VRIJ NEDERLAND
C
„Onderwijs in Nederland
geen volkszaak meer"
Prijsstijging veroorzaakt
psychologische spanning
„Kleine" meesters naar Baarn
Congres voor gezondheidsregeling
te Utrecht begonnen
Raatgever krijgt
achttien jaar
Utrechts elftal
samengesteld
uitverkocht?
DE
HINESE
PAPEGAAI
Vrijdag 15 October 1948
„Het onderwjjs is in Nederland een roepstem zou zijn voor geheel
geen volkszaak meer. Ons volk blijft
er onbewogen onder wanneer de
leertijd van het kind wordt bekort of
als de opleiding van het onderwij
zend personeel onvoldoende blijkt.
Dit is een van de grootste belemme
ringen in onze strijd voor onderwijs
vernieuwing. Het is juist bij de
ouders, dat wU belangstelling moeten
wekken en levendig houden, voor de
vele en moeilijke problemen, waar
voor wij in de huidige onderwijswe
reld zijn gesteld."
Aldus sprak de heer P. Bak-
kum, gemeentelijk inspecteur
van het onderwijs te Amsterdam,
tijdens het gisteren in „Espla
nade" begonnen Nederlandse
Congres voor Openbare Gezond
heidsregeling. Dit vijftigste,
tweedaagse congres is gewijd
aan het onderwerp „Plaats, bouw
en inrichting der scholen in ver
band met de gezondheid van het
kind."
In de toelichting op de door hem
uitgebrachte prae-adviezen wees de
heer Bakkum op de wenselijkheid,
dat het kind weer actief in het leer
proces wordt ingeschakeld. De ge
meenschapszin vooral moet worden
ontwikkeld. De leerlingen moeten
leren samenwerken en samenleven.
Het schoolgebouw
In de constructie van het schoolge
bouw dienen deze gedachten tot uit
drukking te komen. Daarom moet
de moderne school niet alleen be
staan uit een aantal klaslokalen,
maar er moet als belangrijk en
centraal element behalve de gym
nastiekzaal nog een schoolzaal
aanwezig zijn. Een schoolzaal. in de
zin van een aula, waar alle leerlin
gen één of twee maal per week kun
nen samenkomen.
Het beginsel van individualisatie
en zelfwerkzaamheid eist grotere lo
kalen, waarbij ook de inrichting be
weeglijke meubilering en een bete
re kastruimte) aangepast moet zijn
aan de eisen van grotere bewegings
vrijheid en onderlinge samenwerking
voor de leerlingen. Het is nodig, dat
de terreinen om het schoolgebouw
een deel van de schoolgemeenschap
vormen, waar de leerlingen rust
vinden en veilig zijn.
Behalve de klasselokalen, eist de
vernieuwing van het onderwijs en
kele lokalen van speciale aard:
speelwerklokaal, een lokaal voor
handenarbeid en handwerken, de
schoolzaal, het overblyf-eetlokaal,
het keukentje.
Aan het einde van zijn rede kwam
de heer Bakkum tot de reeds hier
boven aangehaalde uitspraak over
het gebrek aan belangstelling in
kringen buiten het onderwijs. Hij
deed in verband hiermee een drin
gend beroep op de regering om de
onderwijsvernieuwing met kracht ter
hand te nemen.
Na de rede van de heer Bakkum
begon een levendige discussie. Er
werden voorstellen geopperd en vra
gen gesteld, die o.m. werden beant
woord door ir. W. K. van Oppen, ver
tegenwoordiger van het ministerie
van Wederopbouw en Volkshuisves
ting.
In zijn openingswoord gaf dr. L. C.
Kersbergen, voorzitter, een historisch
overzicht van de werkzaamheden
van het Ned. congres voor openbare
ge ndheidsregeling. De heer M. A.
Reinalda commissaris van de Konin
gin in de provincie Utrecht, die de
opening van het congres bijwoonde,
sprak de hoop uit, dat dit congres
Film over dr. Wassell
Tijdens een gala-avond op 15 Oc
tober onder auspiciën van het Ned.
Rode Kruis, zal* in het Asta-theater
te 's-Gravenhage de film ,.The
Story of dr Wassell' worden ver
toond. Deze film vertelt van de
strijd op Java tijdens de Japanse
invasie, waarbij een Amerikaans
dokter met levensgevaar de zorg
op zich heeft genomen voor het in
veiligheid brengen van een aantal
gewonden.
Toen deze gebeurtenissen plaats
grepen was dokter Wassell 58 Jaar
en eerste luitenant bij de Ameri
kaanse Marine Hij werd naar Java
gezonden om gewonde officieren
en manschappen van de kruisers
..Houston" en „Marblehead", die
aan de zware gevechten in de Java-
zee hadden deelgenomen, te ver
zorgen. Zodra de Japanners op
Java kwamen, werd besloten, zo
veel mogelijk mannen naar Austra
lië te evacueren. Een twaalftal man
nen was echter zo zwaar gewond,
dat men van evacuatie moest af
zien. Dr. Wassell besloot bij hen te
blijven, ofschoon hij wist, dat de
vijand hem gevangen nemen zou.
Toch wilde hij een laatste poging
doen, om de mannen van Java weg
te krijgen. Hij vroeg aan ieder van
hen of zij het er op wilden wagen
en allen antwoordden bevestigend.
Eerst moest hij hen naar de kust
brengen en zijn medische kennis
en moed inspireerden de manschap,
pen en hielden hen in leven. Met
het stoomschip „Janssens" stak
men vervolgens naar Australië
over.
Als aardige bijzonderheid zij ver
meld. dat het Ned. Rode Kruis, toen
het vertonen van bovengenoemde
film bekend was geworden, van
mevrouw Statius Muller een brief
ter inzage kreeg, die haar dochter,
mevrouw BerÜjn-Statius Muller,
haar geschreven had. In deze brief
vertelt mevrouw Berlijn, die als
verstekelinge de reis op de „Jans
sens" naar Australië had meege
maakt van de gevaarlijke overtocht,
waarbij zij door de Japanners be
schoten werden. Zij had daarbij
kennis gemaakt met dr Wassell en
ried haar moeder aan nu vooral de
film over deze medicus te gaan
zien.
Russische verzetsfilm
11 October werd in Moskou de
première gegeven van de film
„De Jonge Garde", vervaardigd
naar de gelijknamige roman van
Alexander Fadeyef. De belangstel
ling voor deze vertoning was zeer
groot. In Moskou zagen die avond
nietminder dan 175.000 toeschou
wers. verdeeld over 20 bioscoop
theaters en 8 clubs de rolprent.
Ook in Leningrad waren duizenden
bezoekers.
De eerste vertoning in de club
van Krasnodon werd bijgewoond
door verwanten en vrienden van de
jonge strijders. Na de voorstelling
werd een telegram van dank aan
Stalin gezonden. Alle acteurs, die
in deze film leidende rollen ver
vullen, hgbben in de oorlog deel
genomen aan de strijd tegen de
Duitse invaller.
Nederland.
„Ons volk in al zijn geledingen zal
zelf moeten meewerken aan de ver
nieuwing." zo zei de heer Reinalda.
„De belangstelling voor de proble-
gen„ dat al deze zaken inderdaad
men moeten daorom zó verlevendi-
volkszaken wordenl"
Hoofdredacteurschap
zwaar aangereken i
Het Bijzonder Gerechtshof te Utrecht
deed gisteren uitspraak In de zaak tegen
Johan Raatgever, ex-hoofdredacteur van
het „Nationale Dagblad" cn sectie-com
mandant bij de Nederlandse Landwacht
In bezettingstijd, tegen wie ln eerste In
stantie levenslange gevangenisstraf was
geëist. Het vonnis luidde: 18 Jaar gevan
genisstraf met aftrek van voorarrest, ge
heel door te brengen ln een Rijkswerk-
Inrichting. Voorts ontzetting uit de bur
gerrechten voor do duur van het leven.
Het Hof overwoog ln het vonnis, dat
verdachte zich als landwachter niet ln
bijzondere mate onderschelden heeft van
de mede met hem terechtstaande land-
wachters van de 9e compagnie. Oppe-
laar. Ravens'waay. enz. ln do uitoefening
van hun luguber bedrijf. Maar het Hof
nam hem zeer kwalijk de vervulling van
zijn taak als hoofdredacteur van het
„Nationale Dagblad". Van een journalist
met jarenlange ervaring had men een
geheel andere houding mogen verwach
ten Toegegeven, dat zijn artikelen door
vorm en Inhoud weinig propagandis
tische waarde hadden, meende het Hof
toch. dat Raatgever door zijn hoofd
redacteurschap van het nat.-soc. orgaan
een grote mate van schuld op zich ge
laden heeft
De vonnlsser tegen de vijf andere
landwachters luidden: H. Oppelaar uit
Utrecht 15 Jaar; Trans de Munk uit Alk
maar 15 Jaar; Arend Jeroense uit
Utrecht 10 Jaar; Gerrlt v. Ravenswaay
uit Harmeien 7 Jaar; P. G. Hogendoorn
uit Wassenaar 7 Jaar.
In al deze gevallen had aftrek van
voorarrest plaats en werd tevens be
paald, dat de .straf geheel ln een Rijks
werkinrichting zal moeten worden door
gebracht. Aan allen werd het recht van
cassatie verleend.
Radio-programma
Hedenavond
HILVERSUM I 19.00 Denk om de
bocht: 19.15 Jan Corduwener: 19 30 Ne
derland en zijn gewesten: 19.50 Tien
voor acht; 20 00 Nieuws: 20.05 Vierhan
dig plar.osoel 20 30 Midden ln de we
reld 21 00 Men vraagt; 21.30 Hoorspel;
22 00 Buitenlands overzicht door dr. C.
D. J. Brandt: 22 15 Swing and sweet:
22.40 Vandaag; 22.45 AvonAvijdlng; 23.00
Nieuws; 23.15—24 00 Sympnonlsch con
cert
HILVERSUM n: 19.00 Nieuws 19 15
Reg ultz.; 19.30 Geraldo cn orkest:
20.00 Nieuws; 20 05 De gewone man:
20 12 Mlssa Brevis; 20.50 Bijbels luister
spel 21.10 Franse lyriek: 22.15 Plano-
klanken: 22.37 Actualiteiten: 22 45
Avondgebed: 23.00 Nieuws; 23.15—24 00
Disco variëteiten.
Morgen
HILVERSUM I: 7.00 Nieuws: 7 15 Och
tendgymnastiek; 7.30 Gr.platen; 8.00
Nieuws; 818 Gr platen: 9 30 Koorzang;
10 00 Morgenwijding: 10 20 Radlofeuille-
ton: 10.33 Pianospel: 11.05 Voor de ar
beiders: 12 00 Lunchconcert: 12 30 Weer-
Draatjc: 12 33 Orgelspel: 13.00 Rcg ultz.;
13 30 Malando en orkest 14.00 Als een
bonte vogelvlucht: 14 20 Marlnlerskaoel:
14.50 Streekultzending- 15 15 Omrocpka-
merorkest: 16.00 Het X V.V. spreekt een
woordje mee: 16 15 Amerika zingt: 15 45
Sportpraatle; 17 no Nieuws van de nla-
tenmarkt: 17.30 Om en nabij de twintig:
IR 00 Nieuws: 18 15 Gr.platen; 18.30 Reg
uitzending
HILVERSUM II- 7 00 Nieuws; 7.15
Maria ter ere; 7.45 Morgengebed: 8.00
Nieuws: 8 15 Grplatcn: 9.00 Voor de
vrouw 9 05 Kamermuziek: 9 30 Water
standen 9.35 Instrumentale operettemu
ziek; 1000 Voor de kleuters: 10 15 Gr
nlaten: 11.00 De Zonnebloem; 1145
Schoolradio: 12 15 Werken van Hiindel
en Purcell: 12 30 Weerovcrzlcht; 12 33
Cubaans orkest: 12 55 Zonnewilzer: 13.00
Nieuws: 13 23 Glen Miller; 13 50 Film en
toneel: 14 10 BIng CTosbv: 14.20 Engelse
les: IJ.40 Omroeporkest 15.20 Gr. platen:
15 50 Voordracht: 16 00 Franse grplatcn;
16 30 De schoonheid van het Gregori
aans: 17.00 De Wigwam: 18.00 Vierlan-
den hockey: 18 10 Weense operettemu
ziek- 18 30 Journalistiek weekoverzicht;
18 45 Wie weet hoe deze plaat heet.
Van de Con?o de victorie!
De Nederlandse schilder Rob.
Franken, zoon van de bekende
Haagse schilder Jan Franken, ver
toeft reeds sinds April in de Congo.
Hij houdt zich daar o.m. bezig met
het vervaardigen van landschappen
in pastel. Eind September had Rob.
Franken, die door de „Courrier
d'Afrique" een „artiste conscien-
cieux' wordt genoemd, het plan om
een tentoonstelling van zijn werk te
houden. Van de tentoonstelling
heeft hij moeten afzien, daar alle te
exposeren werken vóór die datum
waren uitverkocht!
Verbond van Protestants Christelijke
werkgevers vergadert te Utrecht
„Toepassing van voorzichtige vrijheid, die ons bedrijfsleven geleidelijk
terugvoert naar de toepassing der vrije markteconomie, zal van geweldige be
tekenis kunnen zijn voor de welvaartsontwikkeling van ons land. Meerdere
vrijheid en, waar mogelijk, afschaffing van rantsoenering en distributie zal
de ondernemerslust aanwakkeren en de productie vergroten." Aldus sprak
de heer A. Borst Pzn., algemeen voorzitter van het Verbond van Protestants
Christelijke werkgevers in Nederland, dat gistermorgen in Esplanade te
Utrecht in ledenvergadering bijeen was.
Geen strijdorganisatie
doch vredesinstituut
De heer Borst wees er in zijn
openingsrede op, dat een der eerste
middelen ter verkrijging van meer
dere welvaart een sluitend budget,
vergroting der productie en export
en evenwicht in onze betalingsba
lans, is, drastische beperking op
die uitgaven, die door een veel te
uitgebreid overheidsapparaat wor
den verslonden. „Helaas," aldus de
heer - Borst, „geeft de millioenen-
nota nog aan dat dit apparhat nog
zal worden uitgebreid met circa
800 man."
Het vraagstuk der lonen en prij
zen is nog steeds zeer urgent. Ver
mindering der voorgestelde subsi
dies zal lelden tot stijging der prij
zen, terwijl de Inkomsten gelijk
blijven. Dit zal zeker psychologi
sche spanningen verwekken.
Een van de oplossingen welke de
heer Borst naar voren bracht, om
uit deze impasse te geraken, was
zijns inziens teruggang naar de
aloude vrijheid, hoewel bij toch
ook weer niet het tijdvak van de
ongebreidelde concurrentie graag
terug zag.
Vervolgens besprak de heer
Borst de oprichting van vrije orga
nisaties in de verschillende vakken
en vakgroepen. De Verbondsvoor
zitter was van mening dat Prot.
Christelijke ondernemers-organisa
ties dienen te worden gesticht die,
in samenwerking met eveneens op
te richten vrije organisaties van
R.K. en humanistische of moderne
richting, het bedrijfsbelang en het
vakbelang bevorderen.
Bij de hierna vulgende bestuurs
verkiezing werden de aan de beurt
van aftreden zijnde heren C. J. ten
Cate, T. Slavenburg, F. H. van
Schuppen, H. Smitskamp en ir. J.
B. Ubbink herkozen.
De vergadering werd o.m. bijge
woond door het A.R. Eerste kamer
lid mr. O. de Wilde, baron Van der
Feltz en de heer J. Reyers als ver
tegenwoordigers der Christ. Histo
rische fractie der Eerste en Twee
de Kamer, de heer mr. Verkerk,
Tweede Kamerlid, mr. Rip, namens
de Chr. Boeren- en Tuindersbond
en de heren J. de Jong en Schipper
namens de Chr. Middenstandsbond
en het Chr. Nationaal Vakverbond.
In de middagvergadering sprak
prof. dr. Z. W. Sneller over het on
derwerp: „Aspecten van de huidige
economische toestand in Neder
land".
De avonturen
.Kapitein Rob
De terugkeer
van
Peer de Schuimer
64
Wanneer Rob, Peer en Philipo uit hun diepe
slaap ontwaken, kijken ze verwonderd om zich
heen. Waar zijn ze toch verzeild geraakt? En
wat is die herbergier opeens veranderd!
Maarze zijn niet meer in de herberg,
stelt Rob verschrikt vast, terwijl hij overeind
wil springen. Au! En nu pas dringt de situatie
tot hem door; ze zijn gevangengenomen en
liggen geketend aan de troon van de Bey van
Paré. „Wel, mijn beste onderkoning", zegt de
Bey juist spottend tegen Peer, „herinnert ge u
nog hoe hoog ge van de toren hebt geblazen,
slechts enkele maanden geleden?" Nou, Peer
weet het maar al te best en hij zwijgt maar.
Nog diezelfde dag worden de drie mannen
naar de galei gebracht. Vastgeklonken aan de
banken moeten ze nu roeien voor de Bey.
„En spaar je zweep niet!" heeft de sultan
tegen de hoofdcipier gezegd. Het nieuwe schip
heeft wel 250 roeiers aan boord, allen slaven
en hun bewakers zorgen er wel voor, dat ze
niet indutten.
Het Utrechts K.N.V.B.-elftal, dat
Woensdagavond in het stadion te
Utrecht tegen de Noordelijke ploeg
in het veld komt, is als volgt samen
gesteld, van Links naar rechts: Doel:
Mosterd ('t Gooi); achter: Van Beek
(DOS) en Daudcy (Hercules); mid
den: Temming (DOS), Visser (DOS)
cn Van Zgl (DOS); voor: v. d. Wurff
(UW), v. d. Boogert (DOS). Vonk
(Eiinkwijk), Schaap ('t Gooi) en Van
Zomeren (Vriendenschaar).
Wereldrecord discus
werpen in gevaar
In een interview deed de Olym
pische kamptoen discuswerpen, de
Italiaan Consolini, die deze maand
het bestaande wereldrecord van de
Amerikaan Fitch verbeterde en op
55,33 meter bracht, het voorstel de
vier beste discuswerpers, hij zelf,
zijn landgenoot Tosi en de Ameri
kanen Fitch en Gordien e.lkaars
krachten in een ontmoeting te la
ten meten.
Consolini is ervan overtuigd, dat
hij zijn laatste prestatie nog kan
verbeteren. Enige dagen geleden zou
hij bij een niet-officiële worp, een
afstand van 55,79 meter bereikt
hebben.
MIEP HEEFT
succes gehad met de
bloemkoolschotel en
zal daarom nog eens
op bloemkool, trae
teren.
Van de Heer P. J. Kers heeft zü een
recept ontvangen voor een fijne
BLOEMKOOLRAGOUT
Maak een gare bloemkool aan kleine
kooltjes. Laat 200 gr. gehakt aan bal
letjes in 1. blgemkoolvocht even ko
ken Voeg bloemkool, 2 geschilde, nan
stukjes gesneden tomaten en wat ge
hokte peterselie bij. Bind met een
weinig aardappelmeel en maak op smaak
met aroma, zout en peper.
Een met bloem gebonden bloemkool
soep. met wat fijn gesneden prei ls
heerlijk
Maak eens vleesloze croquetten van wat
gare bloemkool, een melksausje cn wat
gehakte peterselie.
Op Zondag zal Mlcp maar eens fuiven.
ZIJ geeft een extra trosje druiven.
Publ. Centr. Bur. v. d. Tulnb.veilingen.
De belangstelling voor het to
neeljubileum van Paul Steenbergen
blijkt zeer groot. Zaterdagavond 23
Oct. zal hij in de Kon Schouwburg
te 's Gravenhage na de opvoering
van „Hamlet" gehuldigd worden.
Op het ogenblik legt Jan Franken
de laatste hand aan het portret van
de jubilaris, dat hij in opdracht van
B. en W. vervaardigt.
Een schouwspel, dat kleur en romantiek gaf aan de grijze herfststem-
ming in Londen, was de jaarlijkse processie van leden van de Engelse
rechterlijke macht op St. Michael Law Sittings. In hun kleurige toga's
en lange pruiken trokken de rechters na de speciale dienst in de West-
minster Abdij naar het Paleis. Bij het verlaten van de Abdij.
Er is zo'n gretige vraag geweest naar het geheel vernieuwde en verjongde
MET JM-DE STEM
ONAFHANKELIJK WEEKBLAD
dat boekhandelaren en kiosken velen moesten teleurstellen. De oplaag van het eerste
nummer was groot; die van het tweede ral zo groot zUn. dat het morgen onbeperkt
verkrijgbaar ls.
Abonneert U op Vrij Nederland Minimum abonnementsprijs 2 50 per kwartaal. Losse
nummers 23 ets Proefnummer op aanvraag.
Administratie Keizersgracht 604. Amsterdam-C.. Telefoon 33692.
Kerknieuws
Ned. Horv. Kerk
Beroepen te Rotterdam-Vreewijk (3e
pred. pi.) M. J. ten Bruggenkate te
Zegveld te Nleuwaal-Zulllchem P. J.
Dorsman te Schellulnen te Wijn
gaarden E. Boezcr tc Ecthen cn Dron-
gelen te Purmerend W. A. Smit. In-
disoh prod, met verlof tc Lelden.
Bedankt voor Blankenham en voor
Rinsumagecst (toez W H. de Jong.
cand. te Groningen voor de bcnoc-
mtng tot hulppred tc Slrjansland J
W. v. d. Does te Monnikendam.
Beroepbaarstelling De heren K. Mtc-
dema zendeling-leraar met verlof te
Leeuwarden, Potgieterstraat 7 en ds.
A. v. Heerden. Indisch pred. met verlof
te Lelden Kagerstraat 6 zijn beroep
baar ln de Ned. Herv. Kerk.
Geref. Kerken
Beroepen to Hijken en te Scllingen
G. J. CozUnsen, cand. te Amsterdam.
Aangenomen naar Terschelling W.
Stuursma, cand te Arnhem, die be
dankte voor: Edam. Glessen-Rijswijk.
Goénga, Grouw-Irnsum. Hoek van Hol
land. Hollum op Ameland. Molenaars
graaf-Brandwijk. Nlcuwcrkerk (Z).
Oostcrzcc, Oosthem. Oppenhulzen.
Oudega (W), Poortugaal, Wart<*ia.
Wijckel-Balk cn Zevenhoven-Nooraen.
Geref. Kerken art. 31 K O.
Beroepen te Mlnnertsga en tc Oude-
Bildtzljl A. H. Algra, cand tc Hul-
zum (Fr.).
Geref. Gemeenten
Tweetal te Rijssen D L. Aangcen-
brug te Dordrecht en Chr. v. Dam te
Werkendam.
Beroepen te Moercnpelle D. L. Aan-
geenbrug te Dordrecht.
Oecumenische Geref. synode
De Oecumenische Geref. synode zal
van 7—21 Augustus 1949 in de Waalkerk
tc Amsterdam worden gehouden.
Duitse studenten ln Kampen
Van 916 November zal de Hogc-
schoolweek der Thcol. Hogeschool van
de Geref. kerken te Kampen worden
gehouden. Ter gelegenheid daarvan zul.
len dertig studenten ln de theologie
van enige Hogescholen ln Duitsland,
een bezoek brengen aan Kampen, om
kennis te nemen v5n het leven en wer
ken van studenten ln Nederland.
Advertentie
Woelen en Wentelen van Rheuma-
tische pijn- Heel de lange nacht...
omdat die pijnen U het slapen onmoge
lijk maken Om nog niet te spreken van
dat geradbraakte gevoel omdat ge
steeds nachtrust te kort komt
Neem toch Kruschen Salts! Daarmee
drijft ge Uw pijnen het lichaam uit.
Iedere morgen maar wel regelmatig
de minimale dagelijkse dosis. Proeven
doet ge het nauwelijks maar voc-
1 c n doet ge de weldadige werking al
gauw door al Uw nu zo pijnlijke lede
maten. Kruschen's aansporende werking
op lever, nieren en Ingewanden draagt
alles bij om Uw bloed tc zuiveren van
de schadelijke zuren, die de verwekkers
zijn van Uw pijn. Uw stramheid en
ongemak. Een heerlijk middel een uit
komst reeds voor milllocnen lijders aan
Rhcumatlsche pijnen: Kruschen Salts.
Vraag het bij Uw Apotheker of Drogist.
EARL DERR BIGGERS
EEN CHARLIE CHAN-MYSTER1E
No. 94
„Natuurlijk", lachte Bob. „Alle
heren van ons jaar kiezen de obli
gaties. Hoe gaan de zaken?"
„Best.- Alle oude vrienden kopen
van me."
„O! Nu weet ik, waarom je zo blij
was me te zien."
„Dat was ik ook. We hebben enige
mooie eerste hypotheken van zes..."
„Ik geloof het graag je mag ze
houden ook. Ik ben hier voor za
ken, Spike, particuliere zaken.
Houd tussen je tanden wat ik ga
zeggen."
„Mijn gebit is niet best", zei Spi
ke opgewekt „Maar de tandarts...."
„Een tandarts raak je ook niet
aan me kwijt dank je. Spike, ken
je P. J. Madden?"
„Nu erg dik zijn we niet sa
men. Hij heeft me nog nooit te eten
gevraagd. Maar natuurlijk kennen
wij, grote geldmannen, elkaar alle
maal. En een paar dagen geleden
heb ik Madden een dienst gedaan."
„Verklaar je nader."
„Het moet tussen ons blijven.
Madden kwam hier, Woensdagmor
gen, met voor honderd tien duizend
dollar aan verkoopbare obligaties,
en die hebben we^dezelfde dag voor
hem verkocht. En hem contant be
taald ook."
„Juist wat ik weten wilde. Spike.
Ik wou graag eens praten met
iemand van Madden's bank, over
wat hij daar Woensdag heeft ge
daan."
„Wie ben je Sherlock Holmes?"
„Nu Bob dacht aan Chan. „Ik
ben verbonden aan de politiemacht,
tijdelijk." Spike begon te fluiten.
„Ik kan je dit wel zeggen houd
het in 's hemels naam voor je
dat Madden in grote zorgen zit. Op
het ogenblik logeer ik bij hem op
zijn ranch in de woestijn, en ik heb
reden te geloven, dat hem geld af
geperst wordt."
Spike keek hem aan. „En wat zou
dat? Dat is toch zeker zijn zaak?"
„Dat zou het moeten zijn maar
dat is het niet. Een bepaalde trans
actie met mijn vader is er mee ge
moeid. Ken je iemand van de Gar
field Bank?"
„Een van mijn beste vrienden is
daar kassier. Maar je weet. hoe die
lui zijn net harde eieren. We kun
nen het daarom toch weieens pro
beren."
Zij gingen samen naar de mar
meren voorhoven der Garfield
Bank. Spike had een lang, ernstig
gesprek met zijn vriend. Toen riep
hij Bob er bij en stelde hem voor.
„Aangenaam", zei de bankier. ,,U
begrijpt wel, dat wat Spike voor
stelt. tegen alle regels in gaat. Maar
als hij voor u instaat, geloof ik wel...
Wat wou u eigenlijk weten?"
..Madden is hier V/oensdag ge
weest. We hadden hem in twee jaar
niet gezien, zodat we ervan opke
ken. Hij ging naar de brandvrije
kluizen en bleef daar een poos."
„Was hij alleen?"
„Neen. niet alleen", antwoordde
de bankier. „Zijn secretaris. Thorn,
die wij heel goed kennen, was bij
hem. Ook een klein mannetje van
middelbare leeftijd; hem herinner
ik me niet duidelijk."
„Juist. Hij ging dus naar zijn
kluis. Een verder?"
De bankier aarzelde. „Hij heeft
zijn kantoor in New York geseind
een vrij grote som te deponeren
voor ons op de Federale Reserve
Bank maar meer mag Ik u wer
kelijk niet zeggen."
„U hebt hem die grote som uitbe
taald?"
„Dat zeg ik niet. Ik vrees, dat ik
al te veel heb gezegd."
„U bent heel vriendelijk", ant
woordde Bob. „Ik beloof u, dat u
er geen spUt van hebben zult. Dank
u wel."
Hij en Bristol gingen weer de
straat op. „Dank voor je hulp.
Spike", zei Bob. „Ik moet weg."
„Weggeworpen als een oude jas",
klaagde Spike. „En dat vlak voor
de lunch."
„Het spijt me. Op een andere
keer. Ik moet me haasten. Daar
ginds is het station, nietwaar? Het
beste, hodr!"
„Tot ziens," zei Spike. „Verdwaal
niet."
Uit de trein van elf uur stapte
een heel andere Charlie Chan Hij
was nu gekleed, zoals Bob hem in
San Francisco had gezien.
„Hallo, je ziet er piekfijn uit",
zei de jongen.
Chan glimlachte. „Voel mij weer
eerbiedwaardig". verklaarde hij.
Heb Barstow bezocht en behoor
lijke kleding opgedolven. Geen
koken vandaag: dit maakt mijn le
ven zeer schoon."
„Begon Madden ruzie te maken,
toen je heen ging?"
„Hoe kon hij zi-.lks doen? Ik ver
trekken voor hij wakker worden,
briefje met vreemde woorden aan
deur leggen. Ongetwijfeld is zijn
hart zwaar, hij denken ik ben gede
serteerd voor eeuwig. Blijde verras
sing voor hem. als Ah Kim naar
oud nest terugkeren."
(Wordt vervolgd)
Sport voor Zondag
VOETBAL
District I. Ie klasse: Stormvogels—
Xerxes; Blauwwit—ADO; Do VolewiJ-
ckere—Sparta, 't Gooi—Ajax. Haarlem
—SVV 2e klasse A: WFC—Hilversum;
Zaandijk—DWV; Vriendenschaar—AFC;
De Spartaan Volcndnm; Eiinkwijk--
Velox 2e klasse B: ZFC—OSV; Alt m
Vlctrix—UW; West Frtsia—TOG; SDW
Hercules, Watergraalslncer—Dc Ken-
nemers. 3e klasse E: APGSDEL. Dc
Meteoor—HMS; AP WC—EMM; Zeist—
RUC: VVA-BFC 3e klasse F; BVC—
Patrla: AW—CDN; Holland—Donar:
Baarn—Fortltudo. 4c klasse J: SDO—
Olympia '25: VVOG—Victoria; LVV—
Laren; The Victory—'s-Graveland;
Kampong—RKBVV 4e klasse K. DEV-
Vrecswljk; AmsvordeWIJ; Stlchtse
BoysZw. Vooruit; SaestumBarne-
veld; De StlchtseAmerf. Boys; Quick
NIJenrodes; SEC—PVC: Utrecht-GVV
IJFCWoudenbcrb. De Zebra's—JSV.
District II. Ie klasse HDVS—DFC;
Zccburgla—DWS; DHC—EDO; Feijc-
noord—KFC; Ncptunus—VSV. 2e klasse
A: Vclscn—CVV; Scheveningen—Quick.
Fortuna—Emma; RCH-DCV; RFC—UV
S. 2e klasse B. Excelsior—VFC; VUC—
HVV, Slledrccht—Unltas; EBOH—Gouda;
ODS—Leerdam.
District III. Ie klasse: Heracles—Zwol
se Boys; HengeloWagcningen; Ensch.
Boys—Oulck (N); AGOVV—Go Hncd;
Be QuickEnschede. 2e klasse A. Rijs.
sen Vooruit—Vesta; NEO—Arehillea;
Phoenix—Tubantln; Ellcrmark—Borne;
01denzaal--Rlgtersblcck. 2c klasse B:
Sallandia—Zutphanla; PEC—Doctln-
chem; Labor—WVC: AZC-Rob. ct Vc-
locltas. 2e klasse C: SCH—Rheden: TEC
—Ede; Esea—Arnh. Boys; WAW—Theo.
Ie; Gclria—Veencndaal.
KORFBAL
le klasse. Noord Holland Koog Zaan.
dijkBlauw Wit, WesterkwartierAr
chipel; Swlft—Rohda; Oosterkwarticr—
DED 2e klasse A; Allen Weerbaar—
Olympia. ExcelsiorAmstclodanum. 2e
klasse B: Vogel—Fortuna. 3e klasse B:
SKV—Altlus, Tovcrs—Togo. 3e klasse
C: Giraffes—OBZB; Rcndy—Soestcr-
kwarüer. Rcs. 2e klasse: Amstclodanum
2—Olympia 2; Res. 2e klasse Samos 2
--DTV 3; Zwaluwen 2-.DED 2. Ladlust
2—Excelsior 2
G U K B. Zaterdag, le klasse- DSV 2
Kamco; ThobTerre Neuvc, 2e klasse
Sparta 2-Kamco 2; Altlus 3-SSUW.
Zondag le klasse1 Socstcrkwartler—
Zuilen. Giraffes 2Zwaluwen 3 2c klas
se: SKV 3Zuilen 2; Olympia 3Socs
tcrkwartler 3; Amor 4— Tovcrs 3 Ad-
splranten. Kamco AOlympia; Zwalu
wen—Samos A.
TUINKALENDER
16 OCTOBER. De Veltheimia.
ook wel genaamd Wintervuurpijl,
is een bolgewas dat gebruikt wordt
voor kamercultuur. Ze heeft glim
mend groene bladeren cn bloeit
■giet een rose lange bloemkolf van
wel 40 tot 50 centimeter lengte,
waaraan dc plant haar naam ont
leent. In het najaar zet men de bol
in voedzame potaarde, in een niet
te grote pot en laat een derde van
de bol boven de grond uitsteken.
Aanvankelijk weinig water geven,
en als de bol is vastgeworteld lang
zamerhand de hoeveelheid vocht
opvoeren. De plant gedijt het best
in een matig verwarmd vertrek en
in het volle licht.
Van 19 tot 22 October a.s. zal
te Coevorden in de Ned. Herv. Kerk
een cultuurhistorische tentoonstel
ling worden gehouden, waar tal van
brieven, prenten en foto's, betrek
king hebbende op dc historie van dc
oude stad Coevorden, zullen worden
geëxposeerd.
Scheepstijdingen
Anlsdljk. 11 Oct. van New York naar
Antwerpen cn Rotterdam; Alcynous,
MacassarAmsterdam, pass. 13 Ooi. Gi
braltar: Aldnbl. Buenos Aires—Rotter
dam. 13 Oei. van Bnhla; Alderamln,
Bombay—Rotterdam, pass. 13 Oct. Fi-
nlsterre; Amsteldlop. Amsterdam—Java,
14 Oct te Pcnang; Amstcldijk. 14 Oct.
van Rotterdam te New York. alwaar
dokken tot 25 Oct.; Arcndskerk. Austra
lië—Rotterdam, 13 Oct. te Sydney: Ban
tam. New YorkJava. pass. 13 Oct. 18
uur Gibraltar: Blommersdljk. New
York—Rotterdam. 15 Oct. 22 uur te
Gravcsend verwacht; Breda. 14 Oct. to
Pisco: Boskoop. Amsterdam—Madeira,
pass. 13 Oct. Ouessant; Clstula (T.>. 13
Oct. van Port Plrle naar Plndjoe; Cot-
tica. Amsterdam—West Indie, 13 Oct.
van Dover; Grootc Beer, Batavia—Am
sterdam. pass. 13 Oct. nm. Kaap da
Gatn; Jaarstroom. Amsterdam—Wcst-
Afrika. 12 Oct. van Dakar; Jacob Cats.
Baltimore—Rotterdam, 13 Oct. 200 mijl
West Zd West van Lands End; Johan
van Oldcnbnrnevolt. Amsterdam—Bata
via. pass. 13 Oct. Mlnicoy; Kota Gedo.
Rotterdam—Batavia, pass. 13 Oct. 18
uur Gibraltar; Lckkerkerk, Mombas-
saAmsterdam. 12 Oct. van Port Said
nnar Malta; Llssckcrk. 13 Oct. van Ras
Tanura te Kowclt; Luttcrkcrk. Lon
den—Perzische Golf. 13 Oct. te Genua;
Marlckcrk. Rotterdam—Japan. 14 Oct.
van Colombo; Maetsuyckcr. 13 Oct. van
F rem antic to Carnnvon: Meerkerk. Ja
panRotterdam, 14 Oct. tc Genua; Mc-
llskerk. 13 Oct. van Lagos nnar Port
Gcntll; Mlrza (T.). 9 Oct. van Sydney
naar Mlrl; Mulderkerk. Amsterdam—
Wcst-Afrika, 13 Oct. te Antwerpen: Nl-
gcrstroom. 13 Oct. Port Amboin tc
Pointe Noire: Polyphemus. 13 Oct. van
Macassar naar Ballk Popnn; Prlns
Maurits. Rotterdam—Montreal. 13 Oct.
700 mijl Nrd Nrd West van Scllllcs;
Poclnu Laut. Java—Amsterdam, pass
13 Oct. Gibraltar; Rakl. 13 Oct. van
Socrabaja naar Macassar: Roeblah.
New York—Java. 13 Oct. van Alexan
dria; Ruys. 13 Oct. van Kaapstad naar
Buenos Aires; Snrocna <T.). 14 Oct. tc
Socrnbaya verwacht, dokken: Slamat.
RotterdamBatavia, pass. 13 Oct. 23
uur Perlm: Straat Socndn. 13 Oct van
Adelaide naar Frcmantlc; Sommclsdhk.
14 Oct. van Singapore te Batavia: Ta
mo, Rotterdam—Montevideo, pass. 13
Oct. Kaap Frio; Volondam, 13 Oct. van
Las Palmas naar Buenos Aires; Zui
derkruis. Rotterdam—Batavia, pass. 14
Oct. 2 uur Kaap Bonn.
Bantam New York—Java pass. 13/10
Pcrlm. Alcyone 14/10 nog op rede Ju-
caro (Cuba). Hilversum 14/10 van Da
kar te Freetown. Jaarstroom 14/10 van
Dakar te Konokry. Maas 14/10 te
Kingston. Malvlna (t.) Port Plrle—Miri
14/10 165 mijl West van Adelaide. Pe
ricles Amsterdam—Chill 14/10 tc Ant
werpen. Radja 14/10 van Tacoma to
Vancouver. Triton 14/10 van New-York
tc Curasao. Valerius 15/10 van Kobe te
Tarakan verwacht.
Aardijk 14/10 von New Orleans tc Lon
den; Albireo. R'dam—Buenos Aires.
13 10 tc Rio de Janeiro; Alphacea. 14/10
van Dublin tc A'dam; Alphcrat. 13/10
van Antwerpen naar Rio de Janeiro;
Arkcldljk. 12.10 van Corpus Christ! te
Houston: Axelclijk. Java—New York,
New York, X CT.-
13/10 om 13.30 uur tc Suez; Edam, 13,10
van Norfolk te New York; Ecmdijk.
13/10 van Corpus Christl tc Galveston;
Leerdam, vertrekt 14/10 ca. 17 uur van
Rotterdam naar New York; Leuvckcrk.
Calcutta—R'dam, 13/10 van Chittagong;
Lieve Vrouwekcrk, R'damCalcutta,
14/10 to Antwerpen: Macuba (T), 12/10
van Pladjoe te Singapore; Mirza (T),
12 10 van Brisbane naar Sorong; Prins
Fredcrlk Hendrik, 14/10 van R'dam naar
Montreal; Tallsse. A'damJava, 13/10
te Genua: Tawall, A'damJava. 14/10
tc Antwerpen; Thcmisto, 13/10 van Am
sterdam tc Houston.
T.ast van zenuwen?
Mijnhardt's Ze o uw t a biet te n
helpen U er overheen.
Sterk bezet tournooi
Zaterdag a.s. begint ln Baarn het in
ternationale sch.iaktournool, door dc
Soester Tournooi Club uitgeschreven.
Deze landelijke vereniging beoogt het
organiseren van een jaarlijks Interna
tionaal tournooi, waarin vijf buitenlan
ders zich zullen meten met vijf Neder
landse spelers. Doordat de club nog te
Jong Is en derhalve over nog weinig
geldmiddelen beschikt, heeft zll dit jaar
vijf buitenlanders uitgenodigd die slechts
tot dc z.g. „kleine" meesterklasse gere
kend moeten worden» WIJ zullen ln het
Astoria Chalet ln Baarn o.a. In de are
na zien treden: Golombek en B 11.
Wood uit Engeland, Rubinstein Jr en
Devos tilt België en Wade uit Nleuw-
Ztcla: d.
De ongeveer 40-Jarige Golombek, ls c*c
Britse kampioen van verleden Jaar. be
zit veel Internationale routine en doet
zich voor als een zeer beminnelijke
op en top sportieve gentleman Zijn stijl
Is tamelijk rustig ln tegenstelling tot de
andere Brit. B. H Wood, die graag eens
„hakt". Deze speler, uitgever van bet
Engelse schaaktijdschrift „Chcss". heeft
al meermalen in na-oorlogse tour-
nooicn ln Nederland deel genomen; in
Baarn 1947 werd hij no 1 in zijn groep.
Wood is beroepsspeler.
De Belgen Devos cn Rubinstein ver
tegenwoordigen het Benelux-clement.
Devos ls een zeer sluwe speler, die zich
aanvankelijk passief opstelt, maar dan
ineens met een briljante combinatie uit
de hoek kan komen. Talloze bekende
meesters v/erden reeds zijn slachtoffer,
o.a Euwe cn O'Kclly. Rubinstein, zoon
vati dc Poolse grootmeester, die ln dc
jaren vlak voor de eerste wereldoorlog
als sterkste schnkciv beschouwd werd
ide wereldkampioen Lasker vermeed
wijselijk een match met R.) is nog zeer
Jong en schijnt ln België veel successen
te boeken.
Wade tenslotte nam met gering succes
aan enkele Canadese en Britse tour-
noolcn deel Wat hij hier zal doen is
een open vraag. Dr. Euwe beval hem
voor Baarn aan
Van de Nederlanders vertegenwoor
digt Prins de meesterklasse. Met zijn
rijke internationale ervaring en zijn
soms fabelachtige comblnccrtalcnt. ls hij
zeker favoriet Mr Fontein ls een scha
ker. die weinig speelt, maar tol de
sterksten van Nederland behoort. Hij ls
uiterst moeilijk te verslaan Dc Lange
uit Laren ls op het ogenblik ln prima
vorm. Zijn woeste stijl heeft hij laten
varen, met succes. Dc Jong uit Win
terswijk speelt een goede partij, terwijl
v/e over onszelf slechts kunnen zeggen,
dat we ons best zullen doen, in dc hoop
op één of meer puntjes.
J. Visser.
