HEREN WINTERJASSEN
Eens plantten reuzen in Drie
geweldigde eiken
heren kamgaren en tweed costuums
DE LEYTAX
De Aigemeene Kunstzijde
Unie NI
werktuigkundig
tekenaars/constructeur
Wasserij CORNELISSEN Apeldoorn
Tovenaar van Driemat krachten
met Duvel van Speuld"
Maandagmiddag 2 uur begint
onze grote verkoop van
Klumpers Kledingmagazijn
fmsm.
-titful/its twi L/iliteir
Grote Prijsverlaging
Gemeentelijke
Qoede wijn, behoeft geen krans!
AMERSF00RTSE WINKELSTAND
DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
Tel. 623 5
6
DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
Zaterdag 4 December 1948
Ook vandaag de dag nog
Veluws bijgeloof?
NIET ver van Garderen en
Putten op de Midden-
Veluwe, liggen Speulde en Drie.
Twee merkwaardige Veluwse
gehuchtjes, rijk aan natuur
schoon en daarom vooral in de
zomer door vele „vreemdelin
gen" bezocht. Wie ronddoolt in
deze streken komt onder de in
druk van de prachtige bossen
en voelt onbewust ..de adem van
het verleden."
Langer dan waar ook op de
Veluwe bleef hier het oude ka
rakter van de Veluwse neder
zettingen bewaard. Wie daar
gevoel voor heeft, vindt hier
aanknopingspunten om te dro
men van een oeroud verleden.
Hij ziet in gedachten de reuzen
van Drie bouwen aan hun hutten
en de eiken planten, waarvan een
sage vertelt, dat de wortels dwars
door de aarde groeiden. Hii leeft
mee met het volk van de aardman
netjes, die in hun rust gestoord,
het werk van de reuzen onder
mijnden. E lang nadat de reuzen
hier woonden, vestigden zich in
deze omgeving mensen, die de be
woners van de gehuchten werden.
Hij kan zich voorstellen, dat deze
eenvoudige oprechte Veluwe-be-
woners, gegrepen werden door het
geheimzinnige van de machtige
natuur. Hij voelt hun angst voor
heksen, voor aardmannetjes, witte
wieven en andere bovennatuurlijke
v/ezensIn gedachten ziet hij
deze primitieve bosbewoners rond
om „het vuur" geschaard, luiste
rend naar een of andere boeiende
verteller, die het ene verhaal aan
het andere rijgt.
Hij voelt de dodelijke angst,
wanneer deze bijgelovige mensen
in de donkerte van de avond of het
zwarte van de nacht huiswaarts
keerden, opgeschrikt door het
minste geritsel, wegvluchtend voor
het geringste geluid.
Hij begrijpt dat dit oeroude
volksgeloof, met de komst van het
Christendom niet een, twee, drie
verdwenen was en dat zelfs het
strenge Calvinisme het bijgeloof
nooit helemaal heeft kunnen uit
bannen. Heden nog, tot op de hui
dige dag (zij l.et dan ook vergezeld
van een „ie motten 't niet geleu-
ven") leeft het voort. Want is het
niet zo, dat de „Tovenaar van
Speuld", en de „Duivel van Drie",
nog maar enkele jaren dood zijn?
En werden mij bij eenvoudige
lieden, die ik helemaal niet kende,
niet de sterkste staaltjes van bijge
loof verteld?
Zag een bejaarde inwoner van
Elspeet op een avond niet elfjes
over de hei dansen en was de
moeder van een oude vrouw niet
dienstbode bij een heks? Hoorde
diezelfde vrouw op een klaar
lichte dag niet een wagen stil
houden en kettingen rammelden.
Toen ze het raam uitkeek zag ze
niets, was dat geen angstig iets?
En was een dag daarna niet een
van haar kinderen gestorven?
Huu.' ze most er niet an denken.
En bij het „nieuwe huusjen", in
Staverdcn, spookte het 's avonds.
Daar kon je een vuur tegen de
boom zien branden. Men zei, dat er
een schat begraven lag. Twee man
nen uit die buurt zijn er op afge
gaan. Ze kwamen met „aan iedere
haar een zweetdruppel" weer thuis
en ze hebben nooit iets verteld
over hetgeen hun is overkomen
Het „nieuwe huusjen" is verdwe-
nen, maar op de plek spookt hel
nog. Daar moet je oppassen!
Sterk verhaal.
EN dan het verhaal, dat de vader
van onze zegsman is overko
men. Die vader woonde in Harder
wijk. Op een morgen ging hij met
iemand vinken vangen, ze hadden
de vinkenetten bij zich. Even bui
ten de stad had je het „gegooi in
de glazen". Een zwarte kat kwam
op zijn linkervoet zitten en sprong
vandaar op de rechter over. Toen
kon hij niet meer vooruit komen.
De kat kreeg met de stok die bij
net vinkenet behoorde een fikse
klap, weg was het beest. Een beto
verde heks, mijnheer! Maar mijn
vader wist wie ze was. De volgen
de dag is hij er onmiddellijk heen
gegaan. Laat de vrouw nog in bed
liggen, van die stokslagen! Maar
sterker nog is het verhaal van het
oude vrouwtje, dat altijd boter op
de markt in Harderwijk verkocht.
Een inwoner van'Drie kocht vaak
van die heerlijke boter. Eens tikte
het vrouwtje de man uit Drie op
de schouder. Thuis aten de kinde
ren van de boter. De stumperds
werden allemaal betoverd. Kransen
van veren in de kussens dat was
het bewijs en 's avonds viel ei-
zo maar een zwarte kraai van de
beddeplank. Door het dier te koken
kon de betovering weggenomen
I worden
Dergelijke verhalen tekende ik
I op uit de mond van iemand, die
jarenlang in Drie woonde. En een
maal aan het vertellen, noemde hij
ook de „Duivel van Speuld". Een
man met een grote baard, die vloe
ken kon als de beste; maar ook de
hele bijbel van buiten kende. Hij
kon je betoveren, maar was ook bij
machte de betovering weer „af te
nemen". Op zijn tafel liepen altijd
witte muizen. Een woeste kerel,
die voor de duivel en zijn trawan
ten niet bang was, maar die in el
kaar kromp en zeer angstig was,
wanneer het stormde, want dan
reed de „Wilda Jager" door de
lucht. Daar was hij zo bang voor
als een kind.
De „duivel van Speuld", was
goed bevriend met de „Tovenaar
van Drie". De laatste was een heel
ander mens, vriendelijk en goed....
maar zie je.... die tovenarij....!
Rivalen.
ZOALS gezegd de „Duivel van
Speuld" en de „Tovenaar van
Drie" kenden elkaar goed. Maar....
of het nu uit jaloezie of iets anders
was.... de tovenaar geloofde niet in
de toverkracht van de „Duivel".
Dit kwam de eer van de „Duivel"
te na. Hij zou wel eens anders
tonen en de tovenaar een afdoend
bewijs van zijn kunst geven! En
zie het lot was hem gunstig gezind.
Dc pfler van de tovenaar moest
worden en de zoon zou in
loet meerijden. Dat was een
it duizenden voor de „Dui-
vt: .-lij verzon een plan. Toen de
begrafenisstoet in zicht kwam, was
hij op de „dodenweg" present en
zette op een plaats waar de
„staatsie" passeren moest een teken
op de weg. Wat voor teken? Dat
weten alleen de tovenaars. Daar
komt een gewoon sterveling niet
achter, maar het teken stond er,
dat staat vast! En toen de wagen,
waarop de tovenaar gezeten was
de plek van het geheimzinnige
teken naderde hield het paard vlak
voor het teken stil. Het wilde geen
poot meer verzetten. De tovenaar
begreep onmiddellijk wat er aan
de hand was. Hij stapte uit de wa
gen, liep om het teken heen en
de zaak was in orde!
Van dat ogenb.ik af geloofde de
„Tovenaar" ir. de geheime krach
ten van de Speuldenaar.
Velen zullen misschien, als zij
dit lezen, de schouders ophalen,
hen raad ik aan eens bij oude
mensen in de buurt van Speuld en
Drie op bezoek te gaan en hij zal
merken, dat het bijgeloof nog we
lig tiert. „Thans hoort men niet
meer van die dingen," zeggen de
bewoners, maar eenmaal aan het
vertellen merkt men de angst voor
het geheimzinnige.
Hulshorst. H. v. d. Duim.
Arnhemsestraat 7A
tWFFte -V-
CtfOQUETTEN
LANGESTR. 94 TELEF. 5369 AMERSFOORT
AUTORITTEN VOOR ééN GULDEN
NIEUWE MODERNE AUTO S
Telefoon 3086 - Leusderweg 242 Amersfoort
straai
te ARNHEM vraagt
Practische ervaring in de
algemene machinebouw strekt
tot aanbeveling.
Uitvoerige sollicitaties met pasfoto
worden ingewacht aan het adres
VELPERWEG 76. ARNHEM
Voor HOTEL, RESTAURANT on INRICHTINGEN WAS
Telefoon 3434.
Eigen Expeditie naar Amersfoort. Uitrecht, Bussum, Hil
versum, Laren. Amsterdam en omgeving.
KOSTELOZE VACCINATIE op WOENSDAG 8 DECEM
BER 1948 van 22.30 n.m. in het gebouw van de gemeen
telijke geneeskundige- en gezondheidsdienst, Westsingel
45. Trouwboekje of geboortebewijs medebrengen.
Juist daarom adverteert de
in het
de groeiende krant, met
een uitstekende naam,
■j-mdig Castella
Overrent KINDERPOEDER
CiMella lunderpoeder, zo fijr»
ilj bloesemsruifmeel. overvet
en verrijkt met vitamine F, gait
rood worden der huid, schrijnen
en huilbuien tegen.
Overvette
KINDERZEEP
Castella overvette kinder-
zeep vormt een koeste
rend, zacht schuim en
bevat het extra set, dat
de jonge huid nodig heeft
om nietschraalteworden.
Overvette BABYBALSEM
Castella babybalsem is een
geheel nieuw huidbescher-
mings-product. Her legt een
tweede, dunne huid over
baby's velletje, die de zo
hinderlijke „natte luier irri
tatie" onmogelijk maakt.
Wter 5 goede
-producten
Een aardig Kerstge
schenk. 14 verschillende
kunstlicht kinderopna
men aan huis in album
f 7.50 Foto's op elk ge
bied. Archifoto. Rubens
straat 79, Amersfoort.
Tel. 3070. 3358
TE KOOP GEVRAAGD
WONIMGRUIL
Piano of vleugel te koop
gevraagd. Uitsluitend brie
ven met vermelding van
merk en prijs. ond. no 3374
bureau van dit blad.
Wollen traploper, liefst
donkerrood. levens te
koop aangeboden vulkachel
met plaat en pijp. Brieven
onder No. 3365 bureau van
dit blad.
TE KOOP AANGEBODEN
Ter overname aangeb. een
prima schrijfmachine. Br.
no. 3377 bur. van dit blad.
Te koop aangeboden brui
ne dames sportschoenen
(maat 39). z.g.an., 10.
Jan Steenstraat 37 3387
Engelse kinderwagen,
prima staat, met rem. Paar
heren- en damesfigu'f-
sehaat-sen met schoenen
resp. 42 en 38. Beukstr 20.
Woningrufl Den Haag
Amersfoort. Aangeb. bene
denhuis bev. woonkamer,
keuken, gang, 2 slaapka
mers. voor woonhuis Amers
foort. Br onder No. 3393
bureau van dit blad.
LESSEN
Dansstudio Dan Bearda,
privé dansles. Bespreking
dagelijks van 210 uur aan
de studio, Utrechtsewcg 89.
Amersfoort. Tel 4456.
3359
DIVERSEN
In het kader der Benelux:
Prijsstijging 1949. Huizen
prijzen vrij! Huur omhoog!
Koop nu ons huis! f 1000.
onder oude maximaalprijs,
8 kamers. (Oud Centrum,
mooie gracht. (Zonkant)
f 500huur. Gemakkelijke
betaling. Brieven onder No.
3391 bureau van dit blad.
Te koop: moderne Choco
laterie. en Delicatessenzaak
te Utrecht op eerste drukke
stand. Netto winst 10.000.-
Te bevragen Kampstraat 3,
Baarn. 3395
Te koop: motorkieding,
bestaande uit leren vest en
broek, ringordel en motor
kap Br. no. 3399 bur van
dit blad.
TE HUUR GEVRAAGD
Beschaafd Echtpaar zoekt
op goede stand per half
Januari 2 tot 3 goed gem.
kamers, met gebruik van
ker.ken en telefoon. Ver
eist: Bad en stromend wa
ter. Huur tot f 130 per
maand. Uitv. aanbiedingen
onder No 3383 bureau van
dit blad.
Hoera! Morgen Sinter
klaas! Nog net op tiid om
voor allen die U iief zijn
een nuttig en waardevol ca
deau te kopen. Van Empe-
len op de Soesterweg heeft
de mooiste sortering die U
in Amersfoort :iet Kijk bij
van Empelen, Koop bij van
Empelen. Geef een cadeau
waar U eer mee inlegt, liet
is niet dui'r bij van Smoe
len! Kees en Annie! 3375
Tobt niet met allerlei
voorschriften en formalitei
ten. vraagt bemiddeling of
advies Hovius' Informatie-
Incasso en Advieshur., Arn
hemsestraat 2 b, Tel. 4208.
3376
Kleuterschool Plantsoen
Zuid No 4. Er kunnen nog
enige kinderen geplaatst
worden van 4—6 jaar. Aan
gifte aan de school of bij
het Iioofd, Mej. G. J. Jon
ker, Lorentzstraat 28.
3386
Psychologisch Adviesbur.
K C. Deen. Psychische ad
viezen, karakter- en levens
beschrijving, adviezen bij
opvoeding van moeilijke
kinderen, Schriftelijke aan
vraag. Postbus 5. Bussum.
U weet het toch? dat het
tel. nr 5887 is van Vitesse.
Spoorstraat 10. Copieer- en
typeinrichting. Incasso's enz.
3371
Losse schilderijlijsten in
alle maten voorradig.
..Het Lijstenhuis" G. E.
Blom achter in de Krom-
mestraat 66 b. h. Havik.
Tel. 3062. 3366
Voor een goede foto, voor
Uw amateurs werk. voor het
vernieuwen van verbleekte
portretten, voor vakkwidige
reparatie aan Uw toestel:
Portretspecialist de Smalen.
3360
Leesblbl. Gez. W. Schelck.
Hobbemastraat 23, 10 ct. per
deel. Alle kantoorbenodigd
heden en schrijfbehoeften.
3361
Speelgoed, kinderboeken,
enz. Fa C. Mulder v/h ter
Weel. Alle soorten boeken
en romans in Leesbiblio
theek „Lectura", Soester
weg 177. 3362
2 tot 3 kantoorlokalen in
Centrum Utrecht (Stad>
met telefoon en verwar
ming per Januari door Im-
en ExDorlfirma te huur ge
vraagd. Uitv. aanbiedingen
onder No. 3384 bureau van
dit blad.
Welke studie, welk be
roep. welk meisje of jonge
man zal ik kiezen? In al
deze levenskwesties is een
deskundig psychol. advies
van het grootste belang.
Consult na tel. afspr. 3434.
Amersfoort. 3370
Uw adres voor Tabak. Si
garen en Sigaretten is: W.
Hendriksen, Soesterweg 466
hoek Hulststraat, A'foort.
3363
rF HUUR AANGEBODEN
Te huur aangeb. ruime
kamer op goede stand. evt.
met- gebruik van teleï.. al
leen voor kantoorruimte
Br no 3393 bur. v.'d. blad.
PERSONEEL GEVRAAGD
Tandarts te Amersfoort
vraagt acc. persoon voor
zuiver adm. werkzaamhe.
den van blijvende aard. ge
durende. 12 a 15 uur per
week. voorn in de avond
uren Brieven onder No.
3385 bureau van dit blad.
Gevraagd: Zelfstandig
meisje in h.h., intern, kun
nende koken, in klein ge
zin. mod. huis. centr verw.
Brieven onder No. 3388 bur.
van dit blad
PERSONEEL AANGEB.
B. z. a. flinke werkster
voor hele of halve dagen.
Br. onder No. 3392 bureau
van dit blad.
De bekende Markt-
Astroloog. Psychisch ad
viseur in alle levensbe
langen Huisadviezen
Vrijdags van 2—9 v.ur
n m. De Doelen, Havik
33. Liere Virgo. 3394
Wie in Indonesië familie
heeft, is dolblij met een
luxe doos Luchtpostpapier
als St. Nicolaasgeschenk Bij
Lorjé in diverse priizen
verkrijgbaar Lorié's Kan
toorboekhandel. Utrechtse,
weg. 3368
Ook familiedrukwerk leve
ren wij in fraaie uitvoering.
Visitekaarten, huwelijkscir
culaires. geboortekaarten.
luxe post enz. Drukkerij
Bouman. Langegracht 28.
Telef. 4425. 3367
Nylons zijn een rijk bezit.
Wij repareren deze vakkun
dig. Binnen 2 uur gereed.
„Perfect". Utrechtse Weg 91
3495
Naaimachines. Mgvr., laat
Uw machine aan huis repa
reren door vakman met 20
jaar fabriekservaring. Even
bericht Kapelweg 38.
3373
Electrisch ontharen, spec,
behandeling tegen rimpels,
puistjes en verdere huid-
fouten, manicure, hoogtezon-
bestralingen. Mevr. v. Hase-
len Gedipl. Sghoonheids.
specaliste, Borgesiuslnan
41. Tel. 4520. 3364
Nu of nooit. Wat zoekt U
voor het Sinterklaasfeest?
Iets nuttigs vanzelf. Stof
zuiger, diesel merk E F.A.
van f 1.35 voor f 115.— 12
wringers van f 39.75 voor
f 32 75. Een wasmachine,
oliebad, van f 307.50 voor
f 257.50. Een handwasma
chine van f 125.voor
f 110.Dit alles onder
volle garantie en nieuw. Te
vens een pracht eiken pia
no. kruis-snaar niet van
nieuw te onderscheiden.
Vlasakkerweg 58b, Tel. 5739
3537
U.K.O.-besteldienst. Ste-
phensonstraat 20. Tel. 6217.
3503
Wist U, dat op 't Zand
in St. Aechten Zaterdag
en Zondag a.s. tentoon
stelling Is van Zang- en
Kleurkanaries? Hebt U
al eens een rode kanarie
gezien? Komt dan kij
ken Entrée 0.25.
3347
