De warwinkel van het Midden-Oosten
Woningtoestanden zijn lang
niet ideaal
Nobelprijzen toegekend voor
literatuur, physica, chemie
Troepen in de Negeb moeten
worden teruggetrokken
ONZE POSITIE
IN INDONESIË
Boete geëist tegen
apothekeres
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROBHet geheim van de tunnel
v.
tse-
j-Lezers
schrijven on
MINDER KANS OP
KIESPIJN!
FaMa tandpasta
RHEUMATIEK
KLOOSTERBALSEM
DE
HIN
ESE
PAPEGAAI
.Vrijdag 5 November 1948
3
Resultaten ivoning- en gezinstelling
In enkele provincies weinig aansluiting op
gas, electriciteit en waterleiding
Het Centraal Bureau voor de
Statistiek is gereed gekomen met
zijn telling van de resultaten van
de woning- en gezinstelling, die op
31 Mei 1947 is gehouden. De laat
ste weken hebben wij reeds enke
le van de belangrijkste cijfers ge
publiceerd en toegelicht, de cijfers,
die het C.B.S. thans nog publiceer
de zijn echter ook zó interessant,
dat wij ze hieronder afdrukken. Zij
hebben betrekking op de grootte
der woningen in de verschillende
provincies, op de wijze, waarop
deze woningen worden bewoond,
Of. de aantallen bewoners per wo
ning, op het aantal aansluitingen
op gas, electriciteit en waterleiding
en op de kinderrijkdom der gezin
nen.
Wat de grootte der woningen betreft
(gerekend naar het aantal vertrekken),
komt Drenthe achteraan met 3.71 ver
trekken per woning. Dan volgt Fries
land met 3.81. Groningen 4.06, Zeeland
4.26. Noord-Holland 4.91, Zuid-Holland
5 02, Overijssel 5.08, Noord-Brabant 5.16,
Gelderland 5.18, Utrecht 5.43 en Lim
burg met het grootste aantal vertrek
ken per bewoonde woning n.L 5.99.
Het kleinste aantal bewoonde wo,-
nlngen treft men ln Drenthe: 52,001.
Daarna komt Zeeland met 60.313, ver
volgens Groningen met 108.492. Lim
burg met 109.493, Friesland met 110 253,
Utrecht met 118.469, Overijssel met
129ÜC7. Gelderland met 197.110, Noord-
Brabant met 202 093, dan Noord-Hol-
iand met 438.545 en tenslotte Zuid Hol
land met 522 130.
Zeeland heeft het kleinste aantal
bewoners (in bewoonde woningen), nl.
245.03G. Dan volgt Drenthe met 256.987,
vervolgens Groningen 437.302, Friesland
445.082, Utrecht 526 218. Overijssel
619.544, Limburg 636.501, Gelderland
962 648, Noord-Brabant 1.093.748, Noord-
Holland 1.720.046 en tenslotte Zuid-Hol
land 2 222 901.
Het aantal bewoners per vertrek was
het grootste ln Drenthe nl. 1.31. Dan
volgen Friesland 1 06 en Noord-Brabant
105 Vervolgens Groningen 0.99, Lim
burg 0.97, Zeeland 0.95, Overijssel cn
Gelderland beide 0 94. Zuid-Holland
0.85, Utrecht 0.82 en tenslotte Noord-
Holland 0 80.
Het percentage der bevolking ln
„andere oewoonde ruimten" (noodwo
ningen, zomerhuisjes e.d.) was in Mei
1947 het hoogste in Zeeland: 4.5. Dan
volgt Gelderland 3.6 pet, Noord-Bra
bant 3 2. Drenthe 2.6, Limburg 2.3,
Overijssel 1.5, Friesland en Noord-Hol
land beide 10, Zuid-Holiand en Utrecht
beide 0.8 en tenslotte Groningen
met 0.5.
ELF PCT BOERDERIJEN
In Drenthe werden niet minder dan
bijna 315 pet boerderijen geteld. In
Gelderland waren ruim 21 pet van de
bewoonde woningen boerderijen, in
Overijssel 20 petin Frlesiand 18, Lim
burg ruim 17, in Noord-Brabant ruim
16,5. in Zeeland ruim 12, in Groningen
bijna 11, in Utrecht 6, in Noord-Hol
land ruim 4 cn in Zuid-Holland ruim
3 pet. Voor Nederland bedroeg dit per
centage bijna 11 pet.
Het is ongetwijfeld mede de ver
spreide bebouwing, die er toe heelt
geleid, dat in Drenthe slechts 26 3
pet van dc bewoonde woningen een
aansluiting heeft op de waterleiding
cn slechts 19.9 procent op de gas
leiding Noord-Holland heeft de
meeste aansluitingen nl resp. 97.7
en 88 9 pet. onmiddellijk gevolgd
door Zuia-Holland met resp. 97 en
86.8 pet.
Utrecht komt daarna met 91 pet wa
ter en 76 7 gas, Overijssel cn Noord-
Brabant ontlopen elkaar wat dit betreft
niet 'zoveel. In Overijssel zijn 71 pet
der bewoonde woningen op de water
leiding aangesloten cn 52.6 pet op de
gasleiding in Noord-Brabant zijn deze
cijfers resp 69 4 en 53.5. Groningen en
Limburg doen 'ook niet veel voor el
kaar onder: Groningen 68.8 water en
40 8 gas, Limburg 67.1 water en 41.4
gas.
In Zeeland hebben 66 pet der be
woonde woningen water cn 40.6 pet gas.
Gelderland gaf de volgende percenta
ges: water 56 pet en gas 52.2, Friesland
tenslotte voor de bewoonde woningen
mpt aansluiting op de waterleiding 49.2
pet en op de gasleiding 37.5 pet.
In Nederland waren deze percentages
resp. 80.1 en 67.3 pet.
VEEL SAMENWONING
In Friesland was het aantal samen
wonende hulshoudingen het kleinst:
14.7 pet cn ln Limburg het grootst: 43.6
pet, In Groningen was dit 21.9 pet, ln
Zeeland 23.9, ln Noord-üolland 24.8, ln
Overijssel 28.4, in Drenthe 36.6, in
Noord-Brabant 30.9, in Zuid-Holland
32.2, in Utrecht 33.9 en ln Gelderland
35 pet.
Voor Nederland bedroeg dit percen
tage 29.7.
In Friesland werd. niettegenstaande
het percentage samenwonende huls
houdingen er het geringste was, het op
één na hoogste percentage bereikt
voor dc huishoudingen, die vertrekken
met andere huishoudingen moesten de
len. nl. 43.4. Overijssel ging in dit op
zicht aan de kop met 45.1 en Limburg,
dat het grootste percentage samenwo
nende huishoudingen telde, had het
kleinste aantal, dat vertrekken met an
dere huishoudingen moest delen: 171
procent. Dit kwam waarschijnlijk, om-
VRIJ NEDERLAND
onafiian'KI LIJK WEITKHIAI.
brengt deze week o.a.:
Over de houding van het
Nederlands Militair Gezag ln
Indonesië.
Amerikaanse Presidentsverkie
zingen, door drs L. de Jong.
Johan Winkler over:
„November 1918".
Zigeuners zijn zwervensmoe.
Alarm ln de school.
Nutteloze notities van
Carmiggelt.
dat Limburg het grootste aantal ver
trekken per bewoonde woning telde:
5 99. Friesland had het op een na klein
ste nl. 3 81, Drenthe het kleinste 3 71.
In Zuid-Holland was het percentage
huishoudingen, dat vertrekken met an
dere huishoudingen moest delen 42.6,
ln Groningen 42. in Noord-Holland 41 4.
In Utrecht 40, ln Zeeland 39 8. in Gel
derland 39 6, in Drenthe en Noord-Bra
bant beide 39. Voor Nederland was
het 39.3.
Van het aantal samenwonende
huishoudingen had ln Drenthe 7.9
procent onvoldoende slaapruimte, in
Friesland 5.6, in Groningen 5, ln
Zeeland 4.8, ln Limburg 4.3, ln
Noord-Brabant 4.1, ln Gelderland
3 7, in Overijssel 3.5. in Zuid-Hol
land 3.3, in Utrecht 2 8 en in Noord-
Holland 2.5.
Het gemiddelde voor Nederland was
3.6 procent
Het gemiddelde aantal personen per
huishouding was het grootst in Noord-
Brabant nl. 4.74, daarop volgde Lim
burg met 4.62. Dit kwam door de kin
derrijkdom ln deze provincies. Drenthe
kwam op de derde plaats met 4.25, om
dat daar het aantal vertrekken per be
woonde woning het laagste is Voor
Overijssel was het 4.24, voor Gelder
land 4.22, voor Friesland 3 99, voor
Utrecht 3 97, voor Groningen en Zuid-
Holland belde 3.82, voor Zeeland 3 78.
voor Noord-Holland tenslotte 3.70. Voor
Nederland als geheel was het 4.04.
Op enkele opvallende verschillen tus
sen de provinciale cijfers is in deze
samenvatting de nadruk gelegd. Men
dient te bedenken, dat deze provinciale
cijfers zelf weer gemiddelden zijn van
die voor de in iedere provincie gelegen
gemeenten en d3t ook tussen de cijfers
voor de afzonderlijke gemeenten en
zelfs voor onderdelen van gemeenten
afwijkingen aan de dag treden, soms
zeer belangrijke.
Recept eiste slachtoffer
In hoger beroep werd gisteren voor
het Hof te Leeuwarden behandeld de
vergiftigingszaak te Harlingen. Zoals
men zich zal herinneren overleed op 9
October 1946 te Harlingen dc heer Jo
han Postma tengevolge van vergifti
ging. ontstaan door het gebruiken \an
verkeerd bereide geneesmiddelen in dc
apotheek van mevrouw C V aldaar
De leerllng-apothekeresse had het re
cept klaar gemaakt cn daarna had me
vrouw C. V. het gereed gemaakte meng
sel over drie zakjes verdeeld van onge
veer eenzelfde inhoud, zonder echter
dit mengsel te controleren, hoewel zij
wist. dat haar leerlinge nog niet voor
haar taak berekend was.
Mevrouw C. V werd tot 1 maand
hechtenis voorwaardelijk en 750
boete veroordeeld; mc-j H. tot een
maand hechtenis voorwaardelijk met
een 100— boete.
Na een uitvoerig getuigenverhoor,
waarbij geen nieuwe punten naar voren
kwamen, vroeg de procureur-generaal
bevestiging van het vonnis. Uitspraak
over 14 dagen.
In Nederland 400.000
telefoon-abonné's
In 1928 tolde ons land rond 180.000
telefoon-abonné's, die ongeveer
achttien millioen interlocale ge
sprekken en twee millioen interna
tionale gesprekken voerden. In 1948
worden verwacht 400.000 abonné's
120 millioen interlocale en 1.2 milli
oen internationale gesprekken.
Wanneer men de groei van het in
terlocale telefoonverkeer in Neder
land over een lange reeks van jaren
nagaat, dan blijkt, dnt, als men de
jaren van economische stormen
overslaat, een vrijwel continue
groei valt te constateren, waarbij
het verkeer telkens in vier it vijf ja
ren verdubbelt.
,T-
r*
2. Marga en Willy zijn
opgetogen, wanneer ze
aan land gaan. Tanger is
een schilderachtige stad
en ze nemen dan ook de
kans waar om filmopna
men te maken. Een klein
jongetje wijst Rob en de
meisjes de weg naar het
kantoor van majoor
Ross en wanneer ze bin
nenstappen, ontvangt de
Amerikaan hen harte
lijk. „Kerel, Rob!" roept
hij uit, „wat ben ik blij,
dat ik je zie. Mag ik je
voorstellen aan mijn
vriend, inspecteur Ro
gers?" Mr. Rogers drukt Rob stevig de hand
en dan neemt Ross Rob apart. „Voel je er wat
voor om me een handje te helpen?" vraagt
hij. „Dat hangt er van af," antwoord Rob, „wat
moet er gebeuren?" Ross legt hem snel uit,
waarom hij in Tanger is. „Heb je die schoener
gezien ip de haven?" zegt hij. „De Astra?" hoeveelheden materieel en machines te kopen
en hij zit goed in zijn geld, want hij betaalt
„Ja zeker. Een mooi schip! Wat is daar mee alles in dollars. De man moet millionnair zijn",
aan de hand?" Dat weet Ross ook niet pre- meent Ross; „en wat wil hij hier uitspoken?
cies, maar de „Astra" is een geheimzinnig
schip. De eigenaar is reeds lang bezig enorme We moeten daar achter zien te komen."
Engelse schrijver T. S. Eliot krijgt de
letterkunde-prijs
De Zweedse Academie heeft gisteren drie Nobelprijzen 1948 toegekend.
Die voor dc letteren gaat naar de Engelse schrijver Thomas S. Eliot;
diens landgenoot prof. B 1 a c k e 11 Is onderscheiden voor zijn natuur
kundige onderzoekingen op het gebied der kosmische straling, terwijl de
derde Nobelprijs, die voor scheikunde, is toegekend aan de Zweedse pro
fessor T i s e I i u s voor zijn ontdekkingen op het gebied der bio-chcmic.
De eerste nieuwe reuzen-vrachtvliegtuigen van de RAF, de Handleg
Page Hastingszijn thans op de luchtbrug in dienst gesteld. Zij opereren
van een voormalig vliegveld van de Luftwaffe in Schleswigland, waar
in 15 dagen tijds 19.000 ton aarde werd. verplaatst en 7.000 ton beton
voor startbanen werd. verwerkt. Op weg tiaar h\in Duitse basiswaar
zij voornamelijk voor het vervoer van kolen naar Berlijn zullen worden
gebruikt. Per vlucht vervoeren zij 7'/2 ton.
Eliot is de vierde Britse letterkun
dige die deze prijs ontvangt sinds de
literatuurprijs voor het eerst in 1901
werd toegekend. Zijn voorgangers wa
ren Rudyard Kipling, G. B. Shaw en
John Galsworthy.
Eliot werd in 1888 in Saint Louis,
V.S., geboren. HIJ liet zich in 1927 tot
Engels onderdaan naturaliseren.
Voordat hij zich ln Londen vestigde
was hij enige tijd klerk op een bank
in Boston. In 1920 publiceerde hij zijn
eerste bock .the sacred wood'. De cri-
tische opstellen, die Eliot ln de volgen
de jaren schreef, veroordeelden Milton,
kenschetsten Shakespeare's .Hamlet' als
een .artistieke mislukking'. Eliot's .the
waste land', dat in 1922 het licht zag,
deed de grondvesten, waarop de En
gelse dichtkunst sinds Jaren rustte,
schudden. Hij trachtte ln dit werk de
doodsteek aan dc romantiek toe te
brengen. Terwijl de romantici in op
stand waren gekomen tegen de tra
ditie. probeerde Eliot diep in deze tra
ditie zijn inspiratie te vinden. HIJ nam
het idioom en de techniek van de vroe
gere Renaissance, van Marlowe, Webster
en Doons over.
Dit .enfant terrible' ln de literatuur
werd ln 1927 redacteur van de ,New
Criterion". In 1932 werd hij benoemd
tot hoogleraar in de dichtkunst to Har
vard. Nadat hij een Jaar gedoceerd had.
keerde hij met bekwame spoed naar
Engeland terug, waar hij zich aan reli
gieuze onderwerpen wijdde. Zijn eerste
toneelstuk op religieus gebied was .the
rock', dat ln 1935 gevolgd werd door
.Murder in the Cathedral', een stuk dat
de moord op Thams A. Beckct in de
kathedraal van Canterbury tot onder
werp heeft. Dit stuk werd meer dan 700
maal opgevoerd.
Eliot. die een afkeer van publiciteit
heeft voor zover het zijn persoon be
treft. is directeur van dc uitgevers
maatschappij Faber and Faber. De Brit
ten eerden hom ln 1948 met de order
of merit, de Fransen verleenden hem het
Légion d honneur. Hij ontving eregra-
den van de universiteiten van Cambrid
ge, Harvard, Yale. Princeton, Columbia,
Bristol. Leeds en Edinburgh.
Prof. B 1 a c k e 11, hoogleraar te Man-
II
WE zagen in het vorig artikel,
hoe cle Arabische staten on
der de indruk van de zwenking in
de Britse politiek, die de conclu
sies van het rapport-Bernadotte
aanvaardde, tot het doen van een
tegenzet besloten. Het voor de
hand liggende plan was om zich
van heel Jeruzalem meester te ma
ken. Met het oog hierop werden in
Augustus de legers van Irak en
van Transjordanië onder één leiding
gebracht en in September werden
de andere Arabische staten uitge
nodigd dit voorbeeld te volgen. Ab-
doellah ging in zijn „geestdrift"
voor de gezamenlijke zaak zelfs
zover, dat hij zijn Arabisch Le
gioen onder Iraaks commando plaat
ste en het voorstel van Irak om
het bevel over het gezamenlijke
leger aan een Egyptenaar op te
dragen ondersteunde.
Dit alles werd besproken, toen
het politieke comité van de Liga
ir. September in Cairo bijeen was.
Maarde zaak liep mis. De
Egyptische regering vertrouwde
blijkbaar de plotselinge gewillig
heid en meegaandheid van haar
oude concurrent Abdoellah niet
recht en had bovendien geen lust
om aan de Engelse officieren van
Abdoellah's Arabisch Legioen in
zage te geven in de plannen van
haar opperbevel. Het gevolg was,
dat er grote ruzie kwam en dat het
politieke comité er zelfs niet in
slaagde om één gezamenlijke poli
tiek van de Arabische staten voor
de Alg. Vergadering der Ver. Na
ties er door te krijgen. Het feit
bleef er nu eenmaal, dat Abdoel
lah degene was, die van het rap
port-Bernadotte en van de gewij
zigde Britse houding het meeste
voordeel had, ook al werd aan zijn
eerzucht niet voor honderd procent
voldaan.
Misselijk!
Ik heb uw stukje gelezen „Commen
taar overbodig." Ik wilde het volgen
de hierover zeggen: de houding van de
bewuste officier die verklaarde, dat
ze ln het ziekenhuis „Salem" erg over
dreven, omdat ze nu eens wat te doen
hadden, vind ik ln een woord misselijk.
Moeten zij achter deze houding hun
domheid en tekort aan verantwoorde
lijkheidsgevoel verschuilen?
Ik ben er van overtuigd dat als onze
doktoren en zusters niet zo gauw ter
plaatse waren geweest, de gevolgen
veel erger zouden zijn geweest. Is nu
de „verklaring" van die officier de
dank voor hun snelle hulp?
Wij, Ermeloërs. zijn trots op ons
ziekenhuis met zijn directie, doktoren
en zusterö. Daar kan de verklaring van
bovengenoemde officier niets af of toe
doen. H. W.
Toen bedacht de premier van
Irak, Moezachim al-Pachachi pasja,
iets anders. Nu het eenhoofdig op
perbevel mislukt was, zouden naar
zijn mening zowel het plan-Berna-
dotte als de nieuwe Britse politiek
als de eerzuchtige plannen van
Abdoellah het best doorkruist kun
nen worden door de oprichting van
een Voorlopige Arabische regering
iiitnioiuiiniiiiiiiiimiuiuiiiui cloOT i^vuiniiniiinïiuHinniminii
prof. dr. C. D. J. Brandt
voor Palestina met zetel te Gaza in
de Egyptische bezettingszone. Om
Abdoellah voor dit plan te winnen
zou zijn militaire gouverneur van
Jeruzalem, Achmed Hilmy pasja,
premier van die regering worden
en om te verdoezelen, dat Irak en
Egypte hier achter zaten, zouden
deze twee staten nog even wach
ten met hun erkenning van die
Voorlopige regering. Maar koning
Abdoellah liep er niet in het
feit alleen, dat zijn aartsvijand de
Moefti hoofd van de Constitueren
de Vergadering in Gaza werd, was
voldoende om zijn ogen te openen.
Onmiddellijk onthief hij Achmed
Hilmy van zijn commando in Je
ruzalem, bevorderde de oprichting
van een tegen-regering onder de
Palestijnse vluchtelingen in Trans
jordanië en weigerde de Voorlopige
regering in Gaza te erkennen.
Zijn tegenstanders in de Liga ga
ven de hoop op een uiteindelijk
succes echter niet op. Zij meenden
nu, dat 't het beste zou zijn om die
regering in Gaza het zo dringend
nodige prestige te geven door een
overtuigend militair succes. Dit
meenden zij te kunnen bereiken
door een actie aan het Egyptische
front, in het bijzonder in de streek
ten Noorden van Bethlehem. Hier
zouden de Egyptische troepen hun
linie zover vooruit moeten schuiven,
dat zij vervolgens in staat zouden
moeteYi zijn om een aanval te doen
op de posities van Israël in Jeruza
lem. Een stilzwijgende voorwaarde
hierbij was, dat er zo gemanoeu
vreerd zou moeten worden, dat de
troepen van Israël het eerste schot
zouden lossen en dat dus interna
tionaal op hen het odium zou ko
men te rusten van het verbreken
van de wapenstilstand.
Hoe dit fraaie plan helemaal ver
keerd is uitgepakt zal ik in een
volgende beschouwing behandelen.
Chester, die tijdens de oorlog lid wns
van de Britse commissie voor de
atoomenergie, heeft de zgn Wilson-
kamcr vervolmaakt. Deze stelt dc ge
leerde ln staat, de banen van radio
actieve deeltjes te volgen en te foto
graferen. Hij ontdekt, dat het fotogra
fische beeld van kosmische stralen ge
lijkenis vertoont met het gefotografeer
de traject van radio-actieve deeltjes. In
1934 toonde prof. Blackett aan hoe een
positron en een electron gelijktijdig
waren ontstaan door een gamma-straal.
De voornaamste bijdrage die de
Zweedse geleerde prof Tiscllus tot
de wetenschap heeft geleverd is de ont
wikkeling van twee methoden (de
elcctro-phoresc en de absorptie-ana-
lyse) voor de identificatie en de zuive
ring van dc belangrijkste proteïnes ln
de ingewikkelde mengsels waarin de
natuur zc IcverL In 1937 is door electro-
phorese komen vast te staan, dat het
blocdscrum een aantal tamelijk goed te
onderscheiden proteïnes bevat.
De Zuidoost-Drentse slagers heb
ben zich tegen vrije verkoop van vlees
verklaard, omdat zU h.i. prijsverhoging
tengevolge zou hebben.
Op Dinsdag 16 November wordt er
in het Kurhaus in Schevenlngen een
verkeers-cconomisch congres gehouden.
Advertentie
Succesvolle bestrijding van
tandbederf.
Gedurende de laatste Jaren heeft
de tandheelkundige- en mondhy-
giënische-wetenschap belangrijke
ontdekkingen gedaan, waardoor
tandbederf thans met succes kan
worden bestreden en voorkomen.
Vanzelfsprekend maakt de mo
derne tandpasta-industrie oen nut
tig gebruik van deze wetenschap
pelijke ontdekkingen.
Do belangrijkste stoffen, die ter
bescherming van tanden en mond
kunnen worden aangewend zijn:
vitamine C (voorkomt slijm
vliesontsteking on versterkt
hot tandvlees)
O fluorsilicaat (do directe be
strijder van tandbederf,
carles, etc.)
sulfonamide (voor de algo-
helo desinfcctle van mond
holte en tanden).
Deze uiterst belangrijke prepa
raten zijn allen in wetenschappe
lijk verantwoordo hoeveelheden,
en in de meest doeltreffende ver
houding toegevoegd aan
's Morgens voor mooie tanden,
's Avonds voor gezonde tandon.
Veiligheidsraad tot
Joden en Arabieren
Na zich de gehele dag te heb
ben beziggehouden met de Pa
lestijnse kwestie, heeft de Vei
ligheidsraad gisteravond laat
een beroep gedaan op Joden en
Arabieren om hun troepen in de
Negeb terug te trekken tot op
de posities van 14 October.
Dit was de datum waarop het Is
raëlische offensief begon, dat leidde
tot de verovering van de Negeb-
woestijn op de Egyptcnaren. Het be
roep van de Veiligheidsraad was het
resultaat van de aanneming van een
BritsChinese resolutie. Deze komt
er dus op neer, dat dc Joodse troe
pen het veroverde terrein weer zou
den moeten prijsgeven. De Egypte-
naren hebben geen vorderingen ge
maakt; zij zijn enkel teruggeslagen.
De resolutie werd aangenomen
met 9 stemmen togen 1 bij 1 onthou
ding. De Oekraïne stemde tegen en
de Sowjet-Unie onthield zich van
stemming, zodoende dus geen ge
bruik makend vart haar vetorecht.
In de resolutie was een Amerikaans
amendement opgenomen om de
sancties waarmee de partijen Ingeval
Advertentie
maor betlf'id Uw pi|nen mei hel ideale wtljl.
middel, we'kv geneeA'acht.Qe bc.tanddeleó
diep In de weeliel» docd'inqcn Eveneen»
b*| flramhe-d. »p-i en Ivhiat wii|ve men mei
EARL DERR B1GGERS
CEARL DER,
EEN CHARLIE CHAN-MYSTERIE
No. 109
Op de lessenaar lag een
krant. Het belichtte de datum
ze was maar een week oud.
In de achterwand waren twee
zware deuren, beide met nieuwe
sloten. Hij zocht lussen de sleutels,
en opende de deur links. In een
kleine, cel-achtige kamer met hoge.
getraliede vensters, bescheen zijn
lantaarn de slanke gestalte van een
meisje. Zonder grote verbazing her.
kende hij Evelyn Madden. Zij kwam
snel naar hem toe. „Bob Eden!" riep
zij, en toen, zonder een spoor van
haar oude hooghartigheid, barstte
zij in tranen uit.
„Stil maar", zei Bob. „Nu komt
alles terecht." Er kwam nog een
meisje naar voren Paula Wen
dell, met een stralende glimlach.
„Zo", zei ze kalm, „ik dacht wel,
dat u komen zoudt."
„Dank voor je vertrouwen", ant
woordde Bob. ..Het zou wel eens
lelijk kunnen aflopen, al dat rond
zwerven. Wat is er toch gebeurd?"
„Niet veel bijzonders. Ik k'iam
hier eens rondkijken, en hij" zij
wees naar Slappe Flip in de mane
schijn op straat „zei, dat het niet
mocht. Ik heb met hem gerede
neerd, en hier is het geëindigd. Hij
zei. dat ik hier vannacht blijven
moest. Hij was beleefd, maar stand
vastig."
„Het is zijn geluk, dat hij beleefd
was", zei Bob grimmig. Hij gaf
Evelyn Madden zijn arm. „Kom
maar mee", zei hij zacht. „Ik geloof,
dat we hier klaar zijn
Toen hield hij op. Er hamerde
iemand op de binnenzijde van de
tweede deur. „Doe maar open."
Hij ontsloot de deur, duwde haar
open, en keek naar binnen. In het
half-dulster zag hij vaag de gestalte
van een man.
Bob's adem stokte; hij viel tegen
de lessenaar aan.
„Een spookstad!" riep hij. „Dat
is het zeker!"
HOOFDSTUK XXI.
DE POSTBODE KOMT AAN HET
EIND VAN ZIJN TOCHT.
Als Bob had geweten, wie de
passagier was in de taxi, die hij en
Holley op weg naar de mijn pas
seerden, is het mogelijk, dat hij,
ondanks zijn ongerustheid over
Paula, naar Madden's ranch zou zijn
teruggekeerd. Maar hij reed voort
zonder het te weten, en de passagier
kon ook, al deed hij zijn uiterste
best. Bob niet herkennen in de
voorbij snellende wagen. De auto
van het station in Eldorado ging de
aangegeven weg en stopte voor de
ranch van Madden.
De chauffeur was al bezig het
hek te openen, toen zijn passagier
al op de grond sprong.
„Laat maar", zei hij. „Je kunt
gaan Hoeveel krijg je?"
Hij was een gezet mannetje, van
zowat vijf en dertig jaar, naar de
allerlaatste mode gekleed, en met
iets poenigs over zich. De chauf
feur noemde het bedrag, en toen
hij hem betaald had, ging de passa
gier het erf op, „Wel verduiveld"
begon hij.
Thorn ging de deur open doen.
Het gezette mannetje drong dade
lijk naar binnen.
„Ik zoek meneer P. J. Madden",
verklaarde hij.
De millionnair stond op „In orde
ik ben Madden. Wat wenst u?"
De vreemdeling schudde de hand.
„Blij u te zien, meneer Madden. Ik
ben "Victor Jordan, een der eige
naars van de paarlen, die u in San
Francisco hebt gekocht".
Een verrukte glimlach kwam op
Madden's gezicht. „O aange
naam". zei hij. „Meneer Eden zei,
dat u komen zoudt...
„Hoe kon hij dat zeggen?" vroeg
Victor. „Hij wist, het zelf niet.
„Nu, hij heeft u ook niet ge
noemd. Maar hij zei. dat de paarlen
om acht uur hier zouden zijn
Victor staarde hem aan „Om acht
uur hier zijn?" herhaalde hij. „Zeg
me eens wat heeft Bob Eden hier
eigenlijk uitgevoerd? De paarlen
zijn een week geleden uit San Fran
cisco gegaan, toen Bob ging".
„Wat?" Madden werd weer paars.
Dus hij had ze bij zich' Die schurk!
Daar breek ik hem voor midden
door. Ik zal hem de nek om
draaienHij hield op.
„Maar hij is weg ik heb hem
net zien wegrijden".
„Werkelijk?" antwoordde Victor.
Nu, dat is niet zo erg als het lijkt.
Wanneer ik zeg, de paarlen zijn
met Eden uit San Francisco gegaan,
bedoel ik niet, dat hij ze had. Char
lie had ze".
„Welke Charlie?"
(Wordt vervolgd)
van niet opvolging worden bedreigd,
te verzachten.
Nadat deze resolutie was aange
nomen. deed sir Alexander Cado-
gan, de Britse afgevaardigde, een
soortgelijk voorstel voor wat betreft
Noord-Palcstina, waar de Joden
eveneens tot dc aanval zijn overge
gaan en de Arabische troepen zelfs
tot. in de Libanon hebben terugge
dreven. Toen in dit gebied enige da
gen geleden het vuren werd ge
staakt, hadden de Joden geheel Ga-
lllea gezuiverd van Arabieren
Uit Tel Aviv meldt Reuter, dat in
de Noord-Negeb de Egyptenaren uit
Majdal terugtrekken naar de stad
Gaza in het Zuiden Daar de Joden
alle normale wegen naar het Zuiden
hebben afgeaneden, trachten de
Egyptenaren tc ontsnappen over de
rulle zandduinen. Zij schijnen hier
bij van matten gebruik te maken.
Radio-programma
Hedenavond
HILVERSUM I: 19 09 Denk om de
bocht; 19 15 Jan Vogel; 19 30 Nederland
en zijn gewesten; 10.50 Tien voor acht;
20 00 Nieuws; 20.05 Te Deum: 20.30 Mid
den ln de wereld; 21.00 Men vraagt;
21.30 Kermis der lidelheld- 22 00 Buiten
lands weekoverzicht; 22.15 Swing and
sweet- 22 40 Vandaag; 22.45 Avondwij
ding; 23 00 Nieuws; 23.15—24.00 Sympho-
nlsch concert.
HILVERSUM II 19.00 Nieuws; 19.15
Reg uitz.; 19 30 Actueel geluld; 19 45
C.W.V -kwartier: 20 00 Nieuws: 20 05 Pr
proloog; 20.12 Hoorspel: 21.00 Radio
Phll h. orkest; 22.00 Lezing over Arnbiö:
22.20 Sopraan, cello en clavccimbel;
22 30 Divertimento 22.45 Avondoverden
king: 23 00 Nieuws: 23 15 Brits Ballet
orkest; 23 0—24 00 Vladimir Horowitz,
plano.
Morgén
HILVERSUM I 7 00 Nieuws; 7.15
Ochtcndgvmnastlck- 7.30 Gr platen;
8 00 Nieuws. 8.18 Gr. platen; 9 30 Koor
zang: 10.00 Morgenwijding; 10.20 Radlo-
feullleton, 10.35 Mozart en Brahms;
11 u5 Voor dc arbeiders; 12 00 Gr pla
ten; 12.30 Weerpraatie: 12 33 Pianoduo:
13.00 Rog. uitz.; 13 30 Filmselecties; 14.00
Het Nederl. lied 14 20 Wladlmlr Horo
witz piano; 14.30 Gr. platen; 15.00 De
Veluwc; 15.25 Concertgebouworkest.
16.00 Velllgheldskv.nrtlertje. 16.15 Licht
Frans progr 16.45 Sportpraatic; 17 00
Jean Sablon en Rlna Ketty; 17 30 Om en
nabij de twintig; 13 00 Nieuws; 18 15
Musette-klnnken; 18.30 Rcg. uitzending.
HILVERSUM II" 7 00 Nieuws; 7 15 Ka
merorkest: 7 35 Maria ter ere; 7 45 Mor
gengebed; 8.00 Nieuws 8 15 Gr. platen;
9 00 Voor de vrouw; 9 05 Schubert. 9 30
Waterstanden: 9 35 Gram muz.; 1000
Voor de kleuters: 10 15 Gr platen. 11.00
De Zonnebloem: 11.45 Schoolradio; 12.15
Muzikale melange: 12.30 Weeroverzicht;
12 33 Klaas van Bceck: 12 55 Zonnewij
zer 13.00 Nieuws; 13.25 Klaas van Beeck;
13 50 Film en toneel. 14.in Victor Sil
vester 14 20 Engelse les 14.40 Omroep
orkest; 15.35 Lezing L Brcumer: 15 45
Promenade-orkest: 16.30 D« schoonheid
van het Gregoriaans: 17.00 De Wigwam.
18.00 Guus Jansen en solisten: 18.30
Journalistiek weekoverzicht; 18.45 Wie
weet hoe deze plaat heet
Sport voor Zondag
VOETBAL
District I. lc klasse DOS—Haarlem:
StormvogelsBlauw Wit; Xcrxcs—Vole-
wUckers. ADO—SVV; Sparta—AJax. 2o
klasse A: Zaandijk—Eltnkwtjk. WFC—
Vriendenschaar; Hilversum—de Spar
taan; AFC—Velox; Volcndam—HVC. 2e
klasse B. ZFC—Wotcrgraatsmcor; Ra-
plditas—Wcstfrlsla; OSV-SDW; UVV-
dc Kennemcrs; TOGHercules. 3c
klasse E. ltUC11MS, AP WC—WA;
Zeistde Meteoor; EMM '15—APGS;
BEC—DEC. 3c klasse F; Fortttudo—
CDN; Holland—DWSV; Baarn—AW;
Donar—BVC. 4c klusse J: VVOG—Kam-
punk. SDULVV; Victoria—tho Victory;
Laici.-xüvtiV v ,-vctio—'s-Graveland.
4e klasse K: Amsvorde—de Sttchtso;
ucv-oi.cn^e uoya; v rceswijk—Sacs-
tum; Zw. Vooruit—Amersf. Boys; Bar-
ncveld—Brcderodus. 4c Kiassc L: SEC—
Voorwaarts. Quick—Utrecht; Nijcnro-
des—IJ FC; PVC—de Zebra's. Wouden
berg—JSV.
U.strict II. Ie klasse; Zceburgin—
Ncptunus; ilDVSHBS; DFCD1IC;
DWS-FeOenoord. EDO-KFC 2o kla»»o
A Vciscn—Scheveningen; CVV—for-
tunn; Coal—RCH; Quick—UVS; Emma—
DCV. 2c klasse W: Excelsior—ODS;
Overmaas Silcdrecht; VFC EBOII;
HVVLccrdaln; Unitas—Gouda.
District III, le klasse; AGOVV—He
racles; Quick—Be Quick; Ensch. Boys—
Hengelo; Zwolse Boy»NEC. Go Ahead
—Enschede. 2o klasse A: Elicrmark—
Rljsscn Vooruit; PhcnlxNco; Tuban-
tla—Oldenzaal; VostaGolto; Borne
Rlgtcrsblcck 2c klasse B: AZCSal-
landia; WVC—PEC; Vitesse Labor;
ZutphanlaZAC 2c klase C: Esca—
Gelria; TEC—SCH; Ede—WAVV. Rhedcn
Theolc; Veencndaal—Dier. Boys.
AFD. UTRECHT K.N.V.II.
le klas A: RK Stormvogels—PVCV,
Sperwer—Nnorden; Utr. Boys—MSV '10;
ArcsMaarssen; HerthaKDS le klas
I B; Scherpeiucel—Minerva; FAK—KV-
VA; Voorw. (R) HDS. Fortissimo
BDC. En Avant—De.Toekomst. 2c klasse
A: Putten—Vccnsche Boys; NSC—W.
Boys. DVSA—Kieviten; Socstorbcrg—
DVSU; Austerlltz—Celcrltudo. 2c klasse
B: Wijk bij Duurstede—EMS; Houten—
SCH; VSKLek vogels. 2o klasso C:
Hilv Boys—Goolsche Boys; Odln—Mij
drecht VBO DSO (U.) DOSV
Avance.
ZATERDAGVOETBAL K.N.V.B
District 1. 4e klasse B: SSVU-PVWA;
AGTIJssclmecr vogels; Zutdvogele
Huizen; Spakenburg AMVJ; Slzo
VVGA.
District III, 4c klas A: Davon—DVS
'33; Sp Genamuidcn—Nunspcet; W1IC—
CJ V eik; Apeldoorn—SHV-
Aid. Utrecht, le klasso A: EDO (U.)—
Maarsson. WJ-Lcvu. lc kla.se B: CJ
VV Jonathan. MonUport UHSV,
Sparin tN)—OSO; Dcsto Alcyon 2e
klasse A: TOV-DDS. P S-'e-Gravc-
Innd; PTT—Chelana; CSW—Avonce. 2o
klasse B: Red-Whltc Boys—Barnevcld;
Valkenhclde—OMS; Matjan—SNA; OG
NVV. 2o klasso C: Entrc NousVRA;
Hercules—UR VA. DVSA-DEV; PUEM
—CDN.
HOCKEY
Heren, le klasse: Hilversum—Bc Fair;
HDM—BMHC; D. Stud.—HOC; Togo—
Laren; GooiAmsterdam; HHIJCLei
den. Prom.-klasse C: SCHC 2—Plnoké;
Amsterdnm 3—Strawb A'foort—H'sum.
2. Prom kla.se C; Alkm.—lJBVOgel6;
Kampong—VVV. Plnoké 2—SCHC. 2c
klasse I": Kameleon 2—H'sum 3; A'foort
Gooi 2, Kampong 2A dam 4, FIT
Be Fair 3 So klasse E: Hurley—Goot 4.
3e klasse F: Voordann 2—Kampong 3;
Schaerwcldo 4—Kampong 4; Schocrwel-
de 2—Laren 2; SCHC l—SCHC 3. Dame.
lo klasse; A'dam—Gooi; Hilversum—
Kieviten; Bc Fair—HHIJC. Trom. klasso
B. Leiden—Amersfoort, 2c klasse C:
SCHC 2—Be Fair 2; AMJVKampong;
LarenHuncy. 2e klasso D: H'sum 2
A dam 4. Ijsvogels—Voordann; Schacr-
weiacSCHC; Kampong 2Gooi 2.
KORFBAL
le klasse, N.-Holland: Archipel—
Blauw-Wlt; Koog Zaandijk Wcstcr-
i i Oosterkwartier—SVK; Rodha
DED 2e klnssc A: Ailen Wcerbnnr—
DTVAurora—Olympla; Sport Vereent
Amstelodnnum; KCN Exoelslor. 2c
klasse U: Vogel—Groen Geel; DVD—
Fortuna; SamosA'dam Zuid; ZKV
Luto. 3e klasse B: Altlus—1Togo; Tovera
Landïust; DDVMco. 3e klasse C:
VictoriaGiraffes. Socsterkwarllcr
OBZB Rcs. 2c klasseAurora 2Olym-
pia 2. Ros, 3o klasse: Excelsior 2—
Westerkwartlcr 3; Zwaluwen 2Lnnd-
lust 2; Samos 2—Vogel 2.
G.U.K.B.
lc klasse 7.at.: RDZKamco; Terre
NeuveAltius 2; HulzenThob. 2c kL:
Kamco 2 SSVU; SSVM—Sparta 2;
Beo—Torre Neuve 2. lc klasse, zondag:
Tovers 2—Zwaluwen 3; SKV 2—Giraf
fes 2. 2o klasse: Zullen 2Samos 4;
Soesterkwarticr 3—Giraffes 3. Adspi-
i" 1 isV -Kamco b; Tovers b
Vogel; Samos a—Excelsior; Zwoluwen
Olympla; SKVSamos b.
Kerknieuws
Ned. Herv. Kera
Beroepen te Harderwijk (2 vac.) J
W de Bruljn te Sprang (toez en W
Vrocglndewey tc Huizen (3e pred. pl.)
Aangenomen naar Werkhoven A. v.
d End te Zeist.
Bcroepbaarstelllng ds. W. B Bergs-
ma eervol ontslagen pred, met de be
voegdheid van em. stelt z'.ch beroep
baar in de Ned, Herv. Kerk Adres'
Parklaan 43, Driebergen.
Bedankt voor dc benoeming tot bljz.
hulppred. te Ovorlangbroek J Rnve-
sloot em. pred. te Nunspeet.
Geref. Kerken
Beroeoen te Nicuwerkerk a. d IJssel
A. C Scherpenisse. eind te Klundert
te Nieuwolda J M. Vlaming, cand.
te Haarlem.
Bedankt voor Warffum C Bos te
te Murmerwoude voor 's Gravcnha-
ge-Oost E. I F NawUn te Kampen.
Gercf. Gemeenten
Beroepen te Icrseke M. Blok te
Zeist.
Post voor de „Van Speyk"
tijdijï verzenden!
Op 15 November zal de „Van Speyk"
uit Willemstad (Curacao) naar Neder
land vertrekken, cn op 5 December ln
Den Helder aankomen.
Het schip vertoeft op 27 November
ln de haven van Pontn Delgnda (Azo-
ren). waar dc opvarenden correspon
dentie kunnen ontvangen, mits deze
uiterlijk 18 November gepost wordt.
Deze correspondentie kan bestaan uit
gewone en aangetekende brieven en
briefkaarten, die volgens het binnen
lands tarief met Nederlandse postzegels
gefrankeerd behoren tc zijn. Men moet
de brfofomslag voorzien van twee
elkaar snijdende lijnen, diagonaal over
dc enveloppe.
'Hip KALENDER
6 NOVEMBER. In elke tuin
waar de grond goed is en waar
voldoende zon doordringt, kan ook
jruit worden geteeld Wanneer men
echter maar lukraak wat vrucht
bomen aanschaft zonder daarbij re
kening te houden met de hoedanig
heid van het soort, kan dit tot te
leurstellingen leiden. De bomen
moeten in de eerste plaats kernge
zond zijn. Een zeer belangrijke
factor is het probleem der bestui
ving. Appels, peren, pruimen en
kersen kunnen met eigen stuifmeel
volstaan, doch er zijn ook andere
soorten. Ook de soort van de on
derstam. waarop de bomen inder
tijd veredeld werden, speelt een
belangrijke rol. Om teleurstellin
gen te voorkomen doet de amateur
daarom verstandig, zich door de
vakman terdege te lafer? voorlich
ten. alvorens tot aankoop over te
gaan.
Zorg, dat U over de inhoud
kunt meespreken. Koop het
bij kiosk of bockhandel of,
nqg beter: neem cèn abon
nement (minimurn f 2.50 p,
kwart.)
Weekblad Vrij Nederland
Keilersgracht, 604, AmsrerJam-.C.
