SOLA ZILVER
MEURSING
NETTE MEISJES
BRANDPUNTEN
t4rple
Met Koos en Adri Vorrink werden
nog vele anderen opgepakt
Marshall-hulp in cijfers
snjnm
JONGE HERDERS
koffie NlCIHBijCITÜ thee
KETELBINKIE vertelt uit zijn jeugdw^Meuidüt
Anton van der Waals had destijds
prach tige re f eren tie's
Amerika wil helpen
orde in Palestina
te bewaren
Is 't wel voldoende?
m WILLEMSE m
De beste
reclame
Advertentie
in het
Dagb'ad voor Amersfoort
-(fl)l Sola 1(90)-
'..(ym vast te. qesvieÉ&nf
Dat staat ook
in Vliegende
Vleugels"!
aan sijn veren..
(De vogel
kent men
tot 20 woorden 1 1-50 3 x achtereenvolgens I 3.50
elk woord meer S 0.10 per plaatsing extra.
TE KOOP AANGEB.
Te koop een Hollandse
herder met stamboom. 9
maanden oud. Soesterweg
273. Tel. 5296 6427
Te koop een kinderwagen
voor f 10.—. Utrechtsestraat
30. Amersfoort. 6435
Te koop: Jonge haantjes
vanaf f 0.35 per stuk. bij
H. v. d. Heiden. Soester
weg 83. 6433
PERSONEEL GEVRAAGD
Gevraagd eerlijk meisje
van 1416 jaar. voor de
morgenuren, of 4 ochtenden
per week bij A. v. d. Goot,
Kunsthandel Langestr. 98.
6433
Gevraagd flinke bakkers-
bediende. C. v. Ommeren en
Zn. Langestraat 14. 6413
WONINGRUtL
Woningniil. Eenkamer
woning centrum stad, huur
f 4.ruilen voor woning
in 't Soesterkwartier of
woning even buiten de stad.
Brieven onder No. 6437 bur.
van dit blad.
LESSEN
Voor autorijles A. v. Nie.
Inlichtingen I^issone-Linde
man. Varkensmarkt, Amers
foort. Tel. 5637. Gedipl. In
structeur. Ook afzonderlijk
theorie. 6424
Dansstudio Dan Bearda,
privé dansles. Bespreking
dagelijks van 2-10 uur aan
de studio. Utr.weg 89,
Afoort. Tel. 4456.
DIVERSEN
Psychometristc (helder
ziende) heeft elke Donder
dag consult van 2.30 tot 9
uur nam. en volgens af
spraak. Zuidsingel 10. 6263.
Belastingen. Behandeling
voor particulieren. Voor kan
toren liefst geheel of groten-
deels voor theoretische wets
toepassing. J. D. Bruining,
oud-inspec. belOud Leus
den, post Amersfoort B-41a.
Tel. 4389 6428
Flinke jongeman zoekt
kennismaking met jonge
vrouw, kinderen geen be
zwaar. Brieven onder No.
6436 bur. van dit blad.
Plaatst een
BRANDPUNT
Twnkamer:
M.uri,..tr..t 98. Tel. .1520, Uuecbc ^j^Zrenlbr.ek. Den Haag
u Met Luva Loten 60 cent
14 Mei SNEÏ.LE TREKKLNG 's-Hage. 1© Pr|j» w. f 6000.-
16 Hoofdprijzen. Ziet schitterende prijzen op de raambiljetten
KLM-passago, KLM-ag Kiosken, Lissone, Giro 241.000
IKoru Ned. Ver. v.
Luchtvaart.
Just. 10-7-C.
2 A. 1753
5 AMERSfOORT:
'OORT-. na Boibng no CferiMto, 113 Gsuukani
■n BARNEVELD. hot«l lodder HOEvENLAJCEN
«.CVA-LOTES 6O cent t
«9 De Kanpteen. BAAHN -
cttf Ali«ia SCHERPE.. .IT' Kluw.o. SOESTO'JTNENca'n Ninfenman. VOORTHUI
ZEN. eof» Kesp V/OUCL' cafo Scnjmm*!. «13 Hebei SOEST. eg vd Broek
JLWEASfOORT. lliione lindemon N V.
TE KOOP:
Billijke prijs, af te halen:
Stationsweg 29 Barneveld.
'Zwaar verzilverd
SOLAFABRIEK M. J. GERRITSEN N.V. - ZEIST
SOLA AG,
EMMEN, ZWITSERLAND
KV?
!n het
BERG-HOTEL
Amersfoort
is gelegenheid voor een
COMMIS
om opgeleid te worden in het vak
Spoedige indiensttreding gewenst
Op de vierde dag van het proces Van der Waals wordt het
oprollen van het Nationale Comité aan de orde gesteld,
«chreieder, die weer als getuige optreedt, kwam in April 1943 in
het bezit van een foto, toebehorend aan een ..gedropte" agent,
waarop twee kinderen stonden afgebeeld. Van der Waals is met
die foto gewapend naar een adres in Amsterdam gegaan, waar
een zekere Vinus zou wonen.
Van Tijen zou naar
Engeland vliegen
Schreleder levert weer een In
drukwekkende proeve van geheu
genwerk, door een complete opsom
ming te geven van „gedrópte" en
gearresteerde agenten, met naam
en data ln chronologische volgorde.
In Juni 1943 vonrlen de laatste
droppings plaats. Schreleder noemt
de plaatsen waar agenten en mate
rialen omlaag werden geworpen,
met opgave van kilometerafstan
den.
Pres.: Toen u Van der Waals
deze foto gaf. was u toen al op de
hoogte van Ijet bestaan van het
Nationale Comité?
Getuige: November 1912 kwam
Van der Waals in contact met
Koos Vorrink. die leidde toen een
passieve weerstandsorganisatie en
een Natioaal Comité, samengesteld
uit vooraanstaande Nederlanders:
Koos Vorrink verzocht Van der
Waals Londen via de radio om er
kenning van ziin comité te vragen.
Aldus geschiedde. Vorrink uitte ook
de wens een eigen zender te hebben
om in voortdurend contact te zijn.
Toen kwam het plan bij Vorrink op
om de heer Van Tijen naar Enge
land te sturen. Schreieder zag hier
een groot bezwaar in voor zijn
..Spiel" en trachtte Vorrink aan
vankelijk van het nlan af te hou
den. Tenslotte beloofde Van der
Waals de heer Van T\jen per vlieg
tuig naar Engeland te brengen.
Men ging op weg naar de start
plaats. Dejieer Van Tijen had zeer
veel belangrijke bescheiden zij zich
Op het station te Zaandam werd
hi1 gearresteerd.
Schreieder merkte, dat hij Vor
rink niet veel langer aan het lftn-
tje zou kunnen houden. Hij besloot
hem en zijn illegale groep op 1
April onschadelijk te maken. Op
die dag gingen Schreieder en Van
der Waals met hun helpers naar
Eindhoven. Daar warden gearres
teerd H. J. M. Hansen. Van Looi.
Koos en Adri Vorrink. Alles ver
liep echter niet geheel volgens het
plan: de arrestaties trokken de
aandacht van het publick. hetgeen
allerminst (je bedoeling was. Op
hetzelfde tijdstip werden overal In
den lande personen opgepakt, die
piet Vorrink c.s. in verbinding ston
den.
Zo gek was SD-chcf niet
Van der Waals, die het woord
krjjgt, vraagt Schreieder of h|i kan
bevestigen dat hij (Van der Vaals)
in begin 1943 niet Vorrink naar
Engeland zou gaan. Schreleder er
kent, dat hij inderdaad aan deze
mogelilkhctd heeft gedacht, maar
toestemming heeft l»ij niet gege
ven.
De heer Van Tijen, als getuige
gehoord, verklaart door Van Looi.
gehoord te hebben, dat zekere An
ton de Wilde bereid was hem naar
Engeland te brengen. De ir.eer Van
Then had tal van illegale contrac
ten en wilde graag naar Engeland.
..De Wilde" had zulke prachtige
referenties dat hij hem volkomen
vertrouwde, zo zelfs, dat hij hem
zeer belangrijke papieren toever
trouwde. De Wilde trachtte de heer
Van Tijen ook nog een grote re
volver op te dringen. Eerst was het
plan. per boot te gaan. maar ten
slotte viel de keuze op een ont
snapping door de lucht. De heer
Van T\jen wilde zo spoedig moge
lijk naar Engeland, om van daar
uit direct contact met Vorrink te
onderhouden.
Ten huize van de heer Van Wal-
sum werd een bespreking gehou
den, waar Van der Waals o a. aan
drong op de organisatie van een
grote illegale strijdgroep, met het
oog op de komende invasie. Hii wil
de graag namen weten. Hier werd
door Vorrink c.s. echter niet op ge
reageerd. Na ziin arrestatie werd
de heer Van Tijen naar Buchen-
walde vervoerd waar hii drie jaar
heeft vertoefd.
Foto als introductie
Getuige A. R. van Staal vertelt
uitvoerig, hoe Anton de Wilde zich
met de foto van Meier Sluyser's
kinderen indrong bij de heer Van
Looi. Getuige had aan De Wilde
ook 15 biljetten van 1000 gege
ven. om in te wisselen in kleine
coupures. Van der Waals had zich
hier erg voor geïnteresseerd. ..Laat
mij dat maar opknappen", zei hij.
Dat geld behoorde aan Van Looi
en andere joodse onderduikers.
Getuige vraagt het Hof er aan te
vilen meewerken, dat dit bedrag
nog aan de oorspronkelijke eige
naars wordt teruggegeven. Bij Van
der Waals is immers een belang
rijk bedrag aan geld in beslagg?-
Koos Vorrink getuigt
Vervolgens komt Koos Vorrink,
voorzitter van de P. v. d. A. getui
genis afleggen. In December 1942
hoorde hij via Van Looi voor het
eerst van een gedropte parachutist.
Anton de Wilde. Al spoedig volg
den onderhandelingen en achteraf
moet dc heer Vorrink wel toege
ven, dat hij een super-vertrouwen
ill De Wilde had, zodat hij hem
talrijke inlichtingen gaf.
Steeds echter hield de heer Vor
rink de namen van de betrokkenen
geheim. Over de organisatie zelf
werden echter wel gegevens ver
strekt, omdat men dacht dat De
Wilde met Londen in contact stond.
Van der Waals gaf ook de indruk,
dat Londen hem antwoordde. Op
deze wijze won hij zijn vertrouwen.
Tenslotte werd de afspraak ge
maakt om met een aantal mede
standers Van der Waals te ontmoe
ten in Eindhoven. Vorrink was toen
in Vught ondergedoken. Na afloop
van de besprekingen, die de voor
bereiding van sabotage-acties tot
onderwerp hadden, ging Van der
Waals met de heer Hansen, de
contact-man Zuid, weg. De heer
Hansen werd gearresteerd en op
het station te Eindhoven werden
ook Vorrink, Van Looi en Van der
Waals met veel misbaar gearres
teerd.
Toen dit gebeurd was, kon ons
eigenlijk niets meer schelen. De
heer Van Tijen had zeer belangrijk
materiaal bij zich, een soort ge
schiedschrijving van het verzet, de
hele Jodenvervolging en andere in
formatieve stukken, op de samen
stelling waarvan wij zeer trots wa
ren. Een of andere figuur schijnt
toen begrepen te hebben, dat men
een groep van dergelijke belangrij
ke pplitici moeilijk voor een Duit
se rechtbank kon brengen. Wij
werden naar Duitsland afgevoerd.
„In hoofdzaak juist"
Van der Waals bevestigt deze
verklaringen „als in hoofdzaak
juist". Bij recapitulatie van de pre
sident erkent hij zijn aandeel in de
arrestaties van Van Tijen, diens
marconist' Wolters, Koos en Adri
Vorrink, Van Looi Hansen en Th.
Van Maanen. Ik heb aldus Van
der Waals de heer Van Looi
wel een machinepistool gegeven,
maar toen Schreieder zijn arresta
tie begon te overwegen heb ik het
pistool weer teruggenomen.
Van de 15.000 gulden van de heer
Van Staal kan hij zich weinig her
inneren. Hij had ze aan Schreieder
afgedragen en niet teruggekregen.
Schreieder ontkent dit en zegt het
geld weer aan Van der Waals te
ruggegeven te hebben.
In een geheim telegram aan
Reichsführer Himmler werd op 1
April meegedeeld, dat een belang
rijke illegale groepering rondom
Koos Vorrink bestaande uit
vroegere politieke kopstukken,
groot-industriëlen en intellectuelen
in totaal 24 personen, was opge
rold.
Andermaal komt Schreieder
voor. De president vraagt hem of
hij Van der Waals toegezegd heeft,
dat deze mensen van het Nationale
Comité niet voor de Duitse krijgs
raad terecht zouden staan en slechts
in verzekerde bewaring (Schutz-
haft) zouden worden genomen.
Schreieder: Ik heb Van der Waals
geen toezeggingen gedaan. Ik kon
dat toen ook niet.
„Zo'n gluiperige tronie*'
In April 1943 werd de heer Boots-
ma te Lemmer gearresteerd,
Boukje Bootsma, zijn dochter, ver
telt, hoe op 3 April een vreemde
man aan de deur kwam. Zij wan
trouwde hem. „Hij had zo'n glui
perige tronie". Zij liep hem achter
na en spoedig ontdekte zij haar
vader geboeid met Van der Waals
en Duitsers in uniform in de buurt.
De heer Bootsma is in een Duits
kamp gestorven.
Haubrock, die als Sachbearbeiter
de zaak van de Bilthovense zender
Groen behandelde, weet als ge
woonlijk weer niets. De president
leest een verklaring voor door ge
tuige een jaar geleden afgelegd,
waarin hij bevestigt, dat Van der
Waals Groen heeft aangebracht.
Getuige: Ich weisz es nicht mehr
ganz genau.
President: Merkwaardig Schreie
der zegt dat u zo'n uitstekend poli
tieman was met een ijzeren geheu
gen. Eerder zou ik het met Van der
Waals eens moeten zijn, die u een
prul van een vent vindt.
Hierna wordt de zitting geschorst
tot,twee uur.
De Verenigde Staten zijn bereid
met anderen de verantwoor
delijkheid te delen voor .het bewa
ren van dc orde, in Palestina. De
Amerikaanse gedelegeerde Warren
Austin, die dit besluit aan de poli
tieke commissie der Verenigde Na
ties liet weten, voegde er ter ver
duidelijking nog aan toe, dat Ame
rika in geen geval alleen zal op
treden.
De Russische spreker, Gromyko
herhaalde, dat zijn land voor ver
deling is en verzette zich tegen
het Amerikaanse plan tot beheer,
dat o.m. door China werd gesteund.
Hoe noodzakelijk een spoedige
beslissing is, moge blijken uit de
berichten, die ons heden weer uit
het beloofde land bereikten: De
Joodse dokter Heymann door Ara
bieren ontvoerd Arabieren heb
ben zich meester gemaakt van een
postauto, waaruit zij 76 postzakken
meenamen 20 voertuigen die deel
uit maakten van een Joods convooi,
zijn niet te Jeruzalem aangekomen.
Hoewel nog niet officieel bekend Is hoe het Marshall-crcdiet van 5.3 mil'
liard dollar onder de zestien landen zal worden verdeeld, neemt men aan,
dat er van de volgende bedragen niet veel wordt afgeweken:
Engeland 1324.300.000 dollar
Frankrijk 1.130.800.000 dollar
Italië 703.600.000 dollar
Nederland 599.000.000 dollar
Dan volgen de Engels- en-Amerikaanse bezettingszone. BelgiëLuxem
burg. Oostenrijk. Denemarken. Ierland. Griekenland. Franse bezettings
zone. Noorwegen. Zweden, het Saargebied en IJslandterwijl Portugal
en Zwitserland nog niet worden genoemd.
Dc cijfers hebben betrekking op de Amerikaanse goederen, voor de be
taling waarvan de ECA (Economie Cooperation Administration de ver
plichting óp zich zal nemen. De werkelijke leveranties van het Westelijk
halfrond zijn natuurlijk aanzienlijk groter, omdat een gedeelte der leveran
ties wordt gefinancierd uit andere bronnen, zoals de dollar-inkomsten der
Europese landen uit hoofde van hun export, leningen en credieten).
Ondanks het feit, dat deze besommingen van officiële zijde „illustratief"
werden genoemd, werd reeds de hieronder afgedrukte voorlopige specific
catie van goederen, die Nederland gedurende de periode van 1 April tot
31 Maart 1949 zal ontvangen, bekend gemaakt:
in mill,
dollars
Broodgranen en grofkorrelige granen 113.9
Machinerieën 492
Katoen en stof40.7
Katoen 31.3
Afgewerkt staal 30.5
Petroleumproducten 24.9
Kolen 23.9
Vetten en oliën 22.3
Chemicaliën 21.8
Oliekoeken en -meel 13.2
Vlees 3.9
Suiker 2.6
Zuivelproducten 1.6
Rijst 0.5
De administrateur van het Marshall-plan, Paul Hoffman, is er niet zeker
van. dat dc door hem beheerde 5.3 milliard dollar ook werkelijk voldoende
zijn. om het herstel in Europa in dc gewenste mate tot stand tc brengen.
Tegenover de (ocwijzingscommissie van het Amerikaanse Huis van Afge
vaardigden verklaarde hij te hopen, dc productie in alle bij het herstelplan
betrokken landen op tc voeren, maar hij was er niet van overtuigd, dat
hem dit zou lukken.
Mevrouw Roosevelt
vertrokken
Mevrouw Roosevelt heeft heden
ochtend haar tweedaags bezoek
aan Nederland beëindigd. In gezel
schap van Prins Bernhard is de
echtgenote van de vorige Ameri
kaanse president om half tien met
het eigen vliegtuig van de Prins
van vliegveld Soesterberg naar
Engeland vertrokken, waar zij
scheep zal gaan naar de Verenigde
Staten.
Lang wachten niet nodig.
Wij maken Uw schoenen in
één dag!
Wij zijn er speciaal voor
ingericht.
LEUSDERWEG 27/29
b. d. overweg
Telefoon 3261.
is een
BISKWIEFABRIEK
HEEFT NOG PLAATS VOOR ENIGE
1620 jaar.
UITSLUITEND IN DE AFDELING INPAKKERIJEN.
Aanmelden van 85.30 uur
SMALLEPAD, AMERSFOORT.
Goed, degelijk tafelzilver aan het merk
623. Neptunus vertelde ons nog een heleboel
interessante dingen over het leven op de zeebo
dem. maar Lari Kool en ik begonnen toch weer
naar een drogere omgeving te verlangen „Ah."
zei Neptunus: „Jullie hebben heimwee. Hoe is
het mogelijk.- Dat droge, stoffige land van jullie,
bah niets voor mij. Maar.... kom.... ik zal
jullie thuisbrengen,... en doe de groeten-aan al
die flinke zeelui van jullie, ik mag ze wel. En de
vissers zorgen ervoor, dat ik geen overbevolking
in mijn rijk krijg, jaja." Neptunus voerde ons
langs allerlei kronkelweggetjes uit het rijk. At- J
lantis en na een uurtje wandelen werd het
water om ons heen kouder. .,Ah,'' mopperde Nep
tunus: ..We zijn vlak bij jullie land. Hm, we zul
len afscheid moeten nemen. In ieder geval zal ik
zorgen dat jullie voortaan op zee niets overko
men kan, luister eens....*
En Neptunus vertelde ons een manier, waar
mee we altijd in storm of gevaar zijn hulp
in konden roepen. Hoe dat is. vertel ik jullie
niet. want ik heb die oude zeekoning geheimhou
ding beloofdPlotseling gaf Neptunus ons alle
bei een duw, we dreven naar boven en stootten
haast ons hoofd tegen het roeibootje, waar we
mee gekomen waren en dat 'nog midden op zee
dreef. „Daar is de kust." wees Neptunus: „Tot
ziens, jongelui en het beste." „Dag, Neptunus."
riep ik: ,.En nog bedankt voor de gastvrijheid.
I Het was een beetje vochtig in je rijk. maar ver
der vond ik het erg mooi. dag!" „Gegroet," mom
pelde Lari Kool, die de roeiriemen trok: „Gegroet,
o, waterkoning, hoe duizendkleurig was uw wo
ning. Deez' dichter roeit terug naar wal, van het
vissenrijk naar 't tranendal. Ahum!"
Ja, de'jongens weten tegenwoordig alles van de
vliegerij, want ze lezen het interessante en mooie
album Vliegende Vleugels" van Niemeijet. (Voor
slechts f. 2.25 bij de kruidenier verkrijgbaar). De
waardepunten voor de prachtige, bij het album be
horende plaatjes, zijn verpakt bij Niemeijer's
geurige Gala-Thee en pittige Paarsmcrh-Koffie.
(Ieder tijdperk heeft zijn eigen stijl. In deze tijd is hett^
interieur van Uw woning stijlvol als de vloeren met perplex-
parket zijn belegd. Hygiënisch, gemakkelijk schoon te houden,
isolerend, perplex kan er tegen. Gelegd vanaf f 4.- oer m:.'
Solazilver - thans weer met een redelijke
levertijd verkrijgbaar - is vervaardigd van
staalhard door en door wit metaal en vol
gens een speciaal procédé zwaar verzilverd
(basis 90). De fabriek garandeert de duur
zaamheid van de zilveroplaag schriftelijk
voor 20 jaar. Het is een sieraad voor Uw
tafeleen bezit voor Uw leven-
Wilt U 100% voldoening, eist dan: