Vijftig jaren in dienst
nan haar nol/Ik
W
Sag 2C Augustus 1948
TOEN in 1896 dc hofprediker, dr. G. J. v. d. Flier, de jonge
koningin Wilhelmina bevestigde als lidmaat van de Ned.
Herv. Gemeente had hij tot tekst gekozen hembekende Bijbel
woord: ,,Wecst getrouw tot den dood en ik zal u geven de kroon
des levens". Met deze tekstkeuze heeft hij zijn jonge leerlinge een
woord meegegeven, dat wel in bijzondere mate van betekenis zou
zijn in haar verdere leven. Thans nu zij klaar staat om na een
leven van toewijding aan haar volk heen te gaan om het bewind
in handen te leggen van haar dochter mag met dankbaarheid
worden geconstateerd, dat dit woord haar leven karakteriseert.
Als er iets is wat kenmerkend is voor haar regeringsperiode dan
is het de trouw, waarmee zij haar land cn volk heeft gediend.
Geloof, trouw en hoge plichtsopvatting wie Oranje zegt denkt
daaraan zijn de karaktereigenschappen, welke beslissend zijn
voor Wilhelmina's bewind. Dit mag met diepe dankbaarheid
worden vastgesteld als wij haar moeitevol en werkzaam leven
gaan overzien.
mee in 1880 het jonge prinsesje lieftalligheid.
ILHELMINA. Helena, Maria.
Paulina zyn dc namen waar
overal Is de bevolking opgetogen
over haar kinderlijke eenvoud en
wordt genoemd. Met spanning ia
haar komst verbeid, met een zelfde
Haar opvoeding is geheel op het
leven gericht en aan handenarbeid
bin verwachten als in 1009 prinses daarin is een grote plaats ingc-
Juliana en in 1038 de komst van ruimd. En zo is het bekend, dat zij
Beatrix. En na die spanning is er o-r0ot pleizier had in metselen. Met
dan enige teleurstelling omdat het haar gouvernante-Miss Saxton Win-
geen prins is. Stond met in een der ter haar andere gouvernantes
dagbladen een hoofdartikel onder de ^aren baronesse Van Heemstra cn
titel .,'t Is maar een meisje?" Daar- mademoiselle Liotard bouwt zij
in wordt dan gezegd dat het licht eens een complete stal van een me
ter in het vierkant, welke door haar
zelf was Öntworpcn cn moest dienen
om haar speelgoeddieren onderdak
te verlenen. Tot haar speelkame
raden behoren ook een viertal shet-
landse pomes.
Tegen de etiquette
HET jonge koninginnetje reist
ook naar het buitenland. Het
hoort bij de voorbereiding tot de
taak die haar straks wacht, dat zij
ook andere volken zal leren kennen
en zich aan andere hoven zal bewe
gen. In 1895 gaat de reis naar Lon
den. Deze is voorbereid door één ha-
rer leermeesters, prof. dr F J. L.
Kramer, hoogleraar te LUrecht. De
oude koningin Victoria heeft schik
in haar jonge gast en zij is vol be
wondering voor het ïonge meisje.
Als de hofetiquette het verbiedt,
dat de jeugdige koningin Wilhel
mina tegenwoordig is brj een recep
tie op Buckingham Palace wordt er
met instemming van Koningin Vic
toria een oplossing gevonden waar
door het mogelijk is. dat zij met be
hulp van soiegels in een aangren
zend vertrek toch getuige kan zijn
van het gehele schouwspel. Het is
ook tijdens dat bezoek, dat het ko
ninginnetje, voor nóg iemand plaats
heelt genomen in het rijtuig springt,
waarmee zij zal gaan rijden, en rug
aan rug met de koetsier gaat zit
ten. Haar Moeder en de gastvrouwe
zouden dan naast elkaar kunnen
zitten. Maar dat mag niet. het is de
koningin die uitrijdt dus moeten
de vormen in acht worden genomen.
En kort voor de aanvaarding van
de koninklijke waardigheid wordt
een bezoek gebracht aan Parijs,
waarbij zo mogelijk nog groter een
voud In acht wordt genomen dan bij
het bezoek aan Londen
Zo jong als dc koningin nog is,
z\j kwijt zich tóch reeds met vorsto-
liike tact en waardigheid van haar
verplichtingen.
Maar daartussen door worden de
ontspanning en verpozing niet ver
geten. Het is ook niet zo onbegry-
pelijk, dat prinses Juliana dol is
op toneelspelen. Ook hier doet de
invloed van haar Moeder zi(.h waar
schijnlijk gelden. Speelde deze op 2
Augustus 1897 op het Loo niet een
rol in het toneelstuk „Uit liefde
voor de kunst"?
Ilaar ..program''
1\/T AAR dan komt het jaar 1893
-L*-L en de zware verplichtingen
van het koningschap gaan in volle
zwaarte op haar tere schouders
rusten. Klokken beieren cn saluut
schoten klinken over Amsterdam,
waar een ongekende jubel van het
volk opstijgt als koningin Wilhel
mina in een lelieblanke caleche met
8 paarden bespannen haar intocht
doet en .zich te midden van haar
volk vertoont. De gouden koets
is het geschenk van de Amster
damse burgerij en een ooggetuige
uit die dagen beschrijft de feest
vreugde met dc woorden van Vondel:
Men ziet één aengezicht in
duizenden ontwaken,
Op steigers, wal en burgh, op
straten, dam en daken.
De huizen zwellen van het
schaterent gcluit.
De vensters springen op: de
blyschap vliegt 'er uit.
Dr. J. Th de Visser getuigt later,
dat bij de inhuldiging bijna geen oog
droog bleef. Maar wat allen het
sterkst ontroerde was de stem der
koningin, die klonk als muziek,
„alsof de woorden neerparelden in
de ruimte", diezelfde stem, waarmee
zij ons tegen het eind van haar be
wind in de moeilijke jaren van de
oorlog zo vaak zou bemoedigen.
Het „program" dat zjj aan het
begin van haar regeringsperiode
ontvouwt is in een enkele zin samen
te vatten, n.l. in het woord uit haar
proclamatie van 31 Augustus 1898
„Ik stel my tot levensdoel te rege
ren zoals van een Vorstin uit het
Huis van Oranje wordt verwacht".
Maar 1898 is niet alleen een jaar
van verwelkoming. Het Is ook een
jaar van dankbaarheid, nu de ko
ningin-moeder. die met zo grote
plichtsbetrachting als regentes haar
dochter heeft bijgestaan cn die in
die jaren een nog groter plaats in
het hart van het Nederlandse volk
is gaan innemen, haar taak neer
legt. Het toont zijn dankbaarheid
door de aanbieding van een hulde
blijk. dat door koningin Emma
wordt bestemd voor de bestrijding
van de gevreesde volksziekte, de tu
berculose. Een bedrag van 300.000
gulden wordt bijeengebracht cn
daarmee wordt het sanatorium
Oranje-Nassau Oord gesticht.
Al spoedig blijkt de grote mate
van zelfstandigheid, waarmee Hare
Majesteit weet op te treden. Als de
gryze president van Zuid-Afrika,
Paul Kruger, naar Europa wil ko
men om dc belangen van ziin land
cn volk te bepleiten en machtige
monarchen hun houding niet dur
ven bepalen, is het de jonge konin
gin, die haar kruiser „Gelderland"
zendt om hem naar Europè. over te
brengen. En als Kruger op de Ne
derlandse legatie te Parijs aankomt
ligt daar haar welkomsttelegram:
„Het is mij aangenaam geweest U
hoogedele mijn kruiser „Gelder
land" aan te bieden en te vernemen
dat de reis door U in goede wel
stand volbracht is. Wilhelmina".
Daarmee gaf z"\ op duidelijke en
Dc Koningin tc midden van Nederlandse kinderen in Engeland
Vreugde en angst
ROTE vreugde brengt in 1901
v-* haar huwelijk met Hendrik,
Wladimir, Albrecht, Ernst hertog
van Mecklenburg-Schwerin. Het
wordt op 7 Februari voltrokken
door de minister van justitie, mr P.
W. A. Cort v. d. Linden en kerke
lijk ingezegend door dr G J. v. d.
Flier. Bij deze plechtigheid worden,
nadat het formulier der Ned. Herv.
Kerk is gelezen, dc ringen gewis
seld naar de wijze, waarop dat in dc
Evang. Lutherse Kerk. waartoe de
bruidegom behoort, gewoonte is.
Maar spoedig maakt dc vreugde
plaats voor zorg en ongerustheid.
In 1902 heeft de koningin te lijden
onder hevige typheuze koortsen en
in het midden van April zweeft zij
wekenlang tussen leven en dood.
Haar volk leeft mee in angstige
spanning. biddend dat het onheil
In de weinige ogenblikken die
haar voor ontspanning overbleven
speelde de jonge koningin graag-
viet haar poppen.
(Uit* „Wilhelmina een levensgeschie
denis in foto's Uitg.: Dc Bezige Bij).
te begrijpen is, dat men in het eer
ste ogenblik wat minder opgewekt
was, maar misschien heeft het
meisje dan wat minder kennis, haar
fijn gevoel en tact kunnen "eel ver
goeden. En het slot is dan toch
weer doortrokken van een andere
geest en daar breekt de blijdschap
en de dankbaarheid door. Merk
waardigerwijze vindt men vdn oie
vreugde cn ontlading van spanning,
maar betrekkelijk weinig in dc
kranten van die dagen terug. In de
Limburger Courier bijv. prijkt op de
voorpagina een dric-koloms bericht,
maar de rest van de eerste bladzijde
wordt o.a. ingenomen door 'n bericht
in kader, dat het gouden jubileum
van de postdirecteur vermeldt.
Als in 1881 prins Alexander, die
altijd al zwak en ziekelijk is ge
weest. sterft, wordt het jeugdige
prinsesje opvolgster van de troon.
Maar nog hoeft zü zich van deze
zorgen niet al te veel aan te trek
ken. Toch, lang zou dat zorgeloze
leven niet duren, want zes jaar la
ter sterft ook haar vader en dan
komt de tienjarige prinses Wilhel
mina aan de regering. Weg onbe
zorgde jeugdEen leven met
vele verplichtingen, te zwaar haast
voor zulke ion ge schouders, gaat
beginnen, een leven van voorberei
dingen voor de koninklijke waardig
heid eist haar hele wezen op. Nog is
haar Moeder regentes, maar weldra
zal heel de zware last op haar al
leen drukken.
Slechts in schaarse ogenblikken
is er tüd om met de poppen te spe
len, waaraan zij haar- hart heeft
verpand, maar verder zijn het re
presentatieve bezigheden en de
voorbereidingen voor later die haar
opeisen.
In 1891 verricht zij bij een bezoek
aan Amsterdam haar eerste offici
ële daad en houdt zij haar eerste
toespraak: zij legt de eerste steen
voor het Wilhelmina Gasthuis. Een
jaar later komt zii naar Utrecht
voor eenzelfde bezigheid. Hier is
het dc gedenksteen voor de Univer
siteit die door haar wordt geplaatst.
Meer officiële bezigheden vragen
haar aandacht; het voltooide deel
van het Merwedekanaal bij Vrees
wijk wordt geopend, bezoeken aan
alle delen van het land gebracht en
Eenr huiselijk tafereeltje uit 1S89. Koningin Wilhelmina als kind, met
haar Moeder en een van haar speelkameraadjes.
(Uit: „Wilhelmina: een levensRcschicd cnis ln foto's Uitg.; Dc Bezige Bij)
nadrukkelijke wijze uiting aan do
gevftelcns. waarmee het Neder
landse volk was vervuld, maar zjj
deed het tegelijkertijd met zoveel
tact, dat het voor de Engelsen
moeilijk viel daaraan aanstoot te
nemen.
Een herinnering aan 1898. De jonge koningin Wilh elmina, bewonderd door de gehele wereld, schrijdt
onder de pergola van visnetten naar de Nieuwe Kerk om binnen de stad Amsterdam te worden ingehuldigd.
toch zal mogen worden afgewend.
Groot is dan ook de blijdschap als
eindelijk het gevaar geweken ls. al
wordt die blijdschap wel getemperd
als blijkt, dat de ziekte een einde
heeft gemaakt aan de blijde ver
wachting. waarvan men dc vervul
ling in September had tegemoet
gezien.
Eerst volet nog een periode van
rust. maar uan zijn er weer de vele
plichten, waaronder die van repre
sentatieve aard niet het minst tal-
rijk zyn. Overal waar het volk in
blijdschap verkeert leeft zij mee in
de vreugde, waar droefheid ls geeft
zij blijk van haar medeleven. Geen
moeilijkheden zijn te groot, geen ob
stakels kunnen haar weerhouden.
Bij watersnoden en veenbranden ls
het ontbreken van bruggen geen
bezwaar en over smalle loopplanken
zoekt zij haar weg over vaarten en
sloten. Men ziet haar bij zulke ge
legenheden vaak te midden van een
landbouwbevolking, waarbij de kin
deren cn het kleine vee niet ontbre
ken. Het waren deze gebeurtenissen,
die later aanleiding waren voor A.
B. Kleerekoper om in een „Öi>roc-
rige Krabbel" van zijn bewondering
voor de koningin te getuigen, die
op plaatsen durfde te komen, waar
menige man zou aarzelen haar te
volgen
Maar Intussen waren er ook da
gen van blijdschap cn geluk ge
weest. Op 30 April 3 909 ging de
lang gekoesterde wens in vervulling
en werd een nieuwe Oranjetelg ge
boren. Het volk was uitbundig van
vreugde. Wildvreemden wensten el
kaar geluk en in de trams waar het
bericht werd vernomen zetten de
passagiers enthousiast het Wilhel
mus in. En niet alleen in ons eigen
land was de geestdrift groot, neen,
de hele wereld leefde mee.
Gevaar dreigt
TT NKELE jaren later komt de
donkere periode van de we
reldoorlog. Menigmaal is de oorlogs
dreiging zeer na aan onze grenzen,
maar telkens opnieuw gaat het ge
vaar voorbij. Voor koningin Wilhel
mina is het ccn drukke en enerve
rende tijd. Ieder ogenblik is zij bij
onze mannen te velde. Regen cn
storm, noch kou kunnen haar deren
als zij op inspecties is aan de lands
grenzen om ook op deze wijze onze
militairen te bemoedigen bij hun
zware taak. Ook dc stoffelijke no
den van het volk ontgaan haar niet
cn 'onze landsvrouwe neemt per
soonlijk het initiatief tot de oprich
ting van het Kon. Ned. Steun
comité. Als eindelijk na vier zware
jaren de wapenstilstand wordt ge
sloten toont zij opnieuw haar onaf
hankelijk karakter. De Duitse kei
zer en kroonprins zijn naar ons
land gevlucht en als de Geallieerden
hun uitlevering wensen, weigert zij,
zich herinnerend, dat het asylrecht
in Nederland altijd een kostbaar
goed is geweest. Doch nog andere
moeilijkheden doen zich voor. In het
zuiden gaan buiten onze grenzen
stemmen op om een deel van Lim
burg en Zeeland te annexeren.
Ogenblikkelijk vertrekt koningin
Wilhelmina, vergezeld van prinses
Juliana naar Limburg en Zeeuws-
Vlaandcrcn, waar het publiek hen
met luide ovaties begroet en op
deze wijze onze zuiderburen niet in
het onzekere laat over zijn gevoe
lens.
Ook in ons land zelf doen zich in
deze periode spanningen en moei
lijkheden voor. Onder dc indruk van
gebeurtenissen in het buitenland,
waar steeds meer tronen gaan wan
kelen, openbaren bij een deel van
het volk zich anti-monarchale nei
gingen, maar onomstotelijk blijkt
dan welk een grote plaats de ko
ningin en het Huis van Oranje in
de harten van het Nederlandse volk
innemen. Toch is cr ccn scheiding
getrokken tussen verschillende
volksgroepen en de breuk zou zich
eerst langzamerhand herstellen.
Een veel groter gezamenlijk gedra-
een leed zou dc scheidslijn eerst vol
komen uitwissen.
Niet alleen 1918 demonstreerde
de grote aanhankelijkheid van het
Nederlandse volk voor zijn vorstin,
1923 deed het opnieuw. Zij blijkt bij
de viering van het zilveren rege
ringsjubileum, waarbij do restau
ratie van het koor van de Nieuwe
kerk te Delft als een nationaal hul
deblijk aan koningin Wilhelmina
wordt aangeboden.
Dan volgen enkele jaren, waarin
het leven rustig voortgaat. Er ko
men weer vorstelijke gasten en er
worden weer bezoeken aan het bui
tenland gebraeht. In 1925 wordt bij
het 350-jarig bestaan van de Leidse
Universiteit het ere-doctoraat in de
rechtswetenschappen aan onze
landsvrouwe aangeboden. Spoedig
echter doen zich nieuwe zorgen
voor omstreeks 1930 doen de
crisisverschijnselen zich gelden en
een steeds toenemende werkloosheid
stelt de regering voor grote moei
lijkheden. Ook ln het persoonlijk
leven doet het verdriet zijn intrede.
De koningin-moeder, die als weini
gen vóór haar de liefde van het Ne
derlandse volk had gehad, ging
heen. „Zij was voor ons allen een
Moeder geweest". Enkele maanden
later doet de dood opnieuw zijn in
trede ln het koninklijk paleis cn
nauwgezet wordt de witte rouw in
acht genomen over het verscheiden
van Prins Hendrik. Het is stil ge
worden in het koninklijk gezin,
waar dc twee vrouwen eenzaam zijn
achtergebleven.
Nieuwe hoop en nieuwe verwach-
worden door dc lange dagen van
spanning.
Dat jaar wordt ook het veertig
jarig regeringsjubileum gevierd
Onvergetelijk is de triomfale in
tocht. Het is of de straten beweeg
lijke wanden hebben gekregen cn de
•„men zijn op tal van plaatsen her
schapen in festoenen van bontge
kleurde papierslingcrs. Reeds dreigt
het oorlogsgevaar en in Europa
rommelt het al. De koningin biedt
met koning Leopold haar goede
diensten aau de oorlogvoerenden
aan, maar het is alles tevergeefs.
Amerika voor ons land wordt ge
kweekt. Als cr een bezoek aan de
Nederlandse vloot ls gebracht
schrijft mrs. Roosevelt:
„Als je deze koningin met haar
mensen ziet, begrijp je pas de een
heid tussen vorst en volk. Er schoot
mij een brok in de keel. toen Ik die
vrouw met dat vriendelijke gelaat
officieren cn manschappen zag be
zoeken. En dc rondgang over het
schip was waarlijk een Inspectie,
daarbij werden de matrozenkwar-
ticren net zo nauwkeurig bekeken
als het kanon op het voordek".
Koningin Wilhelmina als kind in haar ponywagen; een foto uit 1887.
(Uit: „Wilhelmina; ccn levcnsgcschied cnis ln foto's,Uitg.: Dc Bezige BIJ)
In ballingschap
OP ccn stralende Meln.orgen
komt het oorlogsleed, dat in
direct al eerder voelbaar was ge
weest. over ons land. De Duitse
horden overvallen ons als een dief
in dc nacht. Koninklijk is het
woord, waarmee onze vorstin deze
voorbeeldeloze schending van ons
grondgebied veroordeelt. Als de
tekst van haar proclamatie bekend
is geworden tooien velen zich met
oranje. Enkele dagen van ongelijke
strijd, waarin het Nederlandse le
ger. de vloot cn de luchtmacht held
haftig van zich afslaan, maar dan
is de overmacht tc groot. Nederland
capituleert en de koningin hoeft na
hevige 'inwendige strpd haar keus
bepaald. Zij wijkt tegen tie oor
spronkelijke bedoelingen ln het
plan was geweest van Zeeland uit
ons volk verder te leiden naar
Engeland uit. Groot is dc teleur
stelling bü velen, vooral bij mili
tairen die het hoogste voor de ver
dediging van het vaderland haddon
gewaagd. Maar een later rustig
overdenken van de situatie heelt
het allen wel duidelijk gemaakt, dat
dit het enige verstandige besluit was
dat de koningin heeft kunnen ne
men. Ook hier doet zij denken aan
de eerste Oranje, ook zij zet de
strijd voor haar volk ln balling
schap voort. De prinses is met haar
kinderen haar reeds voorgegaan.
Prins Bernhard heeft zijn gezin
weggebracht, maar is daarna weer
naar Nederland teruggekeerd, waar
hij in Zeeland met onze jongens
meegestreden heeft.
Het zyn moeilijke en bange jaren
van scheiding. Aanvankelijk woont
Bannelingen: In moeilijkè cn zware jaren bracht een bc~ogk aan haar
dochter en haar kleinkinderen in Canada koningin Wilhelmina enige
vreugdevolle dagen.
ting is er als in 1936 de verloving
van prinses Juliana bekend wordt.
Een golf van ontroering gaat door
het land als blijkt op welk een een
voudig menselijke wijze het jonge
paar in Dep Haag is gearriveerd en
door de koningin verwelkomd, als
ccn Moeder spreekt over het geluk
van haar kinderen en „Juliana en
Bernhard" zelf vertellen hoe zij het
zeer eens zijn geworden
Op een koude winterdag wordt
het huwelijk voltrokken, maar in de
harten van allen, die het bruidspaar
door de residentie zien rijden stijgt
een weldadige warmte op. En ais
een jaar later het prinselijk gezin
groter wordt breekt de feestvreugde
los. Zij is nog uitbundiger ge-
zij in het door koning George ter
beschikking gestelde Buckingham
Palace, maar later betrekt de ko
ningin een eenvoudige woning in
Londen. Reeds op 28 Juli 1940 in
stalleert zij Radio Oranje. Op 18
Mei 1942 ontvangt zij haar lucht
doop en vliegt naar Canada om
haar kinderen en kleinkinderen te
bezoeken. Zij sticht een toevlucht
voor de Engelandvaarders „Oranje
haven" en als niemand ty'd voor hen
heeft, de koningin wel. Zij ontvangt
Roosevelt en brengt een tegenbe
zoek en in Washington spreekt zij
in de beide huizen van het Congres,
waar haar redevoering een diepe
indruk maakt. Geweldig is dc good
will. die zowel in Engeland als ln
En telkens weer vindt deze ko
ningin ook gelegenheid om het volk
dat thuisbleef en dat dc ellende van
de oorlog steeds heviger gaat voe
len, toe te spreken en te bemoedi
gen. Zij leeft mee. maar bovenal zü
lijdt mee.
Midden ln de oorlog in 1913 reikt
de universiteit van Oxford haar het
ere-doctoraat in het (burgerlijk recht
uit, omdat „zij zich te allen tilde te
gelijk met de liefde en toewijding
van haar eigen volk, dc bewonde
ring en flc eerbied van het buiten
land wist te verwerven, alsook in
de huidige oorlog op dusdanige
wijze doet blijken, dat de aloude
deugden van haar geslacht in haar
voortleven, dat zij, overeenkomstig
dc traditie van haar roemruchtig
huis, ook ln deze hoogst ernstige
tijden, geen haarbreed is afgeweken
van de plichten harer hoge waar
digheid, maar zich heeft doen ken
nen als ccn, in alle omstandigheden
van dc ernst van haar taak door
drongen. getrouwe cn standvastige
leidster van haar onder rampspoed
geblikt gaand vaderland". Hoo
zwaar de omstandigheden ook mo
ren zijn. hoe groot de tegenslagen,
nooit zien wij onze leidsvrouwe
twijfelen aan de overwinning. Zij
blijft onwankelbaar cn ls overtuigd
van haar terugkeer naar haar ge
slagen en uitgeplunderd vaderland.
Ook in dit oozicht was zij voor allen
een voorbeeld.
Eindelijk 13 Maart 1945 breekt
het ogenblik aan, waarop zij dc va
derlandse grond weer betreedt. Zij
overschrijdt de Nederlandse grens
bij Ecde in Zeeuws-Vlaanderen, ge
tooid met de Margriet, do Neder
landse vrijheidsbloem. Maar nog zal
het enkele maanden duren eer zjj
zich weer blijvend onder haar volk
kan vestigen.
Na de bevrijding zijn de teleur
stellingen haar niet bespaard geble
ven. De eenheid uit de oorlogsdagen
ls verloren gegaan en andere zaken,
waai-van wjj' ln dc dagen van onder
drukking en verzet hebben ge
droomd zijn niet in vervulling ge
gaan. Tegen laster cn andere stro
mingen in ls koningin Wilhelmina
trouw gebleven aan haar waarde
ring cn eerbied voor de illegaliteit.
Telkens weer zoekt zjj contact met
de mensen van het verzet en waar
het maar mogelijk is verkeert zü ln
hun midden.'
Sedert de oorlog is de vorstclüke
etiquette naar de achtergrond ge
drongen cn kwamen de diepe mense
lijke accenten naar voren. Zonder
pracht en praal kporde zii terug tot
haar verarmde volk, doch niets kon
meer indruk maken dan „de konink
lijkheid van haar houding en de adel
van haar gelaat".
„Vorstin des Volks"
U het ogenblik gekomen Is,
waarop koningin Wilhelmina
haar taak ab regerend vorstin
neerlegt, en wij haar leven over
zien. mag met grote dankbaarheid
worden geconstateerd, dat een van
dc kenmerkende eigenschappen van
haar regeringsperiode is, dat het
koningschap in Nederland naar het
volk is toegegroeid. Terwijl overal
elders tronen wankelden werd hier
de band tussen vorstenhuis en volk
sterker. En zo zal koningin Wilhel
mina in de geschiedenis blijven
voortleven als een „vorstin des
volks", vooral ook van dat deel van
het volk. dat eens op spandoeken
boven de Jordaan had geschreven
„Wij willen geen Hitier en geen
Stalin, wij willen Willemlcn".
Moge het haar gegeven zijn nog
een lange reeks van jaren heel dit
Nederlandse volk in haar moeder
lijke genegenheid te omspannen en
de wederopbouw van haar ver
armde land gade te slaan.