„Ik mishandelde joden niet,"
weeklaagt Kotalla nu
I.
Kerstmannetje Wolf was een
geheide knuppelaar
Vier moties over Landbouw
in de Tweede Kamer
ES 1ST NICHT WAHR...
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB: Het geheim van de tunnel
Uit de boekenmolen
Hartverscheurende
verhalen
Heeft JJ pijn na
maaltijden?
Gebismureerd
DE
Hl
NESE
PAPEGAAI
ff
Woensdag 17 November 1948
„Het lied van Marokko"
,,Het. lied van Marokko" zingt in het
hart van Michael O'Connor, die als
patriclcrskind in een stadje in de buurt
van Rotterdam is opgegroeid tot een
wonderlijk jongmens. Michael wil geen
patriciër blijven en zijn leven slijten in
de bekrompen, kleinburgerlijke sfeer
van de ouae koopmansstad. Hij is als
het ware bezeten door het mysterie van
zijn Keltische afstamming. Michael trekt
naar Marokko, waar nog vrije mannen
wonen, die zich verweren tegen de zoge
naamde beschaving.
De schrijver, William Irish' Stephen
son. voert ons in zijn spannend verhaal
mee naar de Bied Siba. het land van
het buskruit, waar de ongetemde Ber
bers leven. Treffend zijn z'n beschrij
vingen van de achterbuurten der Afri
kaanse steden en de naakte armoede
der Europese zwervershotels Hij stelt
ons, tezamen met de hoofdfiguur van
zijn boek, voor de keus, terug te keren
naar het geciviliseerde Europa of
op zoek te gaan naar het geweldige
avontuur, het grote Zuiden, het land
van*üe dorst.
Een wonderlijk boek !s „Het lied van
Marokko", met veel kennis van het
Afrikaanse milieu en boeiend geschre
ven. Jammer, dat de schrijver het nodig
heeft gevondèn een bepaalde groep
medeburgers enige malen in ongunstig
daglicht te stellen
Uitg. A. W. Sijthoff, Leiden.
Gcb. 5.90.
„Mens sana", persoonlijke
gezondheidsleer
Prof. Dr. J. J. van Loghcm. die in
medische kringen o.m. beleend is door
z*jn grote boek over de gezondheidsleer,
heeft nu over hetzelfde onderwerp een
bock geschreven, dat voor leken ge
schikt is. Geschikt niet alleen, maar wij
zouden haast zeggen: in ieder modern
gezin noodzakelijk. Wij zouden £It bóek
van deze geleerde, die behalve eminent
medicus, ook een warm voelend en be
grijpend mens is en die zijn kennis op
eenvoudige wijze weet over te dragen,
graag in het bezit van alle Nederlandse
gezinnen zien. ..Mens sana" heet het
(„gezonde geest", die naar de bekende
uitdrukking zegt. in een „gezond
lichaam" moet wonen. Dit kan als men
zijn „verstand" gebruikt)
Deze „proeve van een persoonlijke
gezondheidsleer" geeft aanwijzingen met
betrekking tot de zorg voor de uitwen
dige mens (reinheid), de voeding, het
huis, de kleding, de nachtrust, het ge
slachtsleven, de dagtaak, ontspanning,
genotmiddelen, reizen, zelfkennis en
mensenkennis, ongevallen, besmetting.
Inenting, instinct enz enz
Dat deze uiteenzettingen uitermate
deskundig zijn, kon men te%'orcn ver
wachten. Maar zij getuigen tevens van
eer grate mensenkennis en een rijke,
rmldc geest Ze *zijn bovendien zo
interessant en zo boelend geschreven,
dat men hot boek leest als een span
nende roman.
(Van onze speciale verslaggever)
„Es 1st nicht wahr!" De zeven beulen van hei voormalige Durchgangs-
lager Amersfoort hebben dit klassieke lesje uitstekend geleerd. Evenals
duizenden van hun Germaanse broeders in het kwaad, durven Berg,
Kotalla, Alscher, Wolf en Oberle, die met Brahm en May Maandag voor
het eerst terecht stonden voor het Amsterdams Bijzonder Gerechtshof,
telkpns weer met de stompzinnige ontkenning te komen dat „het niet waar
is". Ze hebben de Russen niet mishandeld, ze hebben geen voedsel van hun
„Hüftllnge" gestolen, zij hebben geen joden tot stervens toe getreiterd.
Maar de getuigenverklaringen maken de beweringen van de sadisten
volkomen belachelijk. En hun leugens brengen iets van dezelfde, beklem
ming In de zaal, waarmee men in de concentratiekampen van gans Europa
sprak over het „Hundenlager Amersfoort".
Dr. W e s s e 1 uit Hilversum, één
der oprichters var\ het Medisch
Contact, is in 1942 vijf maanden in
Amersfoort opgesloten geweest.
Toen hij in het kamp kwam was zijn
indruk van de „HsLftllnge": het zijn
allemaal nier- en hartpatiënten, om
dat al zijn medegevangenen vrijwel
zonder uitzondering dikke benen
hadden.
Prof. Borst, die daar al langer
zat, deed hem echter uit de doeken,
dat de mensen aan hongeroedeem
leden. „Ik had deze ziekte in mijn
praktijk nooit gezien", zegt dr. Wes-
sel. Hij vertelt, dat het moeilijk was
aan eten te komen, dat de mensen
soms hele dagen zonder eten moes
ten staan, dat sommigen zich over
hun volle lengte van de ene hoek
van het terrein naar de andere
moesten rollen....
„Wie gaf het bevel daartoe",
vraagt prof. Van Hamel.
„Dat was Berg", zegt dr. Wessel.
In 5 maanden verminderde getuige
dertig pond in gewicht. Dc nieuw
aangekomonen, de ontslagenen en de
mensen, die op transport gingen,
werden gekeurd
„Maar deze keuring was volkomen
larie", zegt dr. Wessel. Mensen met
zware koorts werden vaak in wa
gens geduwd cn op transport ge
steld.
Op zekere dag kwam er een
Duitse dokter, die de Haftlinge
moest controleren. Berg pikte
alle blauwgeslagen Joden en
andere zwaar vermagerde en
mishandelde gevangenen er uit,
want. „doze mensen mocht zelfs
de Duitse dokter niet zien",
verklaart dr. Wessel.
Berg ontkent 'dat in een stroom
van woorden, cn als prof. Van Ha
mel dr. Wessel vraagt, of hij alles
begrepen heeft, zegt deze: „Zeer
goed, president, er is namelijk geen
woord waar. van wat' deze Berg ver
telt. Ik heb zelf gezien, dat hij
blauwgeslagen Joden uit dc troep
pikte om ze te weerhouden voor dc
Duitse dokter te verschijnen! Ver
der heb ik zelf gezien, dat Berg
mensen, die uren hadden gestaan cn
toen in elkaar waren gezakt, met
zijn zware schoenen schopte".
„De toestand van de Russische
krijgsgevangenen was onbeschrijfe
lijk van uitputting en ellende. Zij
waren wrakken, volkomen gebro
ken. Dc2e mensen zijn nog in een
soort zegetocht door Amersfoort ge
voerd. Men wilde de Amersfoortcrs
tonen: dat zijn nu Russen. Slechts
één Rus is in het hospitaal geweest,
hij leed aan tuberculose. Verder was
hun „speciale" ziekte honger en
chronische dlarrhee. Dat kwam
door het slechte voedsel", verklaart
dr. Wessel.
Hetzelfde eten....
Berg vertelt, dat de Russen het
zelfde eten kregen als de andere ge
vangenen. Er klinkt een sarcastisch
gelach nis Berg dat zegt. Het zal dan
ook wel eten zijn geweest
„Hebben deze Russische soldaten
hetzelfde eten gekregen als de Duit
se soldaten. Daarop hadden zij
KOTaLLA
recht", vraagt schout bij nacht Jol
les. Berg praat er wat om heen. De
heer Jolles herhaalt zijn vraag nu
met grote klem. Berg verhaalt dan
dat hij geen commandant was, dus
niet verantwoordelijk.
„En toen U wel. corrfmandant
was?", vraagt de heer Jolles heftig.
„Toen waren er geen Russen
meer....", beweert Berg.
„Berg had er altijd veel schik in
als er mensen neervielen bij het
strafcxerceren", zegt dr. Wessel ge
agiteerd.
Om half twee schorst mr. Van
Hamel de zitting.
De kleine zaal van het Amster
dams Bijzonder Gerechtshof stroomt
weer vol als 's middags de zaak te
gen de zeven beulen van het kamp
Amersfoort wordt voortgezet.
Prof. jJ. G. G. J3orst komt de ver
klaringen bevestigen, die door dri"
Wessel uit Hilversum, tijdens dc
ochtendzitting werden afgelegd. En
hij weet nog meer te vertellen, door
dat hij als arts meer bewegingsvrij
heid had en zelfs werkzaam was in
het Krankenrevier, waar de chirurg
dr. Nieuwenhuizcn het bewind voer
de. wiens vertrouwen prof. Borst
langzaam aan had gewonnen.
Aanvankelijk heersten er waan
zinnig slechte toestanden in de zie
kenbarak. Als er een operatie moest
gebeuren, was dr. Nieuwenhulzcn er
als de kippen bij. Het slachtoffer was
In zo'n geval niet bijster gelukkig.
Er was slechts één (bot) operatie
mes ter beschikking, dc patiënten
werden nimmer verdoofd, ook niet
bij amputaties
Van de naderhand vermoorde
Russen weet prof. Borst nog te ver
tellen dat ze zo uitgeput waren, dat
ze zelfs niet de energie konden op
brengen om de noodzakelijke* dingen
te doen. Eens had hij acht k negen
Russische knapen, weeklagend en
zichzelf bevuilend, aangetroffen in
een hoek van hun barak. Ze waren
op een hoop gekropen om de volko
men wrakke lichamen zo tegen de
ergste kou te beschermen.
Met grote stelligheid betoogt
prof. Borst die als getuige-
deskundige optreedt dat de
Russen niet aan een bijzondere
ziekte leden, zoals door de beu
len wordt beweerd.
„Hebt U gezien dat de Russen
geslagen werden?", vraagt de
president.
„Héél veel malen en héél erg",
is het antwoord.
Van Berg verklaart prof.
Borst dat hij geraffineerd wreed
was.
Over de voedselpositie vertelt de
getuige nog. dat hij aan de hand van
officiële kamptabellen is nagegaan
op hoeveel voedsel de gevangenen
recht hadden. Het bleek de helft te
zijn van wat ze bij hun zware arbeid
nódig hadden. En dat kregen ze nog
niet eens, toen hij in het kamp ver-
toéfde. Prof. Borst heeft dr. Nieu
wenhuizen hierop gewezen. Deze is
toen naar dc kampcommandant ge
gaan en inderdaad kwam er wat
meer doch lang niet voldoende
voedsel. Op latere verzoeken werd
niet gereageerd
Ook Wolf heeft hij bezig gezien
met mishandelingen *en Alscher zat
iedereen dwars tijdens 't spreekuur
van de dokter, vooral toen dr.
Klomp in de plaats van dr. Nieu
wenhuizen was gekomen.
Berg, niet in het minst verlegen,
leest met een sarcastisch lachje op
zijn sluw gezicht, aantekeningen
voor -die hij onderwijl heeft ge
maakt. Natuurlijk tracht hij weer
alles recht te praten. De mensen, die
hij zo gevoelig heeft gestraft, waren
a-sociale elementen die dc kamp
gemeenschap benadeelden en niet
naar zijn waarschuwingen hadden
willen luisteren. Hij doet zelfs een
poging cynische grapjes te lanceren
en wordt kwaad als er uit dc zaal
een hoongelach opklinkt.
Sluwe demon
Ook getuige H P. ten Cate kwam
in het kamp vanwege het artsen-
verzet. Wat hij vertelt sluit aan bij
de verklaringen van de vorige getui
ge. Ook hij heeft de wrede Berg be
zig gezien o a. met een doodzieke zi
geuner. Berg had zo van die specia
le slachtoffers, zegt de heer Ten
Cate. „Hij was een sluwe demon die
zich omringd had met een kring van
verraders-gevangenen, die om
der wille van hun hongerige maag
hand en spandiensten voor Berg ver
richtten. Berg deed met de vriende
lijkste glimlach die ook vandaag
zijn gelaat „siert" de weerzinwek
kendste dingen. Hij reed paardje op
gevangenen, die hij uren liet kruipen
cn hardlopen door modder en
sneeuw.
Ook daar moet Berg tegen opko
men. In rad Duits legt hij uit dat
het „technisch onmogelijk" is om
gezeten op de rug van een gevange
ne. deze te trappen en te schoppen.
Zijn ai teenzetting verwekt welhaast
vrolijkheid in de zaal. Overigens,
zegt hij, was niet hij de baas, doch
de commandant Heinrich, die ook
nog Stöver tussen zich en Berg had.
Do groep Sneevliet, waarover de
getuige heeft gesproken, vertelt
Berg. is geëxecuteerd op een vonnis
van het Deutsches Landesgericht. Hij
had er niets mee te maken en bracht
de mannen alleen naar het executie
peloton.
De getuige J. W. G. H. Timmer
mans verhaalt van de „Rozentuin"
cn zegt dat Berg het speciaal op de
Joden had gemunt. Wolf die „het
Kerstmannetje" werd genoemd, was
een geheide knuppelaar, een aarts-,
domme kerel. Als de tolk Wolf
vraagt of hij bevestigt wat de getui
ge vertelt, zegt deze alleen maar:
„Kann schon sein".
Berg protesteert tegen de be
wering van de heer Timmer
mans als zouden de gevangenen,
die samen met Banning werden
gefusilleerd als repressaille voor
sabotage in de Achterhoek.
CPN-leden geweest zijn. Het
waren alleen leidende functio
narissen uit die partij.
„Volgens Hollandse begrippen
is ook dat nog geen reden om ze
te fusilleren", merkt prof. Van
Hamel fijntjes op. Berg glim
lacht weer. „Das kann ich mich
wohl denken", zegt hij en nie
mand begrijpt hoe hij dat eigen
lijk bedoelt.
Berg deed nog meer of liet al
thans nog mber doórtrapt gemene
folteringen toe. Joden moesten een
zware wals voorttrekken. Velen
stierven bijkans in het zeel, doch
moesten voort.
Kotalla, toen nog .niet zo op de
voorgrond tredend, putte zich uit in
kleine plagerijen jegens getuige. De
kleine wreedaard, die voortdurend
met open mond zit te luisteren, zegt
dat de heer Timmermans zich moet
vergissen. Dat wa^hij niet
Kampkok getuigt
Behalve dc heer P. J. A. Ziestra-
ten, wiens verklaringen grotendeels
een bevestiging zün van wat zijn
voorgangers vcrleldon, komt ook dc
heer F. van de Berg getuigen. Deze
was jarenlang gevangene-kok in
kamp Amersfoort en heeft vele gru
weldaden van zeer nabij meege
maakt o.a. de massale mishandclin
gen op 1 Januari 1945, toen enige
gevangenen een poging tot ont
vluchting deden. „Kotalla had daar
in het hoofdaandeel! Met Oberle
samen is hfj voorts als con beest tc
keer gegaan in de nacht van 8 op 9
12 Met hun vieren
ook Harnes' secretares
se. miss Mona is er bij
lopen ze dan een
lange gang in. Tjonge
wAt een werk! Rob kijkt
zijn ogen uit. Hier moe
ten ze al maanden, mis
schien wel jaren aan
werken. En wat moet
dat alles niet kosten?
Wie betaalt dit alles?
Het zijn alle vragen, die
Rob voorlopig nog niet
kan beantwoorden. Kijk,
hier is de tegelwand al
aangebracht, maar ver
derop is het nog rom
melig en nat. Daar komt een ingenieur naar
mr. Harries toe. Hij groet het gezelschap eer-
biedig en vouwt een blauwdruk open. „Hoe
gaat het werk?" informeert mr. .Carries. „Niet
zo goed als we wel zouden willen, meneer,"
antwoordt de ingenieur, „we zijn op zeer waar heeft hij indertijd ook weer van die
harde rotslagen gestuit, die onze boormachi- prachtige machines gezien, waarmee je door
nes b«n» niet «n kunnen. Is daar niets op dc d aardlagen k0„ boren?
te vinden? Mr. Harries mompelt iets. Rob
hoort scherp toe. Boormachines? Wacht eens,
Brahm is volgens de voorjnalige
kok een misdadiger van 't ergste
soort. Hij knuppelde zijn slachtof
fers tot ze bloedklompen waren, hij
treiterde de invaliden onder de Put-
tense mannen, hij dwong de nieu
welingen zich buiten het kamp te
verkleden en ranselde ze af als
bleek dat ze in 't hartje van de win
ter twee hemden inplaats van één
dun hemdje droegen.
„Zum Teile stimmt es", zegt
Brahm.
Iets verbeterd
Berg was erg veranderd nadat hij
kampcommandant was geworden,
vertelt getuige. Wellicht uit angst
voor zijn superieuren. Maar hij liet
de misdadige bestraffingen deson
danks toe. De voedselpositie werd
onder Bergs beheer beter cn er
werd niet meer door de bewakers
gestolen uit de voorradep ten be
hoeve van hun kameraadschaps
avonden.
Berg noch Kotalla zijn erg te
spreken over de getuigenissen van
hun vroegere kok. En Kotalla's
verdediger, mr. Hovius doet de
president geheimzinnig fluisterend
de mededeling dat Kotalla meent
dat het gemakkelijk is iemand te
belasteren, doch moeilijk om je zelf
te verdedigen. Hij Kotalla
zou nog wel het een en ander over
deze getuige kunnen vertellen. De
heer Van de Berg blijft er rustig
bij en zegt dat de voormalige on
der-commandant dan maar voor de
dag moet komen met zijn onthul
lingen. Een schriftelijke getuigen
verklaring verhaalt over de bestia
liteiten die Kotülla o.a. met behulp
van zijn nogal bloeddorstige hond
uithaalde. „Niet waar," zegt de
beul. „Ich war doch nicht ver-
rückt". En Berg tracht waar te
maken dat hij. die zelf had bevolen
dat geen wreedheden mochten wor
den uitgehaald, als commandant
niet met gekruiste armen zou heb
ben toegezien dat de Blockführer
toch hun lusten op sommige gevan
genen botvierden.
„Alles quatsch", valt de procu
reur-fiscaal fel uit Dan schorst de
president de zitting tot Donderdag
morgen 10 uur. De zaak tegen
Berg komt dan in aparte behande
ling. Zaterdag a.s. is Kotalla aan
de beurt. Maandagmorgen komt
Erahm voor, 's middags Oberle.
Wolf verschijnt Dinsdag voor het
Hof, Alscher en May resp. Woens
dagmorgen en -middag. Op 29 No
vember zal de procureur-fiscaal
zijn requisitoir uitspreken.
OBERLE
September 1944. Oberle liceft ook
een kleermaker afgeranseld cn ging
er prat op dat er eens van een
groep Joden, die van tUd tot tijd in
de verboden zone werden gejaagd
cn dan door de bewakers neerge
schoten, al weer twee dood waren.
Hij zou wel zorgen dat de rest er
ook aan ging, had Oberle gezegd."
„Das stimmt nicht. Ich habc keine
Juden misshandelt", verweert desa
dist zich nu.
Alscher, die nogal doof blijkt te
zijn cn een paar maal door de pre
sident naar voren wordt geroepen,
is het evenmin met Van de Berg
eens. Hij heeft de Russen niet ge
schopt of getrapt, hij heeft de be
zoekers van het ziekenrapport niet
getrapt of geslagen, hij heeft
Ja, wat heeft hij eigenlijk wel?
Critiek op verlaeing
van de melkprijs
Nadat een viertal communistische
moties, vorige week bij de algemene
beschouwingen over dc Rijksbegro
ting ingediend in verband met de
loonbijslag, met 75 tegen 7 stemmen
waren verworpen, heeft de Tweede
Kamer gistermiddag een aanvang
gemaakt met de algemene beschou
wingen over dc begroting van land.
bouw. visserij en voedselvoorziening
waarbij tevens aan dc orde was de
algemene beraadslaging over de
wetsontwerpen tot wijziging van de
begrotingen van het landbouw
crisisfonds voor 1947 en van het
landbouwegalisaticfonds voor 1948,
en voorts het overzicht van de door
de regering genomen besluiten met
betrekking tot de prijzenpolitiek in
de landbouw In de middagvergade
ring hebben zes kamerleden hierbij
het woord gevoerd, in de avond
vergadering negen.
De heer Groen (KVP) drong
aan op spoedige uitbetaling van de
compensatietoeslagen over 1946 ca
1947.
De heer Vondeling (Arb),
herinnerend aan het bericht vol
gens hetwelk in *Belgiö per 1
Januari a.s. het departement van
voedselvoorziening zal worden op
geheven, verklaarde oen dergclijko
stap voor Nederland lichtzinnig te
achten. Hij betoogde, dat aan het
agrarische deel der bevolking een
redelijk deel van het inkomen ver
zekerd moot worden, markt- en
productleordoning is noodzakelijk.
Spr. diende een drietal moties in.
In de eerste wordt de regering uit
genodigd zodanige marktorderiende
maatregelen te nemen, dat voor
consumptie-aardappelen een enigs
zins lager algemeen prijspeil wordt
bereikt, zoals in Maart en April jl.
in de bedoeling der regering lag
De tweede motie luidt aldus: „Dc
Kamer, van oordeel, dat do wel
vaart van ons land het best wordt
gediend door een agrarische poli
tiek, die gericht is op de verzeke
ring van een redelijk bestaan aan
alle onmisbare werkers in econo
misch verantwoorde land- en tuin-
Bedell Smith lunchte
op paleis Soestdijk
néneraal Walter Bedell Smith, de Ame
rikaanse ambassadeur te Moskou, die de
ze zomer met rijn Britse en Franse colle
ga's herhaaldelijk met Stalin en Molotof
confereerde, vertoefde gisteren in ons
land. HU gebruikte de lunch op het pa
lels Soestdijk met de koninkiUke fami
lie. Bedell Smith, die in Parijs met mi
nister Marshall de BerlUnse kwestie
besproken heeft, gaat thans naar Duits
land voor een korte vacantia.
Keulen kreeg burger
vader door loting
Keulen, de op drie na groots'e)
stad van Duitsland, heeft een
nieuwe burgemeester gekregen
door loting. Tweemaal stem
men in de gemeenteraad lever
de beide malen een 2222 ge
lijke stand op tussen Ernst
Schwering, die door rechts ge
steund wordt en Robert Goer-
linger, de favoriet van de socia
listen cn communisten. Er werd
toen geloot en Goerlinger won.
Kerknieuws
Advertentie
bouwbedrijven, overtuigd, dat in de
eerstkomende Jaren het voormelde
doel slechts zal kunnen worden be
reikt. wanneer de overheid mede
krachtige leiding blijft geven aan
de aard cn het volume van de pro
ductie, zomede aan de prijsvorming,
doch met zoveel mogelijke vermij
ding van een stelsel van directe
steun, geeft dc regering In overwe
ging haar beleid aldus te voeren."
In de derde motie wordt de rege
ring In overweging gegeven haar
voorstellen ten aanzien van agrari
sche producten ieder jaar bekend
te maken tef^lijk niet het indienen
van de Rijksbegroting, opdat de
agrariërs de gelegenheid hebben
-net deze politiek rekening tc hou
den bij het opstellen van hun
bouwplannen.
De vierde motie die gisteren werd
ingediend, was afkomstig van de
heer Borst (CPN), die aandrong
op het handhaven van het principe
van compensatietoeslagen voor
land- en tuinbouwproducten, wan
neer de prijzen daarvan dalen be
neden do kostprijs
In totaal hebben in de middag- en
avondzitting vijftien sprekers het
woord gevoerd. Bij het merendeel
van hen was een zekere instemming
waar te nemen met het beleid dat
de minister had geprojecteerd in
zijn memorie van antwoord de
heer Droes en (KVP) betitelde
deze memorie zelfs als „een kloek
stuk" al was ook nog lang niet
iedereen tevreden.
Vooral de verlaging van do melk
prijs was het onderworp van critiek
van diverse afgevaardigden.
„DIE KLIEK". ZEI
CHURCHILL
Hevige discussies rondom
de ..Steel Hill"
Het wetsontwerp tot nationalisatie
van de Britse staalindustrie (de „Steel
BUI") is sinds drie dagen onderwerp van
hevig* debatten in hot Lagerhuis, waar
bij dc conservatieve oppositie tegen dit
door de Labour-rcgering ingediende
wetsontwerp tot uiting komt ln heftige
fulminatles van Churchill. HU heeft ccn
amendement Ingediend, dat bcooRt, het
wetsontwerp te verwerpen cn deed de
indiening verRczcld gaan van een rede
voering. waarin hij o n zei: Dit is geen
economische maatregel, doch con parti)-
manoeuvre om die kliek (hicrbU wees
hU naar de rcgermgsbnnkoni bij elkaar
te houden, tot zij haar tUd volledig
heeft uitgediend Het enige waar rij
voor vreest ls dc algemene verkiezing,
die een eind znl maken aan haar treurig
cn slecht bewind
Churchill werd te woord gestaan door
John Jones, secretaris van het minis
terie van bevoorrading, die zelf zijn
hele leven in dc .staalindustrie heeft
gewerkt Dc arbeiders van deze In
dustrie hebben al m 1932 verlangd naar
nationalisatie cn dat dc huidige pro
ductiecijfers zo hoog zUn, komt doordat
de arbeiders hun weekends opofferen
onder de plechtige belofte van natio
nalisatie, zo zei Jones.
NED. HERV. KERK
Drtetnl te Dordrecht L. A. Bodaan.
vlodtprcd. te Den Helder: H Coolsma
te Princcnhage en E. v. d. Schoot to
Zaandam.
Beroepen tc Zoelcn (toez.) C B.
Boers pred. der Prot. kerk ln Indonesië
te Delft.
Aangenomen naar Mijdrecht D. Groe-
nebocr, cand. cn hulpprcd. tc Leeuwar
den. die bedankte voor Oldemarkt
Itoez.) cn voor Balk: naar Oosterbic-
rum C. J. L. Loor to Anjum: naar
Schoonrcwoerd A. F. P. Pop t* Kockcn-
gen.
Bedankt voor Loosduinen (vac. dr. A.
F. N Lekkerkcrker) A. J. Flink te
Capcllc a d IJssel; voor Zwammerdam
cn voor Wolphaarsdük A. v. d. Veen tc
Nljega—Elahuizen
Berocpbaarstelling. P H. dc Ores,
secr. van de Herv. raad voor de uit
wendige zending. Korte Bergstraat 5 to
Amorsfoort.
Benoemd te Kimswcrd A. Kalis
L.Czn. godsdicnstondcrwUzer, voorgan
ger te Maasdijk.
GEREF. KERKEN
Beroepen to Elburg S. Wagenaar te
Arum, to Groningen (vac P. v, Strlcn)
K W. Dcrckscn tc Maassluis cn (voor
de nieuwe 7* wlik) J. P. Hörohner tc
Voorthulzen: to Vcendam M. Hamming
tc Den Helder: tc Schoondljkc A. C.
Schcrpcnidse. cand. te Klundcrt; tc Ha
ren (Gron.) L, Zwanenburg to Holwcrd
(Fr.l.
Bedankt voor Bunschoten—Spaken
burg (vac. H. Torenbeek) en voor
Hoofddorp Dr. O. C. Broek Roelof» to
Woerden.
GER. KERKEN ONDERH. ART. 31 K O.
Tweetal te Zwolle (3c pred. pl.) E T.
van den Born te Amersfoort cn J. O.
Mulder tc Hattum.
Beroepen tc Delfzijl R- K. Wlgboldus
t« Stadskanaal; te Bruchtcrvcld K. do
Hoop, cand. to Groningen.
Aangenomen naar Waardhuizen (N.
Br.) A. H. Algra, cand. te Leeuwarden,
die bedankte voor Minnertsgn, Oude—
BUdtzUl. Mlldam, Wierum. Opende—
Surhuistcrvecn. Gecs, Zuldwolde (Fr.).
Barcndrccht on Ede.
CHR. OEREF. KERKEN
Beroepen te Werkendam H. v. Leeu
wen tc Tholcn.
Bedankt voor Papcndrecht D. Drios-
sen tc Vlaardlngcn,
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor RIJiacn D. L. Aangecn-
brug te Dordrecht.
BAPT. GEMEENTEN
Drietal té Groningen A. A. Harden-
berg te Hengelo. F. E Sterrlnga te
Leeuwarden en L. de Haan te Apel
doorn.
Slechte spijsvertering
wordt vaak veroorzaakt door te veel
maagzuur. Ten einde het gevoel van
opgeblazenheid, galzucht, maagkram
pen of pijnen na maaltijden té doen
verdwijnen, ls "Geblsmureerd
Magnesium een ware uitkomst, m
<lo gehelo wereld bekend als oen
betrouwbaar geneesmiddel tegen
maagzuur. "Geblsmureerd
Magnesium brengt snelle opluchting
aan allen, die lijden aan overmatig
maagzuur. Probeer het vandaag en
help Uw maag haar normale functies
te verrichten.
MAGNESIUM
T«M«twa id bllklKD dnom» i 24 «t f 0,3» o«r cc;il»
Porder in Incon» f 1.04 n«r flacon
I Verkrijgbaar In Apotheken «n Orogiicerl|«n
EARL DERR BIGGERS
CEARL
EEN CHARLIE CHAN-MYSTERIE
So. 117
Eén man schrijft ge
wichtige brief, verborgt hem in
vloeiboek, gaat weg. Komt terug,
raakt dezelve niet aan. Waarom? Hij
keert niet terug. Andere makke
lijke bewijzen Madden noem
hem weer zo ontvangt Dokter
Whitco/nb in schemering van pa
tio. Waarom? Zij heeft hem vroeger
gezien. Hij praat met huisbewaar
der in Pasadena wanneer? Zes
uur. als duisternis valt. Ook vreest
hij uit auto te stijgen. O. nu ik hier
zit geef ik mijzelf in gedachten veel
klinkende schoppen. Waarom ben
ik zo dom geweest? Ik beschuldig
dit klimaat van Zuid Calïfornië.
Overvloedig snel haast ik mij naar
Honolulu, waar ik behoor".
„Je valt jezelf te hard", zei P. J.
Madden. „Als je het niet had tegen
gehouden, zegt Eden, was het hals
snoer al lang afgeleverd, en deze
bende zou verdwenen zijn. wie
•weet waarheen, Ik ben je heel veel
verschuldigd, en als dank alleen.."
„Staak mij te danken", zei Chan
„Dank Tony. Als Tony niet had ge
sproken op openingsavond, waar
zou halssnoer nu zijn? Arme Tony,
nu begraven achter schuur." Hij
wendde zich tot Victor Jordan, die
zich bescheiden op de achtergrond
hield. „Victor, alvorens terugkeer
naar Noorden, is het gepast u plaat.
sen blocsemkrans op graf van Tony.
Chinese papegaai. Tony stierf, maar
zijn leven diende prachtig doel.
Voor hij overleed, redde hij Philli-
more paarlen".
Victor knikte. ,Best Charlie. Ik
zal een doorlopende bestelling doen
bij de bloemist Zou iemand mij
naar de stad kunnen brengen?"
„Ik", zei Holley „Ik wil dit alles
gauw overseinen. Charlie zie ik
je nog?"
„Vertrek op volgende trein", ant-
wordde Chan. „Ik kom aan op uw
kantoor om meer passende kleding
te verzamelen. Wacht echter niet
Juffrouw Wendell was zo vriende
lijk mij gebruik van haar wagen
aan tc bieden".
„Ik wacht ook op Paula", zei
Bob. „Ik zie je nog wel aan het
station".
Holley en Victor namen afscheid
van Madden en zijn dochter, en
vertrokken. Bob raadpleegde zijn
norloge.
„Nu gaat het gezelschap slinken.
Nog iets, Charlie. Toen meneer
Madden hier vanavond binnen
kwam, was je niets verbaasd. Toch
moet, toen je Delaney herkende, je
eerste gedachte zijn geweest, dat
Madden vermoord was".
Chan lachte stil. „Ik merk op. u
hebt onwetendheid 'omtrent ge
woonten van speurders. Verbaasde
speurder kan wel ijzeren halsband
omdoen en in haven springen. Hij
is afgemaakt. Meneer Madden's ver
schijning duizelingwekkende slag
voor mij, maar ik laat mededinger
politieman niets weten, dank u. Het
is duidelijk, wij laten Juffrouw
Wendell wachten. Ik heb enig
eigendom in keuken één ogen
blik."
„De keuken", riep Madden. „Bij
de hemel, ik heb honger. Ik heb
niets anders dan eten uit blik ge
had. dagen lang."
Een bezorgde blik kwam uit
Chan's ogen ..Zo jammer", zei hij
„Tegenwoordige kok op ranch is
tot oud beroep terug gekeerd. Juf
frouw Wendell, ik ben in vijf secon
den bij u".
Evelyn sloeg haar arm om Mad
den heen. „Dat komt in orde, va
der". zei ze. Ik rijd u naar de stad,
en we logeren vannacht in het ho
tel. U moet dadelijk uw schouder
door een dokter laten behandelen".
Zij wendde zich tot Bob „Er is ze
ker wel een restaurant in Eldo
rado?"
Natuurlijk", glimlachte Bob.
„Het heet de Oase maar het ls
er geen. Maar ik kan het rundvlees
zeer aanbevelen."
P J Madden stond op: hü was
weer geheel de oude.
„Best. Evelcyn. Bel het hotel op
en reserveer een suite vijf ka
mers neen, liever een verdieping
Zeg de eigenaar, dat ik vanavond
wil eten in mijn zitkamer twee
porties rundvlees, en verder al. wat
ze maar hebben. Zeg hem, dat de
knapste dokter van de stad er zijn
moet. als ik kom. Help me eens te
legram-formulieren zoeken. Vraag
vijf intercommunale gesprekken
aan neen laat maar, tot we
in het hotel zijn Vraag, of er
iemand in Eldorado is. die een dic
taat opnemen kan. Bel het voor
naamste woningbureau op, en zeg.
dat de zaak hier te koop is. Ik wil
hier nooit meer terugkomen En
o ja. laat de Chinese^peurder niet
weggaan, voor hij bij me geweest
is. (Wordt vervolgd)
Prins Bernhard naar
Schotland
Prins Bernhard zal op 23 en 24
November oefeningen met het vlieg
kampschip „Karei Doorman" bij
wonen. Dc prins vliegt op 23 No
vember met zijn eigen toestel naar
Losslc Mouth in Schotland om zich
nog dezelfde -dag in Invergordon
aan noord van de „Karei Doorman"
to begeven.
Op 24 November zal dc prins,
wederom in eigen toestel, naar Ne-
dAland terugvliegen. Do „Karei
Doorman", die zich thans voor oefe
ningen in de Schotse wateren be
vindt cn elke avond in Invergordon
ligplaats kiest, zal 27 of 28 Novem
ber ln Rotterdam terug zUn.
Havenstaking in VS maakt
spoormannnn werkloos
Ongeveer duizend «poorwegliedcn. die
gcwoonlUk bezig zijn met dc verlading
van import- en exportgoederen bU het
New Yorkse centrale spoorwegnet cn
de centrale spoorweg van New Jersey
zijn Dinsdag nis gevolg von dc staking
van havenarbeiders zonder werk geko
men De toestand op het ogenblik ls als
volgt: In New York worden 87 schepen
opgehouden
Het vertrek van het grootste Ameri
kaanse passagiersschip de „America" ls
voor onbepaalde tUd uitgesteld. Tc
Boston liggen acht schepen tc wachten,
te Baltimore 49. te Philadelphia 32, te
Hampton Road6 vier, tc Albany twee
graanschepen cn tc Portland (Maine)
één vrachtboot.
Waar Abram de
mosterd ging halen.
Stond nooit in de
oude verhalen.
Maar kijk ln de
courant,
dan lees Jc constant
Hoe Je „TIP" krUgt
zonder betalen.
'n TIP VAN BOOTZ
HrEvS te "s Gravcnhage onlv. 111. TIP
Assemblee zal vermoede
lijk op 11 December
eindigen
Te Parijs wordt uit bevoegde bron
vernomen, dat het plan beslaat dc Al
gemene Vergadering der UNO op 11
December des avonds te doen eindigen.
Indien nog punten ter bespreking
overblijven zullen deze verwezen wor
den naar een zitting te Lake Success,
vermoedelijk in Februari. De Alge
mene Vergadering begon 21 September
Betere bevoorrading \an
goedkope damesmantel»?
BIJ de contröle door de prlj3behecr-
sing in détailzaken op het gebied van
damesmantels werd van de betrokken
kleinhandelaren veel medewerking on
dervonden. Daar de nadruk bij dit on
derzoek lag in dc kwestie van aflevering
door fabrikanten van de voorgeschre
ven aantallen of percentages mantels
ln de goedkope prijsklassen werd door de
winkeliers de verwachting gekoesterd
dat als gevoig van dit onderzoek dc be
voorrading met dc goedkope mantels zal
verbeteren.
Radio-programma
Hedencvond
HILVERSUM I: 19 00 Socialisatie en
publlekrechtelUke bcdrüfsorganliatlc;
19,15 Zang cn plano: 19.30 Voor de
jeugd. 19.40 Jeugdnieuw»; 19.45 Lezen
In dc bijbel- 20.00 Nieuw»; 20 05 Dingen
van de dag 20 15 Socialistisch nieuws;
20 20 Rozenclland. operette; 20 55 Hoor
spel; 21.55 Dameskoor: 22.15 Metropolc-
orkest: 22 45 In dc tuin der poëzie;
23.00 Nieuw». 23 15 Bruce Lowc; 2335—
24.00 King Cole-trio.
HILVERSUM II 10 00 Nieuws; 19 't-
Reg, uitz 19.30 Actueel geluld; 19.4a
Engelse les 20 00 Nieuws; 20.05 Progr
prol.; 20 15 Resldentlc-orkest; 21.00 Ons
cfiriatclUk geloof; 21 25 Swcellnck-kwar-
tct; 22.00 Pop orgelbespeling; 22 30 Lie
deren van Hugo Wolff; 22 45 Avond-
ovcrdenklng; 23 00 Nieuws; 2315 Gr.
platen; 23.45—24 00 Gr. platen
Morgan
HILVERSUM I: 7,00 Nieuw»; 7 15
Ochtendgymnastiek; 7.50 Gram, muziek;
7 50 Dagopening; 8.00 Nieuws; 8.15 Ope
rettemuziek: 8.35 Voor dc vrouw; 9.00
Gram, muziek; 9 30 Gr. ploten; 10.00
MorgenwUdlng; 10.15 Gr. pinten; 10.50
Voor de kleuters; 11.00 Philadelphia or
kest 1120 Zangduo; 11.45 Letland; 12 00
Joop Walvis, orgel; 12.22 In 't spionne
tje; 12 27 Weerpraatje; 12 30 Netferl.
muziek voor de B B C13.00 Nieuws;
13 15 Mededelingen; 13.20 Filmmuziek;
14.00 Uit de wereldpers. 14.15 Soltsten-
concert; 15.00 Voor dc zieken cn gezon
den. 16 00 Assortlmcnto; 17.00 Kaieldos-
coop; 17.20 V/elk dier deze week; 17 30
Doet het zelf 17 35 Johnny Meijer 18.00
Nieuws; 18.15 Sportprantje; 18.30 Reg.
uitzending.
HILVERSUM II: 7.00 Nieuw»; 7 15
Franse gr. pl 7.45 Morgengebed; 8 00
Nieuws, 8,15 Gr. platen; 9 00 Voor dc
vrouw 9.05 Orkest-concert. 0.30 Water
standen; 9.35 Omroep-kamcr-orkest;
9.45 Schoolradio; 10 00 Gr. platen; 10.Ii
Morgendienst; 10.45 GewUde muziek;
1100 Zonnebloem; 1140 Schoolradio:
12.00 Angelus: 12.03 Klaas van Beeck;
12 55 ZonnewUzcr; 13 00 Nieuw»; 10.25
Pianorecital; 13 45 Hors d'oeuvre; 11.00
Hollanda sextet: 14 40 Voor de vrouw;
15.00 Budaoest-striikorkeat; 15,30 Plano
recital 16.00 Bijbellezing: 16.45 Mlnnea-
foll» symph. orkest: 17.00 Radio Jcugd-
ournaal; 17.30 Gr. platen; 17,50 Reg.
ultz.; 18.00 De Vijf Zapakara's; 18.15
CMB-kwartler; 18 30 Nationale school-
zangwedstrijd, 18.45 Voor pientere ple-
keraars.
TUINKALENDER
18 NOVEMBER. Een rijk-
bloeiende treurroos kan een sie
raad z{jn voor uw tuin Eigenlijk is
zo'n treurroos hetzelfde als een
klimroos, doch met dit verschil, dat
de laatstgenoemde geoculeerd werd
bouen op een V/2 a 2 meter lange
stam. Doch iedere klimroos vormt
nog geen mooie treurroos. Deze
laatste moet mooie, afhangende
takken bezitten. Enige fraaie, aan-
bevclensioaardige treurrozen zijiT
de roomwitte Albérle Barbier, de
rose Dorothy Perkins, de rode Ex-
celse, de witte White Dorothy en
de grootbloemige vuurrode Paul's
Scarlet Climber. In de moderne
tuinkunst worden de treurrozen
niet meer zoveel gebruikt als voor
heen. Dat doet echter aan dc na
tuurlijke schoonheid van zo'n plant
niets af. Met haar ontelbare bloe
men geeft zij in een grasveld een
prachtig effect.
