1
Met een „parlevinker" mee
het kanaal op
Rijdend landhuis als zomerverblijf
of permanente woning
Opinie-onderzoek hoeft niet
te falen
Dr» Gachet schuldig aan de
dood van Vincent?
EEN KLEINE VARIATIE
,,In olie en vetten, dweilen, klompen,
Buta-gas en schipperspetten
Men moet goed rekening houden met
subjectieve factoren
Ischrijven ons
Zaterdag 8 Januari 1949
5
Een parlevinker heeft van alles te koop
BLACKIE. de zwarte, ruigharige Groenendaler. blaft en ram
melt woest aan zijn ketting, als wij 's morgens in het schemer
donker over de loopplank gaan en de woonark van de parlevinker
betreden. Over het gangboord en het dek. tussen grote ijzeren
vaten en bussen door, lopen wij naar de buitenkant van het schip,
waar langszij de ijzeren motorsloep ligt. De parlevinker. Marius
Markus is al aan boord van zijn varende winkel, die op een ope
ning van een vierkante meter na. geheel is afgesloten met gebogen
platen zink en aluminium. Het heeft iets van een duikboot, dit
slanke. ..gestroomlijnde" vaartuig. Van buiten is er weinig aan
te zien. Slechts aan de groen-wit geblokte voorsteven herkent
men het parlevinkersbootje.
Er zit een goed stuk
brood in
Maar binnen! Wie als passa
gier met Markus een dag mee
mag varenkijkt in het inwen
dige van dit scheepje zijn ogen
uit. 'Voor een schipper is het
hier een ware winkel van Sin-
kei. Duizend en één artikelen
staanhangen of liggen hier
opgeslagen. Daar zijn drie gro
te tanks met gasolie, een klei
nere tank met petroleum, bus
sen vet en smeerolie, flessen
Buta-gas en daarop en er tus
sen en er achter of er. onder:
touw, draad, verf, lak, teer,
haken, stokken, kwasten, boen
ders, emmers, putsen, klom
pen, wanten, misthoorns en
schipperspetten
Er zijn twee soorten parlevinkers.
Men kent in de binnenscheepvaart
proviandvaarders (de kruideniers,
annex bakkers en melkboeren van
het water) en de handelaren in
scheepsbenodigdheden. Tot die
laatste categorie behoort Marius
Markus. Hij heeft met zijn woon
schip ligplaats aan de Keulsekade,
tegenover de Douwe Egbertsfa-
briek, en trekt er dag in, dag uit
met zijn motorboot op uit om zijn
waren te slijten aan de schippers,
die het Amsterdam-Rijnkanaal be
varen. Markus is zelf ook lange tijd
schipper geweest. Pas een jaar of
tien geleden is hij „in de handel"
gegaan.
Zo'n klein beetje heeft onze
gastheer zijn dag ingedeeld. Des
morgens bewerkt hij het kanaal
tussen Utrecht en Maarssen; des
middags blijft hij in de buurt van
zijn woonark en praait hij de daar
voorbij gaande schepen.
Als er van de kant van de
stad een sleep nadert, steken
we van wal. Markus brengt de
Diesel-motor op volle toeren
en snel varen we de schepen
tegemoet. Als we naderbij ko
men, zet de parlevinker de
motor af en zwenkt behendig
bij, zodat we aan stuurboord
zijde van de sleepboot stil ko
men te liggen. De kapitein aan
het roer steekt een hand op als
groet en' schudt langzaam het
hoofd.
Maar bij de eerste lichter, die
aan de sleepkabel voorbij schuift,
is het raak.
„Hè-je peut bij je?", roept de
schipper.
Rang De parlevinker heeft
de haak van zijn sleeptouw al aan
de scheepswand geslagen. Even
een lichte schok en we varen mee
in het convooi.
„Hoeveel zal 't weze?"
..Zes liter maar".
Wij maken ons in het overvolle
schuitje zo klein mogelijk om de
parlevinker de ruimte te geven. Die
slaat aan het pompen en giet -door
een trechter maat voor maat de pe
troleum in het blik van de schip
per.
„Nog wat anders?"
..Is-t-er ook binnenlak?"
Markus is al ondergedoken in de
schijnbare chaos van zijn inventa
ris. Maar binnen de minuut ver
schijnt hii weer voor de enige ope
ning in zijn boot, met een bus verf
m de hand.
„Hier, eerste kwaliteit snel-
drooglak. Als je meteen aan het
schilderen gaat, is de boel in Am
sterdam bekant droog".
Die bus moet er dan maar bij.
Waar de reis „op an" is? Op De
venter. Eerst naar Amsterdam en
dan door de Oranje-sluizen over
zee. Er staat te weinig water in de
rivieren om binnendoor te gaan. In
het Keteldiep zal het wel meeval
len volgens de berichten
„Wat ik zeggen wou, heb je ook
terpentijn
„Die wil je toch niet door de lak
doen?"
„Nee, die heb ik weer ergens
anders voor nodig".
Uit het achterschip komt de li
ter si les snel te voorschijn.
„Dan komt er S7 cent bij".
„Heb je eigenlijk tabak?"
„Nee, die zou maar naar olie
gaan ruiken en smaken".
..Heb je het ook niet, eh clan
destien?"
,,'t Spijt me, ook dat niet".
„Nou, ajuus dan. En goeie za
ken".
„Ajuus. En goeie reis".
Kwaad stuk water
V\7e varen weer op eigen
v kracht, onder de spoor
brug door bij de Demka. Het
ijzeren bouwsel boven onze
hoofden gromt vervaarlijk als
er een trein over heen raast.
We komen in het smalle ge
deelte van het kanaal. De par
levinker wijst ons de plaatsen,
waar eens huizen stonden.
Die zijn al vóór de oorlog af
gebroken, omdat het kanaal
ook hier verbreed zou worden.
„Mogen ze nu zo zoetjes aan wel
eens mee beginnen," zegt hij. .,'t Is
geen lolletje om in dit bochtige
stuk te varen als er van twee kan
ten tegelijk slepen door moeten.
Vaak liggen hier nog al wat sche
pen aan de kant om te lossen of te
laden. Dat maakt het verkeer he
lemaal moeilijk."
'Er klinkt een roep over het wa
ter. Het kolenschip „Corrie", dat
op eigen kracht vaart, heeft gas
olie nodig. De schipper maakt al in
de verte zijn wens kenbaar, door
een vuist te maken en zijn arm
beurtelings te buigen en te strek
ken. Er moet gepompt worden. Van
even aan de wal gaan is geen spra
ke. Een schipper heeft weinig tijd.
Die berekent 's morgens vroeg al
hoe laat hij die dag op de plaats
van bestemming kan zijn. Vijf mi
nuten te laat bij een brug of sluis
kan uren vertraging betekenen.
Als we de „Corrie" gepraaid
hebben, kan de schippersknecht ge
makkelijk de slang grijpen, die op
het dak van de parlevinkersboot
ligt en deze op de tank van het
grote schip koppelen. Markus be
gint te zwengelen aan de hand-
,MOT ER NOG WAT WEZE?" Ja,
de schipper van de Rijnaak heeft
een bezem nodig. De parlevinker
heeft hem snel gepraaid. En al
meevarend in de sleep doet hij zijn
zaken
J ubileumschildering
Antoon van Welie
De Haagse schilder Antoon van
Welie was reeds enige tijd geleden
bezig de laatste hand te leggen aan
een groot jubileumstuk, dat een
plaats zal krijgen in de Raad van
State. Bij het afwerken heeft de
kunstenaar evenwel nog eni.ge in
grijpende veranderingen "aange
bracht.. Hij deed dit na een onder
houd met de Haagse predikanten ds.
J. A. Kwint en ds. I. Voorsteegh,
welke laatste een groot kenner is
van de geschiedenis der Oranje's
en die de schilder ter zijde stond
bij het aanbrengen van teksten uit
de geschiedenis van dit vorsten
huis.
De schilder, die zijn werk „Het
Licht der Wereld" heeft genoemd
vanwege de allesbeheersende plaats,
die de Christusfiguur inneemt, heeft
het plan het doek binnenkort voor
het publiek e zijnen huize te expo
seren.
Merkwaardig besluit van
dr. Anth. v. d. Horst
Dr. Anthon van der Horst heeft
ontslag genomen als dirigent der
Kon. Oratoriumvereniging te Am
sterdam. daar het volgens hem „niet
meer mogelijk is in Amsterdam
kooruitvoeringen van enigszins gro
tere opzet, in het bijzonder van min
der bekende, doch niettemin belang
rijke werken, artistiek verantwoord
voor te bereiden en uit te voeren".
pomp Op een meter kan hij afle
zen, hoeveel olie hij kwijt raakt.
Tweehonderd liter brandstof krijgt
de ..Corrie", op de bon en voor de
zelfde prijs als aan de wal.
Want de parlevinker, de vrijbui
ter onder de winkeliers, is wat
bonnen en prijzen betreft aan de
zelfde voorschriften gebonden als
zijn collega's aan de wal. En hij
hoeft ook niet te proberen, een
busje kachelglans een cent duurder
te verkopen dan de drogist in de
stad. Want de schippersvrouw-
weet niet alleen van wanten, maar
ook van prijzen! Die van de „Cor
rie" komt even aanlopen langs het
gangboord. Ze wil het laatste num
mer van de „Schuttevaer", het
schippersweekblad En oh ja. een
fles Buta-gas. De knecht hijst het
zware ding naar boven. De parle
vinker krijgt een lege fles terug.
Warenkennis
T5rj de fabrieken in Maarssen
-L' leggen vrijwel dagelijks
schepen aan. Markus gaat elke
dag kijken of er nieuwe bij ge
komen zijn. Hier verkopen
„wij" aan een Groninger, die
grint lost, twee „bokkepoten",
twee extra teerkoppen, een be
zem, twee „druiven" en een
enorme schroevendraaier. Een
teerkop is een ronde kwast
zonder steel. Een teerkop, die
niet in het verlengde van de
steel, maar haaks op het uit
einde van de steel is bevestigd,
noemt men een bokkepoot.
Als een schipper over druiven
spreekt, denkt hij niet aan fruit,
maar aan ronde houten knoppen,
die hij aan het boveneinde van een
scheepshaak kan bevestigen, zodat
hem de schouder geen pijn doet als
hij moet bomen. Deze en andere
parlevinkers-warenkennis doen wij
uren later op, als wij op de terug
weg zijn naar Utrecht.
Een tijdlang rokketokken we
weer door het kanaal. Er waait een
ijzig windje. Maar wij zitten lek
ker beschut. We hebben glas en
schotten voor, achter en op zij van
ons en we hebben een dak boven
ons hoofd. De Diesel-motor doet
het prima. De hele boot lijkt één
stuk brommend, bonzend en tril
lend leven. Schuimend spat 't wa
ter om de steven. Markus heeft
heel wat vóór op parlevinkers, die
hij vroeger kende, vindt hij.
„Die lui zaten maar in hun zwa
re, open boten achter de riemen,
weer of geen weer. Ze mogen wel
eens roddelen over de techniek,
maar voor veel mensen was die
vooruitgang toch maar een zegen.
Als i k hier moest roeien, kon ik
me wel opknopen".
Wat dat zwarte vlaggetje met
het witte kruis betekent, daar op
die schuit? „Da's een rouwvlag van
katholieken. Protestanten hebben
ook een driehoekig zwart vlagge
tje, maar dan met een wit boompje
er op".
Een goede boterham
Hoe Markus het parlevinkersbe-
roep bevalt?
„Ik zou niet anders meer willen.
Ik ben geboren en getogen op het
water, 't Is wel eens een beetje ge
vaarlijk, op dit smalle kanaal, zo
tussen al die grote bakbeesten in.
maar dat maakt dit vak ook wel
sportief. Dat ik v a a r en tóch een
vaste woonplaats heb. heeft het
voordeel, dat ik mijn kinderen nor
maal naar school kan sturen."
„Er zijn ons vandaag ook tien
tallen schepen voorbij gegaan die
niets nodig hadden en het zal met
de verkoop bovendien niet elke dag
zo zijn als vandaag. Komt u over
het geheel genomen aan de kost?"
Dr. Pli. J. Idenburg zegt:
De fout, welke Gallup en andere ten en cedrulnren en c naar obJccUd
"Opinie-onderzoekers" onlangs ge- 1 volgde hand dat een
maakt hebben bij hun voorspel- fnquèlc naar at laatste groep glad zal
lingen voor de presidentsverkie- venopen.
„Leest U romans?'
VAN ALLES TE KOOP heeft de
parlevinker. Links de handpomp
van gasolietank I; rechts is tank II
zichtbaar. En daarop en er tussen
en er achter en er onder duizend
en één artikelen: allemaal scheeps-
benodigdheden.
„Inderdaad verkoop je, van de
tien keer dat je bijdraait, maar één
keer. Bovendien is er nog steeds
oneindig veel méér moeite en tijd
om zijn waren aan de man te bren
gen dan een winkelier. De kosten,
die wij maken, zijn heus niet ge
ring Het is dus te begrijpen, dat
wij alles behalve een rijk bestaan
hebben. Maar voor wie zijn deze
tijden niet moeilijk? Klagen zou
ondankbaar zijn. Ik heb met mijn
drijvende santekraam voor mijn
R.uei. DuvKiiuien i:> er nog sieeus „w,;j
niet zo veel scheepvaart als vroe- I vL,Sn
ger. Een parlevinker kost het dus I e boterham kunnen verdienen.
Absurde beweringen
van een Fransman
Zoals men gelukkig nog niet ls uit
gekeken op de kunst van Vincent van
Gogh de recente ervaringen met zijn
tentoonstellingen in binnen- cn buiten
land. het laatst in Den Haag. hebben
dit weer duidelijk bewezen zo is de
wereld ook nog niet uitgeschreven cn
gedacht over de mens cn dc kunste
naar. Men meende, dat het stadium van
de romantische dweperij. waaraan
vooral Duitse schrijvers zich schul
dig hebben gemaakt, voorbij
was Maar neen. In 1946
heeft men in Parijs zijn werk
kunnen - zien en onder de
tienduizenden, die zich in
„l'Orangerie" moeilijk kon
den verzadigen, behoorde
ook een zekere Antonin Ar-
taud. een schrijver, wiens
naam weliswaar niet of nau
welijks tot ons land ls door
gedrongen. maar die toch
reeds een aardige lijst van
geschriften op zijn naam
heeft, voor een groot deel
kennelijk van polemische
aard. In een aantrekkelijk
uitziend boekje (de verschij
ning bij ,.K édltcur Paris"
doet wat geheimzinnig aan),
geeft hil blijk van een ge-
exalteerde bewondering voor
Van Gogh. maar tegelijk van
zijn heftige minachting voor
de wereld der psychiaters.
Het wordt n.l al gauw dui
delijk. dat Artaud. die mee
deelt negen jaar in een
krankzinnigengesticht te
hebben doorgebracht, een
appeltje heeft tc schillen met.
zijn dokter in het bijzonder
en met de zenuwartsen in
het algemeen. Kritiek op dc
dokters uit het land van Mo
lière en Jules Romalns (Dok
ter Knock) is waarlijk niet
zeldzaam. maar Artaud
maakt het toch wel heel erg
bont. Hij verklaart in een
woordspeling, die op zich zelf mis
schien niet onaardig cn nog vril on
schuldig is „la mcdccine est nee du
mal. si ellc n'est pas née dc la mala-
dle" (de geneeskunst stamt af van het
kwade, zo niet van dc ziekte zelf) Dan
betoogt hij. dat alle psychiaters erfelijk
zjjn behept met de kwaal, dat zij in
iedere kunstenaar cn elk genie ccn vij
and zien. Daarna richt hij zijn plilcn
op Iemand, die zich niet meer verdedi
gen kan, n.l. op wijlen dr. Gachet dc
zenuwarts uit Auvers-sur-Olse. die vol
gens Artaud niet meer of minder dan
de dood van Vincent op zijn geweten
heeft' Zoals men weet ls Vincent dc
laatste maandc-n van zijn leven juist
naar Auvcrs gegaan, om onder toezicht
te komen van Dr Gachot. die vele-
vrienden had onder kunstenaars cn die
bij zijn genezingsmethode gebruik
maakte van dc toen modernste, clectri-
schc apparaten. Hij zou n.l. volgens
Artaud althans Vincent geadviseerd
hebben te gaan werken od een moment
dat alleen weldadige rust hem helpen
kon. Zo zou hij hem willens en wetens
de armen van de dood hebben ingedre
ven.
Wie wel eens wat over Dr Gachet
heeft gelezen. Iemand, die op meer dan
één kunstenaar een heilzame invloed
heeft gehad, zelf ook schilderde cn bo
vendien een van de zeer weinigen, die
In Vincent's kunst onvoorwaardelijk ge
loofden. kan niet anders dan de afschu
welijke beweringen van de onevenwich
tige heer Artaud verfoeilijk vinden en
als volmaakt absurd afwijzen.
Over de concrete oorzaken van Vin
cent's heilloze daad zal de wereld wel
nimmer het wezenlijke te weten ko
men. Verder dan tot min of meer sug
gestieve hypothesen in verschillende
richtingen heeft de wetenschap het
nooit gebracht cn zal zij het ook wel
niet brengen Het blijft dunkt ons, ook
heel wat vruchtbaarder dc schoonheid
cn dc Intensiteit van het werk zelf op
ons tc laten inwerken. Men kan over
zing in de Verenigde Staten, tast
de waarde van de zogenaamde
steekproefmethode niet aan, aldus
verklaarde de heer Dr. Ph. J. Idcn-
burg, directeur-generaal van het
Centraal Bureau voor de statistiek
en voorzitter van de Nederlandse
Stichting voor Statistiek.
De laatste tijd is. als gevolg van
dc foutieve voorspelling der uitsla
gen van de presidentsverkiezing in
de Verenigde Staten door Gallup,
Roper e.a. de bij het opinie- en
marktonderzoek toegepaste metho
de van steekproefsgewijze onder
vraging der bevolking nog al eens
in het geding geweest. Aan de ene
zijde werd twijfel geuit aan de
juistheid dezer methode, aan de
andere kant werd de methode ver
dedigd. Dit was aanleiding tot een
onderhoud van een redacteur van
heet A.N.P. met de heren dr. Ph.
J. Idenburg, voorzitter cn A. Bak
ker, algemeen secretaris van de
Nederlandse Stichting voor Statis
tiek, die hem uitvoerig hebben in
gelicht over de steekproefmethode
cn waarbij dr. Idenburg tot boven
staande uitspraak kwam.
Bij het consumentenonderzoek voor
Nederland in het najaar van 1947 en
bij ccn derRclljk onderzoek in dc win
ter van 19-57—1948 door de Stichting
ingesteld, werd dc steekproefmethode
toegepast. Het onderzoek werd Ingesteld
bij plm. 6.000 gezinnen Dc ..wet van
do grote gcthilcn" leert, dat men om
een inzicht tc verkrijgen in de gedra
gingen van ccn massa Individuen, niet
dc totale massa, doch slechts een be
perkt aantal Individuen steekproef
geheten behoeft te onderzoeken. Dit
ocnerkte aantal dient dan echter zo ge
kozen tc worden, dat ccn verkleinde
afspiegeling van dc gehele massa ont
staat. waarbij dus alle essentiële ken
merken. die in het totaal aanwezig
zijn, in het verkleinde beeld op een
naar verhouding gelijke wijze voorko
men. Voor de mogelijke afwijkingen
kan men volgens statistische wetten
grenzen aangeven.
Dat dc steekproefmethode tot be
trouwbare uitkomsen kan leiden, blijkt
uit exacte gegevens waarover men
thans dc beschikking heeft.
Uitkomst volkstelling
Onlangs publiceerde het rijk (Octo
ber 1948. mededelingen van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek) cijfers
over het aantal gezinnen en het aan
tal woningen, als eerste uitkomst van
de twaalfde volkstelling van Met 1947.
waaraan tevens een woning- cn ge-
zinstclling was gekoppeld.
Bijna een Jaar tevoren, nl. in De
cember 1947, had de Nederlandse Stich
ting voor Statistiek als resultaat van
het hiervoor genoemde consumenten
onderzoek in het najaar van 1947 reeds
een aantal bijna gelijkluidende cijfers
gcrjubllcccrd.
De steekproef resultaten van de Ned
Stichting voor Statistiek vermelden we
hieronder met de uitkomsten van dc
volkstelling:
Woning- cn
gezlnstcl-
ling C.B.S,
Bij de tweede rubriek komt er nl
een subjectieve factor In het spel. al
behoeft deze nog niet storend tc zijn.
Maar bij ccn vraag als ..Bezoekt U
regelmatig dc kerk?" of leest U ro
mans?" b v cn dergelijke vragen
zouden gesteld kunnen worden als men
gewoonten cn gedragingen nagaat
kan er ccn neiging tot flattering van
het antwoord optreden.
Een onderzoek naar meningen en In
zichten. zoals 'n dc eerste rubriek ls
wel het moeilijkst, omdat de begrippen
moeilijk zijn, de overtuiging vaak met
vaststaat en er ccn neiging tot camou
flage kan bestaan.
Een verkirzlngsvoorspelllnc ts naar
de mening van dc heer Idenburg len
onrechte als toetssteen voor de Juist
heid van de methode gebruikt, llier is
Immers het object min of meer onge
wis. Tussen het ogenblik van de enquê
te en het moment der stemming kan do
mening veranderen. Bovendien: niet
Iedereen stemt. En tenslotte speelt bij
do beoordeling van de ulkomst het be
grip „meerderheid" hier een rol. dlo
alleen maar bij stemmingen van bete
kenis Is. In alle andere gevallen zal
men oordelen naar procentuele verde
ling In het geval als hij de presidents-
crklezlng naar wie werd gekozen.
Gailups voorspelling was Truman
44 5; Dewey 49.5. Dc uitslag van de ver
kiezing was Truman 50.Dewey 45.8.
Gallup stelt zichzelf een foutenmarge
van 2.9 dat betekent, dat Truman
dus ook had kunnen zijn 44,5 plus 2.9
is 47 4 en Dcwcy 49 5 min 2.9 is 46,6.
Op grond van eigen regels had Gal
lup dus Dewcy niet als a s overwinnaar
mogen uitroepen. Bovendien hebben
liicr meegespeeld de factor dat in het
tijdsverloop tussen enquête cn stem
ming dc mc-nlng kan veranderen cn do
factor, dat niet ieder stemt In het
onderhavige geval heeft slecht 50% der
kiesgerechtigden gestemd. Blijft de
vraag waarom Gallup zo onvoorzichtig
ls geweest.
r-Lezers
Handelaars zeggen:
de originaliteit van Van Gogh anders
zijn gaan denken, men kan voor ge
deelten van zijn oeuvre duidelijk dc af
stand in tijd gewaar worden, aan de
andere kant moet men vaststellen, dat
een grotere vertrouwdheid met zijn
kunst aan de schoonheid cn noch aap
de waarachtigheid ervan afbreuk doet.
Terecht kon W. Stccnhoff reeds in
1930 een vroegere voorspelling beves
tigd vinden, dat het versmade werk
van Van Gogh veel meer bevattelijk is
voor dc menigte zonder uitzondering,
ook de meest ongccultlvecrdc. dan dat
der Haagse School Vincent zei zelf al:
Wat ik zoek ls voor iedereen te vin
den Welnu, hij heeft cn steeds groter
wordende mensengroep inderdaad er
toe bewogen tc zien wat hij zag cn te
vinden wat hij vond. Dit werk. zoals
Dr G Knuttel het formuleerde, gebo
ren steeds weer uit ccn diepe worste
ling tussen materie cn geest, een wor
steling als van Jacob met de Engel,
ook dit werk leidt als alle typisch Ne
derlandse kunst, „tot het hart der
mensheid".
Advertentie
Aantal gezinnen,
dat
a. in onderhuur
of op kamers
woont
b. In een eigen
huls woont
c. Aantal gezin
nen. welker
woning ls aan
gesloten op:
waterleiding
gas
clcctrlsch net
Steek
proef
NSS
Dit staaltje van het kunnen van Ne
derlandse specialisten op het gebied
van enquête zo werd in het onder
houd opgemerkt vormt een goede
Illustratie van de waarde cn de be
trouwbaarheid van goed uitgevoerde
onderzoekingen volgens de steekproef
methode.
Het doet tevens zien. aldus voegde
dr. Idenburg er aan toe dat de fout.
die Gallup e a. onlangs hebben gemaakt
bij hun voorspellingen Inzake de pre
sidentsverkiezing in de V S. dc waarde
van de steekproefmethode als zodanig
niet aantast.
Men bedenke daarbij, dat opinie-on
derzoek do verzamelnaam is voor en
quêtewerkzaamheden naar een grote
verscheidenheid van objecten: n naar
meningen en inzichten; b. naar gewoon-
AVRO cn Toneel
Ter voortzetting van de reeks
toneelvoorstellingen die de AVRO
geeft o.a. met het oogmerk leden
van de toneelkern gelegenheid te
geven ervaring te behouden of tc
verwerven in het optreden voor
zichtbaar publiek, stelt zij zich
voor tussen 25 en 30 Januari 1949
opnieuw een stuk een zestal malen
voor het voetlicht te brengen. Dc
keus is gevallen op G. B. Shaw's
„Captain Brassbound's Conversion"
Het zal geheel door de toneelkern
worden bezet met Vera Bondam in
de hoofdrol.
De erc-avond wordt gegeven op
Donderdag 27 Januari in de AVRO-
studio te Hilversum.
(Van onze speciale
verslaggever)
We horen zo veel van
woningbouw, we zien om
ons heen huizen verrij
zen, die aan talrijke ge
zinnen een onderdak zul
len verschaffen, we lezen
van nieuwe constructie-
mogelijkheden enwe
ten, dat het desondanks
nog jaren zal duren vóór
ieder weer een eigen dak
boven het hoofd heeft.
Het is daarom geen won
der. dat velen hét
wachten moe! zelf, een
tijdelijke oplossing voor
dit probleem zoeken; zij
speuren ijverig rond naar
leegstaande woonwagens,
spoorwagons of woonar
ken om zich daarin een
huis te kunnen inrichten.
Doch ook deze objecten
•/orden schaars en voor
Tien. die tot nog toe hun
pogingen niet met succes
zagen bekroond, gelden in
de eerste plaats de erva
ringen. die wij opdeden in
een Nederlandse carosse-
rie-fabriek. waar. nu ccn
jaar geleden, werd begon
nen met de vervaardiging
van landhuisjes, die niet
alleen uitstekend voldoen
als zomer- of week-end
verblijf, maar zelfs ge
schikt blijken voor perma
nente bewoning, ook in de
koudste wintermaanden.
Dit laatste is aan de prak
tijk getoetst in de Noord
oostpolder: de boeren, die
daar pionieren, wonen
voornamelijk in dit type
huizen en zfj verklaren,
dat bij strenge vorst de
kamers warm gestookt
kunnen worden, zonder
dat daarmee ccn grote
hoeveelheid brandstof is
gemoeid.
Deze dubbelwandige
huisjes zijn aan de binnen
kant betimmerd met tri-
keuken. een woonkamer,
ren. Het eerste bevat een
plex, terwijl het plafond
uit zacht board bestaat.
Gegalvaniseerde. rood
bruin geverfde golfplaten
vormen de dakbedekking,
plaatijzer het materiaal
voor de buitenkant. Deu
ren en ramen zijn van gre
nen-, de vloeren van vu
renhout.
De fabriek kan, om aan
verschillende wensen tegé-
moet te komen, de huis
jes in drie modellen leve-
één slaapkamer met inge
bouwde kleerkast en een
kleine vliering (bergruim
te). het tweede bovendien
één slaapkamer meer en
het derde, meest luxueuse
model, nog een kleine hal
en een woonkamer met
openslaande tuindeuren en
schuifdeuren met glas-in-
lood. Alle vertrekken zijn
behangen en het houtwerk
wordt geschilderd, aan de
huitonkant zelfs in de
kleur, die de toekomstige
eigenaar verkiest.
Rest ons nog het volgen
de- de huisjes zijn gemak
kelijk te verplaatsen want
zij worden geconstrueerd
op een rijdend onderstel,
maar als men de ruimte
tussen de onderkant en
de grond „vult" met een
laag muurstenen en men
voor de deur een stoepje
metselt, maakt het geheel
de indruk van „ter plaat
se gebouwd" te zijn Die
wielen geven overigens
het voordeel, dat voor de
ze woningen een plaats
vergunning makkelijk ie
verkrijgen is, omdat zij
geheel buiten woningwet
en bouwverordening val
len. Alleen de toestemming
van de burgemeester is
vereist
EEN gekleed japonnetje met
driekwartmouw kan een ge
heel ander effect verkrijgen door
een paar ondermouwtjes van
kant., zijde of broderie. Het best
leent zich hiervoor deluijde drie
kwartmouw.
De bovenkant van het onder
mouwtje krijgt 'n schuifzoojnpje
met een elastiek op de wijdte van
uw arm net boven de elleboog.
Dc onderkant wordt van een
splitje voorzien en ingcrimpeld
tussen een smal boordje gezet,
dat met een knoopje of strikje
sluit. U kunt ook langs de onder
kant een schuifzoom maken en
daar een ziiden koordje doorha
len. Het splitje vervalt dan. Is de
driekwartmouw niet zo heel wijd.
maak dan het oudermouwtje kor
ter, rimpel het in op de wijdte
van de onderkant van de drie
kwartmouw en bevestig het aan dc binnenkant daarvan. Ook de hals
garneert u met hetzelfde materiaal, verwerkt in een kraagje, een
ruche, een grote of één of meer kleine strikjes. Dat hangt natuurlijk
van de vorm van de hals af.
Wij geven u ook nog een ideetje
voor een aangesloten driekwart
mouw. Het materiaal hiervoor moet
wel luchtig zijn, fijne kant, tulle
of iets dergelijks. Het is een onge
veer 60 cm wijde strook die tot op
de hand valt en ingcrimpeld met
een z.g. hoofdje op de mouw be
vestigd wordt. Met deze garnering
moet u zeer voorzichtig zijn, want
u kunt ze lang niet op iedere japon
gebruiken. ELLA BEZEAIER
Eierkolen zijn geen
minderwaardige
brandstof
Dc vakgroep „Detailhandel in brand
stoffen" schrijft ons naar aanleiding
van een artikel, dat wij publiceerden cn
waarin werd betoogd dat eierkolen (als
„uitwijkmogelijkheid") anthraclct niet
kunnen vervangen het volgende*
Is er een uitwijkmogelijkheid voor
anthraclct luidt ccn vraag, die menig
een thans zal stellen. Ja. die ls er ant
woorden wij Afgezien van enig onge
mak kan anthraciet zeer goed worden
vervangen door dc goedkopere eier
kolen. Zij geven wat meer as cn stof,
doch dc geur kan met enige oplettend
heid praetisch geheel bulten de knmer
worden gehouden cn de geringe hoe
veelheid roet en teerdampen, die zij
ontwikkelen, zijn bU het stoken in een
kachel volkomen onschadelijk.
Indien men in een haard moet sto
ken. kan worden aanbevolen dc haard
met uitgeschakelde circulatie tc doen
branden (dus in de „aanmaakstand"l,
zodat de teerdampen onmiddellijk naar
de schoorsteen kunnen ontwijken en
zich niet in de circul.atickanalcn afzet
ten. De vrees, dat door deze maatregel
het brandstofverbri^lk enorm zal stij
gen, is volkomen ongegrond. Uit vele,
door een deskundige on onpartijdige in
stantie genomen stookproevcn ls nl. ge
bleken dat het brandstofverbruik, gere
kend over ccn hele winter, door het uit
schakelen van de circulatie slechts met
enkele procenten stijgt. Voorts kan het
nadeel van de tcervormlng grotendeels
worden ondervangen door. de eierkolen
gemengd tc stoken met cokes.
Zijn eierkolen als brandstof minder
waardig?
Geenszins: uit één kg eierkolen krllgt
men ongeveer 10 C* minder nuttigo
warmte-cenhcdcn (calorieën) in dc ka
mer. dan uit één kg van dc beste an
thraciet. Dit verschil Is zo klein, dat
men in de stooktcchnlck dc eierkolen
dc hoogwaardige brandstoffen re
kent.
Is goedkoop bij eierkolen duurkoop?
Integendeel: Men kan nl. becijferen
dat men bij het stoken van eierkolen
minstens 35 "r op het bedrag van do
brandstofrekening bespaart ten op
zichte van anthraclct. Deze besparing,
welke berekend is op een gelijke hoe
veelheid nuttig geproduceerde warmte,
ls zo belangrijk, dat men zich bij do
vaststelling van de keuze toch wel ter
dege moet afvragen, of het verant
woord ls. terwillc van het omzeilen van
enig ongemak onnodig ccn zó groot be
drag extra uit te geven.
Het begrip „levensduur" ls ln de
stooktcchnlck onbekend. Indien men
een stooktechnische „vertaling" van dit
woord zoekt, dan blijkt het verschil
tussen anthraciet cn eierkolen ln dit
opzicht uiterst gering tc zijn Trouwens:
een dergelijk vaag begrip behoeft ver
der geen aandacht. Dc nuttige warmte
productie cn de prijs, dèt zijn de fac
toren die van belang zijnl De hiervoor
gegeven, niet te loochenen cijfers (zie
boven) spreken in dit opzicht voor
zichzelf.
De mens is van natuur wat egoïstisch.
HU zal liever goede boter eten en zijn
kachel eierkolen te slikken geven dan
zijn kachel tc voeden met dure an
thraciet en zelf margarine te slikken!
Hiermede wil niets gezegd zUn ten na
dele van de margarine. Iedereen weet
langzamerhand wel. dat de voedings
waarde van margarine (die eveneens in
calorieën wordt uitgedrukt!) even hoog
is als die van roomboter. Het is echter
niet zo bekend, dat de voedingswaarde
van eierkolen slechts zeer weinig af
wijkt van die van anthraciet. Neemt U
de proef eens! Uw kachel, dc tempera
tuur in Uw kachel cn niet tc vergeten
Uw portcmonnaie. zullen cr zich wel
bij bevinden.
Vakgroep Detailhandel
in brandstoffen.
Alle winkels gesloten
op één middag?
In verband met dc berichten In do
dagbladen over een algehele winkel
sluiting op één middag in de week,
wilde ik de volgende vraag stellen:
„Wanneer moeten zakenmensen en
winkelpersoneel, die in het algemeen
van 's morgens haif9 tot 6 7 uur
aan hun zaken gebonden zijn. hun In
kopen doen, als op hun vrije middag
ook alle andere zaken gesloten zijn?"
Een zakenvrouw.
Een katholiek over
Walschap
Met belangstelling las lk in Uw blad
de afkeurende crltiek betreffende dc
inhoud van het pas verschenen boek
van Gerard Walschap, getiteld „Zwart
en Wit"
Het is mijn behoefte als Katholiek
openlijk tc verklaren, dat ik die crifick
van harte onderschrijf. Uw letterkun
dige medewerker, Victor E. van Vries-
and. heeft daarmee een goed werk ge
daan. Zou „De Linie" er werkelijk an
ders over denken? Zo Ja, ik zou het
betreuren.
Achtend,
A. D.
