Werkgelegenheid neemt af door
de dalende export
A.G. wil aan bevrijdingsfeest
meer inhoud geven
Gymnasiasten ver. „L. E. A.
viert zevende lustrum
Met tweehonderd gevangenen
in één kamer
Jeugd zal meer dan vroeger in het
feest worden betrokken
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Economisch nationalisme bedreigt
het herstel in Europa
Geheim agent in
oorlogstijd
Uit de boekenmolen
Radio-programma
Donderdag 24 Februari 1949
3
VIT AMERSFOORT,
Opstijging helicoptère
en grote parade
..De bevrijdingsfeesten, die na
de oorlog werden gehouden, zijn
niet tot tevredenheid van ieder
verlopen. De Amersfoortse Ge
meenschap wil deze feesten een
ander aanzien geven", aldus
sprak de heer D. Zuiderhoek op
een Woensdagavond in de raads
zaal door de Amersfoortse Ge
meenschap georganiseerde bij
eenkomst voor de hoofden van
scholen, bestuurders van speel
tuin- en jeugdverenigingen en
andere belangstellenden. De heer
Zuiderhoek, die als voorzitter
der bijeenkomst fungeerde, stel
de de aanwezigen de vraag, wel
ke vorm deze feesten zouden
moeten hebben, meer in het bij
zonder. welke plaats de jongeren
in het feest van de bevrijding
zouden moeten innemen. Een ge-
dachtenwisseling. die hierna
volgde, opende verschillende ge
zichtspunten. die het Comité van
de A.G.. dat het bevrijdingsfeest
zal organiseren, als grondslag
van het samen te stellen pro
gramma zal aannemen.
De heer Zuiderhoek wees er voorts
op, dat het bestuur van de A. G. van
mening is. dat de avond voor de be
vrijdingsdag in het teken zal moeten
blijven staan van de dodenherden
king. Een stille tocht zal zich die
avond ieder jaar van de Lange Beek
straat af begeven naar „Rusthof",
waar een ceremonie zal worden ge
houden, die qa de oorlog reeds ge
bruikelijk is geworden. Wat betreft
de bevrijdingsfeesten, zo merkte de
heer Zuiderhoek op, heeft men in
de A. G. de opvatting, dat hieraan
een andere vorm moet worden ge
geven. Behoudens het feest in 1945
misten de bevrijdingsfeesten het ele
ment van spontane vreugde en ge-
meenschapsenthousiasme. De Amers
foortse Gemeenschap wil voor de
aanstaande viering van de bevrij
ding en voor de daarna volgende een
vorm vinden, waarin deze elementen
weer hun oorspronkelijke gedaante
krijgen. Voor de algemene viering
heeft de heer Zuiderhoek reeds een
plan ontworpen, doch omtrent de
plaats die de jongeren hierin zouden
innemen was nog geen plan gemaakt.
Voor dit probleem vroeg de heer
Zuiderhoek de belangstelling der
aanwezigen.
De heer Blijdenstein, die deel uit
maakt van het bestuur van de A. G..
merkte op. dat bij de jeugd meer be
grip en gevoel moet worden ge
kweeld: voor deze historische dag.
Van het feest zal een traditie-vor
mende kracht moeten uitgaan. Spre
ker dacht hierbij in het bijzonder
aan de leerlingen van de middelbare
scholen, die zelf verantwoordelijk
heid zouden moeten dragen voor de
organisatie van dit feest. De heer
Blijdenstein ontvouwde daarop een
plan. Volgens hem zou iedere school
de beschikking moeten krijgen over
een vaandel. Met dit vaandel zouden
de verschillende scholieren zich op
de bevrijdingsdag naar het O.L.
Vrouwekerkhof begeven, waar ieder
jaar een plechtige bijeenkomst kan
worden gehouden.
Bij een in de Onze Lieve Vrou
wetoren te metselen steen, waar
in een inscriptie zou worden ge
plaatst dat Amersfoort tot
tweemaal toe door Gods hulp
voor oorlogsgeweld werd ge
spaard zouden kransen wor
den gelegd. Voorts zou men
volksdansen kunnen uitvoeren
en een wagenspel opvoeren. De
kosten voor de steen zouden door
de jeugd bijeen moeten worden
gebracht.
Een der aanwezigen merkte op. dat
door dit plan de jeugdige arbeiders
zouden worden vergeten. De heer
Blijdenstein merkte op dat dit niet
het geval zal zijn. De speeltuinver
enigingen zullen in samenwerking
met de A. G. voor hen een plan ont
werpen. Ook de jongsten zullen in de
feestvreugde worden betrokken,
doch aan het feest voor de rijpere
jeugd zullen zij uit psychologische
overwegingen niet kunnen deelne
men. Een ander aanwezige zag in het
ondernemen van een stertocht naar
de Hof meer heil. De heer Zuider
hoek antwoordde, dat zijn plan een
stertocht in de avonduren aangeeft.
Uitgebreid sprak men over de kos
ten voor de herdenkingssteen en de
vaandels. Aan een en ander zijn nog
wel, vooral financiële, moeilijkheden
verbonden. Een commissie, bestaan
de uit zuster Imertha Maria, hoofd
van de R.K. Meisjesschool aan de
Muurhuizen en de heren Hefting en
Blijdenstein, werd benoemd. Deze
commissie zal B. en W. verzoeken de
scholen op de bevrijdingsdag te slui
ten opdat het jeugdprogramma zon
der moeilijkheden zal kunnen wor
den afgewerkt. Terloops deelde de
heer Zuiderhoek mede. dat tijdens
de morgenuren van de vijfde Mei 'n
grote demonstratie door het garni
zoen zal worden gehouden, terwijl
's middags op het terrein van de Ru
bensstraat een helicoptère zal opstij
gen.
Voor de jeugd zal bovendien een
speciaal bevrijdingslied worden sa
mengesteld Hiertoe zal in de Bey-
aard een prijsvraag worden gepubli
ceerd. waaraan ieder tekst- en/of
muziekdichter kan deelnemen.
Het feestcomité van de A.G. zal de
verschillende denkbeelden, die tij
dens deze bijeenkomst werden geop
perd onderzoeken en uitwerken tot
een definitief plan.
Stichting Totalisator
opgericht
(Van onze Haagse redacteur)
Hoewel er nog wel enige maan
den overheen zullen gaan voor de
totalisator in ons land zal worden
ingevoerd, is het nu. dan toch zover,
dat de Stichting Totalisator Neder
land is opgericht Vandaag is deze
stichting officieel haar bestaan be
gonnen onder voorzitterschap van
Mr. dr. L. N. Deckers, die in
dit bestuur o.m. gesecondeerd wordt
door twee vertegenwoordigers van
de minister van Landbouw en een
van de minister van Justitie.
De stichting heeft tot doel de or
ganisatie van de toto voor te berei
den en het ongeoorloofde wedden
bij paardenrennen en harddraverijen
te bestrijden. Er zal nog een stich
ting Nederlandse draf- en rensport
worden opgericht onder voorzitter
schap van de heer J. H. C. Pas-
m a n. Deze tweede stichting zal
nauw samenwerken met de Stich
ting Totalisator, opdat deze teza
men een heilzame invloed zullen
kunnen uitoefenen op de Neder
landse paardenfokkerij. Om de
samenwerking voldoende te garan
deren. zal de heer Pasman qualitate
qua zitting hebben in het bestuur
van de stichting Totalisator. Dat
intussen met de inwerkingtreding
van de toto nog wel enige maanden
gemoeid zullen zijn, vindt in hoofd
zaak zijn oorzaak in de tijd, die
nodig is voor de aanschaffing van
de vrij omvangrijke apparatuur.
Dievegge gesnapt terwijl
zij wilde liften
Een surveillerende agent, zag
Woensdag een jongedame, die wil
de liften. Hij knoopte een gesprek
met het meisje aan en merkte al
gauw, dat er iets niet in orde was.
Op het bureau gekomen bleek, dat
zij in haar woonplaats Rotterdam
een gouden ring en een gouden
polshorloge had gestolen. Zij is op
transport naar Rotterdam gesteld.
19. Ondanks de ge
ruststellende woorden
van Prudon blijft Rob
Butcher wantrouwen. En
hij brandt van verlan
gen om eens een nauw
keurig onderzoek in te
stellen in het krachtsta
tion. 's Ochtends na de
arrestatie van de spion
heeft hij onder de bank
in het kamertje, waar
hij met de man een kor-
.e worsteling heeft ge
had, een bos sleutels ge
vonden van het kracht
station. Maar de eerste
dagen krijgt hij geen ge
legenheid dat gebouw
eens op zijn gemak te
doorzoeken. Vier dagen later is er echter
's avonds een feestje en Butcher, die anders
nooit zijn heiligdom verlaat, zal daar ook
aanwezig zijn. Die gelegenheid wil Rob waar
nemen. Als het donker wordt wandelt hij met
Skip naar het krachtstation en hij wacht tot
hij de auto van Butcher ziet wegrijden. Dan
gaat hij naar het gebouw. Maar hij heeft niet
gezien, dat Butcher snel is terug gekeerd.
De werkloosheid in België
Scheepstijdingen
Aldabl, Rotterdam—Buenos Aires. 22
Febr. dwars van Oporto: Arendskerk.
Rotterdam—Sydney. 23 Febr. te Fre-
mantle verwacht; Arkcldijk. Rotter
damHavanna pass. 22 Febr. Azoren;
Ball. New York—Java. 22 Febr. van
Suez: Bengkalis, 22 Febr. van Singapo
re naar Batavia; Congostroom. 22 Febr.
van Hamburg naar Amsterdam C;lstula
(T). Abadan—Singapore pass, 22 Febr.
Pen'ang; Friesland, RotterdamJava.
22 Febr. 0 40 uur van Port Said; Gordi-
as. 21 Febr. van Alexondrie naar Istan
bul; Hecuba, ParamariboAmsterdam.
23 Febr. te Antwerpen verwacht: Kei-
bergen. "Rotterdam—Italië, pass. 22 Fe
bruari Finisterrc; Kota Agoeng. 22 Fe
bruari 12 uur v. Rotterdam naar Bre
men: Java Amsterdam—Java. 23 Fobr.
te Genua; Lawak. 22 Febr. van Singa
pore naar Bombay; Madocra. 22 Febr
van Soerabava naar Panaroekan; Mal-
vina (T). Singapore—Suez. 22 Febr. op
950 mijl van Suez; Merken. New York
Java pass 22 Febr. 12 uur Point de
Galle; 'Marpèssa (T). 22 Febr. van Sin
gapore te Pladjoe; Meerkerk. Japan-
Rotterdam. 22 Febr. te Colombo: Mer-
wede. kaapstadHamburg 23 Febr. te
Anwerpen; Muiderkerk, Bordeaux-
Dakar. pass. 22 Febr. Canarische Eilan
den;
Aardijk. 21 Febr v Batavia n New
York: Alcyone. Buenos Aires—R'dam
pass 22 Febr Ouessant; Alphacca. 22
Febr v R'dam te New Port News: An-
dijk. 20 Febr v R'dnm te Vera Cruz;
Blijdendijk 21 Febr v R'dam te New
York; Camphuys R'dam—Batavia. 23
Febr te Port Said; Klipfonteln. Belra—
A'dam pass 22 Febr Finlsterre. 24 Febr
te Southampton verw.: Molcnkerk. 22
Febr n Marseille; Nieuw Holland. Sin
gaporeBrisbane 22 Febr ter hoogte
Townsville: Polydorus. 22 Febr v Balik
Papan te Makassar verw.; Prins Alex
ander 22 Febr v Hallfax n St Jóhn
n.b.; Prins Willem 2. 23 Febr v Aruba
te Puerto Cardon: Rlouw. 22 Febr v
Bahrein te Abadan; Rondo 23 Febr v
Kantang te Colombo verw,; Salland 22
Febr v Santos n Montevideo; Sibajak,
22 Febr v Batavia n Soerabaja; Som-
melsdijk 19 Febr v Galveston te Hous
ton: Straat Malakka. 22 Febr v Bata
via n Singapore: Streefkerk Madras-
Aden. pass 22 Febr Ceylon: Tarakan. 22
Febr v Antwerpen n New York: Tegel
berg. HongkongRio de Janeiro. 22
Febr v Mauritius n Mombassa: Volen-
dam. Svdney—R'dam pass 22 Febr The
Brothers (Rode Zee); Westland. Las
Palmas—A'dam 22 Febr dwars Lissa
bon; Woensdrccht (t) 22 Febr v San
tos n Curacao; Zuiderkruis. Soerabaja
—R'dam. pass 22 Febr Perim; Blijden-
dijk 23 Febr v New York te Boston
verw,; Breda 22 Febr v Iquiqul n Ari-
ca; Friesland R'dam—Java 22 Febr v
Suez; Stad Haarlem. R'dam—Italië pass
23 Febr Finisterre; Kota Inten. R'dam—
Java 23 Febr te Suez verw.; Nieuw
Amsterdam 23 Febr v Cristobal te
Kingston (j): Ondlna (t). 22 Febr v
Curacao n Mamonal; Rondo. Java
New York 23 Febr te Colombo; Schie.
22 Febr v Puerto Cabello te Maracai-
bo; Veendam 23 Febr v Bermuda te
New York verw.; Barendrecht. Ham-
bleCuracao pass 22 Febr Sombrero
Eiland; Colytto, 21 Febr v Pensacola n
Nederland: Thcmisto 22 Febr v Hous
ton n Nederland.
Accent verschoven van muziek naar toneel,
daarom Vrijdag „Bloed en Tranen"
In de dagen, dat het Amersfoorts
gymnasium nog huisde in het ge
bouwtje boven de brandweerkazer
ne, schreven enkele leerlingen
het was om precies te zijn op 15 Fe
bruari 1914 een vergadering uit
in hotel Reichmann, waar na lang
discussiëren en debatteren de heer
Herman Craandijk zijn planneft ver
wezenlijkt zag. Immers, op die be
wuste Februari-achtermiddag werd
de gymnasiastenvereniging opge
richt, die enkele maanden later op
voorstel van de toenmalige rector
dr Ph. H. Peyrot de naam „Litteris
et Amicitae", vrij vertaald „Door
ontwikkeling en Vriendschap",
kreeg. Eerste praeses was de initia
tiefnemer, de heer Craandijk, die
het doel van de vereniging zag „in
het houden van bijeenkomsten,
waarop de leden gelegenheid krij
gen zich te bekwamen in de wel
sprekendheid, muziek en reciteer-
kunst".
Kort na de oprichting kreeg
L.EA. al een eigen orkest, dat on
der de bezielende leiding van de di
rigent-contrabassist dr. Peyrot tal
van programma's vulde. Want mu
ziek trok in die eerste periode veel
belangstelling. Later is dat een
beetje veranderd. Er waren, zoals
ook thans het geval is, geen musici
onder de gymnasiasten te vinden
om een orkestje samen te stellen.
En om toch haar invloed te doen
gelden heeft L.E.A. het accent ge
legd op de sport en het toneel. Sport
omvat onder meer het jaarlijks
hockey-tournooi op „Birkhoven",
waar dikwijls een felle strijd gele
verd wordt met ploegen van andere
gymnasia, tennis- en tafeltennis-
competities en een levendige schaak
ontmoeting.
Ook de debating-avonden van
L.E.A. vallen bij de leden in de
smaak, maar de hoofdschotel van
het programma vormen toch nog
altijd de toneelstukken, die drie
maal per jaar volle Amicitia-zalen
trekken. Eenmaal per jaar een
Griekse tragedie, waarmee de le
raar oude talen, dr. F. H. Parriger,
die zich telkenmale met de regie
belast, tal van successen heeft ge
oogst. De andere toneelstukken zijn
van een lichter, moderner genre,
zoals om een voorbeeld te noemen
Godfried Boman's „Bloed en Tra
nen". dat ter gelegenheid van het
35-jarig bestaan Vrijdag wordt op
gevoerd. Voorts zal het bestuur van
L.E.A. dit zevende lustrum op die
zelfde dag vieren met een receptie
in het Gymnasium.
LITTERIS ET AMICITIAE". de
Amersfoortse gymnasiastenvereni
ging, legt telken jare veel eer in
met de opvoering van een Griekse
tragedie, geregisseerd door een der
leraren, dr. F. H. Parriger. On:e
foto toont een fragment uit het stuk
van vorig jaar „Rex Oedipus".
Vakbondleiders uit VS
in ons land
Vrijdag en Zaterdag zullen drie
Amerikaanse vakverenigingsleiders
Nederland bezoeken om zich een
beeld te vormen van de na-oorlogse
toestand. Het zijn mr. C. Millèr van
de CIO, mr. Allan Swin van de
AFL en mr. William Gausmann van
de Labor Press Association. Zij zul
len Vrijdag de Amsterdamse havens
en Werkspoor bezoeken; Zaterdag
wordt de wederopbouw van Rotter
dam in ogenschouw genomen. Bur
gemeester Oud en mr. Joekes, mi
nister van sociale zaken, zullen hen
daar ontvangen.
Bezwaren tegen match
Cerdan-Turpin
Joe Longman, de Franse boks-
promotor heeft aan Londense pro
motors meegedeeld, dat er van
Amerikaanse zijde bezwaren zijn
gerezen tegen het feit, dat de we
reldkampioen middengewicht Mar
cel Cerdan op 29 Maart tegen Dick
Turpin in Londen zal vechten.
Longman zei, dat de contracten
voor deze wedstrijd niet getekend
zullen worden, tenzij de Ameri
kaanse manager van Cerdan, Lew
Burston, van de 20th century club,
New York hem er verlof toe geeft.
Cerdan heeft een contract lopen
voor een aantal wedstrijden in
Amerika.
(Bijzondere correspondentie)
Volgens de laatste officiële cijfers telt België 226.410 werklozen op een
totaal aantal loontrekkenden van 1.900 000 en een totale bevolking van
8.500.000.
De oorzaken hiervan zijn verschillende, maar de voornaamste is wel
deze. dat België moeilijkheden ondervindt bij de uitvoer van zijn fabri
katen naar andere Europese landen. Dit werd mij bevestigd door rege
ringsautoriteiten. industriëlen, vakbondleiders en zakenlieden.
Europese landen zoals Engeland, gewezen, dat België tot nu toe 13
milliard franken crediet aan ande
re landen heeft verstrekt om deze
in staat te stellen Belgische goede
ren te kopen. Spaak memoreerde,
dat dit vergeleken met het Belgi
sche nationale inkomen naar ver
houding hoger was dan een jaar
toewijzingen van het Marshall
plan. Er is echter een belangrijk
verschil tussen België en de Ver.
Staten. België heeft geen grote
binnenlandse markt om zijn indus
trie te steunen. Zonder export is
België ten dode opgeschreven. De
Belgische export van fabrikaten is
dalende niet omdat men die fabri
katen niet nodig zou hebben, maar
omdat de andere landen geen geld
hebben om ze te kopen of hun geld
voor andere doeleinden besteden.
Een woordvoerder van de Belgi
sche federatie van industriëlen
merkte in dit verband op, dat de
dollars van de Marshall-hulp niet
altijd gebruikt worden om de pro
ducten die men nodig heeft in
Europa te kopen bij die landen,
welke ze kunnen leveren. Die dol
lars worden gebruikt voor omvang
rijke aankopen van fabrieksuitrus-
tingen en grondstoffen met het
theoretische doel het kopende land
in staat te stellen een eigen indus
trie op te bouwen en zich indus
trieel onafhankelijk te maken.
Deze politiek achtte mijn zegsman
een bedreiging voor het Europese
economische herstel. Indien alle
Europese landen een onafhankelij
ke eenheid trachten te worden,
zullen we spoedig midden in een
overproductie zitten, welke onher
roepelijk naar een onoplosbare cri
sis leidt, merkte hij op. Hij vond
het noodzakelijk, dat nieuwe in
dustrieën alleen opgericht worden,
indien ze, oordelend naar Europees
niveau, noodzakelijk zijn en de be
staande traditionele nationale in
dustrieën geen concurrentie aan
doen.
Het komt er dus volgens deze
industrieel op neer, dat het herle
vend economisch nationalisme in
West-Europa een bedreiging vormt
van de Belgische economische sta
biliteit. Deze Europese zelfzucht
werd onlangs ook onderstreept
door de heer Spaak, die op een
Frankrijk, Nederland en de Scan
dinavische landen sluiten hun
grenzen voor textiel, machinerieën
en electrotechnische producten en
beperken hun import uit landen
als België tot producten zoals
staal, dat zij dringend nodig heb
ben. Voor de vervaardiging van
staal zijn naar verhouding weinig
werkkrachten nodig.
Van de 226.410 geregistreerde
werklozen in Eelgië zijn er 174.288
geheel werkloos en 92.122 gedeel
telijk of tijdelijk. Deze laatste ca
tegorie omvat de bouwvakarbei
ders, die afhankelijk zijn van
weersomstandigheden. Onder de
geheel werklozen telt men 135.000
mannen en 39.260 vrouwen.
De grootste werkloosheid vindt
men in de provincie Antwerpen
met een aantal van 68.014, vervol
gens komt Oost-Vlaanderen, waar
in het text elgebied van Gent ligt,
met 61.900, en dan West-Vlaande-
ren met 42.900. Brabant met Brussel
telt er 42.500, Luik slechts 14.723
en het kolenmijnengebied van Ber
gen en Charleroi 23.000, hetgeen
ook betrekkelijk laag is.
Ik sprak met de heer Louis
Dereau. secretaris-generaal van de
christelijke vakbonden. Evenals de
Belgische socialistische minister
van arbeid, de heer Leon Elie
Troclet, was hij van mening, dat
de Belgische exportmoeilijkheden
grotendeels ten grondslag liggen
aan de stijgende werkloosheid. Ook
in industriële kringen was men het
hiermee eens.
Na de oorlog is België het Euro
pese economische equivalent van
de Ver. Staten geworden. Voor
andere Europese landen is de Bel
gische frank, gelijk de dollar, een
„harde" valuta. Men zou de frank
de Europese dollar kunnen noe
men. Op de zwarte markt betaalt
men u 100 Franse franken voor
negen Belgische. Het Britse pond,
de Nederlandse gulden en
Zweedse kroon staan er wat beter
voor, maar ook bij deze valuta's
is er een belangrijke marge tussen
de zwarte en officiële koers.
België's premier, de heer Paul
Henri Spaak, heeft er onlangs op
lunch van de buitenlandse pers
verklaarde, dat de nationale pro
gramma's van de Marshall-landen,
zoals die bij de O.E.E.C. te Parijs
zijn ingediend, drastisch gewijzigd
dieden te worden, wil de Europese
economie zich op de grondslag van
samenwerking herstellen.
Na de bevrijding
Hoe is het met België gegaan na
de bevrijding? Toen dit land in
1944 een geallieerde bezetting
kreeg, duurde de óorlog nog voort.
Acht maanden lang is het land een
militaire basis geweest. Duizenden
geallieerde soldaten waren in Bel
gië gestationneerd. De haven van
Antwerpen, de spoorwegen en ook
vele arbeiders stonden in dienst
van de geallieerden. Toen deze
vreedzame bezetting eindigde, was
België het enige land ter wereld
met een batig saldo in de leen- en
pachtovereenkomst. België had
verder betrekkelijk weinig oorlogs
schade geleden en weinig last van
sociale onrust. De leen- en pacht-
dollars werden gebruikt om het
land te voorzien van dringend be
nodigde goederen, vnl. voedsel.
Toen de magen gevuld waren, gin
gen de arbeiders aan het werk om
te produceren zoveel de toen nog
schaarse grondstoffen dat toelieten.
De export vloog omhoog omdat
alle landen nog van alles nodig
hadden. De Belgen waren feitelijk
de enigen die konden verkopen.
Spoedig echter kwamen de kopers-
landen geld tekort. Zij konden de
Belgische goederen betalen met
hun eigen export naar België, maar
zij hadden weinig te exporteren.
Zij hadden kunnen betalen met
franken of dollars, maar ook die
hadden ze niet voldoende. Ze kon
den m.t goud betalen, maar met
de export van goud moesten zij
voorzichtig zijn ter bescherming
van hun eigen valuta.
Zang- en dansavond van
't Nederlandse lied
Sinds verscheidene jaren roept
Het Nederlandse Lied onze stad
genoten enige keren per jaar op,
om in gemeenschappelijk lied en
dans, enkele uren van vreugde sa
men te beleven. Ook a.s. Zaterdag
is er weer zo'n „Zang- e~n Dans
avond" in de Markthal georgani
seerd. Deze avonden hebben een
vaste plaats in het culturele leven
van onze stad ingenomen en te
recht, want hier wordt metter
daad aan een vernieuwing van
onze Nederlandse volkscultuur ge
werkt, en dat niet voor een be
paalde groep uit ons volk, maar
voor iedereen.
Zo zullen er ook zeker weer
velen deze laatste avond in dit
seizoen, die wederom onder lei
ding staat van Renske Nieweg en
Rinus Kuyper, willen bijwonen.
67
WE zitten met tweehonderd ge
vangenen in een kamer, die
misschien voor 20 man bedoeld is.
Er is geen water om ons te wassen,
we slapen met zijn drieën in een
bed en moeten in de rij staan voor
het enige toilet in de hoek. Dat wil
zeggen, wij staan in de rij. maar de
meesten nemen die moeite niet en
gebruiken de gootsteen of" doen het
in een hoek. Het ergste van alles
is, dat zij er bij voorkeur ons de
schuld van geven, dat het toilet ver
stopt is, waarop wij door de Kapo
(een gevangene, die bevorderd is tot
assistent-bewaker) gedwongen wor
den met een stuk draad de afvoer
door te steken.
Na twee dagen ontdek ik de
eerste vlo, na vier dagen kunnen
we ze niet meer tellen en doden ze
slechts als tijdverdrijf of 's nachts,
wanneer ze ons wakker houden.
Dat went weL Ik heb echter veel
moeite om aan de luizen te wennen.
Toch voelen we ons betrekkelijk
gelukkig. Het nieuws is zo goed.
dat we eerder verlangen met de tijd
te spelen dan naar een beter onder
dak te streden. „Je weet wel wat je
hebt, maar niet wat je krijgt" is
ons aller leuze. Een uitzondering
daarop maakt mr. Voeten. Hij wil
niet inzien, dat de Herren van de
Gestapo klaarblijkelijk met ons in
hun maag zitten. Hij wil en hij zal
Ons feuilleton
een onderhoud met de SS-directeur
aanvragen. Hij gaat klagen over de
verschrikkelijke toestanden en
vraagt om overplaatsing naar een
andere, betere gevangenis, meer in
overeenstemming met zijn geval.
Die arme mr. Voeten kort na zijn
bevrijding verloor hij zijn verstand
en stierf koesterde nog steeds
verwachtingen van de eerlijkheid
der SS en der Gestapo. Wij niet en
we hebben helaas gelijk gekregen.
Twee uur nadat hij zijn klacht
heeft ingdiend, dat wij nog niet ver
hoord zijn. worden we allen voor de
Gestapo-ondervragers geleid, die ons
onder indrukwekkende vloeken en
beledigingen als volgt toespreken:
„Niemand van jullie heeft ooit ge
werkt, jullie smerige zwervers!
Maar de Partei heeft aan alles ge
dacht. zelfs aan zwijnen zoals jullie!
We hebben van die aardige kamp
jes, waar je werken leert. We zul
len het volgende doen: wij sturen
jullie, mislukkelingen, naar een
kamp en daar kunnen jullie wat van
die vervloekte arrogantie kwijt ra
ken. We zullen wel eens zien of
jullie de Nazi's dan nog zullen ha
ten, jullie stomme apen! 'raus!"
Die avond gaan we naar de kel
der, een vochtige, ijskoude ruimte
van ongeveer acht meter in het
vierkant, waar we de nacht door
brengen zonder bang te behoeven
zijn om een bom op ons hoofd *e
krijgen. We zitten daar met een
honderdtwintig man van alle na
tionaliteiten. Onze verwachtingen
van het werkkamp zijn niet opti
mistisch en uit de verwarde verha
len van andere gevangenen kunnen
we opmaken, dat het hard werken
betekent, maar goed eten. Zo bren
gen we, staande in die kelder, de
nacht door, zo goed en zo kwaad als
het gaat, hopend en biddend, dat er
een wonder gebeuren zal. dat ons
vertrek zal uitstellen. Maar dat
wordt weer een bittere teleurstel
ling.
's Morgens, een koude, maar zon
nige Zondag, worden we op twee
grote vrachtwagens geladen en ver
trekken vreemd genoeg in een op
merkelijk goede stemming. Wéér
een nieuw avontuur tegemoet!
(Wordt vervolgd)
Zwaarste slag
Toen kwam op 20 Augustus 1947
de zwaarste slag voor de Belgische
buitenlandse handel: Sir Stafford
Cripps maakte een einde aan de
converteerbaarheid van het Britse
pond sterling. Tot nu toe had Bel
gië sterling als betaalmiddel kun
nen accepteren van landen met
een dollartekcrt en deze sterling in
dollars of goud kunnen omwisse
len. Het einde hiervan betekende
een nieuwe beperking van de Bel
gische export.
De tarieven ging omhoog,
Belgische textielwaren, schoenen
en chemicaliën zagen zich de weg
naar andere landen versperd door
invoerbeperkingen of verboden,
terwijl Belgische grondstoffen en
staal de grenzen wijdopen vonden.
In België zelf kregen de men
sen langzamerhand genoeg hem
den, tapijten en schoenen. Al dege
nen die het konden betalen hadden
allengs alles gekocht waarop zij 5
jaar gewacht hadden. De textiel
industrie kreeg minder orders en
moest arbeiders ontslaan. Andere
branches volgden.
Van de 16.000 geregistreerde
havenarbeiders in Antwerpen zijn
er thans 6.500 werkloos. In Juli
1946 waren er 10.600 arbeiders
werkzaam op de scheepswerven.
Thans zijn er 3.000 werkloos. Ge
brek aan valuta om voor de repa
ratie van buitenlandse schepen te
betalen is er de oorzaak van. Een
Griekse scheepvaartmaatschappij
met het hoofdkantoor in Londen is
aan Belgische scheepsherstellers 26
millioen Belgische franken schul
dig. Zij kan dat niet betalen omdat
zij niet voldoende franken heeft.
Er zijn Noorse reders die hun
schepen in Antwerpen moeten
laten omdat zij niet in staat zijn de
herstelwerkzaamheden te betalen.
Slecht gaat het ook met de Ant
werpse diamantnijverheid. In 1946
heeft België voor een waarde van
vijf milliard franken aan diamant
uitgevoerd. In 1948 bedroeg de uit
voer nog slechts 100 millioen. In
deze industrie wo.dt de concurren
tie van Nederlandse en Duitse
zijde zwaar gevoeld, alsmede de
nadelige invloed van de zwarte
handel in ruwe diamanten, welke
doorverkocht worden zonder be
werkt te zijn.
De metaalbewerkingsindustrie
de grootste Belgische tak van nij
verheid wordt ook getroffen.
Een voorbeeld hiervan: België is
gespecialiseerd in het maken van
rijwielonderdelen en accessoires.
Nederland is gespecialiseerd in het
monteren van deze onderdelen. Dit
land is thans bezig een industrie
van rijwielonderdelen en accessoi
res op te bouwen. Daardoor heeft
men de Belgische onderdelen niet
meer nodig, en weer is er minder
werkgelegenheid in België.
Een ander voorbeeld dat mij
door een industrieel verstrekt
werd: de scheepswerven hebben
niets te doen omdat de andere
Europese landen geen valuta heb
ben om de hrrstelwerkzaamheden
te betalen. Intussen gaat het Bel
gische staal naar de Nederlandse
werven, omdat Nederland de im
port van z.g. noodzakelijke produc
ten niet beperkt.
Twee boeken over
Amerika
De tWM boeken over de Verenigde
Staten van Amerika die onlangs £ljn
verschenen, verschillen volkomen van
karakter. Niettemin vullen zij elkaar
aan, zodat wie zich voor dit. land in
teresseert geen van belde ongelezen
kan laten.
Het ene. de „Beknopte geschiedenis
der Verenigde Staten van Amerika"
door Nevins en Commagcr (uitg. We
reldbibliotheek. Amsterdam) is een
vertaling van The Pocket History of
the U.S. Met die titel is precies weer
gegeven wat het bock bedoelt te zijn:
een voor de leek geschreven geschie
denis. die op bevattelijke wijze vertelt,
wat leder ontwikkeld mens van dit gro
te land en zijn geschiedenis moet weten.
Het behelst dc ontwikkeling van een
vrije samenleving, meer dan dat het
economische of staatkundige vraagstuk
ken behandelt.
Het leest prettig en bevat precies wat
men weten wlL Het Is een goede Inlei
ding tot het tweede bock. dat van
Bcrr.hard H. M Vlckkc „Amerika en
wij" (ultg. J. J. Romen en Zonen, Roer
mond) die de grondslagen van de Ame
rikaanse gemeenschap aan het Neder
landse volk duidelijk wil maken. Juist
nu cr zoveel gesproken cn geschreven
wordt over de houding, die de V S, ln
het Indonesische conflict aannemen.
Problemen, waarop Nevins en Com
magcr niet ingaan, worden door Vlck-
ke Juist wel behandeld. De Amerikaan
se Ideologie, de godsdienstige cn kerke
lijke omstandigheden cn de buitenland
se politiek der V.S. worden door hem
zo behandeld, dat men een achtergrond
krijgt, dat men begrip krijgt voor het
hoe en waarom. Men behoeft het met
dc beschouwingen van dr. Vlckkc niet
eens te zijn, om te erkennen, dat hij
een waardevol bock heeft geschreven.
Wie zich voor Amerika Interesseert,
en in dit tijdsgewricht, waarin wij voor
onze economie en voor onze toekomst
zo sterk op Amerika zijn aangewezen,
dienen wij dat allemaal te doen, heeft
in dit tweetal boeken een paar uitne
mende gidsen
Kerknieuws
Dr W. G. ÜARRENSTEIN
Naar wij vernemen heeft de bekend®
blinde predikant dr W. G. Harrcnsteln
thans eervol emeritaat aangevraagd.
Deze aanvrage komt Woensdag 2 Maart
a s. bij de classis Hilversum ln behan
deling.
Dr Harrcnsteln werd 25 Juli 1886 ge
boren en aanvaardde 14 Sept. 1913 zijn
ambt te Noord-Schnrwoude. HIJ diende
dc kerken van Mcdan, Amsterdam,
Santpoort en sedert 5 Januari 1941 dto
van Weesp.
Ook was h(J leger- en vlootprcdlknnt
in algemene dienst. Hij Is een zeer
vooraanstaand figuur op het gebied der
zending.
Ned. lïerv. Kerk
Beroepen: te Woubrugge H. W. J. C.
Hanselaar te Tuil en 't Waal.
Aangenomen: naar Kootwijk-Koot-
wijkcrbrock A. Kleln-Kramenburg to
Bruchem cn Kerkwijk.
Bedankt, voor Oosternljkerk C: Llef-
ting te Nlekcrk (Gr.); voor Bozum
(toez.) C. A Schenk te 's-Hcercnbcrg.
Geref. Kerken
Beroepen: te Rijsoord (vac. A. Derck-
scn) F. C. Zwaai Jr. te Winschoten; to
Vlaardlngen (vac. J. H. Mulder) Th.
Swen te Hardenberg; te Hccg Y.
Feenstra te Augustlnusga-Surhulzum;
te Schoondijke J. P. Boer te Schiplul
den; te Dcdemsvaart C. Bos te Murmer-
woude; te Poortugaal J. W. Decnlk to
Oostkapclle.
Bedankt: voor KLazinavoen J. H.
Baas, evangelisatie-predikant to Noord-
wolde (Fr.).
Gcrcf. Kerken onderh. art. 31 K.O.
Beroepen: te Stecnwljk J. RUneveld
te Bunschoten-Spakenburg.
Chr. Gcref. Kerken
Bedankt: voor 's-Gravenzande M.
Baan te Dordrecht.
Evang. Luth. Kerk
Bedankt: voor Tiel-Culemborg P. H.
G. C. Kok. prop. te Amsterdam.
Geref. Gemeenten
Tweetal: te Zaandam D L. Aangccn-
brug te Dordrecht en M. Blok te Zeist;
te Krabbendljke D. L. Aangeenbrug te
Dordrecht en Chr. v. d. Woestijn® t®
Ridderkerk.
Beroepen; te Krabbendljke D. L.
Aangeenbrug te Dordrecht.
Bedankt voor Mellskerkc-Oostkapelle
en voor Rotterdam (vac. wijlen G. H.
Kersten) D. L. Aangeenbrug te Dor
drecht.
Bapt. iGemcontcn
Beroepen: te Deventer R. Rolling,
cand. te Rotterdam.
PRESIDENT TRUMAN MET
VACANTIE
President Truman zal op 6 Maart voor
een vacantie van 14 dagen naar Key
West, In Florida, vertrekken.
Hedenavond
HILVERSUM I: 19— Nieuws; 1915
NederL organisten spelen eigen wer
ken, 19 30 Actueel geluld; 19.45 Reg.
uitz.; 20.— Nieuws; 20.05 Prog. prol.;
20.15 Steravond; 21.30 Familiecompc-
tltle; 22.— Philharm. ork 22.05 De
vaart der volken; 22.25 Valerius Nc-
dcrl. Gedcnckclanck; 22.45 Avond-
overdenking; 23— Nieuws; 23.15 Or-
chestre du conservatoire; 23 4024.—
Altviool en piano.
HILVERSUM II; 19.— Radiostrip;
19.10 Avondschool; 19.45 Gr.pl.; 20.
Nieuws. 20.05 In het radio zoeklicht;
20.15 Radio Philharm. ork.; 21.10 Hoor
spel; 22.15 Mctropolc-ork.; 22.45 Pij
lers van Necrlands welvaart; 23
Nieuws; 23.15 Joe Loss; 23.30 Gala
avond boekenweek; 23 45—24— Music
Hall.
Morgen
HILVERSUM I: 7— Nieuws; 7 15
Ochtendgymnastiek; 7.30 Gr.pl.; 7.45
Een woord voor de dag; 8— Nieuws;
315 Te deum laudamus; 8.45 Violon
cel; 9.15 Bezoek bU zieken: 9,30 Gc.pl.;
10.— Radio phllh. ork.; 10.30 Morgen
dienst; 11.— Altvioolrecital; 11.30 Har-
monlemuziek: 12.- Sextet Jonny Kroon:
12.30 Land- en tuinbouw; 12.33 Omroep
a Capellakoor: 13.— Nieuws; 13.15 Vrll
cn blij; 13.45 Trio Fantasia: 14.15 Ber
lins Philh. ork.; 14.40 Onder dak en
dan; 15— Boyd Neel striikork.; 15 30
Gr.pl.; 15.40 Van oude en nieuwe schrU-
vert; 16— Gr.pl.; 16.40 Voordracht:
17.Omroepork.; 17.45 Orgelconcert:
18.15 Zending; 18.30 Reg. uitz.
HILVERSUM II- 7— Nieuws: 7.15
Gr.pl.; 8— Nieuws: 8.18 Operettemu
ziek; 8.50 Voor de huisvrouw; 9.— Pia
nospel: 9 30 Waterstanden; 9.35 Orgel
en plano: 10.— Morgenwijding; 10.20
Kreisler; 10.30 Voor de vrouw-, 10.45
Regimental Band of H. M Grenadier
Guards: 1110 Voordracht; 11.25 Lond.
Phllh. ork.: 11.30 Jan Vogel; 12— En
semble Jo Bos; 12 30 Land- en tuin
bouw; 12 33 Sport cn prognose; 12.45
Gr. pi.; 13.— Nieuws; 13.15 Mededelin
gen; 1320 Bandi Balogh; 1350 Tino
Rossl; 14Kookkunst: 14 20 Kamer
orkest- 15.— Ons volk ln zijn dichters;
15.20 Kamerorkest; 16.—Orgelspel; 16.30
Tussen twaalf cn zestien; 17.— Film
land; 17 20 Wij en do muziek 18.—
Nieuws: 18.15 Felicitaties; 18.45 Wla-
dimir Horowitz: 18.50 Herdenking Fe-
bruarl-staking Amsterdam.
