DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
Min. Rutten stelt ontwerp radio-wet
in het vooruitzicht
Legers terug op demarcatielijn
en staken van het vuren
Marshall-hulp
Indonesië
gestaakt
Onze radio gaf Hollandse liedjes
in het Javaanse oerwoud
Waarom schendingen van bestand niet
aan de Raad gemeld?
Grote militaire actie wellicht reeds
binnen enkele dagen voltooid
Palar beschuldigt
Nederlanders van
onoprechtheid
Actie der Nederl.
ongerechtvaardigd
Kamer gaat nu eerst voor een paar
iveken uitrusten
Levenslang voor
Woudenberg
Donderdag 23 December 1948
Achtste jaargang, No. 120"
Opgericht door de Stichting „Het Parool" - Giro 510330.
Bank: Rotterdamsche Bank. Postbus 9 Abonnements
prijs 32 cent p. w. of f 4.15 p. kw. Losse nummers 10 cent
Uitgave: N.V. De Nieuwe Pers
Redactie en Administratie: Snouckacrtlaan 7. Amersfoort.
Telefoon redactie 4291. Telefoon administratie 6235.
Hoofdredacteur TJ. DE BOORDER.
AMERIKA EIST IN DE VEILIGHEIDSRAAD:
De Amerikaanse gedelegeerde bij de Veiligheidsraad heeft in
de spoedzitting, welke Woensdag te Parijs aanving ter behande
ling van het geschil tussen Nederland en de Indonesische repu
bliek deze resolutie ingediend:
De Veiligheidsraad,
met bezorgdheid de hervatting der vijandelijkheden in
Indonesië gadeslaand,
nota genomen hebbend van de rapporten van de Com
missie van Goede Diensten,
acht de hervatting der vijandelijkheden in strijd met de
resolutie, welke door de Veiligheidsraad op 1 Augustus 1947
werd aangenomen,
doet een beroep op partijen
a) de vijandelijkheden onmiddellijk te staken en
b) onmiddellijk hun strijdkrachten terug te trekken op de
respectieve kanten van de gedemilitariseerde zone,
geeft de Commissie van Goede Diensten opdracht de
Veiligheidsraad telegrafisch een volledig en dringend rap
port te zenden over de gebeurtenissen, welke sedert
12 December 1948 in Indonesië hebben plaats gevonden, ter
vaststelling van de verantwoordelijkheid voor het uitbreken
van de vijandelijkheden.
Dr. Jessup, die deze resolutie ter
tafel bracht mede namens Syrië en
Columbia, noemde in zijn rede, die
aan de indiening van dit document
vooraf ging de Nederlandse aanval
ongerechtvaardigd en meende, dat
de strijd in Indonesië „misschien
een ernstige bedreiging zou kunnen
worden van de internationale
vrede."
Hij vervolgde: „Mijn regering
kan geen enkele rechtvaardi
ging zien voor de hervatting
van het militaire optreden in
Indonesië. Ik ben van mening,
dat niet voldoende is getracht
langs de weg van onderhande
len tot een oplossing van de
moeilijkheden in Indonesië te
komen."
Voortgaande stelde de heer Jes
sup vast. dat naar zijn mening on
voldoende gebruik is gemaakt van
de mogelijkheden, die de Commis
sie van Goede Diensten bood voor
het bereiken van een accoord. Dit
wordt, naar de mening van de
Amerikaan bijzonder duidelijk,
wanneer men in aanmerking neemt
dat in de zeven maanden, die aan
de hernieuwing der vijandelijkhe
den voorafgingen, geen enkel be
roep is gedaan op de diensten dezer
Commissie.
Indien de inbreuken van de re
publiek op het bestand inderdaad
zo veelvuldig zijn voorgekomen als
de Nederlandse gedelegeerde be
toogt, dan had de Nederlandse re
gering deze inbreuken regelrecht
aan de Veiligheidsraad moeten
rapporteren alvorens het bestand
eenzijdig te beëindigen.
Jessup zeide voorts, dat de Ne
derlandse regering het Amerikaan
se lid van de Commissie van Goede
Diensten slechts een uur voordat
Zaterdag de aanval werd \ngezet.
verwittigde dat zij van plan was
de wapenstilstandsovereenkomst te
verbreken. Dezelfde avond werd
een soortgelijk schrijven aan de
republikeinse autoriteiten te Bata
via overhandigd, toen zij zich niet
met hun hoofdstad in verbinding
konden stellen en zij werden min
der dan twee uur na overhandiging
van deze mededeling gearresteerd
Nadat hij de boven aangehaalde
resolutie had voorgelezen en gede
poneerd bij de voorzitter van de
Veiligheidsraad, werd de vergade
ring verdaagd tot hedenmorgen,
half elf.
Vandaag zullen de vertegenwoor
digers van de Sowjet-Unie, China,
Australië, India. Engeland en Syrië
aan het woord komen. Verwacht
mag worden, dat daarna ook nog
de gedelegeerden van Frankrijk.
Canada. België en wellicht ook nog
Columbia en Argentinië zullen
spreken.
De Sowjetvertegenwoordiger Ma-
lik, die het eerst het woord zal
voeren, zal naar aangenomen wordt
eveneens een resolutie aan de Raad
voorleggen. Het is nog niet met
zekerheid te zeggen, hoe lang de
Veiligheidsraad nog bijeen zal moe
ten komen voor de Indonesische
kwestie'. De talrijke sprekers zullen
veel tijd vragen. Zelfs als er na de
ochtend- en middagvergadering nog
een avondzitting gehouden zou
Nederlanders interneren
Mohammed Roem
Van officiële zijde wordt gemeld:
Moh. Roem. voorzitter der republi
keinse delegatie, en Setiaboedi
(Douwes Dekker) adviseur van de
republikeinse regering, zijn geïnter
neerd. Het vliegveld van Fort de
Koek (Boetkittinggi) is vrijwel
onbeschadigd in Nederlandse han
den gevallen en onmiddellijk in ge
bruik genomen. In Midden-Java
hebben uit Soerakarta oprukkende
Nederlandse troepen Delanggoe ver
overd. In het gebied ten Zuid-Oos
ten van Demak heeft de bevolking
op eigen initiatief wapens munitie
en explosieven ingeleverd.
Weerbericht
IETS MINDER VORST
Weersverwachting, geldig tot Vrijdag
avond.
Overdrijvende wolkenvel
den maar overwegend V
droog weer met hier cn
daar nevel of mist. Meest
zwakke wind tussen
Noord cn Oost. In de
kuststreken van het 1
Noorden van het land: d
lichte dool tot tempera
tuur om het vriesptaut
Elders In het land: In de
nacht lichte en plaatselijk matige vorst
ln de middag temperatuur om het
vriespunt.
24 December: Zon op 8 47. onder 16 32;
Maan op 1.39, onder 13.18.
worden zal het toch nog Vrijdag
worden voor de Raad in een slot-
ziting bijeenkomt.
China heeft vanmorgen bij de
voortgezette behandeling van de
Indonesische kwestie in de Veilig
heidsraad meegedeeld, dat het zal
stemmen vóór de Amerikaanse
resolutie.
Dr. Tsjaag, die namens China
het woord TOerde. zei dat het ge
bleken was. dat alle gedelegeerden
in de vorige zittingen meer geïnte
resseerd waren in een order „staakt
het vuren" dan in een juridisch, aca
demisch debat over de bevoegdheid
van de Raad. Hij citeerde de con
clusie van de CvGD, dat Neder
land zich niet aan het bestand
heeft gehouden en achtte de mili
taire actie ditmaal ernstiger dan de
politionele actie van vorig jaar.
omdat de vijandelijkheden thans
zijn uitgebroken ondanks Veilig
heidsraad, Renville-overeenkomst
en CvGD. De Nederlandse motie
ven voor de onmogelijkheid om
met de Republiek tot een overeen
komst te geraken, had Nederland
bij de CvGD of de Veligheidsraad
naar voren moeten brengen, zo zei
de Chinese afgevaardigde.
Thans alle leden der
CvGD te Batavia
De beide leden van de Commissie
van Goede Diensten, die met hun
staf te Kalioerang verbleven bij de
aanvang van de Nederlandse zuive
ringsactie zijn Woensdagmiddag per
vliegtuig in Batavia aangekomen
Het was het persoonlijke vlieg
tuig van luitenant-generaal Spoor.
De heer Herremans verklaarde dat
nog dezelfde avond een spoedverga
dering van de leden der Commis
sie zou worden gehouden. Hij zeide.
dat de laatste dagen moeilijk waren
geweest.
Legercommuniqué van
Batavia
Van officiële zjjde te Batavia
wordt gemeld, dat Nederlandse
troepen hedenochtend de status
quo-lijn in West-Jaya overschreden
in de richting Bantam, o.m. vanuit
de omgeving van Tangerang en ten
Westen van Buitenborg. B a 1 a-
radja, 25 km. ten Westen van
Tangerang, is reeds door Neder
lands oepen bezet. De mariniers-
brigade rukte op uit Babat (25
km. ten Zuidoosten van Toeban,
Oost-Java) in Zuidelijke richting,
waarbij geen weerstand werd on
dervonden. In de omgeving van
Fort de Koek (Boekit Tinggi, Su
matra) werden zuiveringsacties
uitgevoerd. Hedenochtend landden
Nederlandse troepen in watervlieg
tuigen op het Tobameer nabij
Balige (Sumatra). De troepen wer
den bij deze plaats aan land gezet,
waarna het vliegveld van S i b o-
rong Borong werd bezet.
Uit de gepubliceerde berichten
over dc toestand in de thans hezette
Republikeinse gebieden, blijkt, dat in
het Zuid-Malangsc de voedselsituatie
zeer slecht is In Lamongan cn Bodjo-
negoro heerst op het gebied van kle
ding een noodtoestand en het onmid-
dclllik instellen van gaarkeukens bleek
noodzakelijk, aldus een mededeling van
sociale zaken te Batavia.
Ook te Kepandjang heerst gebrek aan
kleding. De tot dusver ontvangen be
richten uit Djombang zijn Iets gunsti
ger. In Oost-Java ontving het Roode
Kruis de eerste zending van 45 ton rijst,
blikvlees. vis, zout. etc.. voldoende voor
12.000 mensen gedurende een maand
Het Roode Kruis had in dit gebied een
voorraad kleeding voor 10.000 personen,
waaraan door de distrlbutiedienst van
Oost-Java 50 000 meter textiel werd
toegevoegd.
COMMENTAAR VAN DE
„WASHINGTON POST"
De „Washington Post" schrift in
een hoofdartikel onder de kop
„Oost en West": „Het bijzonder
zorgwekkende in het conflict in In
donesië is, dat het eventueel het
Atlantisch pact overhoop kan wer
pen. Een van de hoofddoelen van
het pact is het voorzien van Euro
pese landen met wapenen uit het
Amerikaanse arsenaal, wanneer
deze wapenen echter gebruikt gaan
worden tegen koloniale volkeren, in
strijd met de opvatting van de
bondgenoten, zou het Amerikaanse
publiek zich wel tweemaal mogen
bedenken alvorens zich met een
dergelijke onderneming in te laten.
Het anti-koloniailsme is diep ge
worteld in het Amerikaanse den
ken, in sommige gevallen Irratio
neel, en het zou door het schouw
spel in Java opgewekt kunnen wor
den ten koste van het Atlantisch
pact. Ongetwijfeld is dit voor de
Verenigde Staten een reden om een
critisch standpunt in te nemen te
genover de Nederlanders.
drie
nieuwe giraffen in de Amsterdamse Dierentuin bekijken
nieuwsgierig hun nieuwe omgeving.
Officieel wordt gemeld, dat he
denochtend in de omgeving van
Magelang een Kittyhawk-toestel
van de militaire luchtvaart is neer
gestort. De bestuurder, een eerste
luitenant-vliegerwaamemer, were
op slag gedood.
(Van onze Haagse redactie)
Op de dagelijkse persconferentie
n Den Haag is gisteren door een
militaire woordvoerder de ver
wachting uitgesproken dat de gro
te militaire actie tegen de strategi-
gisch politieke centra op Java en
Sumatra wellicht reeds binnen en
kele dagen voltooid zou zijn. De
voornaamste centra zijn reeds be
zet. Djogja, Solo, Rembang. Blitar
op Java en Bokittinggi, het repu
blikeinse hart op Sumatra.
Men kenschetste de operatie als
een actie tot het vormen van een
militair-politiek geraamte in de
Republiek: vandaar uit zal volgens
de verwachting in gezaghebbende
kringen een uitstraling van gezags-
vestiging kunnen geschieden, die
volgens deze verwachting te snel
ler tot stand kan komen naar mate
het vertrouwen in de Nederlandse
bedoelingen sterker wordt en de
medewerking van republikeinse
kant zal toenemen. Deze ontwikke
ling zal gestimuleerd worden, zo
neemt men aan. wanneer de inte
rim-regering zal worden ingesteld
en deze interim-regering van Indo
nesië zelf een groot aantal be
voegdheden en verantwoordelijk
heden zal overnemen.
De militaire woordvoerders ont
kenden nogmaals met kracht dat
er bij de actie te Djogja gebruik
zou zijn gemaakt van bommen en
dat doelen in de stad met boord-
wapenen van vliegtuigen zouden
zijn bestookt. Met nadruk werd er
op gewezen, dat zelfs tegen mili-
laire hoofdkwartieren in de stad
niet met deze middelen is geope
reerd Het interview dat een in
Djogia verblijvende Amerikaan
aan U P. heeft gegeven, is, voor zo
ver daar van bombardementen op
Ons land deelt in Duitse
herstelbetaling
Het Internationaal Bureau voor
Herstelbetalingen heeft bekend ge
maakt. dat het de uitrusting van
nog 68 Duitse fabrieken als schade
loosstelling heeft toegewezen.
Nederland ontvangt de Geier
Werke te Lengerich én een fabriek
van graafwerktuigen.
De Verenigde Staten krijgen het
grootste gedeelte van de Vereinigte
Leichtmetallwerke te Hannover.
Het overige gedeelte van deze fa
briek wordt verdeeld tussen Frank
rijk. Engeland. Griekenland en Ne
derland.
Djogja wordt gesproken, volkomen
op fantasie gebaseerd. Volgens een
officiële zegsman in Den Haag, is
er geen regel gesteld dat er niet
van vliegtuig-boordwapenen ge
bruik zal worden gemaakt. Deze
wapenen zullen echter worden ge
bruikt tegen duidelijk strategische
objecten en punten van weerstand.
In de kringen van het ministerie
van Buitenlandse Zaken meende
men vandaag te mogen constateren
dat hoewel er 'n groot aantal min
der gunstige reacties uit het bui
tenland zijn, de reacties in het al
gemeen niet extreem behoeven te
worden genoemd.
Tojo en de zes anderen met hem
ter dood veroordeelde Japanse oor
logsmisdadigers zijn Woensdag op
gehangen.
Toen om half vier vanmiddag
de Veiligheidsraad opnieuw bijeen
kwam, kreeg eerst de heer L. N.
Palar het woord om het stand
punt van dc republiek uiteen te
zetten. Palar hij had destijds
zitting in de Nederlandse Tweede
Kamer doch trad uit toen in Juli
1947 de politionele actie werd on
dernomen begon zijn verklaring
rret de Nederlandse actie de laatste
stap te noemen in een zorgvuldig
uitgewerkt schema van de Neder
landse regering.
Hij vroeg de Raad:
1. Een onmiddellijk staakt-het-vu-
ren in Indonesië te gelasten.
2. De Nederlandse troepen te be
velen zich onmiddellijk terug te
trekken op de posities van voor
de aanval.
3. De onmiddellijke vrijlating te
bewerken van de republikeinse
autoriteiten die door de Neder
landers gevangen zijn genomen.
Het negeren van de UNO, culmi
nerend in de tweede oorlog in In
donesië, was van het begin af aan
de bedoeling van de Nederlanders
geweest, aldus zeide hij. Hel doel
van de Neder
landse politiek
was geweest te
pogen de repu
bliek Indonesia
economisch en
politiek te wur
gen en de zaak
te beëindigen met
een tweede mili
taire actie. De
heer Palar zei,
dat het uitstel van Palar
vijf maanden in de onderhandelin
gen door de Nederlanders was ver
oorzaakt.
Met betrekking tot de documen
ten die, volgens de Nederlanders
wijzen op een grootscheepse actie
van republikeinse troepen na 1 Ja
nuari 1949 zeide Palar:
Het is volkomen strijdig met alle
logika om aan te nemen, dat wij
met ons armzalig uitgeruste leger,
in staat zouden kunnen zijn ti-oe-
pen uit te zenden voor een aanvals
oorlog tegen een leger, dat uitge
rust is met het allerbeste moderne
zware materiaal.
Hij beweerde dat de zogenaamde
infiltraties, die een van de Neder-
landse„excuses"waren voor de aan
val. slechts soldaten betroffen die
uit het republikeinse leger gedeser
teerd waren om naar hun gezinnen
in het door de Nederlanders bezet
gebied terug te keren.
Hij verklaarde, dat de Neder
landse politiek „gewoonweg dwaas
en blind" was en dat de Nederlan
ders dit wel zouden bemerken
„doch ten koste hiervan, dat niet
slechts zij zelf doch de gehele we
reld dit zou leren betreuren."
Hij beschuldigde de Nederlan
ders ervan, dat hun communiqués
betreffende de infiltraties en inci
denten nodig waren als „een zorg
vuldig opgestelde zelfrechtvaardi-
ging"i Indien alles waar zóu zijn,
aldus de heer Palar, wat in deze
communiqués werd medegedeeld,
dan is nauwelijks aan te nemen,
dat er nog bewoners in republi
keins gebied zijn.
Belgisch commentaar op
actie Veiligheidsraad
In verband met de behandeling
van de Indonesische kwestie voor
de Veiligheidsraad merkt het Bel
gische financiële orgaan „Cóté
Libre" op:
„indien de Verenigde Staten zou.
den besluiten Nederland van de
Marsholhulp uit te sluiten zouden
zij indirecte hulp verlenen aan de
republikeinse anarchisten van
Djokja".
Een ander Belgisch financieel
blad. ..Echo de la Bourse" schrijft
dat in dc Veiligheidsraad kwesties
worden opgelost door een meerder
heid van staten, die niet het minste
idee schijnen te hebben van wat de
verantwoordelijkheid der koloniale
mogendheden betekent en dc7;e pro-
blemen niet op objectieve wijze
kunnen oplossen.
Het katholiek blad „Vers l'Ave-
nir" schrijft: „België is aan zichzelf
verplicht Nederland te steunen."
Federatie van assurantie
wetenschap opgericht
Te Utrecht is opgericht de Fede
ratie van Verenigingen ter Bevor
dering van de Assurantieweten
schap. Het doel van de nieuwe ver
eniging is de bevordering van de
vakopleiding op assurantlegebied
o.a. door het organiseren van cur
sussen.
CvGD meent:
De Commissie van Goede Dien
sten heeft in een in krachtige ter
men gesteld rapport de Nederlan
ders in verband met de huidige mili
taire actie op zes punten beschul
digd.
Het rapport, dat door de Ameri
kaan Merle Cochran en de plaats
vervangende Australische afgevaar
digde T. W. Cutts naar Parijs werd
getelegrafeerd, omvat:
1. De Nederlanders hebben zich niet
gehouden aan art. 10 van de be
standsovereenkomst dat voor
schrijft dat de Commissie ervan
op de hoogte moet worden ge
steld, dat de overeenkomst als be
ëindigd wordt beschouwd.
2. De Commissie „weet niets van
enige omstandigheid verband
houdend met republikeinse lcger-
manoeuvres, welke aanleiding
zou hebben kunnen geven tot
vrees van de zijde van Neder
land."
3. De militaire operaties die door do
Nederlandse strijdkrachten uitge
voerd zijn moeten daarentegen
voorafgegaan zijn door uitge
breide plannen.
4. De laatste Nederlandse brief aan
de Commissie had min of meer het
karakter van een ultimatum.
5. De mogelijkheden om te onder
handelen onder de auspiciën van
de commissie zijn niet voldoende
benut.
6. De Nederlandse militaire opera
ties op 19 December vormen een
schending van de Nederlandse
verplichtingen krachtens de Ren
ville-overeenkomst.
Voorts wordt in het telegram
protesteerd tegen de pcrscensuur in
Indonesië, waardoor „verslaggevers
onderworpen zijn aan strikte poli
tieke en militaire censuur."
Twaalf jaar geëist
tegen Lindeman
Twaalf jaar gevangenisstraf
heeft de procureur-fiscaal van het
Bijzonder Gerechtshof in Den Haag
geëist tegen L. L i n d e m a n dc
„hoofdopsteller" van Volk en Va
derland.
Dc Ver. Staten hebben Woens
dag alle Marshall-hulp aan Indo
nesië stopgezet, hangende een
regeling inzake dc vijandelijk
heden tussen Nederland cn dc
Indonesische republiek.
Volgens Reuter interpreteert
men in Washington welhaast
eenstemmig de actie van Hoff
man, als een vorm van economi
sche pressie op Nederland, ten
einde dc Nederlandse houding
ten opzichte van Indonesië te
doen veranderen.
Indonesië heeft voor het „Mar
shall-jaar", dat In April 1948 be
gonnen is, een toewijzing gekregen
van 68.000.000 dollar.
Met de stopzetting zal een be
drag van ongeveer 14.100.000 dollar
gemoeid zjjn, evenals do tockom-
stlgo hulp in do nog resterende Ja
ren van het herstelprogramma.
In een communiqué, naar aanlei
ding van het opschorten van alle
hulpverlening ten behoeve van In
donesië in het kader van het plan-
Marshall, herinnert de Economic
Cooperation Administration er aan,
dat de E.C.A.-gelden niet op nut
tige wyzc kunnen worden gebruikt
voor de levering van goederen aan
Indonesië, zolang de situatie ln In
donesië niet is opgehelderd.
Het communiqué zet voorts
uiteen, dat hot door de leider
.in de 1l.C. v. Paul Hoffman,
genomen besluit geen Invloed
heeft op het E.C.A.-programma
voor Nederland.
Paul Hoffman, aldus het commu
niqué, heeft het besluit tot stopzet
ting van de hulpverlening genomen
na overleg te hebben gepleegd met
het V.S.-departement van buiten
landse zaken.
Aangezien verwacht mag worden,
dat op Vrijdag 24 en 31 December na
16.00 uur een vermindering van dc
industriële belasting bij de clcctrici-
tcitscentralcs zal optreden ten opzichte
van die op andere Vrijdagen, is b
dat op die dagen van de bestaande
beperkingen op het gebruiken van
clectricltcit ontheffing wordt verleend.
Bij de voortzetting der behande
ling van de begroting van onderwijs,
kunsten en wetenschappen heeft mi
nister R u 11 e n de opmerkingen, bij
de afdeling „kunsten" gemaakt, be
antwoord. Daarbij gaf hij to kennen,
dat het moeilijk is richtlijnen voor
subsidiëring te vinden ten aanzien
van de bevordering der aesthetlek.
Op de lagere school wordt al Iets
gedaan. Hij zegde toe. dat de gelde
lijke moeilijkheden van de opera zijn
aandacht hebben. Voorts deelde hij
mede. dat enige weken geleden een
commissie is ingesteld, welke de
Nedei-landse Bank zal adviseren
over de besteding van deviezen voor
films.
Bij de afdeling „kabinet" werd het
radiowezen besproken. De heer Van
der Zaal (A.R.) betoogde, dat het
radiotoestel moet worden beheerst door
de wet. Een Jaar geleden is de radio-
wet al aangekondigd, doch we zijn nog
geen stap verder.
De verregaande regerlngsbemoeling
wordt vaak drukkend, zeide de heer
Van der Zaal. die ook vond, dat er te
veel regeringsuitzendingen zijn, niet
minder dan achttien per week.
De heer Cornelisson V.VX)
De heer Krol (C.H was tegen we
derinstelling van een radlocontréle-
commlssic Naar zijn mening moeten dc
regeringsuitzendingen niet worden uit
gebreid. Het strijdkrachtenprogram
achtte hij te duur.
De heer Van S 1 e e n (Arb.) was van
mening, dat er te veel tijd wordt be
steed aan regeringsuitzendingen Als ra-
diocontröle nodig Is. dan moet deze bij
de wet worden geregeld.
De minister zeide te hopen, dat
hij het ontwerp-radlowet ln de loop
van het begrotingsjaar kan Indienen
Hij streeft er naar de regeringsbe-
moelingcn zo gering mogelijk te doen
zijn. Als de Kamer incent, dat een ra-
dlocontrólecommissic overbodig Is. dan
zal hij daarmee ln zijn ontwerp reke
ning houden. Het strljdkrachtenpro-
gram uitgevoerd door de omroepver
enigingen zou z i. duurder worden.
Naar zijn oordcel moeten alle politieke
partijen dezelfde rechten hebben voor
verkiezingspropaganda, als deze maar
geen gevaar voor de veiligheid van de
slaat oplevert. De Wereldomroep moet
niet slechts als staatsbelang maar ook
als belang der samenleving worden ge
zien. De minister nam de post voor
radlocontróle terug.
Perswezen
BIJ de afdeling „pers" betoogde de
heer Burger (Arb.), dat de commissie
voor de perszuivering bijzondere waar
dering verdient. Hij drong er op aan,
dat de voorrang van dc Illegale pers
drong aan op spoedige indiening van dc nlet te niet zal worden gedaan btj de
radlowet. waarin rekening worde ge- distributie van persapparatuur. Dc
houden met de opvattingen der vrije I minister heeft ln dc memorie van ant-
organlsaties van luisteraarswoord gezegd te gevoelen voor een
1 tuchtrecht onder Journalisten, als de re
Óok de heer Peters (K.V.P.) drong
op spoed aan met de indiening van het
ontwerp radlowet. Hij vond de regc-
ringsuitzendlngcn overbodig, de om
roepverenigingen kunnen beter ver
werken wat er ln gezegd wordt.
De heer Gortzak (C.P.N.) maakte
er bezwaar tegen, dat zijn partij uitge
sloten is geweest bij de verkiezingen.
ÏJ7E hebben bij ons in de troepeen jongendie
I gek is op fotograferen. En wanneer het hier
regent, is hij helemaal niet meer te houden. ..Die
regen geeft zulke mooie effecten", is steevast zijn
antwoord wanneer we hem vragen, waarom hij
het droge onderdak verlaat om met camera en
cape de nattigheid te gaan trotseren. Maar nu
kan hij zijn hart ophalen.
Zoals de regen nu neer klettert op de autocolonne
van ons bataljon op die weg op midden-Java, zo
hebben wij. die overigens nog niet zo lang in In
donesië zijn, het nog niet meegemaakt.
met onze colonne van drie
tonners, bren-carriers en
N het duister ontwaar
1 je niet veel van wat
er 'om je heen gebeurt. Zo
nu en dan duikt er een
schim voor je op, wegge
doken in een oliejas, maar
het gezicht herken je nau
welijks in de diepe scha
duw, die zijn hoofddeksel
op het gelaat werpt.
Zo zeer overheerst hier
op dit late uur de regen,
dat je het ruisende geluid
van het neerkletsende
water en het gedrup van
de boombladeren mist
wanneer, zoals nu al da
gen lang gebeurt, de re
gen om een uur of negen
ophoudt en de hemel
breekt.
Ja, daar staan we
jeeps, midden in de wil
dernis. De hele narigheid
van dit oponthoud komt
door een brug, die door
de republikeinen is ver
nield en waaraan de genie
nu al uren lang bezig is
om hem voor ons verkeer
weer open te stellen.
Eerst zou de brug om drie
uur klaar zijn. Toen werd
gezegd vijf uur, maar nu
staan we hie*- nog.
Zaterdagavond, als we
geen marsbevel hadden
gekregen, zouden de
meeste jongens nu naar
de bioscoop zijn of ze zou
den wat in de cantine
nu rondhangen en brieven
schrijven onder het roken
van een Highway- of een
Kansas-sigaret. Eigenaar
die, hier in de regen
geven ze de voorkeur aan
een pijp.
Bij de keukenwagen
doet de kok zijn uiterste
best er van te maken wat
ervan te maken is. Hij
maakt eindeloos brood
met kaas en warme koffie
klaar. Over het algemeen
vindt zijn koffie in de
warmte van dit land niet
veel aftrek, dan smaakt
je de koele klappermelk
heter. Maar door de kilte
van de regen kun je best
iets warms verdragen.
In een naburig dessa-
huisje heeft de bataljons
staf zijn kwartier opge
slagen. Er schijnt een fel
licht naar buiten. Het
aggregaat maakt een hoog
snerpend geluid en binnen
liggen de stafkaarten op
tafels uitgespreid. Spelden
en vlaggetjes geven onze
positie en de route die we
straks weer zullen vol
gen aan. Er dansen vlie
gen om 't licht. We slen
teren weer naar buiten.
Bij de radioauto zorgen
ze voor wat muziek Het
is een potpourri van Hol
landse liedjes. Je loopt
verder, en de muziek, die
steeds zachter wordt,
volgt je. Je ziet de maan,
die nu hoog aan de hemel
staat en door het dak van
pisangbladeren schijnt. „Zie
de maan schijnt door de
bomen." En dan maken je
gedachten een heel rare
sprong. Plotseling ben je
weer thuis, in Nederland.
Daar liggen ze nu onder
de dekens. En je denkt:
straks als ze wakker wor
den, horen ze dat het Ne
derlandse leger een zui
veringsactie in Indonesië
is begonnen Heel wat ge
dachten zullen hen dan
door het hoofd flitsen. Ze
zullen zich misschien zor
gen om ons maken. Maar
dat wij die dramatische
nacht van Zaterdag op
Zondag onvrijwillig ren
tenierend hebben doorge
bracht voor een kapotte
brug in de wildernis, neen
daar zullen ze wel niet op
zijn gekomen.
dactionele vrijheid niet wordt aange
tast. Spr. sloot zich daarbij van harte
aan.
De heer Roosjen (AR.) vroeg een
vertegenwoordiger van dc prot. chris
telijke journalistenvereniging ln dc
persraad te benoemen.
In zijn antwoord deelde de minis
ter mede, dat overtredingen vervolgd
zullen worden, daarvoor zijn aanwijzin
gen uitgegaan. Een ambtenaar is aan
gewezen voor het opsporen van over
tredingen.
Jeugdzorg
Over de afdeling „Vorming bulten
Schoolverband" voerden nog verschei
dene afgevaardigden het woord. De
heer Stuf kens (Arb) betreurde het.
dat de minister de bedragen voor sub
sidiëring der vrije Jeugdvorming niet
meent te kunnen verhogen.
Het kamp- en Internaatswerk bespre
kend. zeide de heer De Haas (K.V.P.)
dat de minister moet zorgen, dat de
Juiste kinderen In de kampen cn in
ternaten terecht komen. De opzet der
opleiding van sportleiders moet z.l her
zien worden.
De heer Mol (K.V.P.) bepleitte ln-
ternaatsoplelding voor gezinsverzorg
sters. Voor de verpleegsters ontbreekt
een goede opleiding, en een kader-
school.
De heer Hoogcarspel (C.P.N.)
wees er o m. op, dat aan de A.N.JV.
subsidie Is geweigerd Voor sportlcl-
derscursussen moet z 1. meer dan
20 000,zoals nu voorgesteld, be
schikbaar komen.
De heer Stapelkamp (Ar.) gaf
te kennen, dat men door subsidiëring
van de vorming der massajeugd een
weg op gaat. welke tot gevaarlijke
consequenties kan voeren.
De heer BccminkMCH.) vond de
kosten der Jeugdkampen wel zeer hoog.
Hij bepleitte concentratie.
Mevrouw F o r t a n 1 e r—d e Wit
(V.V.D.) vroeg of er controle bestaat
op het werk der verenigingen op het
terrein der vrije Jeugdvorming.
De minister erkende, dat de ver
deling der subsidies niet bevredigend
is. maar een aanvaardbaar advies had
hij niet gehoord. Toegezien zal er op
worden of de juiste kinderen In de
kampen komen De vrije jeugdvorming
ls vrij en moet vrij blijven, meende spr.
De kosten voor de kampen voor labiele
Jeugd zal de minister zoveel mogelijk
zien te drukken.
De begroting ts daarna z. h. st. aan
genomen.
Voorafgaand aan deze debatten werd
gestemd over do vier moties, welke de
heer Haken (CPN.). Dinsdag had
ingediend bij de behandeling van de
begroting voor sociale zaken. Deze zijn
in de vergadering der Tweede Kamer
van Woensdagmiddag verworpen. Ze
kregen alleen dc stemmen der zeven
aanwezige communisten.
Dc begroting van sociale zaken ls
daarna z h. st. aangenomen, met aan
tekening. dat de C.P.N.-fractie geacht
wilde worden te hebben tegengestemd.
Sluiting
Alvorens dc vergadering voor het
Kerstreces te sluiten heeft de voorzit
ter mr. Korten horst een toe
spraak gehouden, waarin hij er op
wees. dat nlet alle begrotingshoofd
stukken konden worden afgedaan. jHij
zeide tot de conclusie te zijn gekomen,
dat door allerlei oorzaken het onder de
tegenwoordige omstandigheden prac
tise!) iilet mogelijk Is om met het rijks-
budget binnen de gestelde HJd gereed
te komen.
Regering cn Kanlcr zullen zich met
ernst moeten beraden op het acute pro
bleem der tijdrekenkunde.
Na medegedeeld te hebben, dat het
ln zijn voornemen ligt. onvoorziene om
standigheden voorbehouden, dc Kamer
niet eerder bijeen te roepen dan tegen
Dinsdag 18 Januari, wenste hij allen
enige welverdiende rust cn ontspan
ning en hij deed deze woorden verge
zeld gaan door goede wensen voor
Kerstmis en Nieuwjaar.
De gewezen leider van het Ne
derlandse Arbeidsfront. J. H. Wou
denberg, tegen wie op 13 December
voor het Amsterdamse bijzonder
gerechtshof de doodstraf is geëist,
is veroordeeld tot levenslange ge
vangenisstraf.
In de sententie wordt onder meer
overwogen, dat het verweer van
verdachte, als zou hfl geen opzette
lijke medewerking aan de vyand
verleend hebben, moet worden ver
worpen. Verdachte heeft geheel
vrijwillig medegewerkt aan de
maatregelen van de vijand, die tot
doel hadden elke vorm van arbeids-
verstoring tegen te gaan.
Het hof heeft zeer ernstig over
wogen, de door de procureur-fiscaal
geëiste doodstraf uit te spreken,
doch meent, dat gezien het feit, dat
het door verdachte gestelde doel in
slechts zeer geringe mate is ver
wezenlijkt, te kunnen volstaan met
levenslange gevangenis-straf en ont
zetting uit de openbare rechten
voor de duur van het leven.
Straalvliegtuigen vdor
Nederland
Engeland zal aan Nederland,
Frankrijk en België straalvliegtui
gen leveren voor de luchtverdedi
ging van West-Europa. De drie lan
den van het continent zullen met
jachtvliegtuigen en middelzware
bommenwerpers van grote actie
radius worden uitgerust. Deze zul
len waarschijnlijk niet eerder dan
het najaar van 1949 in gebruik
kunnen worden genomen. De le
veranties geschieden in het kader
van het Pact van Brussel.
In het Rijksmuseum voor Vol
kenkunde te Leiden wordt tot 12
Maart a s. een tentoonstelling ge
houden over „Goden en Demonen
van Tibet".
