Voorlichting over Indonesië
in het buitenland
NU DE ARABISCHE LIGA
TER ZIELE IS
Vele Utrechtse wegen
zijn zeer slecht
Ernst May brengt me naar
„een betere plaats"
Dr B. G. L. M. Tosseram te Utrecht
schreef verhelderend boekje
Voorkom GRIEP
MENTHO-REX
Verbetering eist 100 millioen gulden
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROBHet geheim van de tunnel
VOL
1'VOLVET
Geheim agent in
oorlogstijd
Radio-programma
Donderdag 27 Januari 1949
3
N ïvcrJld *>ch zo intensief
C, b,"'S hcudt met Indonesië en
Nederland graag wil voorschrijven
hoe het zijn Indonesisch probleem
moet oplossen, mag het van grote
betekenis geacht worden, dat die
wereld ook ten naastebij weet wèt en
hóe dat Indonesië eigenlijk is. Het is
wel bekend, dat op dit gebied grote
en grove misverstanden bestaan Niet
alleen worden vrij algemeen de Ne
derlandse bedoelingen ten aanzien
van de politieke vrijmaking van In
donesië miskend, maar van land en
volk zelf in dit grote eilandenrijk
heeft men elders in de wereld wei
nig begrip. Het is ontstellend wat m
dit opzicht allerwege aan onkunde
wordt gedemonstreerd en men staat
verbaasd van de onbenulligheden,
die in vele buitenlandse scholen
worden gedoceerd als de „aardrijks
kunde" van Indonesië, en trouwens
ook van Nederland zelf. De gebrek
kige voorlichting in den vreemde,
die Nederland zelf vele jaren heeft
gegeven, is daarvan wel een der
voornaamste oorzaken.
Men mag dankbaar zijn voor de
poging, die de vereniging „Nederland
in den vreemde" thans doet om land
en volk van Indonesië aan „de we
reld" beter bekend te maken. Dr. B.
G. L. M. Tosseram, directeur van de
Gemeentelijke HBS-A te Utrecht, le
raar in de Aardrijkskunde en leider
van de Onderwijsvoorlichtingsdienst
van genoemde vereniging, schreef
voor haar in het Engels een boekje
„Indonesia, a tropical part of the
Netherlands", een titel, die herinne
ringen wekt aan het bekende boek
„Tropisch Nederland" van K. Zee
man.
1X/TEN kon niet verwachten, dat dit
v Amet goede kaartjes en foto's geïl
lustreerde boekje van 46' bladzijden
voor ons. Nederlanders, veel nieuws
zou brengen, maar het is wel zeker,
dat de aardrijkskunde-leraren in het
buitenland, waar het in de eerste
plaats voor geschreven is. er op iede
re pagina nieuws in zullen vinden.
Men mag overigens hopen, dat het
ook door anderen dan aardrijkskun
de-leraren wordt gelezen en dat het
ook zijn weg naar de politieke per
sonages in het buitenland vinden zal.
Dr. P. W. Meyer Ranneft, die een
voorwoord schreef, raakt even de
politieke problemen aan. maar ver
der draagt het geschrift een zuiver
geografisch en sociaal-geografisch
karakter. Een korte, objectieve uit
eenzetting van de politieke problema
tiek zou het o.i. nog waardevoller
hebben gemaakt.
Maar uit de feiten, die de schrij
ver vermeldt, zal het toch iedere
ontwikkelde lezer in het buitenland
Advertentie
VertcaarlooB uw verkoudheid niet
VERKOUDHEIDSZALF
xuirert uw ademhalingl
Uit de boekenmolen
„Zó leven de dieren", door
Ernest Pérochon, vertaald
door C. E. van Meurs. uitg.
C. A. Spin Zoon, Amster
dam.
Als U verzadigd bent van het
kernachtige, kort-zinnige, strak-
psychologische werk vanBordewijk,
als U aarzelt alweer te begin
nen aan een cynische, intellectu
ele vivisectie a la Simon Vestdijk,
als U Anna Blaman's modern se-
xueel realisme wat al te zwaar op
de maag ligt, en U Jean Paul Sar
tre, met stomme bewondering voor
zijn existentialistische naargeestig-
en troosteloosheden, nu verder
maar ongelezen laat, en U zich
mocht afkeren van „De Pest"-
erigheden in de trant van Camuz,
als U het „Zwart of Wit" van Ge
rard Walschap al te grijs vindt en
overigens ook litterair onpasselijk
bent of dreigt te worden van zo
vele andere machteloze pogingen
tot roman-productie, neem dan
Uw toevlucht tot dit kostelijke
boek van de Franse bioloog Ernest
Pérochon.
Een vakman, een leraar, die zich
maar heel bescheiden richt tot kin
deren en hun vertelt over het le
ven der dieren, maar dan zo origi
neel en fris, zo luchtig en vlot, zo
merkwaardig boeiend, dat zijn
boek voor grote mensen een ver
ademing, een litterair bad, bete
kent. Hij verplaatst ons in de die
renwereld, wij worden dier met de
dieren, zoals zijn dieren hier en
daar mens met de mensen worden.
Hij verstaat het, het leven in de
dierenwereld te dramatiseren en
in spannende verhalen te beschrij
ven. Hij laat ons meeleven met hun
avonturen, hun angsten, met hun
nooit aflatende strijd om het be
staan; hij tekent fleurig en raak de
karakters, hun drijfveren, hun ge-*
luk en hun ongeluk.
Geen wonder dat af en toe een
vergelijking met het mensdom niet
achterwege kan blijven. En hij zou
geen goed schrijver „voor kinde
ren" zijn, als hij niet eens een
wijze les gaf.
Is 't niet schoon zoals deze gees
tige Fransman ons het „hebt uw
vijanden lief" leert verstaan in
zijn. verhaal over de ratten? En wie
verstaat het de wijsheid der goede
deugd zo charmant te doceren als
hij? Maar met dat al dit dieren
boek is exact, hoogst interessant en
nuttig. Een boek dat in Frankrijk
(onder de titel „Le Livre des
quatre Saisons") met gejuich werd
begroet, een prix-Goncourt ver
wierf en zijn auteur waardig
maakte voor het lidmaatschap van
de Académie Frangaise.
Inderdaad een kostelijk boek,
te meer nog. omdat het rijk is ge
ïllustreerd door Ray Lambert, die
de zin en de humor van de schrij
ver volkomen heeft begrepen. Aan
kinderen en ouderen van harte
aanbevolen.
Dr. B. G. L. M. TOSSERAM
duidelijk moeten worden welke enor
me arbeid ons land in Indonesië
heeft verricht, niet alleen in het be
lang der gehele wereldhuishouding,
die zulk een enorme behoefte had en
heeft aan de producten der door Ne
derlands initiatief in het leven geroe
pen ondernemingen, maar ook in het
belang der bevolking zelf. die poli
tiek. cultureel en maatschappelijk,
vooral in de laatste halve eeuw, een
grote vooruitgang heeft doorge
maakt.
(j P beknopte doch uiterst boeien-
de wijze schrijft Dr. Tosseram
de natuurlijke gesteldheid van het
land. de ligging van deze „belang
rijkste eilandengroep ter wereld"
tussen twee continenten en twee
oceanen, het klimaat, de planten- en
dierenwereld, met haar oerwouden
en apen en tijgers en paradijsvogels;
dan de rijk geschakeerde bevolking
van zeventig millioen zielen, waar
van de 48 millioen Javanen de
dichtst bevolkte landstreek ter we
reld bewonen; de hoofdstad Bata
via met meer dan een milioen
(1.245.000) ingezetenen. Aan de in
heemse godsdiensten, het bijgeloof,
de volkscultuur e.d. is jammer ge
noeg vrijwel geen aandacht besteed.
Meer ruimte wijdt de schrijver aan
economische kwesties, de middelen
van bestaan, de door Nederland in
gevoerde moderne landbouwmetho
den, aan de inheemse industrie, de
Europese industrie en aan de grote
cultures, suiker, tabak, koffie enz. en
natuurlijk aan de delfstoffen als olie,
tin. steenkool enz. Ook handel en
verkeer worden in korte trekken
duidelijk geschetst en de cijfers van
de percentages der wereldproductie
(rubber 33%, palmolie 46%. kapok
64% enz.) spreken verder voor zich
zelf. Het maatschappelijk leven be
sprekend zegt de schrijver: „Nergens
in tropisch Azië vinden wij enig ge
bied met dezelfde bevolkingsdicht-
neid, dat zich kan beroemen op een
zo hoog welvaartspeil".
Kort sprekend over het politieke
aspect zegt de schrijver: „In geen an
der deel van Oost-Azië voelden de
Europeanen zich zo geheel thuis, zo
verbonden met het land als de Ne
derlanders in Indonesië en dit werd
eens uitgedrukt door deze woorden.
„Waar de geschiedenis een van de
vredelievendstc volkeren van Azië
heeft samengebracht met een van de
vredelievendste volkeren van Euro
pa".
En even verder zegt de schrijver:
„Hoewel een kleine groep van ex
treem-links georiënteerden revolu-
tionnaire ideeen voorstond, was de
overgrote meerderheid der bevol
king, de intellectuelen inbegrepen,
voor de kortist der Japanners niet in
het minst revolutionnair".
Een beschouwing over de sociale
en culturele vooruitgang (medische
verzorging, onderwijs, zending en
missie) besluit dit boekje, dat voor
de voorlichting in het buitenland be
langrijk werk kan doen. Jammer,
dat niet even sqherp wordt aangege
ven welk een aandeel Nederland en
Indonesië hebben genomen in de
strijd tegen de Japanners in de laat
ste wereldoorlog. Of zou men dat,
in Australië b.v., tóch wel weten?
Provinciale Staten bijeen
Alle voorstellen zijn
71. De arbeiders, die
de vluchtelingen hebben
ontdekt, waarschuwen
direct Harries, die een
lorrie neemt en daar
mee de achtervolging
begint. Hij weet, dat het
drietal hem nu niet
meer kan ontgaan, want
ze zijn ongemerkt in de
eigenlijke tunnel ver
dwaald en die kunnen
ze nog wel enkele kilo
meters volgen, maar dan
lopen ze dood. Harries
bestuurt de kleine wa
gen, dte rammelend over
de rails stoot. Hij houdt
zijn pistool klaar, want hij weet, dat Rob een
gevaarlijke tegenstander is. Ondertussen wordt
het Rob en de meisjes duidelijk, dat ze in de
val zitten. Het smalspoor eindigt en de tunnel
wordt nauwer. En hier eindigt de gang. Ze
kunnen alleen nog terug, ofKijk, daar
staat één der „Bullbiters", die Harries in Gi
braltar heeft gekocht. Rob krijgt een idee.
„Klim er in," zegt hij tegen de meisjes, „we
kunnen niet meer verder, maar als we toch
terug moeten zullen we van dit voertuig ge
bruik maken. Dat houden ze niet zo gemak
kelijk tegen!"
Nieuwe vragen over het
geval-Frederiks
De heer Vonk (WD), lid van
de Tweede Kamer, heeft de minis
ter-president gevraagd te willen
bevorderen, dat de thesaurier-ge
neraal die ontslagen werd omdat
hij inlichtingen had verstrekt aan
mr. K. J. Frederiks, de gewe
zen secretaris-generaal van Bin
nenlandse Zaken, in zijn betrek
king zal worden hersteld of een
gelijkwaardige betrekking zal krij
gen.
De heer Vonk geeft in zijn vra
gen uiting aar de vrees, dat het
verleende ontslag tot gevolg zal
hebben, dat rijksambtenaren in het
vervolg zullen weigeren de ge
vraagde voorlichting te geven, ook
in gevallen dat deze nuttig zou
zijn ter juiste voorlichting van het
publiek.
Deviezendelicten uit de
oorlog nog strafbaar?
By de Tweede Kamer is ingediend
een ontwerp van wet tot „wijziging
van het deviezenbesluit 1915".
Dit wetsontwerp heeft ten doel
de mogelijkheid te scheppen ter
zake van Ge deviezcndelictcn, welke
zjjn gepleegd voor de bevrijding van
Nederland, alsnog straf op te leg
gen.
ER was een tijd en niet eens zo
heel lang geleden dat de een- Israël aan het sluiten is.
trale plaats in iedere beschouwing
over het Nabije Oosten werd inge- ^JU de samenwerking van de Ara-
nomen door de Arabische Liga. Die 1 bische staten van het Nabije
gegeven, en *U.n, eigen vrede met «j^™1
van alle Arabische staten zowel de
Arabische Liga als het Palestijnse
ingetrokken of
In de middagzitting van de Prov.
Staten zijn de algemene beschouwingen
over de begroting voortgezet. De debat
ten cirkelen voor een deel om een voor
stel. ingediend door de heer Van
B o c h o v c, gericht tegen de lectuur
in de Openbare Leeszalen, die zede-
kwetsend zou zijn en waarin de naam
van God zou worden misbruikt.
De heer De Groot (C.H voert
het woord namens de Commissie van
Rapporteurs. Spreker hoopt dat de fi
nanciële toestand belastingverlaging
mogelijk zal maken. De nóód der plat
telandsbevolking mag ln geen geval
worden vergroot. Spreker oefent crl-
tiek op de hoge pachtsommen.
Mr. De Vink (KV.P.) Is het
eerste lid van Ged. Staten. dat het
debat beantwoordt. HIJ bestrijdt met
nadruk de bewering van de heer Ploeg
als zou het provinciaal beleid de grote
constructieve lijn ontberen. Wat be
treft de studiebeurzen voor begaafde
jongelui ten plattelande.. het College
wacht hel standpunt af. dat de Minis
ter ter zake inneemt; Waar het College
de kwestie ln studie neemt hoopt spre
ker dat de heer van Bochovc zijn voor
stel uit tactische overwegingen zal terug
nemen. Wat de minder gewenste lec
tuur in de Openbare Leeszalen betreft,
het zal practisch niet mogelijk zijn.
dat Ged Staten de gestelde opdracht
uitvoeren.
Als de' Rljksvoorschriffen te wensen
overlaten, kan niet het Prov. Bestuur
daarvoor aansprakelijk worden gesteld.
Ged. Staten zijn bereid dc zaken ten
aanzien van het U.S.O. nader te bezien.
De gedeputeerde Noordcwler (Arb.)
zegt de heer Schreuders toe dat met
zijn wensen zoveel mogelijk zal worden
rekening gehouden. De verbinding van
Benschop naar Weg 18 zal spoedig ter
hand worden genomen. Met betrekking
tot dc tertiaire wegen 'staan wij ln de
provincie voor een ontzettende achter
stand. Ongeveer 1000 km verkeert vrij
wel ln een onhoudbare toestand. Vol
gens deskundigen ls met een radicale
verbetering een bedrag van 100 mllliocu
gemoeid. Zoveel geld ls er niet beschik
baar.
De heer A g t e r (Arb,). de derde
woordvoerder van het College, betoogt,
dat Ged. Staten prijs stellen op een
juiste verhouding met Regenten van de
W. Amtszstichtlng.
De heer Vcidman (K V.P.)
eveneens gedeputeerde, betoogt, dat de
provincie een aanvullende laak heeft
op sociaal en cultureel gebied Spreker
ontkent dat het Prov. Bestuur zelf
standig initiatieven zou moeten nemen
De voorzitter constateert met blijd
schap. dat het netelige onderwerp van
Overheid en lectuur ln deze vergade
ring op zo'n rustige, respectabele wijze
ls behandeld De klachten waarop de
heer van Bochove zich beroept, zullen
echter eerst bewezen moeten worden.
Sinds 40, 50 jaar doen de Openbare
Leeszalen prachtig werk en het ls niet
luist, zonder nader onderzoek ccn vlek
oo dit Instituut te werpen. Spreker
dringt er bij de heer van Bochove op
aan zijn motie in te trekken.
Bij de replieken handhaaft de heer
Ploeg zijn voorstel om de opcenten op
de grondbelasting op 60 te handhaven.
Dit voorstel wordt met 11 tegen 23
stemmen verworpen.
De heer van Bochove trekt, na enige
discussie, zijn voorstel ln.
KR AAM VERZORGING
VerVolgens is de puntsgewijze be
handeling van de begroting aan de
orde. Mevr. Teilegen (Arb.) dient een
voorstel ln. waarbij Ged. Staten wor
den uitgenodigd, in overleg met de
Ver. voor de hygiëne van Moeder en
Kind plannen uit te werken tot goede
functionnering van de kraamverzorglng
ten plattelande
Op dit voorstel zullen Ged. Staten
prac-advles uitbrengen.
Na een betoog van de heer Hak
man (Arb.) deelt de heer Veldman
(Ged. Staten) mee. dat de technische
plannen nopens de drinkwatervoorzlc-
Advertentie
PAK
SOP!
ning van onrendabele gebieden in on
derzoek zijn.
De vergadering werd te 5 uur ge
schorst tot Woensdagmorgen 10 uur.
in de Woensdagmorgen voortgezette
vergadering van de Prov. Staten werd
de begroting voor 1949 zonder hoofde
lijke stemming aangenomen.
Voorts werden Ged. Staten gemach
tigd tot het aangaan van een geld
lening groot f 1.213.000.
Alvorens het zo ver kwam voerden
nog enkele leden over verschillende
onderwerpen het woord.
Dr. Grashuls (P.v.d.A.) wees, er
op, dat inzake de veehouderij in ver
gelijking met andere provincies, zoals
Friesland. Utrecht ver achteraan komt.
De boer in onze provincie, aldus dr.
Grashuls. verdient nog niet het loon
van een landarbeider. Tevens moet
meer aandacht aan het onderwijs wor
den besteed, waardoor in de eerste
plaats dc levensvoorwaarden van het
vee worden bevorderd. De kortste weg
tot verbetering ls het Invoeren van top-
stieren. Ook aan dc kunstmatige inse
minatie móeten Prov. Staten aandacht
besteden.
Mr. A. C. Diepenhorst (A.R.)
deelde mede dat Ged. Staten met be
langstelling dc uiteenzetting van dr.
Grashuls hadden gevolgd. Men zal de
ontwikkeling crltlsch-constructicf vol
gen
Mevr. U. T e 11 e g e n-V e 1 d s t r a
(P.v d.A.) brak een lans voor de me
disch opvoedkundige bureaux in Utrecht
welke nog steeds niet tot algehele ont
plooiing zijn gekomen. Dit ls te meer
jammer daar deze bureaux zeer nuttig
werk verrichten in het belang van de
Utrechtse bevolking.
De heer J. Veltman (Ged. St.)
deelde mede dat deze bureaux zich nog
steeds ln experimentele vorm bevinden.
Ged Staten weten nog niet op welke
wijze ze vollediger te maken zijn. Ge
brek aan deskundige krachten is de
voornaamste rem.
Nadat de heer J. gochove (SG.)
nog had aangedrongen op meer mede
zeggenschap in dc regeling voor het
opnemen van arme krankzinnigen ln
nrichtlngcn welke voor een groot deel
afhankelijk zijn van provinciale subsi
dies. werd de begroting voor 1949 zon
der hoofdelijke stemming aangenomen.
Dc gewone dienst sluit met een be
drag ad I 3.776 604,11, de kapltaaldienst
met 4 614 233.- en dc reserve-, kas- en
verrekendienst met 7 103.006.75.
Aan het slot bracht de voorzitter de
heer M. A. Relnalda. aan de ambtena
ren van de Provinciale Griffie dank
voor het vele cn accurate werk, waar
mede zij de ontwerp-begrotlng hebben
voorbereid en uitgewerkt.
Fanny verbetert record
in Australië
Met een sterke wind tegen cn op
een ongelijke baan heeft Fanny
Blanker.s - Koen gistermiddag
ln het tentoonstellingspark van Way-
ville dc 100 yards gelopen in 11.4 sec.
Hiermee was het record van Zuid-
Australlfc verbeterd, maar de tijd bleef
0.4 sec boven het nationale Australi
sche record.
In een demonstratie op dc 30 meter
horden noteerde Fanny een tijd van
12 sec.
AFC—Studentenelftal 2-5
Het Nederlandse studenten elftal
heeft gisteravond de tweede klasscr
AFC op zijn eigen terrein te Amster
dam een 5-2 nederlaag toegebracht.
De ruststand was 3-0.
nomen door
tijd is voorbij, want zo er eén ding
zeker is dan is het, dat de Arabische
Liga dood is. Er lopen geruchten,
dat de leiders daarvan de volgende
maand bijeen zullen komen. Zo dat
inderdaad het geval is, dan zal die
samenkomst het meest hebben van
een eervolle begrafenis met even
tueel daarbij behorend maal.
Hoe dat komt? Och. van het begin
af is d e Arabische Liga een kunst
matig product geweest, van een een
heid van beginselen tussen de zgn.
Arabische staten is nooit sprake ge
weest cn van een eenheid van doel
stellingen nauwelijks. Zelfs de ge
zamenlijke strijd tegen Israël, de
„bloedbroederschap van het slag
veld". wat op het laatst dan nog de
voornaamste, zo niet de enige, re
den van het bestaan van de Liga
leek te zijn. heeft geen werkelijke
eenheid gebracht, hij heeft integen
deel het proces van het uiteenval
len verhaast. Trouwens, van een g e-
zamenjijkc strijd is feitelijk
geen sprake geweest, al was het al
leen maar hierom, dat Jemen hele
maal niet en Saoedisch Arabië
slechts pro forma heeft meegedaan,
terwijl de leden van de Liga, die wel
act;ef zijn geweest, elkaar onder
gronds minstens even hard hebben
bestreden als Israël bovengronds.
Geen wonder dan ook, dat zij er
niet in geslaagd zijn hun doel te be
reiken; voor zover het hun nog ge
lukt is, om Israël binnen zekere
grenzen te houden, danken Irak,
Transjordanië en Egypte dit niet
aan de Liga, maar uitsluitend aan
de militaire allianties van ieder
hunner met Engeland.
De Arabische Lijia is dus dood.
Wie nog mocht twijfelen, heeft het
bewijs voor ogen in het feit. dat
de Liga niet als zodanig over vrede
onderhandelt met Israël, maar dat
elk van de Arabische staten 'op het
ogenblik het voorbeeld volgt, dat
koning Abdoellah van Transjorda
nië al zo lang in het geheim heeft
HET ECHTPAAR FEIKE HILARIDES uit Y 1st aan het werk op dc
boerderij van John Bracken in Fanotick (Ontario). Zij zijn voorlopig op
een Canadese farm, tot zij na ongeveer een jaar zover geacclamatiseerd
zijn, dat zij in het nieuwe land een eigen boerderij kunnen beheren. Met
ruim 10.000 andere personen uit de landbouwende bevolking kwamen
zij gedurende 1948 naar Canada in het kader van hef gemeenschappelijk
Canadees-Nederlands vestigingsschema voor boeren.
hersens af. doch vind niets, dat een
oplossing kan zijn. Dan, even voor
Utrecht, fijden we de cirkelvormige
weg op. die om de stad heen loopt
en ik merk, dat we de richting
's Hertogenbosch op gaan. Waarom
's Hertogenbosch? vraag ik me af.
Ook daar is een gerechtnof, maar.
Ons feuilleton
47
HET verblijf in de cellenbarak
ken op Scheveningen duurt
niet lang. Op een koude Januari
dag (het is intussen 1944 geworden)
komt er een goedgeklede, beleefde
Duitser in mijn cel. Later zal ik we
ten, dat het Ernst May is. „Wilt u
uw jas aantrekken, uw hoed opzet
ten. uw eigendommen inpakken cn
met me meegaan?" vroegt hij me
op correcte toon. „Gaan we weg?"
zeg ik. mijn jas aanschietend. „Ja",
zegt May. „Ik breng u naar een be
tere plaats." Hij sluit met een enkel
woord van verontschuldiging („het
is voorschrift") de handboeien om
mijn polsen, doet me het gr ze mas
ker weer voor en brengt me naar
de binnenplaats, waar en auto
wachtNaar een betere plaats
heeft hij gezegd. Wat krijgen we
nu weer?
Ik word op de achterbar^ van de
auto geduwd, May en een andere
Duitser persen zich aan weerskan
ten me en 'n derde man zit naast
de chauffeur. We vertrekken. Ik
ontdek weldra, dat het grijze mas
ker en de handboeien niet hun
enige voorzorgsmatregelen zijn. Op
een afstand volgt een particuliere
auto, die. zoals ik later ontdek, een
soort lijfwacht vervoert. De heren
zijn wèl voorzichtig! Mijn geleiders
bewaren een volkomen stilzwijgen
en de uitdrukking op hun gezichten
weerhoudt me ervan vragen te
stellen. We rijden in de richting
Utrecht. Waarom Utrecht? Er is
daar een gerechthof. maar word ik mers enzovoorts
al zo gauw berecht? Ik nijpig mijn in dat éne woord: Vugt. Ik kan wel
Tk schiet er niets mee op en mijn
angst groeit snel. Ik heb ene somber
voorgevoel. Wij reden nu door de
buitenwijken en zo onopvallend
mogelijk rek rk mijn nek uit om de
verkeersborden te lezen. Ik slaag
er in een glimp van één er van od
te vangen en mijn hart zinkt me ln
de schoenen. Ik krijg een akelig ge
voel van leegte ip mijn maag. We
gaan naar Vught. En dat betekqnt
concentratiekamp, gruwelkamp. De
meeste mensen schijnen één schrik
beeld te hebben, één ding. waar
voor zij onzinnig, onverklaarbaar
bang zijn en voor mij is dat: Vught.
Al mijn vrees voor de Gestapo,
gruwelkampen, marteling, gaska-
is gecomprimeerd
gillen op dit ogenblik, maar dan
voel ik een soort verlamming, mijn
zinnen zijn als vordoofd, ik ben een
stuk vee, dat ter slachtbank wordt
gevoerd.
We komen langs een bord met de
woorden: „Naar het kamp". Maar
de chauffeur rijdt door Toch
niet naar Vugt? De wagen stopt
voor een groot, nieuw gebouwen
complex. een kilometer of wat van
de hoofdweg af Het is het kamp
Haren, een verbouwd Katholiek
serimnarie, thans ccn grote Duitse
..Ersatz-Gefangnis". SS-lui staan op
wacht bij de slagboom, twee prach
tige, maar gevaarlijk uitziende hon
den lopen achter de prikkeldraad
omheining heen en weer en bij de
hoofdingang staat nog meer SS.
Van onze aankomst wordt weinig
of geen ophef gemaakt en mijn ge
leider brengt me rustig naar een
ruim vertrek op de benedenverdie
ping. waar ik moet wachten, be
scheiden in een hoekje gedrukt,
terwijl de administratieve romp
slomp wordt afgedaan.
„Verzeihung. ik vergeet u de
boeien af te nemen." zegt May. De
wijze, waarop hij zich voor zijn on
achtzaamheid verontschuldigt, de
manier, waarop hij zijn spijt be
tuigt door me op heel natuurlijke
wijze een stoel en sigaret aan
te bieden, stellen me zeer op mijn
gemak. „Ik kan hier uw masker
nog niet afnemen. Er lopen te veel
mensen rond. Maar het ergste heeft
u nu achter de rug en ik zal u di
rect naar uw cel brengen."
De verschrikkelijke spanning, een
gevolg van mijn vrees voor het con
centratiekamp Vught. begint wat af
te nemen. Mijn hart klopt rustiger
en het verstikkende gevoel ver
dwijnt. Het schijnt er hier nog^J be
schaafd toe te gaan. Heel anders
dan in Scheveningen.
(Wordt vervolgd)
bische staten van het Nabije
Oosten op deze wijze op een fiasco
is uitgelopen, ligt het voor de hand
om de vraag te stellen: wat gaat
er nu gebeuren? Iedere poging
om een antwoord op deze vraag te
geven zal uiteraard een sterk specu
latief clement bevatten; desondanks
echter meen ik het te mogen wagen.
De minste moeilijkheden levert
Transjordanië op, want koning Ab
doellah heeft door het hele conflict
over Palestina heen consequent
vastgehouden aan zijn militaire alli
antie met Engeland en zijn politiek
is mede daardoor richtlijniger ge
weest althans in zijn doelstellin
gen dan die van zijn bondgeno1
ten. Voor hem is er dan ook geen
enkele reden om het roer te wen
den. Voor en na houdt hij vast aan
zijn ideaal van een Groot-Syrië,
maar hij is veel te slim om het tem-
rmmnraummrawinnimmi dooi* lunwonufluiuuMiiHOini
prof. dr. C. D. J. Brandt
tnmommmnn mmmimniwi mo<j
po te wilton forceren. Zo heeft hij
in een toespraak, die hij op 4 Ja
nuari tot Iraakse officieren in Sama
ria gehouden heeft, oa gezegd:
„Het kan best zijn. dat ik de ver
werkelijking van de Arabische een
heid niet zal beleven, zoals mijn va
der het niet heeft mogen beleven,
dot de Arabische staten stuk voor
stuk hun vrijheid hebben verwor
ven. Maar ik vraag U om de gelede
ren te sluiten, Allah zal ons helpen
en onze doeleinden verwezenlijken".
Dit klinkt haast geresigneerd,
maar ik ben ervan overtuigd, dat
Abdoellah iedere gelegenheid, die
hij krijgt om Allah een handje te
helpen, gretig zal aangrijpen.
Ook voor Irak blijft het bondge
nootschap met Engeland de basis
van zijn politiek, of beter gezegd,
het is het sinds een paar weken
weer geworden, nu Noeri Said pasja
er weer aan de macht is. Noeri Said
is nl de man, die met Engeland het
verdrag van Portsmouth heeft ge
sloten, maar kort daarna door een
paleisrevolutie, gesteund door het
nationalisme van de straat, zijn
ambt en het land heeft moeten ver
laten. Thans is hij wederom eerste
minister en het zou mij ten zeerste
verwonderen, wanneer hij het ver
drag met Engeland desnoods na
enige wijzigingen van minder be
lang nu niet zou weten te doen
ratificeren. Do nauwe verwantschap
tussen de jonge koning Feisal II van
Irak en Abdoellah van Transjorda
nië maakt de kans, dat beider lan
den één lijn zullen blijven trekken
en dat die lijn door loopt tot Lon
den, alleen maar des te groter.
MET de Libanon ligt de zaak heel
anders. Niet dat dit kleine
staatje het verdwijnen van de Ara
bische Liga zo heel org betreurt;
met zijn in meerderheid christelijke
bevolking heeft het er zich nooit
helemaal op zijn plaats gevoeld. Een
andere kwestie is natuurlijk, dat het
nu gevaar loopt alleen te komen te
staan, een positie, welke de regering
te Beiroet zeker ook niet aantrekt.
Vandaar dan ook, dat zij de laatste
tijd Londen heeft laten polsen over
de mogelijkheid van een alliantie
met Engeland. Hierop is het Foreign
Office echter niet willen ingaan, het
weet maar al te goed. hoeveel oud
zeer er zit tussen Frankrijk en En
geland juist over Syrië en de Liba
non en Bevin wil op het ogenblik
zeker niets doen. wat het Franse ge
voel van eigenwaarde, dat toch al
zo kriebelig is, zou kunnen prikke
len. Na deze afwijzing door Londen
zou het mij helemaal niet vreemd
lijken, wanneer de Libanon aanslui
ting zocht bij. Israël. De vlot
heid, waarmee deze beide staten een
wapenstilstand hebben gesloten. !s
mogelijk reeds een aanwijzing in
deze richting.
Syrië komt, zij het om andere re
denen, eveneens in een heel précaire
positie, zodra de Arabische Liga
wegvalt Want het had in deze Liga
toch altijd een garantie tegen het
streven van Abdoellah van Trans
jordanië naar een Groot-Syrië onder
zijn leiding. En niet alleen komt die
garantie nu te vervallen, maar bo
vendien is Egypte, de staat, waar
Syrië tot dusver auijd op rekenen
kon tegen Abdoellah. zeer verzwakt
uit het Palestijnse avontuur te voor
schijn gekomen. Syrië komt dus ook
alleen te staan; bet heeft bovendien
te kampen met zeer vele interne
moeilijkheden. Nu staat «r voor dit
staatje eventueel wel een „bescher
mer" klaar, nl. de Sowjetunie cn het
is geenszins ondenkbaar, dat Syrië,
dat zich ook al eerder rjiet ongevoe
lig heeft getoond voor toenadering
van die kant, in de naaste toekomst
neigingen zou vertonen om de door
Moskou toegestoken hand te grij
pen In dat geval zou er het Krem
lin zeer veel aan gelegen zijn, wan
neer Syrië zich eerst met Israël zou
verzoend hebben, want de Sowjet
unie zou niets liever willen dan
haar Invloed te vestigen aan deze
kuststrook van de Middellandse Zee
(ter voorkoming van misverstand
zeg ik hier nog eens nadrukkelijk,
dat dit niet inhoudt, dat de tegen
woordige regering van Israël com
munistisch of zelfs maar commu-
niserond zou «zijn!) om van daaruit
de Engelse positie in het achterland
(Irak en Transjordanië) te onder
graven
En tenslotte nog Egypte. Welke
kant dit land zaf uitgaan, is mis-
avontuur de grootste teleurstelling
geworden. Er zijn er dan ook onder
de Egyptische politici verschillen
den, die uit het fiasco van de tot
dusver gevolgde „Arabiserende" po
litiek de conclusie willen trekken,
dat Egypte zich moet gaan losma
ken van het Nabije Oosten en een
zuiver „Afrikaanse" politiek moet
gaan voeren. Dat het zich dus moet
gaan concentreren op het verwer
ven van de Soedan en op een bond
genootschap met Abessynië, dat het
contact moet zien op te nemen met
de Unie van Zuid-Afrika en met al
die Europese mogendheden, die be
zittingen in Afrika hebben.
Daarnaast zal het dit kan bijna
niet anders een nieuw verdrag
met Engeland moeten sluiten. Van
Engelse zijde is men hjprtoe zeker
bereid, maar het initiatief hier
toe zal van Caïro moeten uitgaan.
Dit zal pas komen, wanneer Egypte
een regering heeft, sterk genoeg om
de oppositie van de Mohammedaan
se broederschap en de daatvan uit
gaande gewelddaden en moordaan-
4lagen de baas te kunnen blijven. En
o'n regering is alleen te vormen
met medewerking van de Wafdpar-
tij, waarvan de icider Nahas pasja
mans en slim genoeg is om vervol
gens te bewerkstelligen, dat de in
dit jaar te houden verkiezingen zijn
partij dc meerderheid in het parle
ment en dus in de regering zullen
bezorgen.
Verder is ook de Sowjetunie sterk
in Egypte geïnteresseerd. De Russi
sche ambassade in Cairo heeft een
driehonderd man personeel, de Sow-
jet-ambassadcur is Mohammedaan,
wat o.a het grote voordeël heeft,
dat hij koning Faroek en/of de mi
nisters zelfs in de moskee kan ver
gezellen, enz. enz. Kortom Moskou
maakt veel werk van Egypte, zowel
van do officiële regering als van de
boven- en ondergrondse 'Oppositie.
Het ziet in Egypte nu eenmaal een
uiterst geschikte hefboom om de
hele Angelsaksische positie xn het
Nabije Oosten mee uit de voegen to
lichten.
Do Arabische Liga is practisch ter
ziele. Nu ontstaat cr door het weg
vallen daarvan weliswaar geen va
cuum, wat in de politiek altijd bui
tengewoon gevaarlijk is, maar wel
heel wat onzekerheid, wat op zich
zelf ook niet zonder gevaar is. Het
is natuurlijk mogelijk, dat na en
door de oplossing van het Palestijn
se vraagstuk spoedig ccn zekere sta
bilisatie intreedt; de elementen
hiervoor zijn tenslotte aanwezig.
.Verwachten doe ik dit echter niet
bepaald.
Kerknieuws
Ned. Hcrv. Kerk
Beroepen tc Zeist (vac. R. Bartlcma)
L Blok tc Kampen te Brcskens M.
C. Groenewoud tc Hccmse (Ov.) to
Ncderhorst den Berg S. J. Wouda to
Rijperkerk.
Bedankt- voor Zctten-Andelst W.
Vrocgindewey te Hulzen (N. H.) voor
Oostcrnljkerk J. C. Neeleman te Baam-
brugge.
Gercf. Kerken art. 31 K.O.
Aangenomen naar Rotterdam-Charlol»
J F. Sollle te Zoutespui.
Chr. Gcref. Kerken
Beroepen tc Utrecht W. Kremcr te
Apeldoorn.
Gcref. Kerken
Beroepen te Gaplngo E. Mlnnema,
cand. tc Rotterdam.
Hedenavond
HILVERSUM I: 10— Nieuws; 19.15
Ncdcrl organisten; 19.30 Actueel ge-
'uld; 19.45 Reg. ultz.; 20.— Nieuws;-
20.05 Sterrit Monte Carlo, 20.15 In Hol
land staat een huls; 21.30 Famtllccom-
Setltle; 22.— Boyd Neel strljkork.; 22.05
e vaart der volken; 22.25 Valerius
Nedcrl. Gcdcnckclanck; 22.45 Avond-
overdenking; 23.— Nieuws; 23,1624.
Residcntie-ork.
HILVERSUM II; 19.— Radiostrip;
19.10 Avondschool; 19.45 Le plano ro-
mantlque; 20— Nieuws: 20.05 ln het
radio-zoeklicht. 20.15 Omrocpork.; 21.—
Hoorspel; 22.10 The Romancers; 22.45
Het gevangeniswezen; 23.— Nieuws;
23 15—24.— Gr.pl
Morgen
HILVERSUM I: 7.00 Nieuws; 7.15
Ochtendgymnastiek; 7.30 Gr, platen;
7.45 Een woord voor dc dag- 8.00 Nws
8.15 Tc dcum laudamus: 8 45 Pianospel;
9.15 Bezoek bij zieken. 9 30 Residentie
orkest. 10.30 Morgendienst; 11.00 Orgel
spel 1115 Zangrecital 11.45 Minneapo
lis symph, orkest; 12.00 Gram. muziek;
12.30 Land- cn tuinbouw; 12.33 Metro-
Sole orkest; 13.00 Nieuws; 13.15 Vrij en
lij; 13 45 Busch strijkkwartet; 14.20
Omroep a capellakoor- 14.40 Onder dak
en dan; 15 00 Vioolrecttal 15.30 B B.C.
Theater orkest. 15 40 Van oude cn nieu
we schrijvers; 16.00 Kamerorkest- 16.40
Voordracht; 17.00 Pianospel; 17.10 Ar
beid voor vrije tijd; 17.30 Orgelspel;
17-45 Busch strijkorkest; 18.15 Het appèl
van de bond tegen het vloeken; 18.30
Reg, uitzending
HILVERSUM II 7.00 Nieuws7 15 Al-
bert Sandler- 8.00 Nieuws; 8.18 Operet
te-selecties; 8.50 Voor de hulsvrouw;
9.00 Gr. platen- 9.30 Waterstanden: 9 35
Gram. muziek- 10.00 Morgenwijding;
10 20 The Masqueraders: 10.30 Voor dc
vrouw: 10 45 Bariton en piano. 11.05
Voordracht- 1125 Accordcoln; 12.00 Or
gelconcert 12.30 Land- cn tuinbouw;
12.33 Sport; 12 45 Melodieën van Ste
phen Forstcr- 13,00 Nieuws; 13.15 Mede
delingen; 13.20 Avroleans- 14 00 Kook
kunst: 14.20 Sollstenconcert- 15.00 Boe
kenschouw- 15.20 Gram. muziek; 16 00
Orgelspel- 16.30 Tussen twaalf cn zes-
•tlen; 17.00 Filmland presenteert; 17 20
Wij cn de muziek- 1800 Nieuws 13.15
Felicitaties; 18.40 Rosa Spier. hard.
