.Raadsels ooi Kardinaal
Miodszenty
„Ik lees het liefst
„Volksdemocratie" jubileert
in Tsjechoslowakije
De directeur handelt op eigen
houtje: weer op transport
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Een van de vijf Nederlanders leest
's avonds een boek
Welke boeken het
meest geliefd?
De Economische Politiek
in de naaste toekomst
Geheim agent in
oorlogstijd
Uil de boekenmolen
Radio-programma
Woensdag 23 Februari 1949
3
WANNEER ik vandaag enkele dinaal Mindszentv aan de Paus ge-
Opnaenton naorc-w, ■-j._ j.«_T-.
gedachten neerschrijf, die bij
mij opgekomen zijn naar aanlei
ding van het proces tegen kardi
naal Mindszenty, dan geschiedt dit
niet uitsluitend noch zelfs in de
eerste plaats uit de behoefte om
mijn protest of dat van deze krant
te voegen bij de vele uitingen van
verontwaardiging, welke over de
hele wereld reeds zijn opgegaan
over dit voorbeeld van 'n „rechts
pleging" in 'n volksdemocratie. De
lezers kennen ons standpunt in deze
zo langzamerhand wel. Mijn bedoe
ling is veel meer een poging te
doen om hardop antwoord te ge
ven op een stuk of wat vragen,
welke gedurende dit proces en na
de uitspraak bij mij en ik ver
moed ook bij velen van onze lezers
zijn opgekomen.
Vraag één: waarom wordt
aan dit proces en aan
dit vonnis zo'n alge
mene aandacht besteed,
waarom wordt er in de
hele vrije wereld zo fel
geprotesteerd.0
Er is ongetwijfeld reden om deze
vraag te stellen. Het proces tegen
de Hongaarse primaat is waarlijk
niet het eerste van deze aard, dat
achter het IJzeren Gordijn is ge
voerd. Laten wij ons nu alleen
maar dat tegen de leider van de
Boelgaarse boerenpartij. Petkof.
herinneren. Zeker, ook toén zijn er
officiële protesten geweest en heb
ben de kranten in het Westen
uiting gegeven aan hun veront
waardiging, maar van een zó alge
mene mobilisatie van de publieke
opinie was toen geen sprake. Het
zou mij zelfs verwonderen, wan
neer velen onzer lezers zonder het
op te zoeken nog zouden weten,
dat Nikola Petkof op 23 Septem
ber 1947 werd opgehangen en in
ieder geval heeft toen geen lid van
het Nederlandse parlement aanlei
ding gevonden om een protestmotie
voor te stellen.
De verklaring van dit op zich
zelf opmerkelijke verschijnsel is
samengesteld uit verschillende re
denen, waarvan ik er enkele wil
noemen. Ik begin met de minst be
langrijke: Boelgarije ligt voor ons
gevoel veel verder weg dan Hon
garije en bovendien, wij hier in het
Westen zijn al zo lang gewoon, dat
er op de Balkan dingen gebeuren,
die wij vreemd vinden of waaraan
wij ons ergeren, dat wij ons over
één geval meer of minder nauwe
lijks kunnen opwinden. Maar bij
Hongarije moeten wij er nog aan
wennen, dat ook deze staat „gebal-
kaniseerd" is. In zekere zin hebben
wij precies een jaar geleden iets
dergelijks beleefd met de commu
nistische r.aatsgreep in Tsjechoslo
wakije. Ook toen raakte het hele
Westen in eens in beweging, wa
ren er overal protestmeetings,
enz., terwijl wij ons over de „ge
lijkschakeling" van Polen, Honga
rije en Roemenie b.v. nauwelijks
druk hadden gemaakt. Deze verge
lijking verschaft mij tegelijk een
ongezochte overgang naar een
tweede antwoord op de vraag, die
ons bezig houdt. Het proces Petkof
viel in 1947, dat wil zeggen vóór
de gebeurtenissen in Tsjechoslo-
wakije, dat wil zeggen vóór het
moment, waarop wij ons niet
slechts van de tegenstelling tussen
Oost en West in Europa bewust
werden, maar ook tegelijk begon
nen te beseffen, dat alles wat ach
ter het IJzeren Gordijn gebeurt,
onze eigen zaak is. Daarentegen
kan ik de verklaring, die ik de
laatste weken nogal eens gehoord
heb, niet laten gelden, nl. dat Pet
kof een onbekende voor ons zou
zijn geweest en kardinaal Mind
szenty een figuur van wereldbe
kendheid was. Want ik ben er ab
soluut van overtuigd, dat de over
grote meerderheid van ons (en dan
denk ik heus niet alleen aan de
Nederlanders!) tot voor kort zelfs
niet wist, dat de kardinaal-primaat
van Hongarije Mindszenty heette.
INTUSSEN maakt het feit, dat O.t
proces de kardinaal
primaat van Hongarije is aan
gedaan natuurlijk een enorm ver
schil. Want in hem tast het regiem
niet slechts een politieke tegen
stander aan, maar de Rooms-Ka-
tholieke Kerk, dat wil niet alleen
zeggen een geloof en een levensbe
schouwing, die over de hele wereld
lijnrecht in strijd zijn met het
Stalinisme, doch ook de oudste
mogendheid ter wereld, die in bijna
alle landen haar „onderdanen"
heeft enweet te bereiken. De
communistische leiders in Honga
rije weten zelf heel goed, dat het
bij dit proces niet om de persoon
van kardinaal Mindszenty noch om
zijn persoonlijke tegenstand tegen
hun regiem gaat, ook voor hen
gaat het om de levensbeschouwing
en de organisatie, welke hij ver
tegenwoordigt. Het verbaast mij
helemaal niet, dat er een speciale
order uit Moskou nodig is geweest
om Rakosi en de zijnen zover te
krijgen, dat zij kardinaal Mind
szenty arresteerden en een proces
aandeden; deze Hongaren kennen
de verhoudingen in eigen land e n
in de wereld beter dan de
zgn. realisten van het Kremlin.
Het pleit m.i. tenminste voor hun
werkelijkheidszin, dat zij er voor
teruggeschrikt zijn om Rome op
deze wijze aan te vallen, zoals het
voor mij vanzelf spreekt, dat het
Vaticaan niet heeft willen en kun
nen ingaan op het aanbod van de
Hongaarse regering (volgens haar
zegsman na de arrestatie van kar-
daan) om de kardinaal vrij te laten
mits hij als primaat van Hongarije
door een ander zou worden ver
vangen. Want door hierop in te
gaan zou het Vaticaan immers
voor het oog van de wereld heb
ben toegegeven, dat het hier om de
persoonlijke kwaliteiten en gedra
gingen van Mindszenty ging en
niét om de ideeën, welke hij be
lichaamt.
Vraag twee' is kardinaal
Mindszenty schuldig
aan wat hem ten laste
gelegd is?
Deze op het eerste gehoor een
voudige vraag is in de praktijk van
de Stalinistische processen ook al
weer niet zo eenvoudig als hij lijkt,
want de totalitaire staat la Mos
kou kent maar één stelregel: de
tegenstander moet geliquideerd
worden. Dat kardinaal Mindszenty
een tegenstander is van zo goed als
alles, waar het tegenwoordige Hon
gaarse regiem voor staat, wie zal
het kunnen of zelfs maar willen
■whmmü door
prof. dr. C. D. J. Brandt
ontkennen dat hij dus volgens bo
venstaande stelregel voor liquida
tie in aanmerking komt, spreekt bij
dit uitgangspunt helaas vanzelf.
Tot zover is de zaak betrekkelijk
eenvoudig (zij het dan ook niet
verkwikkelijk'), maar nu komt de
complicatie. Want deze totalitaire
regimes missen de moed (of vinden
het niet tactisch, wat op hetzelfde
neerkomt in dit geval) om openlijk
ervoor uit te komen, dat iemand
geliquideerd moet worden alleen
op grond van het feit, dat hij het
niet met hen eens is. En dus wor
den bij al dergelijke processen
aanklachten ingediend op gronden,
die de beschuldigde in de ogen
van zijn landgenoten, zijn volgelin
gen en van de wereld moeten ont-
cren. Verraad en spionnage zijn
de meest voorkomende van deze
gronden: deviezcnsmokkel maakt
het drietal „prachtig" vol. De be
schuldigde kan zich hier heel
moeilijk tegen verweren, want de
overtuiging zowel als de handelin
gen van een tegenstander van het
regiem laten zich maar al te ge
makkelijk onder een van deze drie
noemers brengen en daarmee is de
kans op een verdeling zeker en die
op het wekken van twijfel en on
zekerheid bij zijn aanhang en in
publieke opinie maximaal groot,
zelfs wanneer de aangeklaagde
daaraan niet meehelpt door.
het afleggen van een bekentenis.
En dit brengt mij tot
Vraag drie- wat moeten
wij denken van de be
kentenis van kardinaal
Mindszenty?
Laat ik beginnen met aan te
knopen aan wat ik onder vraag
twee al heb opgemerkt. Want een
van de meest kenmerkende kanten
van deze processen a la Moskou is
juist, dat zij niet volledig zijn zon
der de bekentenis van de beklaag
de. Niet alleen aanklacht en von
nis moeten de beklaagde onteren.
neen hij moet dit door
zijn eigen bekentenis
zichzelf doen In het geval
van kardinaal Mindszenty is het
proces precies volgens de regels
van Moskou verlopen: de bekente
nis is gekomen, de kardinaal
heeft, wanneer wij de verslagen
van het proces mogen geloven, niet
alleen bekend, maar ook getuigd,
dat hij de grote dwalingen zijns
weegs had ingezien en daarvan
diepe spijt had.
HOE is deze bekentenis te ver
klaren? In zijn bekende boek
„Darkness at noon" (Ned. titel:
Nacht in d middag) heeft Arthur
Koestier een knappe en overtuigen
de analyse gegeven van de psy
chologische motieven, welke de
aangeklaagden in de grote proces
sen te Moskou van vóór de oorlog
tot hun bekentenis hebben ge
bracht. In zijn in ons land helaas
nog weinig bekend geworden be
schouwing over de gerechtelijke
moord op zijn vriend Petkof heeft
Michael Padev=) eveneens een aan
tal verklaringen bijeengebracht
over die in onze ogen toch ietwat
verbijsterende neiging tot beken
nen. De mij hier toegestane ruimte
laat niet toe zi voor U op te som
men; ik moet volstaan met te zeg
gen, dat noch Koestiers analyse
van de oud-partijgenoot noch Pa-
dev's kennis van het Slavisch ka
rakter mij voor het geval van kar
dinaal Mindszenty een oplossing
schijnen te brengen.
Moeten wij voor een verklaring
van de morele ineenstorting van
kardinaal Mindszenty want zo
moet ik zijn schuldbelijdenis toch
noemen dan toch geloven, dat
hij bewerkt is met het geheimzin
nige narcoticum, waarover in de
pers is geschreven? Als een volko
men ondeskundige in deze materie
zal ik mij wel wachten hierop een
antwoord te geven. Eerlijk gezegd
interesseert deze kwestie van het
narcoticum mij alleen in zoverre
als onze kennis van de methpdes,
die men achter het IJzeren '"'Gor
dijn aanwendt er weer wat volle
diger door zou worden. Verder
vind ik haar van geen groot be
lang, want dat men daar over mid
delen en methodes beschikt om be
kentenissen los te krijgen, die de
wereld daarbuiten voor een raad
sel zetten, weten wij al lang. Zo'n
raadsel blijft voor mij ook de be
kentenis van kardinaal Mindszenty
en ik mag hier nog wel aan toe
voegen, dat het mij niet zou ver
wonderen, wanneer de kardinaal
in de naaste toekomst nog meer
dingen zou doen of zeggen, die on
ze verbazing gaande zullen maken.
1) Petkof heeft geen schuld bekend.
Vandaar dan ook. dat Radio-Sofia het
bericht van zijn terechtstelling besloot
met de woorden; „voor een hond....
de dood van een hond!"
2) Michael Padev. Dlmltrov wastes
no bullets D. verspilt geen kogels),
Eyre Spoïtiswoodc. Londen 1948.
18. Tegen het aanbre
ken van de dag zendt
de spion nogmaals een
bericht uit en wanneer
direct daarop het ant
woord komt. ontkleedt
hij zich snel en smeert
zich in met een pasta,
dat Butcher hem heeft
meegegeven Het vet zal
hem tegen c(e koude be
schermen en bovendien
bevat het een middel,
dat haaien op een af
stand houdt. Dan wringt
hij zich door de patrijs
poort en plonst in zee.
Met krachtige slagen
verwijdert hij zich van
het schip, dat gewoon
zijn koers vervolgt. Op de brug heeft men
blijkbaar niets gemerkt. Het is nog schemer
donker en van de „Walrus" is niets te zien.
Telkens geeft de spion met zijn „vulpen" op
nieuw signalen, op deze wijze de „Walrus"
naar de plaats loodsend, waar hij rondzwemt.
Het wemelt van de haaien, maar zij wagen
het niet de zwemmer te naderen. Na een half
uur doemen de omtrekken van een schip aan
de horizon op: het is de „Wqjrus" die zijn
passagier komt afhalen.
Nederlandse zwemsters
in Denemarken
Tijdens gisteravond te Odense
(Denem.) gehouden wedstrijden
won Greta Andersen de 100 meter
borstcrawl in 1 min. 05,4. haar
beste persoonlijke prestatie op dit
nummer en ook de beste tijd wel
ke de laatste maanden, waar ook
ter wereld, gemaakt is. Ze bleef
0.8 seconde boven het beroemde
wereldrecord van Willy den Ouden.
Tweede werd haar landgenote
Gunvor Kraft met 1 min. 07 J> sec.
en derde Wies Vaessen (Ned.) met
1 min. 08.2.
Ook de 200 meter schoolslag
bracht een Deens succes. Tonny
Hom (Ned.) moest al opgeven na
75 meter, wegens kramp in de nek
spieren. zodat Jytte Hansen (D.)
gemakkelijk kon winnen in 3 min.
01.3.
Dicky van Ekris (N.) plaatste
zich met 1 min. 16.1 eerste op de
100 meter rugslag, en ook de 3 x
50 m. wisselslag estafette was voor
de Nederlandse meisjes. Dicky van
Ekris. Tonny Hom en Wies Vaes
sen, die Zondag te Kopenhagen dit
nummer gewonnen hadden in 1
min. 45. maakten nu nog een iets
betere tijd, nl. 1 min. 44.4.
De Deense ploeg bleef ver achter
met 1 min. 50.6.
Radiorede van premier 5ÜTÏ5
vergelijking van de toestand van het
Zapotocky
T EEST U vaak. af en toe of
H L* nooit een boek?" luidde de
eerste vraag, die de enqueteurs van
het Nederlands Instituut voor de
Publieke opinie het publiek in de
loop van deze maand stelde Man
nen en vrouwen uit alle delen van
het land en (in de juiste propor
ties) behorend tot alle volksgroe
pen antwoorden tezamen:
24% nooit
43% af en toe
33% vaak
Gevraagd naar hun liefste vrije-
tijd-passering antwoordt:
24% „Ik lees het liefst een boek"
Mannen en vrouwen, jongeren en
ouderen, stedelingen en dorpsbewo
ners geven deze antwoorden in bijna
dezelfde verhoudingen. Maar de ont
wikkeling maakt een groot verschil:
*3
ge» tS
Advertentie LM.
Onder deze titel schreef prof.
G. Brouwers, hoogleraar aan
de Nederlandse Economische
Hogeschool te Rotterdam, voor
„Het Parool" een zevental
artikelen. Deze uiterst belang
rijke artikelen werden in een
boekwerkje samengevat, dat
I 0 75 verkrijgbaar is.
U kunt bestellen per postwissel of
per postgiro No. 260728 ten name
van ..Het Parool". N Z. Voorburg
wal 225 Amstcrdam-C., onder ver.
melding.
BROCHURE PROF. BROUWERS
Lagere school 24
M.U.L.O U.LO..
vakscholen e.d. 43
Middelbaar
onderwijs 46
Universiteit 54
47 10 30
Toen het NIPO precies een jaar
geleden informeerde wat alle onder
vraagden de vorige avond gedaan
hadden in hun vrije tijd, bleek dat
18% van het publick had zitten lezen.
Op een winteravond houdt dus, kan
men hieruit concluderen, ongeveer
een vijfde van het Nederlandse pu
bliek (boven de 23 jaar) zich met
een boek bezig.
Wat voor boek?
Met welke boeken houdt men zich
het liefste bezig? Toen het NIPO
bijna anderhalf jaar geleden naging
of men (op het moment van de en
quête) een boek onder handen had
of niet, bleek dat 37% van het pu
bliek met een boek bezig was. 26%
was een roman aan 't lezen. Romans
zijn dus verreweg de meest gelezen
boeken.
Het mooiste boek
Drie boeken staan ver bovenaan
de lange lijst der antwoorden. Alle
drie heel dikke werken, waar men
niet een twee drie door heen is, nl
4% De Gulbransentrilogie
3M% „Hollands Glorie" van Jan de
Hartog.
3% „Gejaagd door de wind" van
Margaret Mitchell.
A. J. Cronin's „De Citadel" kreeg
2% der stemmen, „De Klop op de
Deur" van Ina Boudier-Bakker en
A M. de Jong's „Merijntje Gijzen"-
serie ieder bijna 2%.
Daarna volgen, alle met meer
dan der stemmen:
Bartje. van Anne de Vries,
Rebecca, van Daphne du Maurier,
De Goede Aarde, van Pearl S. Buck,
Dr. Vlimmcn. van Mr. Roothaert,
Sil de Strandjutter, van Cor Bruyn,
Ik verkoos de vrijheid, van Krav-
chenko.
Samen kregen de twaalf boeken,
die hierboven vermeld zijn onge
veer een kwart van alle stemmen.
De overblijvende drie kwart
noemt samen honderden verschil
lende boeken. Veel genoemde schrij
vers zijn A. M. de Jong (met andere
werken dan Merijntje Gijzen), A.
den -Doolaard, Erich Maria Remar
que, Piet Bakker (Ciske de Rat),
Axel Munthe, mevr. Szekely-Lulofs,
Fehx Timmermans, Aart van der
Leeuw. Arthur van Schendel, An-
toon Coolen, Jules Verne, Sigrid
Undset. Sinclair Lewis, Willem van
Iependaal en Louis Bromfield.
In de lange antwoordlijsten zoekt
men tevergeefs naar auteurs als
Vestdijk, Slauerhoff of Bordewijk.
Woodcock zal misschien
Europese titel afstaan
De E(uropean) B(oxing) U(nion)
heeft de Britse Boksbond doen we
ten dat voor 18 Maart a.s. de con
tracten getekend moeten zijn voor
een wedstrijd om het Europese
zwaargewicht kampioenschap tus
sen de houder, do Brit Woodcock,
cn de Zweed Tandbcrg. Deze wed
strijd moet uiterlijk 29 April plaats
hebben.
Woodcock vertrekt binnenkort
naar Z. Afrika Daarna zal hij zijn
Britse titel op 2 Juni in Londen te
gen Freddie Mills verdedigen.
In verband hiermede heeft zijn
manager verklaard dat Woodcock
afstand zal doen van zijn Europese
titel indien de EBU, haar beslissing
handhaaft, aangezien hij niet vol
doende gelegenheid heeft om, na
zijn match in Z.-Afrika, weer in
Europa te acclimatiseren en te trai
nen voor de match tegen Tandberg.
Rode Duivels-Zwaluwen
Voor de wedstrijd tegen Zwaluwen
op 1 Maart a s tc Gent is dc B-ploeg
der Rode Duivels als volgt samenge
steld;
Doel: Vaes (RC Tirlemont): achter:
Saeren FC Luik) en Neurls (Berin
gen). midden; v. d. Auwera (Racing
Mechelen). EUenne Chaves (Gantoise)
en Ees (Antwerp FC): voor; Reniers
(RC Mechclcn). Verbruggen (Antwerp
FC), Glllau (SC Charleroi), Freddy
Chaves (Gantoise) cn Appellhans (St.
Truyen),
Reserves: Van Rompaye. Matthys. v.
d. Ven en Van Stecnland.
In een radiorede ter gelegenheid
van het éénjarig bestaan van de
Tsjechoslowaakse „volksdemocratie"
heeft de Tsjechoslowaakse premier
Zapotocky gisteren dc namen
genoemd van vier Tsjechen, die naar
de communisten beweren, in Febru
ari 1948 een „staatsgreep" hadden
voorbereid. Volgens Zapotocky wa
ren de vier schuldigen: dr. Zenkl. dc
voormalige socialistische vice-pre-
mier, dr. Drtina, gewezen socialis
tisch minister van justitie, mgr. Sra-
mek. Voormalig (katholiek) vice-pre
mier en dr. Lettrich, gewezen presi
dent van dc Slowaakse nationale ver
gadering. (Dr. Zenkl en dr. Lettrich
vertoeven buiten Tsjechoslowakije.
dr. Drtina en mgr. Sramek bevinden
zich binnen de landsgrenzen).
In zijn radiorede verklaarde minis
ter-president Zapotocky. dat Tsje
choslowakije thans moet kiezen tus
sen voorwaarts gaan in socialistische
richting of terug vallen op de „oude
kapitalistische exploitatie".
Hij zei, dat de niet-communistische
partijen in Februari 1948 een kabi
netscrisis hadden veroorzaakt, in de
hoop daaruit voordeel tc trekken,
doch zij hadden geen rekening ge
houden met de werkende klasse.
Zapotocky deelde nog mede, dat
het ledenaantal van de communisti
sche partij, dat voor Februari j.l.
twee millioen bedroeg, thans was
toegenomen tot drie millioen. Hij zei-
IJshockey-nederlaag tegen
Mora (Zweden)
Gisteravond werd op HokiJ in Den
Haag een wedstrijd gespeeld tussen
een versterkt Nederlands tjshocky-tcam
en Mora (Zweden), welke tn een 10-2
overwinning eindigde voor dc gasten.
De tussenstanden waren 1-4. 0-4 1-2.
In de eerste periode werd het Ne
derlandse doelpunt gescoord door
Loek. De Zweden Johansson. Gustavs-
son. Andersson en Petterson legden
dc puck in het Nederlandse doel. An
dersson. Larsson. Granath en Gustavr-
son brachten in de tweede periode
de score op 8-1 en in dc derde periode
maakten Andersson cn Johansson de
10 vol. terwijl Andreola zorg droeg
voor het tweede Nederlandse doel
punt.
land in Februari 1948 met die van
thans.
President Gottwald zal Vrijdag
aanstaande een radiorede uitspreken.
Wereldtitel bobslee
Amerika wint race voor
vier personen
Dc wedstrijd te Lake Placid om het
wereldkampioenschap vierpersoons
bobslee had het volgend resultaat:
Amerika II (bestuurder Benham)
totaaltijd voor de 4 ritten 4 min.
Amerika I (bestuurder Blckford).
4 min 56.29.
Zwitserland 'Bestuurder Felcra-
bend) 4 min. 59.86.
Frankrijk (bestuurder Charlct)
5 min. 6.14,
Licensie aan Luc van Dam
niet ingetrokken
In verband met lopende geruchten, als
zou de licensie van Luc van Dam inge
trokken zijn. kan gemeld worden dat dit
niet het geval is Blijkens een officiële
mededeling van de Ned. Boksbond komt
Luc van Dam. zoals reeds eerder werd
bericht, op 28 Februari tc Parijs uit
tegen de Franse Pool Luclcn Krawczyk.
bbI1
Olympiade voor de landen
aan de Middellandse Zee
Zeven landen Italië, Frankrijk.
Spanje Egypte, Turkije, Griekenland
en Z.-Slavlë zullen naar verwacht
wordt deelnemen aan dc spelen van
dc Middellands Zee, die onder de au
spiciën van de regionale regering van
Sicilië in dc tweede helft van Mei cn
begin Juni te Palermo gehouden zullen
worden.
De wedstrijden worden beschouwd
als ccn soort van Olympische spelen
voor de aan dc Middellandse Zee
grenzende landen. Ze zullen schermen,
boksen, Grieks-Romeins worstelen,
lichte athlctlek cn voetbal omvatten.
NUD
Europees kampioenschap
drie banden
Do tien deelnemers aan het Euro
pees blljartkampiocnschap 3-bandcn,
dat heden begint en tot cn met. 27
Februari tc Angoulftme in Z. W.-
Frankrijk zal worden gespeeld, zijn-
Spanje; Domingo cn Ventura; Neder
land Broekhulzen en Wevers. België;
Vingcrhoedt cn Dessart; Frankrijk.
Lagochc, Roussc en Lacrolx; Tsjecho
slowakije: Francl.
Uitgebreide uitvoer van
wapens der VS?
Volgens de I^ew York Timc-s tracht
president Truman een machtiging van
het Congres te krijgen om Amerikaan
se militaire uitrusting naar West-
Europa cn andere delen van de wereld
te doen vervoeren. Eind Maart zal
vermoedelijk een wereldbewapenings-
wetsontwerp bij het Congres worden
ingediend Het State Department zou
moeten beslissen, welke landen de
wapens krijgen en in welke hoeveel
heid cn volgorde.
IN LANG VERVLOGEN TIJDEN was het Dal van Beisan in Palestina
beroemd om zijn vruchtbaarheid, zodat eén der oude joodse geleerden
het de Poort naar de Tuin van Eden noemde. Duizend jaar verwaar
lozing maakten van deze streek grond een barre woesten\j met slechts
struikgewas als vegetatie. In 1937 werd hier de nederzetting Maoz Haim
gevestigd, welks bewoners door middel van een irrigatiesysteem de
vruchtbaarheid tenminste ten dele hebben hersteld. De stukken grond,
die tenslotte ongeschikt voor de cultuur bleken te zijn, werden voor de
aanleg van visvijvers gebruikt. Thans is de nederzetting aangewezen als
één der opleidingscentra voor nieuwe immigranten. Hier is een aantal
hunner bezig zich te bekwamen in de visserij in een kunstmatige vijver.
"*X
Ons feuilleton
IN de derde week van Januari ho
ren we tot onze schrik, dat de
directeur zijn doelloos rondreizen om
instructies moe geworden is en be
sloten heeft op eigen houtje te han
delen. De elf gevangenen, die nog
niet veroordeeld zijn. worden naar
Hannover overgebracht, de anderen
worden als gewone gevangenen be
schouwd en in cellen opgesloten.
Ik behoor tot de kleine groep, die -
op een koude en donkere morgen
in de trein naar Hannover wordt de ruwste SS-mannen, die ik ooit
gezet, onder strenge bewaking van gezien heb, verschijnen om ons naar
„Groene politie". De reis is koud en de Gestapo-Ersatz-Polizeigefangnis
'te voeren. De mars over de gladde.
besneeuwde straten stelt aan onze
krachten de zwaarste eisen en wan
neer we het vervallen, oude gebouw
bereiken, fluistert Jan, mijn oude
vriend uit de dagen van Vught, me
met een por in mijn zij toe: ..Kijk
maar eens goed, kerel. Het is de
laatste keer, dat je het van buiten
ziet!"
onaangenaam en de houding van de
bewakers geeft me geen reden tot
een sprankje hoop. In uiterst slechte
stemming sta ik tussen mijn vrien
den op het perron in Hannover. Het
is mijn vaste overtuiging, dat we
zo juist de laatste treinreis van ons
leven beëindigd hebben. De lezer
kan zich mijn afgrijzen voorstellen,
wanneer er na een poosje zes van
Op de avond van de eerste dag
zijn we al aan het paleis gewend en
voelen ons een heel stuk lichter. De
reden hiervoor is 't oorlogsnieuws,
dat de gevangenen, die in de stad
werken, iedere avond meebrengen.
Eén van hen heeft zelfs een krant,
die we mogen lezen, wanneer we op
erewoord beloven dat we haar weer
aan dc eigenaar zullen terug geven,
die haar voor eten aan de Russen
verkoopt. De Russen gebruiken
kranten voor sigarettenpapier!
Er zit een groot aantal Russen in
onz<^ gemeenschappelijke kamer en
ook Polen, Tsjechen. Fransen. Bel
gen, een Hongaar en een Duitser.
Een bonte mengeling van mensen
en lang niet van de besten. Deze ge
vangenis is eigenlijk een „politiege-
vangenis", dat wil zeggen een plaats,
waar buitenlandse arbeiders verza
meld worden, die de voorschriften
overtreden hebben Enkele dagen na
hun aankomst worden zij voor Ver-
nehmung gehaald, waarbij ze on
middellijk tot zoveel weken werk
kamp veroordeeld worden. De straf
maat voor slapen bij een Duitse
vrouw is 72 dagen, voor wegblijvers
van het werk 48 dagen en voor het
aangetroffen worden in een schuil
kelder tijdens een luchtaanval 24
dagen. (Wordt vervolgd)
Om de wereldtitel
cadre 47/2
Bij dc Nederlandse Biljartbond zijn
tot nog toe dc volgende inschrijvingen
binnengekomen voor het wereldkam
pioenschap 47,2, dat op 31 Maart, 1. 2
en 3 April a s. in Krasnapolsky te Am
sterdam wordt gespeeld Nederland;
Piet van de Pol iRotterdam). Kees de
Ruyter (Waalwijk) en H. Mctz (Den
Haag); België: Van Hassel cn Ga
briels. Frankrijk: Galmlche en Chas-
scrcau.
Zowel uit Spanje als uit Zuid-Ame-
rika ls tot heden nog niets vernomen,
maar de mogelijkheid is 3lsnog open
gelaten. da: deze landen toch nog zul
len kunnen inschrijven. Een beslissing
over het definitief team deelnemers
zal waarschijnlijk pas begin Maart ge
nomen worden.
„De Pelgrimstocht der
Menschheid"
Hoevele Nederlanders zullen niet
bewust of onbewust het begrip ..ge
schiedenis" associëren met zoiets als
zestienhonderd; slag bij Nicuwpoort cn
daarna schielijk overgaan tot de orde
van Iets minder stoffigs? Wie zich al
dus afwendt, miskent de neiging die
leder bcwust-lcvcnd mens moet voelen,
n 1. de neiging om zich af te vragen,
hoe het heden waarin hij zich geplaatst
ztct. ontstaan, gegroeid is uit het ver
leden. Zoals leder individu een deel ls
van de thans levende mensheid, zo is
leder ogenblik in het heden ook de
tijd die nodig is om ccn twintig regels
in de krant te lezen deel van ..de ge
schiedenis". De bcwust-lcvende gaat
zoeken naar een overzicht, aan do
hand waarvan hij zich een beeld kan
vormen van wat dc mensheid door
maakte van dc oudste historisch be
kende tijden tot het huidige ogenblik.
Het mensenleven is dikwijls verge
leken met ccn reis. Die vergelijking ligt
ook ten grondslag aan de titel van
.Do Pelgrimstocht der
M e n s h c I d". waarvan kort gele
den de nieuwe dorde druk is versche
nen. Deze ruim 800 pagina's tellende,
nieuwe druk stond onder redactie van
wijlen dr. J. W. B c r k c 1 b a c h
v d Sprenkel en prof
d r. C. D, J Brandt en ts
door laatstgenoemde bijgewerkt tot aan
het einde van de Tweede Wereldoorlog,
waarvan een zeer uitvoerig overzicht is
opgenomen.
(Uitgave: Uitg. Mij. W de Haan N V..
Utrecht).
„De Tiende Muze"
Wie dc klassieke opvatting is toe
gedaan. da', er maar negen muzen zijn,
ziet zich geplaatst voor dc verrassen
de noodzakelijkheid, deze opvatting te
herzien, zodra hij ..D c Tiende
M u z e" onder ogen krijgt.
Onder deze titel wordt namelijk een
serie nieuwe uitgaven gepresenteerd,
waarin proza en poëzie van schrijvers
of dichters der Oudheid in modern
Ncdcrlans het licht zien.
WIJ lazen Horatius' ..Pervigi
lium Veneris" (Venus - vcr-
wachtingsnacht) in een vertaling van
Jan Prins en Theophrastus*
Zedcprcnten, waarvan W. E.
J Kuiper de Nederlandse bewer
king verzorgde, en zijn dan ook ge
neigd te beamen, dat (dit) vertalen
inderdaad een kunst ls cn dus aan
spraak mag doen gelden op een eigen
muze „Dc Tiende Muze' aangekon
digd als een reeks vertalingen uit het
Grieks en Latijn staat onder redactie
van mej. dr Ida G M. G o r-
hardt en dr. D. L o c n e n.
Bijbelse vertellingen
Dc achtste druk van dc „Bijbelse
vertellingen voor onze kleintjes" kwam
gereed Een woord van aanbeveling
kan welhaast achterwege blijven. Wan
neer wij slechts vermelden, dat do
schrijver W. G van Hulst de moei
lijke taak van ontelbare moeders over
neemt. het Jonge kind vertrouwd to
maken met dc heilige sfeer der Godde
lijke dingen, dan zal ieder beseffen,
dat in stille uurtjes, aan moeders
schoot, de kleuters geboeid zullen luis
teren naar de woorden van een begena
digd verteller, die vrome eerbied en
blijde verwondering weet te wekken
in klare kinderlijke taal. De rijke illu
straties van I s 1 n g s verhogen do
waarde van het boek. dat door H J.
Spruyt's Ultgcversmlj. N.V. werd uit
gegeven.
Saoedi-Arabië weldra
naar Rhodos
Uit welingelichte bron op Rhodos
verneemt Reuter, dat Saoedi-Ara
bië „vrijwel zeker" de uitnodiging
om vredesbesprekingen met Israel
op Rhodos te beginnen, zal aan
vaarden.
Een Transjordaanse. delegatie
wordt Donderdag op Rhodos ver
wacht voor het beginnen van be
sprekingen over een wapenstilstand
met Israel.
Volgens Reuter heeft Israel ko
ning Abdoellah van Transjordanië
gevraagd zijn standpunt kenbaar te
maken ten aanzien van de toekom
stige status van Jeruzalem, voordat
de besprekingen over een wapenstil
stand beginnen.
Een woordvoerder van het Syri
sche ministerie van buitenlandse za
ken te Damascus heeft gezegd, dat
Syrië officieel heeft geprotesteerd
tegen de zitting van de Israëlische
constituerende vergadering te Jeru
zalem en dat het de V.S., Engeland,
Frankrijk en Turkije heeft meege
deeld, dat Jeruzalem in Arabische
handen moet blijven
Papieren voor auto's in de
grensstrook
Het voorschrift, dat motorrijtui
gen in de 22 km. grensstrook voor
zien moeten zijn van een nationa-
liteitsbewijs of een officieel bewijs
dat het motorrijtuig reeds vóór
20 Juli 1946 in het land was, is
thans vervallen. Evenals voor de
oorlog blijft echter de zgn. „eerste
linie" gehandhaafd. Dit is een
strook van 5 km, aan de lands
grens, waarbinnen het nationali-
teitsbewijs of een dergelijk officieel
bewijsstuk steeds getoond moet
kunnen worden.
Gecompliceerd ongeluk
te Amsterdam
Gistermiddag was een 17-jarlge tim
merman aan dc Baarsjes te Amsterdam
bezig balken af te laden van een truck
met oplegger. Op een gegeven ogenblik
stak hij zonder uit te kijken met een
6 meter lange balk op zijn nek de rij
weg over. De balk sloeg door de voor
ruit van een passerende auto cn hoewel
dc chauffeur onmiddellijk remde, kon
hij niet voorkomen, dat de balk ccn
eind werd meegesleurd en een juist
passerende hoofdonderwijzer cn ccn
scholier raakte. Deze laatsten kregen
inwendige kneuzingen cn zijn opgeno
men in het Wilhelminagasthuls De
chauffeur kreeg geen letsel. De tim
merman. die het ongeluk had veroor
zaakt werd gearresteerd wegens het
veroorzaken van zwaar lichamelijk let
sel door schuld en ter beschikking van
de kinderpolitic gesteld.
Advertentie
Onlangs werd ik
gevraagd te dineren.
Ook moesten wtj
„borrels" proberen.
De een smaakte zoet
En de ander ook goed
Maar dc „TIP blijf
Ik toch prefereren I
n TIP VAN BOOTZ
Inz. hr L v d L tc Leiden ontv. 1 11. TIP
T V W» 7»tv
Hedenavond
HILVERSUM I: 19.— nws: 10 15 Prik-
kcbcen; 19.30 actueel geluld; 19.45 En
gelse les 20— nws 20.05 prog. prol.:
20.15 Conccrtgebouwork.: 2120 God
blijmare; 21.45 Conccrtgebouwork;
22.25 Sopraan. 22.45 Avondoverden
king; 23Nieuws; 23.15 Berl, phllh.
ork,. 23.20 Gczlns- en huwelijksmoei
lijkheden; 23 35—24.— Viool cn plano,
HILVERSUM II; 19.— Volkswoning
bouw; 19 15 Reg ultz.; 19.30 Zo zingen
wij onze jeugdliedcrcn; 19 40 Jeugd-
nicuws; 19.45 Lezen in de bijbel; 20.
Nieuws; 20.05 Dingen van de dag: 20.15
Socialistisch nieuws; 20.20 Operette
muziek; 21.15 Hoorspel; 22.30 Piano
duo; 23.Nieuws; 23.15 Bruce Lowe;
23.3524.Artie Shaw met orkest.
Morgen
DONDERDAG 24 FEBRUARI 1949
HILVERSUM I: 7— Nieuws. 7 15
Ochtendgymnastiek. 7.30 Lond. phllh.
ork 7 45 Morgengebed. 8.Nieuws:
8.15 Gr.pl.; 9— Voor de vrouw; 9.05
Gr.pl.; 9.40 Schoolradio; 10.Fluit en
piano. 10.15 Morgendienst; 10.45 Mcin-
dert Boekei met kwartet; 11Zonne
bloem, 1140 Schoolradio; 12.Ange
lus; 12.03 Sopraan cn piano; 12.30
Land- cn tuinbouw: 12.33 Boston Prom.
ork 12.55 Zonnewijzer. 13 Nieuws;
13.25 Boston Prom. ork 13 45 Roerom-
me; 14.— Prom. ork 14 40 Even on
derons; 15.— Pianospel; 1515 Kamer-
ork 16 Bijbellezing; 16.45 Radio
Bach-ork.; 17.— Radio Jeugdjournaal.
17.30 Overzicht der vocale kwartctlit-
tcratuur; 18— Leger des Hcilskwar-
tlcr; 1815 CNV-kwarUer. 18.30 Reg.
uitz.
HILVERSUM II; 7— Nieuws; 7 15
Fred Hartley; 7.50 Dagopening; 8
Nieuws; 8.15 Gr.pl.; 8.55 Voor de
vrouw. 9— Curtis strijkkwartet; 9.30
Waterstanden; 9.35 Gr.pl 10.Mor
genwijding; 10 15 Arbeidsvitaminen:
10.50 Kleutertje luister. 11.Orgel
concert; 11 45 Zijn de Middenstanders
kettinggangers; 12— Zweeds gram.;
12.30 Land- cn tuinbouw; 12.33 In
"t Spionnetje; 12 38 Le piano roman-
tlque; 13.— Nieuws; 13 15 Mededelin
gen. 13.20 Skymasters: 13 50 Orgel cn
piano; 14.Marictte Scrlé; 14 15 So-
llstenconccrt; 15— Voor zieken en
gezonden; 16— Assortimento; 17
Kalcidoscoop; 17.20 Welk dier deze
week; 17.30 Vlicgtulgmodclbouwers:
17.35 Johnny Meijer; 17.50 Rcg. uitz.;
18.— Nieuws; 1815 Sportpraatje; 18.30
Tom Erich.
