Waarom altijd Amerikanen?
Lou Bandy, zanger en grappenmaker,
bleef de zonnige volksjongen
Amersfoort,
een ideaal centrum
voor wandelsport
Telefoon brengt de wereld
in onze huiskamer
Tien Londense snijdertjes
trokken naar Amerika
a
Aankoop van Europese toestellen
zou f 2 millioen besparing geven
„Wilt U een krant
zonder sport?"
Ideaal was bakker, maar na
één dag was hij ziek
En nu 30 jaar
op de planken
Ir. Uges vertelt
Smaken verschillen, ook bij kapsel
Maar het Wonder kennen vöe niet...
Tienduizenden landgenoten
hebben de laatste jaren de
weg naar de wandelsport gevon
den. Tientallen georganiseerde,
„avondvierdaagsen" trekken on
telbare liefhebbers en liefhebsters
van deze gezonde sport naar bui
ten, de vrije natuur in. Onze Kei-
stad zal goed doen, door de orga
nisatie van de „Amersfoortse Kei-
tochten" de belangstelling der tal
lozen op de Eemstad te vestigen.
De tijd hiervoor is buitengemeen
gunstig en de moeite, eraan be
steed. komt met woekerwinst aan
onze mooie stad ten goede.
Zaterdag 13 November 1948
EEN TIP VOOR DE K.L.M.
Zo, van achter onze schrijftafel kunnen wij de KLM een vrien
delijke tip geven, waardoor onze nationale luchtvaartmaatschap
pij onmiddellijk een dollarwaarde van twee millioen gulden op
haar vlootuitrusting kan besparen. Men zal het met ons eens zijn,
dat dit de moeite waard is en daarom bespreken we ons voorstel
Scandia, een solide
vliegtuig
Voor de K.L.M. zelf Is dit nauwe
lijks nodig, aangezien de maatschap,
pij precies weet, wat wij bedoelen:
neem voor de noodzakelijke ver
vanging van de Dakota nu eens
geen Amerikaans vliegtuig, doch
een Europees product. De Ameri
kaan. die het geschiktst geacht
wordt als vervanger voor de Dako
ta is de Convair. waarvan de K.L.M.
reeds een kleine serie besteld heeft:
de Europeaan, die het beste voor de
oude Dakota In de plaats gesteld
kan worden, is het nieuwe verkeers
vliegtuig van de jonge Zweedse in
dustrie. de Scandia. Indien de KLM
tien Scandia's kocht instede van
Convairs zou zij rond twee millioen
besparen en- bovendien niet in dol
lars behoeven te betalen, hetgeen
minister Lieftinck als bewaker van
onze deviezenpot ten zeerste zou
toejuichen
K.L m.-deskundigen hebben reeds
kennis gemaakt met de Scandia.
Het toestel wordt in Linköping ge
bouwd en wel door de Svenska
Aeroplan Aktiebolaget, kortweg de
SAAB genaamd. Deze Scandia is
minder snel dan de Convair, maar
omdat het toch weer voor korte
trajecten bestemd is. in het binnen
landse en Europese verkeer, is dat
een minder belangrijke factor. Eerst
op de grote, intercontinentale lij
nen, naar Zuid-Afrika, Amerika en
Oost Azië wordt de snelheid een
der eerste overwegingen bij de aan
schaffing van nieuw materieel. De
Scandia heeft ook geen drukcabi-
ne, zoals de Convair, zodat d-e
Zweed minder geschikt is voor tra
jecten die op grote hoogte gevlogen
wordén. over de Alpen of over de
Pyreneeën, doch alweer: voor die
reeds verre afstanden neemt men bij
voorkeur toch een viermotorig
vliegtuig, zodat voor een vervanger
van de Dakota een drukcabine een
luxe betekent, die gemist kan wor
den.
Veilig
Waarover iedereen, die kennis
maakte met de Scandia het wèl eens
is: het toestel is buitengewoon soli
de- men vliegt er zeer veilig mee
en'als de veiligheidsfactor voor een
modern verkeersvliegtuig in een
Een Engels blad met een mll-
lioenenoplaag heeft zijn lezers ge
vraagd, of zij het eventueel ook
zonder de sportpagina zouden kun
nen stellen. De sport neemt dage
lijks in de Engelse bladen een
groot deel van de achterpagina in
beslag (dat is net als bij ons pa
gina vier, want meer papier hebben
onze collega's aan de overkant ook
niet ter beschikking!)
Bent u voor een krant zonder
sport, vroeg het blad zijn lezers, en
de antwoorden stroomden binnen.
Zestig procent wilde de sportpagi
na met alle plezier missen, veertig
procent wilde het niet zonder stel
len. Uit de inéezonden stukken ci
teren wij de volgende bloemlezing:
„De vier leden van mijn gezin
kijken nooit naar de sportpagina.
Om mijn kantoor lezen er van de
12 mensen 7 uw blad. Slechts één
keurt pagina 4 een blik waardig."
„Ik heb het al vaak zelf willen
voorstellen maar kon nooit de
meed vinden in deze wereld die
gek van sport is."
Tegenstanders schreven o.a.:
„Een krant zonder sportnieuws
zou zijn als brood zonder boter."
„Vraag al deze critici op de
spitsuren eens in de Londense on-
cijfer zou zijn vast te leggen, kwam
deze Scandia ongetwijfeld ook er
gens bovenaan de lijst van de de-
gelijkste vliegtuigen, welke thans
gemaakt worden. De K.L.M. moet
dus kiezen tussen een Amerikaan:
buitengewoon snel met een druk
cabine. waardoor het vliegen in ijle
lucht mogelijk is en een Europeaan,
langzamer, buitengewoon veilige
„vllegeigenschappen" en belangrijk
goedkoper.
Nu is het kiezen van een nieuw
vliegtuigtype altijd een zeer moei
lijk werk geweest. In de eerste pe
riode van haar bestaan deed de
K.L.M. het uitsluitend met Fokkers.
Toen kwam de eerste grote revo
lutie in de vliegtuigbouw: het toe
stel van gemengde constructie, hout
en metaal, werd vervangen door het
geheel metalen vliegtuig. ge
bouwd van het zogenaamde dur-
aluminium Fokker kon de sprong
niet volgen, want hij zou teveel ka
pitaal in de nieuwe machinerieën
moeten investeren. De Amerikanen
konden het wel; zij hadden trouwens
ook een grotere markt voor hun
producten, zodat zij de transforma
tie van hun fabrieken terstond op
grote bouworders voor series nieu
we vliegtuigen konden beginnen.
De K.L.M. verkoos het Amerikaanse
product en de Douglas DC 2 kwam
naar Europa. Douglas mag Plesman
dankbaar zijn, want de K.L.M.
maakte over de gehele wereld een
onschatbare reclame voor het nieu
we Amerikaanse product (Uiver-
vlucht etc.).
Trouw aan Amerika
Sindsdien Is de K.L.M. trouw ge
bleven aan de Amerikaanse indus
trie.
De maatschappij heeft allang per
manente vertegenwoordigers bij de
Amerikaanse fabrieken om nauw
keurig op de hoogte te blijven van
de nieuwe ideeën. Dit is organisato
risch prima, doch het brengt ook
het gevaar mee, dat de K.L.M. te
I Amerikaans ingesteld raakt. Ten-
I slotte wordt cr slechts door enkele
mensen beslist over de aanschaffing
van een nieuw type en dat zijn dan
1 ook direct orders van tientallen
millioeneu. Het is een enorme ver
antwoordelijkheid, die deze hand
vol KLM-ers draagt. Tot dusverre
is het goed gegaan: de Lockheed
Super Electra bleek alleen een voor
Europa ongeschikt toestel te zijn;
alle andere typen die de KLM in-
dergrondse te gaan kijkèn, hoeveel
mensen pagina vier lezen. Ik wed
dat het er negen van de tien zijn.
voerde, hebben over het algemeen
voldaan aan de verwachtingen.
Toch mag men de Europese in
dustrie daarbij niet uit het oog ver
liezen.
In Europa kan men ook een goed
verkeersvliegtuig bouwen, maar
men kan dat alleen doen. wanneer
de vervoersondernemingen hun
aandacht voor de Amerikaanse
markt eens afwenden. De Zweedse
Scandia is een overweging waard.
Het snelste en beste
De heer Plesman heeft onlangs in
Utrecht gezegd, dat hij „als een
mager varken zou schreeuwen" als
iemand „hem een veer uit de vleu
gel" trok. Wellicht zal hij ook me
nen zo'n veer te moeten laten, wan
neer hij eens met een Europees
vliegtuig moet beginnen. De KLM
wil ..de concurrentie" zo weinig mo
gelijk kansen geven en dat kan,
door altijd met het snelste en het
beste vliegtuig te werken. Dat is
ook zo, doch naar onze mening is
het Europese verkeer op korte af
stand binnen de eerstkomende ja
ren nog geen „slagveld" van de con
currentie geworden en omdat elk
vliegtuig-type toch binnen enkele
jaren door een nieuw en verbeterd
toestel vervangen wordt, is het
juist nu de tijd voor een proefne
ming met een Europees product.
Hierbij zij aangetekend, dat Europa
niet alleen de Scandia kan opleve
ren, doch dat ook Engeland op dit
ogenblik reeksen van nieuwe vlieg
tuigen bouwt, waarbij ongetwijfeld
een geschikte vervanger voor de
Dakota gevonden zal kunnen wor
den. Een Europees vliegtuig bete
kent in deze tijd altijd nog: een
goedkopere vloot en aanzienlijke
dollarbesparingen.
De telefoon. Hij omspant de vbe'.o
aarde en brengt het kleinste Nederrend-
se gehucht, maar ook New York, Shang
hai, Batavia. Kaapstad en Honoloeloe
ln onze huiskamer En hoe weinigen
onder ons verwonderen zich nog over
de geheimen van het trouwe, zwarte
kastje met de nuchtere cijfers en de
TJET torenhoge gevaarte, dat de-
T-± ze charmante ju//routo op
haar hoofd torst, werd ontworpen
door Antonio en gepresenteerd op
een tentoonstelling van kapwerken
te Parijs. Het geval werd in stiil
Marie Antoinette vervaardigd uit
gelakt blond haar en het wordt
nog opgesierd door een guirlande
bezet met diamantjes. Het geheel
heeft meer weg van een beeld
houwwerk dan van een kapsel.
Hallo, U, spreekt met..."
Eon bel rinkelt. Zonder te denken zo maar midden in een gesprek
of tijdens ons werk strekken wij onze hand uit, nemen de hoorn van
het telefoontoestel, dat op ons bureau staat. Wc zeggen achteloos: ..Hallo,
u spreekt meten luisteren. Soms geïnteresseerd, vaak onverschillig,
een enkele keer met heel grote aandacht. Wij spreken met een collega
of „de baas" binnen het gebouw, met een vriend of vriendin in de stad.
En enkele malen per dag staat een vader, moeder of meisje te luisteren
naar een geliefde stem uit Indonesië. Even is „hij" bij je, even kan je
heel intieme dingen tegen elkaar zeggen, dan is het weer afgelopen
draaischijf? WIJ, twintigste eeuwers, ge
wend Ja verwend met radiof stroom-
lljntrèlnen. vliegtuigen die even snel
voortracen als het geluid voorttrilt
wij hebben verleerd eerbied te hebben
voor het Wonder
Het Wondert Inderdaad! Vaak
hebben wij het gevoeld, maar nooit
zo sterk beseft dat de telefoon een
wonder ls als na het lezen van lr.
H. J. Uges' boekje ..Achter de kles-
schïjf", dat bij IE. E. Kluwer ver
scheen. Ir. Uges ls in ons gewest een
heel goede bekende, hij is namelijk
directeur van het Utrechtse tele
foondistrict
Maar ook een bij uitstek deskundige
als lr. Uges kan ons niet precies^ver-
tellen hoe de telefoon werkt Wan™ ook
hij stuit op het onverklaarde wonder
van de electrlclteit.
Maar laat ons, gelijk hij, het wonder
aanvaarden en ons dan een Ijverig leer
ling tonen. Ir. Uges laat de telefoon zien
neemt het toestel voor ons uit elkaar en
verklaart, hoe het werkt. Hij verklapt
ons het geheim van de microfoon en
de telefoon en vertelt, wat cr gebeurt
als wij de hoorn van de haak nemen,
HIJ ontsluiert de geheimen van de tele
fooncentrale. stelt ons voor aan de te
lefonistes en verduidelijkt, wat al haar
rappe handelingen tot doel hebben.
Geen luchtig praatje.
Met een luchtig praatje ls hij niet
content, want dat zou hem en ons
niet bevredigen. Daarom goochelt hij
nu en dan met schema's voor louter
leken een aardige kluif! en verdui
delijkt die weer met foto's.
Wat ls er al niet geschied sinds de
Amerikaan Bell de telefoon uitvond!
De ingenieurs hebben zich er op gewor
pen als een dankbare prooi, zij hebben
de telefoniste eerst tien, toen twintig,
later nog meer lijnen ter bediening ge
geven. Weer later hebben zij haar lang
zaamaan verdrongen: toen de automa
tische telefoon zijn intree deed. Verre
zen vroeger magere stalen staketsejp
boven onze steden en dorpen mon
sterlijk lelijke dingen, die door bundels
draden met elkaar waren verbonden
de ondergrondse kabels hebben hen ver
vangen.
Als lr. Uges gaat vertellen van de
automatisering van het Nederlandse te
lefoonnet waaraan hij wel een groot
aandeel zal hebben gehad dan voelt
U onder zijn schijnbare nuchtere woor
den de trots op deze hoge technische
prestatie. Natuurlijk verhaalt hij dan
ook van de enorme schade, die de Duit
sers aan onze automatische telefoonver
binding hebben toegebracht. En dan
betreurt hij het. dat materiaalgebrek
het herstel cn dc verdere bouw zo sterk
belemmert Hij besluit zijn boek met de
opmerking: „Maar wel kan zonder te
veel stoutmoedigheid worden gezegd,
dat. wanneer over een Jaar of acht de
automatisering in Nederland haar be
slag heeft gekregen .ons land zal be
schikken over éen der modernste tele-
foon-outillages". Voelt U zijn trots? i
TT EEL wat eenvoudiger is het
1 vlotte kapsel, dat op het ogen
blik in Engeland veel opgang
maakt en dat in het Hollands ver
taald de „kort knip" genoemd
wordt. Boze tongen beweren, dat
het werd uitgevonden omdat de
dames tegenwoordig veel te lang
met haar „permanent" doen. Het
kortgeknipte haar maakt het nood
zakelijk de kapper vaker te bezoe
ken. Dat neemt niet weg, dat wij
het een buitengewoon geslaagd
kapsel vinden. De zachte, niet al te
diepe golven, de krulletjes die juist
de bovenkanten van de oren be
dekken en het in een vlotte rol
naar voren geborstelde haar waar
door een alleraardigste pony ont
staat, hebben een buitengewoon
jeugdig effect.
HIJ komt de zaal in zoals dui
zenden hem in de loop van der
tig jaar wel eens de grote schouw
burg, de sobere sociëteitszaal, 't
verenigingslokaal of de eenvoudige
cantine zagen binnenkomen. Zin
gend natuurlijk, de strohoed schuin
op de grijzende haren, recht en
breed nog in het lichte costuum,
beweeglijke ogen in het gebruind
gezicht, die snel hier dan daar kij
ken om de stemming onder de
wachtenden te peilen. L o u Ban-
d y, liedjesschrijver, volkszanger,
grappenmaker bij de gratie van
zijn overvol gemoed, zijn zonnig hu
meur en het gewillig publiek. Ban
dy. die ook nu aan het begin
van de persconferentie in het Am
sterdamse Tuschinski-theater ter
gelegenheid van zijn dertigjarig to
neeljubileum do gekste moppen
tapt; die zijn levensloop vertelt
ln het midden van de kleine kring
staande met de hese, wat sle
pende stem die al dertig jaar lang
naar belleven een lach of een traan
verwekt.
Lou en zingen zijn altijd één ge
weest, al heeft het lang geduurd
voor men die twee-eenheid ging
waarderen. Vader Dieben. de ijve
rige bode van de Haagse burge
meester Patijn zo ijverig dat Lou
zijn pa veel belangrijker vond dan
diens deftige baas heeft zijn
lieve zoontje meer dan eens buiten
de deur gezet, omdat hij weer aan
het galmen was.
Maar de ouderlijke woning en het
smalle steegje waar ze stond, wa
ren de wereld niet, vond Lou. Zin
gen kon je overal, of het nu ln het
zangklasje was van dc onvergete
lijke paedagoog Jan LIgthart, bij
wie hij met zijn broer de latere
Willy Derby op school ging, of
in het Londens hotel waar Lou na
wat omzwervingen terecht kwam.
Banketbakker te worden was zijn
ideaal geweest, maar toen hij het
één dag in de békkerij had gepro
beerd, had hjj zich al zo ziek ge
geten dat hij maar weer opkraste.
ZUn Londense baas mocht hem wel
Alleen van dat eeuwige zingen hield hij
niet. ..BIJ het opdienen van de kip zong
Ik „Hap. zclt'le". Wat Ik bij de pudding
zong zal lk maar niet zeggen", vindt
Lou en deze keer moeten we hem wel
geloven. „Go and sing ln the heil", zei
dc patroon, die dat wat al te bar vond
op een dag tegen zijn bediende. „O.K.
boss. I'll try", antwoordde dc zanger en
hij trok met een draaiorgel naar de
Embankments, die een veel betere
plaats bleken dan de sikkeneurige hotel
houder hem had toegewenst. Nog weer
later keken de New Yorkse wolkenkrab
bers uit de hoogte op het malle Hol
landse kereltje neer, dat met zingen aan
de kost wilde komen ln 't woelig kwar
tier van Hoboken.
In 1014 roept het vaderland hem op
voor de marine. Admiraal wordt hij
niet, wel zeemiliclën. „Dat scheelt ove
rigens niet veel. 't Is allebei iets op
zee", meent Bandy.
Het zingen verleert bU niet bij de
vloot en als dc oorlog ls afgelopen
komt zijn kans. Zijn broer cn hij
debuteren als de Bandy-brothers.
mevrouw Nöggerath haalt hem in
haar Flora-theater. Een schitterende
sof; het scheelde een haar of hU
werd uitgefloten.
Dan eindelijk ln Grand Gala op
het Rembrandtpleln in Amsterdam
het eerste succes. Ook ln de provincie
wordt zijn kunst gewaardeerd. Mevrouw
Nöggerath ontdekt hem weer. Bob Pcc-
ters engageert hom voor dc Nationale
Revue, waar hij voor het eerst met Hcn-
riëtte Davids samenwerkt, met wlo
Bandy ook op Jublleum-tournée gaat.
„Das ist der Toontje'
Enkele Jaren later vraagt Wllly Tu-
schln8kl Bandy de rol van Toontje ln
de film „Het meisje met dc blauwe
hoed" te spelen. Lou wil eerst niet.
loopt weken lang hele .huizenblokken
om, om Tuschlnskl te ontwijken, maar
zwicht tenslotte. „Das 1st der Toontje",
roept, de Oostenrijkse regisseur als hij
zich komt overgeven. Zelf heeft Bandy
de film nooit gezien. „Kan er niet te
gen", verontschuldigt hij zich nu.
Meer revue's volgen, dan weer een
film „Het leven ls heus niet zo
kwaad". De bezetting knakt hem. Ge
lukkig ntet voor goed. al dacht hij zelf
van wel. Wllly Derby voorspelt hem een
gouden tockorrfBt. HIJ gelooft cr niet in
cn zoekt ln zijn gijzelaarschap
tevergeefs naar de zin van zijn bestaan.
Die ontdekt hij weer als hem na de be
vrijding van alle kanten wordt gevraagd
op te treden.
Geen stoel ls cr leeg als hij op komt
en hU vaart er wel bij. „Volgens de In
specteur der belastingen ben lk de
hoogst gesalarieerde ln het land", zegt
Bandy.
Volksjongen
Lou Bandy ls niet de grote artist, die
met geraffineerde humor een select pu
blick vermaakt. HU ls de Jofele jongen
uit het midden van de massa gebleven,
dlc zich tot een meesterlUk bespeler van
de volkssentimenten heeft ontwikkeld.
Zelf slaat hU zUn kunst niet hoog aan.
„Ze schrijven vaak niet al te fUn over
me. maar de mensen willen nou eenmaal
lachen of huilen en daar zorg lk voor'.
Daarin ligt Juist zUn grootheid, er
kend door een omvangrijke schare be
wonderaars. die van deze brok levens
lust en levenswUsheld zeker niet anders
dan zUn grollige grappen cn snaakse
of hartroerende liedjes wil horen.
In de nacht van Zaterdag op Zondag
a.s. gaat Lou Bandy ln het Tuschlnskl-
theatcr Jubileren. Een erc-comlté, waar-
In o n. dc burgemeesters van Den Haag
en Rotterdam, vele groten uit de bios
coop- en theaterwereld en tal van an
dere vrienden zitting hebben, zal hem
daar een hartelijke huldiging bereiden.
Dc week er op trekt Lou met een grote
troep bekende arttsten het land ln om
overal zijn jubileumprogramma te bren
gen. En nog nooit heeft hU zo op succes
gehoopt. ZUn deel van de opbrengst
heeft Bandy n.l. bestemd voor het Ju
bileum-kankerfonds. „Alleen daarom al
voel ik me prettig gestemd", besluit Lou
zijn relaas. Met enkelen blUft hij nog
wat na-bomen ln 't gezellig „La Galté".
Over schildcrUcn natuurlUk
A MERIKA is in op-
winding. Ditmaal
niet over Russische
spionnage in de centra
waar atoombommen
worden gemaakt, maar
over tien Britse kleer
makers.
Op zoek naar de
viezen en vooral, op
zoek naar keiharde
dollars, hebben Britse
maatkleermakers be
sloten afgezanten naar
de Verenigde Staten te
sturen om daar hun
„London^-made" cos-
tuums aan de man te
brengen. „The Ameri
can Gentleman" het
vakblad van de Ame
rikaanse kleermakers
schrijft over deze in
vasie: De activiteit
van deze Britten
brengt voor ons vele
onaangename gevolgen
met zich mede. Reeds
blijkt, dat dit etiket
,jLondon-madeeen
zeer grote aantrek
kingskracht heeft op
de Amerikaanse clien
tele. De prijs van deze
Britse maatcostuums
is nauwelijks hoger
dan onze confectie en
de levertijd, die de
Engelsen bedingen ligt
onder de tijd, die de
Amerikaanse man bij
de meeste Amerikaan
vakgenoten moet
tracht in zijn verschij
ning iets te leggen van
zijn ideaal van de „ge
distingeerde heer",
aan welk ideaal zo on-
wachten op zijn pak." geveer de Britse oud
minister Anthony Eden
Ondertussen stropen
de Britten als nieuwe
ontdekkingsreizigers 't
Amerikaanse continent
af. Zij nemen de maat
van broek en colbert
en seinen aan het eind
van iedere dag de ma
ten over naar Enge
land waar men koorts
achtig werkt aan deze
prioriteitsorders. Bij
hun reis doen zij
merkwaardige ervarin
gen dp. De Engelse
man, die zich een cos
tuum laat aanmeten,
neigt tot een vrij con
servatief model met
niet 'al te wijde broek,
goed sluitend colbert
en ambieert de dracht
van een vest. Voorts is
hy afkerig van al te
opzichtige schouder
vulling, en moet hij
evenmin iets hebben
van de opzichtige das
sen, waaraan de Ame
rikaan zijn hart heeft
verpand. Kortom hij
voldoet. Dc Ameri
kaan, met zijn geheel
afwijkende levensstijl
wenst een ruime pan
talon. Het vest is voor
hem uit den boze en 't
colbert, liefst wat aan
de lange kant, rijkelijk
van schouder- en borst-
vullingen voorzien, zit
hem ruim om de romp,
als ware het om een
athletische gestalte te
suggereren.
Een andere ervaring
van de tien Londense
snijdertjes die naar
Amerika trokken, is,
dat dc Amerikaan veel
meer tijd nodig heeft
om zijn keus te ma
ken, dan de Engels
man. Dc laatste weet
gemiddeld na een
kwartier of zijn pak
gemaakt zal moeten
worden van een
streepje, een ruitje of,
een effen stof; de
Amerikaan doet er ge
middeld een uur over.
In 1913 startten honderden in de Eemstad
voor vierdaagse afstandsmarsen
ER is een tijd geweest - helaas, hoe weinig Amersfoorters weten
dit nog - dat de Vierdaagse afstandsmarsen in onze Eemstad
een aanvang namen. Dat was nog in dc heel goedkope tijd. toen
de inschrijvingskostcn in vergelijking met tegenwoordig wel een
héél schijntje bedroegen, n.l. vier gulden voor voeding, ligging en
vervoer der bagage, gedurende vier dagen. Anders dan thans hef
geval is. liep men de vierdaagse van plaats tot plaats, net gelijk
men nu in Friesland de Elfstedentocht in étappes laat lopen. Eu
zo gebeurde het ook in 1913. De belangstelling voor deze vier*
daagse, uitgeschreven door de Nederlandse Bond voor Lichamen
lijke Opvoeding was dat jaar al zeer groot. Reeds veertien dagen
tevoren hadden vele burgers, groot-verlofgangers, militairen eif
leden van weerbaarheidscorpsen zich opgegeven.
Tijd
is nu rijp voor
organisatie van
twee-daagse
Het ging vijf en dertig jaar ge
leden met de vierdaagse zo, dat
„dank zij de zeer welwillende me
dewerking van verschillende mili
taire autoriteiten" alle deelnemers
in de Amersfoortse kazernes hun
strozak gespreid vonden cn 's
morgens vóór het vertrek de och-
ter.dkuch gereed stond, om veror
berd te worden. Met de organisa
tie was het zo gesteld, dat de deel
nemers zich op Dinsdagavond 26
Augustus 1913 tussen half acht en
negen uur bij de leider dr. M.
Meyers uit Amsterdam moesten
melden in de Amersfoortse infan-
teriekazerne.
Op Woensdagmorgen begon dan
de eerste étappe; welke van
Amersfoort via Hoeyelakc:-. en
Terschuur naar Barneveld liep en
vandaar met een wijde boog naar
Ede, waar in de kazerne werd ge
geten en overnacht. 28 Augustus
ging de tocht van Ede af over
Arnhem en door de Middachter
Allée wa Dieren naar Doesburg
en op Vrijdag liepen de tippelaars
van Doesburg door de Gelderse
dreven van Bcrkel, Babberich en
Zevenaar naar Nijmegen. De laat
ste dag werd dan een mars in de
omstreken van de Keizer Karei-
stad gemaakt.
Ongetwijfeld had het z'n ge
gronde reden, dat dc Vier
daagse juist in Amersfoort zijn
aanvang nam, en het is eigen
lijk niet best te verklaren dat
dit niet de jaren door zo ge
bleven is.
Amersfoort heeft allereerst een
groot aantal kazernegebouwen
(B.W.laan, Laan 1914, Doornse-
weg, Leusdcrweg en Hcyligcnber-
gerweg) welke speciaal op massa-
overnachting zijn ingericht. Amers
foort ris van Noord cn Zuid, van
Oost en West op gemakkelijke en
snelle wijze bereikbaar, gelegen
als het is, in het centrum van het
land, aan spoorlijnen en hoofdver
keerswegen. Amersfoort is ook
Ideaal gelegen temidden van sterk
variërend natuurschoon: de ene dag
kan de weg voeren over heide eD
se Kei in brons, zilver en verguld*
zilver.
En wat de enorme orgonl-
tie betreft: ook hier heeft
Amersfoort buitengemeen veel
voor op andere plaatsen in
ons land. Want wij hebben
onze Amersfoortse Gemeen
schap als springlevende en ac
tiverende organische binding
van ons stedelijk sociaal en
cultureel leven. We hebben do
frisse sectie Sport en de jeug
dige Sportstichting, die onge
twijfeld de capaciteiten bezit
ten, om zulk een wandeleve
nement als de „Amersfoortse
^Tweedaagse Keltochten" op
rolletjes te doen verlopen.
Mogelijkheden
NIET alleeri kan zulk een sport
festijn voor onze stad van
groot belang zijn voor de bevordo-
ring van het vreemdelingenver
keer, maar ook biedt de aanwezig
heid van duizenden toeristen aan
de Culturele Sectie van de Amers
foortse Gemeenschap de prncht-
gelegenheid haar kunnen te tonen.
Op de daarvoor geknipte zomer
avonden (zo wat drie weken vóór
do Vierdaagse) zouden de wande
laars vergast kunnen worden op
een openluchtspel (in de trant van
de middeleeuwse wagenspelen),
gegeven op het aloude Lievcvrou-
wekerkhof met de prachtige Lieve
vrouwetoren als natuurlijke ach
tergrond. Nu de stad zich een
..Marklln"-baggermolen heeft aan
geschaft, zouden onze singels en
grachten kunnen worden uitge
diept in dier voege, dat tijdens die
bedoelde wandelfcesten 's avonds
een fakkelvaart door onze grach
ten mogelijk is.
En welk een propaganda voor
een nader bezoek aan Amersfoort
zou or kunnen uitgaan van hot be
nutten op de Zondagavond vóór
do „Amersfoortse Keltochten"
van dc Monnikendam cn do Monni*.
kenkolk voor de uitvoering van ecL
„Nachtballet". Dc historische ple<
daar ls als het ware geknipt, om
er in het schijnsel van „floodlights"
do danseressen van het ballet Joosi,
als nymfen te laten zweven ovei
het water, op de tonen van H&n*
del's „Watermuslc", van Mendel<
sohn's „Watermusic", van Men
delssohn's muziek bij de Midzo-
Het prachtige landschap rondon
door bossen, langs beken en rivie
ren; de volgende dag kan men
trekken dttir polders en langs de
zee, over mnfduintfn en langs stil
le meren.
Keitochten
Deelnemers aan bedoelde „Amers
foortse Keitochten" zullen zich
ouder geworden de r-ooie om
streken herinneren waarvan
Amersfoort het middelpunt is, en
zullen later met vrouw en kinde
ren juist in onze stad een deel van
hun vacantie willen doorbrengen.
En welk een enorme „goodwill"
verschaffen we ons in brede lagen
van niet-Amersfoorters, wanneer
we ae duizenden wandelaars en
hun aanhang op waarlijk waardige
wijze ontvangen.
Inderdaad: duizenden wande
laars! De na-oorlogse tijd bracht
.een ongedacht sterke verhoging
van het aantal wandeltoeristen, dc
tamelijk dure Nijmeegse vierdaag
se afstandsmarsen brachten dit
jaar tegen de 8000 tippelaars(ters)
op de been en er moeten in
deze tijd nog ongetelde duizenden
sportslui rondlopen, voor wie de
vierdaagse te kostbaar is. ofwel
voor wie een „Amersfoortse Twee
daagse Keitocht" een welkome
training is voor de Nijmeegse vier
dagen. Als „hcrinneringsblikje"
kunnen wij, Amersfoorters, aan de
deelnemers iets bijzonders bieden;
voor de eerste volbrachte tocht een
stenen Keitje, voor resp. de 2e, 5e
en 10e een miniatuur Amersfoort-
Amersfoort noodt tot wandelen
mernachtsdroom en Mozarts on
vergetelijke „Elne kleine Nacht-
musik".
Grote mogelijkheden liggen op
dit gebied van wandelsport ca
vreemdelingenverkeer voor onze
goede stad nog open. Moge binnen
enkele jaren dank zij Initiatie
ven van wandelsportverenigingen,
van Amersfoortse Gemeenschap en
Sportstichting een stenen, bron
zen of zilveren Keltje bengelen op
de. borst van zeer velo wandclcn-
thouslastellngen.
Peter van de Blrkt<
Somber perspectief
voor HVC
Belangrijke wedstrijd
tussen Boys en WIJ
flVC krijgt Zondag het Amster
damse AFC op bezoek. Dc HVC-
ers zullen ongetwijfeld hun best
doen om de nederlaag zo klein
mogelijk te houden.
APWC is Zondag vrij. Amsvorde
gaat op bezoek bij Stichtse Boys.
Dit kan wel weer een zege van de
Amersfoorters worden.
Amersfoortse Boys speelt de gro
te wedstrijd tegen WIJ. WIJ
heeft met een punt voorsprong op
de Boys de leiding in dc vierde
klasse K. De uitslag is dus van
zeer groot belang. Zondagmiddag
staat het resultaat op ons uitsla
genbord.
Quick gaat IJFC de negende ne
derlaag in successie toe brengen.
Aan J. H. L o e s b e r g, tot de
doodstraf veroordeeld door het Bij
zonder Gerechtshof te 's-Hertogen-
bosch, is gratie verleend. De dood
straf is veranderd in levenslange
gevangenisstraf.
Loesb^rg nam op 4 October 1944
deel aan de overval op illegale
werkers, die zich met radiozenders
in een boswachtersv/onlng bij Rijs-
bergen (N B.) verscholen hielden.
Deze actie staat bekend als „de
overval op de Vloeiweide".
