10
eeai
Oogst van „zacht" fruit
jaarlijks kleiner
Waarom de andere vier geen
kans kregen
Ook minder bessen
en frambozen
Het wondere uur
Chr. Brand exposeert
te Gent
Foto's van Nico Jesse
Gevechtsvliegtuigen
voor
Nederland
Ie de coetramiee ée toch
applaus
Radio-programma
Kerknieuws
Dinsdag 11 Mei 1948
3
DE AARDBEI WORDT EEN SCHAARSE VRUCHT
De jamfabrikanten zitten naast de algemene lasten, die op het
gehele Nederlandse bedrijfsleven drukken met bijzondere moeilijk
heden. Zij maken zich ernstig bezorgd over de achteruitgang van de
„zacht-fruitteelt". Uit het weinige cijfermateriaal, dat hierover ter
beschikking staat, blijkt dat hun zorgen daarin voedsel vindt. In 1934
bedroeg de opbrengst van de aardbeienoogst 17.790 ton, in 1947
naar betrouwbare schattingen nog slechts.... 4500 ton. Dit
betekent dus een teruggang van rond 75%. En aardbeien waren
steeds de belangrijkste grondstof voor de jamfabrieken!
Ook de opbrengst van frambozen
en zwarte bessen toont een belang
rijke vermindering. Li 1934 resp.
3100 en 3387 ton, in 1947 ringeveer
2400 en 32 ton. Van kersen, kruis
bessen en rode- en witte bessen
staan ons voor 1934 geen cijfers ter
beschikking, wel de geschatte* ge
gevens voor 1947, zodat een verge
lijking niet mogelijk is. Maar des
kundigen zeiden ons, dat ook van
deze soorten zacht fruit de op
brengst vrijwel ieder jaar kleiner
wordt.
Welke zijn de oorzaken? In vele
streken van ons land lieten vroe
ger de .kleine" boeren de teelt van
zacht fruit over aan hun vrouwen
en kinderen, die daardoor als het
ware eigen inkomsten hadden. Uit
dit reserve-potje bekostigden de
moeders extra-uitgaven, zoals haar
kleding en die van de kinderen.
Deze merkwaardige gewoonte is
aan het uitsterven. Vooral ook in
de gemengde boerenbedrijven is
men in de oogsttijd van het zachte
fruit met ander werk overbelast,
b.v. met de hooibouw. Het waren
meestal de kinderen, die de bessen
en frambozen plukten. Voor dit
werk gaven de scholen de kinderen
vrij-af, ook deze gewoonte is ver
anderd.
Een tweede belangrijke oor
zaak van het verval der aard-
beienfeelt is, dat de beste soort,
de Jucunda's, door inteelt de
genereren en geen behoorlijke
opbrengsten meer opleveren.
Men heeft proeven genomen
met andere soorten aardbeien,
maar de meesten bleken niet
geschikt voor de jamfabricage;
De gevolgen hiervan zijn, dat
twee fabrieken, in Beverwijk
en in Barendrecht, waar men
aardbeien verwerkte, gesloten
zyn.
T roetelkindercn
De bessenteelt loopt eveneens te
rug. In de Bommelerwaard werden
voor de oorlog nog ongeveer 600
ton rode bessen aangevoerd, nu nog
hoogstens 50 ton. De fruittelers
leggen zich meer toe op de teelt
van „hard fruit" appels peren,
pruimen waardoor hiervan een
overschot dreigt en van het zachte
fruit een nijpend tekort. En dan te
weten, dat niet alleen de jamfabrie
ken, maar ook'de sap-, wijn-, es
sence en conservenindustrie en de
diepvriesinrichtingen dringend om
zacht fruit verlegen zijn. Al deze
industrieën zouden troetelkinderen
van minister Lieftinck moeten zijn,
want grote hoeveelheden half-fa-
bricaten gaan jaarlijks onze gren
zen over en zorgen voor een grote
bijdrage in de deviezenpot.
Er zijn meer moeilijkheden in de
„jamwereld"; enkele hiervan zijn
aan deze bijzondere tijd te wijten.
Jam is verkrijgbaar op de suiker
bon, terwijl de huismoeders haar
enige tijd geleden op een speciale
jambon konden kopen. Er is in alle
gezinnen nog steeds een tekort aan
suiker, het gevolg is dat men min
der jam koopt dan in de „jambon
periode". De verkoop daalde zelfs
met 30%I Daartcngeover staat, dat
appelstroop vrij mag worden ver
kocht.
Gelijk vrijwel iedere industrie
worstelt ook de jamfabrieken met
een tekort aan arbeidskrachten
vooral heeft zij behoefte aan vrou
welijk personeel, dat schier niet te
werven is.
Verder is daar het tekort
aan blik. Eén der grootste
vruchten-conservenfabrieken in
de Betuwe maakte voor de
oorlog, in het hoogseizoen, per
dag 40.000 tot 50.000 blikken
ingemaakte vruchten, nu
geen enkel blik, omdat dit ma
teriaal voor haar niet beschik
baar is. Ook is er veel te weinig
glaswerk ter vervanging van
Een openluchtspel voor
het Binnenhof
De Haagse burgemeester mr W.
A. J. Visser heeft aan A. den Her
tog de prijs uitgereikt voor 't door
hem op een prijs.'raag ingezonden
openluchtspel „Het wondere uur".
Dit spel zal waarschijnlijk eind
Juni opgevoerd worden op het
Binnenhof, waar een tribune ver
rijst voor pl.m. 4000 personen.
Om de Ridderzaal als de eer
biedwaardige tijdgenoot van zeven
eeuwen Ned. historie zo sterk mo
gelijk in de handeling te betrekken
heeft de schrijver Heden en Ver
leden in figuren omgezet, die om
geven en gesteund worden door
beeldende groepen. Voor het heden
koos de schrijver de figuur van de
binnenhofgids. 'n eenvoudige man
uit het volk; al$ tegenspeler de
„slotgeest".
Hiervoor is gekozen een der gou
den figuurtjes die voor de klok in
de linkertoren van de Ridderzaal
staan.
De regisseur, Cees Lasetir, zal
hieruit een spel bouwen van
innerlijke, zowel als uiterlijke
kleurenwisseling, contrasten, hoog
tepunten in spanningen en rust
punten; een opeenvolging van ef
fecten, de gedachte en de tekst on
derstrepend, zowel voor het oog
als voor het oor.
De componist de Utrechter Jur-
riaan Andriessen schrijft voor het
gehele werk een enigszins gesty-
leerde muziek, die zowel bij het
heden als b'ij het verleden een pas
sende begeleiding geeft.
Helaas voor het publiek is er van
spanning geen sprake geweest.
Geen moment is Botwinniks voor
sprong in gevaar geweest, geen van
zijn belagers heeft ook maar een
bedreigende spurt kunnen inzetten,
Voor de schaakwereld daarente
gen in het juist prettig, dat de kam
pioen zo overtuigend gewonnen
heeft. Geen half puntje, geen pech
of geluk heeft deze zege beïnvloed.
Deze kampioen is inderdaad de
sterkste. De Rus alleen heeft ge
toond de kroon waardig te zijn!
In het Zaterdagartikel van 3
April j.l. belichtten wij de figuur
Botwinnik al wat zijn spel betreft.
Hier volgen nog enige bijzonder
heden uit zijn carrière:
Geboren op 17 Augustus 1911 te
Leningrad, verwierf hij op 16-jari-
ge leeftijd reeds de meestertitel, 6
maal werd hij kampioen van de
USSR, 4 maal nam hij deel aan een
tournooi buiten Rusland en wel te
Hastings in 1935, waar hij relatief
faalde, te Nottingham in 1936, waar
hü 1 en 2 werd met Capablanca
vóór Euwe, Fine, Reshevsky, Al-
jechin, Lasker, Flohr enz., aan het
AVRO-tournooi in 1938, waar hij
no. 3 werd na Keres en Fine, maar
vóór alle andere groten van die
tijd en te Groningen, 1946, waar hij
het Stauntontournooi won.
Verder won hij drie gigantische
internationale tournooien te Moskou
in 1935, 1936 en 1947, tournooien,
waaraan o.a. Capablanca, Lasker
en Flohr ook deelnamen.
Waarom?
En waarom hebben de andere
deelnemers geen kans gehad; wat
zijn hun zwakheden t.o.v. Botwin
nik?
Reshevsky schiet strategisch wat
tekort. Hij kan niet zulke diepe
krijgsplannen ontwerpen als Bot
winnik. Reshevsky is meer de han
dige opportunist, de slagvaardige
tacticus, die steeds op de loer ligt
om fouten van anderen af te straf
fen, maar zelf betrekkelijk weinig
concipieert.
Keres wil slechts aanvallen, is
ongeduldig in laveerstellingen
kan bijzonder irreële
blik. De fabrieken zijn afhan
kelijk van de verbruikers, of
die wel zo welwillend zijn de
lege glazen potten terug te
geven
Kersen-concurrentie
Behalve bovenstaande moelijk-
heden is daar nu ook de economi
sche overeenkomst met België. De
fruitteelt is daar lang niet zo op
kwaliteit ingesteld als hier. Bij on
begrensde invoer van het Belgi
sche fruit zouden onze fruittelers
wel eens voor onaangename ver
rassingen kunnen komen te staan.
De kersen b.v., zijn niet zo smake
lijk als onze Meikersen. Toch zijn
vorig jaar grote partijen vers inge
voerd.
Omdat de conserven-industrie
bij onze Zuiderburen over blik be
schikt W9rden daar wel flinke hoe
veelheden kersen en pruimen in
blik verwerkt. Een grote partij van
deze vruchten, die alleen op water
dus zonder suiker! zijn inge
maakt, is hier ingevoerd. De prijs
is natuurlijk lager dan het Neder
landse product. Blijft deze import
zo groot en wil de Needrlandse con
serven-industrie die tot nu toe
altijd fruit met suiker conserveerde
de strijd tegen de Belgische con
currentie vol kunnen houden, dan
moet zij waarschijnlijk ook een
minderwaardig product in de han
del brengen,, hetgeen zijzelf zeer
zou betreuren.
Tandtechnici dringen aan
op groter bevoegdheid,
In de Algemene vergadering voor de
Vakbond voor Tandtechnici. te Utrecht
gehouden, werd de positie van de tand
technici besproken.
Daarbij bleek de dringende noodzaak
om ccn wettelijke 'regeling tot stand te
brengen. De onbevoegde uitoefening
van de tandheelkunde is cr ln de loop
der tijden niet minder op gc-wordcn
ondanks herhaalde wetswijzigingen.
Iedere wettelijke regeling miste de sym
pathie van de tandtechnici omdat hun
steeds weer leder recht onthouden
werd.
„Ook nu is de regering blijkbaar niet
van plan Iets voor de tandtechnici te
doen," zo merkte de voorzitter, de
heer H. L Fransen, op. ..Er ls ccn ont
stellend gebrekaan tandheelkundige
hulp. De oplossing moet niet worden
gezocht in het inschakelen van zoge
naamde hulp-tandartsen, maar ln de
erkenning van de tandtcchnlek als be
roep en daarvoor is een wettelijke er
kenning nodig met een uitgebreidere
bevoegdheid voor de tandtechnici."
Besloten werd 'om aan de minister
van sociale zaken een telegram te zen
den. waarin cr op wordt gewezen, dat
de tandtechnici tot heden van ieder
voor hen gunstige maatregel verstoken
zijn gebleven en waarin er bij de mi
nister op aangedrongen wordt ten spoe
digste maatregelen te nemen teneinde
de tandtechnici van de noodzakelijke
bescherming te verzekeren, waarbij de
bevoegdheid uitgebreid wordt tot de
afdruk voor de losse prothese.
De Utrechtse schriftkunstenaar
Chris Brand is door hot bestuur
van het Museum voor Sierkunst te
Gent (België) uitgenodigd om al
daar van 6 tot 13 Juni een tentoon
stelling te houden van zjjn reli
gieuze schriftkunst.
De wethouder van schone kun
sten to Gent zal Zondagmorgen 0
Juni om 11 uur de expositie offi
cieel openen.
„Een van de beste fotografen van
Nederland, die in zijn vrije tijd arts ls"
aldus typeerde Jhr. mr. M R. Radc-
macher Schorer de fotograaf Nico Jesso
die Zaterdagavond ln de sierlijke Com-
mlssarissenzaal van Utrcchf—Tlel voor
ccn select publick een proeve van tljn
werk liet zien.
Nico Jesse die ln Utrecht studeerde,
maar ook in zijn studiejaren zijn aan
dacht ol verdeelde tussen de fotografie
en de medicijnen hij was ook een
tijdlang bestuurslid van de Utr Film
liga -- ls thans geneesheer ln Ameide.
maar blijft de fotokunst trouw. Jhr
Radermacher Schorer betoogde na ln
den brede op de figuur van Jesse en op
de technische 2^de van het vak te zl|n
Ingegaan, dat er een fotografisch zien
en een fotografisch denken Is, dat ln
dit werk Is vertegenwoordigd. Het Is
het „meerdere" wat deze foto's zo uit
zonderlijk maakt. De kunstenaar kan
het mechanisme dwingen tot zijn wil.
Daardoor kan de fotografie tot kun9t
worden, mits zij geen andere kunst
vorm imiteert, maar eigen wegen zoekt
Spreker wees de houding af van hen,
die ln verband met de hoge belastingen
gaan bezuinigen op alles wat met kunst
te maken heeft.
De wanden van de zaal waren gc-
orneerd met grote foto's, waaruit de
selecte werkwijze en kunstsmaak van
Nico Jesse duidelijk naar voren tra
den. portretten van kinderen en vol
wassenen. foto's van interieurs en mo
deshows (de New Look) etc
Na de pauze, waarin thee werd ge
serveerd, vertoonde Nico Jesse met be
hulp van de projectielantaarn kleuren
foto's, een kun^t. waarin hij zich spe
ciaal heeft ontwikkeld; foto's van land
schappen (Italië, Ameide). en portret
ten. Vooral het nieuwste werk trok
door de subtiele kleurschakering do bl-
zondere aandacht.
TUINKALENDER
12 MEI. Wanneer de talpen of
andere bolgewassen in Uw tuin zijn uit
gebloeid. worden de blozmrcsten weg
gesneden. Het lover laat men echter
nog enige tijd doörgrocien. Dit komt
de ontwikkeling van de bollen ten goe
de. Vele bolgewassen laat men liever in
de grond zitten en cr wordt gewacht
totdat het loof gaat verdorren. De bol
len worden dan in zon en wind ge
droogd en in de herfst opnieuw geplant.
Indien men direct na de bloei van een
perk met tulpen een andere perkbe-
planting wil aanbrengen kan men de
bollen met lover en al na het oprooien
ook ergens op een beschaduwde plek
inkuilen om ze na afsterving - van het
blad te drogen.
Botwinnik: de kroon waardig
In een tournooi, dat, wat duur en sterkte betreft, zijns gelijke niet
heeft, is het de veelvoudige Russische kampioen Michaël Botwinnik ge
lukt de titel van wereldkampioen te veroveren. In briljante stijl heeft hij
zich overtuigend de meerdere getoond van de overige candidaten: een
75%-score in een dergelijk tournooi mag zeker uniek genoemd worden.
Dat zou Aljechin in zijn beste jaren hem waarschijnlijk niet verbeterd
hebben.
Keres genialer dan de
nieuwe kampioen
nemen. Kort gezegd: Keres speelt
te weinig constant, te „humeurig"
om nu al wereldkampioen te mogen
zijn. Ongetwijfeld is Keres genia
ler in de combinatie dan Botwin
nik. Maar een wereldkampioen
moet op alle markten thuis zijn!
Smyslov speelt nog te rustig om
het tot kampioen te brengen. Stra
tegisch uitmuntend, tactisch nog
wat zwak. Men zou van de jongste
deelnemer wat meer vuur verwacht
hebben. Als men naar het spel leef
tijden moest schatten, zou men hem
zeker als oudste, bezonkenste waar
deren
/ONGENSKLEDING ls duur, en dan spreken
we nog maar niet van de nodige punten. Maar
soms kan moeder wel eens een voordelig lapje op
de kop tikken of een oud kledingstuk vermaken. Om
haar daarbij te helpen geven we deze keer een
patroon voor jongens ven ongeveer 12 jaar (boven
wijdte 82 cm.).
In het patroon van de plusfours is ook dat voor
een korte broek getekend. W^e maken de onzicht
bare sluiting door onder de gevoerde linkcrvoorkant
een eveneens gevoerde knoopsgatenreep volgens de
aangegeven vorm te stikken en rechts een gevoerde
knopenrecp van dezelfde vorm aan te zetten. In de
zijnaden blijft tussen de pijltjes de zakopening en
van onderen de bcensluiting open. Bij de kruisjes
aan de onderkant naaien wc van voren een sluitpat
van 10 bij 2 cm mee. van achteren een gesppat van
6 bij 2 cm. Dc vocrlngzak waarvan dc helft in het
voorpatroon is getekend, ivordt als aangegeven met
stof belegd, Dc door achtcrbijschuincrs ingenomen
bovenkant van de broek en de onderkant van dc
pijpen worden met
ccn reep stof
afgewerkt. Voor
de plusfours heeft
U nodig 95 cm.
voor dc korte broek
60 cm stof van 130
HO cm breed.
In het voorpand
van het jasje ma
ken wc het borst
zakje van voering,
dat ivc met een
patje van 2\cm
breed afwerken.
Wc naaien dc bij-
schulncrs in dc
taille (20 cm lang. in dc taille 1/% cm breed), onder de arm (van boven 1 'cm,
in de taille ll/i cm breed) en aan de hals (van boven 1 cm breed).
Dan stikken we de zakken op en zetten het beleg tegen dc voorkanten over
een inlcgsel van linnenDc rug kan zo nodig met een naad midden-achter
gemaakt worden of met ccn schoudcrpasjc. Bij het sluiten van schouder- en
zijnaden dc rugschouders iets inhouden. De bovenmouw wordt van voren door
strijken gerekt, van achteren iets ingehouden.
Tegen de onderkant kunnen wc een beleg je van linnen hechten. Dc mouw
wordt over dc kop licht Ingehouden met dc binnennaad op het tekentje. lVi cm
voor dc lange bijschuincr. ingezet. Dc randen van dc kraag (dubbele stof met
linnen inlcgsel) worden op dc aangegeven plaatsen even gerekt, Dc halsopening
zet men cr tussen, Dc ceintuur is 94 bij 4 cm. Voor het jasje heeft u ongeveer
140 cm van dezelfde breedte nodig. ELLA BEZEM ER
DIT wordt een egotistisch dag
boek. Lezers die op dit soort
zelfontleding niet gesteld zyn raad
ik nan het links, of naar verkiezen
rechts, te laten liggen. De Trades
Council van een stadje in de buurt
van Londen had me verzocht om op
zijn feestviering van 1 Mei de groe
ten van myn land te komen bren
gen. Een Trades Council is een lo
cale raad uit vertegenwoordigers
der Arbeiderspartij cn der vakver
enigingen bestaande, en die voor de
gemeenschappelijke plaatselijke be
langen der arbeidersbeweging
zorgt. Aan de politiek doe ik ge
woonlijk in dit Jand. waar ik me se
dert 1940, toen de invasie van Ne
derland me wakker schudde, als
vrcejndeling beschouw, niet. Maar
ach, cr werd aangedrongen en ik
bezweek. Ik besloot om de groeten
van Benelux, niet alleen van Neder
land, te brengen. Benelux is inspi-
Tcrend en ontnuchterend. Wie aan
de moeilijkheden wil denken die
zich in ons hoekje voordoen, wan
neer we ernstig willen samengaan
zal allicht wat meer begrip tonen
voor de houding van de Britse La
bour Party tegenover het Chur-
chllliaanse federalisme. In Neder-
door
prof. dr. G. J. Renter
Wij ontvangen uit Engeland deze foto van de fabricage van gevechtsvlieg
tuigen. bestemd voor de Nederlandse marine. Het zijn tweepersoons machines
met Rolls Roycemotorcn. Boven Het men het vliegtuig op een proefvlucht;
daaronder de plaatsing van de 2.220 P.K. motor.
land, waar men de figuur Churchill
in haar hedendaagse oetekenis een
voudig niet begrijpt, wordt de hou
ding der Labour Party in een zeer
verkeerd licht gesteld.
Daar zat ik dus, op Zaterdag 1
Mei, op de met rode bloemen ver
sierde verhoging, achter een rode
rozet, tussen de afgevaardigden.
Een 150 mensen maakte zich ge
reed om naar ons te luisteren. Daar
kwam de eerste speech, en toen
wist ik het. En de tweede, en de
derde. „Wij willen geen broeder
schap," zei de eerste spreker. „We
zijn moe van dit ideologische ge
zwam. Alles is zuiver economie!
We willen collectivisme en niets
anders. Geen broederschap-socialis-
me, Wie socialist is, is onze vriend.
Men zoekt Rusland, omdat het so
cialistisch is Geknecht door het
Amerikaans kapitalisme zullen wij,
als we onze stem niet verheffen, als
voorpost worden gebruikt voor de
zich reeds voorbereidende aanval op
socialistisch Rusland!" Gejuich van
de 150! „Onze socialistische broe
ders in Rusland" was het onder
werp, niet geheel consequent, van
Feuilleton
Hoe stond
Dat was de
de revol-
kleine
negertjes
O O O R AGATHA CHRI
Maar de revolver
het met die revolver?
verontrustende factor
ver!
Blore zat op de rand van zijn
bed, hij fronste zijn voorhoofd en
er trokken rimpels om zijn kleine
oogjes, terwijl hij het probleem van
S T 1 Ede revolver overwoog
Merkwaardig, dat hij niet meer
wist. wie het wasEen onnozel
soort gezicht eigenlijk de vent
had iets van een clown.
Maar natuurlijk!
De ontdekking gaf hem iets van
een schok.
Landor!
Een merkwaardig denkbeeld, dat
In de stilte kon hij de klok bene- hij helemaal vergeten Was, hoe Lan
sloop? Iemand, die niets goeds in
zijn schild voerde, daaronder durf
de hij wat te verwedden!
Ondanks zijn zwaarte was hij ge
ruisloos van het bed gegleden en
stond met twee stappen bij de deur
te luisteren.
Maar het geluid herhaalde zich
niet. Toch was Blore er van over-
53
Ex-énspecteur Blore zat op de
rand van zijn bed.
Zijn kleine ogen, met rode ran
den horen slaan.
Middernacht.
Hij ging iets gemakkelijker ■zit
ten, ja, ging zelfs zo ver, dat hij
den waakzaam in zijn gezicht! Hij
zag er uit als een everzwijn voor
de aanvaL
op zijn bed ging liggen. Maar hij
de hele geschiedenis van het begin
en met btoyt doori^/on- kfcedud* ich -nieï uiï.
Hij lag daar te denken. Hij ging
Hij voelde geen neiging te gaan af na methodisch en nauwgeiet,
7nal« nu Oouranrl slteio ffonronel in rla
slapen.
dor er eigenlijk uitzag. Nog de vo
rige dag had hij geprobeerd zich
dat Ie "herinneren en was er niet
in geslaagd.
En nu stond dat gezicht hem weer
voor ogen, iedere gelaatstrék duide
lijk omlijnd, alsof hij hem pas gis
teren gezien had.
Landor had een vrou%v gehad
de tweede rede
voering. Ik was
verzeild ln een
vergadering van
„fellow travel
lers", van com-
munisanten. In
de vakvereniging
gen zijn de communisten, een kleine
minderheid, bizondcr actief. Ze ko
men naar alle vergaderingen, ne
men aan alle verkiezingen deel,
krijgen door hun methode en hun
doorzettingsvermogen geestver-
wantch in alle delegaties. Hier had
den dc communisten cn hun vrien
den hec Trades Council gekaapt,
hun vrienden waren naar de Mei
celebratie gekomen. En hier moest
ik spreken.
IK wil gaarne bekennen dat mijn
hart onaangenaam bonsde. Moest
ik opstaan en van het verhoginkje
afklautcrcn? Moet ik als mijn
beurt kwam enkel zeggen: „Ik
breng u de groeten van de Neder
landse partij?" Hè. thuis lag gezel
lig afdeling 3 van hoofdstuk IV van
het tweede deel van m(jn bock op
me te wachten. Que (liable allais-tu
faire dans cctte galère? En onder
tussen vloeide de smedige welspre
kendheid over ons aller hoofden.
Was ik misschien, eenvoudig
bang? „En nu," sprak de voorzitter
„begroeten we kameraad professor
Renier, die ons Meidag-groeten uit
Nederland brengt." Applaus, ver
wachting op dc gezichten, die je
daar voor je als dreigende maskers,
vrij van hun lichamen, ziet staren.
Ik stond op, en toen is het wonder
gebeurd. „Getuicen, vrindje, getui
gen!" sprak de stem van binnen, do
stem van dat. onomschry'fbaar Iets,
dat me mijn hele leven nog nooit in
de steek heeft gelaten, „jy bent
niets. Maar je vertegenwoordigt
iets. Je bent een volk en een be
schaving en een levensopvatting!"
Eh toen is iets dat ik niet ken,
waarvoor ik noch de .verantwoorde
lijkheid kan dragen," noch de ver
dienste voor mezelf kan opeisen,
gaan spreken.
„Mijn broertje heeft babbelaars."
Verbaasde stilte. .„Ja,ik zei: myn
broertje heeft babbelaars Hij heeft
er veel te veel. En als ik hem ze
laat opeten, dan krygt hy pyn in
zyn lyf. Ik neem ze van hem af. Dat
noem ik broederschap. Brother
hood Als de kapitalist teveel heeft,
teveel voor het goed van zyn ziel,
terwijl anderen ontberen, dan neem
ik dat van hem af. Voor zyn eigen
bestwil. Dat noem ik broederschap.
Want ik geloof in broederschap. Ik
geloof ln eerlijkheid, ik geloof in
fatsoen, in vrijheid, in idealen, en
in de kracht der ideeën. Dat is ook
het geloof van de mensen wier
groeten ik u nu breng, van de leden
van de party van de Arbeid in Ne
derland. En dan moet ik u eerst dit
zeggen. Ik geloof niet in Sowjet
Rusland. Wy geloven niet in Sow
jet Rusland. Ik geloof niet dat het
een aards paradijs is, en wy gelo
ven dat niet. Wij zijn geen rcvolu-
tionnairen. Wy zijn doodeenvoudige
gradualistcn. Wy willen voortbou
wen zonder eerst af te breken. Ook
zyn we nuchtere mensen, die de
luigd, dat hij zich niet vergist had. _v.. .IP
Hij had een voetstap gehoord, juist 1 taal eerbiedigen, en gebruiken zoals
buiten zijn deur. Zijn haren rezen wij haar leren spreken. Als wij de-
bijna te berge. Hij wist weer, wat I mocratie zeggen, dan bedoelen we
De bedreiging was nu zeer nabij
Zes van de tien!
zoals hij gewend was geweest in de een mager, klein vrouwtje met een
tijd, dat hij zelf inspecteur was. zorgelijk gezicht. En^ zij hadden een
Grondigheid leverde tenslotte de kind ook, een meisfe van een jaar
beste resultaten op. of veertien. Voor de eerste keer
voorzichtigheid en zijn Schrander- De kaars was b«na opgebrand. Hij vroeg h« rich aTwat er wel van
heid, was de oude rechter de ande- Reelc even of de lucifers binnen zyn w
ren gevoled bereik lagen en blies de kaars ver- De revolver. Waar was de revol-
Blore gromde met een soort wilde volgens uit. ver gebleven? Dat was veel be-
voldoening. Het was een vreemd verschijnsel, langryker.
W-t zei die oude knaaD ook da* hiJ de duisternis onrustbarend m®®r hy er °^er dacht-
wëer?' vond. Het leek. alsof eeuwenoude "finder hij er van begreep. Hy
„wij moeten heel voorzichtig angsten ontwaakten en in zyn geest JSgS® "lels Van dle rev°lv"Se-
2jjn de overhand wilden nemen. Gezich- s.nieaenis.
Zelf ingenomen, oude huichelaar.
Op zijn troon als rechter zich voe
lend als boven de mensen staand..
Hy had gekregen, wat hem toe
kwamHij kon niet meer praten
de overhand wilden nemen. Gezich
ten hingen in de lucht het gezicht Iemand in huis had die revolver
van de rechter onder zyn nage- in zijn bezit
maakte pruik van grijze wol het Beneden sloeg de klok één uur.
koude, dode gezicht van mevrouw Blore's gedachten werden plotse-
Rogers het opgezwollen, paarse ung onderbroken. Hij ging rechtop
gezicht van Anthony Marston. zltten# plotseling waakzaam. Hij
En nog een gezicht bleek, .met had een geluid gehoord een heel
een bril en een klein, lichtblond zwak gelyid ergens buiten zijn
snorretje. slaapkamerdeur.
Het was een gezicht, dat hij wel Er liep iemand door het huis.
hen stervenMaar het zou Wil- eens gezien had. maar wanneer? De zweetdroppels parelden op zyn
liam Henry Blore niet zijn. Daar- Niet op dit eiland. Neen, veel lan- voorhoofd. Wie was het, die daar
beslissingen voor zou hij wel zorgen. ger geleden. heimelijk en steeds langs de gangen
over voorzichtigheid.
En nu waren zij nog met z'n vie
ren. Het meisje. Lombard, Arm
strong en hij ^elf.
Zeer spoedig zou er nog één van
angst was
Iemand, die heimelijk in de nacht
rondsloop.
Hy luisterde maar het geluid
herhaalde zich niet.
En nu had hij te kampen met een
nieuwe aanvechting. Hij gevoelde
een hevige behoefte naar buiten te
gaan en een onderzoek in te stel
len. Als hij maar kon zien, wie daar
in de duisternis rondzwierf?
Maar zijn d^ur te openen zou de
handeling van een dwaas zyn. Naar
alle waarschijnlijkheid was dat prei
cies, waarop de andere wachtte. De
bedoeling zou zelfs kunnen zijn, dat
Blore hoorde, wat hij gehoord had
in de verwachting dat hij zijn deur
zou openen óm te kijken.
Blore stond als verstijfd te luiste
ren. Hy hoorde nu overal geluiden
gekraak, geritsel en geheimzin
nig gefluister maar zijn koppige,
nuchtere hersens wisten, wat dat
was alleen maar de voortbreng
selen van zyn eigen verhitte ver
beelding.
En toen hoorde hij opeens iets.
dat geen verbeelding was. Heel
zachte en voorzichtige voetstappen,
die echter duidelijk waarneembaar
waren voor een man die alleen
maar oor was, zoals Blore.
democratie, en niet slavernij. Ais
we vrijheid zeggen, bedoelen we
vryheid, geen slaverny. Wij kennen
de slavernij. Jarenlang hebben we
gestreden tegen de onvryheid van
de Nazi's. Reeds gorden wy ons aan
voor een nieuwe strijd, de stryd te
gen het onvrije Stalinisme." En
toen ik dit punt. met meer bizonder-
heden had uiteengezet, ging ik
voort: „Ik ben trots dat ik tot een
beweging behoor, waar men zulke
uiteenlopende opvattingen als die
gij eerst gehoord hebt en de mijne
van één podium kan verkondigen.
Maar laat ik U dit zeggen: dat kan
alleen omdat we onder een Westers
democratisch regime leven. On de
dag dat de idealen der kameraden
die voor my gesproken hebben wor
den verwezeniykt. snoert men men
sen als mij de mond toe. En dat
bewyst al voldoende, dat we in onze
beweging niet alleen iets te ver
overen hebben, maar ook iets dat
moet worden verdedigd. Daarom
eindig ik met een goede Meigroet
van de Nederlandse partij van de
arbeid: Leve de ouderwetse vrij
heid"
Toen is een tweede wonder ge
beurd. Voor mij nog ondoorgronde-
lijker dan het eerste. Ik heb ap
plaus gekregen.
Hedenavond
HILVERSUM Ir 10— Samenspraak
prof. Josophus Jlttn cn Ir Keus met
Zwitserse econoom prof. dr W. Röpkc,
10.13 Sonntennvond, 19.45 Ren ultz..
20— Nwtf 20.05 Echo van de dag. 20 15
Bonte Dlnsdagavondtreln, 21.30 Contact,
22 10 Buitenlands Overzicht. 22.35 Peter
Stadiën. 23— Nws„ 23 15 Liefdevolle
klanken.
HILVERSUM II: 10.Nwsweer.
19.15 Wccns specialiteiten, 10.45 Ned.
Jeugdgemeenschap. 20.Nws., 20 05
Gewone man. 20.12 Rndlo phllh. ork.,
22 10 Een vreemd gezelschap, 22 20
Grarfl muz. 22.37 Actualiteiten, 22 45
Avondgebed. 23.— Nws., 23.15 Avond
concert.
Morgen
Ochtend- cn Middagprogramma
HILVERSUM I 7 Nws' 7 15 Gymn..
30 Gr.nl., 8.— Nws, 8 18 Morgcnklan-
ken, 8.50 Voor do hulsvrouw, 9.—
Symph. muz., 0 30 Phllh. strijkkwartet,
10.— Morgenwijding. 10.20 Onze keu
ken. 10.30 Als dc stofzuiger zwijgt, 11
Pop. non stop progr 12— Orgelspel.
12.30 Weer. 12 33 Platteland, 12 38 Jan
Corduwener, 13.— Nws. 13.15 Kalender.
13.20 Ramblers, 13.50 Mandoline, 14
Gesproken portretten, 11.15 Dnvlddo
Penitcntc. 15.10 Enny Mols de Lceuwe
vertelt sprookjes, 15.30 Roodborstjes,
15.45 Regenboog. 10.15 Vragen rffnat
vrij, 16.45 Het stond ln de krant, 17 15
Tlno Rosr.1, 17.30 Ned Ver. voor Maat
schappelijk werk 17 35 Vinccntlno, 18.
Nws. 1815 Varia, 18.20 Gr. pl„ 18.30
Rcg. uitzending.
HILVERSUM II 7— Nws, 7 15 Re
veille, 7 45 Een woord voor de dag.
8.— Nws, 8.15 Zang, 8.30 Morgenklan-
kcn. 0.— Ochtendbezoek, 9 30 Water
standen. 0 35 Morgenconcert. 10.30 Mor
gendienst. 11 Strijkorkest 11 15
„Stanley", 12.Gr. muziek. 12.15 Staf-
muziekcorps, 12.30 Wcerprantje. 12.33
Stofmuzlekcorps. 12.55 Piot Intcrk.
thuisfront, 13— Nws, 13.15 Van Rameau
tot Ravel, 1350 Chr. Jonge boeren- en
tulndcrsbond, 15,15 Jcugdconccrt, 16 15
Voor onze Jongens en mel9jes, 17 30 De
Vijf J^apakara's. 17.45 Rcg ultz 18.—
Koren cn corpsen, 18.30 Planoduo.
Ned. Hcrv. Kerk
Beroepen: te Sllcdrecht (3e pred-
pi.) D J dc Reus te Lage Zwaluwc;
te Oost- en Mldwoud (tocz.) D A.
Hoekstra te Paramaribo, die dit bcr.
aannam.
Bedankt, voor Giessen-RUswljk (N.
Br A. Brëure te Glesscn-Nlcuwkerk;
voor Kamperveen (toez.) P J Dors
man ie Schcllulnen; voor Oldebrock
(vac G. J Koolhaas) J. v. d. Heuvel
te Schoonhoven- voor Maarn-Maars-
bergen J J v Zorgc te Hattom; voor
Vecncndaial (vac R de Bruin) W. dc
Bruljn te Lexmond.
Gcrcf. Kerken
Beroepen; te Mechelen (België) G. D.
Brederveld te Vlagtwcddc
Aangenomen; naar Bedum (vac. H.
Kakcs) K. Reendcrs Ie Naarden.
Bedankt: voor Belllngwolde G. E
Arnold te Patcrswolde; voor Vlnkevccn
J. E Hendriks te Wcstbrock.
Chr. Gcrcf, Kerken
Tweetal, te Hoogevcen N. Brandsma
te Rljnaburg en J H. Velcma te Bun
schoten; te IJmulden J. P. Geels te
's-Gravcnhage-O. en W Ruiter te
Sncek;, te Maassluis P. Dijkstra te
Broek onder Akkerwoude en C, Smits
te Driebergen.
Bedankt: voor Lutten a. d. Dedcms-
vaart J. Overduln te Meppel- voor El-
burg C. Smits te Driebergen; voor
Schevenlngcn J. G v. Minnen te Delft.
Gercf. Gemeenten
Tweetal, te Lissc A de Blols te Rot-
terdam-Z. en M. Blok te Zeist.
Evang. Luth. Kerk
Drietal: te 's-Hcrtogenbosch-Breda-
Heusdcn G. Kroes Woerden, ds E M.
Monsses te Edam cn P. C. Roodenberg
te Alkmaar.
Scheepstijdingen
Aldabi, 8 Mel van Rio de Janeiro to
Santos; Algorab, Rotterdam—Calcutta,
8 Mel te Gc-nua- Delftd(jk. Rotterdam
Vancouver 9 Mel te Cristobal; Gadlla,
Tampico—Rotterdam, 10 Mei te Havro
verwacht; Groote Beer, Batavia—Am
sterdam. pass. 9 Mei Minicoy; Johan de
Witt. Amsterdam—Batavia 9 Mei to
Sabang; Johan van Oldcnbarnevelt,
Java—Amsterdam. 9 Mei van Port Sald;
Kota Agoeng, 8 Mei van New Orleans
naar Philadelphia. Kota Baroe, 9 Mei
van Batavia te Semarang; Meerkerk.
Shanghai—Rotterdam, 85 te Marseille;
Nieuw Amsterdam, 9 Mel van Port of
Spain naar Bahia; Oranje, Amsterdam
—Batavia, 9 Mel van Singapore- Oran
jefontein, 8 Mei van Southampton naar
Tenerlffe: Tjibodas, 9 Mei van Amster
dam te Manzanillo; Willem Ruys, Ba
tavia—Rotterdam. 8 Mei van Colombo.
Bolssevaln, 4 Mei van Shanghai te
Hongkong; Salatlga, 8 Met van Singa
pore te Batavia; Sarangan 5 Mei van
Vancouver naar Kuwelt