Kunst met een grote en kleine K,
ontspanning enavondschool
Sgl! Moedwil geen goodwill
EcJifoJW
Men zegt nu wel: „eet meer fruit"
maar is er genoeg?
Naar nauwer samenwerking met
buitenlandse omroepen
W. F. Hermans als novellist
Nederland heeft grote achterstand bij
toepassing koelhuistechniek
WctfécH
?4S(&&n.
KLOOSTERBALSEM
Doodstraf geëist
tegen C. Heil
Vrijdag 29 October 1948
3
Deze winter biedt de radio:
BENT U goed in 't vertellen van spannende verhalen? Misschien kunt U
dan ook meedoen aan de wedstrijden, die de VARA van plan is in het
komende winterseizoen te houden onder het motto „Het sterke verhaal".
Men wil telkens drie mensen uitnodigen, bij voorkeur bekende schrijvers,
om in drie maal vijf minuten gezamenlijk een verhaal te vertellen. Echter
geheel onvoorbereid! Nummer één krijgt een onderwerp op en moet meteen
beginnen te spreken. Na vijf minuten neemt nummer twee de draad van
het verhaal over ennummer drie moet maar zien, een passend slot te
vinden. Dat men hierbij als spreker in penibele situaties kan komen is dui
delijk. Maar dit gevaarlijke kantje maakt het geheel ook zoveel aantrekke
lijker.
De VARA-regisseur, S. de Vries Jr., vertelde ons. dat hij jaren geleden
eens een soortgelijk spelletje heeft gespeeld in de krant. De schrijver Felix
Kirchhoff was een spannende feuilleton begonnen, doch hield er mee op,
juist toen hij de hoofdpersoon van de veertigste etage van een wolken
krabber had laten gooien. Toen was de eer aan de heer De Vries.
Welke medicus de rubriek zal lei
den, is nog niet bekend.
In het Zaterdagmiddagprogram
ma van de VARA wordt nog een
„Veiligheidskwartiertje" opgeno
men, dit in overleg met het NW,
naar aanleiding van veelvuldig
voorkomende bedrijfsongevallen.
Op Maandag komt er een parle
mentair overzicht en op Woensdag
Socialistisch nieuws uit binnen- en
buitenland. Onder de titel „Plaats
bespreking aanbevolen", zal een
serie naar bekende toneelstukken
bewerkte luisterspelen worden op
gevoerd.
In de bonte programma's op Za
terdagavond bracht de VARA eni
ge variatie: twee maal in de maand
„De Winkel van Sinkel". één keer
„De Bonte Bal" en één keer in de
maand een programma van Nico
Eoer.
50 jaar Ned. muziek
De AVRO verzorgt wat de ern
stige muziek betreft, zijn deel in de
inmiddels begonnen serie „Vijftig
jaar Nederlandse Muziek", ter ge
legenheid van het regeringsjubi
leum. Naast een reeks concerten
door het Concertgebouworkest is er
een twintigtal symphonische stu
dioconcerten de meeste geleid
door Willem van Otterloo met
een keur van buitenlandse so
listen.
Operaliefhebbers krijgen even
eens hun deel, o.a. met de serie
„Een ster in de opera".
Tenslotte is er „het muziek-al-
bum", gewijd aan vele compo
nisten en verzorgd door Hugo de
Groot met het omroeporkest en
solisten.
Het lichtere genre is weer in
ruime mate vertegenwoordigd. De
talrijke ensembles blijven op dit
gebied hun eigen programma's ver
zorgen in grote verscheidenheid,
aangevuld met operettes, cabaret
en ook de Bonte Trein.
In de middagprogramma's is er
weer veel plaats voor de jeugd.
„Jubeldam aan Zee"
van de N.C.R.V.
,,'s Morgens kreeg ik de opdracht
om in het avondblad van de zelfde
dag het verhaal te vervolgen. Een
uur voor het sluiten van de krant
had ik nog geen letter op papier
gezet. Plotseling kreeg ik een idee.
En ik begon te vertellen wat de
held van de „story" allemaal zag,
door de 39 vensters van de wol
kenkrabber, waar hij langs suisde.
Zo hield ik het acht en dertig da
gen vol. Toen ik aan de eerste
étage kwam, was mijn fantasie uit
geput en gaf ik het zaakje over
aan Arie Pleysier. Die heeft er zich
zowaar nog uitgered."
Tot zover 't avontuur van „Es",
zoals de regisseur van de VARA in
de wandeling heet. De lezer ziet,
wat hem alzo kan gebeuren, als
hij zich waagt aan het voor de
vuistweg vertellen van verhalen
voor de radio. Zijn familie, zijn
kennissenkring, heel Nederland
kan hem horen. Het is dan ook de
vraag of de VARA veel liefhebbers
voor dit experiment zal kunnen
vinden. We zien de uitzendingen
met belangstelling tegemoet.
Het is voor een radio-omroep
vereniging niet eenvoudig, elk jaar
iets nieuws te brengen. Wat is
trouwens nieuw op deze wereld.
Afwisseling alleen is al veel waard.
Zoals men weet, zullen de vier
grote omroepverenigingen in sa
menwerking met de omroepen uit
Engeland, Frankrijk, België en Lu
xemburg, één keer per maand z.g.
Europese concerten organiseren.
Eén van de landen verzorgt tel
kens zo'n concert; de andere ne
men het over. Zo zal men het ook
éénmaal per week doen met het
West-Europese commentaar (in
drie talen, Engels, Frans, Neder
lands).
Dit zijn besprekingen van onge
veer tien minuten over actuele on
derwerpen. De Nederlandse com
mentator is mr. Jan Derks, hoofd
redacteur van „De Tijd".
„Ome Keesje" leeft nog
Wat het radio-programma
voor deze winter betreft, vele
oude rubrieken zullen gehand
haafd blijven, omdat het pu
bliek ze nu eenmaal graag
hoort. Bij de VARA zou men
b.v. „Ome Keesje" nu wel eens
willen laten vervallen. Maar
telkens blijkt weer, dat vele
luisteraars de avonturen van
de oude baas niet willen mis
sen.
Wat men ter afwisseling van het
oude biedt? Wij doen slechts een
greep.
De VARA heeft 'n nieuw strijk
orkest o.l.v. Benedict Silbermann,
met de violist Paul Godwin als so
list. Er is een nieuw accordeon
orkest en het mandoline-ensemble
„De Jonge Flierefluiters" van Jo-
han Jong. Van 1 Januari af komen
er op Zaterdagmiddag uitzendin
gen van harmonie-orkesten, in sa
menwerking met Engeland, Frank
rijk en België. Des Maandagsmid-
dags zullen in het ernstige muziek
genre. jonge kunstenaars zich
voorstellen. Nieuw zijn ook de re
portages van concerten, die de
VARA gaat geven.
Namen van bekende kunste
naars? Dit seizoen komen o.a. voor
de microfoon de violisten Izaac
Stern, Dino Lipatti en Alfredo
Campoli, de zangeres Ellabella Da-
vis, de Amerikaanse tenor Eugène
Conley en de neger-bariton Todd
Duncan
Op 6 November komt George
Melachrino het Metropolo-orkest
leiden en hij neemt Engelse solis
ten mee. Een bijzonder communi
ty-singing programma hoort u op
25 December. Dan zullen koren uit
Noorwegen, Zweden, Denemarken,
België, Frankrijk, Engeland en
Nederland Kerstliederen ten geho
re brengen.
Medische rubriek
Vele luisteraars zullen met be
langstelling vernemen, dat de VA
RA weer een rubriek „Huwelijks
problemen" in het leven wil roe
pen, in de geest, zoals die vroeger
door dr. Premsela werd verzorgd.
Onder de titel „De Wekker" werd
nog een wekelijks program ingelast
voor de zieke jeugd. Ook is men op
veler verzoek weer overgegaan tot
de oprichting van een kinderkoor,
dat ter nagedachtenis aan Jacob
Hamel diens naam draagt.
De afdeling „gesproken woord"
van de AVRO komt o.a. nog met 'n
reeks beschouwingen over landen
en hun wereldproblemen, met een
toneelrubriek door A. den Hertog,
een reeks lezingen „Pijlers van
Ncerlands welvaart", on£cr redac
tie van prof. H. N. ter Veen.
Dr. Hugcnholz zal een serie le
zingen houden over psychologie.
Geheel nieuw is de AVRO-avond-
scliool voor iedereen. Elke Don
derdagavond worden, gedurende
een half uur, korte causerieën ge
houden over onderwerpen van de
meest uiteenlopende aard, door
vooraanstaande personen op elk
terrein.
Op het gebied van de hoorspelen
is een lange reeks van de meest
uiteenlopende aard voorbereid.
Paul Vlaanderen is weer present
en o.m. is er voorts een serie his
torische spelen onder de titel „De
liefde gaat zonderlinge wegen".
NCRV lachspiegel
De N.C.R.V. gaat, in het kader
van de wekelijkse steravonden op
Donderdag, met ingang van No
vember eens per maand het wel en
wee van de fantasiestad „Jubel-
dam aan Zee" in de huiskamer
brengen. Hierin zullen de goede en
slechte kwaliteiten van de élite
ener kleine stad als in een lach
spiegel worden voorgehouden
met de bedoeling „lachende de
waarheid te zeggen."
Op de andere steravonden
zullen Lodewijk en Louis
nieuwe figuren zijn, die teza
men met de Spraakwaterval-
Iers het muzikale programma
afwisselen.
De „familie-competitie" is
reeds terug gekeerd, met een
gewijzigde opstelling.
In 1949 hoopt de NCRV haar
'zilveren jubileum te vieren. Dit zal
gebeuren tijdens de jubileumont-
moeting, op tweede Pinksterdag in
het park Sonsbeek te Arnhem,
waar tienduizenden luisteraars
worden verwacht.
De NCRV wil dit seizoen een
proef nemen met een radio-discus
sie, waarin belangrijke onderwer
pen door mannen van naam wor
den besproken. Zo hebben pröf. dr.
Gerard Brom van Nijmegen en
prof. dr. C. G. Berkouwer zich be
reid verklaard tot een radio-dis
cussie over „De eenheid van de
kerk".
Prof. dr. S. U. Zuidema zal een
cyclus lezingen houden over „Ons
Christelijk geloof".
De K.R.O. deed ons nog geen
programma-overzicht toekomen.
ER zijn twee soorten van cynis
me; de ene komt voornamelijk
voor bij bejaarde, de andere bij
heel jonge mensen. Het ene cynis
me is door alle wollen geverfd: het
is een resultaat van langdurige
ontgoochelende ervaringen en komt
veelal voort uit teleurgestelde le
vensliefde, die in haar tegendeel is
omgeslagen. Het andere cynisme
doet zich niet voor bij hen, die
niet meer in de goede, positie
ve kanten van het leven of van de
menselijke aard geloven, maar in
tegendeel bij hen, die daar a priori
nog niet aan geloven. Deze
laatslen staan, althans geestelijk,
nog in hun puberteit. Zij zijn als de
dood voor onecht of vals gevoel en
daardoor vervuld van valse
schaamte tegenover echt gevoel.
Zij zijn eigenlijk cynisch door dg
beschroomde kwetsbaarheid der
jeugd, al zou men dit aan hun
rauwe taal niet zeggen, en geens-
Letterkundige kroniek
door
Victor E. van Vriesland
fcMH
Wat draagt de werkende vrouw
in Amerika?
TAAT de werkende vrouw zal dragen onder haar New Look japon-
i\ptjes.is vooral in Amerika het gesprek van de dag. Het gaat zelfs
zover, dat er speciale shows georganiseerd worden, waar men ondcrkle-
ding in alle tinten en lengten te zien krijgt, 't Meisje dat er uit ziet alsof
ze ic laaf Is voor een afspraakje draagt een wit zijden onderjurk met
een 15 cm. brede kanten strook. De werkende meisjes dragen nauw
sluitende crepe rokken: het ene 'n marineblauwe met geschulpte ran
den, het andere een chocolade-bruin gevalletje met turquoisekleurig
borduursel
Denemarken bezit netwerk van
koelinstallaties
Nederlancf zal grotere belangstel
ling moeten hebben voor de prac-
tische mogelijkheden, welke de
koeltechniek voor het bewaren van
spoedig aan bederf onderhevige
voedsel biedt, teneinde niet achter
op te raken. Tot deze slotsom kwam
de Nederlandse rijkstuinbouwcon-
sulent, belast met koelaangelegen-
heden, ir. T. van Hiele, die zo juist
in ons land is teruggekeerd van
een te Kopenhagen gehouden con
ferentie over de betekenis van de
koeltechniek voor het bewaren van
levensmiddelen.
Deze conferentie werd door ver
tegenwoordigers van twaalf Euro
pese landen bezocht.
De conferentie hield zich speciaal
bezig met het vraagstuk van het
snelvriezen van allerlei voedings
middelen en de daarvoor nodige
installaties. Aan de voor het in
vriezen van vis ontwikkelde me
thoden werd bijzondere aandacht
geschonken, waarbij bleek, dat er
op dit gebied in IJsland en de
Scandinavische landen reeds be
langrijke practische resultaten
Arthur Horner gewaar
schuwd
Het bestuur van de Britse natio
nale mijnwerkersunie heeft de ver
klaringen, door de secretaris-gene
raal Arthur Horner (communist,
Red.) tijdens zijn bezoek aan
Frankrijk afgelegd, gewraakt en
verklaard, dat „een herhaling van
dergelijk optreden niet geduld zal
worden." Het bestuur heeft een
speciale subcommissie benoemd
voor het opstellen van een verkla
ring aan de leden van de unie in
antwoord op die van Horner.
werden bereikt. Het op coöperatie
ve basis invriezen van vlees en
kippen blijkt in het bijzonder in
Denemarken een grote vlucht te
hebben genomen. Een netwerk van
200 installaties breidt zich reeds
over geheel Denemarken uit, deze
installaties werken meestal ten be
hoeve van de Deense boeren zelf.
Het voor ons land mede zo be
langrijke probleem van het trans
port van groenten, fruit en vries-
conserven werd eveneens ter con
ferentie diepgaand besproken.
Hierbij bleek, dat Frankrijk en
Italië op dit gebied een grote ont
wikkeling hebben doorgemaakt.
Uit een en ander kon men op
maken, dat vele landen zich bijzon
der inspannen, om door het bou
wen van talrijke koelruimten en
van gekoelde trucks en spoorwa
gens zowel hun koelhuiscapaciteit
als hun mogelijkheden van gekoeld
transport' sterk uit te breiden.
Hoewel de koeltechnische weten
schap in Nederland zeker op de
hoogte van de tijd is, zal het be
drijfsleven hier te lande er voor
moeten waken, dat het ten aanzien
van de practische toepassingen niet
bij het buitenland ten achter raakt.
Duitsers demonstreren
te Stuttgart
De Amerikaanse en Duitse poli
tic liepen Donderdag met de bajo-
n?t op het geweer en maakten ge
bruik van traangas, toen drie tot
vierduizend demonstranten door de
Konlgstrasse, de hoofdstraat van
Stuttgart marcheerden en winkel
ruiten ingooiden.
De mars volgde na een open-
luehtdemonstratic van meer dan
80.000 arbeiders, ^tijdens welke werd
geprotesteerd tegen de stijgende
prijzen en gevraagd werd om loons
verhogingen.
- - r>
^4ST U VtlUG Hq
Opstand in Peruaans leger
Vijf regimenten van het Peruaan
se leger in Arequipa, de op een na
grootste stad des lands, zijn ecu
opstand begonnen. De revolutionnai-
ren beweren, dat zij reeds de ge
hele Zuidelijke helft van het land
in hun macht hebben.
De regering geeft het bestaan
van de revolte toe, doch maakt te
gelijk bekend, dat loyale troepen
reeds maatregelen hebben genomen
om de opstand te dempen.
De leider van de rebellie is gene
raal Manuel Odria, gewezen minis
ter en bekend als de held van de
oorlog tussen Peru en Ecuador in
1940.
dekens
gordijnen
onderkleding^
jumpers
fa a bykledïngi
sokken
Mooie resultaten collecte
Spoorweg TB-Vereniging
Dc collecte welke de Spoorweg
Tuberculose Vereniging in Septem
ber heeft georganiseerd in de om
geving van en op de stations der
Nederlandse Spoorwegen, heeft
ruim 53.000 gulden opgebracht.
Een sinds Zaterdag vermist Nieuw
Zeelands vliegtuig met dertien mensen
aan boord. Is Donderdag waargenomen
aan dc voet van een berg op North Is
land. Eh- zouden geen sporen van brand
I te zien zijn. Verkenningsvliegtuigen
i I hebben medicamenten en levcnsmlddc-
4 len uitgeworpen ln dc buurt van het
wrak. in dc hoop dat er nog overleven
den zijn. Reddingsploegen zouden mis
schien vandaag de plaats van het on
geluk kunnen bereiken.
B. en W. van Amsterdam stelt de
gemeenteraad voor het Blaauwhocdcn-
veem—Vriossevcem. dat kort geleden
grotendeels door brand werd verwoest,
te herbouwen
Een Engelse politiesergeant repeteert met een afdeling van het Lon-
dense politie-koor, dat deelneemt aan een concert in Central Hall in
Londen.
Verenigde Naties
Krachtiger houding in
Palestijns geschil?
Officieel verneemt United Press
te Tel Aviv, dat de Israëlische mi
nister van buitenlandse zaken,
Mosje Sjertok, de Egyptenareu
voor vredesbesprekingen heeft uit
genodigd.
Sjertok heeft een telegram ge
zonden aan de Israëlische gedele
geerde te Parijs, met verzoek hier
van de Egyptische delegatie bij de
UNO in kennis te stellen.
Inmiddels hebben Engeland en
China Donderdag voorgesteld de
Veiligheidsraad het gebruik van
economische druk te laten overwe
gen om een eind te maken aan de
oorlog in Palestina.
De Chinese afgevaardigde, dr.
Tsjang, zeide in zijn toelichting op
de resolutie, dat blijkbaar krachti
ger middelen nodig zijn om aan het
Palestijnse conflict een einde te
maken. De waarnemende bemidde
laar der UNO in Palestina, dr.
Ralph Bunche, bevestigde deze op
vatting.
Canada, Frankrijk en België hebben
in de Veiligheidsraad medegedeeld, dat
zij de Engels-Chincsc resolutie inzake
de situatie in Palestina zullen onder
steunen. De Russische gedelegeerde Ja
cob A. Malik noemde het voorbarig
om op dit ogenblik dergelijke „drasti
sche stappen" te nemen.
De Russen vroegen om uitstel der
stemming teneinde de delegaties in de
gelegenheid te stellen de resolutie te
bestuderen.
Wat de krijgsverrichtingen ln Pa
lestina betreft verneemt Associated
Press dat omsingelde Egyptische troe
pen in het Negeb-gebled er in zijn ge
slaagd de plaats Isdocd. halverwege
Gaza en Tel Aviv in terugtrekkende
beweging te ontruimen, zonder daarbij
I door Joden te zijn gehinderd.
De Nationale Vrouwenraad heeft
tijdens de 43ste jaarvergadering, die ln
Rotterdam ls gehouden, zijn vijftigja
rig bestaan herdacht.
zins doordat het harde leven hen
zo gemaakt heeft. Tot dit type be
hoort W. F. Hermans.
Ik wil daarmee helemaal niet
zeggen, dat de oorlogsgeneratie,
waarvan hij een zo begaafd verte
genwoordiger is, een zacht leven
heeft gehad. De schaduw van vijf
jaar gevaar, dreiging, ontbering,
haat, leugen, onmenselijke wreed
heid en uitzichtloze barbarij ligt
over haar. Maar juist daardoor
werd zij zo geïsoleerd en op zich
zelf teruggesmeten; juist daardoor
kon zij niet voldoende* in aanraking
komen met het werkelijke, norma
le leven en dit leren kennen in al
zijn gecompliceerdheid.
Geen wonder, dat het cynisme van
deze jongeren niet berust op een door
zien van de dingen, maar van een
wereldbeeld uitgaat, dat ls vertekend
door de spanningen en eenzijdigheden
waaronder het tot stand kwam. Voeg
daarbij het nonconformlsme dat het
ontwakende zielelevcn op die leeftijd nu
eenmaal eigen ls, en het wordt begrij-^
pelijk, dat zelfs het enige bindende en
opbouwende element uit de bezettings
jaren, het verzet, niet ln staat ls ge
weest deze mentaliteit tot sterker
levensbevestiging te brengen ZIJ wordt
immers door levensangst overheerst ZIJ
verwerpt ongezien wat zij nauwelijks
kent, evenals het bh jeugdige scholie
ren, nog maar net in de lange broek,
tot de „bon ton" behoort, onder elkaar
over meisjes te spreken met de ver
veelde superioriteit en blaséhcld van
oude, geroutineerde roué's.
Hoogmoed ls aan een dergelijke hou
ding evenmin vreemd en ln deze hoog
moed zit al ec-n clement van vitaliteit:
hij ls de trotse weigering, zich door een
nivellerende en stijlloze tijd te laten
annexeren. Cynisme ls overigons niet de
enige gestemdheid, waarmede Iemand
als W. F. Hermans zich schrap zet tegen
de werkelijkheid, die hij niet aanvaar
den wil. Hij ontvlucht die ook ln het
surrealisme. Het ls merkwaardig, dat
overal in de Europese litteratuur een
herleving van het surrealisme te con
stateren valt, dat men toch na een korte
bloeitijd onder Breton allang dood
waande. Reeds lang voor de laatste
wereldoorlog hadden bij ons Adriaan
van der Veen en Bclcampo het sur
realisme weder een plaats ln het proza
gegeven. Noordstar ln dc dichtkunst. Na
de bevrijding bleek het surrealistische
proza zich ln Iemand als Ferdlrtnnd
Langen vernieuwd te hebben. En ook
In W. F. Hermans.
Het resultaat van de eerste wereld
oorlog voor de letterkunde was een
optimistisch humanisme, veelal ver
mengd met sterk revolutionnnlre toe
komstverwachtingen. Het expression-
nlsme, in zijrt uitbarstende, vormver-
brekende. exclamatorlschc stijl vertolkte
deze gezindheid Na dc laatste wereld
oorlog- zijn de jongere litteratoren ech
ter allesbehalve op de samenleving ge
richt Het .feit van de recidive heeft
haar voor alle illusies behoed. De litte
ratuur ontsnapt thans de realiteit niet
door de cxprcsionnlstlsche verheer
lijking dc-r menselijke goedheid, eenheid
en broederschap Maar óf in cynisme,
óf in cc-n naar de vorm streng beheerste
classisistlsche. arcadische Idylle (b.v.
Aatjes' Voetreis en de academische
poëzie van zovele Jongeren); óf ln het
surrealisme - in een fantasie die met
gebruikmaking van aUc attributen der
werkelijkheid, aan deze haar wetmatig
karakter ontneemt.
Aan de streng volgehouden en bijna
mathematisch wetmatige surrcalltelt van
een Kafka hoeft men Inmiddels bij deze
Jongeren niet te denken. Ook diens zin
rijke ethisch-mclnphysischc achtergrond
ontbreekt ln dc onlangs bij J. M. Mcu-
lenhoff verschenen novcllenbundcl van
Willem Fredertk Hcrm a n s:
Moedwil en Misverstand ZUn
fantasie ls tegelijk spontaner, irret er
en minder diepzinnig. Toch overtuigt
deze bundel van zeven prozastukken
stellig van het talent van de schrijver.
Wlc zijn werk gevolgd had. wAs daar
trouwens van overtuigd. Als essayist
had Hermans bereids enige aandacht
getrokken door op onbehouwen toon
herhaaldelijk een opvallend grote mond
op te zetten en zich ten aanzien van
zijn collega's te bulten te gaan aan een
zure. onaangename, rauwe taal, oic dui-
TCnstaandcrs een geringe dunk moet
geven van dc beschaving en de inner
lijke kwaliteiten van schrijvers. Vooral
een polemiek met M a r j a, die op
dezelfde wijze repliceerde, ls ln dat
opzicht berucht gebleven.
Zijn naam dankt W. F Hermans ech
ter gelukkig niet aan zijn geluidssterkte.
In 1944 verscheen clandestien een ver
zenbundeltje „Kussen door een rag van
woorden", dat deel uitmaakt van de ln
1945 in het licht gegeven bundel „Hor
ror Coeli". In 19-17 publiceerde Hermans
zijn roman ..Conserve' die zeer mooie
gedeelten bevat en door Vestdijk met
geestdrift begroet werd. Ook fragmen
ten van dc nog onvoltooide roman
„Tranen der Acacia's", ln Criterium
verschenen, droegen dat onmiskenbare
accent van uit beperktheid en nood
geboren oprechtheid, dat veel uitingen
van deze oorlogsgeneratie (b.v. ook ..De
Avonden" van Simoh van het Reve)
tegelijk zo navrant en zo treffend
maakt.
Inderdaad geven de woorden „Moed
wil cn Misverstand" zeer goed weer.
wat Hermans als de drijvende kracht
van het menselijk bestaan ziet en tot
op zekere hoogte ook wel dc geestes
gesteldheid. waarmede hij zelf dit be
staan tegemoet treedt Een eigenaardige
grimmige humor, zonder mildheid,
niet» te verwarren met Ironie en
ln dc wandeling als galgenhumor te
betitelen, ls daarvan het gevolg Al deze
verhalen zijn daarmede gekruid Hij
vormt, in dc verknoopte wegen van zlin
fantasie, de charme cn de aantrekkelijk
heid van deze novellen of korte Pro7-n-
stukken, van welke ik persoonlijk
„Electrothcraplc". „Dokter Klondyke'
cn „Het Lek ln de Eeuwigheid" het
meeste apprecieer. Deze lichtvoetigheid,
bij alle onbehaaglijkheid van dc sfeer
en van het „misverstand" zal het bock
dan ook wel redden voor de mecsto
lezers, bij wie overigens uiteraard dc
„moedwil het tegendeel van cnlgo
goodwill oplevert.
XT' ET meer fruit", de slagzin die ons gedurende
D1-' dc bezettingsjaren zo vaak heoft geërgerd,
lokt nog altijd hier en daar op kleurige reclame
platen, maar is een doorn in het oog van velen, want
helaas ligt het „méér-fruit eten" nog lang niet
binnen ieders bereik. Fruit, voor de volksgezondheid
zo belangrijk, is ook dit jaar weer luxe-versnapering.
De prijzen van wat op vcrschillendeveilingen wordt
aangevoerd liggen vaak dubbel zo hoog als verleden
jaar. Toch is men in kwekerskringen niet ontevre
den. De verwachtingen waren aller
minst hoog gespannen en niemand
had gedacht, dat „de natuur boven
de leer" zou gaan.
De Betuwe is een van de belang
rijkste fruitgebieden in Nederland
en het feit. dat alleen al op de vei
ling te Geldermalscn vorig jaar een
kwart van de landelijke oogst werd
aangevoerd, bewijst, wat de streek
tussen Bergse Maas en Lek voor ons
fruit waard is. Daarom maakte men
zich dit jaar dan ook ongerust, toen
de Betuwse boomgaarden niet veel
goeds schenen te belbven, doch ge
lukkig is de oogst, die nu zo goed
als binnen is. zeer meegevallen, om
dat de schaarse bloemknop-vorming
„wonderen" heeft verricht. Uit vrij
wel ieder bloesempje is een tros ap
pels tevoorschijn gekomen en deze
zijn naar kleur zowel als afmeting
bijzonder goed door de- deskundigen
beoordeeld, wat dus aan het gewicht
veel heeft toegevoegd. Want waar
het aantal stuks minder blijkt dan
vorig jaar kan men nu uit de breed
te halen wat in de lengte niet is te
vinden. Jammer is het, dat de goud-
reinet, naast Brabantse Bellefleur,
Sterappelen en Blocmee het belang
rijkste product van dc Betuwse
kwekers, „matig" is gebleven. Om
dat nog geen totale oogstcijfers be
schikbaar zijn. blijft elke voorspel
ling in deze speculatief, doch insi
ders nemen aan. dat fruit in de ko
mende wintermaanden nog duurder
zal worden dan het al is. Daar men
veel last heeft van wormsteek,
waardoor er veel valfruit is, zullen
dp sombere verwachtingen stellig
worden bewaarheid. De „grote val"
■$in dit jaar houdt o.a. ook nog ver
band met het feit, dat men deze zo
mer eigenlijk over het algemeen te
laat is met plukken, omdat er op ge-
Plukschort-
uitvinding
van een
Utrechter
zelf afvalt, heeft menige kweker be
drogen uit doen komen. Niettemin
werden op de twee Tielse veilingen
en in Zallbommel en Geldermalscn
ongelooflijke hoeveelheden froit
aangevoerd, die gretige aftrek vonden
bij de detaillisten. Waar de Betuwse want van heinde en ver, vooral uit
verhoudingen ten opzichte van de Limburg en de Achterhoek, komen
ZOORAL in jaren als 1948, waar-
V bij men zuinig met het fruit
dient om te gaan is de verzorging
meer dan anders een zaak van groot
gewicht, want ieder stootje, dat een
appel krijgt, reduceert de duurzaam
heid en ofschoon hier bij het onder
wijs aan jonge fruitkwekers regel
matig op wordt gewezen, was men
lang voor dergelijk onderwijs be
stond, op doeltref
fend plukken be
dacht. Waar het
meevoeren van
manden voor de
plukkers in de
boom zeer onhan
dig was, kwamen
sommige kwekers
op de gedachte
zich een lap jute
voor te binden,
waar de oogst in
werd verzameld,
en het was een be
kende Utrechter,
de heer J. J. H.
Lammerts van
Bueren, die daar
door op het idee
kwam een artikel
in dc handel te
brengen, dat voor
zove& ons bekend
is, uniek in Europa
is gebleven, name
lijk het plukschort
dat. gemaakt uit
stevig zeildoek, de
plukker in staat
stelt niet minder
dan ongeveer 25
kg. appelen tege
lijkertijd beneden
te brengen, waar
dc verzamelkistcn in het gras staan
te wachten om gevuld te worden.
Ofschoon men het plukschort elders
wel heeft geïmiteerd, blijkt Utrecht
nog steeds „de naam" te houden,
WONDENvan allerleiaard.
A\ Hoe licht loopt U nKt een woodje op. hetiifr
een b»and-. icKaol- ol tnijwond, hcti'l 'n
v*J'y vel'.ng.Ncemvoo'elI'wtwdje-Hoeklcinook^
deed dc on(vncllcnde. <jenc:ende balvcn t,
Dagvaarding had meters
langer kunnen zijn
Dc marechaussée C. Heil, gebo
ren te Utrecht, was voor de oor
log gedetacheerd in Zutphcn. Hij
was een man. die het „sla cr maar
op" in practijk bracht. Hij werd
voor de Duitse inval oneervol ont
slagen. Na 1940 werd hij echter via
het N.S B-lidmaatschap weer tot
de politiedienst toegelaten. Nu wa
ren de eigenschappen, die voorheen
tot zijn ontslag hadden geleid een
aanbeveling. Hij maakte vlug pro
motie tot de rang van hoofdwacht
meester bij de staatspolitie en was
een der meest toegewijde handlan
gers van overste FeenstnÊ
Woensdag stond hij voor het Bij
zondere Gerechtshof te Arnhem te
recht. Van 1942 af tot aan de be
vrijding hééft hij zich, volgens de
dagvaarding, schuldig gemaakt aan
een reeks misdaden. Te Zutphcn
was hij de schrik der bevolking. Hij
schoot de Zutphense politieagent
Bouma dood. Ook te Gorsel zag
men hem liever gaan dan komen.
Daar arresteerde hij tientallen Jo
den. onder wie de vrouw en de
dochter van het tweede kamerlid
Paul de Groot, die zelf kon ontko
men. Voorts mishandelde hij een
groot aantal gevangenen te Schalk
haar, te Nijkerk liet hij een aantal
gevangenen door een moddersloot
kruipen, waarbij hij en enkele col
lega's op hen schoten.
Verdachte ontkende vrijwel al
deze feiten.
De procureur-fiscaal, jhr. mr. do
Serraris, zeide in zijn requisitoir,
dat de dagvaarding enkele meters
langer had kunnen zijn, indien het
zware dossier ten volle zou zijn ge
bruikt. Spr. had zich bepaald tot
het doodschieten van Bouma, het
mishandelen van elf gevangenen,
het arresteren van 15 Joodse land
genoten en het mishandelen van 7
dezer ongelukkigen, ten laste te
leggen. Spreker eiste de doodstraf.
Uitspraak óver veertien dagen.
fruitsoorten dusdanig zijn, dat naast
360 ha. pruimen. 650 ha kersen en
2000 ha. peren niet minder dan 3900
ha. met appelenbomen zijn beplant,
rekend was, dat het fruit laat rijp waarvan de kwaliteit zeer meevalt,
regelmatig grote bestellingen bin
nen, zodat deze speciale industrie
goed floreert.
zou zijn. Ook op dit punt blijkt de
natuur geen rekening te houden met
menselijke berekening en de sim
pele wijsheid, dat wat rijp is, van-
mag men niet al te somber zijn ge
stemd en de kwekers hebben dit
jaar, naar ons werd verzekerd,
„geen strop" aan de oogst.
Raymond Famechon, kampioen van
Frankrijk en van Europa vedergewicht,
zal zijn Europese titel op 20 Novem
ber verdedigen tegen dc Belgische
kampioen Machtelinck.
Ilechtenisstraf voor
dronken automobilist
De Haarlemse rechtbank veroor
deelde Donderdag een zakenman,
die in de duisternis een wielrjjdster
met zijn auto had aangereden, ten
gevolge waarvan de vrouw over
leed, tot drie maanden hechtenis.
De veroordeelde had, voor het on
geluk gebeurde, alcohol gebruikt,
waardoor zijn reactievermogen
waarschynlijk dusdanig verminder
de, dat hij zijn wagen niet voldoen
de meer onder contróle had.
Amateurtabak, oogst 1948
De Staatscourant bevat een be
schikking, volgens welke de in
landse tabak van de oogst 1948, al
vorens te worden verwerkt, gefer
menteerd dient te worden. Daartoe
zal deze tabak tot uiterlijk 1 Maart
19-i9 moeten worden ingezonden bij
een der erxende fermenteurs, van
wie eer lijst is opgenomen in de
Staatscourant.
Haarlemse tram gaat heen
Dc Haarlemse tram loopt op
haar laatste wielen. Reeds zijn alle
voorzieningen in de stad getroffen,
om Maandag de bussen in te scha
kelen op de routes, die thans nog
door de tram worden bereden. Zon
dag neemt Haarlem met enige
plechtigheid afscheid van zijn tram.
