Het Politburo, wel almachtig maar
niet alwetend
Reddingen uit de lucht
in het poolgebied
Toestand van K. Vorrink
is gunstig
Radar loodst de vliegtuigen
veilig naar het veld
Lynch justitie eiste in 1948
twee mensenlevens
een kapitaal aan goodwill verspeeld
Alleen eigen vastbeslotenheid geeft
kans op redelijk vergelijk
„Hallo, ik praat
U binnen"
Eskimohonden en sleden hebben
bijna afgedaan
JATO neemt hun
plaats in
Georgia, zwarte
plek in de V.S.
Onderhoud met prof. Sillevis Smitt
Uit de boekenmolen
Vrijdag 28 Januari 1949
^9^ ^aar krijgsverrichtingen, had de Sow jet Unie een onmete
lijk reservoir aan welwillendheid gevormd. Er zaten commu
nisten in de regeringen van Frankrijk en Italië. Overal had de com
munistische partij een krachtige invloed. Met een paar internatio
nale compromissen en wat vertoon van goede wil had de Sowjet
Unie en haar communistische lepr geheel West-Europa kunnen infil
treren.
t~"\ EZE good-will werd verspeeld
'1- «fcrs U toen de Sovjet-Unie een poli-
V tiek ging volgen van ..alles of
^$X|gfR l niets". Hierdoor werd de vrees van
West-Europa aangewakkerd en
nam de haat tegen het communis
me toe. De tegenkrachten werden
bijeengedreven. Waar de Sowjet-
eisen met behulp van het Rode
leger konden worden afgedwongen,
werd alle invloed van het Westen
genadeloos uitgeroeid. Steeds wan
neer de Sowjet-Unie er niet in
slaagde haar zin te krijgen, werden
de tegenstanders bedolven onder
laster en bedreigingen.
Concluderende kan men zeggen, dat
mets beter de doeleinden der Sowjct-
Unie had kunnen dwarsbomen dan
haar eigen optreden Waarom werd de
ze politiek gevoerd' Laat ons eerst kij
ken naar de heersers van Rusland. het
Politburo. Deze kleine groep mannen
hebben twee allesbeheersende kenmer
ken De eerste is. dat zij revolution-
"al™n £'ln- dic aan dC maCM
MOTOLOF door rich strikt tc houden aan de rlcht-
Als wolken zicht moeilijk maken
Een rood-witte aanhangwagen, drie mannen
en een gesprek met de piloot
Ergens naast de landingsbaan van een Engels vliegveld staat een zware
legertruck met er achter een grote, rood-wit geblokte aanhangwagen. Op
het dak van deze aanhangwagen staan twee torens en twee korte anten
nes priemen loodrecht do lucht in. Binnen in dc wagen is het donker en
temidden van een wirwar van draden, knoppen en schakelaars zitten er
vijf mannen ingespannen te turen op een aantal schermen, waarop een
helgroen lichtpuntje ;-ich langzaam verplaatst. Elk van hen heeft een kop
telefoon opgezet waardoor hij van tijd tot tijd instructies geeft, die voor
een onzichtbare ontvanger bestemd zijn. De schermen met groene licht
puntjes hebben waarschijnlijk iets te maken met dic nieuwe uitvinding,
die in de oorlogsjaren naar voren is gekomen en toen zo buitengewoon
van zich heeft doen spreken: radar.
„Hallo Baker King, wacht U even. Ik
geef U over aan no. 2".
Op dit moment geeft dc eerste man
van GCA-Approach het KLM-vllcgtuig
over aan zijn collega om zelf naar een
volgend vliegtuig te gaan speuren. Hij
doet dit als volgt:
..Baker King op tien km. rechts be
neden op het scherm, hoogte 800, koers
110".
No 2 neemt dan dc Baker King over
en ®'dt zleh*
Hallo Baker King, hier GCA-Aopro-
ach no 2 Ontvangt U mij goed? Over".
Hier Baker King, ik ontvang U op
sterkte 5. Over
..Hallo Baker King. U hebt nu zij
wind en zit op elf km van het vlieg
veld. daa] naar 350 meter".
„Zijwind, 350 meter. Over"
„Stuur nu naar rechts, koers 200".
„Naar rechts, koers 200
Groene punt
Nu Is de KLM-machlnc gekomen
binnen dc gerichte golven van de twee
de radarzenderdeze zendt twee bun
dels uit. een horizontale en een verti
cale Op de schermen in de wagen, zien
de drie mannen in het midden het beeld
\an het vliegtuig als een groen licht
punt verschijnen cn dc twee buitenste
mannen meten regelmatig de afstand
die bet groene puntje verwijderd is van
de lijn. die de Juiste landingsbaan aan
geeft Wanneer de vlieger goed binnen
komt moot het precies op de op
het scherm aangegeven lijn zitten De
ene man controloet de horizontale
richting en dc andere de vertioalc:
beiden geven regelmatig hun bevindin
gen door aan dc middelste man, die in
verbinding staat met de vlieger in de
cockDit. Hij „praat" de machine binnen
..Hallo Baker King, hier GCA-Talk-
Down. Ik praat U hinnen. Stuurt U
naar rechts,, koers 290".
„Naar rechts, koers 290 Over"
..Hallo Baker King, blijf nu op deze
hoogte".
„OK. Ik blijf op deze hoogte".
..Antwoord U mij nu niet meer alleen
maar luisteren. U bent nu In de rich
ting van de landingsbaan.... stuur naar
Inderdaad, wat hier in die wagen
gebeurt, heeft iets met radar te ma
ken. Het groene lichtende puntje,
dat zich over de schermen beweegt,
is de „echo" van een vliegtuig, dat
buiten, ergens ip de dikke wattige
wolkenmassa, rondvliegt cn door de
golvenbundel van de ronddraaiende
radar-antenne is opgespoord. Het
zal nu door middel van radar van
de grond af veilig worden binnen
geloodst ondanks het feit, dat de
vlieger in de cockpit geen grond-
zicht heeft. De vijf mannen in de
wagen staan in verbinding met de
vlieger en door het geven van in
structies laten zij hem een volko
men veilige landing uitvoeren.
Deze vijf mannen bedienen een
systeem, dat bekend staat nis
Ground Controlled Approach (van
de grond af gecontroleerde lan
ding); kortweg GCA genoemd, het
is tijdens dc oorlog ontwikkeld door
de Amerikaanse luchtmacht om de
bommenwerpers en transportvlieg
tuigen bij elke weersgesteldheid
veilig te kunnen binnenloodsen. Te
gen net einde van de oorlog waren
ongeveer dertig van deze installa
ties in gebruik op de diverse Ame
rikaanse vliegtuigbases en na de
grote strijd werd het systeem ook
voor de burgerluchtvaart beschik
baar gesteld.
Enkele grote Engelse vliegvelden,
zoals b.v. London Airport, zijn met
dit systeem uitgerust en regelmatig
gaat cr een KLM-vliegtuig heen om
de vliegers met dit nieuwé systeem
bekend te maken.
De KLM-lesma-
chine hangt er
gens tussen de
wolken en de an
tenne op de wagen
naast de start
baan van het En
gelse vliegveld
draait rond en
zoekt tastend de
horizon af. Plot
seling ziet een van
de twee buitenste
mannen, die samen
„GCA-Approach"
vormen, op het
scherm voor zich
een lichtend stipje
verschijnen: de
machine bevindt
zich binnen de
straal van de zoe
kende radarbundel,
die een reikwijdte
heeft van vijftig
kilometer. Nu
hoort de man van
GCA-Approach in
zijn microfoon de
stem van de KLM-
vl leger:
„Hallo GCA, hier
KLM Baker King,
wilt U mij binnen
brengen? Over".
„Hallo Baker
King, hier CGA.
Begrepen. Geef mij
Uw hoogte, koers
en positie. Over".
„Hier Baker
King, hoogte 1200
m, koers 190, ten
NW van het vlieg
veld".
„Hier GCA. daal
tot 900 m cn zet
hoogtemeter op
761 mm"
De vlieger ls inmiddels gedaald tot
900 m en heeft zijn hoogtemeter bijge
steld. zodat die de hoogte boven het
vliegveld aangeeft.
„Hier GCA. welk type vliegt U?"
„Hier Baker King, type DC-3. Over"
„Hallo Baker King, daal tot 450 me
ter. koeis 115".
„Koers 115. gedaald tot 450 meter".
Hier GCA, ik zie U nu op zes km
NO van het vliegveld met wind ach
ter".
„Hier Baker King, op zes km NO van
het vliegveld met wind achter".
„Hallo Baker King, Uw landings
baan is 29. maak U gereed voor de
landing. Over".
„Landingsbaan 29, gereed om to da
len".
Bij deze woorden laat dc vlieger zijn
wielen neer en zijn landlngsklcppen
half uit.
Het interieur van de wagen, waarin de mannen
voor hun instrumenten zitten, die het vliegtuig
„binnen praten". De voorste man spreekt, via zijn
microfoon, met de piloot.
links 285.... U bent tien km van de
landingsbaankoers is ln orde
daal nu met twee meter per minuut
stuur naar rechts 290acht\km van
de landingsbaan twintig meter te
hoog.... daal sneller.... tien meter te
hoogkoers in ordezes km van
de landingsbaanwind noord-west.
15 km per uur.... vijf meter te laag
langzamer dalenzijn Uw wielen uit
en gezekerdkoers ln orde.... nog
3 kmnog 1% kmeen beetje
naar rechts15 meter te hoog
sneller dalennu nog 800 meter..
U bent vlak bij de baanhoogte
goedU moet de baan nu kunnen
zien.... U kunt landen".
Uit de wolkenbrij schiet de KLM-
Douglas te voorschijn, precies op de
baan. Dank zij GCA heeft de vlieger
zijn machine volkomen veilig binnen
geloodst.
Tn dit tweede artikel over de
Amerikaanse politiek in
Europa behandelt
lFES GALLAGHER
correspondent van ASSOCIAT
ED PRESS in Berlijn de kan
sen op een beëindiging van de
koude oorlog tussen Rusland en
het Westen. Hij gaat daarbij
terug tot het einde van de Twee
de Wereldoorlog.
sJ
lijnen van de communistische partU en
door vernietiging van hen. die van deze
lijn afweken.
ZONDER MAATSTAVEN
Het tweede punt, dat de leden van
het Politburo gemeen hebben, is dat
geen hunner, met uitzondering van Mo-
lotof. in enige relatie tot het Westen
staat ZIJ weten niet uit ervaring hoe
het Westen denkt, hoe sterk het pro
ductievermogen van het Westen is. hoe
diep geworteld het geloof ln de vrij
heid ls Zij hebben hun gehele leven
in Russische kring doorgebracht De
enige ervaring, die zij uit de eerste
hand hebben ls de toepassing van net
communisme ln Rusland. Daar ls het
communisme er ln geslaagd de macht
te krijgen, en daarom ls het logisch,
dat zij dezelfde methoden bulten Rus
land toepassen.
Men meent wel, dat de Sowjets een
uitgebreid splonnagestelscl in het bui
tenland hebben en dat ook hun diplo
maten hen nauwkeurig op de hoogte
houden. Maar is dat zo?
Hitier beschikte over een even doel
treffend systeem, maar de processen
van Neurenberg hebben bewezen, dat
hU zijn vijanden grotelijks onderschat
en hun handelingen verkeerd geïnter
preteerd heeft.
Dit vond zijn oorzaak hierin, dat
wanneer de topleiding een informatie
ontving, die zij niet geloofde of haar
niet paste, de waarde er van in het
licht van eigen ervaringen werd be
keken. de Juistheid in twijfel werd ge
trokken cn vervolgens grotendeels ge
negeerd werd In de tweede plaats wa
ren de autoriteiten ln het buitenland,
die heel goed wisten wat hun kon
wachten als zij van de partijlijnen af
weken. meer geneigd om rapporten ln
te sturen die zoveel mogelijk strookten
met de partijgeest. ZIJ pasten hun In
lichtingen aan.
ALLES OF NIETS
Daarom kan redelijkerwijs aangeno
men worden, dat het afgesloten wan
trouwende Politburo ook zijn oren
sluit voor ongunstige Inlichtingen. On
der deze omstandigheden is het niet
moeilijk om de Sowjet-politiek van alles
of niets te begrijpen, en evenmin ls het
moeilijk om te begrijpen, dat daaraan
zo strikt wordt vastgehouden. Het is
niet waarschijnlijk, dat deze nolitlek
veranderen zal door dc vaak fantasti
sche discussies aan de diplomatieke
tafel. De Sowjet-Unie zal haar politiek
dan pas wijzigen als het Politburo cr
van overtuigd is. dat het Westen en
Wcst-EuroDa te sterk cn te verbonden
zijn om door geweld of voor bedrei
ging met geweld op zij te gaan.
Op dit punt zijn de Russen aJ eens
beland en ook toen moesten zij hun
Dolltiek veranderen. Dat was ln Augus
tus 1939. toen zij een pact sloten met
Hitler niet omdat zij dat zo graag
wilden, maar omdat zij wel moesten.
Wanneer en of dit punt weer be
reikt zal worden, zodat de koude
oorlog in een bestand zou kunnen
verkeren, ls alleen maar te gissen.
Noch in dc Sowjet-pers. noch ln de
Sowjet-handellngen is cr maar een
geringe aanwijzing te vinden., dat
dit reeds bereikt is Dc politiek van
openlijke beschimping van Sow'et-
tegenstanders gaat onverminderd
voort Dc blokkade van Berlijn ls
hechter geworden en de communis
tische gucrilla-actlvltolt in Grieken
land Intensiever
KEERPUNT NABIJ?
Vooraanstaande Amerikanen In Ber
lijn. die met de Russen te maken heb
ben. vermoeden dat het punt waarop
hierboven werd gedoeld over ongeveer
twee laar bereikt zal zijn. wanneer
West-Europa ln een bondgenootschap
zal zijn aangesmeed en genoeg k»aeht
zal hebben om zich zonder of met een
minimum aan Amerikaanse liulp te be
druipen.
Sommige Franse diplomaten geloven
zelfs, rlat dc Russen in het komende
voorjaar, als de luchtbrug dc gehele
winter zijn practische verwezenlijking
heeft gevonden, tot dc overtuiging zul
len komen, dat zij hun politiek- moeten
wllzigen.
Zowel de Amerikanen als dc Fransen
zien in het stand houden van het Wes
ten van Berlijn een barometer voor de
koude oorlog. Hier zijn Rusland en het
Westen op elkaar gebotst, en geen van
belde kan opgeven zonder aan presti
ge in te boeten Daarom is men van
oordeel, dat als Rusland bereid is om
inzake Berlijn tot een compromis te
komen, het ook tot een compromis be
reid zal zijn op andere ge.srhllpuntcn
tussen het Oosten cn het Westen.
R
(Door onze luchtvaartmedewerker)
zijn thans bijzonderheden bekend gemaakt omtrent dc
twee opzienbarende reddingen van gestrande Ameri
kaanse vliegtuigen in het barre Noorden. Het eerste geval
speelde zich af op Groenland. Een zware Douglas strandde
op een ijskap op een hoogte van meer dan twee kilometer
boven de zee. Er waren zeven man aan boord en omdat de
radio nog even werkte kon men melden, dat alles wel was,
met voedsel voor tien dagen, doch te weinig dekens.
UIT blokken bevroren sneeuw en onderdelen van hun verongelukte
vliegtuig bouwden de mannen van de Amerikaanse luchtstrijdkrachten
zich een hut.
De Directeur van het Rijksmuseum
te Amsterdam jhr. D. C. Roëll voert
onderhandelingen die reeds ln gevor
derd stadium verkeren, teneinde vanaf
begin Jul, in het museum een groots
opgezette tentoonstelling van middel
eeuwse West-Duitse kunst uit de Britse
zone bijeen te brengen
Deze tentoonstelling zal schilderijen,
beeldhouwwerken, kerkschatten, tapis
serieën, ivoren en miniaturen omvat
ten.
NA dagenlang te midden van sneeuw en ijs te hebben verkeerd, terug
naar de bewoonde wereld.
T~") E volgende dag vond een vcr-
■L-/ kenningsvliegtuig de veronge
lukte luchtreus; voedsel werd neer
geworpen. Daags daarna cirkelden
twee vliegtuigen boven de plaats
van de ramp cn men liet aan een
parachute een hulpmotor zakken,
zodat de zeven mannen stroom
konden opwekken voor radio en
licht. Sergeant Francis Summers
seinde nu naar de bewoonde we
reld, dat iedc. nog gezond was,
doch dat gevreesd werd voor be
vriezing in de ijzige wind. die bij
na 100 km. snelheid bereikte. Men
begon nu in het sneeuwveld een
landingsbaan van anderhalve kilo
meter uit te zetten en inderdaad
landde op de vijfde dag na het
ongeval een B-17 toestel naast de
verongelukte Douglas, doch het
reddingsvliegtuig zakte „door zijn
neus" in de zachte sneeuw, zodat
er niet langer zeven, doch negen
man op de Groenlandse ijskap ge
vangen zaten. Men bouwde een
sneeuwhut en wachtte af.
Toen hebben de Amerikanen
de zaak anders aangepakt. Zij
stuurden zweefvliegtuigen naar
Chirurgisch congres
te Arnhem
Het jaarlijks congres van de Ne
derlandse Stichting tot bevordering
der chirurgie, dat sinds de oprich
ting vorig jaar voor het eerst te
Amsterdam bijeen is geweest, zal op
26, 27 en 28 Mei a.s. te Arnhem
worden gehouden in de nog In aan-
bauw zijnde nieuwe zaal van de
theeschenkerij „Sonsbeek" te Arn
hem, waar gesproken zal worden
over Maligne Tumoren (kwaadaar
dige gezwellen).
Het congres zal worden geleid
door de voorzitter der Stichting, de
Utrechtse hoogleraar, prof. dr. J. F
Nuboer. De Stichting is voorts ba-
sloten tot het uitgeven van een Ne
derlands Chirurgisch Tijdschrift,
dat om reden van zijn internati >-
naai karakter in de Engelse taal
wordt geredigeerd en verschijnen
zal bij S. Gouda-Quin*./D. Brouwer
en Zn te Arnhem.
lopen
zeer
De lynchstatistiek over 1948
van Tuskegee Institute, de be
roemde negeruniversiteit, wijst
uit, dat in dat jaar in de Ver
enigde Staten twee personen,
een blanke en een neger, door
een woedende menigte ter dood
zijn gebracht. Beide gevallen
hebben zich voorgedaan in de
staat Georgia.
De dood van een derde een
neger wordt een „grensgeval"
genoemd, omdat er niet meer dan
twee blanken bij betrokken waren
en een moord eerst wordt geregis
treerd als een lynchgeval als er op
zjjn minst drie blanken aan hebben
deelgenomen.
In de loop van het jaar zijn bo
vendien nog negentien negers aan
het gevaar van gelyncht te worden
slechts ontsnapt door tijdig ingrij
pen van de handhavers der open
bare orde.
Van deze gevallen hebben zich
veertien voorgedaan in Mississippi,
twee in Alabama, een in Georgia,
een in South Carolina en een in
Virginia.
De lynchstatistieken van het
Tuskegee Institute gaan terug tot
het jaar 1882 en er blijkt uit, dat
sindsdien elk jaar minstens een
persoon door een razende menigte
is vermoord. De getallen
voor de verschillende jaren
uiteen, van niet minder dan 231 in
1892 tot een in 1945 en 1947 en
twee in 1948.
De slachtoffers van 1948 waren
een zekere William Turner, een
26-jarige blanke pachter uit Meri
wether County in Georgia en Ro
bert Mallard, een welvarende 37-
jarige negerkoopman uit Toombs
County in dezelfde staat.
Het lijk van Turner werd gevon
den in een graf op het erf van een
boer, van wie Turner een koe ge
stolen zou hebben. Dat was twee
weken, nadat een desbetreffende
aanklacht tegen de neger wegens
gebrek aan bewijs terzijde was ge
legd.
Er werden vijf blanken en twee
negers gearresteerd en een sherif
werd beschuldigd van medeplich
tigheid.
De boer, op wiens erf het lijk
was gevonden, werd tot de electri-
sche stoel veroordeeld, drie der
blanken kregen levenslang, de vijf
de, die bijna tachtig jaar oud is,
heeft nog niet terecht gestaan en de
sherif is voor de aanvang van zijn
proces overleden. De beide negers
zijn van rechtsvervolging ontsla
gen. Mallard werd op een avond in
de buurt van zijn huis uit een hin
derlaag doodgeschoten.
Het „grensgeval" was de moord
op een 28-jarige neger te Alston in
Georgia. Hij werd door twee blan
ken neergeschoten, toen hij op acht
September er op stond, deel te ne
men aan de verkiezingen in Geor
gia, ofschoon men hem had aange
zegd niet te stemmen.
LEDEN van de bemanning van het verongelukte vliegtuig voor hun ge
strande B-29. Op de voorgrond enkele pakken uitrustingsstukken, die
door de reddingsploegen per parachute waren neergeworpen.
P r o f. d r. W. G. Sillevis
Smitt, die zoals men weet, in
opdracht van de regering tezamen
met dr. H. Verbiest, neuro-
chirurg, naar Denemarken is ge
weest teneinde een onderzoek in
te stellen naar de toestand van de
heer K. V o r r i n k, was bereid,
ons een onderhoud toe te staan,
uiteraard eerst nadat hij verslag
had uitgebracht aan de minister.
Dit geschiedde Woensdagmiddag.
De beide medici zijn verleden
week Donderdag vertrokken en
hebben in vijf dagen tijds per auto
een afstand afgelegd van 2500 km.
Vrijdagmiddag laat kwamen zij
reeds in Nyköbing aan, gelegen op
de Westkust van het eiland Fal-
ster. Zij kregen daar onmiddellijk
alle gewenste inlichtingen van de
behandelende chirurg, d r. B j r e
Kristcnsen, die daar tegelij
kertijd directeur is van het zieken
huis. Dit ziekenhuis is niet alleen
bestemd voor de stad, maar voor
de gehele streek en bevat 180 bed
den, zodat het behoort tot het
middel-grote type. Daarna hebben
de heren onmiddellijk de patiënt
zelf bezocht.
Principieel is prof. Sillevis Smitt
er tegen, om tot derden te spreken
over zijn patiënten. Maar in dit
geval, zo zei hij, is er zo veel ge
publiceerd, dat niet in overeen
stemming is met de werkelijkheid,
dat hij het gewenst achtte om een
en ander in globale termen mee te
delen.
Utrechtse verpleegster
Beide medici kregen van de pa
tiënt een gunstige indruk. De chi
rurgische behandeling bleek in
voortreffelijke hgnden en de ge
hele verpleging en verzorging zijn
zoals men dat in Nederland ook
gewend is. Door bemiddeling van
onze gezant, jhr. Van Lenncp, die
grote belangstelling aan de dag
legt, zijn Nederlandse verpleeg
sters, werkzaam in Kopenhagen,
onder wie een dochter van de
Utrechtse hoogleraar V an Eg-
mond, tijdelijk in de ziekenin-
richting te Nyköbing te werk ge
steld om de heer Vorrink te ver
zorgen.
Prof. Sillevis Smitt deelde ons
mede, dat bij hun onderzoek is ge
bleken. dat de ernstige verschijn
selen, waarvan zij vernomen had
den, van voorbijgaande aard wa
ren geweest. Operatief ingrijpen
bleek dan ook niet noodzakelijk.
Zondag hebben de belde heren de
patiënt opnieuw bezocht. Toen
bleek een complicatie te zijn op
getreden waarvoor een internist
geconsulteerd zou worden. De laat
ste berichten ook dienaangaande
waren gelukkig gunstig.
De heer Vorrink verkeert psy
chisch in goede conditie cn hij
stelt zowel de Hollandse verple
ging als het bezoek van de Neder
landse medici zeer op prijs. Prof.
Sillevis Smitt en dr. Verbiest heb
ben na hun bezoek aan het zieken
huis ook nog overleg gepleegd met
de Nederlandse gezant in Kopen
hagen, Jhr. Van Lenncp.
Prof. Sillevis Smitt gaf ons
als zijn conclusie te kennen,
dat de regering de overtuiging
kan genieten, dat alles wat
voor deze patiënt, die met een
regeringsopdracht was uitge
zonden, moet geschieden, zo
goed mogelijk is geregeld en
georganiseerd.
Ook de reis van de beide heren
heeft een vlot verloop gehad. Al
leen op de terugtocht zijn zij lan
ger dan zij gedacht hadden in
Hamburg moeten blijven van wege
het slechte weer (mist) en de toe
stand van de wegen.
de dichtstbü zijnde luchtbasis.
De eerste „glider" landde op het
ijsplateau bij een windsterkte
van 150 km. en in een tempera
tuur van 40° onder nul. De ge
strande bemanning stapte in,
maar bij het wegslepen veronge
lukte het zweefvliegtuig. Een
tweede poging mislukte even
eens. Met dc 'omanningen van
de beide zweefvliegtuigen was
de „kolonie" op de ijskap tot
dertien gegroeid.
Zestien dagen waren verlopen en
nog was de redding niet in zicht.
Nu werd de hulp ingeroepen van
het vliegdekschip „Saipan" dat drie
helicoptères ter beschikking stelde
cn men haalde de ervaren poolvlie-
ger kolonel Bernt Balchen erbij,
voor wie een speciaal vliegtuig ge
reed gemaakt werd in de Wright-
fabriek bij New York. Dit toestel
heeft dc krachttoer geleverd. Om
dat het met zijn ski's onder de
wielen wel zou kunnen landen,
doch met de dertien geredde man
nen aan boord en een zeer korte
aanloop op het sneeuw veldje, nau
welijks weer van dc grond zou
kunnen komen, rustte men dit
vliegtuig uit met de JATO JATO
betekent letterlijk „jet assisted take
off", dat is dus een start met
extra motorvermogen door straal
aandrijving.
P)EZE redding op Groenland
duurde bijna drie weken; ver
rassend snel daarentegen werd in
diezelfde periode een bemanning
van zes koppen van een veronge
lukte C-54 in een van dc meest
barre hoeken van Alaska verricht.
Maandagavond geschiedde de ramp
luit.-kolonel Strause. commandant
van het tiende reddingsluchtcska-
der, zat zelf achter het stuur van
het vliegtuig. Hij maakte een
.buiklanding1', dus niet op de wie
len, doch op de romp van het toe
stel en moest met zijn mannen
maar afwachten of hij door zijn
eigen eskader ontdekt werd, want
zijn radio werkte niet meer.
De volgende ochtend vond men
hem inderdaad, het was nog don
ker en door fakkels omlaag te wer
pen verkende men de situatie. Bij
het licht van de fakkels meenden
de waarnemers te kunnen zien, dat
een landing met een zweefvliegtuig
naast het verongelukte toestel mo
gelijk was en zodra het licht werd,
nauwelijks veertien uur na het on
geval, landde luit. Richard Hopkins
keurig naast zijn chef. Prtcies vijf
tig minuten bleef het zweefvlieg
tuig op de grond. Men legde een
vanglijn van nylon uit, een groot
vliegtuig kwam laag over en greep
met de ingenieuze „piek up" de
nylonkabel en sleepte het zweef
vliegtuig met zeven man de lucht
in.
Reddingen in het arctische gebied
worden tegenwoordig niet meer
met slede en eskimohonden uitge
voerd; het zweefvliegtuig met zijn
nylonkabel en het vliegtuig met
ski's en een JATO-motor zijn prac-
tischer.
Men zal zich ook hebben afge
vraagd, wat al die vliegtuigen daar
in de arctische winter te zoeken
hebben. Het antwoord daarop is
eenvoudig. Die tweemotorige Dou
glas op Groenland was gestrand op
weg tussen twee poolbascs van de
Amerikaanse luchtmacht. Wat cr in
de poollucht vliegt is militair; de
Amerikanen ontwikkelen cr een
hecht systeem van aanvals- en ver
dedigingsbases. In de moderne
strategie is de Noordpool van
primaire betekenis geworden; ner
gens zijn de Russische luchtbases
zo dicht bij de Amerikaanse vlieg
velden gelegen als juist in dat
hoge Noorden.
Djajadiningrat, dr. Pos en
dr. Da Costa Gomez
onderscheiden
Bij K B. is benoemd tot comman
deur in de Orde van Oranje-Nassau
prof. dr P. A. Hoesein Djaja
diningrat, secretaris van staat
voor Opvoeding. Kunsten en Weten
schappen in Indonesië: tot officier in
de Orde van Oranje-Nassau. dr. H.
Pos, vertegenwoordiger van Suri
name in Nederland en dr. M. F Da
Costa Gomez. oud-vertegen
woordiger van de Nederlandse An
tillen in Nederland.
'pjaptaB uapjOM jsaaj;s3oo-uaiaq
-pjec uaa ;inf uj jez jfftMJaAag ui
Tegen een Haagse glashandclaar
ls wegens prijsopdrijving een boete ge-
eist van 18.000.
Minnebrieven van een
Portugeesche Non
Marianne Alcoforado
heeft in de zevenUendc eeuw een ver
loren liefde gehad cn daaraan dankt de
wereldliteratuur een kostelijk kleinood.
Zij schreef liefdesbrieven, die nog ge
lezen worden cn ..ook andere harten
ontroeren dan de schrijfster begeerde.
Arthur van Schcndcl ver
taalde ze In een welluidend pror.a Van
zijn vertaling verscheen de vierde druk
in df reeks De Elk", welke bij J. M.
Mculenhoff tc Amsterdam het ilcht ztet.
De/c „Minnebrieven van een Portu
geesche Non" zullen ongetwijfeld de
harten ontroeren zo lang de mensheid
ontvankelijk biijft voor dc zuivere
uiting van een getroffen vrouwenhart.
Moge een spoedige nieuwe druk be
wijzen dat het boekje ook onder de
na-oorlogse generatie do waardering
vindt, welke het verdient.
Henrlrickje Stoffels
Rembrandts doeken vertel
len van de grote liefde, waarmee hij
Hendrlckjc Stoffels moet
hebben omringd Zij heeft in zijn icven.
dat met Saskia zo feestelijk en uitbun
dig was begonnen, na de dood van deze
een grote rol gespeeld. Ro van Oven
heeft haar leven trachten vast te leg
gen ln een roman waarvan thans ln
de Salamander-reeks bij de N.V, Em.
Qucrido's Ultgcvcrsmlj. een derde druk
verscheen Het ls een waagstuk een
dergelijke figuur tot onderwerp van
een roman te maken De lezer heeft
uit de doeken van de Meester nu een
maal een voorstelling van dit leven
gekregen, dic licht niet wordt beant
woord Naar onze smaak is de schrijf
ster cr dan ook niet ln geslaagd de
grootheid van de figuur van Rem
brandt. noch zijn verhouding tot Hcn-
drlckje te tekenen. Het blijft te veel
de buitenkant al laat haar bock. dat
onderhoudend ls. zich vlot lezen.
„Meer en plas"
(Born's Uitgeverij N.V. Assen). De
watersport liefhebbers zullen met ge
noegen Born's kaart voor Kager- cn
Brasemermeer. Wcstcinder en Loos-
drechtse plassen, samengesteld door T.
P. KeUzer begroeten Vooral de maxi
male afmetingen voor het bevaren van
de op deze kaart voorkomende wateren
zullen velen die de watersport beoefe
nen van pas komen.
