C
Bij de dood van Eduard Benesj
Voor vier jaar ging de vrijheid
ons rakelings voorbij
Hemmen, Neêrlands kleinste
dorp viert ook feest
Schuman faalt en geeft zijn
opdracht terug
Chefarine 4
Vijf September 1944, „Dolle Dinsdag"
Jü-i' -
Eén dag alle werk
dag
aan de kant
Sleur
Onze jonge
Koningin
Stakingsbeweging
breidt zich uit
DE
HINESE
PAPEGAAI
Zaterdag 4 September 1948
7
rJ£"1OEN ik die Dinsdagmorgen van huis ging was alles nog
rustig. Nu ja. rustig en rustig is twee. Natuurlijk wafen
we allemaal wel een beetje opgewonden over ^e berichten
die Londen Maandagavond had doorgegeven, maar ogen
schijnlijk was er die dinsdagmorgen nog niets aan de hand.
Er zat een spanning in de lucht, maar niemand scheen het
voor de anderen te willen weten.
man in de NSB. hield zich bijzon
dei slecht. Het was onder NSB'ers
al lang geen geheim meer, dat hij
zich aan braspartijen te buiten
ging. Bij de evacuatie uit het Wes
ten haalde hij zich de dodelijke
haat van alle gedupeerden op zijn
hals, door de paarden van de be
reden Jeugdstorm en W. A. voor
rang te verlenen, boven wat wij
r.u noemen „lichtte gevallen", die
al urenlang op het station zaten te
wachten om te worden weg ge
voerd. Musscrt sprak naderhand
nog slechts van hem als „die me
neer van Geelkerken".
ALLEEN al op het station in
Amsterdam kampeerden dagen
lang een paar duizend NSB'ers met
de angst in het hart. Ze dufden niet
meer naar huis terug hoewel intus
sen was gebleken, dat er nog geen
geallieerde doorbraak was. Ze hui
verden ook voor de treinreis naar
het Oosten, want een evacuatie-
trein, die Woensdagmiddag uit
Amsterdam vertrok werd door de
Britten gemitrailleerd. Er vielen
dertig doden. De trein keerde te
rug naar Amsterdam en er werd
voortaan nog slechts 's nachts ge
reden.
Een zekere NSB'er, Reinbergen,
Landwacht-commandant in Am
sterdam schreef later in een rap
port, dat hij de enige was, die iets
voor de kudde kon doen, daar al
zijn collega's reeds met de Noor
derzon waren verdwenen.
De treinen die bij Bentheim de
Duitse grens passeerden werden
daar door de S.S. uitgekamd op
mannelijke NSB-ers, die met hun
vrouwen trachtten te ontkomen zo
genaamd als „treingeleide". Onder
SS-bewaking werden ze terugge
voerd naar Nederland om in de
landwacht te worden ingelijfd. De
vrouwen, kinderen en bejaarden,
gingen door naar Lüneburg. Tot
hun stemming droeg zeker niet bij,
dat ze in het Reich niet als stam
verwante strijders, maar simpel als
„Flüchtlinge" werden bejegend.
Verbinding met Nederland hadden
zij niet meer. De gebrekkige regis
tratie maakte herstel van contact
met verloren familieleden bijna tot
een onmogelijkheid.
De illusie die de NSB een paar
jaar lang in de betrekkelijke luwte
der Duitse bescherming had ge
koesterd, dat zij de politieke wils
vorming van het Nederlandse volk
was, althans behoorde te zijn, werd
in het begin van September '44 blij
verstoord door geruchten, die bin
nen enkele dagen helaas onjuist
bleken te zijn. Er stond het groot
ste deel van ons volk nog een bar
re, troosteloze, hongerwinter te
wachten alvorens het de zoete
vrucht van de vrijheid mocht proe
ven.
Geruchtenstorm
vaagde NSB iceg
Op de zaak. waar we gelukkig
allemaal „goed" waren, was het
anders. De een had al sterker ver
halen dan de ander, die we wel
graag wilden geloven maar waar
we toch een beetje wantrouwig te
genover stonden, want niemand
kon goed geloven, dat het uur van
onze bevrijding nu werkelijk zou
slaan.
's Avonds toen ik weer thuis
kwam was de stemming al uitbun
diger. Iedereen in ons rijtje huizen
was in een juichstemming, want
die N.S.B.'ers van nummer tien
waren om kwart over drie gepakt
engezakt vertrokken. Bovendien
wist de hele étad intussen, dat het
hoofdkwartier van de N.S.B. in
paniek was. 's Avonds gingen we
kijken naar de colonnes verfom
faaide Duitsers, die langs de grote
weg uit het Zuiden terugtrokken.
Er zat geen rem meer op het ent
housiasme, te meer daar van uur
tot uur de verhalen over de vorde
ringen van de Tommies fantasti
scher werden. Ja, er waren al
mensen die met bloemen naar de
buitenkant van de stad trokken om
de bevrijders te verwelkomen.
Hadden ze maar boeketten van
strobloemen meegenomen in plaats
van sterfelijke margrieten en ro
zen; dan hadden ze de bloemen een
half jaar later nog eens kunnen
gebruiken. Nu bleef er alleen maar
de kater van een te vroege be vrij-
dingsroes over.
AANLEIDING tot de paniekach
tige gebeurtenissen van die
Dolle Dinsdag is geweest, een. zo
als later is komen vast te staan,
cr.juist bericht over de bevrijding
van Breda, terwijl er in feite hoog
stens verkenningsactiviteit is ge
weest nabij deze stad, door troe
pen, die naderhand op Antwerpen
werden teruggetrokken. De bena
ming „Dolle Dinsdag" werd gelan
ceerd in het eerste nummer dat na
5 September 1944 verscheen van
het Duitse propaganda-blaadje „De
Gil". De naam paste zo goed op
wat zich op deze fatale datum af
speelde, dat deze een der weinige
dingen is, die dankbaar zowel is
overgenomen door pro's als anti's.
In de storm, die na 5 September
over de NSB ging, rolden heel wat
reputaties omver. In een vergade
ring, die op 11 Juni van dat jaar
in Amsterdam werd gehouden,
riep Mussert rethorisoh uit: „On
der alle omstandigheden blijf ik in
Utrecht. Juist vanmorgen heb ik
het uniform van Duits soldaat ont
vangen, die ik in geval van strijd
zal dragen." Toen het zover was
zat Mussert plotseling in Almelo.
Max Blokzijl kwam buiten adem in
Groningen aan, net als Jhr. De Ra-
nitz, van Goedewagens departe
ment. Graaf De Marchant et d'An-
sembourg raakte zelfs helemaal in
Duitsland verzeild.
Natuurlijk hadden ze allemaal
een of andere belangrijke missie,
die hen ver van de vermeende
frontlijn hield.
Van Geelkerken, eens de tweede
W\T na „Dolle Dinsdag" voor
>ns een vreselijke teleurstel
ling was, is in het perspectief van
vier jaar geworden tot een der
meest opwindende tragieijcome-
dies, die de geschiedenis ooit op
Nederlandse bodem opvoerde.
Dit jaar valt de vijfde Septem
ber op Zondag. Een uitstekende
dag om herinneringen aan de dwa
ze datum 5 IX 1944 op te halen.
SÉP.W*
Ontvangen
de Eomrai/ïan
voot ingezonden Meand-Rekening over Augustus
Utrecht l Septe*bo8
19M.
1*4. I 80.-
Incassokoalen -
Zegel - -.10
VEELZEGGEND DOCUMENT: Kwitantie voor bloemen die in de
maand Augustus 1944 geleverd werden aan een N.S.B.-dienst in Den
Haag kwam onbetaald terug met de aantekening „Vertrokken heden
nacht".
Dit souvenir aan „Dolle Dinsdag" evenals de gegevens voor bijgaand
artikel werden ons vriendelijk verschaft door het Rijksinstituut voor
oorlogsdocumentatie te Amsterdam.
Amsterdam viert leest Rotter
dam is versierd de Haagse bevol
king laat zich niet onbetuigd Alle
Nederlandse kranten wijden uitvoerig
aandacht aan alles, wat ln dc grote
steden geschiedt bij het aftreden van
Koningin Wilhelmina en de inhuldiging
van Koningin Juliana Maar is het ook
niet billijk eens het licht te laten schij
nen op wat in de kleinste gemeente
van ons land, Hemmen, onder de rook
van Wageningen. het heeft 210 in
woners aan feestelijks valt te be
leven
In Hemmen dan heeft de oranje-ver-
eniging ..Juliana" op 4 September een
uitgebreid programma samengesteld.
Om 9 uur zal de plaatselijke mu
ziekvereniging een rondgang door het
dorp maken, tezamen met de landelijke
ruiters Om half elf worden de ver
sierde rijwielen en wagentjes gekeurd.
Om 1 uur zal het dorp getuige kunnen
zijn van de strijd van Jeugdige racers,
want de Hemmense jeugd zal per
flets het kampioenschap ..Hemmen
1948" bevechten.
Om half twee worden de fietsen aan
de kant gezet en een begin gemaakt
met de volks- en kinderspelen, zoals
rlngrijden te paard, fietsen met hin
dernissen. boegspriet- en hardlopen.
Op de West Ham Speedway
in Londen riep dc luidspreker
de vorige week op een avond
de volgende mededeling om:
„Wil degene die een paar ben
zinebonnen verloren heeft op de
parkeerplaats, even een queue
vormen by het directiekantoor
Het verzoek is letterlijk opge
volgd in een paar ogenblikken
stond er een hele rij mensen.
Weer dollartoewijzingen
voor ons land
De E.C.A. heeft VrydaR behalve
de vijf milhoen dollars voor de aan
koop van zeven Douglas DC 6-toe-
stellen, aan Nederland bovendien
toegestaan vgor een bedrag van
3.019.700 dollar aan bevroren vlees
te kopen in Brazilië en voor een be
drag van 1.067.400 aan bevroren
vlees in Uruguay.
Verliezen in Indonesië
Dc regering maakt bekend, dat
tot haar leedwezen in de afgelopen
week het navolgende verlies is ge
rapporteerd
Sold. J. W. Arnoldussn, afkomstig
uit Nijmegen. Gesneuveld 24 Augus
tus 1948.
K.N.I.L. en Kon. Marine hebben
in de periode van de afgelopen week
geen verliezen gerapporteerd.
Nicotinevrije tabak zonder
bon
Met ingang van 4 September mag
gedenicotiniseerde tabak, d.i. kerf
tabak. waaraan de nicotine geheel
of bijna geheel is onttrokken, bon-
vrij worden verkocht. Op de verpak
king moet vermeld staan „gedenico
tiniseerde tabak: bonvrjj".
schijfschieten. Hiermee zal de hele
middag gemoeid zijn, want volgens het
programma moeten de Hemmenaren
pas om 9 uur 's avonds weer verzame
len voor de gecostumeerdc lampion
optocht. Tot slot van deze dag. vuur
werk.
Zo zullen 210 mensen gdurende een
dag de drukke werkzaamheden op het
land en ln de boomgaarden vergeten
en zal Nederlands kleinste gemeente
feest vieren ter gelegenheid van het
regeringsjubileum van Hare Majes
teit de Koningin.
Brug bij Vianen eerder
gereed dan verwacht
De verwachting ls gewettigd, dat
reeds begin December het verkeer
over de brug bij Vianen zal kunnen
hervat, zij het dan, dat dit ge
durende enkele maanden nog in
enigszins beperkte mate het geval
zal zijn. Echter, in het voorjaar
1949 zal deze uitermate belangrijke
oeververbinding over de Lek haar
volle luister hebben herkregen. Dit
zal dus belangrijk eerder zijn dan
het tijdstip waarop de definitieve
openstelling was aangekondigd, te
zaklopen voor paren, kuipjesteken enweten medio 1949.
Scheikundigen hebben op een bij
eenkomst van het Amerikaanse schei
kundige genootschap bekend gemaakt,
dat zij een nieuwe soort plastic hebben
gevonden die zo sterk is. dat zij in de
auto. scheepsbouw- en vliegtuigindus
trie. Ja zelfs voor de vervaardiging van
pantscrplaten kan worden gebruikt.
De avonturen
van
kapitein Rob
Dc terugkeer van
Peer de Schuimer
Nog altijd ligt daar in het laboratorium van
professor Prudon aan de Zuidkust van Frankrijk
het lichaam van Rob. schijnbaar levensloos. Maar
de zwakke ademhaling en de trage hartslag
tonen aan. dat Rob slechts bewusteloos is. Pru
don heeft er een aantal dokters en een verpleeg-
dag een idee. Voor hem staat vast. dat Rob zich
heeft vereenzelvigd met die zeventiende-ecuwse
zeeman, die nu geregeld op de projcctiewand
verschijnt, wanneer hij zijn toestel inschakelt.
Zou hij, Prudon. Rob niet op dezelfde wijze terug
kunnen voeren naar de werkelijkheid als Rob is
ster bijgehaald, maar ook deze slagen er niet ln verdwenen? „Heren", roept hij uit. „ik ga het
Rob bij te brengen Dan krijgt Prudon op zekere 1 eens proberen. Hier heb ik Robs pijp en die leg
ik onder het toestel". Dan schakelt hij in. Op de
projectiewand schuiven eerst verwarde beelden
heen en weer, maar dan doemen de omtrekken
van een mannenkop op. Prudon stelt het toestel
scherper af, ziedaar. kapitein Rob, gekleed nis
zeeman uit de zeventiende eeuw. rustig een pijp
rokend En tegelijkertijd stamelt Rob in het
laboratorium enkele onverstaanbare klanken.
Voor de Zoodon
Dient den Heer met vreze en
verheugt u met beving.
Psalm 2 11.
Psalm 2 is een lied voor de ko
ning. Het spreekt van de gruwelen
en dreigingen, die daar zijn bij de
aanvaarding van de regering. Daar
wacht Koningin Juliana een boven
menselijke taak. Maar dit lied
spreekt ook van het veilig geleide
Gods door deze moeilijkheden
heen. De weg, die wordt aangewe
zen. is die van de nederigheid voor
God. Hij, die de koningen aanneemt
en ontslaat, zoals Daniël zegt, wil
zeker helpen, die op Zijn hulp
wacht.
We zullen Gode dankbaar zijn,
die in onze zeer merkwaardige ge
schiedenis telkens weer dit zeer
merkwaardige Huis van Oranje
stelt. We zullen ons oprecht ver
heugen. dat Hij ons een vorstenhuis
gegeven heeft, dat geboren is juist
uit de strijd tegen de tyrannie. We
zullen temeer dankbaar zijn, wan
neer we terugzien in het nabije
verleden, en zien, dat Koningin
Wilhelmina juist vanuit deze hoge
tradities van Haar Huis heeft gere
geerd, en zich neergebogen voor de
Koning der koningen. Wc willen
Koningin Juliana toebidden, dat zij
in dit voetspoor voort mag gaan.
Dan is daar de vrees en de sid
derende vreugde. Wie waarlijk
klein is voor God, kan waarlijk
groot zijn onder de mensen.
v. E.
Ongelukkig Frankrijk
Na vier dagen te hebben ge
poogd Frankrijk een nieuwe re
gering te geven, heeft Robert
Schuman. de opdracht moeten
teruggeven aan de president van
de republiek. Vincent Auriol.
Tegenover de pers verklaarde hij:
„Ik ben niet in staat een re
gering te vormen, die dc taken
op zich kan nemen, door de pu
blieke veiligheid geëist. Hoe
wel de Nationale Vergadering
mü haar vertrouwen heeft ge
schonken, zie. ik mU toch ge
noopt het mandaat terug te
geven".
Na de mislukking van He op
dracht van Schwrian heeft Auriol
zich officieus gewend tot Robert
Lecourt. lid der MRP. met het ver
zoek te trachten een regering tot
stand te brengen Lecourt heeft dit
echter afgewezen. Als toekomstige
formateivr wordt nu weer de naam
genoemd van de ex-premier André
Marie.
De oorzaak van het mislukken
van de poging van Schuman
moet volgens Reuter gezocht
ER moet iets gedaan worden."
Met deze woorden kwam
Benesj in 1914 bij Thomas Garri-
gue Masaryk. Zij kenmerken de
actieve figuur, die van dat tijdstip
af tot zijn dood toe rusteloos en
onvermoeibaar heeft gewerkt om
de Republiek Tsjechoslowakije, in
1919 gesticht, internationaal aan
zien te geven en erkenning te doen
vinden.
De eerste wereldoorlog was uit
gebroken. „Tsjechoslowakije" was
nog geen staatkundig begrip, het
maakte slechts aardrijkskundig
deel uit van de Oostenrijks-Hon
gaarse monarchie, maar in die eer
ste donkere jaren werkte in Parijs
een jonge Bohemer zijn denkbeel
den uit. Hij was een der vele kin
deren uit een arm Tsjechisch ar
beidersgezin en voorzag in zijn on
derhoud door journalistiek werk,
dat zich voornamelijk bewoog op
psychologisch, sociologisch en poli
tiek terrein.
Deze journalist, Eduard Benesj
geheten, ging, toen de oorlog was
uitgebroken, op eigen initiatief
naar Thomas Masaryk, de man die
later president van Tsjechoslowa
kije zou worden. Masaryk's boek
„Wereldrevolutie" vertelt over die
eerste ontmoeting met Benesj, die
direct een actieve, dappere'en in
telligente indruk achterliet. „Zon
der hem zou de Tsjechoslo waakse
vrijheid nooit geboren zijn,"
schrijft Masaryk.
Er moest iets gedaan worden
het i s gedaan. Door de hardwer
kende Benesj, die eerst als minis
ter van Buitenlandse Zaken en na
1935, toen Masaryk wegens zijn
hoge leeftijd was afgetreden, als
'president „president-bouwer"
noemde men hem de koers heeft
uitgezet die Tsjechoslowakije op de
zee der internationale verhoudin
gen zou volgen. Als het waar is,
dat regeren vooruitzien betekent,
dan is Benesj waarlijk een groot
regeerder geweest. Reeds als mi
nister zag hij, dat de jonge repu
bliek steun behoefde tegen even
tuele aanvallen en wèl wetend, van
welke kant die te wachten waren,
sloot hij een bondgenootschap met
Frankrijk. Hij oriënteerde tevens
de politiek van zijn land op de
Kleine Entente, want de wrok in
een land als Hongarije, dat het
„verlies" van het nu souvereine ge
bied betreurde, was allerminst
dood.
NOOIT zal later gezegd kunnen
worden, dat Benesj zijn krach
ten niet heeft ingespannen om de
tragische gebeurtenissen af te wen
den, Hie geleid hebben tot de be
ruchte crisis van September '38.
Het „minderhedenprobleem" was
geen probleem. Er bestond een op
lossing, het zogenaamde „vijfde
plan", dat voorzag in de rechten
dier minderheden en een federatie
ve structuur van de Tsjechoslo-
waakse republiek nastreefde, onge
veer naar het voorbeeld van de
bondsstaat Zwitserland, waar wèl
verschillende rassen in vrede en
harmonie konden samenleven.
De ontwerper van dit plan was
Benesj. Maar Sudetenduitse sabo
tage en obstructie, die er voor
moesten zorgen dat het probleem
ten koste van alles een „probleem"
blééf, zodat Duits ingrijpen „ge
rechtvaardigd" zou zijn, hebben
het werk van Benesj gedwars
boomd.
De tragedie van München, die
volgde, was Benesj te machtig. Hij
„kon niet ademen" in zijn geha
vende staat, week uit naar Enge
land en zette daar en in Amerika
zijn werk voort, dat eindelijk, na
zes jaren ballingschap bekroond
zou worden met de bevrijding van
de Tsjechoslo waakse republiek.
Ongedwongen glimlachend slaat Benesj temidden van enkele personen
uit zijn naaste omgeving in het Hraschdin, het paleis op de heuvel van
Praag. Deze foto is genomen kort voor de staatsgreep van Gottwald c.s.
Kosice, een stad in het reeds door
de Russen bevrijde Slowakije, werd
in het voorjaar van 1945 de eerste
zetel in het vaderland van het
teruggekeerde „vluchtelingen
comité" uit Londen, waarvoor ook
al weer Benesj zich eindeloze
moeite getroost heeft om het door
de grote oorlogvoerende mogend
heden erkend te krijgen als wettige
Tsjechoslowaakse regering. In
Kosice ook hebben in 1945 alle po
litieke partijen het program onder
tekend, dat de na-oorlogse koers
van Tsjechoslowakije zou bepalen.
Dit plan, dat onder meer de fun
damentele vrijheden der democra
tie moest garanderen, werd ont
worpen door twee mannen samen,
Benesj en Gottwald
VERS liggen ons nog in het ge
heugen de gebeurtenissen van
Februari/Maart van dit jaar. De
fundamentele vrijheden der demo
cratie zijn sindsdien met voeten
getreden door dezelfde Gottwald
die nog geen drie jaar tevoren
samen met Benesj het programma
van Kosice opstelde. Wanneer de
latere geschiedschrijver 1948 zal
behandelen, zal het in een enkel
regeltje heten, dat Benesj kort na
de putsch van Februari stierf. Kort
na, want in de historie zijn deze
luttele maanden van weinig belang.
Maar de tijdgenoot vraagt zich
verbijsterd af, wat dat voor een
geheimzinnige, noodlottige samen
hang is, die maakt dat Tsjechoslo-
wakije's vrijheid, èn het leven van
de grondlegger van die vrijheid,
tegelijk eindigden.
Zónder Benesj zou de Tsjecho
slowaakse vrijheid nooit geboren
zijn, schreef Masaryk.
Mét Benesj is zij gestorven.
worden in de houding van de
„democratische en socialistische
verzetunie". Deze groep bestaat
uit 25 parlementsleden die op
Gauillistische grondslag staan.
Scjuiman had uit hun midden
Francois Mitterand gekozen voor
dc post van minister van binnen
landse zaken. Aan dc acceptatie van
deze moeilijke portefeuille, die on
der meer dc groeiende stakingsbe
weging het hoofd zal moeten bieden
verbonden verbond Mitterand de
voorwaarde, dat er in October ver
kiezingen zouden worden gehouden
Een eis. die ook generaal de Gaulle
laat horen, daar hij meent bij deze
verkiezingen de absolute meerder
heid te kunnen behalen. Hieraan
kon Schuman niet voldoen, met
het gevolg dat hij de opdracht aan
de president heeft moeten terug ge
ven.
Inmiddels houdt de stakingsbewe
ging in tal van delen van Frankrijk
aan. en valt er zelfs een geringe toe
neming waar te nemen. In de mijn-
bekkens van Carmaux cn Albi in
Zuid-Frankrijk is de staking com
pleet.
Indeling van de hockey-
competities
De Indeling van dc hotkeycompetltlc
dames ls thans ook bekend geworden
Ze luidt, voor zover daarbij elftallen
uit het District Utrecht zijn betrokken,
als volgt: le klasse Amsterdam. BDHC,
Be Fair, Gooi, Kieviten, Hilversum.
HHYC en Rood Wit. Overgangsklasse
B; Strawberries, HBS. BDHC 2. Rood
Wit 2. Amsterdam 2. Amersfoort. Pinoké
cn Lelden. 2e klasse C' Laren, Kam
pong. Hurley. AMJV. Kameleon. SCHC
2. FIT. Bc Fair 2 D Amsterdam 4.
Gooi 2, Hilversum 2. SCHC. Schacr-
weyde. Voordaan. Kampong 2. Ijsvo
gels. 3e klasse FKampong 3. Schaor-
weyde 2. Voordaan 2. SCHC 3. Hilver
sum 3, Schaerwcyde 3. Amersfoort 2
4e klasse E Amersfoort'3; Be Fair 8.
Gooi 4, Kameleon 3. Kampong 5. Laren
2. Schaerweyde 4. Dc competities van
gen aan, voor de heren op 19 voor de
dames op 26 September.
De jaarlijkse algemene vergadering
van de Kon Ned. Hockey Bond zal
worden gehouden op Zaterdag 18 Sep
tember a s te 14.30 ln Hotel Krasna-
polski te Amsterdam.
Op een te Londen gehouden vergade
ring van de technische commissie der
FIH zijn tot Internationale arbiters be
noemd o.a dc heer J. v. Donsclaar en
de heer Rogge.
Do voorronden voor de hockeydag
zullen dit Jaar gehouden worden op 12
September en wel voor het District
Utrecht. Het elndtournooi voor beide
groepen, A, lc- en promoticklasscrs. B,
2c, 3c cn 4e klassers, zal op 10 Octo
ber a s worden gehouden ln het Wage-
ncr-stadion tc Amstelveen.
TUINKALENDER
7 SEPTEMBER. De oogst van
appels en peren loopt tot einde Oc
tober cn duurt in totaal ongeveer
drie maanden. Thans, in September
worden dc middenvroege soorten
geplukt. Hiervan verdienen onder
andere de appels Transparant de
Croncels en Manks Codlin bijzon
dere aanbeveling. Een zeer oude
appel, die einde September wordt
geplukt, is de fijne Princesse No
bel. Van de peren, die iii deze
maand plukrijp zijn, behoren dc
Bonne Louise d'Avranches, Confé
rence en Beurré Hardy tot de
meest aanbevelenswaardige. Het
fruit moet in droge toestand wor
den geoogst. Indien het des nachts
zwaar heeft gedauwd of geregend
wacht e men met het plukken tot
de vruchten aan de boom weer
droog zijn geworden.
EARL DERR BIGCERS
BEN CHARLIE CHAN-MYSTERIE
No. 65
„Wacht even", zei Bob. warm
wordend. ..Die vrouw heeft met
haar twee handen meer goed gedaan
in de wereld, dan u met al uw geld.
Vergeet dat niet."
„Geeft haar dat vrijheid haar
neus in mijn zaken te steken?" vroeg
Madden.
Boze woorden kwamen Bob op
de lippen, maar hij beheerste zich.
Maar wèl wist hij. dat hij meer dan
genoeg had van deze aanmatigende, vroeg de jongen,
hardvochtige millionnair.
Hij keek naar de klok. Kwart voor
negen, en nog geen teken van Thorn
en Evelyn. Was haar trein over tijd?
Niet zeer waarschijnlijk
Ofschoon hij wist. dat hij niet bi
zonder welkom was in de kamer,
bleef hij wachten. Hij wilde ;.ien,
hoe dit afliep. Om tien uur stond
Gamble op, en met een vriendelijke
opmerking over de woestijnlucht,
ging hij naar zijn kamer.
Om vijf minuten over tienen ver
brak het geronk van de auto de
diepe stilte op het erf. Bob ging
rechtop zitten, zijn ogen dwaalden
van de ene deur naar de andere.
Daar gingen de glazen deuren naar
de patio open. Martin Thorn kwam
binnen alleen
Zonder een woord te spreken,
gooie de secretaris zijn hoed neer
en zonk vermoeid in een stoel. De
stilte werd drukkend.
„Uw zaken afgedaan?" zei Bob
opgewekt.
„Ja", zei Thorn, en niet meer.
Eden stond op.
„Nu, ik ga slapen", z-ei Bob en
ging naar zijn kamer.
Toen hij binnenkwam, hoorde hij
Gamble plassen in het bad. dat tus
sen zijn slaapvertrek en dat van de
professor stond. Zijn afzondering
was voorbij. Hij zou voortaan heel
voorzichtig moeten zijn.
Kort nadat hij het licht aange
draaid had. verscheen Ah Kim aan
de deur. Bob legde zijn vinger op
de lippen en wees naar het bad.
De Chinees knikte. Zij gingen naar
ie andere kant van de kamer en
spraken zacht.
van versneller", legde hij uit. „Mis
schien u zodanige plaats gezien in
omtrek?"
„Niets, dat er op lijkt", antwoord
de Bob „Je denkt toch ni.^t dat hij
het meisje kwaad gedaan heeft
maar neen. Madden schijnt ervan te
weten, cn zij is zijn lieveling
„Weer en probleem oprijzen", zei
Chan.
Bob knikte „Och hemel, ik heb
niet meer zoveel problemen bij el
kaar gezien, sedert ik aan algebra
deed. En nog iets. het is morgen
Dinsdag. De paarlen komen hoera!
Tenminste, dat denkt de oude P. J.
Wij zullen morgen wat met hem te
stellen hebben."
Er werd zacht geklopt aan de
deur naar de patio, en Chan had
juist de tijd naar de haard te gaan
.Waar is de kleine Evelyn nu?" om te doen of hij met het vuur bezig
was. toen dc der.r werd geopend en
Chan haalde de schouders op. Madden op oen voor hem ongewoon
Meer geheimzinnigheid", fluister- geruisloze wiizè binnentrad,
de hij. „Wel begon Bob
„Wat zou onze vriend Thorn in „Stil", zei Madden Hii keek naar
deze paar uur uitgevoerd hebben?" de badkamer. „Kalm wat. Ah Kim,
vroeg Bob. jij er uit
„Genieten van tocht door woestijn In olde. baas", zei Ah Kim en
bij maanlicht, denk ik", antwoordde gjnrr heen
Chan. „Toen grote wagen uitgaan. Madden beo naar de badkamer en
ik kijken naar snelheidsmeter, luisterde. Hii drukte er tegen: de
Twaalf duizend acht honderd
veertig n*jl Vier mijlen nodig om
naar de stad te reizen en vier om
terug te keren. Maar toen grote wa
gen thuis komen, snelheidsmeter
wijzen rustig twaalf duizend acht
honderd negen en zeventig mijl."
„Charlie, je denkt overal aan", zei
Bob bewonderend.
deur ring onen. Hij ging naar bin
nen. deed de deur naar de kamér
van Gamble op slot. en kwam te
rug, na or>k de andere deur te heb
ben «esloten.
„Ziezo", begon hij. „Ik moet ie
cnrekpn. Praat zacht Ik heb einde
lijk je vader aan de telefoon ge
kregen. en hij zeg! dat moreenmid-
„Vreemde plaats, waar Thorn ge- dag een man met de naam van
weest zijn", ging Charlie voort. Draycott in Barstow zal aankomen
„Veel rode klei op grond." Hu liet met de paarlen."
een stukje aarde zien. „Geschrapt (Wordt vervolgd)
Nu 4 beroemde middelen
beschikbaar tegen pijnen
Wanneer een zware hoofdpijn, lievige zenuw--
of andere pijnen nlcl te verdrijven zijn, neem/
dan eens Cliclarlnc 4". Elk tablet bevat
vier wereldberoemde geneesmiddelen Eèrv
ervan - Chclarox - zorgt dat zelfs dc ge
voeligste maag tóch niet van streek raakt.
TEGEN PIJNEN EN GRIEP 20 TABLETTEN I 079,
Radio-programma
Hedenavond
HILVERSUM I 19.— Ncdcrl. Jeugd
orkest. 19.30 Wil Uw kracht bewijzen;
19 53 Nieuws; 20.Herhaling in ver
korte vorm van dc reportage van 11.—
tot 11.45; 20.20 Omroeporkest, 21.—
Ontwikkeling van de arbeidersbewe
ging ln de laatste vijftig jour2120
Populaire klanken22.— Dc staatkun
dige betekenis van het constitutionele
koningsschap; 22.15 Ncdorl radio-en
sembles; 23.— Nieuws. 23.15 Neerland»
sportfantaslc; 23.30-24— Een ouder
wetse feestdag (gr.pl.)
Morgen
HILVERSUM I 8.00 Nieuws; 8.15
Staats Opera Concert, 8 25 Inleiding
Hoogmis. 8.30 Hoogmis; 9.30 Nieuws,
waterstanden, 0.4o Vaieriuslicdcrcn;
lü.ou Herdenkingsdienst. 12 15 Apologie;
12 35 Lunchconcert; 12 55 Zonnowtlzer.
13.00 Nieuws 13.20 Lunchconcert 13.40
Splncuzu; 14.00 Kon Harmonie; 14 35
Muzikale Tombola; 15.30 Rondom Knth-
Middelbare Landbouwschool; 15.40 Om-
rocpkamcrorkcst: 16.10 Sportrcportage;
10.25 Tweede Vespers. 17.UU Kerkdienst,
18 30 Heg ultz 19 00 Simon C. Jansen:
orgel; 19 15 Causerie. Het vast verbond;
10 30 Nieuws weer, 19 15 Gr pl.; 19.50
Inleiding op het Leeuwcndalerslantspel;
2050 Korte toespraken (Uenclux-lan-
denj; 2105 Symph. orkest 21.40 Lccu-
wcndalcrslantspol (vervolg); 22 18 Gr.
pL; 22 37 Actualiteiten; 22.45 Avondge
bed, 33 00 Nieuws; 2315 Wagnerpro-
gramma
HILVERSUM II: 8.00 Nieuws 8.18
Symph, orkest; 8 30 Voor de tuin; 8.40
Zonda»morgcnrnclodleen; 0 12 Postdui-
venbciichten; 9.15 Men vraagt; 9 15
Geestelijk leven 10.00 Mecstertrlo; 10 30
Symph orkest; 10.40 Voordracht; 1100
Beroemde koren; 11 15 Dolf van der
Linden; 12 00 Ensemble Tom Erich;
12.30 Zondagclub; 12 40 Gemengd Zang
koor „Znnglust"; 13.00 Nieuws; 13.15
Mededelingen; 13 20 Romancers; 13 50
Even afrekenen, heren 1 14.00 Theo van
«5 plano; 14.05 Boekenhalfuur;
14 30 Omroeporkest. 15 45 Fllmpraatjc;
J® 00 Skymastcrs; 16 30 Roportagedicnst;
17.00 Muziekvereniging Excelsior; 17.15
Dameskoor Reageren"; 17.30 Roller
en ^Accordeonvereniging, 17.45 Sport
18.00 Nieuws, snort; 18 15 ln gesprek
met de lezer; 18.30 Gelijkenissen; 19.00
Slultfngsdicnst; 20.00 Nieuws; 20.05 Ro
portagedicnst; 20.15 Franz Schubcrtcon-
cert 21.00 „Drie mannen ln de sneeuw
hoorspel; 2130 Waltztime; 22 00 Vacan-
tlc... geweest; 22 30 Gelukkig vaderland;
23.00 Nieuws; 23.15 Franse Melodieën-
stroom; 23.45 Benny Goodman cn zlin
orkest.
MAANDAG 6 SEPTEMBER
Nationaal programma
n aJ'vl. **anfarc. 7.02 Inleidend woord;
2 N'cuws; 7 ÏO Feestelijke klanken;
8 00 Klok. flitsen van dc dagopening te
Amsterdam. 8 05 Nieuws; 8 20 Geva
rieerd luchtig ochtend programma. 9 30
Morgenwijding door Ds I. Voorstecgli
(Hilversum IIj; Morgenwijding door
Pater S. van Nuenen (Hilversum I»;
10.00 Plechtige beëdiging en inhuldi
ging van H.M Koningin Juliana; 13 00
Nieuws; 13 15 Sidney Torch, orgel en
Patricia Rossborough. plano; 13 45 Cau
serie Twee Koninginnen; 14.00 Radio
Phllh. orkest; 14 15 Mars cn wals; 14 15
Rijtoer van H.M. Koningin Juliana ln
dc Gouden koets; 15.45 Opgewekte
plaatjes. 16.00 Sterrenparade; 17 00
Stradiva Sextet; 17.30 Kinderzang uit
Oost cn West; 18.00 Nieuws, weer; 18 15
Muziek uit de West; 18.30 Metronole
orkest. 1900 Toespraken door Z. Exc.
W. Drees, dr II J. van Mook. Ir. L A.
H. Peters. Dr. W Hucnder. mr H. dc
Vries prof dr. It A HoesseinDjaja-
dinlngrat. 19 40 Ncd Kamerkoor; 20 00
Nieuws; 20.05 Herhaling Beëdiging en
inhuldiging; 20.30 Marcheert U mee.
met dc soldaten van dc zee; 20.45 Leve
dc Koningin; 21 05 Nieuwe Ncd Ver-
pozingsmuzick; 21.30 Kroningsspe'l; 2245
Victor Silverstcr, 23.00 Nieuws; 23 15
Radiofeestkrant; 21.00 Een luchtig pro
gramma tot besluit
DINSDAG 7 SEPTEMBER
HILVERSUM 17.00 Nieuw»; 7 15
Gymnastiek; 7 30 Piano; 7 45 Morgen
gebed; 8.00 Nieuws. 8.15 Pluk cLi dag;
900 Lichtbaken, 9.30 Boyd Nccl strijk
orkest 10.00 Klein, klem kleutertje;
10.15 Spaanse muziek; 10.40 Bevrijde
kinderen; 10.50 Muziek houdt fit; 11 30
Als dc ziele luistert; 11 40 Apollo, mnn-
nenzangvereniging; 12.00 Angelus; 12.30
Weer; 12 33 Mctropele; 12.55 Zonncwu-
zcr 13 00 Nieuws; J3 20 Lunchconcert
Mctropolc orkest 13.45 Uit het boek der
cü' 00 Rcbed In de muziek;
14.30 Onder ons; 15.00 Gavarlccrdc gr
muziek. 16 00 Zonnebloem; 16.30 Zle-
kenlof; 17.00 Na schooltijd; 17,15 Les
Chanteuses de la Colomblèrc; 17.30
Lang zullen zc leven; 17.45 Reg uit/.;
18.00 Volkslledcrcnkwartct. 18.20 Sport-
praatje; 18 30 Rcg ultz
HILVERSUM II: 7.00 Nieuws; 7 15
Band of H.M. Grenadier Guards. 7 50
Dagopening; 8.00 Nieuws; 8 15 Aubade;
8 45 Wilhelm Backhaus 9 15 Morgen
wijding 9 30 Waterstanden. 9 35 Arb
vitaminen; 10.30 Korte gesprekken voor
voor de vrouw: 10 35 Gr platen; 1 .00
De Wekker; 1130 Engels ochtend cc ie.
12 00 Zang en plano; 12.30 Weer 12.33
Voor het platteland: 12 40 Gerard van
Krevelen; 13.00 Nieuw»; 13.20 Queens
Hall licht orkest; 13 50 Ural Kozakken-
koor; 14 00 Met naald en schaar. 11.30
Radiomatinee 16 40 Schoolbel; 17.00 Kin
derkoor; 17 30 Skymastcrs: 18.00 Nieuws
18 15 Mededelingen; 13.20 Tom Erlch.
18.35 Pierre Palln; 19 00 Het vrouwtje
van Stavoren, zangspel van Ben van
Eljsselsteln; 20.00 Nieuws; 20 05 Natio
naal programma. 22 45 Yehudln Mcnu-
hln. viool; 23 00 Nieuws; 23.15 Radio-
filmkrant 2345 Orkest van André Kos-
telanctz.
Kerknieuws
Ncd. Iferv. Kerk
Beroepen tc Krulnlngen S G J. Go-
verts te Oud-Vossemecr; tc Purmcrcnd
J. Papincau Salm te Jullanadorp (N.H
Aangenomen: naar Hoogc-Zwaluwc D.
Zinkstok, cand cn hulpprcd te Am
sterdam. die bedankte voor Vrouwenpa
rochie; naar Garrelswcer (als bljz.
hulpprcd.) J. Jcbblnk, a.s. cm. prod, tc
Holten
Gercf. Kerken art. 31 K.O.
Tweetal: te Groningen dr H J Jager
te Voorthuizen cn J Smellk tc Apel
doorn.
Gercf. Gemeenten
Beroepen: te Mellskerkc-Oostkapelle
J W Kersten cand te Rotterdam, dia
bedankte voor Boskoop en voor Veen.