Bezieler en vernieuwer van
het Godsdienstonderwijs
Dr. P. ten Have
Amersfoorters zetten zich schrap
om hun Kei te trekken
Wie het kleine niet eert
Olympiade stelt Engeland
voor problemen
Laten wij en de kerk de kinderen
4 toch behandelen als moderne mensen
Londense pers moppert openhartig
over huisvesting van deelnemers
9 Juli 1903
Grap van Jonker Everard Meijster
bracht veel beroering
Ball-poin t-pen
Uit de boekenmolen
Zaterdag 10 Juli 1948
T\Pnt IT H'ermcdc vervolgen wij onze
serie artikelen over bekende en
Z6 WC!9 onbekende personen uit ons aller
IjE dominee onder de schoolmeesters en de schoolmeester
onder de dominees." Zo werd hij wel eens genoemd en
terecht. Wij zitten voor hem en hebben al pratend gelegenheid
hem goed op te nemen. Een kleine, wij zouden haast zeggen
ascetische figuur: levendig, vitaal. Een man met temperament en
met overtuiging, die zijn woorden met krachtige korte gebaren
j relief geeft. Dat pittige, hoekig gesneden gelaat, de sprankelende
ogen. die glinsteren achter brilleglazen. het grijze haar dat de
J waardigheid verhoogt, behoren bij een man van karakter, een
sterk gelovig, idealistisch en tezelfdertijd zeer practisch metho-
disch mens. Dominee cn docent, prediker en leraar, dat is Dr. P.
I ten Have, „vrijgestelde" van de Ned. Hervormde Kerk, d.w.z.
vrijgemaakt van het predikambt, om als specialist de Kerk en de
Gemeente te dienen.
TRIENEN' Het woord dat allen
een devies moest zijn, hij be-
leeft zijn betekenis en leeft er uit.
Toch hangt boven de deur van zijn
•eenvoudige studeerkamer (een
werkkamer) een andere zinspreuk:
Wie wou mij wonderbaar
bereiden?
Die God, die mij niet nodig heeft.
En daaruit komt hij ons nader
in zijn dankbaarheid dat hij dienen
mocht en dienen mag en in zijn ge-
I loof en vroomheid en eerlijke oot-
moed.
„Vrijgestelde", schreven wij, om
dat hij,, de deskundige op het ge
bied der catechese en van het Bij
bels onderwijs op scholen en Zon
dagsscholen. door de synode in Mei
1944 werd benoemd tot predikant
in algemene dienst cn als zodanig
tot algemeen gedelegeerde der Ned,
I Hervormde Kerk voorde catechese.
Het was een wijs besluit van de
Synode. Aan het bijbels onderricht
op de openbare scholen cn ook op
i de christelijke scholen en Zondags-
r scholen ontbrak en ontbreekt nog
j zeer, zeer veel vooral in paedago-
gisch en psychologisch opzicht, ter-
v/ijl er ook op catechisaties van
techniek en methodiek nog veel te
I weinig sprake is. In de kringen der
Kerk is er zelfs sprake (en dat al
sinds jaren) van „de nood der ca-
techese." De oorzaak daarvan ligt
niet bij de leerlingen, ligt ook riiet
j bij de onderwijzers of predikanten,
ligt zeker niet bij de Bijbel. Zij
moest gezocht en gevonden wor
den in de kerk als zodanig, die
khaar plaats onder het volk was
f kwijtgeraakt, verstard was in sleur,
omdat iedere vorm van bezieling
verloren was gegaan.
Volkskerk
De kerk, goddank, heeft haar
koers gevonden. Zij wil weer
een volkskerk, een levende
strijdende kerk zijn en daarom
moet zij zich vernieuwen. Gro
te dingen zijn er al gebeurd.
De geest is vaardig geworden
en zo kunnen thans progres
sieve gedachten vorm krijgen.
De Ned. Herv. Kerk maakte
j. „Den Horst" in Driebergen centrum
van studie en overleg, tot oplei-
«dingsinstituut voor Wika's; stichtte
Jhet Paedagogisch seminarium te
1 Utrecht dat in September zijn ar-
j beid gaat beginnen en waaraan
dr ten Have zal meewerken; trof
tal van andere maatregelen, ook op
1 sociaal gebied, die er toe zullen
J bijdragen haar te herscheppen tot
j een belijdende, levende, bczielen-
de kerk. En ds. ten Have, als een
der „vele" (laten wij het tussen
aanhalingstekens zetten, want er
zijn er zeker niet te veel) „algc-
J mene dienders" zoals spottend
j de predikanten in algemene dienst
I wel eens worden genoemd heeft
I voor het Bijbel-onderwijs bergen
fwerk verzet. Dit kunnen we lettci-
tlijk opvatten. Toen wij bij hem
J waren, stapelde hij voor ons op de
j boekjes door hem geschreven en
het werd een berg' Houden we
daarenboven nog rekening met zijn
publicaties in alle mogelijke week-
bladen en tijdschriften; zijn cur-
l sussen, schriftelijke en mondelin
ge: de lezingen en les-demonstrn-
ties die hij dan hier dan daar geeft,
dan vragen we ons af of er nog tijd
Dvcr blijft om te eten en te slapen.
Roeping
Hij schijnt onvermoeibaar. Daar-
3ij toont hij een opgewekte geest
i en de gevolgtrekking is: deze man
kan zoveel doen, omdat zijn werk
fijn liefde en zijn roeping is. Hij
Volbrengt een opdracht.
I Ur. ten Have, Groninger van af
komst, hetgeen zijn type en zijn
stem nog verraden mocht kiezen
tussen onderwijzer worden of do
minee en hij, stammend uit een
familie, waarin sinds vier of vijf
geslachten onderwijzers gesproten
worden bleef het onderwijzers-
ambt trouw.... als dominee.
Reeds van zijn veertiende jaar
af heeft hij Zondagsschool-arbeid
vemcht en altijd met het grootse
plezier. Hij studeerde theologie in
Utrecht onder Obbink en Brouwer,
■pedagogiek bij J. H. Gunning Wzn.
te Utrecht en bij professor Kohn-
stam. In Groningen deed hij zijn
doctoraal bij prof. Harkema en
ka prof. Van der Leeuw.
gr Later promoveert hij te Utrecht
1, bij prof. Berkelbach van dei-
ra Sprenkel op een dissertatie, welke
voor de predikanten in den lande
M het handboek is geworden voor hun
bijbels onderricht: „Een methode
van Bijbelse Catechese". Een pracht
werk cn de vrucht van een leven
Vj» van studie en vele jaren ervaring.
1 Practijk
Practische ervaring. Natuurlijk.
ai> ds' *en Have heeft zijn me-
htS thodes kunnen toetsen aan practi-
a,"beid als predikant eerst in
Ootmarsum in Overysel, in Noord-
Laren in Groningen en vervolgens
in Oosterend in Friesland.
I Al die jaren door stimuleerde
B hij het bijbels onderwijs en propa-
geerde nieuwe, frisse, wetenschap-
pelijk verantwoorde methodes Hij
publiceerde „Lezen en verstaan"
§5 "bevende Kennis", catechisatie-
k hoekss welker oplage de honderd-
l- duizend exemplaren dicht is gena-
keboekje, verschillende werkjes
ten dienste van het godsdienston
derwijs op MULO- en middelbare
scholen en bovendien nog de grote
handboeken voor 't Zondagsschool-
onderwijs „Eij de bron" en „Over
profeten en Apostelen".
Zijn werk betekent de daad
bij het woord. Niet alleen pra
ten over de noodzaak van be
ter bijbels onderricht, ook het
materiaal er voor verschaffen
in een uitbundige hoeveelheid.
Niet slechts wetenschappelijk
theoretiseren ook practisch
verwerkelijken.
Zo is hij geworden de docent
de instructeur van kerkelijke op
voeders, die voor de a.s. WIKA'S
(werkers in Kerkelijke arbeid) op
„Den Horst" colleges geeft in de
didactiek van het godsdienstonder
wijs. spreekbeurten vervult voor
Ring en Classis, op conventies van
predikanten, onderwijzersvergade
ringen enz. Zelf geeft hij gods
dienstonderwijs op het Montessori-
lyceum hier ter stede, geeft leiding
aan het Zondagsschoolwerk op
Wcst-Hill en aan het Jeugdwerk.
Geen geklaag
Dr. ten Have is een progressief,
zelfs een zeer vooruitstrevend man,
die soms nog vechten moet voor
zijn ideeën in de desbetreffende
synodale commissies, welke toch
allerminst conservatief genoemd
kunnen worden. Hoort hem praten
over onze jeugd! „Het moet maar
eens uit zijn met dat klagen over
de jeugd van vandaag. Het is alle
maal klinklare onzin. Is er schuld
„dan hebben de ouderen die". Hij
heeft vertrouwen in onze jongens
cn meisjes, die veel meer kunnen
dan hun wordt toegeschreven. De
jeugd moet gelegenheid gegeven
worden zich door zelfwerkzaam
heid en verantwoordelijkheid te
ontwikkelen. Laten wij cn laat ook
de kerk de kinderen toch behande
len als moderne mensen. Spreek
met ze recht op de man af. eenvou
dig, vertrouwend, practisch. Dat is
een standpunt de vice-voorzitter
van het Amersfoortse Montessori-
lyceum waardig.
Zolang woont dr. ten Have nog
niet in Amersfoort. In die weinige
jaren het bleek reeds hierboven
heeft hij zich in onze stad een
belangrijke plaats veroverd. Wij
zullen hem hier missenDat
klinkt somber inderdaad. Dr.
ten Have gaat on weer verlaten
om zich te vestigen in Roozendaal
bij Velp, waar hij van de Ned.
Herv. Gemeente, toezegging van
beroep heeft ontvangen. Een klei
ne gemeente gelukkig die
hom het mogelijk zal maken zijn
belangrijke arbeid als algemeen
gedelegeerde voor de catechese, als
paedagoog en hervormer van het
godsdienstonderwijs voort te zet
ten.
NAAR NOORDWIJK! Twee sterren van Wimbledon (links) Bromwich,
Australië en R. Falkenburg, Amerika, hadden een enorm gevecht (laat
ste, vijfde set 75), voordat de Amerikaan zegevierde. Beiden hebben
beloofd op 13 Juli naar Nederland te zullen komen om deel te nemen
aan een internationaal tournooi. waarvoor ook Borotra. Cochet cn
Brugnon medewerking hebben beloofd, om niet te spreken van de vrou
welijke Wimbledon-kampioencn.
Spreekwoorden zijn in tast, overigens gehuld Wat deksel nog an
woorden gestolde wijs- in een waardig, zwart toe, dat is toch een
en waarheden. Er is habijt, dat alleen qua dubbeltje. De tas zet
geen ontkomen aan, al lengte in volmaakte zij aan haar voeten,
zijn er dan enkele, die overeenstemming was Een handschoen frun-
elkaar „in de weg zit- met de new look onzer nikt zij van haar vin
ten". Zo bijvoorbeeld dagen, volgde hem grrs Bukt, resoluut
als er sprake is van kalmpjes. ditmaal, krabbelt over
„de zuinigheid, die de Bijna midden op de bet ingelegde munt
wijsheid bedriegt" cn weg stokte re. Een stuk Tevergeefs!
tegelijkertijd van de fietser, die er op had Waar blijf je toch?
eerbied voor het klei- gerekend, dat ze door Hier man hier leit
ne in verband met het zou lopen knakte zijn
grote. stuur om en gleed nog
Toch gingen de juf- net achter haar om.
frouw- en de mijn- Een auto krijste, rem-
hccr-van-buiten rijker de af, haalde uit naar
huns weegs na een rechts, gaf weer gas
hachelijk avontuur, Haar hoofd neigde iets
waar,
enige
behalve
luxe
zijzelf naar links-omlaag; zij
een dubbeltje
Dat is een argument.
Nauwelijks zonder
links of rechts te kij
ken, kuiert hij naar de
plek, waar zij inmid
dels is neergehurkt.
Hij weet raad, trekt
auto's, tuurde scherp naar :'>n zakmes, peutert
vrachtwagens en bus- een blanke plek in die
sen, alsmede een paar asphalt-plak. Wat
fietsers min of meer
bij betrokken waren.
Het zat zo.
Het wegdek van een
der vele mooie Amers
foortse lanen was kor
telings gerepareerd.
Hier en daar lagen
verse plakkaten weck
asphalt, waarmee ga
ten waren gedicht.
Manlief tvas de laan
al overgestoken. Onze dadelijk
juffrouw, ge-hoed, ge- Claxons
handsehoend en ge- en nijdig.
dat?
Bukken en met ge-
handschoendc vingers
grijpen. Mis! Toch is 't
iets iets degelijks....
Auto's blaffen en
krassen. Zij hoort, niets
en ziet niets, behalve
dat ene.
Van de andere kant.
andere auto's. U weet
hoe bestuurders zijn
geïrriteerd,
krijtèn naar
het muntje los.
Claxons gillen; rem
men knarsen.
Zij trekt haar hand
schoen aan, rustig,
neemt de tas op: hij
knipt het mes dicht cn
dan zijn beurs. Even
nog kijken ze naar het
mooie ronde af druk je
in het asphalt. Samen
wandelen ze schuins
weg naar het trottoir.
Een auto snerpt. Even
een paar haastige drib
belpasjes. Ziezo,rus
tig vervolgen ze hun
weg. Voldaan.
DIT keer gaan w\j U iets vertellen over de organisatie van de Olym
pische Spelen 1948, die op 28 Juli in Londen worden gehouden.
Deze Spelen zouden oorspronkelijk in 1944 gehouden worden, maar om
voor ieder begrijpelijke redenen kon dit niet doorgnan, oven als trouwens
de Spelen van 1940, die te Helsinki in Finland georganiseerd zouden
worden. De Engelse kranten schrijven de laatste weken veel over do
aanstaande Olympische Spelen. Ook uit brieven, die wij ontvingen van
collega's cn bekenden uit Albion bleek, dat de belangstelling in het land
aan de andere kant van de „haringv(jvcr" enorm is voor deze grote
sportgebeurtenis.
w acu.
aerd. Dan nog het Hervormde Ker- telen.
|N de afgelopen lentedagen
vierde onze Amersfoortse
Kei het negende lustrum zijner
herplaatsing op een onzer plein
tjes. Ik weet het: er is de laatste
jaren heel, heel veel geschreven
over onze Kei en ik ben er van
overtuigd dat U, lezer, er na
genoeg alles van kent wat er
over te vertellen valt,
anderen dan U en ik. de anderen
die een blauwe Maandag in
onze mooie stad wonen en niét
zoals U het naadje van de kous
weten? Die zien daar aan de
Arnhemse- oftewel Slijkpoort
een (ruimtelijk allerongelukkigst
opgestelde) zwerfsteen liggen
en denken dan bij zichzelf:
..Aha, dus dat is de beroemde
Kei die ze indertijd de stad heb
ben ingetrokken." En misschien
herinneren ze zich dan nog onze
erenaam, en ook dat er onder
ons velen zijn die er lekker in
hun hart toch maar wat trots op
zijn ,,een echte onvervalste
Keientrekker" te wezen.
TZ" eieritrekker": iedere Amers-
foortse schooljongen, die het
geluk had een onderwijzer te tref
fen vervuld van liefde voor zijn stad
(cn welke Amersfoortse schoolmees
ter is dit niet?), kan je precies zeg
gen aan welke gebeurtenis wij deze
naam te danken hebben.
Deze wetenschap bezitten wij
evenwel nog niet zo heel erg lang.
Nog onze grootvaders b v. wisten
niet op een prik te vertellen, waar
om de buitenwereld hen „Keien-
trekkers" noemde en hoezeer de
werkelijke toedracht in de loop der
eeuwen sinds de Keïtrekking \ar.
1661 in vergetelheid raakte, blijkt
wel uit de overlevering die zeven
tig jaren geleden bij de oude buurt-
pomp op de Hof over het ontstaan
van de naam van „Amersfoortse
Keientrekker" werd ten beste gege
ven.
In die tijd van vóór 1880 wist men
te verhalen, dat ergens op oen der
stadspleinen een reuzen grote kei be-
graven lag, die niet altijd onder de
grond had gelegen, maar als beziens
waardigheid op het plein was opge
steld geweest.
Boven op de gigantische steen
stond een oeroud opschrift, dat
luidde:
Zag je me van onderen.
Wat zou je je verwonderen!
Mensen met fut
De Amersfoorters waren nieuws
gierig zoals alle mensen met fut en
zouden heel graag geweten hebben
wat er onder de kei wel te zien was.
Maar helaas, de steenklomp was te
zwaar; ze konden hem niet omwen-
Vasthóudend. gelijk de Amersfoor
ters nog altijd de eeuwen door zijn
gebleven, hadden zij er echter geen
vrede mee. En na misschien v.-el
honderd jaren martelen besloot men
op een keer een uiterste poging te
wagen. Met man en macht togen de
burgers van onze stad aan het werk;
alle beschikbare touwen werden aan
en om de kei gebonden en heel
Amersfoort trok daaraan. Zo gelukte
het dan met ontzaglijk veel moeite.
Maar de do steen óm te krijgen. En wat lazen
onze voorouders toen aan die onder
kant?
O. wat ben ik blij.
Nu lig ik op mijn andere zij!
„En sindsdien" zo verhaalde
men in 1880 aan de nieuwsgierige
Leidse toerist G. J. Boekenoogcn
„heten wij Keientrekkers".
Tegenwoordig weet natuurlijk
ieder kind de ware geschiedenis:
De rijke bewoner van Nimmer Dor.
de bekende Everard Meyster (over
wiens siertuin Dool-om-berg de
Everard Méysterweg is aangelegd)
sloot in 1660 met een paar soosvrin-
den een weddenschap om 3000 gul
dens, dat onze Kei vanuit de Socs-
terhei uitsluitend met mensenkracht
naar de stad zou worden gesleept.
Meyster wachtte in de winter
1660.1661 tevergeefs op een flink
pak sneeuw, maar kreeg, het in
het voorjaar van 1661 van de
jonkheid van Amersfoort ge
daan, dat honderden en honder
den sterke kaerels de 10.000
kilo zware zwerfsteen naar
Amersfoort zouden trekken.
Vanwaar onze Kei op Pinkstcr-
Dingsdag 7 Juni 1661 naar onze stad
werd gesleept, daarover lopen ook
nu nog de meningen uiteen.
Hoe dan ook. 7 Juni 1661 werd de
Key der Kcyen onder overweldi
gende belangstelling Amersfoort
binnengetrokken cn zozeer was
Jonker Meyster in z'n schik met de
gewonnen weddenschap en het feest
der keitrekking, dat hij de stadsom
roeper liet rondgaan met een be
rijmde uitnodiging aan alle Keysche
Rekken", om het in het „Nimmer-
dorsche Groen" nog eens dunnetjes
over te doen.
Lachen,lachen
De Kei had bekijks: Cosimo de
Medici. Kroonprins van Toscana
schreef op 15 Februari 1668 in zijn
dagboek o.a.:
..Op het plein, het meest nabij de
„poort, die naar Naarden leidt, is
„een kei opgesteld op een grote vier-
kante voet van een latijns en een
„ncderlands opschrift voorzien, door
„enige jongelieden der stad opge
dicht. wat ons nog al reden tot
„lachen gaf."
Het belachelijk stellen van het
Amersfoorts monument door de tijd
genoten der Keientrekkers had vér
strekkende gevolgen. Dit lezen wc
wel heel duidelijk in het Journal
ofte Dachverhael van de Groninger
student P. Bruntingh, die onze stad
in de zomer van 1740 bezocht:
„Op de merkt (Varkensmarkt) ko-
„mendc, zagen we nog een e i n t j e
„van de groote kevsteen,
..den Amersfoortdcr Key genoemd,
boven de grondt uitsteken,
„die de burgers eertijds met grote
„moeite van den berg af in de stadt
„hebben gebragt en dezelve midden
„op de merkt als een standbeeld op
„een pedestal gezet, dog hierover
„van anderen uitgelagt zijnde, lieten
„dezelve in de maand May 1672 door
„jongens 's nags omver stoten en in
„de grond bedelven
En zozeer speelde zelfs een
eeuw later deze Keihistorie onze
Amersfoorters nog parten, dat
onze grootste stadsgeschiedenis-
schrijver Van Bemmel in 1760
systematisch alles uit zijn
standaardwerk heeft geweerd.
Door een ongelukkig besluit ver
zeilde de kei ook nog op de Hof.
Het verslepen na de bevrijding
betekende nieuwe vreugde in
Amersfoort.
dat betrekking mocht hebben op
de clownerie der Keitrckkcrü
van 1661.
Twee en een kwart eeuw rustte
het brok Noors graniet onder de
Varkensmarkt. Bij het leggen van
gaspljpcn stuitte men in het laatst
der vorige eeuw er echter weer op
en het was de bekende archivaris,
dr Reijnders, die op een bestuurs
vergadering van Flehite in begin
1397 de wederopgraving aan dc orde
stelde. De activiteit onzer oudheid
kundige vereniging in dit jaar cn
het volgende had echter nog geen
resultaat en het werd eind 1902,
vóór een gunstige gelegenheid kwam.
Deze deed zich voor, toen na de
Utrechtse- cn dc Arnhemsestraat
de Varkensmarkt aan dc beurt
kwam voor vernieuwing der Ben
Ahin-kcibestrating. Toen nam dan
ook de Kei-commissie van Flehite
zijn kans waar.
In Februari en Maart 1903 kwam
de Gemeenteraad cr bij te pas en
kreeg men verlof de Amersfoortse
Kei op te graven, onder voorwaarde,
dat de steen vóór 1 Juni d a v. op de
aangewezen plaats werd gebracht,
d.w.z. naast het politiebureau bij de
Utrechtse poort, daar waar kort te
voren een prachtige beuk was ge
rooid.
Dan is in de Meimaand van
1903 het hek van dc dam 1 Mei
schenkt de Koningin Moeder
ƒ100.aan de Kei-commissie cn
van alle kanten stromen gelden
binnen. 2 Mei stuurt een grap
penmaker dc stadsomroeper
rond met de oproep van dc ge
beurtenis een feestdag te maken.
5 Mei puilt „Het Valkje" uit van
vergaderingbezoekers en wordt al
daar een feestcommissie uit de bur
gerij gekozen, om de festiviteiten
voor te bereiden. Bekende namen
uit het verleden rijzen op voor ons
geestesoog: H. Huivers, v. d. Heuvel.
J. v. Keulen, O. Schuileman, G. J.
Slothouwer, E v Vollenhovcn Jr.,
A. L. Welling cn G. v. Wijland.
De Middenstand maakt zich van
de Kei meester en de Wed. J. D van
Gelder, uit de bakkerii op de Zuid
singel 63. biedt op 6 Mei al Amers
foortse Keitjes aan tegen 12 cent
per ons. Maandag 18 Mei verdringt
half Amersfoort zich voor „dc
Arend", (de uitspanning op de Arn-
hemseweg waar nu Hamersveld z'n
garage heefD om zich te laten in
schrijven als deelnemer aan dc Kei-
trckking. 20 Mei moet er al geloot
worden, wie zal mogen trekken in
costuum anno 1661; zó groot is
animo.
Spekkie
Dan donderdag 28 Mei- hét grotf
feest van de Amersfoortse Kei
Amersfoort in feestdos cn Spekkie
'(tot de tijd van de optocht met een
zoet lijntje vastgehouden, omdat ie
nuchter moet zijn als hij straks bo
ven op de Kei zijn triomftocht zal
houden), Spekkie viert triomfen
en Keistad viert z'n feest zó uitbun
dig. dat een zware donderbui de
geestdrift niet vermag uit te doven.
5 Juni komen dan de Koninginnen
de Kei zien, „dc een om zich te
„overtuigen waaraan haar geld is
„besteed, de andere om in een kick-
„je een herinnering te behouden aan
„de grappenmakerij van haar olijke
„Amersfoorters".
Een maand later is het voetstuk
van de Kei cn de omgeving gereed
en op Donderdagochtend 9 Juli 1903.
nu 45 jaar geleden, wordt in het
stadhuis op hoogst eenvoudige wijze
de befaamde Amersfoortse Kei in
bijzijn van A. M. Kollewijn en C. B.
Kok. resp. secretaris cn penning
meester der Kcicommissie, door
voorzitter O. G. Heldring aan het
Gemeentebestuur overgedragen
P. S. TEELING
Nieuws komt „Heet
van de naald"
]\/T AAR er bleek ook nog iets an-
-*■ ders uit. Er wordt een beetje
gemopperd in de Engelse pers en dc
collega's zijn een beetje ontevreden
in hun brieven. Bovenal echter is
men bang, dat men dc sportmen
sen, die komen uit alle delen van
dc wereld, niet dc verzorging kan
bieden, waarvan nu eens iedereen
zou zeggen: „nou, nou. die Engel
sen hadden het voor elkaar." En
voor die angst is een reden. Enge
land is arm. Engeland is distribu
tie-land, Engeland heeft tekort aan
materialen. Er zyn 6000 deelnemers,
enkele honderden officials en even
zoveel journalisten die gehuisvest
moeten worden in de directe om
geving van de wedstrijdterreinen.
Zij moeten gevoed worden en er
dienen uitstekende vervoersmoge
lijkheden voor hen te zijn. Dat zijn
de voornaamste problemen, waar
voor dc Engelsen zich gesteld zien.
De Engelsen waren te trots om te
weigeren dc Spelen in hun land te
laten houden en dus accepteerde
het Britse Olympische Comité nu
twee jaar geleden na rijp overleg
met de Engelse Regering dc uitno
diging. Uit andere landen kwamen
vriendelijke gaven. Er werd voed
sel, hout cn ander materiaal ge
schonken.
Van het begin af aan was het
echter duidelijk, dat Londen niet
zou zijn als Berlijn in 1936. Göbbels
maakte destijds een propaganda
stunt van de Olympische Spelen. De
kleine man liet dc wereld eens even
zien, wat Duitsland nu wel kon. Er
verrees een Olympisch dorp bij
Berlijn, met schitterende woningen
warm en koud water, douches er
moderne bioscopen. Er waren over
vloedige maaltijden cn grootse
feesten. Frau Müllèr zat intussen te
verkleumen in haar krotje.
Weinig ruimte
Mrs. Miller heeft het ook niet
breed, maar in het land van
Mrs. Miller mag iedereen zeg
gen, wat hij of zij wil cn daar
om durven de Engelse organi
satoren het begrijpelijkerwijze
niet zo goed aan om rond Wem
bley een paar schitterende
sportpaleizen e.d. te gaan bou
wen, waarvoor het materiaal
anders aan 6000 Engelsen een
behoorlijke woning zou ver
schaffen.
En zo zullen de deelnemers aan
de Olympische Spelen 1948 gehuis
vest worden in vroegere barakken
kampen van het leger en de RAF.
Er is geprobeerd om het kazerne
achtige uit deze kampen te verwij
deren. Onlangs is het eerste kamp
in gebruik genomen. Het is in Rich
mond Park en de Olympische ploe
gen van Nieuw Zeeland cn Ceylon
9
DEZE BEELDSCHONE FILM
STER is Joan Fontaine, die de
rijke Amerikaan William Dozier
als echtgenoot koos en cr voor
zorgde, dat een nieuwe filmmaat
schappij in Frankrijk tot stand
kwam met Louis Jourdan. De eer
ste opnamen van Brieven van een
onbekende vrouw" zijn al gemaakt
en Joan hoe kan het anders
vervult een belangrijke rol.
Lp R is in onze goede stad een
-L/ actieve zaak op en top modern
van geest, die verkoopt het laatste
nieuwtjede ball-point. Ik kon hel
niet laten er een te kopen, een
Zwarte! Ze zijn er in alle mogelijke
kleuren, maar ik ben wat op
streek (wat jaren aanbelangt) en
dus een likje bezadigd doch
verre van conservatief. Die ball
point is daar het overtuigend be
wijs van.
Och neen, zeg ik tegen de me
neer van dat. voortvarende maga
zijn, U hoeft hem niet in te pak
ken, en meteen steek ik mijn hand
uit cn grijp hem beet. Die hand
schoot omhoog, vertilde zich. U
kent dat gevoel. 't is min of meer
eng! Inderdaad licht als een veer,
want en dal is óók zo modern
die ball-point is van plastic. Plastic
is een wonder en ball-point is een
wonder en Reynolds is een won
derVan het ball-erige van de
punt merk je zo op het blote oog
niet veel en van mijnheer Rey
nolds ook niet. Die woont in Ame
rika en maakt nu deviezen in Ne
derland, want dollars, waar wij zo
happig op zijn, heeft hij al veel te
veel.
Van mijnheer Reynolds wordt
verteld dat hij eigenlijk is wegge
lopen met een geheim, dat andere
vulpenmagnaten drukdoende wa
ren te vervolmaken. En dat ge
heim verkocht hij a raison van 1
dollar in de vorm van een Rey
nolds ballpointpen aan een ieder
die er een hebben wilde en dat
waren er in dat moderne Amerika
Olympische Spelen,
vroeger en nu!
(UI)
zijn er al in getrokken. Er zullen in
totaal 1400 deelnemers in worden
gehuisvest. Er staan zes hospitaal-
bedden in elk kamertje. Dc Lon
dense Pers is in deze kampen rond
geleid en heeft geprotesteerd tegen
de geringe ruimte, die er is voor zes
mensen in een kamer van zes hij
drie meter, waarin koffers, sport-
matcrialen en voedsel bewaard
moeten worden. Twee mensen moe
ten er een kast delen, die nauwe
lijks ruimte genoeg bevat voor de
kleren van een hunner. In deze ka
mers moet bovendien nog gemas
seerd worden, daar de massage
zaal klein is in verhouding tot het
grote aantal mensen; dat in het
kamp gehuisvest wordt.
Eén grote keuken
De Engelse pers suggereert, dat
er in plaats van 1400 slechts dui
zend deelnemers in een kamp zul
len worden ondergebracht. Boven
dien wijst men cr op, dat vele deel
nemers hun eigen nationale potje
willen koken. In het kamp is éen
grote keuken en een aantal ver
waarloosde bijkeukentjes. Deze
zijn nog steeds niet opgeknapt.
Dc verbindingen van de kampen
naar het Stadion zijn goed georga
niseerd en hier zal geen klagen
over zijn. De BBC heeft er voor ge
zorgd. dat zestig radio-reporters
uit alle werelddelen ieder uur van
de dag hun reportages en ooggetui
ge-verslagen kunnen geven.
Voor liet installeren van telc-
fooninstallatics en tclcx-machl-
nes heeft dc Engelse PTT een
bedrag van 40.000 beschik
baar gesteld, zodat de honder
den verslaggevers hun nieuws
„heet van dr naald" naar hun
kranten kunnen seinen of hel
len.
Toegangskaarten zijn vrU
duur. maar bijna niet meer te
verkrijgen.
En zo gaan dan over enkele we
ken de Olympische Spelen 1948 be
ginnen. Wij hopen, dat ondanks al
net pessimisme, de goede geest on
der deelnemers cn toeschouwers ge
handhaafd blijft, zodat deze wed
strijd aller wedstrijden moge wor
den tot een grootse manifestatie van
hetgeen cr leeft in de kringen der
sportbeoefenaars van alle landen.
Goede kinderboeken.
Twee uitstekende kinderboeken:
het eerste is „De wonderlijke
avonturen van Karik en Walja"
van Yan Larry. De auteur, die een
grote kennit. van planten cn in
secten blijkt te hebben, wilde zijn
jonge lezers binnenvoeren in dit
wonderlijke wereldje. Daarom ver
zon hij een uiterst spannend ver
haal, waarin twee kinderen en een
professor, die een zeer vreemde
uitvinding doet, de hoofdrollen
spelen.
(„Republiek der Letteren", Am
sterdam).
Hot tweede is evenj^ns een boek
met een kennisverrijkende inhoud:
„Patava, -de holenjongen". De
schrijver C. Wilkeshuis „zet de
klok terug", niet enige eeuwen,
maar ongeveer 20.000 jaar, tot in
het stenen tijdperk. Toen leefden
in Zuid-Frankrijk primitieve
holen-mensen; zij waren jagers en
hun strijd met het levende voedsel
is voor de auteur een dankbaar
object. Enkelen hunner waren de
eerste beeldend kunstenaars,
daarvan getuigen de wanden van
vele rotsholen. Fn wij zijn Wilkes
huis dankbaar, dat hij het hoofd
accent legt op deze eenvoudige,
maar prachtige aesthetische uitin
gen dier holbewoners.
Goede tekeningen van J. H.
Sprenger verluchten het verhaal.
(Boom-Ruygrok N.Y., Haarlem).
op slag enige millioenen. Omdat
wij geen Amerikanen zijn moeten
we zijn b.p.p. natuurlijk een beetje
duurder betalen, maar wij Hol
landers zijn niet krenterig al moe
ten we op de kleintjes passen. Bo
vendien de omzetbelasting is cr bij
inbegrepen, dus minister Lieftinek
zorgt er wel voor dat Reynolds
niet zo verschrikkelijk veel aan
ons armoedje verdient.
Maar mooi dat die b.p.p. is
Een prachtige uitgebalanceerde
torpedovorm cn hij Reynolds
ligt in je hand zo gemakkelijk, zo
voegzaam, als U weet wat ik be
doel. dat je zou willen doorschrij
ven tot diep in de nacht. Een pen,
waar je gewoonweg ijverig van
wordt, een inspirerende pen, eön
economische pen, v oral voor hen
die weinig schrijven, want die kun
nen er een mensenleven mee toe.
Moet je veel schrijven akelig
veel zoals een krantenmens, dan
ben je voor een half jaar minstens
onder de pannen
Nooit meer inkt over je vingers
bij het vullen, nooit meer lekkages,
nooit meer vegen en vlekken en
moppen. Een schrijf-ideaal ge
woonweg, even ideaal voor kinde
ren als volwassenen. Nooit meer
bedorven tafelkleden, briesende
moeders cn blèrende jongens, van
wege omgevallen inktpotten. Geen
haren meer aan pennen, geen
spattende spetters, en cn lak
aan goed of slecht panier. Je
schrijft modern op élk papier. Je
kunt staand, zittend en liggend
schrijven, op cn onder v)ater cn
enfin ik voel me gelukkig, ik
voel me modern, anders dan giste
ren, ik heb een Reynolds plastic
ball point pen.
