DAGBLAD VOOR AMERSFOORT
Nederland wil souvereiniteit
in 1950 overdragen
Westelijke alliantie stelt ons
volk zeer hoge eisen
Israëlisch temperament
VERKIEZINGEN IN INDONESIË WELLICHT
NOG IN DIT JAAR
Gesneuveld in
Indonesië
Ontwerp wet BIO
ingediend
Oproeping van nieuwe lichtingen,
verlenging van de oefentijd
Zaterdag 15 Januari 1949
Achtste jaargang, No. 1225
Opgericht door de Stichting „Het Parool" Giro 510330.
Bank: Rotterdamsche Bank. Postbus 9 Abonnements
prijs 32 cent p. w of f 4.i5 p. kw Losse nummers 10 cent
Uitgave: N.V. De Nieuwe Pers
Redactie en Administratie: Snouckacrtlaan 7, Amersfoort.
Telefoon redactie 4291. Telefoon administratie 6235.
Hoofdredacteur: T J. DE BOORDER.
Dr. Van Royen in de Veiligheidsraad:
De Nederlandse regering zal alles doen wat in haar macht ligt
om de souvereiniteit in dc loop van 1950 aan de Verenigde Staten
van Indonesië over te dragen. Nederland hoopt dat binnen een
maand een federale interimregering zal zijn ingesteld. Terstond
daarna zullen de voorbereidingen beginnen voor de vrije, alge
mene verkiezingen, die wellicht in het derde kwartaal van dit
jaar zullen plaats vinden. Nederland wil UNO-waarnemers bij
deze verkiezingen uitnodigen.
Dit was de hoofdinhoud van een verklaring, die dr. H. J. v a n
Royen gisteren te Lake Success aflegde voor de Veiligheids
raad die de kwestie-Indonesië weer behandelde.
Nieuws over gewonden
in Indonesië
Speciale berichtendienst
Strijdkracht en programma
Er zijn families, die via hun bur
gemeesters telegrammen ontvan
gen met de mededeling, dat de
zoon of man in Indonesië gewond
is geraakt of ziek geworden. Door
de ernstig vertraagde postverbin
ding kunnen deze families lange
tijd van nadere inlichtingen verl
sloken blijven. In verband hier
mee heeft het programa voor de
Nederlandse Strijdkrachten een
6peciale, radiografische berichten
dienst ingesteld.
De betrokken families kun
nen bij het StrijdkrachtenDro-
gramma aanvragen doen om
nadere informaties. Men moet
dit schriftelijk doen by het
„Radioprogramma Nederland
se Strijdkrachten', Hoge Naar-
derweg 10 te Hilversum, on
der het motto „Bericht me
vrouw Spoor".
Men dient duidelijk te vermel
den WELKE militair het be
richt betreft, WAAR hij zich
bevindt, W A T de aard van ver
wonding of ziekte is en W E L K E
mededeling men van officiële zijde
het laatst heeft ontvangen. De
ernstigste gevallen zullen het eerst
v/orden behandeld. De mógelijk
heid bestaat, dat de betrokken fa
milies schriftelijk van de toestand
van zoon, vader of verloofde op de
hoogte worden gesteld. Zo veel
mogelijk zullen de berichten echter
in het Strijdkrachtenprogramma,
in de rubriek van mevrouw Spoor
worden uitgezonden.
De regering maakt bekend,
dat tot haar leedwezen in de
afgelopen week de navolgende
verliezen zijn gerapporteerd:
Koninklijke Marine: mar. III
z.m J. L. M. Bast uit Rotter
dam; Tijd. serg.-majoor der ma
riniers U. du Cloo uit Soera-
baya; Mar III z.m. L. Hagting
uit Vries (Dr.).
Koninklijke Landmacht: sold.
W. J. M. Aarns uit Andelst
(gem. Valburg); sold. J N. H.
van den Bergh uit Rotterdam;
sold. J. I. Bervoets uit 's-Gra-
venhage; sergt-majoor V. P.
Blomjous uit Voorburg; sold.
Ie kl. J. Bos uit Hilversum;
sold. J. Bravcnboer uit Rotter
dam; sold. J. de Bruijn uit
Woubrugge (Z.H.); sold. M. P.
C. de Bruijn uit Breda; sold. A.
Cnossen uit Heeg (gem. Wijm-
britseradeel); sold. G. van Dijk
uit Amersfoort: sold. W. Th. v.
d Geest uit Oud-Ade (gem.
Alkemade); sold. J. Dijkstra uit
Huizum (gem. Leeuwarden»;
sold. H Goeree uit Post Val-
thermond (gem. Odoorn); sold.
C A. de Haas uit Eindhoven;
sold. Ie kl. L. van Ilaastrcdn
uit Leiden; sold J. F. van Hug-
ten uit Asten (N.B.); sold. H.
H. Jansen uit Voorburg; serg.
J. Jung uit Delft; sold. T. J. W.
Kampchreur uit Eist; korp. T.
van der Knaap uit Maassluis;
sold. J. Koster uit Groningen;
korp. G Manussen uit Amster
dam. sold A H. Marges uit
Delft, sold B W. C. Massop uit
Ulft; sold J. Meerman uit Hol
ten: sold. J B. Meerssman uit
Maurik; sold. J. Meinders uit
Wildervank; sold. W Metting
uit Nieuwe Schans; sold. J. M.
A. Mourits uit Noordwijk;
korp. D. Perlot uit 's-Graven-
hage; sold. A. C. de Rooij uit
Boskoop; sold. C. J. Schaap uit
Schiedam; le It. J. R. Simonis
uit Utrecht; sold, le kl. J. Ver
beek uit Rotterdam; huzaar D
J Verhoog uit 's-Gravenhage;
korp. C. H. Vink uit Rotterdam;
huzaar G. Vis uit Heerenveen;
sold. B. de Wit uit Amersfoort;
sold le kl. W. Th. van Zant-
voort uit Oss; sold M. J. van
Zoggel uit Schijndel.
Koninklijk Nederl.Ind-. leger:
serg-majoor instructeur E. G.
van Ling uit Indonesië; Amb.
sold. W. Gerrits uit Indonesië;
Jav. sold. Ngadio uit Indonesië;
Jav. sold. Wijono uit Indonesië;
Tim. sold. R Raturadja uit In
donesië; Toradja sold. Rante
Danoen uit Indonesië; Jav sold.
Sanbardi uit Indonesië; Chin,
sold Ang. Tjan Tjoei uit Indo
nesië; Jav. sold. Senen uit In
donesië; Soend. sold. Idi Alias
Achmat uit Indonesië: Jav.
korp. Paino uit Indonesië; Amb.
sold. J Lewaherila uit Indone
sië; Man. sold. W. Palar uit In
donesië.
Het gekozen vertegenwoordigend
lichaam zal een grondwet voor de
V. S van Indonesië opstellen, die
aan de deelnemende staten ter
goedkeuring zal worden voorgelegd.
Een rondetafelconferentie zal ten
slotte volden, waarin vertegen-
oordi^ers van Nederland en Indo
nesië een ontwern-statuut zullen
bespreken voor de Nederlands-
Indonesische Unie, aldus de verkla
ring van de Nederlandse afgevaar
digde.
Dr. Van Royen beantwoordde de
critiek die door vele leden van de
Raad was uitgeoefend, met betrek
king tot het stopzetten der vijande
lijkheden en het vrijlaten der poli
tieke leiders met enige voorbeelden
uit het gedrag van andere leden-
staten van de Raad. Volgens hem
was het volkomen normaal, niet
slechts 'n geval van internationale
oorlogen, maar nog meer bij bin
nenlandse onlusten de leiders tijde
lijk hun bewegingsvrijheid te ont
nemen. ..Hoeveel oppositieleiders
mogen hun vrijheid behouden
zelfs in vredestijd in de Sowjet-
Unie?" vroeg srfr.
Kennelijk doelend op Syrië en
Egypte, zei dr. Van Royen vervol
gens: ,,Ik wil geen party in het bij
zonder critiseren wegens het niet-
gevolg geven aan de resoluties,
doch daartegenover verwachten wij
zeker geen critiek aan ons adres
van een vertegenwoordiger van een
Arabische staat wegens het niet
opvolgen van een resolutie in min
der dan een week. Ook herinnerde
spr. aan het feit, dat er een t\jd
van veertien maanden nodig was
om tot een bestand Kasjmir te ko
men.
Hy las in dit verband 'n brief voor
van 5 Mei '48 waarin India de Raad
mededeelt: „De regering van India
betreurt het. dat het haar niet mo
gelijk is te voldoen aan die gedeel
ten van de resolutie, waartegen
haar bezwaren door haar dedegatie
duidelijk uiteengezet zijn".
Nederland kon niet zijn troenen
op hun voormalige stellingen terug
trekken, zo zei dr. Van Royen nog,
omdat dan alle samenwerkende
groepen, die de extremisten helpen
bestrijden, ten prooi vallen aan re
presailles van die extremisten, die
weer de macht in handen zouden
nemen.
Bewijs verwacht
Sir Alexander Cadogan,
de Britse afgevaardigde, gaf toe.
dat algehele en onmiddellijke terug
trekking der Nederlandse troepen
een „zeer gevaarlijk vacuum" zou
scheppen. Maar toch moet er iets
gedaan worden, zei hij, wa»»t eens
zullen de Nederlandse troepen
moeten terugtrekken en dan moet
de leemte gevuld worden. Cadogan
zei dat zijfi land de verklaringen
van koningin Juliana en minister
president Drees toejuichte, maar
dat de wereld wachtte op het be-
wys. dat de Nederlandse autoritei
ten stappen deden om de beloften
uit te voeren of de resolutie van de
Veiligheidsraad van 24 December
uit te voeren. Hij drong aan op vor
ming van een interimregering
waarin verantwoordelijke vertegen
woordigers van de republiek zitting
hebben.
Na Engeland spraken nog Cuba.
Birma en Australië. De spreker
van laatstgenoemd land noemde de
ONTWERP VOOR EEN
REGELING
Naar Reuter van gezaghebbende
'zijde verneemt, hebben Je V.S.,
Canada, Cuba en Noorwegen een
ontwerp-voorstel doen rondgaan
onder de leden van de Veiligheids
raad, dat vier punten bevat voor
een regeling in Indonesië. Het plan
houdt in:
1. dat de Nederlanders de mi
litaire operaties staken en dat de
Indonesische Republieken daartoe
medewerken;
2. dat alle Republikeinse leiders
worden vrijgelaten;
3. dat tegen 1 Maart 1949 over
eenstemming wordt bereikt over
de Verenigde Staten van Indone
sië en dat de verkiezingen voor een
constituerende vergadering zijn
voltooid tegen 1 October 1949
4. dat de overdracht van de
souvereiniteit aan de nieuwe rege
ring is voltooid tegen 1 April 1950.
verklaring van dr.' Van Royen te
leurstellend en zonder nieuwe ge
zichtspunten. Hjj vond de voor
stelling van dr. Van Royen over de
situatie in de republiek misleidend
en verwees dan ook naar het rap
port van de militaire waarnemers.
De Veiligheidsraad, aldus de
Australische vertegenwoordiger,
draagt de verantwoordelijkheid voor
het voortbestaan der republiek.
Deze dient te worden hersteld, niet
slechts op papier.
Zonder dat er resoluties waren
ingediend, werd de zitting daarna
verdaagd tot Maandagmiddag 3
uur (9 uur m de avond Nederlandse
tijd
Militaire waarnemers
rapporteren
Guerilla-activiteit op
Oost-Java
In een rapport van de militaire
waarnemers van de C.v.G.D., dat
heden te Batavia werd gepubli
ceerd, wordt gezegd, dat republi
keinse guerilla-troepen zich vrU In
uost-Java bewegen cn op grote
schaal wegen, bruggen en eigen
dommen vernielen. De Nederland
se troepen, zegt- het rapport, zijn
te gering in aantal om in de steden
rust en orde te handhaven.
BU de Tweede Kamer ls het ont
werp van wet „Bewind Indonesië
in Overgangstijd" ingediend. Het
ontwerp Is geiyklutdend met het op
18 Dec. Jl. afgekondigde Konlnkiyk
Besluit B.I.O.
In de memorie van toelichting
schrijft de regering o.m., dat dit
ontwerp niet is bedoeld als een
eerste proeve van de toekomstige
grondwet van de Verenigde Staten
vfln Indonesië, terwijl er evenmin
eer. gewijzigde editie van de Indi
sche staatsregeling in moet worden
gezien. Het beoogt uitsluitend een
overgangsvoo.ziening te treffen, te
weten de instelling van nieuwe re-
geerorganen en de overdracht aan
de nieuwe Indonesische regering
van de uitoefening van bevoegd
heden, die tot dusverre door de
landvoogd of door Nederlandse or
ganen werden uitgeoefend. Met de
bestaande staatsinrichting en de
bestaande wetgeving als uitgangs
punt moet thans uitsluitend wor
den aangegeven, welke verschui
vingen, welke veranderingen in de
uitoefening van bevoegdheden en
de organisatie der regering aan
stonds zullen intreden. Een verder-
I gaande voorziening is thans nood
zakelijk. noch mogelijk.
Het Cubaanse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft medegedeeld,
dat Cuba Israel de facto erkent.
Volgens Joodse oronnen hebben
thans 22 landen het bestaan van
de staat Israel hetzij de jure, hetzij
de facto erkend.
Acht vredesvoorwaarden
van Mao Tse Tsoeng
Volgens de communistische radio
heeft de leider van de communis
tische partij. Mao Tse Toeng. de
volgende voorwaarden gesteld voor
het beginnen van vredesonderhan
delingen:
Berechting van de „oorlogsmis
dadigers", afschaffing van de hui
dige grondwet, aftreden van de
Kwo Min Tang, reorganisatie van
de nationalistische legers, verbeurd
verklaring van het „bureaucrati
sche kapitaal", agrarische hervor
mingen, opzeggen van de „misda- werpers
/~)E „Qucen Maryaan de grond, waarom ik dan ook niet", dacht dit
U enorme luchtschip, dat in Los Angelos voor reclame-doeleinden ge
bruikt wordt. Een onverwachte sneeuwbui, die plotseling met een onge
kende hevigheid losbarstte, legde een dikke vacht boven op de lucht
reis. Hij voelde zich daardoor wat zwaar in zijn hoofd oftewel topzwaar
en begon om zijn as heen en weer te zwaaien. Dat ging net zo lang voort
tot een der staartvinnen lek sloeg, en het opgeblazen geval met een
grote sisser gedeeltelijk leegliep.
VELDMAARSCHALK MONTGOMERY KOMT PRATEN
Op doorreis van Duitsland naar Engeland voert veldmaar
schalk Montgomery dit weekend in Den Haag besprekingen
met een aantal leden van de Nederlandse regering en Neder
landse militaire kopstukken.
Veel zal naar men verwacht afhangen van het gesprek met minister
Lieftinck over de financiële problemen, samenhangende met de ver
hoging van onze militaire paraatheid. Indien de Ideeën van de veld
maarschalk werkelijkheid zouden worden zou dit de plannen van
minister Lieftinck om dit jaar met een sluitende begroting uit de bus
te komen ernstig in gevaar brengen.
Nederland is door zijn ligging
aan de mond van grote Europese
rivieren voor de verdediging van
buitengewone militaire betekenis.
Het is voor ons land aireen ondoen
lijk dit gebied tegen een invallend
groot, modern uitgerust leger te
beschermen, maar dat wordt ook
niet van ons geëist. Wij maken
thans een onderdeel uit van een
zeer sterke Europese alliantie, die
bovendien nog op het punt staat
versterkt te worden met die enor
me bijstand, die Amerika en Cana
da kunnen verschaffen. Maar wat
daarbij van Nederland moet wor
den gevraagd en door Montgomery
ook wordt verlangd, is toch voor
ons niet gering. Wij zullen bijv. een
defensieve luchtmacht moeten heb
ben, niet bestaande uit bommen-
met grote actieradius,
dige verdragen" en „bijeenroeping maf,r U1.t een behoorlijk aantal zeer
van een politieke adviserende sneNe jagers Engeland kan ons
raad" zonder deelneming van de I daartoe straalvliegtuigen leveren.
reactionnaire elementen ten einde
een democratische coalitieregering
te vormen.
De communistische generaal Lin
Piao heeft een proclamatie gericht
tot het nationalistisch garnizoen
van Tientsin, waarin hij verklaart
dat een algemeen offensief zal
worden ingezet, indien onvoor
waardelijke overgave niet onmid
dellijk wordt aanvaard.
Reeds Donderdag is de stad, na
dat de vredesonderhandelingen, die
tijdens een bestand van 24 uren
werden gevoerd, waren mislukt,
met een totnogtoe ongekende he
vigheid gebombardeerd.
De hoofdzaak ligt echter op
ander gebied: de manschappen.
De huidige lichtingen zijn te
klein en de opleidingstijd is te
kort. Wel hebben wij in Indo
nesië een grote troepenmacht
liggen, doch zelfs al zou de
toestand daar zo worden, dat
wij die naar het vaderland te
rug zouden kunnen brengen,
dan zijn deze troepen voor een
strijd aan de Europese fronten
niet geschikt.
Een oorlogvoering in de tropen
stelt heel andere eisen aan een le
ger dan in Europa. Om ze voor dit
doel gescihkt te maken, zouden de
militairen enige maanden lang
„herschoold" moeten worden. Wie
zou dit van de gerepatrieerde sol
daten kunnen eisen? Zij hebben er
niet alieen een lange, maar ook
zeer moeilijke diensttijd op zitten.
Als zij terugkomen, hebben zij
recht op onmiddellijke demobilisa
tie. waaraan dan ook niemand wil
tornen.
De enige oplossing zal dus
zün, grote nieuwe lichtingen op
te roepen en deze twee Jaar
onder dc wapenen te houden
voor oefeningen. In geval van
nood moet men over een jong.
goed geoefend leger kunnen
beschikken, dat niet, zoals in
1939, uit de diepte van elf
jaargangen moet worden sa
mengesteld, doch uit de breed
te van jonge, „vers" geoefende
mannen. Dit leger moet goed
bewapend zijn.
Nooit meer mogen onze jonge
mannen zonder adequate uitrusting
tegenover een overmachtige vijand
staan als in 1940 het geval was,
toen men streed met wapenen uit
de vorige mobilisatie. Die wapenen
wil de wereld ons wel leveren. Men
wil er ons land ook wel crediet
voor geven Maar grote offers zal
dit toch van ons vergen.
Voor een dergelijk leger heeft
men kader nodig. De opleiding
daarvan eist offers. Offers eisen
ook de legering, niet alleen in geld.
maar ook aan grond en gebouwen.
Men zal oefenplaatsen nodig
hebben, die ook betekenis heb
ben als bouwland of als re
creatie-oord. De oefeningen
zullen „reëel" moeten zijn: er
zal met scherp geschoten en
gebombardeerd moeten wor
den. Men mag nooit- meer onze
jeugd in een strijd brengen,
zonder dat zij de kogels om
zich heen hebben horen flui
ten, de betekenis van luchtaan
vallen kennen, hun eigen ge
schut over zich heen hebben
horen vuren en tanks voor zich
hebben zien opdoemen.
De ervaring, in vredestijd opge
daan, spaart levens bij honderden
in een onverhoopte oorlogstijd.
Het bondgenootschap, dat Neder
land heeft aangegaan en dat Ne
derland ook de bijstand garandeert
als het ooit wordt overvallen, legt
ons land dus orttzaglijke verplich
tingen op. Regering en parlement
zullen op korte termijn hun beslis
singen moeten nemen. Er zullen
suppletoire begrotingen nodig zijn.
Het is volgens onze inlichtingen
daarover dat Montgomery nu be
sprekingen komt voeren. Niet over
details, want die worden elders ge
regeld door internationale militaire
commissies, waarin ook Neder
landse hoge militairen onder lei
ding van de chef staf zitting heb
ben. De regering staat voor zware
beslissingen, waarvoor spoedig de
aandacht van het gehele volk- zal
worden gevraagd.
KABINETSCRISIS IN
GRIEKENLAND
Temistocles Sofoelis, de Griekse
minister-president, zal vandaag
aan koning Paul het ontslag van
zijn kabinet aanbieden. Sofoelis
was voorstander van verbreding
van de kabinetsbasis, doch zijn po
gingen om hieraan uitdrukking te
geven zijn mislukt. De regering be
stond uit een coalitie van liberalen,
waartoe Sofoelis behoort, en popu
listen (de conservatieve volkspartij
van Tsaldaris). Onderhandelingen
die werden gevoerd met de so
ciaal-democratische oppositieleider
Papandreou, zijn afgebroken.
Brusselse conferentie
reeds nu gesloten
Onverwacht vroeg werd gister
avond om half zeven dc conferen
tie van de ministers van defensie
van de West-Europese Unie die
aanvankelijk twee dagen zou duren,
na vyf uren van bespre. 1ngcn ge-
aioten.
Na afloop van de conferentie zei
Paul Ramadier, de Franse
minister van defensie: „De gehele
militaire organisatie van de Wes
terse Unie is nu geregeld, wy heb
ben nu een werkprogramma goed
gekeurd, dat de defensie commissie
onder leiding van veldmaarschalk
Montgomery zal moeten uitvoeren.
Ramadier vervolgde: Wy hebben
niet gespi -ken over het invoegen
van het verdrag van de vyf mo
gendheden In het Atlantische pact,
daar het te vroeg voor een derge-
ïykc bespreking ls."
Tempo woningbouw
weer gestegen
In de maand November kwamen
4203 woningen gereed, een groter
aantal dan in welke andere maand
na de bevrijding, ook meer dan het
vooroorlogse maandgcmiddelde.
In dezelfde maand werd begon
nen aan 2430 nieuwe woningen.
Aan het eind van de maand waren
44.682 woningen in aanbouw.
r) E vreedzame president van
Israël, Chaim Weizmann, pu
bliceert in deze dagen een autobio
grafie. En wie het nog niet wist
kan daaruit leren, wat hij te stellen
heeft gehad in zij.i Zionistische be
weging, met het ongeduld en de
strijdbaarheid, die het kenmerk
zijn van een groot gedeelte van
zijn volgelingen. Hij moet, waar
schijnlijk toch niet zonder inner
lijke voldoening, voor zich zelf ge
constateerd hebben dat deze ge
aardheid in dc loop van een kleine
2000 jaar van ballingschap, zich
tamelijk gelijk gebleven was. De
Romeinse overheersers van Pales
tina wisten reeds, dat er met het
kleine herdersvolkje der Joden niet
te spotter viel. De Romeinen
mochten verdraagzaamheid tonen
tegenover de vreemde goden
en ere-diensten, die zij in
hun wingewesten aantroffen, zij
eisten daarnaast de verering van
de „goden" die zij, als zinnebeelden
van het Rijk hadden opgesteld.
Overal in hun machtsgebied verre
zen de tempels voor de goddelijke
keizer. Tegenover de Joden echter
waagden zij dit niet, zeker als zij
waren dai deze inbreuk op hun
streng monotheïsme onmiddellijk
een van de gevreesde opstanden
dezer fanatiek en met volmaakte
doodsverachting strijdende ijver-
aars zou hebben uitgelokt. Het te
gendeel gebeurde. Jeruzalem kreeg
geen tempel voor de „goddelijke
Augustus" maar Augustus stichtte
een fonds voor een jaarlijks offer,
in zijn naam, aan Jahwe. De mun
ten. die in l.et hele Rijk de beelte
nis van dt keizei vertoonden, wer
den halfgemunt naar Judea gezon
den, omdat de Joden, volgens hun
wet, geen geld wilden aanvaarden
dat de afbeelding droeg van een
levend wezen. Dus werd het hun volgen geen rekening gehouden is. bracht die niemand meer kan stui- INf
levend wezen. Dus werd het hun
overgelaten op de onbewerkte zijde
te stempelen wat zij wilden. En zij
drukten er een vrijheidsboom op,
die merkwaardig gelijkenis ver
toont met de afbeelding op onze
zinken munten.
MET dit teperament heeft de
grote, en daarom bij alle vol
harding gematigde staatsman
Chaim Weizmann steeds te kampen
gehad en nu meer dan ooit. In zijn
extreemste uitingen leidde het tot
een meedogenloos terrorisme, dat
tenslotte doodliep toen het zich aan
Bernadotte vergreep; en waarvoor
de regeerders van de staat in op
komst zich zeker lange tijd zelf
niet veilig gevoeld zullen hebben.
In positiever richting gaf het de
Palestijnse Joden een strijdbaar
heid, waartegen de overmacht der
Arabieren op den duur hulpeloos
is gebleken. Op den duur, omdat de
dqeltref'endheid van die militante
geest eerst belemmerd werd door
een te vurig en eigenwijs persoon
lijk initiatief, waar tucht noodzake
lijk was. Men krijgt de indruk, dat
het gewapende volk van Israël nog
steeds een moeilijk betoombare
kracht is.
Men kan zich moeilijk voorstel
len dat het neerschieten van vijf
Britse liegtuigen met instemming
van de diplomaten van Tel Aviv is
geschied. Inderdaad, wie het goed
meende met Israël moet zeer daar
van zijn geschrokken. Stellig was
het een daad van overmoed, de
genen die ervoor verantwoordelijk
waren, waarbij met politieke ge
volgen geen rekening gehouden
Dit komt voor het overige ook
elders voor bij strijdbare én met
gezag beklede naturen!
Men kon dat het Engelse volk
niet aandoen. Zijn zo kostbaar
prestige in het Naburige Oosten
kwam erbij in het gedrang. En
dienovereenkomstig kwam Londen
in actie. Het nam tal van militaire
maatregelen, waarvan het gerust-
•door
Dr. M. v. Blankenstein
stellende slechts in de overdrijving
van hun omvang te vinden was.
Weer leek het of Engeland tegen
een grote natie ten strijde moest
trekken.
A CHTERAF ziet het er naar uit,
of uit deze bloedige onbesuisd
heid goeds kan voortkomen. De
daad heeft dingen ontketend, waar
voor Israël achter de Veiligheids
raad beschutting zoekt. De conse
quentie hiervan is, dat het zich
meer naar de Veiligheidsraad zal
moeten richten dan 4e voren. Dit
is van grote betekenis op een ogen
blik, waarop de Arabieren zich
wat rijper tonen voor onderhande
len dan zij totnogtoe geweest zijn.
Mocht Engelands optreden dit voor
een ogenblik onzeker hebben ge
maakt. het ziet er nu naar uit, dat
een bemiddeling op gang is ge-
ten.
De verschijnselen daarvan tonen
zich ook in Engeland. De openbare
mening heeft er veel minder fel
gereageerd, dan een ogenblik te
vrezen stond. En dat is niet enkel
de invloed van Washington. Men is
er de beweringen van eigen over
heid critisch gaan beschouwen.
Men voelt zich helemaal niet zeker
meer dat de vliegtuigen zich in
derdaad boven Egyptisch gebied
bevonden. Dat wordt te moeilijker
te handhaven, nu wel gebleken is
dat de overlevende vliegers op ge
bied van de Negeb gevangen geno
men zijn.
Dit echter is niet de enige over
weging van de critici. De Times in
hoogst eigen persoon is begonnen:
Wat hadden de Britse vliegers daar
te doen? zo vroeg het blad. Te in
specteren hoever de Joden op
Egyptisch gebied waren doorge
drongen? Maar dat is de taak van
de mannen van Dr. Bunch, en niet
van de Britse militairen, zo luidde
de conclusie. Men weet, dat Antho
ny Eden, die het niet erom te doen
is, gelijk Churchill, de regering bij
iedere gelegenheid een hak te zet
ten. overeenkomstige critiek heeft
uitgeoefend. En er komt meer los.
Was het verantwoord. Engelse vlie
gers in formatie boven oorlogsge
bied los te laten, met verbod zich
te weren als zij zouden worden
aangevallen?
Daar men in Engeland zich ge
noopt ziet, de zaak toch aan de
Veiligheidsraad over te laten, houdt
men zich nu bezig met de fouten,
aan eigen kant begaan. Israël komt
daarbij betrekkelijk veel beter
dan eerst waarschijnlijk leek.
Amerika heeft men allerminst
fel gereageerd op hetgeen wij.
wat er ook ui< moge voortkomen,
nog steeds als een capitale „vergis
sing" aan Israëlische kant beschou
wen. Washington zelf schijnt vooral
te willen voorkomen, dat Londen
ongelukken aanricht. De omstan
digheden zyn daar nog gunstiger
geworden v< y Israel: De schom
melingen in de Palestijnse politiek
van Amerika werden vooral ver
oorzaakt door het verzet van het
State Department onder Marshall
tegen Trumans emotionele beslui
ten. Maar Acheson staat in deze
aangelegenheid aan de kant van de
President. Daarover bestaat te
Washington geen twijfel.
En Bevin is er impopulair met
zijn Palestijns beleid. Telkens krijgt
hij, in gezaghebbende Amerikaanse
bladen te horen niet ten onrech
te voor het overige dat hij een
eigen, anti-Israëlische gevoelspoli-
tiek voert. Soms schuwt men het
woord anti-semietisch niet.
Reeds heet het ook dat in het
Britse kabinet zelf verzet ontstaat
tegen Bevins beleid. Het parle
ment zal Bevtn nog wel meekrij
gen, als hij daar dezer dagen het
geval behandelt. Maar de morele
krachten, die nooit in Engeland in
slapen en waarvan men nu reeds
zo merkwaardige tekenen ziet, zul
len het sterkst blijken. De houding
van Amerika komt deze krachten
ten goede.
En er is ee voortreffelijke stel
ling voor een eervolle terugtocht:
De Veiligheidsraad.
Moge nu te Tel Aviv de geest
van Chaim Weizmann zegevieren.
Wederinvoering goedkope
spoortarievcn gevraagd
Het Comité voor Volkstoerisme, dat is
samengesteld uit vertegenwoordigers
van het Nederlands Vakverbond, de Ka
tholieke Arbeidersbeweging, het Christe
lijk Nationaal Vakverbond, dc Neder
landse Rcisverenlging. de Nederlands
Christelijke Rcisverenlging, dc Neder
landse Rcisverenlging voor Katholieken
cn het Instituut vpor Arbeidersontwik
keling, heeft zich tot dc directie van de
Nederlandse Spoorwegen gewond met
het verzoek tot wederinvoering van de
speciale tarieven, welke voor dc oorlog
bestonden cn welke In belangrijke mate
tot dc bloei van het volkstoerisme heb
ben bijgedragen.
Het verzoek heeft betrekking op de
destijds zo populaire tarieven als zomer-
retour, avondrctour. vacantlekaarten,
gczelschapstaricf, spor^tarlcf, etc.
TURKSE REGERING
AFGETREDEN
Het Turkse kabinet, onder pre
mier Hassan Saka, heeft gisteren
zijn ontslag ingediend. Reeds on
langs had de premier er over ge
klaagd, onvoldoende steun te krij
gen van de Volkspartij, die 400 van
de 465 zetels in 't parlement heeft.
Voorts bestond er sinds enkele da
gen verschil van mening met Ka-
zim Goelek, de minister van staat.
Zijn benoeming tot minister die be
last is met de coördinatie van de
buitenlandse hulp, was reeds be
kend gemaakt, toen Goelek de
functie weigerde te aanvaarden en
aftrad.
Radiorede over medische
nood in Indonesië
De gezondheidstoestand van de
Indonesische bevolking baart het
Nederlandse Rode Kruis zeer grote
zorgen. Over dit onderwerp zal
Zaterdagavond de voorzitter van
het Rode Kruis, ir. F. C. C. baron
Van Tuyll van Serooskerken van
Zuylen, spreken om 8.05 uur over
de zender Hilversum I. De rede
zal herhaald worden Maandag
avond om 8.05 uur over de zen
der Hilversum.
De Franse minister-president
heeft gistermiddag de Nederlandse
ambassadeur te Parijs, mr. C. G. W.
H. baron van Boetzelaer van Oos
terhout ontvangen.
Op 10 April a.s. zullen Coppi en
Schulte elkaar nogmaals ontmoeten
in een achtervolgingswedstrijd, en
wel te Milaan.
Weerbericht
Weersverwachting
geldig tot Zondag
avond:
Meest zwaar be
wolkt met tlldcllfk
regen of motregen,
matige tot krachtige
en langs de Wadden-
kust mogelijk harde
wind uit Westelijke
richtingen. vrij
zacht.
16 Januari' Zon op 8 41. onder 16.59.
Maan op 13.57 onder 1012
17 Januari: Zon op 8 40, onder 17 01;
Maan op 20.30, onder 10 33.
