DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
H.M* de Koningin doet na jubileum
afstand van de troon
UNO de aangewezen plaats
voor overleg
Ernstig vermaan om vooral
eendrachtig te zijn
Moeder des Vaderlands
„Staat schouder aan schouder
met Juliana"
r
Wens, die werd
vervuld
Initiatief moet thans grotendeels
van Rusland komen
Brits Prinselijk Paar naar Parijs
BONNENLIJST
Donderdag 13 Mei 1948
■\chtste jaargang, No. 1018
Opgericht door de Stichting „Het Parool" - Qro 510330.
Bank: Rotterdamsche Bank. Postbus 9 Abonnements
prijs 31 cent p. w. of p. kw. Losse nummers 10 cent
Uitgave: N.V. De Nieuwe Pers
Redactie en Administratie: Snouckaertlaan 7. Amersfoort.
Telefoon redactie 4291, Telefoon administratie 6235.
H.M. Koningin Wilhelmina, die Vrijdag 14 Mei het bewind tijdelijk overdraagt
aan Prinses Juliana, hoopt het op 30 Augustus, tot na de jubileumfeesten, weer
van de Regentes over te nemen.
Na de viering van het regeringsjubileum zal H.M. de Koningin afstand doen
van de troon ten behoeve van de Kroonprinses.
Deze mededeling heeft de Koningin gedaan in een radio-rede, welke zij V'oens
dagavond om halfzes over de beide zenders heeft uitgesproken voor Nederland en
de Overzeese gebiedsdelen.
MET welk een genegen en
liefdevolle aandacht heeft
geheel het Nederlandse volk ge
luisterd naar de toespraak van
de Koningin. Haar stem is ons
zo dierbaar .geworden, zo ver
trouwd; hoe is zij, die krach
tens haar hoge waardigheid, op
een majesteitelijk-eenzame post
staat, vooral in de jaren van
druk, toen we haar aanvuring,
haar vertrouwen, haar troostend
geloof zo nodig hadden, dichtbij
ons gekomen. En wij bij haar.
En nu, nu zij haar voornemen
heeft aangekondigd om jjfstand
te doen ten behoeve van prinses
Juliana, nu is zij ons dierbaarder
dan ooit te voren. Want alleen
een vorstin, die geheel een is
met haar volk, kan zo spreken,
zo sober, zo rustig, zo openhar
tig, zo bemoedigend. Alleen een
Oranje heeft de moed, de toe
komst zo nuchter onder het oog
te zien. Alleen een Oranje heeft
de moed om te zeggen; '„Vooraf
heb ik het ingewikkelde samen
stel van hangende vraagstukken
aan mijn geest doen voorbij
trekken en zowel deze als de
zeer moeilijke tijdsomstandig
heden trachten te peilen, ja ik
heb alle gezichtspunten in be
schouwing genomen, die daar
uit kunnen voortvloeien... Dus
ben ik tot de slotsom gekomen,
dat niet ik, doch een jonge
kracht op mijn plaats moet me
dewerken om het,zeldzame sa
menstel van problemen, die ons
en de gehele mensheid in hun
greep houden, tot een goede op
lossing je brengen."
DE oorlogsjaren en de jaren
'daarna hebben van onze
koningin het uiterste gevergd.
Zij heeft zich volledig gegeven;
vollediger dan ooit geeft zij zich
nu. Een vorstin, die zich zo vol
komen wijdt aan tie belangen
van haar volk, dat zij zeggen
kan: ga nti samen, verder op de
weg, die ik u gewezen heb, zulk
een vorstin is meer dan dat. Zij
is moeder, Moeder des vader
lands.
Het parool, dat zij ons geeft,
is: trouw jegens hen, die voor
de vrijheid vielen. Die trouw al
leen kan de eendracht scheppen.
Hun trouw zij onze trouw, als
wij ons te weer stellen tegen de
onder ons volk rond warende
geest van slapheid en verdeeld
heid.'Alleen krachtens hun en
onze trouw aan de vrijheids
idealen van de.gevallenen kun
nen wij als volk de verworven
waardering behouden en opge
wassen zijn tegen d,e grote tijd
en onze plichten vervullen je
gens onszelf; ons land, onze,
bondgenoten en de volkerenge
meenschap.
DEZE trouw, waarvan de
koningin l\et verheven
voorbeeld is en nog heel lang
moge blijven deze trouw
maakt Koningin Wilhelfnirta-der
Nederlanden tot de Moeder des
Vaderlands.
Toen de koningin op 6 Sep
tember 1898 het bewind aan
vaardde, zeide zij: „Laat ons sa
men arbeiden voor het geluk en
de voorspoed van het Neder
landse volk. Dat zij ons aller le
vensdoel."
Aan .dit devies is de koningin
trouw gebleven. En vandaag
zegt zij ons hetzelfde. Stand
vastig is haar hart gebleven in
tegenspoed, standvastig is het
vandaag. Deze standvastigheid
maakt onze koningin tot de
Moeder des Vaderlands.
Omdat zij de Moeder des va
derlands is, onze moeder, van
ons vaderland, daarom hebben
wij haar op deze dag liever dan
ooit. En juist op deze dag, nu
haar besluit genomen is, juist
nu willen wij haar'zeggen; Ma
jesteit, ons hart is bij U;-het ge
hele volk leeft met U mee, wij
zouden U op de handen willen
dragen, om Uw liefde, om Uw
standvastigheid, om Uw trouw,
om Uw voorbeeld, om Uw
troost. Indien ooit, dan zouden
wij nu Oranje willen dragen,.om
onze verbondenheid met U te
tonen.
De Moeder des Vaderlands
heeft ons getroost in de zwaar
ste dagen van ons volksbestaan.
Indien wij haar, oji deze dag,
behalve onze woorden van
trouw aan Orartje, van dank
baarheid en hulde, een woord
van troost zouden mogen geven,
dan moet het zijn dit eeuwige
woord uit de bijbei: „Als een,
die door zijn moeder wordt ge
troost, zo zal ik U troosten,
spreekt de Heer onze God."
(SP.)
De anders zo drukke Rcgulicrsbrec'
straat was Woensdag voor alle ver-
keer gestremd door het vele materiaal,
waarmede de Amsterdamse brandweer
was uitgerukt voor een uitslaande
brand
Heintje trekt uitverkochte
zalen in New York
Henriëtte Davids heeft Dinsdag
avond in het Holland House te
New York haar eerste voorstelling
in Amerika gegeven voor eén ge
heel uitverkochte zaal. Zij werd
welkom geheten door de fungeren
de Nederlandse consul-generaal
Teixeira de Mattos. Ook voor de
twee nog volgende voorstellin
gen is de zaal reeds geheel uitver
kocht. Na dit optreden in Holland
House gaat Henriette Davids naar
Hollywood.
Weerbericht
IETS WARMER
OVERDAG
Wecrsvèr wachting,
geldig tot Vrijdag
avond.
Aanvankelijk zwaar
hewolkt met hier en
daar nevel of mist.
Morgen overdag min
der bewolking en
iets hogere tempera
turen dan vandaag.
Droog weer en vret1
nig wind.
Vrijdag 14 Mei: ZQn op 4 48. onder
20.25; maan op 9.06,' onder 1.44.
Hare Majesteit zeide:
„Land- en rijksgenooten,
Als den dag van gisteren herinner ik mij nog den 12den Mei
1889, toen het veertig jaar geleden was, dat mijn onvergetelijke
vader in Amsterdam werd beëedigd en ingehuldigd.
Waar ik u over het wederom instellen van het regentschap van
mijn dochter en .daarmede verband houdende plannen voor de
toekomst wil spreken, meen ik daarvoor geen beteren dag te
kunnen uitkiezen dan dezèn op één jaar na honderdjarigen her
inneringsdag. Overgroote vermoeienis, die noch mijn werk, noch
mijn gezondheid ten goede komt en die onder den druk van de
uitoefening van mijn zware taak, geen kans krijgt over Ie gaan,
noopt mij ten tweeden male mijn toevlucht te nemen tot een re
gentschap.
Maar er is meer!
Er is de last van het klimmen der jaren, een achteruitgaan van
veerkracht, weerstands- £n arbeidsvermogen, van de krachten
welke den geest onontbeerlijk zijn voor het nemen van verant
woorde beslissingen in de diepgaande en ingewikkelde vraag
stukken, die er in den tegenwoordige;; tijd maar al te vele zijn.
Voor deze nuchtere werkelijkheid ben ik gesteld en ofschoon ik
mij steeds ten volle bewust ben, dat de mensch slechts wikt en
God beschikt, meen ik toch in het wel begrepen belang van u
ailen en van het Rijk ie handelen door het regeeringsbeleid toe
te vertrouwen aan Juliana, die naast wijs inzicht ook haar leeftijd
voor heeft en-over jonge, frissche krachten beschikt.
Het" is op haar dringend verzoek, dat ik de troonswisseling
uitstel tot het begin van September. Zij overwoog hierbij geen te
leurstelling te willen wekken bij hen, die mijn jubileum willen
herdenken.
Ik hoop, dat het mij gegeven zal zijn
den 30sten Augustus de teugels van
het bewind over te nemen tot na de
teesten om daarna afstand te haren be
hoeve te doen.
Gij kunt ervan verzekerd zijn, dat ik eerst na rijpe overwe
ging tot dit besluit gekomen ben en dat alleen uw belang en mijn
plichtsbesef den doorslag hebben gegeven.
Vooraf heb ik het ingewikkelde samenstel van hangende vraag
stukken aan mijn geest doen-yoorbij trekken en zoowel deze als
de zeer moeilijke tijdsomstandigheden trachten te peilen, ja ik heb
alle gezichtspunten in beschouwing genomen, die daaruit kun
nen voortvloeien.
Al deze problemen hebben dit eene gemeen, dat zij nog langen
tijd onze aandacht zullen vragen.
Dus ben ik tot de slotsom gekomen, dat niet ik, doch een jonge
"kracht op mijn plaats moet medewerken om het zeldzame samen
stel van problemen, die ons en de geheele menschheid in hun
greep houden, tot een goede oplossing te brengen.
Hoeveel zoude ik tot u kunnen zeggen op een dag als deze,
na al wat in den laatsten tijd door hoofd en hart is gegaan, maar
dan zoude ik veel te veel geduld van u moeten vragen.
Slechts wil ik u zeggen, dat mijn gedachten steedè zullen blij
ven uitgaan naar hen, die hun leven gaven in den strijd tegen den
overweldiger en naar al degenen, die nog lijden, door wat zij
verloren hebben.
Wij moeten tezamen den geest overwinnen, die spreekt uit de
handelingen en nalatigheden, welke in de jaren van oorlog en
bezetting den weerstand hebben belemmerd en zelfs vele goede
Nederlanders het leven hebben gekost, en die ook thans nog in
ons volk rondwaart.
Doch op dit oogenblik roep ik u met den meester, ernst toe:
in dezen "tijd van geweld en gevaar, sluit u nauw aaneen, een
dracht en nog eens eendracht.
De goede eigenschappen, die wij in en na den oorlog konden
ontplooien hebben buiten onze grenzen bij allen, die van goeden
wille zijn, waar ook ter wereld, vertrouwen en waardëering
gewekt.
Dit vertrouwen en deze waardeering zijn een kostbaar bezit,
dat wij niet verloren mogen laten gaan door verdeeldheid of het
vooropstellen van ons persoonlijk belang.
Toont opgewassen te zijn tegen den grooten tijd, waarin wij
leven, met een wijden blik voor het wereldgebeuren en met begrip
voor het wezenlijke, waar het voor ons allen om gaat.
En vervult zoodoende uw plicht tegenover uzelf en tegenover
het vaderland, tegenover onze bondgenooten en de groote gemeen
schap der volkeren.
Gaat de toekomst tegemoet schouder aan schouder met Juliana,
God zegene u en mijn geliefd kind."
n
Verbindt geluk, verdriet smeedt hechter banden,
En onze liefde, door ons leed verrijkt,
Brengt L' vandaag één enkele offerande:
Dat zij, wat ook mag ivoeden, niet bezivijkt.
(Het Vrij Nederlandsch Liedboek)
Prins Willem do Z w il-
tfer tot Koningin Wil
helmina: „Ik geef ons volk
mtfn krachten, miin fortuin, mijn
leven. Gèef Gij, hope des Vader
lands, het Uw hart, en GU zult
millioenen ten zegen z(jn.n
(Onder een plaat van Braa-
kenslek in de ..Groene" vart
4 September 1898).
AMERIKA 'S STANDPUNT
A MERIKA is niet van plan, onderwerpen, waarhij ook andere
dan de Russische en de Amerikaanse regeringen belang heb
ben, in rechtstreekse onderhandelingen met de Sovjet-Unie te
gaan besprdken. Het standpunt van de Amerikaanse regering is,
dat de UNO en andere geallieerde instellingen voor overleg van
dit soort de aangewezen organen zijn. Dit gezichtspunt is Woens
dag uiteengezet door George Marshall.
Marshall zei. op het ogenblik
geen plannen te hebben tot verdere
mededelingen aan Molotof. Speci
fieke voorstellen van Ruslands kant
zijn nodig, geen algemene bespre
kingen. De Sovjet-regering noet
thans grotendeels het initiatief ne
men
Na de alinea uit Molo'tofs verkla
ring, waarin deze de nadruk legt
op de vredelievendheid van de Sov-
jetpolitiek, te hebben voorgelezen,
merkte Marshall op: Ik ben er ze
ker van dat de wereld met belang
stelling zal toezien, met welk een
standvastigheid deze politiek wordt
voortgezet.
Terugkomend op de reden, waar
om de V.S het eerst een nota in
dienden. zei Marshall, dat men het
van belang achtte, de Amerikaanse
politiek opnieuw aan de Sovjet-
regering uiteen te zetten „omdat
men soms aan zijn eigen propagan
da gaat geloven, als deze maar lang
genoeg duurt". De4 Amerikaanse
minister bedoelde hiermee dat offi-*
cleuze redevoeringen (in het Ame
rikaanse congres erv elders) over
een mogelijk op handen ziinde oor
log, de Sovjetregering aanleiding
tot misvattingen kunnen hebbeh
gegeven omtrent de bedoelingen
van de politiek der Verenigde Sta
ten. Daarom was de regering ver
plicht de Russen de officiële versie
van de Amerikaanse buitenlandse
politiek voor ogen te houden.
Marshall sprak zijn teleurstelling
uk over het feit dat radio-Moskou
het diplomatieke vertrouwen had
geschonden door de nota's te publi
ceren en betreurde ook, dat de op
merkingen van Molotof in extenso
waren weergegeven, terwijl die var.
Smith slechts ten dele werden ge
publiceerd.
De Engelse regering heeft thars
afschriften ontvangen van de offi
ciële samenvattingen van cle be
sprekingen tussen Bedell Smith en
Molotof. Volgens een woordvoerder
van het Engelse ministerie hebben
de vertegenwoordigers der beide
landen geen officiële nota's uit
gewisseld, doch slechts besprekin
gen gevoerd, waarvan een „aide
memoire" is opgesteld, die Enge
land thans in afschrift ontvangt.
„Dit is aanzienlijk minder officieel
dan een uitwisseling van nota's",
aldus deze woordvoerder.
Inmiddels is ook meegedeeld, dat
Bedell Smith zijn vacantie in Nov-
mandië zal doorbrengen en 25 Mei
weer naar Moskou terug zal keren.
Goudtransport in Siam
overvallen
Gewapende bandieten in Bang
kok hebben een overval gedaan op
een internationaal goudtransport
Ier waarde van 500.000 pond ster
ling. Dc zending was op weg van
India naar de Portugese kolonie
Macao in China en bevindt zich aan
boerd van een KLM-vlicgtuig dat
in Bangkok had overnacht. De
rovers waren vermomd als politie
agenten en soldaten. Zij hielden
een vrachtauto aan die 120 kg.
goud naar de douanepost vervoer
de om daar bewaard te worden.
Negen bewakers werden geboeid,
het goud gestolen en de benen ge
nomen. De Siamese politie is erin
geslaagd een tiende deel van de
gestolen waarde tc achterhalen
maar nog 35 kistjes worden gemist.
Nederlands-Russisch
handelsverdrag
Volgens betrouwbare Nederland
se bronnen verlopen de Nederlands-
Russische. hgndelsbesprekingen
gunstig, meldt AP uit Moskou. De
Nederlanders willen zich cr echter
niet over uitlaten, wanneer het han
delsverdrag tussen deze beide lan
den zal worden gesloten.
De Franse politie kamde gisteren Partfs uit om voldoende avondkle
ding te bemachtigen voor de geheime lyfwacht van het Britse prinselijk
paar, wanneer dit de volgende week de Parjjse opera zal bezoeken Ook
wil men voorbereid zijn. wanneer het prinselijk paar onverwachts een
nachtgelege«hei(l met een bezoek zou willen vereren.
e
Voor het tijdvak van 16 t/m 29
Mei 1948 zijn de volgende bonnen
geldig en geven recht op het kopen
van:
BONKAARTEN KA. KB. KC 806
38(1 Algemeen: 200 gram brood (gel
dig t/m 22'Mei).
381 Algemeen: 400 gram brood of 1
rantsoen ge£ak
382 Algemeen: 1600 gram brood
(geldig t/m 22 Mei).
383 Algemeen: 750 gram suiker, bo
terhamstrooisel enz. oï 1500
gram jam. stroop enz. of 750
gram versnaperingen.
385 Algemeen: 100 gram bloem of
zelfrijzend bakmeel of kinder
meel.
387 Algemeen: 120 gram spijsolie.
389 Algemeen: 2 eieren.
379 Algemeen: 250 gram waspoeder.
375 Reserve: 800 gram brood (geldig
t/m 22 Mei).
378 Reserve: 400 gram brood (geldig
t/m-22 Mei)
BONKAARTEN KD. KE 806
879 Algemeen: 500 gram waspoeder.
830 Algemeen: 200 gram brood (gel
dig t/m 22 Mei).
881 Algemeen: 400 gram brood of 1
rantsoen gebak.
Tijdens het gehele bezoek van 't
prinselijk paar aan Frankrijk zal de
pclitie in burger zijn, omdat het
hier een onofficieel bezoek betreft,
doch het bezoek aan de opera is een
geklede gelegenheid, waarbij de po
litie dienovereenkomstig voor dc
dag zal moeten komen.
De jonge hypolitc Corbi, die per
soonlijk verantwoordelijk is voor
het welzijn, van de prinselijke echte
lieden tijdens hun verblijf in de
lichtstad, heeft een mogelijkheid
uitgedacht om de prinses en de
prins „alleen" te kunnen laten
wandelen in het beroemde park van
Fontainebleau. AJs jongeman kan
hij zich voorstellen, dat de beide
882 Algemeen: 400 gram brood (gel
dig t/m 22 Mei). t
883 Algemeen: 500 gram suiker, bo
terhamstrooisel enz. of 1000 gram
^jam, stroop enz., of 500 gram
versnaperingen.
885 Algemeen: 100 gram bloem of
zelfrijzend bakmeel of kinder
meel of kindërbiscuits.
887 Algemeen: 120 gram spijsolie.
889 Algemeen: 2 eieren.
875 Reserve: 400 gram brood (gel
dig t/m 22 Mei).
878 Reserve: 500 gram bloem of
zelfrijzend bakmeel of kinder
meel of kinderbiscuits.
TABAKS- EN VERSNAPERINGEN-
KAARTEN ENZ. QA. QB. QC 802
49, 50. 53 Tabak: 2 rantsoenen siga-*
retten of kerftabak
51 Versnaperingen: 200 gram ver
snaperingen of 200 gram suiker,
boterhamstrooisel enz. of 400
gram Jam. stroop enz.
54 Versnaperingen: 100 gram ver
snaperingen of 100 gram suiker,
boterhamstrooiscl enz. of 200
gram jam, stroop enz.
Niet-aangewezen en vernietigd
kunnen worden: de bonnen 332, 334,
335. 834, 835 Melk; 340, 341. 342. 344,
347, 844, 846 en 847 Reserve; 300, 330,
,800, 830 Algemeen.
prinselijke geliefden een korte wan
deling in de prachtige tuinen wil
len maken, doch als politie be
denkt hij hierbjj de mogelijkheid,
'dat hen iets kan overkomen. Daar
om hoeft hij zijn mannon laten
oefenen in het zich verbergen in
grote heesters, zodat de prinses en
de prins niemand zullen zien, doch
zelf wel gezien zullen kunnen wor
den en over hun welzijn zal kunnen
worden gewaakt.
Het bezoek, oorspronkelijk als on
officiële reis opgezet, is uitgegroeid
tot ren overladen program, dat het
prinselijk paar nauwelijks gelegen
heid geeft op adem te komen. Het
was dp bedoeling, dat «Ie gasten
voldoende tijd zou overblijven om te
winkelen en uitstapjes te maken,
maar de Britse autoriteiten en die
der dominions hebben steeds meer
officiële onderdelen aan het pro
gram vastgekoppeld, zodat er ten
slotte, welgeteld, maar ë'én „vrije
avond" voor hen overblijft.
Het oorspronkelijk program is
o.m. uitgebreid met de uitreiking
van Frankryks hoogste onderschei
ding aan de prinses, het grootkruis
yan het legioen van eer. Philip zal
het militaire kruis met de palm
ontvangen.
Leedwezen in Amerika
De leden van het Congres heb
ben Woensdag met leedwezen het
nieuws vernomen, dat Koningin
Wilhelmina van plan is af te tre
den.
Een van de leden van de com
missie voor buitenlandse zaken, van
het Huis van Afgevaardigden, me
vrouw Frances Bolton, gaf het vol
gende kenmerkende commentaar;
„Ik ben van mening, dat niet alleen
Nederland, doch alle landen
de rechtstreekse cn indirecte in
vloed zullen verliezen van een
vrouw, die over grote moed, scherp
inzicht en een gezond oordeel be
schikt."
