillende zaken.
IK heb een bezoek gebracht aan
de archivaris van het Hoger
huis* Historici maken weinig ge
bruik van het archief van het Brit
se parlement. Ze kennen het Rijks
archief en het Brits Museum,
maar vergeten bij hun opsporings
werk te vaak de weelde aan oude
documenten die in het parlements
gebouw beschikbaar ligt, buitenge
woon goed geordend, en tevens met
een minimum van omslag in een
bizonder aantrekkelijke omgeving
te raadplegen. Terecht had de heer
Bond besloten, mij zijn schatten
eens te vertonen. Het zal zeker
mijn laatste .bezoekv niet zijn aan
dit torenhoog heiligdom, waar po
litieagenten als bode werkzaam
zijn, heerjjjke thee zetten, en uit de
panden van hun jas bussen' met
suiker toveren, die ze de verbaasde
bezoeker onder zijn neus houden,
en niet alleen ter bewondering.
Nog indrukwekkender was echter
de verzameling zelf.
Het archief van het „House of
Lords" is nl. nog steeds een werk-
archief, d.w.z. een organisatie
waarin documenten die in de loop
van de afwikkeling van zaken ge-
Feuilleton
kleine
negertjes
DOOR AGATHA CHRI
ST
HOOFDSTUK 10
„Gelooft u het?" vroeg Vera. Zij
zat met Philip Lombard op de ven
sterbank in de salon. Buiten gutste
de regen en de v/ind joeg met hui
lende vlagen tegen de vensterrui
ten.
c Philip Lombard hield rijn hoofd
scheef en wachtte even. alvorens
antwoord te geven. Toen zei hij:
..U bedoelt, of ik geloof, dat de oude
Wargrave gelijk heeft met te zeg
gen. dat het één van ons is?"
,.Ja."
Philip Lombard zei langzaam:
„Dat is moeilijk te zeggen. Logisch
geredeneerd heeft hij' gelijk en
toch
Vera nam hem de woorden uit
de mond ..En toch schijnt het zo
ongelooflijk!"
Philip Lombard trok een gezicht.
„De hele geschiedenis is ongeloof
lijk! Maar na de dóód van Macar-
thur bestaat er aan één ding geen
twijfel meer. Er is geen sprake van
ongeluk of zelfmoord. Het is zeker,
dat het moord is. Drie moorden tot
nu toe."
Vera huiverde. Zij zei: „Het lijkt
wel een afschuwelijke droom. Ik
39
Ik herhaal mijn
vaste overtuiging, dat één van de
zeven personen in deze kamer ver
zameld een gevaarlijke en waar
schijnlijk krankzinnige, misdadiger
is. Wij bezitten geen aanwijzingen,
wie die persoon is. Het enige, wat
wij bij de huidige stand van zaken
kunnen doen. is te overwegen, wel
ke maatregelen wij kunnen treffen
ons met het vasteland in verbinding
te stellen en "hulp in te roepen èn
voor het geval die hulp niet on
middellijk komt wat hoogstwaar
schijnlijk is met het oög op het
weer na te gaan, welke maatre
gelen wij moeten nemen om onze
veiligheid te verzekeren.
„Ik zou u allen willen verzoe
ken, dit zorgvuldig in overweging
te nemen en mij ieder voorstel te -w
doen dat bij u zou kunnen opko- heb het gevoel, dat dingen als deze nen Wie hunner is N. I. Manth?
tj --Jniet werkelijk kunnen gebeuren." Wel. op goed geluk en zonder enige
Hij antwoordde vol begrip: „Ik
begrijp het. Straks wordt er op de
deur geklopt en wordt de thee bin
nengebracht."
Vera zei: „O, ik wou, dat het
waar was!"
Philip Lombard merkte ernstig
op: „Ja, maar het is niet zo! Wij
leven allen in die droom! En wij
zullen aardig op onze hoede moeten
zijn in de toekomst."
Vera zei op zachtere, toon: „Als
als het iemand van ons is wie
denkt u dan. dat het is?"
Phlip Lombard lachte plotseling.
Hij zei: „Ik neem aan, dat u ons
tweeën uitzondert? Nu. dat klopt.
Ik weet heel zeker, dat ik de moor
denaar niet ben en ik krijg niet de
indruk, dat jij iets van een krank
zinnige hebt. Vera. Ik vind je één
van de meest normale en verstan
dige meisjes, die ik ooit ontmoet
heb. Ik verwed mijn goede naam
op jouw gezond verstand."
Met een enigszins zure glimlach
antwoordde Vera: „Dank je wel."
Hij vroeg: „Wel, juffrouw Vera
Claythorne. krijg ik niet hetzelfde
compliment?"
Vera aarzelde even, toen zei zij:
„Je hebt erkend, dat je een men
selijk leven niet bepaald heilig
vindt, maar toch kan ik me jou niet
voorstellen als als de man, die
die gramofoonplaat heeft laten op
nemen."
Lombard antwoordde: „Dat klopt.
Als ik één of meer moorden zou
plegen, zou dat alleen zijn om geld.
Een massaslachting als deze is mijn
genre niet. Dat is dus dat. Wij la
ten onszelf erbuiten en concentre
ren ons op onze vijf medegevange-
men. Inmiddels raad ik iedereen
aan op zijn of haar hoede te zijn.
Tot dusverre heeft de moordenaar
een gemakkelijke taak gehad, daar
zijn slachtoffers niet op hun hoede
waren. Van nu aan ls -iet onze taak
een ieder van ons te verdenken.
Een gewaarschuwd man telt voor
twee. Neem géén risico's, wees op
uw hoede. Ik heb gezegd."
Philip Lombard mompelde bin
nensmonds: „Het hof schorst de zit
ting...."
aanwijzing, zeg ik Wargrave!"
„O!" De stem van Vera klonk
verbaasd Zij dacht even na en zei
toen: „Waarom?"
„Dat zou ik moeilijk precies kun
nen zeggen. Maar om mee te be
ginnen: hij is een oude man en hij
is vele jaren president van een ge
rechtshof geweest. Dat moet ten
slotte iedere man naar zijn hoofd
stijgen. Hij gaat zichzelf zien als al
machtig, als iemand, die macht
heeft over leven en dood en hef
is heel goed mogelijk, dat hij nog
één stap verder is gegaan en Bui
tengewoon Beul en Buitengewoon
Rechter geworden is."
Vera overwoog: „Ja, ik denk. dat
het mogelijk is
Lombard vroeg: „En op wie wedt
u?"
Zonder enige aarzeling antwoord
de Vera: „Dokter Armstrong."
Lombard floot zachtjes. „Zo, de
dokter? Weet u wel, dat ik het van
hem het laatste geloof?"
Vera schudde het h'Öofd. „O,
neen! In twee van de gevallen is er
vergif. Dat wijst nogal in de rich
ting van een dokter. En dan kunt
u het feit niet wegcijferen, dat het
enige, waarvan wij zeker weten,
dat mevrouw Rogers het gebruikt
heeft, het slaapmiddel is geweest,
dat hij 'haar gegeven heeft."
Lombard gaf toe: „Ja, dat is zo."
Vera ging verder: ..Als een dok
ter krankzinnig werd. zou het een
hele tijd duren, voor iemand daar
van een vermoeden kreeg. En dok
ters werken hard en onder hoge
druk."
(Wordt vervolgd)
Ingezonden mededeling
Uit een Londens
dagboek
door
Prof. dr. G. J. RENIER
produceerd zijn, voor Verder ge
bruik worden weggeborgen. Het
Hogerhuis geldt nog, hoezeer het
ook gekortwiekt is, als het parle
ment. Papieren, die betrekking
hebben op het werk van beide
huizen blijven dus het eigendom
van het Hogerhuis. Alle oorspron
kelijke teksten van wetten, met de
koninklijke handtekening, liggen
dus, en prachtig op hun plaats, in
dat archief. Tot laat in de 18e eeuw
werden ze nog op perkamenten ge
schreven, die dan zorgvuldig opge
rold bewaard worden. Zo zagen
vroeger alle boeken eruit: een rol,
„volumen", en het doet vreemd
aan om zich in een grote kamer te
bevinden, waarin, zoals eeuwen ge
leden in de bibliotheek van een
klooster, alle boeken hun rond
uiterlijk met een nummer dat aan
de spil is vastgehecht, aan de be
zoeker aanbieden. Verder zijn alle
petities, aan het parlement aange
boden, in bundels of dozen bij el
kaar, volgens jaartal gerangschikt.
De orde van het materiaal is dus
chronologisch, en de - onderzoeker
moet daarom wel van te voren we
ten, wat het jaartal is van hetgeen
hij nodig heeft. Ook gebeurt het
vaak dat het parlement om papie
ren vraagt, b.v. omtrent een of an
dere onderhandeling met een
vreemde mogendheid. De afschrif
ten van deze papieren blijven dan
zorgvuldig in dit archief bewaard.
Nu gebeurde het vroeger niet zel
den, dat een minister bij zijn af
treden allerlei officiële papieren
voor eigen gebruik meenam. Die
gingen dan vaak verloren. Maar in
sommige gevallen kunnen de ga
pingen, die daardoor in het oude
archief der afdeling buitenlandse
zaken ontstonden uit het archief
van het Hogerhuis worden aange
vuld. Bij dit bezoek heb ik dan ook
inderdaad door mij verloren ge
waande stukken, althans in au
thentiek cn gewaarborgd afschrift,
te zien gekregen.
Opvallend is de atmosfeer van
dienstbaarheid die in deze oude
instelling nog bestaat. De binders,
de reparateurs van perkamenten,
zijn vaklui, en lang niet allen grijs
harige leden van 'n vorige genera
tie, die met animo werken, er geen
maanden over doen, steeds bereid
zijn om meer te ondernemen en
ook klaar te krijgen. Zij weten b.v.
door vocht .bros geworden papier
met een afkooksel van kalfsperka-
ment te besmeren tot het weer
plooibaar en stevig is. Zulk een
procédé heeft iets troostends, want
het papier, dat tegenwoordig ge
bruikt wordt, geeft ons geen hoop
op duurzaamheid. Maar een paar
exemplaren van waardevolle boe
ken zpUen dan toch kunnen wor
den behandeld en bewaard.
Duitsland-conferentie
wordt voortgezet
De op 6 -Maart verdaagdo Lon-
dense conferentie over Duitsland
wordt morgen hervat. Deelnemen
de landen zijn Amerika, Engeland,
Frankrijk en de Beneluxlandcn.
Tot de voornaamste punten van
bespreking behoren de trizonale
fusie in Duitsland en een program
ma voor de vorming van een West-
Duitse regering.
LOUWES WEER NAAR
MIN. VAN LANDBOUW
Dr. Ir. S. L. Louwes, directeur-
generaal van de voedselvoorziening
zal tegen 1 Juli a.s. de functie van
„Special advisor" van dc direc
teur-generaal van dc F. A. O.
„Food and agricultural organisa
tion" van dc United Nations neer
leggen. Hij zal zijn werkzaamheden
bij het ministerie van landbouw,
visserij cn voedselvoorziening her
vatten.
Hedenavond
HILVERSUM I: 19 Vlol, 10.05
Opleiding van dc piloot in Neder
land, 19.15 Filmkrant, 19.45 Reg.
uit?., 20.Nws., 20.05 Echo v, d.
dag, 20.15 Bonte Dinsdagavond-
trein, 21.30 Contact, 22.15 Buiten
lands overzicht, 22.30 Beroemde
llederenrccksen, 23.Nws., 23.15
Londens Philh. ork.
HILVERSUM II: 19.— Nws. weer,
19.15 Pianoconcerten van Mozart,
19.45 Alle hens aan dek, 20.Nws,
20.05 Gewone man. 20.12 Radlo-
philh. ork., 22— Voorlezing, 22.10
Orgelmuz. 22.30 Actualiteiten,
22.45 Avondgebed, 23— Nws., 23.15
Werken von Cesar Franck.
Morgen
HILVERSUM I: 7.— Nws., 7.15
Gymn., 7.30 Gr. pl., 8.Nws, 8.18
Operottc programma, 8.50 Voor de
huisvrouw, 9.Symph. progr., 9.30
Viool cn piano, 10.Morgenwij
ding, 10.20 Onze keuken, 10.30 Als
de stofzuiger zwijgt, 11.Pop. non
stop progr., 12.Carlo Cnrcassola,
12.30 Weer, 12.33 Platteland, 12.38
Gr. pl. 13— Nws., 13.15 Kalender,
13.20 Ramblers, 15.50 Zang met or
kest. 14.Gesproken portretten,
14.15 Jcugdconc., 15.Scheepsjon
gen van dc Bontekoe, 15.20 Vrolij
ke plantjes, 15.30 Roodborstjes
15.45 Regenboog, 16.15 Vragen staat
vrij, 16.45 Het stond in de krant,
17.15 Piano, 17.30 Wekelijks praa
tje maatschappelijk werk, 17.35
Orgelspel, 18.— Nws, 18.20 Gr. pl.,
18.30 Rcg. uitz.
HILVERSUM II: 7— Nws., 7.15
Reveille, 7.45 Woord voor de dag,
8.Nws., 8.15 Gewijde muz., 8.30
Vrolijk morgenprogr., 9.Ochtend,
bezoek. 9,30 Waterst., 0.35 Werken
wan Beethoven, 20.30 Morgendienst,
11.Werken voor strijdorkest,
11.30 Amati trio, 12.Musette ork.,
12.30 Weer. 12,33 Stoffel van Vic-
gen, 12,55 Prot. Interkerk, thuis
front, 13.Nws., 13.15 Cesnrc trioi
13.55 Mandolinnta, 14.30 De Aarons-
kelk, 15.Rotterdams strijkkwar
tet, 15.30 De Varianten, 15.55 Piano
recital, 16.15 Voor onze Jongens en
meisjes. 17.30 Gr. pl., 17 45 Reg.
uitz.. 18.— Onze Ncd. Koren cn
Korpsen, 18.30 The London Czech
Trio.
Ncd. Hcrv. Kerk
Beroepen te Eemnes-Buiten W. dc
Bruyn tc Lexmond te Lceuwar-
don Th. E. v. d. Brug tc Apeldoorn
te de Lier C. Jongeboer te Wijk
bij Duurstede tc Maarn-Maars-
bergen J. J. v. Zorge te Hattem
te Brcukclen (2e pred, pl.) M. C.
Groenewoud te Heemse te Kam
perveen (toez.) P. J. Dorsman te
Schcllulnen te Maartensdijk w. L.
Mulder tc Rijssen te Oldcbroek
(vac. G, J. Koolhaas) J. v. d. Heuvel
te Schoonhoven te Velp (vac. wij
len dr J. Brandenburg)* H. v. Vliet
tc Kerkraac tc Wilnis J. W. v. d.
Linden te Kootwijk.
Oud.Gorcf. gemeenten
Beroepen te Ederveen J. v. d.
Poel te Giessendam.
Aangenomen naar Almen-Harfscn
W. J. II. Baart, cand. te Bussum, die
bedankte voor Altforst cn voor
Nieuwdorp naar Oterleck-Schcr-
mer F. Kcja, jeugdpred. Ver. v.
Vrijz. Herv. te Amsterdam naar
Utrecht (vac dr J. F. Beerens) dr
A. F. N. Lckkerkerker te Loosdui
nen, die bedankte voor Amersfoort
(vac. M. G. Gerritsma^.
Benoemd tot hulpprei te Wierden
F. Kijftenbelt, cm. pred. te Fcye-
noord.
Geref. kerken
Beroepen te Huizen (N.H.) W. E.
Gerritsma te Aalten te Schiedam
(vac. W. de Graaf) P. Kuyper Jr. te
Zeist.
Aangenomen naar Alphen a/d Rijn
(vac. H. H A. Bosch) W. Wij ma tc
Gasselternijveen, die bedankte voor
Bodegraven, Gouda (vac. J. P. C.
ten Brink), Maassluis (vac. wijlen
J. H. Rietberg) en voor Winters
wijk naar Hengelo (O.) (2c pred.
pl.) F. Vroon te Wilnis, die bedankte
voor Coevordcn naar Eist (Gld
J. Verhage tc Ameide (Z.H.) naar
Pingjum-Zurich J. v d. Zandc, cand.
te Sneek, die bedankte voor Grouw-
Irnsum, Hyum-Finkum, Hoornster-
zwaag, Munnekeburen, Schaard-Ex-
morra, Stavoren, Wartena cn Wie-
ringen.
Evang. Luth. kerk
Drietal te 's-Gravenhage (vac. A.
W. C. de Wit) J. G. Bahnmuller tc
Hilversum, J. P. v. Heest te Amster
dam en C. Pel te Amsterdam.
VrUe Evang. gemeenten
Bedankt voör Oldebroek J. I. v.
Wijck te Gouda.
TUIN KALENDER
21 APRIL Jonge grasvelden kun+
nen zelfs bij geringe vorst al zwaar
lijden. Voor zover net nodig blijkt kan
men opnieuw graszaad zaaien of nieu
we graszoden leggen. Het is thans
daarvoor de meest geschikte tijd. Dode
o[ kale plekken die zich in een gras
veld, of grasband bevinden worden
ook van nieuw gras voorzien. Indien
het een zeer droog, zonnig voorjaar
wordt, dan verzuime men niet het
nieuwe gras nu en dan met gieter of
tuinslang tc bevochtigen. Bemesting
worde ook niet vergeten.
