Kracht van tussenzetten
Een sprong in een witte wereld
Voor de komende lente
Bridge-rubriek
Breng de zon in
de kelder
Dam-rubriek
Zaterdag 12 Februari 1949
Sic trancit
gloria mundi
DERLIJNSE straatjongens
•*-* peuteren de steentjes uit
de mozaïeken, die eens Hitiers
pompeuze rijkskanselarij sier
den. Zij verkopen de steentjes
als souvenirs en maken daar
een winstgevend handeltje van
LI ET was een groots
11 ogenblik voor de ijs
beer Lotta van de Stock-
holmse Skenson dierentuin,
toen zij deze week voor 't eerst
met haar jong in het ochtend
zonnetje wandelde. De kleine is
op 17 November vorig jaar geboren.
JX/fIMI, de 20-jarige dochter van de voorma-
li lige Indonesische premier Sjahrir, danst
de .JMenari". Zij trad op in een programma van
Indonesische dansen, dat deze week te Londen
werd uitgevoerd ten bate van het Indonesische
Rode Kruis, Mimi Sjahrir studeert te Londen
aan het Polytechnisch Instituut.
OP deze nauwsluitende avond
japon van bleekgroene satijn
werd met schelpen en kralen een
aardig patroon geborduurd. On
der het afneembare bovenstuk,
dat een satijnen sleep draagt, gaat
een eenvoudig decolleté in Em-
pire-stijl schuil.
T)E Amerikaanse luchtmacht heeft een nieuwe „bed-
■U cockpit" ontworpen. Deze stelt de piloten in staat
twaalf maal de gewone zwaartekracht te weerstaan.
Men verwacht dat door deze cockpit nieuwe record
snelheden mogelijk zijn,
QlR WILLIAM STAMPE is van mening, dat de men
sen veel te weinig jagen en polo spelen. Om zijn
ideeën te propageren kwam hij op zijn witte merrie een
balzaal te Taunton binnenrijden en gaf daar 'n demon
stratie polo.
Vergelijking tussen
dammen en schaken
Menigmaal wordt in gezelschap de
vraag opgeworpen: welk spel ls moei
lijker: dammen of schaken? Misschien
zou men uit het onloochenbare feit.
dat een leek in dammen eerder een
behoorlijk resultaat bereikt tegen een
sterke dammer dan een leek in schaken
tegen een sterke schaker, een waarde
kunnen destilleren voor een vergelij
king. maar ik waag me aan geen uit
spraak! Stelt men perfecte beheersing
van het spel als eis. dan zullen beide
spelen wel oven moeilijk zijn. Het
berekenen van damcombinatles schijnt
moeilijker door de eenvormigheid van
ilguren. wordt aan de andere kant ver
gemakkelijkt. omdat de spelregels tot
Spel uit 'n beroemde
wedstrijd
In 1937 slaagde het Oostenrijkse team,
aangevoerd door de bekende ontwerper
van het z.g. „Weense systeem", Dr. Paul
Stern, er in om het Culbertsonteam in
de finale van het Europese kampioen
schap een nederlaag toe te brengen.
Het boek. waaruit men kennis kan ne
men van de 96 spellen dezer historische
finale, werd gepubliceerd onder de titel
..Beating the Culbertsons". Een onpar
tijdige lezer zal tot de conclusie komen,
dat de Amerikaanse nederlaag te wijten
was aan de volgende factoren:
1. Vrij zwak spel van het echtpaar
Culbertson, dat verliezen leed door
slecht spelen en bieden;
2. Verschillende uiterst gelukkige
spellen der Oostenrijkers, die er o.a. in
slaagden twee ongemotiveerde groot-
slambiedingen te winnen door een bij
zonder gunstige kaartverdeling
De door de Oostenrijkers gegeven ana
lyses kan men moeilnk objectief noe
men. Een kras voorbeeld daarvan moge
ik illustreren; spel 42 dezer match lag
als volgt:
Noord
Sch. v 10. 6
H. a. 3
R h, b. 5. 2
KI. v. 8. 5. 4
West
Sch. 4. 2 a. h. 5
H. v. 9. 2. 10. 7. 6. 5. 4
R. 10. 8 7. 3 9
KI. h. 7. 6. 2 a, 10. 9. 3
De winter is streng in Massachu-
sets, maar dr, Maria Telkes uit
Boston is er niet erg bang voor. Zij
heeft haar intrek genomen in een
huis, waarin niet kan worden ge
stookt en dat ook geen electrische
verwarming heeft. Zij wil bewijzen
dat een mens zonder kachels of
radiatoren leven kan. wanneer hij
maar een goed gebruik maakt van
de zonnehitte.
Voor dit doel heeft zij een spe
ciale woning laten bouwen in
moderne stijl met een eigenaar
dig gevormd dak Zij bevat een
huiskamer, een keuken, een bad-
cel en twee slaapkamers. Alle
vertrekken liggen op het zuiden
en men ziet aan die kant niets
dan ramen.
De zonnestralen worden opge
vangen door vernuftige instru
menten juist boven de vensters.
Op de een of andere manier wor
den zij naar de kelder geleid,
waar „provisiekasten voor warm-
'te" staan opgesteld. Zij vervangen
onze kolenkisten en zijn gevuld
niet een chemische substantie, die
door de zonnewarmte smelt. Als
zij weer vast wordt komt er warm
te vrjj. die door ventilatoren en
geleiders door het hele huis wordt
verspreid.
Toen dr. Maria Telkes deze wo
ning in gebruik nam was het er
twintig graden warmer dan bui
ten. Om de temperatuur op peil
te houden zou zij slechts telkens
het „zout" behoeven te verver
sen, data zeer goedkoop is. Een
uitkomst in tijden van kolen-
schaarste.
voor U zijn. deze zgn. „doorslag-combi
naties" altijd goed door te rekenen, want
juist hier liggen zo vaak booby-traps" I
Een ander voorbeeld:
BERGQUIST
Schaakrubiek
onder leiding van
J. VTSSF.R
PODGORNY
gespeeld In München 1936. Wits laatste
zet was 17) f5 met de bedoeling: ef5
18) Rd5 t cd5 19) Pf6 t Tf6 20)
Tc7 Zwart speelde echter 17) Dh5.
een zet, waarop wit ook wel gerekend
had en juist op gehoopt had, men zie.
18) Rdl Df5 19) Ph4 De4 20) Rf3,
want hoe moet zwart aan dameverlies
ontkomen? Maar ,.es gibt noch
Zwischcnziiche"! Zie: 20) Rf4 (tegen
aanval is altijd de beste verdediging!)
21) Ddl Pe3! en nog een tussenzet met
tegenaanval, nu moet wit pion d4 los
laten. of tevreden zijn met de herove
ring van het stuk. wat in deze omstan
digheden natuurlijk het beste ls' 22)
Rel Pdl 23) Tcdl Rc7 en zwart
won door zijn pion méér en de beide lo
pers. Moraal: reken elke combinatie, die
diep is. of waarin U tijdelijk materiaal
offert, altijd grondig door. of Uw te
genstander geen tussenzetten heeft of
tegenaanvallen kan doen 11
1 Opl. vorige keer: 1) Dal Tc4 (gedw.)
2) Dh8 (dreigt Kc7) Rd4 3) Dhl mat.
Comp. Dr. Palitzsch 1913.
Nieuwe opgave, tweezet. KblDf5
Ta5Tc2Rb8Rd 1Pd5pi a6—c5—
g2. Zwart: Kc6—Dh4—Pf8—Ph7—pi—b2.
ACHTTIEN D87-
slaan verplichten! Dit nu is in het
schaakspel niet het geval en dat maakt
het doorrekenen van combinaties moei
lijk. al is het m.i. een voordeel, dat
het schaakspel uit zoveel verschillende
figuren bestaat, omdat dit de visuele
voorstelling vergemakkelijkt! Dit laat
ste zal een leek apocrief voorkomen:
Immers hoe meer verschillende krachts
werkingen er van figuren uitgaan, hoe
moeilijker het toch wel zal worden. In
theorie voel ik daar ook veel voor,
maar de practijk bewijst waarschijn
lijk toch het tegendeel! Doordat slaan
niet verplicht ls. telt de schaakpractijk
de zgn. „tnssenzetjes" bij de vlectl Wie
Uwer is niet wcleens verrast door een
tussenschaakje, die Uw hele stelling
ineen deed storten? Zet U onderstaande
stelling eens op. die ontstond in de
partij Unzicher—mr. Spanjaard. Luzern
1948: Wit: Kgl—Dd2—Tdl—Tfl—R<14—
Rf3Pc3pla2b2c2e4f4g2h2.
Zwart: Kg8—Dd8—Ta8—Tf8—Rb7—Rg7—
Pf6piabb5d6e"f7g6h7.
Spanjaard speelde hier i.p.v. het m l.
kansrijke b4 13) Dc7, waarop de jeug
dige Duitse kampioen (23 jaar) vervolg
de met 14) e5 de5 15) fe5 Nu moet
zwart zijn paard wel weghalen, het
beste naar e8, daar Pd7 wegens Pd5
voordelig is voor wit, maar Spanjaard
rekende en., zag geen gevaar in de zet
15) Rf.3 want zo redeneerde hij: op
16) ef6 Rdl 17) fg7 Tfd8 18) Tdl e5
win ik mijn stuk terug. Het berekenen
van een combinatie als de geciteerde
kost enorm veel tijd. want. kan wit niet
ergens profiteren van het feit. dat hij
tijdelijk een stuk vóór staat? Unzicher
echter speelde niet het verwachte 17)
fg7 maar 17) Pd5! een geniepig tussen-
zetje. dat zwart de dame kost. want op
een damezet volgt 18) Pe7 t Kh8 19)
fg7 mat! Moge dit een waarschuwing
De oudste actrice ter
wereld
Helen Cresswell, die, naar men
meent, de oudste actrice ter we
reld is, stierf op 103-jarige leeftijd
te Londen.
Zij begon haar carrière in 1872
en trok zich 30 jaar later van het
toneel terug.
Volgens opgave van het Centraal
Bureau voor de Statistiek bedroeg
de gevestigde binnenlandse Neder
landse staatsschuld op 1 December
j.l. 7.225 millioen gulden tegen 7.243
millioen op 1 November 1.04S en
7.099 millioen op 1 Januari 1948.
KI. b
W. gever
N-Z kwetsbaar
(Een fraaie en verrassende uitval die
voor vele verwikkelingen zorgt. Men
zie de volgende mogelijkheden
le 16 12—18. 17.30—25, 13x27. 18.
25x14 Dreigt 34—29 enz. met schijf
winst waartegen 4—9 geen weerleg
ging is. 18.—. 27—31 19. 32—27! 31x22.
gedw, 20. 28x17. 21x12. 21. 34—29. 23x34.
22 40x20 15x24. 23 14x23, 13—18 24 45
—40. 18x29. 25 39—34. 8—13 26 34x23,
13—18 27. 33—29 enz. met overwegende
stelling voor wit
2e 16 12—18. 17. 30—25 18x27. 18.
25x14. 24—29 19 33x24. 19x30 20 28x19.
13x24 21 34x25. 10x19. 22 25—20. 27—31.
gedw 23 20x2-9 31—36 24 40—34. 36x47.
25 37—31. 26x28 26 39—33 28x30 27.
35x2. 47—36. gedw 28 46—41. 36x47. 29.
38—33. 47x38. 30 33x42 en wit wint.
3e 16 12—17 of 4—9. 17 30—25!
4—9 of 12—17. gedw. 18. 25x14 9x20. 19.
3430 en zwart staat vrijwel verloren.)
16 20—25 17. 22—171 11x22 18.
28x17. 24—29 (gedw.) 19 33x24. 12—18.
20 39—33! (zwart schijnt zich aardig
hersteld te hebben door het offer Dit
is echter slechts schijn gelijk het ver
volg leert).
20 21x12, 21. 32—27. 4—9. 22 33—
2911 10—14 23. 38—331 14—20 24. 43—
38 (Merkwaardig dat uit deze opening
een „Partie. Bouvard" is ontstaan en
nog wel één die slecht is voor zwart
door het ontbreken van stukken op 2
en 4. Zwart is dan ook totaal verloren)
24 5—10? (Dit verhaast het einde.
Zwart was echter toch verloren).
25 27—22! I 18x27. 26 29x18. 12x23.
27 33—28! 23x43. 28 40x38. 20x29. 29.
34x5 25x34 30. 40x29 7—11 31. 29—24.
11—17. 32. 23—40. 27—32 33 37—28.
13—18 34 -40x21. 26x17. 35. 35—30. en
zwart geeft op
Koffiehuisstijl!?
Sstt, niet verder
vertellen
Als u olifantsslurf wilt eten,
zult u waarschijnlijk naar de wil
dernis moeten gaan, maar mocht
uw slager u een stuk kunnen le
veren. dan is hier het recept voor
de bereiding van een'smakelijke
schotel:
„Snijdt ongeveer een pond uit
het middelste gedeelte van de
slurf van een jonge olifant; trek
de huid er af, was het vlees en
snijdt er dobbelsteentjes van.
Fruit een grof gesneden ui in
olijfolie met een weinig zout. Als
de ui goed bruin geworden is, de
stukjes slurf toevoegen met peper
en twee laurierbladen. Laat het
geheel negen uur lang zacht prut
telen.
Een uur voor het opdienen wat
knoflook toevoegen".
Dit recept moogt u niet verder
vertellen. Het is een geheim, dat
door de vrouw van een olifanten
jager. die in Portugees Oost-Afri-
ka in twee dagen 22 olifanten
heeft geschoten mee naar Johan
nesburg is gebracht.
Over vrije partijen, waarin zeldzame
verwikkelingen voorkomen, of waarin
experimenten gewaagd worden die in
een wedstrijdpnrtij vermeden worden,
wordt we) eens minachtend de schou
ders opgehaald en Iets gemompeld van
..Koffiehuisstijl I"
Deze minachting is dikwijls ongerecht,
vaardlgd, daar hierbij vergeten wordt
dat een vrije partij vaak een betere
maatstaf is dan een wedstrijdpartij
met alle daaraan verbonden imponde
rabilia!
Wat denkt U bijvoorbeeld van onder-
volgende zeer instructieve partij? Kof
fiehuisstijl?
B. Springer (wit) W. C. J. Olman
(zwart).
1 33—28. 18—23 2. 38—33 (Een ope
ningsvariant, waarmede ik reeds vaker
heb geëxperimenteerd cn steeds met
succes.)
2. 12—18. 3. 42—38, 7—12. 4. 47—42.
1—7. 5. 34—30, 17—21. (Op 5.—. 20—24
6. 38—24. 19x30. 7 35x24, 14—19. (en niet
1722 wegens 28x17! I steeds gevolgd
door 2419 enz.) 8 4035. 19x30. 9.
35x24. 9—14 10 28x19. 14x23 11. 32—28,
enz. met goed spel voor wit.
38-25. 21—36. 7 40—34, 11—17 8
34—30. 20—24. 9. 45—40. 7—11 10. 39—
34. 2—7 11. 44—39. 18-22 (De zet die
geruime tijd als de weerlegging- van
deze openingsvariant werd geschuwd)
12 31—27. 22x31 13. 36x27 17—21. 14
50-45. 14—20. 15. 25x14. 9x20. 16. 27—221!
Zaterdagse puzzle
Verscholen plaatsen
In alphabetische volgorde geven wfl
U 7 woorden, n.l.:
1. Bezuiniging -
2. Handenwerk
3. Premielening
4. Straatsteen
5. Stuurmannen
6. Verhoudingen
7. Versperring
Wij vragen U deze woorden zo In de
bijgetekende figuur te plaatsen, dat U
in de met een dikke lijn aangegeven
kolommen, aldus van boven naar be
neden de namen kunt lezen van twee
Nederlandse gemeenten, n.l. één in
Noord-Holland en één in Gelderland.
Voor goede oplossers stellen wij prij
zen beschikbaar, een van t 5.— en twee
van 2.50. Oplossingen aan de puzzlc-
Het spreekwoord ls: ..Spreeuwen wil
len wel kersen eten, doch geen bomen
planten".
Voor de prijswinnaars zie men elders
In dit blad.