Roozenburg wereldkampioen
op het dambord
Rijksadvocaat
geschorst
Vijftien jaar geëist tegen
Goedewaagen
Nachtelijke sprong naar een
Duitse transporttrein
In 1949 meer geld
van „Marshall"?
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB: Het geheim van de tunnel
Afrekening met
redeloosheid
Compromis-plan
voor Ruhr
in petto?
Reportage uit 1848
Geheim agent in
oorlogstijd
Donderdag 2 December 1948
3
Strijd om tweede plaats gaat tussen
Keiler en Ghestem
Roozenburg: is wereldkampioen dammen. In de gisteravond te IJmui-
den gespeelde 19de ronde van het tournool om het wereldkampioenschap
heeft de Rotterdammer door een overwinning op de Zwitser Rostan zijn
puntenaantal op 31 gebracht. Aangezien geen der andere deelnemers dit
aantal meer kan bereiken, heeft onze landgenoot zich hiermee verzekerd
van de wereldtitel.
Zo won Roozenburg
de titel:
De uitslagen van de andere par
tijen lulden: DemesmaeckerPost
11, Verpoestv. d. Staay 11,
GhestemKeller 11, PerotLa-
ros 02.
Perot verloor tegen Laros door
een grove openingsfout één schijf.
Daarmede was het pleit echter nog
niet beslecht, want de Parijse kam
pioen, die een grote routine heeft
in voorgiftpartijen, verdedigde zich
hardnekkig. Het werd de langste
partij van de avond, waarin Laros
na een strijd van meer dan 6 uur
ten slotte won.
Ghestem opende 3328 tegen
Keiler, wat deze met 1822 be
antwoordde. Na de in deze variant
gebruikelijke uitruil ving het mid
denspel aan met gelijke stand.
Later bezette Keiler veld 22, ter
wijl Chestem in zijn afwachtende
houding volhardde.
Het spel werd door beide groot
meesters uiterst sterk behandeld,
maar ingewikkelde situaties wer
den stelselmatig vermeden en bij
zonder spectaculair was deze partij
dan ook niet. Ten slotte ontstond
een vrij onoverzichtelijk eindspel,
dat zonder veel wederwaardighe
den in remise eindigde. Door dit
resultaat heeft Keiler, Roozenburgs
naaste concurrent 26 punten met
nog 2 partijen te spelen. Hij kan
dus op 30 punten komen, terwijl
Roozenburg in totaal reeds 31 pun
ten heeft verzameld.
De Nederlander P. Roozenburg
is thans dus offtcieel wereldkam
pioen, terwijl de strijd om de 2e
plaats voortduurt tussen Keiler en
Ghestem, die maximaal 29 punten
kan behalen. De stand na de 19e
ronde luidt:
De partij Rostan—Roozenburg, die
voor de laatste het wereldkampioen
schap dammen opleverde, had het vol
gende verloop:
1 32—28. 17—21- 2. 37—32 11—17; 3
41—37: 6—11: 4. 31—27. 18—23; 5 28X19.
14X23; 6. 34—29. 23 X 34 - 7 39 x 30, 20—25;
8 44—39, 25X34: 9. 39x30. 21
50—44. 1—6; 11 44—39. 15—20; 12 30—25.
17—21; 13. 25X14. 10X19; 14
15 33—28. 10-14; 16.
17. 42X31. 21—26: 18.
19. 42X31 14—20. 20
21. 44—39. 12—18; 22.
23. 41—37. 12-17- 24.
25 33X22. 8—12; 26
27 33—28. 20—24;
43—39, 20—25
26X37;
26X37
18—23;
7—12;
17X28;
9—14:
14-20-
2—8 31. 31—26, 4—9; 32 34—30. 25 x 34.
33. 39 X 30. 23—29 34 37—31. 29—33 35.
38X20. 16—21; 36. 27x7. 18X49; 37.
7x18, 13x33! en zwart won
30.
49—44.
37—31.
47—42.
39—33.
46—11.
28—22.
39—33.
40—34.
48-43
De rijksadvocaat te Arnhem, mr.
C. de Kempenaer, is geschorst. De
heer mr. W. Overbcek, officier van
justitie te 's-Gravcnhage, aan wie
de behandeling van corruptiezaken,
waarbij ambtenaren zijn betrok
ken, is opgedragen, heeft een ge
rechtelijk vooronderzoek ingeleid.
De verhoren, die in Arnhem door
de rechter-commissaris worden af
genomen, zijn reeds aangevangen.
Mr. de Kempenaer is namens de
heer B. Katz, kunsthandelaar te
Dieren, opgetreden in de zaak
tegen de Staat der Nederlanden,
waarbij een vordering is ingesteld
wegens verkoop van een aantal
schilderijen, die tijdens de bezet
ting naar Duitsland zijn gegaan.
Deze vordering betrof een bedrag
van enige millioenen. Wanneer het
vooronderzoek aanleiding geeft tot
een gerechtelijke vervolging, dan
zal deze zaak te gelegenertijd die
nen voor de Arrondissements
rechtbank te Arnhem.
Mr. de Kempenaer verklaarde,
dat hij op dit feit geen commentaar
wenste te leveren. Hij gaf er de
voorkeur aan, de resultaten van
het onderzoek af te wachten, daap
hij volledig vertrouwen heeft in de
Nederlandse rechtspraak.
PLAATSVERVANGEND
RIJKSADVOCAAT
Mr. fUesseling te Utrecht
aangewezen
Als voorlopige vervanger van
mr. C. de Kempenaer, rijksadvo
caat te Arnhem, die, zoals gemeld,
als zodanig is geschorst, is aange
wezen mr. B. R. Wesseling te
Utrecht.
Op het verzoek om inlichtingen
werd van justitionele zijde te Arn
hem, ten aandien van de schorsing
van de rijksadvocaat mr. C. de
Kempenaer, nog het volgende mee
gedeeld:
De destijds door mr. de Kempe
naer in zijn kwaliteit van rechts
kundig raadsman van de heer Katz,
aan de Stichting Nederlands
Kunstbezit gegeven voorstelling
van zaken blijkt niet in overeen
stemming met de waarheid. Deze
voorstelling van zaken had betrek
king op de schilderijenaffaire
Katz-De Vries.
Onderzocht wordt thans in hoe
verre zijn mededelingen opzettelijk
in strijd met de waarheid zijn. Een
vergissing mag niet uitgesloten
worden geacht, aangezien een groot
deel van de gegevens door mr. De
Kempenaer uit zijn geheugen moest
worden vermeld.
1. Roozenburg 31 pnt. (17 part.);
2. Keiler 26 pnt. (18); 3. Ghestem
23 pnt. (17); 4. Verpoest 22 (18);
5. Post 19 pnt. (17); 6. Laros 18 pnt
(17); 7. v. d. Staay 17 pnt. (17):
8. Perot 15 pnt. (17); 9. Chiland 13
pnt. (17); 10- Demesmaecker 4 pnt.
(17); 11. Rostan 2 pnt. (18).
Handel met Spanje wordt
uitgebreid
De handel tussen Spanje en Ne
derland zal met vijftig procent
worden uitgebreid. Dit is vastge
legd bij de vernieuwing van de
handelsovereenkomst tussen de
twee landen, die Woensdag op het
ministerie van buitenlandse zaken
ondertekend is. In de bekendma
king werd medegedeeld, dat het
accoord met zes maanden ver
lengd is.
Bij Lyon is gisteren een vier
motorig Halifaxtoestel neergestort.
Twee passagiers werden gedood.
Reuter meldt uit Washington, dat
de Amerikaanse regering overweegt
om voor de hulpverlening aan Eu
ropa in het tweede jaar van het
plan-Marshall een aanzienlijk gro
ter bedrag uit tc trekken dan aan
vankelijk was voorzien.
Volgens een raming zal het be
drag van 4V£ milliard dollars dat
men aanvankelijk had gedacht
voor het tweede jaar uit tc geven,
gebracht worden op 6 milliard dol
lars.
Vermoedelijk zal deze verho
ging echter in mindering worden
gebracht op de uitgaven in de
laatste twee jaren van het plan.
Loterijwet overtreden door
Sinterklaascampagne?
De middenstand verenigingen tc Hen-
ge.o voeren een St Nicolaas-campngne.
waarbij het publiek bcstcdingsbonncn
ontvangt bij aankoop van geschenken
bij deelnemende winkeliers. Voor f 10
aan bestedingsbonnen kan nicn, door
een lot te trekken, een prijs winnen
De ambtenaar van het O M. bij het
Kantongerecht te Enschede heeft tegen
de organisatoren proces-verbaal laten
opmaken, om door een proefproces uit
gemaakt te zien, of dergelijke acUes
in strijd zijn met de loterijwet.
Drie mannen ontvlucht uit
Leeuwardens gevangenis
Een tweetal Amsterdammers, op
gesloten in de Leeuwarder gevan-.
genis, was behulpzaam bij verbou
wingswerkzaamheden op de bin
nenplaats. Tijdens de mist wisten
zij over een der muren te klimmen
en ondanks ijverig speuren is het
nog niet gelukt hen terug te vin
den. Een andere gevangene, we
gens moord tot 20 jaar veroor
deeld, waarvan hij 16 jaar had uit
gezeten, werd voorwaardelijk in
vrijheid gesteld Hij overtrad de
voorwaarden en werd opnieuw in
gesloten. Toen hij in het Diacones-
senhuis moest worden opgenomen,
nam ook hij ce benen, en is tot
dusverre nog riet opgespoord.
Op onze administratie ligt de pas
sagierslijst ter inzage van het troe
pentransportschip „Tabinta" dat
vermoedelijk 11 December te Am
sterdam zal aankomen.
„Mislukte wetenschappelijke carrière dreef
verdachte naar de NSB"
Vijftien jaar gevangenisstraf met aftrek, wegens voortgezet misdrijf
van hoogverraad door bij voortduring hulp te verlenen aan de vijand, en
voorts: levenslange ontzetting uit de beide kiesrechten, ontzetting uit
het recht, ambten te bekleden en verbeurdverklaring van verdachte's
bibliotheek, welke 7000 gulden waard is zo luidde de straf, die mr.
baron Van Voorst tot Voorst, de procureur-fiscaal bij het Haagse Bijzon
dere Gerechtshof, gistermiddag eiste tegen T. Goedewaagen, tij
dens de bezetting secretaris-generaal van het departement van Volks
voorlichting en Kunsten.
Doodstraf geëist tegen
drie sadisten
De proc.-fiscaal bij het Bijz. Ge
rechtshof te 's Hertogenbosch, mr.
F. baron van Voorst tot Voorst, eis
te Dinsdag de doodstraf tegen G.
Lindeboom uit Den Haag, A. Ma-
chielsen uit Eindhoven en B. We
ber uit l'egelen, die bewakers in
het concentratiekamp Mauthausen
waren. Hun gedragingen waren
zelfs de andere bewakers te bar.
Zij werden o.a. beschuldigd van
het knuppelen ran gevangenen,
tengevolge waarvan velen overle
den. Vijftienhondérd gevangenen,
die in het concentratiekamp aan
kwamen, moesten eerst een warm
bad nemen, werden daarna geheel
ontkleed naar buiten gestuurd bij
een temperatuur van 15 tot 20 gr.
onder nul en daarna door verdach
ten met een brandspuit natgespo
ten. Vele slachtoffers vroren dood.
Zij, die in leven bleven, werden
door Machielsen getrapt en gesla
gen.
Aan Machielsen was ook ten
laste gelegd het vermoorden van
32 joden, die hij met een ijzeren
hamer de schedel in sloeg. Ook
trapte hij eens een vrouw tegen de
buik, zodat zij in een twee meter
diepe kuil viel, waar zij bleef lig
gen.
Men moet verdachte principieel
de titel „professor" onthouden, zo
zei de procureur-fiscaal. Goede
waagen had zich, zo vertelde deze,
teruggetrokken uit het universi
taire leven nadat hij zich in 1932
gepasseerd had gevoeld, toen niet
hij doch een ander benoemd werd
tot hoogleraar aan de universiteit
te Utrecht. Later kwam hij terug
als privaat-docent. Hij was toen
echter NSB-er.
Oog en oor misleid
Vele wankelmoedige Nederlan
ders zijn door deze verdachte ver
leid tot verraad aan de Nederland
se zaak, zo ging de procureur-fis
caal verder. Zijn invloed ten kwa
de is zeer groot geweest. Door hem
hebben pers, radio en film onder
dwang een nadelige invloed gehad.
Oog en oor van de Nederlandse be
volking heeft hij opzettelijk mis
leid. Een zware straf heeft deze
man verdiend, de feiten zijn be
wezen, strafuitsluitingsgronden zijn
niet aanwezig.
De verdediger, mr. Coebergh,
bestreed dat verdachte door te-
Advertentle
MIEP WILDE
onlangs zuurkool
eten.
Haar echtvriend
zei: „Weet Je niets
anders?'
Welnu, de Heer P. J. Kers brengt
zuurkool eens anders.
ZUURKOOL PERFECT
Snijd de zuurkool enige malen door.
breng ze met zoveel water cn een wei
nig zout aan de kook dat ze even onder
staat. Fruit 2 fijngesneden preien in 30
gr. boter en 20 gr. vet goed bruin van
kleur, voeg dit bij de zuurkool en laat
alles gaar koken. Breng op smaak met
enkele druppels soep-aroma. Geef er
aardappelpuree bij.
Een bijzonder fijne smaak verkrijgt
men. indien er een weinig kerrie en
enkele komijntjes meegekookt worden.
Maak hiervan met een luchtige aardap
pelpuree een. stamppot. Ter variatie kan
men als de zuurkool gaar is. enkele
lepels tomatenketchup doorroeren.
Fijn, zegt Mlep, dat weet Ik weer.
En als dessert een halve peer.
Publ. Centr. Bur. v. d. Tuinbouwveilingen
leurstelling over het mislukken van
zijn wetenschappelijke carrière tot
de NSB zou zijn overgegaan. Vol
gens hem was Goedewaagen, af
komstig uit een liberaal milieu,
zich gaan bezinnen op de teruggang
van het liberalisme en had toen,
idealist als hij was, de terugkeer
tot de gemeenschapsidee trachten
te verwezenlijken door de NSB.
Ook zonder Goedewaagens mede
werking zouden de Duitsers hun
maatregelen hebben doorgedreven,
meende mr. Coebergh. Hij vroeg
voor zijn cliënt een kans om zich
te rehabiliteren, door een mildere
straf op te leggen.
Uitspraak volgt over 14 dagen.
25. Geen wonder, dat
Rob stomverbaasd is,
wanneer hij naar binnen
kijkt. Wantbevindt
hij zich nog aan boord
van een schip? Hij ziet
zowaar een complete
drukkerij! Kijk, vlak
voor zijn neus zijn twee
graveurs aan het werk.
En er wordt hard ge
werkt! Niemand kijkt op
of om en zwaar dreunt
een kleine pers, die ach
ter in het vertrek staat
opgesteld. Wat moet dat
alles betekenen? Maar
dan begrijpt Rob het in
eens: hier worden de dollarbiljetten gemaakt,
.die Harries zo grif uitgeeft. De Astra" heeft
een complete valse-muntersbedrijf aan boord!
En daarom ligt het schip zo vaak dagenlang
voor anker in een kalme zee. Want bij woelig En even verderop houdt een papierschepper
weer kunnen ze hier natuurlijk niet werken, een vel papier tegen het licht om het water-»
Kijk daar staan twee retoucheurs met elkaar merk te bekijken. Nou. Harries en Larry heb-
te overleggen. Het moeten prima vaklui zijn. ben het zaakje wel goed voor elkaar!
Advertentie
EAU DE COLOGNE
EEN ALTIJO WELKOM
GESCHENK
In 1925 schreef Carry van Bruggen
haar ..Hedendaags Fctlchlsme", een af
rekening met problemen die met de
taal en het taalgebruik samenhingen.
Aan de activiteit van de uttgcvctU
Qucrido te Amsterdam dar.kcn wij na
vele jaren waarin tal van bewonde
raars van haar Intelligentie voor de
lectuur hiervan waren aangewezen op
openbare bibliotheken, een fraai ver
zorgde herdruk van dit bock. Het voor
woord Is van de hand van Annle Ro
mein-Verschoor.
Carry van Bruggen, die weer aan be
langstelling onder het lezende publiek
wint. geeft zich van de redeloosheid van
vele onzer taalkundige vormen ln dit
bock rekenschap, met plezier cn met
grote Intelligentie.
Volgens Reuter hebben de voor
naamste adviseurs van president
Truman een voorstel in overwe
ging, de Industrieën van het Ruhr-
gebied te plaatsen onder trust-
schap van het internationaal coö
peratief verbond of een ander in
ternationaal coöperatief lichaam.
Dit voorstel is aan het Witte Huis
door vooraanstaande personen uit
de coöperatieve beweging voorge
legd als compromis-oplossing voor
het conflict tussen hft verlangen
van de Franse regering naar inter
nationaal beheer en het Brits-
Amerikaanse voorstel de indus
trieën in Duitse handen terug te
geven.
Ten gunste van het voorstel
wordt aangevoerd, dat deze oplos
sing de morele en psychologische
steun zou nebben van millioenen
coöperatie-voorstanders in Europa;
dat de coöperatieve beweging een
bron zou kunnen vormen van tech
nische zakenbekwaamheid waaruit
de internationale coöperatieve or
ganisatie voor het Ruhrgebied zou
kunnen putten zonder dat beschul
digingen zouden worden uitgelokt,
dat „de grote zakenwereld" cn de
„internationale kartels" de indus
trieën van het Ruhrgebied -veder-
om aan het opbouwen zouden zijn
om de wereld te kunnen beheer
sen.
De Sovjet-Unie zou ook in de
organisatie voor het Ruhrgebied
vertegenwoordigd zijn door haar
vertegenwoordigers bij internatio
nale coöperatieve organisaties,
doch geen veto-recht hebben.
Brand in kunstdarmen-
fabriek te Amsterdam
Vermoedelijk door kortsluiting brak
gistermiddag brand uit ln een fabriek
van kunstdarmen aan de Amstel te
Amsterdam. Enige bedienden gingen
onmiddellijk aan het blussen cn werden
daarbij geholpen door de inmiddels ge
waarschuwde brandweer. De schade is
niet zeer groot.
„U weet wat ik U heb cevraagd. Ik
wil Manchester zien. Niet Kingstrcet en
Market Street, maar het echte Man
chester". Frledrlch Engels, een der tal
rijke figuren uit het nieuwste bock van
Theun de Vries, stelt deze vraag aan een
jonge fabrieksarbeidster ZU neemt hem
mee naar achterbuurten waar onbe
schrijfelijke armoede heerst, grauwe
straten waar de huizen elk gerief, alle
hygiëne ontbeerden. Er gaat voor En
gels oen wereld open. waarvoor hij
schrikt, maar waarvoor hij niet terug
deinst. bezield als hij is door een sociaal
rechtvaardigheidsbesef.
In dit bock. „1848. Een spook waart
door Europa", uitgegeven door de „Re
publiek der Letteren" te Amsterdam,
vervult Thcun de Vries de rol van deze
arbeidster Aan zijn hand gaat de lezer
door een Europees tijdgewricht, dat hier
misschien voor het eerst voor hem tot
realiteit wordt gewekt.
1848 Het ls ccn jaar waarvan veel te
vertellen valt. Marx schrijft met Engels
zijn Communistisch Manifest In Frank
rijk wordt door een revolutie ccn mo
narchie weggevaagd. Lodcwijk Napo
leon raapt de kroon op. die Louis Phi
lippe van het hoofd is gestoten. In Sint
Petersburg zetelt de behoeder van wan
kele monarchieën, die door dit alles met
zorg wordt vervuld.
WIJ willen Theun de Vries onze on
voorwaardelijke bewondering niet ont
houden voor de wijze waarop hij deze
tijd voor ons oproept. Zijn eigen rovo-
tionnaire temperament geeft hem een vl-
sionnalr beeld van dc Parijse opstand
van 1848. waaraan hij ongeveer dc helft
van dit 566 bladzijden tellende bock
wijdt.
De lezer beleeft de strijd cn de wis
selende fortuin daarvan. Het is een
boeiend en meeslepend verhaal waarbU
de vraag- „Is dit heus zo gebeurd?" ons
op de lippen besterft.
Minder geslaagd dunkt ons de Vries
in zijn kenschetsing van de stuwende
figuren uit dit tijdsbestek. Marx. En
gels. Bakoenin. Tsaar Nicolaas. Louis
Philippe en zijn minister Guizot en
Lodcwijk Napoleon. Zij blijven schema-
tiSchcr. belast met dc Vries' eigen so
ciale polemiek. Of moeten wij in dit
opzicht ons eindoordeel liever opschor
ten tot ook het tweede en derde deel
van de trilogie zijn verschenen, waar
van dit boek het eerste deel moet zijn?
Wij en de Hoef
L. Huizinga-Scaf. schrijfster van „WIJ
en de Hoef", dat bij Kluitman (Alk
maar) ls verschenen het is ook hier
Hans Borrcbach. die het Illustreert
noemt het zelf een roman voor meisjes.
En Inderdaad; de romantiek neemt hier
ccn vrjj belangrijke plaats ln evenals
de psychologische visie op do mensen.
De twee hoofdpersonen zijn ccn twee
ling van verschillende aanleg cn ge
aardheid. Mies, de onbezorgde. Jos, de
meer naar binnen gerichte, beschouwe
lijke natuur. „De Hoef" ls ccn boerderij,
maar tegelijk een verzamelnaam voor
een groep levenslustige mensen, terwijl
ook de „straat" een typische collecti
viteit omvat. De schrijfster v^ert voor
ÏN de
river p
IX
lichte maannacht loop ik
over een Belgische spoordijk- Ik
ben nu alleen- De beide piloten zijn
hun eigen weg gegaan- Ze vonden
dat veiliger met het oog op hun.
uniformen En daar was wat voor te
zeggen Ik ben ten slotte maar een
gewone burger.
Grote stukken van de spoordijk
zijn met steenslag bedekt, waardoor
het heel moeilijk is om zonder ge
ruis te lopen, terwijl het land aan
beide zijden over het algemeen open
en vlak is en weinig dekking biedt.
Ik wil niet terug de velden in, waar
door ik lange tijd gelopen heb, eens
deels uit vrees om de spoorlijn
kwijt te raken, anderdeels omdat
het me teveel tijd zou kosten- Na
ampele overwegingen trek ik mijn
schoenen uit. bind zij om mijn nek
en ga op mijn sokken voorwaarts -
met de koele greep van mijn pis
tool vast in de hand geklemd
Eindelijk doemen in de verte de
lichten van het station op. Ik zie een
heg. die haaks op de spoorlijn staat
en besluit deze als schuilplaats te
nemen- Naderbij gekomen ontdek ik
tot mijn voldoening, dat het een
dubbele heg is. aan beide zijden
van een smalle, ondiepe droge grep
pel. De takken zijn in elkaar ge
groeid en vormen een soort gewelf-
Ik strek me op de natte bladeren
er onder uit en voel me goed be
schermd tegen de koude bries, die
sinds een uur opgestoken is- Ik
Ons feuilleton
steek een sigaret op. die even heer
lijk smaakt, als elke andere verbo
den--.
Ik ben moe, nat cn koud en ik zie
er uit als een landloper- En zo voel
ik me ook- Ik ben me vaag bewust
van een verplichting om een uitge
breid plan voor mijn ontsnapping en
mijn toekomst in bezet België te ont
werpen en het feit. dat ik niet in
staat ben een reeks plannen kant en
klaar uit mijn mouw te schudden,
brengt me in verwarring- Ik kom tot
de slotsom, dat de hele zaak van één
enkel punt afhangt: of ik er al dan
niet in slaag door de afzetting heen
te breken, die opgesteld is of opge
steld zal worden- Als ik slaag, zal
het betrekkelijk gemakkelijk zijn'om
mijn wijkplaats in Brussel te berei
ken, daar ik alles bezit wat ik nodig
heb: Belgische identiteitspapieren,
distributiekaarten en geld-
Wanneer het lot me echter slecht
gezind is. zal ik hoegenaamd niets
kunnen uitrichten dan op het einde
wachten- Er dan uit te komen zal
een kwestie van geluk zijn-
Ik hoor in de verte het gerom
mel van een naderende trein. Ik
kruip snel naar de uitgang van mijn
schuilplaats en kijk om het hoekje
Langzaam rijdt door het station een
goederentrein in mijn richting Ik
schat de snelheid op ongeveer dertig
kilometer en opeens besluit ik een
poging te wagen om er op te sprin
gen. Ik kruip zo dicht als ik durf
langs de rails cn druk me tegen de
grond- Ik zie het vuurschijnsel van
de locomotief langzaam naderen en
als het over me heen gaat druk ik
mijn hoofd in mijn armen en zend
een schietgebedje op dat de machi
nist me daar niet ziet liggen- Het
volgende ogenblik kruip ik onge
veer een halve meter terug, klaar
om te springen, al mijn spieren ge
spannen Als een ijzeren handgreep
voorbij komt. spring ik omhoog
naar de donkere goederenwagen- En
dan. op hetzelfde ogenblik, ver
schijnt een figuflr boven in de wa
gen en tegen de heldere lucht tekent
zich een silhouet af. dat ik onmid
dellijk herken: een Duits soldaat met
helm en machinepistool-
(Wordt vervolgd)
een deel van haar bock de oude brief
vorm ln, maar zonder In dc uitleidin
gen van onze voorouders te vervallen.
Hoewel het verhaal enigszins fantastisch
aandoet, voelt men toch. hoe dc schrijf
ster meer dan onkel ontspanning heeft
bedoeld, maar ook wel degelijk de be
geerte heeft gehad haar hoofdpersonen
cn daarmee ook haar lezeressen te
toetsen aan de eigenaardige moeilijk
heden van deze tijd. Daarmee stijgt
het goedgeschreven bock zeker uit bo
ven het gemiddelde genre.
Klavertje Vier
De uitgevers Bigot en van Rossum tc
Amsterdam hebben van „Klavertje
Vier" van Hanna Hagen een smakelijk,
niet tc duur boekje gemaakt voor meis
jes tussen 8 cn 12 Jaar. Het vertelt op
kinderlijke wijze ln een bij deze kinde
ren goed aansprekend taalgebruik van
het wel en wee van ccn gezin waarin
vier dochtertjes zijn van twee tot
twaalf Jaar oud.
,.De geschiedenis van een
mug"
Van Hcnriëtte van Eyk's „Mlchlel. de
geschiedenis van ccn mug", gaf Qucrido
tc Amsterdam een nieuwe uitgave. Het
ls ccn alleraardigst kinderverhaal, dat
ook volwassenen zal boelen, knap ge
schreven cn door Ruscha Wydcvcld
voortreffelijk geïllustreerd. Het is
kloek uitgevoerd en ln fraaie band ge
vat. een boek. dat Jong cn oud graag
ln zijn bezit zal hebben.
Een snoer van wonder-
stenen
Als men de luxc-ultgaven van be
paalde bekende sprookjes- of vertelsel
boeken uitschakelt, zal men zelden een
kinderboek van dc laatste jaren aan
treffen. dat zo voortreffelijk uitgegeven
ls als „Een snoer van wonderstenen",
dat het licht zrtg bij dc Republiek der
Letteren tc Amsterdam. Het papier ls
uitstekend dc letter fraai en duidelijk,
de illustraties van Corina z(jn soms bij
zonder knap cn de omslag ls uiterst
smaakvol. Het ls ccn juweeltje voor de
boekenkast cn wat dit betreft heeft de
uitgever de schrijfster Anila Boers alle
eer aangedaan, waarschijnlijk mede om
dat deze verhalenbundel „bekroond
werd uit 350 Inzendingen, door dc fede
ratie van beroepsverenigingen van
kunstenaars, de vereniging van letter
kundigen cn het provinciaal Utrechts
genootschap voor kunsten cn weten
schappen". Dit bock werd bekroond als
„het beste kinderboek". Maar ls het
een echt kinderboek? Het heeft tot ti
tel; „Verhalen voor grote mensen, aan
kinderen verteld" cn dit zegt eigenlijk
genoog. Zo Iets ls namelijk een hache
lijk pogen cn dc schrijfster ls er o.l.
niet helemaal ln geslaagd, omdat haar
verhalen niet alle geheel in de kinder
lijke sfeer vallen cn ook het taalge
bruik niet steeds dat natuurlijk-onbe
vangene heeft, dat men zich van het
Ideale kinderboek voorstelt. Overigens
geloven wij wel. dat zowel kinderen als
volwassenen deze vaak fantastische. In
dc sprookjeswereld spelende, verhalen
met smaak zullen lezen cn er de soms
bijzondere bekoring van zullen onder
gaan. Maar als „het beste kinderboek"
heeft het toch niet geheel aan onze ver
wachtingen voldaan.
Belangwekken d
Onderhoudend
Gevarieerd
Dat is het weekblad
VRIJ NEDERLAND
Uit de inhoud van deze weck oa
Televisie Is géén sprookje
Zorg voor zieke soldaten
Een reportage over het Militair
Ngurose Hospltnal te Austerlltz.
Mr W. Verkade schrijft over
Wercldfcdcrallsmc
Israel op do draaischijf
Onderwijs In nood
Ank van der Moer ln
Tramlijn Begeerte
Koop dit nummer, of nog beter
neem een abonnement. Losse
nummers: 23 cents. Alom bij
kiosk of boekhandel verkrijg
baar. Mlnlm. abonnementsprijs
12.50 per kwartaal. Administra
tie weekblad „Vrij Nederland
Keizersgracht 604. A dam-C.
„De Bergse piraten"
Een ander geschiedverhaal „D o
Bergse Piraten" van dr. J. C.
van der Does (ultg. W. ten Have, Am
sterdam. het eerste van oen hele reeks:
Ncerlaods HLstorie) heeft heel andero
bezwaren. Het is een bock voor Jon
gens. spannend en vol sterke verhalen,
uit de tijd van Maurlts. Do kinderen
vinden het ongetwijfeld schitterend. Zij
houden niet van kritiek. Maar wat I
denkt U van ccn soldaat, die een fan
tastisch avontuur beleeft, waarin hij er
ternauwernood het leven afbrengt cn
maanden wacht met daarvan Iets te
vertellen aan zijn vrienden, zijn wapen
makkers. totdat ze, Ik meen op Oude
jaarsavond bij clkaaf zitten? Nemen
we deze onwaarschijnlijke zwijgzaam
heid nog aan. wat moeten we in dat
zelfde verhaal denken van dc medede
ling van gesprekken van hoge officie
ren. waarbij hij zeker niet tegenwoordig
is geweest, aisof dat wel het geval was
geweest? Dit zijn composltie-fouten.
De schrijver vertelt ook over dc in
kwartiering van zijn Italiaans-Spaanse
helden bij de ouders van zijn Hollandse
helden. En nu begrijp lk niet. dat een
Hollandse schrijver ln deze tijd ccn
boek schrijft, waarin genoemde ouders
zonder enig bezwaar van hun kant dc
enthousiaste verzorgers cn vertroetc-
laars worden van dezelfde soldaten,
waartegen hun zoons dagelijks strijden
cn voortdurend hun leven wagen. Daar
mee zijn zc nauwelijks zó bezig 1 Psy
chologisch cn opvoedend schiet dit boek
ver te kort bij het beste, dat wij voor
onze kinderen niet goed genoeg achten.
MUZIEK ONDER HET
WERK
Een genoegen voor de werknemers
Een belang voor de werkgevers
De opwekkende Invloed, dlo muziek
heeft, blykt frappant wanneer z(j
het werk op fabriek of atelier be
geleidt. Het is of de arbeid lichter
valt. De anders normale inzinking
in de middaguren wordt gemakke
lijk overwonnen. En doordat de ar
beidsvreugde toeneemt, stijgt ook
het arbeldstempo en dus de pro
ductiviteit.
Een eenvoudige, maar zéér ver
zorgde installatie, de Alverma mu
ziek- en omroep installatie, kan
met betrekkelijk geringe kosten
worden aangebracht Zoals de naam
al zegt, kan men hiermede, naast
het uitzenden van muziek, ook per
sonen omroepen (bespaart tijdro
vend zoeken) en mededelingen van
algemeno aard bekend maken. Een
dubbel voordeeL
Nadere inlichtingen en prijsopgave
worden zonder verplichting gaarne
verstrekt door
O.Z. Voorburgwal 161 - Amsterdam
Telefoon 34076. 30935
LAL
Radio-programma
Hedenavond
HILVERSUM I 19 00 Kobus Kwint:
19 10 Avondschool: 19.45 Reg. ultz 20.00
Nieuws; 20.05 Echo van de dag: 20 15
Suor Angeilca (opera); 21.15 Hoorspel;
21.45 Viool on piano. 22 15 Italiaans
programma; 22.45 Internationale vraag
stukken: 23.00 Nieuws: 23 15 24 00
Gram. platen.
HILVERSUM II; 19 00 Nieuws; 19 15
Leger des Hells. 19.30 Actueel geluld;
19 45 Ncd. organisten; 20 00 Nieuws;
20 05 Prog. prol 20 15 St. Nicolaas In
Jubcldam: 21.15 Gram. muziek: 21 30
fnmlilc-compctltlc. 2200 Gram. muziek;
22 05 Vaart der volken; 22 25 Valerius
Ned gedcnekclanck; 22.45 Avondovcr-
dcnklng; 23.00 Nieuws; 23 15 24.00
Werken van Alexander Glazocnof.
Morgen
VRIJDAG 3 DECEMBER 1918
HILVERSUM I 7 Nieuws; 7 15 Och
tendgymnastiek; 7.30 Albert Sandler cn
ork 8— Nieuws; 8.18 Operctte-progr
850 Voor dc vrouw; 9.Robert Schu
mann; 10.— Morgenwijding. 1020 Voor
dc vrouw; 10 45 Quatrcmalns, 11.03
Voordracht; 1125 Fred Hortlcy; 12
Maria Zamora; 12.30 Weerpraatje: 12 33
Sport cn Prognose; 12 45 Pierre Palln:
13 Nieuws. 13 15 Mededelingen; 13 20
Promcnade-ork 14,Kookkunst; 14 20
Omroepkamcrorkcst; 15— Boeken
schouw. 15.20 Omroepkamcrorkcst: 16
Orgclspei; 16.30 Tussen twaalf en zes
tien; 17.— Filmland; 17.20 Wij en de
muziek; 18.— Nieuws; 18 15 Felicitaties;
18.30 Reg. ultz.
HILVERSUM II; 7 Nieuws; 7 15 To
dcum laudamus; 7.45 Een woord voor
dc dag; 8— Nieuws; 8.15 Gr. pl.; 9
Fluit cn piano; 9.15 Bezoek bij jonge
zieken; 930 Waterstanden; 9 35 Gr pl.;
10 15 Wiesbade .er Collegium Muslcum;
10 30 Morgendienst; 11— Strijkorkest;
1130 Pianospel; 12— Cosmopolitans;
12 30 V/eerovcrzlcht. 12.33 Mctropolc-
ork.; 13.— Nieuws; 13.15 Vrij cn blij:
13.45 Pro arte-kwartet; 14 20 Van oude
cn nieuwe schrijvers; 14 40 BBC symph.
ork.; 15.35 Omroep A Capcllakoor; 16.—
Adventsvoordracht, 16 20 Gram. muz
16.40 Koperkwartct; 17— Sinterklaas;
17 15 Meisjeskoor; 17 30 Pop. orgelspel;
18.Zes solosuites van Bach voor vio
loncello; 1830 Lezing W. Nicuwcbocrj
18.45 Geestelijke liederen.
Kerknieuws
Ned. Ilrrv. Kerk
Beroepen te Zwljndrccht (toez D.
Goudswaard tc IJsselmondc te Wil-
nis H J. ter Maat. cand. en hulpprcd.
tc Amersfoort tc Budel A. dc Kat
Angelino tc Emmcn.
Benoemd tot hulpprcd. tc Nijmegen
H. Kuylman. cand. tc Maastricht.
Bedankt voor Curacao (3c pred. pl.)
J. E Wagenaar tc Beetsterzwaag.
Geref. Kerken
Beroepen te Wapenveld D. Brammcr
te Bruinissc
Benoemd cn aangenomen als lerend
ouderling te Nicuwerkcrk (Z Dhr. A.
Vreugdenhil te Rotterdam.
Aangenomen naar Gent (België) G.
K Gcords tc Drijbcr, die bedankte voor
O en N. Bildtzljl
Bedankt voor Nijvprdal (vac W. B.
den Brave) J. v Harmclen tc Garijp.
Chr. Gercf. kerken
Aangenomen naar Mussel G. Bilkes.
cand. te Zwolle, die bedankte voor
Aalsmeer. Baarn. Woerden cn Zwart
sluis.
Bapt. Gemeenten
Beroepen te Groningen F. P Hülzin-
ga te Leeuwarden.
TUINKALENDER
3 DECEMBER. Een vrij be
kende kamerplant is de Hacman-
thus, ook wel Poederkwast ge
naamd, welke benaming dc plant
ontleent aan haar typische vorm
van bloem, die door lange naar
buiten stekende meeldraden wel
wat op een poederkwast gelijkt. De
bol kan in het laatst van de winter
of in 't vroege voorjaar worden op
gepot. Te midden van de brede,
stevige bladeren ontwikkelt zich de
bloemstengel. In dc zomer vraagt
de plant vrij veel vocht en nu en
dan wat mest. 's Winters is de plant
in rust. Van de verschillende soor
ten is de Haemanthus albiflos wel
de mooiste. Deze is altijd groen: de
planten kunnen bij goede behan
deling een lange levensduur heb
ben.
